شرکت پتروشیمی خوزستان در تاریخ 26/12/76 رسما تاسیس گردید .حدود خدمات این شرکت عبارتند از :احداث,راه اندازی و بهره برداری کارخانه های صنعتی به منظور تولید ,بازاریابی ,فروش ,صدور محصولات پتروشیمی :ذخیره , واردات و صادرات و تبدیل کلیه مواد پتروشیمیایی و فراورده های فرعی و مشتقات آنها وانجام کلیه فعالیت های تولیدی و صنعتی ,فنی و مهندسی و بازرگانی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم مربوط به عملیات مذکور می باشد .
در اساسنامه این فعالیتهای گسترده ای پیش بینی شده است که اهم آنان عبارتند از:
1-تشکیل انواع شرکتها و یا مشارکت (حقوق مدنی) با شرکتهای دیگر
2- مبادرت به خرید و فروش و معاملات بازرگانی مجاز داخلی و خارجی
3-استفاده از تسهیلات مالی و اعتباری بانکها و موسسات اعتباری
4-خرید و فروش سهام شرکتهای تولیدی و خدماتی
5-خرید و فروش اوراق بهادار
6-انجام عملیات خدماتی مالی ,اعتباری و بازرگانی در خصوص موضوع شرکت
7-اخذ نمایندگی ,ایجاد شعبه و اعطا' نمایندگی در داخل و خارج از کشور
8-انجام کلیه عملیاتی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم برای تحقق اهداف شرکت لازم و مفید بوده و یا در جهت اجرای موضوع شرکت ضرورت داشته باشد.
مدت فعالیت شرکت نا محدود خواهد بود .
شرکت پتروشیمی خوزستان از روزهای نخست تاسیس اقدام به فعالیت های جدی عملی در چارچوب وظایف تعریف شده خود نمود که خلاصه ای از این فعالیتها در طی پنج ماه حیات شرکت در این گزارش ارائه می گردد .
در این گزارش ابتدا خلاصه ای از اقدامات صورت گرفته توسط مدیریت شرکت جهت تاسیس و تجهیز اولیه و سپس طرح ریزی مالی -اداری و فنی شرکت ارائه می گردد و آنگاه ,کارهای انجام شده در زمینه پلیمرهای مهندسی به اختصار بیان می شود . بخش بعدی به اقدامات صورت گرفته در زمینه مواد شیمیایی ویژه و خالص اختصاص دارد .
فعالیتهای انجام شده در مورد قرار داد لیسانس و مهندسی پایه سا لز گیتر نیز به طور اختصار مورد بررسی قرار می گیرد .
در قسمت بعد اقدامات انجام شده در زمینه برنامه ریزی و کامپیوتر بیان و برنامه های آتی در این زمینه تشریح می گردد .
در بخش پایانی گزارش ,فعالیتهای انجام شده در امور مالی بیان می شود و خلاصه بودجه سالهای 77و78 نیز جهت اطلاع ارائه می گردد .
چند جزوه از جزوات و گزارشهای تهیه شده در زمینه های پلیمرهای مهندسی و مواد شیمیایی خالص و ویژه در بخش 7(قسمت ضمائم )پیوست شده است که عبارتند از :
7-1-پلیمرهای مهندسی شامل تعریف ,مشخصات ,انواع ,خواص و کاربرد .
7-2- پلیمرهای مهندسی و آلیاژهای آنها شامل تعریف ,آلیاژها ,موارد مصرف ,میزان واردات ,پلیمرهای مهندسی قابل تولید ,روشهای قالبگیری پلیمرهای مهندسی و تفسیم آنها .
7-3-آلیاژهای پلیمرهای مهندسی طرح پتروشیمی خوزستان شامل روشهای تهیه ,تعیین مشخصات ,خواص آلیاژهای پلیمری کاربرد و فهرست آلیاژها .
7-4-مواد شیمیایی ویژه و خالص شامل معرفی مواد و تقسیم بندی آنها ,تحقیق و توسعه ,طراحی واحدهای تولیدی ,عوامل اقتصادی برنامه ریزی تولید ,کنترل کیفیت ,محاسبه قیمت محصول نهایی ,جنبه های اقتصادی .روند اجرای طرح تولید مواد شیمیایی ,مواد شیمیای آلی و معدنی مورد نیاز ,مواد شیمیای پیشنهادی جهت اجرای طرح.
مواد شیمیای ویژه و خالص به گروهی از مواد شیمیایی اطلاق می گردد که دارای خواص فیزیکی و شیمیایی تعریف شده ای بود ه و با کاربرد ویژه ,موثر,درجه خلوص بالا ,حجم تولید کم (معمولا ) ارزش افزوده بالا در تولید از مواد شیمیایی معمولی و صنعتی متمایز می گردند .
در دهه اخیر بعلت عرضه و تقاضای فراوان فراورده های پتروشیمیایی معمولی در دنیا و رقابتهای شدید در عرضه تقاضای این مواد و نهایتا پایین آوردن قیمت مناسب سبب گردیده که توجه و علاقه شرکتهای تولید کننده فعالیتهای پتروشیمیایی به تولید مواد شیمیایی ویژه و خالص گرایش بیشتر پیدا نمایند.
بخصوص آن دسته از شرکتها که همواره بدنبال کسب درآمدهای زیاد صرف انرژی و کار کمتر .و سود بیشتر در زمان کوتاه ,سرمایه گذاری کم ولی موثر می باشند .
امروزه اکثر شرکتهای بزرگ تولید کننده محصولات پتروشیمیایی در شبکه شرکتهای اصلی و یا وابسته خود بخش تولید مواد شیمیایی ویژه و خالص را بعنوان یک تشکیلات مهم سود آور در منار تولید فراورده های پتروشیمیایی معمولی و صنعتی خود دارا می باشند
شرکت پتروشیمیایی خوزستان در راستای اهداف کلان و استراتژیک شرکت ملی صنایع پتروشیمی برنامه ریزی تولید این فراورده های ارزشمند را در کنار تولید پلیمرهای مهندسی بعهده دارد.
تولید این مواد با عنایت به گستردگی و کاربردهای ویژه و موثر در صنایع کشور بویژه در صنایع پتروشیمی از اهمیت و الویت بالایی برخوردار می باشد .عبارت دیگر ,یکی از مواردی که تولیدات صنایع ما را وابسته و دچار مشکل می نماید در دسترس نبودن برخی از مواد شیمیایی ویژه و خالص می باشد که الزاما باید از خارج تامین گردد.
اهمیت و جایگاه مصرف این مواد شیمیایی در صنایع پتروشیمی تنها منوط به یک واحد و محصول خاصی نمی شود بلکه ,بصورت گسترده در مجتمع ها ,در راه اندازی واحدها ,سیر جریان تولید محصول ,فرموله کردن محصول نهایی ,در تامین سرویسهای جانبی (آب,برق,بخار)و تصفیه پس آب ها کاربردی موثر دارند.
این مواد تحت عناوین :آنتی اکسیدانت ,بازدارنده ,تثبیت کننده ,مقاوم کننده امولسیفایر ,بهبود دهنده ,حلال ویژه ,روان کننده ,متوقف کننده با مقادیر مصرف کم ولی بسیار موثر نقش استراتژیک و تعیین کننده خود را به خوبی در تولید و مصرف مطلوب فراوردهای پتروشیمیایی برای تولید کنندگان آشکار نموده اند .
جهت اجرای این طرح استراتژیک ,در مرحله اول به جمع آوری اطلاعات و شناسایی این مواد قیمت پرداخته شد و از مراجع مختلف (مجتمع پتروشیمی ,وزارت صنایع وزارت بازرگانی و گمرک ایران)مقادیر مصرف و واردات اینگونه مواد ارزیابی و 480نوع ماده شیمیایی مشخص گردید.این مواد پس از طبقه بندی به مواد آلی،معدنی و ترکیبی از آنها ،و با در نظر معیارهای مقدماتی به صورت43 ماده آلی و 32 ماده غیر آلی لیست گردیدند.
تولید مواد شیمیایی ویژه و خالص بعلت خصوصیات برجسته آن که در گزارشات تشریح گردیده است و به ویژه ارزش افزوده بسیار بالای محصولات آن،و به علت این که نیاز به تکنولوژی پیشرفته دارد که کسب اطلاعات کلاسیک و دقیق طرز ساخت این مواد را بسادگی امکان پذیر نمی نماید ،شرکتهای صاحب تکنولوژی و دانش فنی براحتی حاضر به فروش دانش فنی تولید این مواد نیستند.
ولیکن،مسلم است که با عنایت به تجارب ارزنده شرکت ملی صنایع پتروشیمی در راستای اجرای موفق طرحهای خواهیم توانست تعدادی از مواد شیمیایی ویژه و خالص مورد نیاز مجتمع های پتروشیمی را در داخل کشور تولید نمائیم.
برای اجرای طرح تولید مواد شیمیایی و خالص یک روند اجرائی پیشنهاد گردیده است که اجرای فعالیت های آن در حال پیگیری می باشد.
امید است با توجه به اهمیت و حساسیت کاربرد مواد شیمیایی ویژه و خالص برای کلیه صنایع به ویژه صنایع پتروشینی ،طرح استراتژیک تولید مواد شیمیایی ویژه و خالص در اولویت خاص قرار داده شود و با توجیه اقتصادی مشهود آن اقدامات و تسهیلات لازم جهت ا یجاد این واحد ها در کوتاه ترین زمان فراهم گردد.
فعالیت های انجام شده به شرح زیل خلاصه می گردد:
1-جمع آوری اطلاعات و شناسایی مواد شیمیایی ویژه و خالص ارزشمند وارداتی .
2-جمع آوری اطلاعات و آمار مواد شیمیایی ویژه مورد مصرف در صنایع پتروشیمی.
3-تقسیم بندی مواد شیمیایی به گروههای مختلف مواد آلی ،غیر آلی (معدنی،فلزی)،مواد ترکیبی(آلی،فلزی).
4-تماس و تشکیل جلسه با روسا ،اساتد ،پژوهشگران و متخصصین بشرح ذیل جهت تبادل اطلاعات :
-مرکز پژوهش شیمی و مهندسی شیمی ایران
-شرکت هو خست ایران-بخش مواد شیمیایی ویژه و خالص
-دانشگاه مهندسی شیمی دانشگاههای مختلف
-پژوهشگاه صنعت نفت و پژو.هشکده شیمی پتروشیمی
-پژوهشگاه پلیمر ایران
-مطالعه و بررسی قرالرداد شرکت سالزگیتر و آماده سازی مقدمات به منظور ادامه کارهای باقیمانده مانند انجام مهندسی تفضیلی و خرید تجهیزات پس از واگذاری طرح به شرکت پتروشیمی خوزستان .
-تماس با شرکتهای معتبر صاحب لیسانس و طراح واحد های پلیمرهای مهندسی بمنظور استفاده از تکنولوژی برتر در زمینه طرحهای پلی کربنات و رزین اپوکسی و همچنین در مورد سایر پلیمرهایی که بررسیهای اولیه بر روی آنها انجام شده بود.
بررسی های انجام شده در مورد پلیمرها ی مهندسی منجر به تدوین زنجیره تولید پلیمر ها ی مهندسی از بنزین و پروپیلن بیس فنل آ گردیده است که اساس کار خوبی در برنامه ریزی های اولیه این شرکت را موجب شده است .
این زنجیره در بر گیرنده نه پلیمر مهندسی عمده شامل اترایمیدها ,پلی آریلات ها ,سیاناتها ,اپوکسی ها ,پلی کربناتها ,پلی سولفانها و وینیل استرها ,رزین های فنولیک و متیل متا کریلات می باشد و با در نظر گرفتن آلیاژهای آنها طیف بسیار گسترده ای از پلیمرهای مهندسی را در بر می گیرد . این زنجیره از مواد اولیه موجود در کشور تغذیه می شود و به استثنا کاتالیست ها و مواد شیمییایی جانبی نیازی به واردات ندارد.
قرار داد سالزگیتر
قرارداد اولیه شرکت سالزگیتر بصورت کلید گردان تنظیم گردیده بود قیمت پیشنهادی با بودجه تصویبی مغایرت داشت .لذا پس از بررسی های اولیه نسبت به تفکیک قیمت قرارداد و براورد هر جز اقدام شد که در بدو امر منجربه کاهش قیمت پیشنهادی از طرف شرکت سالزگیتر گردید .با توجه به اینکه این کاهش قیمت نیز مورد موافقت مسئولین پتروشیمی قرار نگرفت ,دفتر مهندسی نسبت به برآورد قیمت کل تجهیزات اقدام نمود.
در این مرحله ,قرارداد شرکت فوق فقط در زمینه فروش سه یکپنج و لیسانس و مهندسی پایه مورد توافق قرار گرفت و اقدامات بعدی شامل تهیه اسناد مناقصه بهمنظور انتخاب پیمانکار برای طراحی تفضیلی و خرید و تامین تجهیزات به این شرکت محول گردید که در دست اقدام می باشد .
زنجیره تولید پلیمر های مهندسی پیشنهادی ,فرایند تولید طرح پیشنهادی رزینهای پلی کربنات و اپو کسی و همچنین مشخصات گریدهای مختلف اپو کسی رزین در نمودارهای صفحات بعد موجود می باشد .