پرسشنامه ی رفتاری راتر کودکان
این پرسشنامه یکی از رایج ترین پرسشنامهها برای مشخص کردن ناراحتیهای روانی کودکان است که در سال 1967 توسط مایکل راتر و همکاران تهیه شده، و دارای دو فرم الف (فرم والدین) و فرم ب (معلمان) میباشد. این پرسشنامه سه بعد اضطراب و افسردگی، رفتارهای ضد اجتماعی و ناسازگاری اجتماعی را ارزیابی میکند. فرم الف دارای 30 پرسش و فرم ب از 26 عبارت ساده تشکیل شده است. نمره برش این دو فرم به ترتیب 13 و 9 میباشد. این پرسشنامه از یک طیف سه امتیازی تشکیل شده است که به ترتیب با کد 0، یک و دو نمره گذاری می شوند. در صورتی که جمع نمرات فرد در این سه طیف بالاتر از نمره برش باشد، وی با اختلال رفتاری شناخته خواهد شد. در این پژوهش فرم معلمان مورد استفاده قرار گرفت. راتر و همکاران با به کار گیری روش دو نیمه کردن، پایایی آن را در سطح معنیداری 0.001 حدود 0.89 گزارش کردند و همچنین از طریق بازآزمایی، پایایی آن را 0.85 گزارش کردند. در ایران نیز رمزپور (1374) پایایی این آزمون را که به وسیله بازآزمایی به فاصله دو هفته محاسبه شد، 0.72 گزارش کرد. همچنین احسانمنش (1372) در پژوهشی آزمایشی، ضریب همبستگی بین نمرات پرسشنامه راتر فرم معلم و فرم والدین را در پیش آزمون گروه آزمایشی 0.51 و در پس آزمون این گروه 0.52 گزارش نمودهاند.
پرسشنامه ی ارزیابی رفتاری راتر (فرم معلم)
معلم گرامی:
در فرم زیر فهرستی از توصیفات رفتاری آورده شده است، بعد از هر جمله سه ستون وجود دارد، اگر دانش آموز دقیقاً رفتار توصیف شده در جمله را از خود نشان میدهد، زیر ستون "کاملادرست است" علامت بگذارید و اگر رفتار را باشدت کم یا گاه گاهی نشان میدهد، زیرستون "تا حدودی درست است" علامت بگذارید و اگر تا آنجا که شما اطلاع دارید دانش آموزان، آن رفتار را نشان نداده است، زیرستون "درست نیست" علامت بگذارید. لطفاً بر اساس رفتار دانش آموز درسه هفته گذشته فهرست زیر راتکمیل نمائید. در روبروی هرجمله فقط یک ستون راعلامت بزنید.
ردیف
عبارت
درست نیست
تاحدودی درست نیست
کاملا درست است
1
درکلاس نا آرام به نظرمی رسد به طور که اغلب در حال حرکت وجست وخیز است.
2
وقتی روی صندلی نشسته خود راتکان می دهد و مرتب روی صندلی جابه جا می شود
3
غالبا اسباب ووسایل مدرسه رامی شکنند یا دفترچههای خود و دیگران را پاره میکند.
4
اغلب با بچه های دیگر دعوا میکند
5
در میان هم کلاسیهای خود محبوبیت زیادی ندارد
6
غالبا مضطرب و وحشت زده به نظر می رسد
7
دوست دارد تنها بازی کند
8
زود ازجا در می رود و عصبانی می شود
9
غالبا غمگین به نظر میرسد و به اسانی گریه میکند
10
بعضی از اندامهای بدن یا صورتش تکان میخورد یا می پرد
11
اغلب انگشت خود را میمکد یا ناخن هایش را میخورد
12
زیاد از مدرسه غایب میشود
13
زیاد گوش به حررف نمی دهد. اگر چیزی یا کاری از اوخواسته شود با اکراه انجام می دهد.
14
غالبا توجه اش به انجه درکلاس میگذرد نیست
15
غالبا دروغ می گوید.
16
گاهی چیز هایی را میدزدد.
17
گاهی درمدرسه شلوارخود را خراب کرده است (ادرار میکند)
18
زبانش میگیرد یا اختلالات گفتاری دیگری (مثل تی زبان بودن) دارد.
19
به بچه های دیگر زور می گوید
20
از آمدن به مدرسه یا کلاس اکراه دارد و اغلب با گریه و دعوا به مدرسه می اید
21
معمولا خسته وکسل به نظر می رسد
22
غالبا به دنبال جلب توجه و علاقه معلم است وخود را به او می چسباند
23
رفتارش متغیر و غیر قابل پیش بینی است
24
در موقع حرف زدن یا درس پس دادن ترس و دستپاچگی از خود نشان می دهد.
25
گاهی بدون اجازه از مدرسه فرار می کند.
26
بچه ترسوئی است و از چیزهای تازه می ترسد.
27
بجه لجوج و بهانه گیری است، از هر چیزی ایراد می گیرد.
28
غالبا از دردها و نارحتیها ی بدنی شکایت میکند
29
والدین ازدست وی به مدرسه شکایت میکنند
30
کوچکترین سر و صدای خارجی باعث بهم خوردن تمرکز دقت و پرت شدن حواسش میشود.