بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع : پرچ
مقدمه
پرچ کاری
برای اتصال دو یا چند قطعه به یگدیگر می توان از میخ پرچ استفاده کرد . برای این کار ابتدا سوراخی در قطعات ایجاد کرده میخ پرچ را در آن قرار داده و سپس با استفاده از پرچ کن عمل پرچ کاری انجام می شود. این کار اغلب بدون اشکال صورت می گیرد در صورت بروز مشکل با استفاده از میخ پرچ دیگری می توان اشکال را برطرف کرد چون هزینه پرچ کاری در تیراژ زیاد قابل تو جه است,بنابراین برای جلوگیری از اشکالات و کاهش هزینه ها باید در انتخاب میخ پرچ دقت شود .
تعریف پرچ:
پرچ کاری عمل اتصال ورق ها به کمک قطعه ای به نام میخ پرچ.
ابزار این کار قطعه ای استوانه ای توپر یا تو خالی است که قبلا با شکل مناسب آماده شده است
استوانه ای توخالیb استوانه ای توپرa
در حقیقت پرچ نوعی نیم ساخته است که کاربرد ان همراه تغییر شکل است.
چگونگی انجام پرچ:
به کمک پرچ می توان ورق ها را به یکدیگر وصل کرد.برای این کارسوراخی کمی بزرگتر از قطر نامی پرچ در ورق ها ایجاد می شود سپس کوبش پرچ با
چکش یا پرچ کوب ان را فرم می دهند.
جنس پرچ:
جنس پرچ می تواند فولاد،الومینیوم،مس و… باشدمهم ان است که به خوبی چکش خوار باشد.
مزایای مهم ان:
می توان قابلیت محاسبه ای دقیق،استحکام توانایی اتصال چند ورق هم جنس و غیر هم جنس را به طور همزمهن برشمرد.با این وجود از پرچ به دلیل گرانی کندی در انجام کاردر هنگام لزوم استفاده می شود.
کاربرد ان:
کاربرد ان در کارهای ظریف گرفته تا سازه های بزرگ مانند:دیگ های بخار،پل ها،ساختمان ها و… رایج است.
روش های پرچ کاری.
الف) با کوبیدن:
ب) با کشیدن:
نمونه ی مشهور ان پرچ پوپ است برای این کار پس از انجام سوراخ در ورق ها پرچ دنباله دار را داخل سوراخ قرار می دهند انگاه با ابزار ویژه (انبر پرچ کاری) ان را می کشند.
انبر پرچ کاری از یک سو میخ را می کشد واز سوی دیگر بر پرچ نیرو وارد می کند
پس از جدا شدن میخ پرچ کاری تمام است.
پ) با انفجار:
در پرچ انفجاری مقداری مواد منفجره قرار داده شده است. پس از قرار دادن پرچ در سوراخ مورد نظر،ان را به کمک گرم کن، گرم می کنند. در نتیجه باانفجار مواد دهانه ی خروجی لاله و اتصال برقرار می شود. این پرچ نیز برای اتصالات قوی، به ویژه زمانی که به پشت ورق ها دسترسی نداریم، مناسب است.
نقشه های پرچ کاری:
در پوش های یک دیگ بخار.
قسمتی از یک سازه (پل).
گونه هایی از پرچ توپر
گونه هایی از پرچ توخالی
انتخاب میخ پرچ
برای پرچ کاری صحیح و با استحکام کافی می بایست میخ پرچ مناسبی را انتخاب کرد . برای انتخاب درست میخ پرچ باید عوامل زیر را مورد توجه قرار داد
انتخاب جنس و قطر میخ پرچ
جنس و قطر میخ پرچ از عوامل موثر در اتصال محکم دو قطعه می باشد.با مراجعه به جدول مشخصات میخ پرچ و در نظر گرفتن مقاومت کششی و برشی شما می توانید جنس و قطر میخ پرچ را مناسب کارتان انتخاب کنید
فاصله دو میخ پرچ
پس از مشخص شدن قطر و جنس میخ پرچ, مقاومت کششی و برشی آن مشخص می شود.سپس باتعیین مقاومت لازم, تعداد میخ پرچ ها و فاصله آنها از یگدیگر معلوم می شود .
تعیین طول پرچ
طول پرچ باید در حدود قطر پرچ به اضافه ضخامت کار باشد .مثلاًمیخ پرچ 10*4 میلیمتر می تواند در قطعه کاری با ضخامت حدود 6 میلیمتر به کار گرفته شود .
یادآوری
انتخاب میخ پرچ با طول بلند مفید نیست:
کوتاه بودن طول پرچ باعث می شود که اتصال استحکام کافی نداشته باشد ولی بلند بودن بیش از حد طول پرچ نیز اشکالات زیر را پیش می آورد:
1-قیمت پرچ افزایش می یابد.
2-کار به خوبی جفت و جور نمی شود.
3-تعداد مراحل پرچ کاری زیاد می شود.
تعیین قطر سوراخ
اندازه قطر سوراخ از دیگر عوامل موثر در پرچ کاری است . کوچک بودن قطر سوراخ باعث عدم ورود میخ پرچ به داخل قطعه کار می شود و بزرگ بودن قطر سوراخ نیز باعث کاهش استحکام اتصال می شود و حتی ممکن است باعث عدم اتصال قطعات شود .
اندازه قطر سوراخ مورد نظر برای پرچ کاری باید کمی بیشتر از قطر میخ پرچ باشد(حدود 0.1 میلی متر) تا میخ پرچ به راحتی در آن قرار گیرد و با افزایش محدود قطر میخ پرچ در موقع پرچ کاری بدنه پرچ نیز به قطعه تماس حاصل کرده و باعث استحکام اتصال شود
یادآوری
توصیه پرچ ساز برای سوراخ کاری این است که از مته های رند به قطر3-4-5-6 برای میخ پرچ های 3-4-5-6 و از مته 3.2-6.5 برای میخ پرچ های 3.2-6.5 استفاده کنید . چون قطر میخ پرچ های پرچ ساز در حدود 0.1 تا0.2 میلیمتر از قطر اسمی میخ پرچ ها کمتر است که این لقی منا سبی برای پرچ کاری می باشد
3-3-قطعاتی که باید به هم متصل شوند با گیره یا فشار دست یا هر طریق ممکن کاملاً به هم نزدیک کنید و سپس عمل پرچ کاری را انجام دهید
3-4-چنانچه در تعداد مراحل (تعداد ضرب)پرچ کاری و یا بیرون افتادن میخ از دستگاه پرچ کن دچار مشکل شدید با تنظیم دستگاه پرچ کن و انتخاب سر پستانک مناسب مشکل خود را حل کنید
عمل پرچ کاری
بعد از انتخاب پرچ و سوراخ کردن قطعات,با قراردادن میخ پرچ در سوراخ و استفاده از پرچ کن عمل پرچ کاری انجام می شود . برای درست انجام دادن آن لازم است به نکات زیر توجه شود
.
3-1-پستانک پرچ کن باید مناسب با قطر میخ پرچ باشد . یعنی قطر سوراخ پستانک باید کمی بیشتر از قطر میخ باشد که میخ به راحتی داخل آن جای گیرد(حدود 0.1 میلیمتر بیشتر از قطر), به همین دلیل برای میخ پرچ های مختلف 3-3.2-4-5-6 و غیره پستانک های مناسب آن ساخته شده و معمولا چند تای آن روی بدنه پرچ کن نصب شده است .
3-2-پرچکن را عمود بر قطعه کار قرار داده و حتما پستانک را با فشار به قطعه کار بچسبانید.
جداول مربوط به پرچ واطلاعات موجود در آن
پایان