بسم الله الرحمن الرحیم
کانسر آندومتر
هیپر پلازی آندومتر
رشد بیش از اندازه غدد و استرومای آندومتر در اثر تحریک زیاد استروژن
1)هیپرپلازی ساده : افزایش ضخامت غیر طبیعی آندومتر- افزایش نسبت غدد به استروما
– اتساع کیستیک غدد – نامنظم بودن غدد به همراه چین خوردگی وجوانه زدن
– احتمال بدخیمی 1%
2) هیپر پلازی مرکب : غدد زیادتر هستند – احتمال بدخیمی 3%
3) هیپرپلازی آتیپیک : الگوی ساده یا مرکب همراه با آتیپی سلول – بدخیمی 8%و29%
4) هیپرپلازی کیستیک : ضایعه ای خوش خیم است
عوامل زمینه ساز :
تماس طولانی مدت با استروژن اندوژن یا اگزوژن بدون تماس با پروژسترون
چاقی
عدم تخمک گذاری مانند PCOS
تظاهرات بالینی :
شایعترین علامت خونریزی واژینال نامنظم
تشخیص :
– بیوپسی آندومتر
– درموارد ی که سیتولوژی نشان دهنده AGUS بیوپسی لازم است.
نحوه برخورد :
هیپرپلازی بدون آتیپی : مدروکسی پروژسترون استات به مدت 3 ماه
– هیپرپلازی پایدار بود جراحی انجام میشود .
– هیپرپلازی رفع شده بود
تمایل به بارداری نباشدOCP
درتمایل به بارداری کلومیفن یا منوتروپین
هیپرپلازی همراه آتیپی :
– در قدم اول برای رد کانسر D&Cانجام میشود
– در صورت آتیپی مجدد و یا کارسینوم insitue آندومتر
اگر تحمل جراحی دارد یا یائسه است
TAH+BSO
اگر تحمل جراحی ندارد یا در تمایل به بارداری
برای 3 ماه پروژسترون High doseو
سپس نمونه برداری مجدد انجام میشود در صورت
هیپرپلازی TAH+BSO
مصرف تاموکسیفن سیترات خطر کانسر آندومتررا 7-6 برابر افزایش میدهد و باعث افزایش
خطر هیپرپلازی-پولیپ و میوم میشود.
درصورت تجویز آن باید سالانه پاپ اسمیر و معاینه لگنی ونیز بیوپسی آندومتر وسونوگرافی
انجام شود.
در صورت وقوع AUBحین مصرف دارو بیوپسی آندومتر لازم است.
کارسینوم آندومتر
7% کل بدخیمی های زنان را شامل میشود.
شایعترین کانسر ژنیکولوژی است وشیوعش در زنان یائسه بالاتر است.
شایعترین بدخیمی ژنیکولوژیک وراثتی است.
وابسته به استروژن : اغلب به دنبال هیپراستروژنمی و هیپرپلازی ودر افراد جوانترروی
میدهد که پروگنوز خوبی دارد.
2) غیر وابسته به استروژن : در زمینه آتروفی روی میدهد – افراد مسنتر هستند – پروگنوز
بدی دارد.
ریسک فاکتورها
چاقی
نولی پاریتی
یائسگی دیررس و منارک زودرس
تومور مولد استروژن
رادیاسیون لگنی
سابقه آدنوکارسینوم پستان
عوامل محافظتی
1) OCP 2) سیگار
سابقه HNPCC
HTN
PCOSو الیگومنوره
سطح اقتصادی – اجتماعی بالا
نازایی درازمدت
سابقه آدنوکارسینوم تخمدان
تشخیص
شایعترین علامت آن AUBاست
هیچ روش غربالگری جهت تشخیص کانسر آندومتر وجود ندارد
اولین قدم بیوپسی آندومتردر صورت مثبت بودن بیوپسی D&Cو Staging
برای جراحی
پس ازیائسگی جهت ارزیابی AUB علاوه بر بیوپسی آندومتر باید ECC نیز انجام شود
اگر در پاپ اسمیر در سیتولوژی موارد زیر دیده شود بیوپسی آندومتر لازم است
وجود سلول آندومتر نرمال در خانم یائسه
وجود سلول آندومتر آتیپیک در خانم غیر حامله
سیتولوژی AGUS + سن بالای 35سال که نیازمند کولپوسکوپی + بیوپسی
Staging کانسر رحم
Stage0 : کارسینوم در جا
StageI : ضایعه محدود به رحم است.
IA : محدود به آندومتر
IB : تهاجم به کمتر از 2/1 میومتر
IC : تهاجم به بیش از 2/1 میومتر
StageII: تهاجم به سرویکس وجود دارد .
IIA : تنها درگیری غدد اندوسرویکس وجود دارد .
IIB: درگیری استرومای سرویکس وجود دارد .
StageIII: درگیری لگن
IIIA: تهاجم به سروز یا آدنکس و یا سیتولوژی مثبت پریتوئن
IIIB: متاستاز به واژن
IIIC: متاستاز لنف نود لگنی یا پارا آئورت
StageIV: متاستاز دور دست
IVA: تهاجم به مثانه یا مخاط روده
IVB :تهاجم به اعضای دوردست و لنف نود شکمی
یا اینگوینال
Grading کانسر رحم
GradeI: <5% تومورغیر سنگفرشی یا توپر است.
GradeII: 50-5 % تومور غیرسنگفرشی یا توپراست.
GradeIII: >50% تومور غیر سنگفرشی یا توپر است.
ارزیابی های قبل از جراحی :
معاینه رکتوواژینال
معاینه تمام غدد لنفاوی و شکم
بررسی خون مخفی در مدفوع O/B
CXR
5) آزمایشات روتین هماتولوژی
ارزیابی بر اساس ریسک فاکتور
باریوم انما یا کولونوسکوپی
CTوMRI
در تمام افراد جهت Staging باید TAH+BSO انجام شود. در حین عمل سیتولوژی پریتوئن و
رزکسیون لنف نود انجام میشود.
عوامل موثر در پیش آگهی
غدد لنفاوی 5) درگیری آدنکس وپریتوئن
عمق تهاجم به میومتر 6) اندازه تومور
Grading 7) سن بالا
Staging 8) سیتولوژی پریتوئن
D&C و بیوپسی
تومور مارکر CA125
9) نژاد
10) زیر گروه هیستولوزیک :
Endometroid (a : شایعترین (c Papillary serous
Squamus diffrentiation (b d ( Clear cell
cوd نادرترین – زنان مسن و بدترین پروگنوزرا دارند.
درمان
در همه مبتلایان TAH+BSO باید انجام شود
انجام رادیوتراپی بویژه در موارد درگیری لنف نود که حدس عود بالا است مفید است
استفاده از استروژن در موارد کانسر آندومتردرمان شده بر اساس فاکتورهای پروگنوستیک منعی ندارد
اقدامات پیگیری پس از درمان
در 3 سال اول هر 3 ماه یکبار و بعد هر 6 ماه تا 5 سال
پیگیری با :
معاینه بالینی
سیتولوژی وازن
چک مارکر CA125
سارکومهای رحمی
توموری ناشایع است و در سیاهپوستان بیشتر دیده میشود
از میومتریا از استرومای آندومتر منشا بگیرد
بدخیم ترین تومور رحمی است
شایعترین علامت سارکوم درد دل ـ توده شکمی و AUB است.
انواع پاتولوژیک سارکوم
لیومیو سارکوم : شایعترین نوع است.
Endometrial stroma sarcoma : کمترین شیوع را دارد .
Mixed homologus mullerian tumor
Mixed heterogenous mullerian tumor : رابدومیوسارکوم شایعترین جزء هترولوگ