پرسشنامه بهزیستی معنوی (دهشیری و همکاران، 1392)
هر یک از جملات زیر را بدقت بخوانید و میزان موافقت یا مخالفت خود را در باره هر عبارت مطابق با مقیاس زیر مشخص کنید.
1=کاملاً مخالفم 2= مخالفم 3= نظری ندارم 4= موافقم 5= کاملاً موافقم
وقت زیادی روی هر سوال صرف نکنید، هیچ پاسخ صحیح، نادرست و یا سوال فریبندهای وجود ندارد. اولین پاسخی که به ذهنتان آمد احتمالاً در مورد شما صادق است. اگر برخی از سوالات برای شما مشکل بود، لطفاً پاسخی را انتخاب کنید که بطور کلی یا در اکثر مواقع در مورد شما صادق است.
ردیف
عبارات
کاملاً مخالفم
مخالفم
نظری ندارم
موافقم
کاملاً موافقم
1
به عقاید و باورهای دیگران احترام میگذارم.
2
حضور خدا را همیشه احساس میکنم.
3
غالباً غرق در شگفتی و زیبایی طبیعت میشوم.
4
در زندگی دارای اهداف روشنی هستم.
5
بدون هیچ انتظاری به دیگران کمک میکنم.
6
طبیعت مقدس است.
7
به آینده خوش بین هستم.
8
با مردم مهربان هستم.
9
عبادت کردن خدا باعث آرامش خاطرم میشود.
10
باید برای طبیعت احترام قائل شد.
11
احساس میکنم در زندگیام اهداف مهمی وجود دارد.
12
از دیدن درد و رنج دیگران ناراحت میشوم.
13
رابطهام با خدا باعث میشود احساس تنهایی نکنم.
14
زندگی شاد و خوشی دارم.
15
به سلامتی و آسایش همنوعانم توجه میکنم.
16
در تصمیمگیریهای مهم از خدا کمک میگیرم.
17
به طبیعت عشق میورزم.
18
معمولاً در برابر مردم متواضع هستم.
19
خدا حل کننده مشکلات است.
20
طبیعت شگفتانگیز است.
21
از زندگی لذت میبرم.
22
از انجام دادن کارهای خوب برای دیگران، احساس رضایت درونی میکنم.
23
همیشه امیدم به خدا است.
24
با تماشای طبیعت به لذت بسیار عمیقی دست پیدا میکنم.
25
از زندگیام راضی هستم.
26
هر چیزی در طبیعت بخشی از یک کل یکپارچه است.
27
احساس خوشبختی میکنم.
28
به فکر منافع و مصلحت دیگران نیز هستم.
29
شکرگزار نعمتهای خدا هستم.
30
نقشهای موجود در طبیعت مرا حیرت زده میکند.
31
احساس میکنم زندگی با ارزش است.
32
رضایت خدا برایم خیلی مهم است.
33
زیباییهای طبیعت را تحسین میکنم.
34
در قبال همنوعانم احساس مسئولیت میکنم.
35
هنگامی که مشکلی برایم پیش میآید به خدا پناه میبرم.
36
زندگی موفقی دارم.
37
دوست دارم به دیگران کمک کنم.
38
مطمئنم خدا بهترین کارهای ممکن را برای من انجام میدهد.
39
احساس تعلق به طبیعت میکنم.
40
زندگیام یک جریان رو به رشد است.
معرفی پرسشنامه:
برای ساخت پرسشنامه از روش نظریهای استفاده شد. بعد از بررسی نظریات موجود، مدل بهزیستی معنوی ائتلاف ملی بین مذاهب در سالخوردگی (1975) انتخاب شد. طبق این مدل بهزیستی معنوی از 4 بعد ارتباط با خدا، خود، طبیعت و دیگران تشکیل شده است. در طرح سوالات اولیه سعی شد محتوای سوالات با نظریه 4 بعدی بهزیستی معنوی هماهنگ باشد. بعد از طرح سوالات اولیه روایی محتوایی سوالات بررسی شد و فرم اولیه پرسشنامه طراحی شد. بعد از اجرای مقدماتی پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی 10 سوال درباره هریک از ابعاد بهزیستی معنوی انتخاب شد. سپس فرم نهایی 40 سوالی پرسشنامه در بین نمونه نهایی اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه از 4 عامل تشکیل شده است، همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مدل 4 عاملی بهزیستی معنوی در میان دانشجویان برازش دارد. ضرایب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 94/0 و برای خرده مقیاسهای ارتباط با خدا، خود، طبیعت و دیگران به ترتیب برابر با 93/0، 92/0، 91/0 و 85/0 بود که نشان دهنده همسانی درونی مقبول پرسشنامه و خرده مقیاسهای آن بود. ضرایب پایایی بازآزمایی کل پرسشنامه 86/0 و خرده مقیاسهای آن به ترتیب 81/0، 89/0، 81/0 و 80/0 بود که بیان کننده ثبات نمرات پرسشنامه بهزیستی معنوی در طی زمان است. همچنین تمامی گویهها دارای نمرهگذاری مثبت یا مستقیم میباشند.
مولفهها
تعداد سوالا مربوط به هر مولفه
ارتباط با خدا
2، 9، 13، 16، 19، 23، 29، 32، 35 و 38
ارتباط با خود
4، 7، 11، 14، 21، 25، 27، 31، 36 و 40
ارتباط با دیگران
1، 5، 8، 12، 15، 18، 22، 28، 34 و 37
ارتباط با طبیعت
3، 6، 10، 17، 20، 24، 26، 30، 33 و 39
***************************************
منبع:
دهشیری، غلامرضا ؛ نجفی، محمود ؛ سهرابی، فرامرز ؛ ترقی جاه، صدیقه (1392). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه بهزیستی معنوی در میان دانشجویان. فصلنامه مطالعات روان شناختی، دوره 9، شماره 4، زمستان 1392، صص 73-97.
*************************************