موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
جزوه آموزشی
نظریه مشاوره و روان درمانی
دکتر رضا برومند
مهر 1400
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
جزوه آموزشی
لزوم مشاوره
– ضروریت عملی نظریه
فصل اول:
فصل اول:لزوم مشاوره و رواندرمانی و ضرورت عملی نظریه
فصل دوم:نظریه روان تحلیل گری فروید
فصل سوم:نظریه روان شناسی آدلر
فصل چهارم:نظریه عقلانی –عاطفی آلیس
فصل پنجم:نظریه مراجع محوری کارل راجرز
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فهرست مطالب
فصل ششم: نظریه روان درمانی گشتالت(پرز)
فصل هفتم:نظریه مبتنی بر محاوره اریک برن(تحلیل رفتار متقابل)
فصل هشتم:نظریه واقعیت درمانی گلسر
فصل نهم : نظریه رفتار درمانی پاولوف و اسکینر
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فهرست مطالب
1-به موازات گسترش اجتماع و پیچیدگی نهادهای آن مشکلات بروز می کند، روابط اجتماعی سست تر می شود و افراد همبستگی عاطفی خود را از دست می دهند.
2-یکی از دلایل وجودی مشاوره و راهنمایی نیز پیدایش افکار انسان دوستانه و رسوخ روز افزون آن به داخل نظام تربیتی بود تا در رفع مشکلات دانش آموزان بکوشد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ضرورت برقراری نظام راهنمایی و مشاوره
3-تحول جوامع از حالت سنتی و دیکتاتوری به حالت دموکراسی و آزادی است.
4-توسعه علوم نیز زمینه ای برای اعمال راهنمایی به وجود آورده است.
5- تحول یک اجتماع از حالت ساده به حالت پیچیده شامل بافت اقتصادی آن جامعه نیز میشود و اقتصاد جامعه از حالت بدوی و کشاورزی به حالت صنعتی و مکانیزه میل می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ضرورت برقراری نظام راهنمایی و مشاوره
6-سابقه تاریخی راهنمایی محدود نیست و سراغاز آن دورتر از سال 1908 میلادی است.
7- رشد جسمانی انسان بسیار کند است و اعمال و رفتارش براثر یادگیری محیطی مستمر شکل می گیرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ضرورت برقراری نظام راهنمایی و مشاوره
1-کمک به فرد است برای یافتن راه خود و رسیدن به درجات بالاتری از کمال و معرفت و آگاهی.
راهنمایی در یک رابطه مبتنی بر تعامل حسنه متقابل بین مراجع و مشاور انجام پذیر است. بین هسته اصلی و عمده کار بر مشاوره و تبادل نظر مبتنی است. مشاوره قلب راهنمایی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
هدف راهنمایی
تعریف نظریه از نظر کرلینگز:
– مجموعه ای است از سازه ها( مفاهیم) – تعاریف و فرضیات مرتبط به هم که با مشخص کردن روابط میان متغییرها و یا نظری منظم و منسجم از پدیده های مورد بحث به دست می دهد و هدفش تبیین و پیش بینی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه چیست
1- منظم کردن یافته ها:
به یافته های تحقیق نظم می دهد و پدیده های ظاهرا نامربوط را معنی دار میکند. نشان می دهد که چگونه از پیچیدگی مسائل بکاهیم تا بتوانیم آن ها را تجزیه و تحلیل کنیم.
2- ایجاد فرضیه:
نظریه ها در تحقیق راهنما هستند و اغلب برای تعیین گام های بعدی در جمع آوری حقایق نقش اساسی دارند. می توان نظریه را نوعی کارخانه و یا آسیاب دانست که مسائل و قضایا بدان وارد می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مهم ترین خصوصیات و فوایدی که نظریه برای استفاده کنندگان در بر دارد
3- توان پیش بینی:
یک نظریه نه تنها محقق را به سوالاتی هدایت میکند که ممکن است مثمرثمر باشند بلکه همچنین به او نشان می دهد که پس از انجام تحقیق و مشاهدات خود چیزی ممکن است به دست آورد.
4- توان تبیین:
این نقش نظریه به چراها پاسخ می گویید.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مهم ترین خصوصیات و فوایدی که نظریه برای استفاده کنندگان در بر دارد
1- روشنی و قابلیت فهم و فقدان تضاد میان اصول کلی نظریه
2- جامعیت در تبیین پدیده ها
3- صراحت و دقت
4- صرفه جویی در کاربرد مفاهیم به هنگام تبیین پدیده ها
5- تولید فرضیه ها و تحقیق بیشتر
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ویژگی های یک نظریه خوب
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
موسسه آنامیس مهرجنوب برگزار میکند
فصل دوم:
نظریه روان تحلیل گری زیگموند فروید
– مفاهیم بنیادی نظریه فروید
– نظریه شخصیت
-ماهیت انسان
– مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
– مکانیسم های دفاعی
– روان درمانی
– فرایند درمان در روانکاوی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه روان تحلیل گری(روانکاوی) زیگموند فروید
مسمر اولین روان درمانگر تاریخ شناخته شده است و شیوه اورا مسمریسم یا مانیه تیسم نیز می گویند.
به دنبال فعالیت های مسمر کارهای پینیل که پدر روان شناسی افراد نابهنجار و روان پزشکی به حساب می آید در سال 1972 م شروع شد.
در اوایل قرن 19 در لوای مخالفت های که با مسمریسم می شد نهضت جدیدی برای مداوای بیماران پای گرفت این نهضت جدید هیپنوتیسم نام گرفت و اولین بار توسط جیمز برید در سال 1842 میلادی مورد استفاده قرار گرفت.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه روان تحلیل گری(روانکاوی) زیگموند فروید
– روانشناسی دینامیک یا پویا علمی است که درباره تغییر شکل ها و مبادلات انرژی در شخصیت بحث میکند.
– نوروز روان نژندی آگاهی و هشیاری نسبت به محیط
– سایکوز روان پریشی عدم آگاهی و هشیاری نسبت به محیط
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه روان تحلیل گری(روانکاوی) زیگموند فروید
1- تجسس نوروزها : آغاز کار او ( 1886 ) تا چاپ تحقیقاتی در زمینه هیستری ( 1985 ).
2- دوره خودکاوی: از 1895 میلادی تا 1898 میلادی.
3- دوره ارائه اولین سیستم روان شناسی تحلیلی: از 1900 و سه مقاله درباره جنسیت تا 1914.
4- دوره روانشناسی خود: از 1914 تا هنگام مرگ او به سال 1939 میلادی.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکامل اندیشه های فروید را می توان به 4 دوره تقسیم کرد:
انتقال احساسات مراجع نسبت به مشاور یا درمانگر
انتقال متقابل احساسات مشاور نسبت به مراجع
مقاومت عدم همکاری مراجع در برابر تغییر یا تمام چیزهای که جلوی درمان را میگیرد
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم اساسی روانکاوی
فروید در ابتدای کار شخصیت را با توجه به سطوح آگاهی به سه بخش تقسیم کرد:
الف) بخش خودآگاه ذهن: مجموعه چیزهایی است که فرد در لحظه معینی از زمان از آن آگاه است.
ذهن مثل کوه یخی است که 9/10 از آن زیر آب است بنابراین روان انسان ذاتا ناخوداگاه است.
ب) بخش نیمه خوداگاه : عبارت است از ادراک ها و شناخت های که در خوداگاهی فرد قرار ندارد ولی به راحتی و یا با کمی کوشش میتوان آنها را به سطوح آگاهی آورد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
دیدگاه ساختی شخصیت
ج) بخش نا خودآگاه: مهم ترین قسمت ذهن که نقش بسیار حساسی در نظریه روانکاوی دارد به نظر فروید قسمت اعظم رفتار ما به وسیله نیروهای هدایت می شوند که اصلا از انها آگاهی نداریم.
فعالیت های ضمیر ناخوداگاه مبتنی بر اصل لذت است و با فعالیت های خارج ارتباطی ندارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
دیدگاه ساختی شخصیت
-نهاد : منشا همه سوائق و یا مخازن غرایز است این واژه را اولین بار روانکاو آلمانی بنام گرادگ مطرح کرد.
نهاد فقط در پی ارضای نیازهای غریزی و تابع اصل لذت است.
پایبند ارزش ها و اصول اخلاقی نیست و از هیچ گونه عقل و منطقی تبعیت نمیکند.
-خود : بخش سازنده شخصیت است که باتوجه واقعیت دنیای خارج عمل میکند و آن دسته از تمایلات نهاد را که با واقعیت در تضاد است کنترل می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در سالهای 1923 میلادی فروید در نظریه فوق تجدید نظر کرد و سه ساخت بنیادی دیگر به نام های نهاد – خود – فراخود عنوان کرد.
فرایند نخستین: موقعیت یا شی را تصور میکند که برای ارضای یک نیاز لازم است.
فراید ثانوی: موقعیتی را بوجود آورد که در آن لذت واقعی به دست آید.
الف) خودآرمانی : رفتار مطلوب والدین، تشویقی ( رفتار فرد براساس خواسته اجتماع)
– فراخود
ب) وجدان : رفتاری که از نظر اخلاقی مطلوب نیست، تنبیه
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
– فراخود مدافع سرسخت قوانین و مقررات اجتماعی و مانعی بزرگ بر سر راه تحقق انگیزه های نهاد به شمار می رود.
– فروید نهاد را به منزله نیروهای حیات بخش و خود و فراخود را به منزله رشد اجتماعی و تربیتی قلمداد می کند.
– فراخود همواره بازرس و ناظر بر اعمال نهاد است و در این میان خود نقشی میانجی را ایفا می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
از نظر فروید روان انسان صحنه ارتباط متقابل نیروهای عاطفی پویا تلقی می شود.
-لیبیدو نیروی محرکی است که انسان را به جنبش و تکاپو وا می دارد.
غریزه استعداد و یا ضرورت فطری است که موجب می شود ارگانیسم بصورت یکنواخت و ثابت به یک سلسله محرک های معین پاسخ می دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
شخصیت به مثابه فرایندی پویا
گروه اول: نیازهای اساسی برای بقاست. مثل : تنفس ، گرسنگی، و تشنگی
گروه دوم: شامل کنش های جنسی است. لیبیدو و یا انرژی روانی.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در نظریه فروید غرایز به 2 گروه تقسیم می شوند
1- غریزه زندگی: شامل لیبیدو و اجزایی از غریزه خود است. این غریزه موجد دوستی ، عشق ، محبت ، تولید مثل و صیانت ذات است.
2- غریزه مرگ: بلافاصله پس از تولید به کار می رود و تمایل به بازگشت دارد. موجب مرگ و نیستی، کینه و عداوت و انهدام نسل است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
1- مرحله دهانی
در خلال اولین سال زندگی کودک دهان مهم ترین منبع کاهش تنش ( مثلا خوردن ) و احساسات لذت بخش ( مثل مکیدن ) است.
در این مرحله لیبیدو در حول وحوش حفره دهان متمرکز شده است.
افرادی که در این مرحله تثبیت شده اند احتمالا دید خوش بینانه ای به جهان خواهند داشت و در بزرگسالی به دیگران وابسته خواهند شد ویا بیش از حد صمیمی و سخاوتمند خواهند شد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مراحل رشد روانی- جنسی
2-مرحله مقعدی
همزمان با از شیر گرفتن کودک لیبیدو از ناحیه دهان به منطقه مقعد منتقل می شود .
لذا احساس لذت در کودک ابتدا از تخلیه مدفوع و سپس از نگهداری آن حاصل می شود. مرحله مقعدی تعارض بین تمایل نهاد به کسب لذت از راه دفع مدفوع و قیودات اجتماعی است.
در خلال سالهای دوم و سوم زندگی لذت مقعدی نقش غالب را دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مراحل رشد روانی- جنسی
3-مرحله آلتی یا فالیک
در حدود سنین 4 تا 5 سالگی لیبیدو در محدوده دستگاه تناسلی متمرکز می شود. در این سن توجه کودکان به دستگاه تناسلی شان جلب می شود و با دستکاری از آن لذت می برد و استمنا می کنند.
حل عقده ادیپ در پسران زمانی اتفاق می افتد که پسر آرزوهای نامشروعش را نسبت به مادرش سرکوب میکند و به موازات آن با پدرش همانند سازی ( همانند سازی دفاعی ) می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
4-دوره کمون جنسی
دومین دوره میل جنسی است که از 5 تا 12 سالگی ادامه می یابد .
دوره کمون به دنبال حل عقده ادیپ پدیدار می شود.
در این دوره لیبیدو از نظر غرایز جنسی تحرکی ندارد و در حالت نهفتگی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
5-مرحله بلوغ جنسی
سومین دوره رشد جنسی – روانی است که از آغاز بلوغ و رسیدگی جنسی شروع می شود و تا پیری ادامه دارد.
در این دوره لیبیدو دوباره در ناحیه تناسلی متمرکز می شود
با این تفاوت که بجای انکه متوجه خود باشد متوجه جنس مخالف است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فروید دیدگاه جبری در نظریه شخصیت انسان را این گونه توصیف می کند که تمام رفتار انسان به وسیله نیروهای که در درون او قرار دارند تعیین می شوند و به وجود می آیند.
اعمال سهوی مبین صور حقیقی اندیشه های آدمی است و در حقیقت سهو و اشتباهی در کار نیست
بلکه این اعمال حاصل خواست واقعی و ناخوداگاه فرد است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
دیدگاه جبری رشد شخصیت
فروید یک دوگانه گرا بود و به ناخوداگاهی جنبه فیزیولوژیک می داد.
وی خودآگاهی را دانش محدود شخصی می دانست.
روی هم رفته فروید نسبت به انسان یک دید بدبینانه داشت.
وی احساس می کرد که قوای غیر عقلانی بشر در مقابل آن امکان چندانی برای موفقیت ندارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان
اضطراب عینی : ترس از چیزی که در واقعیت وجود دارد. مثل ترس از سگ
انواع اضطراب اضطراب روان نژندی: تعارض و کشمکش میان نهاد و خود سرچشمه می گیرد
اضطراب اخلاقی : منشا تهدید وجدان اخلاقی دستگاه فراخود است.
1- اضطراب مبهم : در موقعیت های کم وبیش مناسب به سهولت بروز می کند
انواع اضطراب روان نژندی 2- اضطراب مرضی : بصورت ترس شدید و نامعقول است
3- وحشت زدگی: به طور ناگهانی و بدون هیچ گونه تحریک ظاهری
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
انواع تسکین : کاهش انرژی توسط یک منبع
تسکین از راه اشیاء تسکین از راه خود
انرژی بر اشیای خارجی متمرکز میشود انرژی بر خویشتن فرد متمرکز میشود
وابستگی به والدین – دوستان فقط از راه خود
اصولا تعارض ها یا با حذف کامل یک کشش غریزی حل می شود که در نظریه روان کاوی به هیچ وجه اتفاق نمی افتد.
یا با تغییر جهت دادن انرژی از هدف های اولیه اش و یا با ارضای آن کشش به نحوی که هست.
راه حل عبارت خواهد بود از تغییر جهت دادن به آن کشش غریزی و یا ارضای آن به طور خودسرانه
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انواع تسکین : کاهش انرژی توسط یک منبع
شیوه های غیرارادی و تقریبا ناخوداگاهانه و غیر تعقلی برای کاهش اضطراب و حفظ شخصیت هستند که تحریف واقعیت و خود فریبی کم و بیش در ان به چشم می خورد.
مکانیزم های دفاع روانی، ساز و کار دفاع سیستم روانی ما در برابر استرس ها و اضطراب هاست
پس هدف اصلی مکانیزم های دفاع روانی کاهش استرس و اضطراب است
در چنین شرائطی فرد چاره ای جزنادیده گرفتن واقعیت های استرس زا و اضطراب آور ندارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مکانیسم های دفاعی
– مهم ترین مکانیزم های دفاعی(دفاع روانی)
1- والایش: والایش یا تصعید تغییر کشش های غریزی به سمت رفتار اجتماعی قابل قبول و قابل ستایش و تمجید است.
تصعید تنها مکانیزم دفاعی موفقیت آمیز واقعی است.
زیرا در تغییر جهت دادن مداوم به کشش های نامطلوب موفق است.
تصعید شکل خاصی از جابه جا سازی است که جنبه سازندگی و خلاقیت دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
1- مکانیزم دفاعی والایش
2- سرکوبی: فرایندی است که بدان وسیله یک کشش نامطلوب به طور فعال و کامل از صحنه هشیاری فرد بیرون رانده می شود.
اکثر مکانیسم های دفاعی دیگر در خدمت مکانیسم سرکوبی قرار دارد.
سرکوبی وسیله اساسی دفاع خود است.
ولی افراط در ان موجب قطع ارتباط واقعی فرد با محیط و کناره گیری او از واقعیات می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
2- سرکوبی
3- واکنش سازی: اگر فردی یک کشش غریزی را سرکوب کند غریزه متضاد با ان را شدیدا در رفتار خود بروز می دهد این عمل را واکنش سازی گویند.
مثلا افرادی که واقعا به چیزی تمایل دارند در ظاهر وانمود کنند که به چیز مخالف ان علاقه مند هستند.
یکی از ویژگی های مهم مکانیسم واکنش سازی پافشاری در رفتار و وسواسی بودن آن و فزونی تکرار آن است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
3- واکنش سازی
4- باطل سازی : گاهی فراتر از واکنش سازی است. این مکانیسم به علایم بالینی رفتار اضطرابی خیلی شبیه است. بنابراین فردی که مرتکب عملی شده است که با اخلاقیات اجتماع مغایرت دارد و یا حتی درصدد انجام آن باشد دایما به بروز نوعی رفتار جبرانی دست خواهد زد تا دامن خود را از آلودگی بزداید.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
4- باطل سازی
5- فرافکنی: متضمن نسبت دادن کشش ها و کوشش های مزاحم و نامطلوب درون خودمان به کسی یا چیزی غیر از خودمان است ( کافرهمه چیز را به کیش خود پندارد)/
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
5- فرافکنی
6- جابه جا سازی: تغییر جهت دادن یک کشش است از یک شی ترسناک و نامطلوب محیطی به شیء مطلوب تری که دلهره کمتری دارد.
جابه جا سازی اساسی ترین مکانیسم در تشکیل حالات فوبیک است.
مثال: فردی که مورد سرزنش رئیس خود قرار میگیرد بجای اینکه خشم خود را نسبت به رئیسش نشان دهد آن را ندانسته سر خانواده خود خالی میکند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
6- جابه جا سازی(جابجایی)
7- بازگشت: یکی از روش های متداول برای مواجهه با ناکامی و اضطراب و حل آنها این است که انسان از یک شیوه رفتار فرار کند و به رفتاری بگراید که رضایت بخش تر و مطلوب تر است.
بازگشت معمولا عقب نشینی از واقعیت است و گرایش به سوی تخیلات.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
7- بازگشت:
8- دلیل تراشی: مکانیسمی است که اغلب برای بقای صیانت ذات به کار می رود.
مثلا دختری که در انتظار آمدن خواستگار معینی بوده است ولی خواستگار به سراغش نیامده است به دیگران می گوید اگر فلانی از من خواستگاری می کرد جواب رد می دادم.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
8- دلیل تراشی:
9- انکار : گاهی مواقع فرد این باور را به خود راه نمی دهد که یکی از غزیز ترین وابستگانش فوت شده است و پیوسته چنان رفتار می کند که گویی او هنوز زنده است. معمولی ترین شکل انکار که اکثر ما در اغلب موارد به ان متوسل میشویم خیال بافی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
9- انکار :
10- جبران : واکنش های جبرانی بر احساس حقارت و بی کفایتی مبتنی است و کوشش برای سرپوش گذاشتن بر نکات ضعف و عدم کفایت به شمار می رود.
مثال: شکست دانش آموزی در امتحان ممکن است او را به کوشش افراطی برای نیل به موفقیت بکشاند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
10- جبران
11- همانند سازی: در همانند سازی فرد برای رشد شخصیت خصوصیت مطلوب شخص دیگری را با استفاده از مکانیسم درون افکنی جزء شخصیت خویش می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
11- همانند سازی
– هدف از روان درمانی ایجاد سلامت روانی است. سلامت روانی دو جنبه دارد
1) سازگاری با محیط بیرونی 2) سازگاری با محیط درونی
اولین مرحله : جادو نقش عمده ای داشت و کاهنان و جادوگران اولین درمانگران روانی بوده اند.
سیر تحول روان درمانی دومین مرحله : جادو جای خود را به مذهب داد و در این زمان قدرت مابعدالطبیعه تاکیید میشد.
سومین مرحله : روان درمانی به مرحله فلسفی منجر شد و در آتن سوفسطایی ها درمانگر بوده اند.
چهارمین مرحله : توسعه علم طب است که بر اثر پیشرفت علم ظهور کرد
پنجمین مرحله : علم روان شناسی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اهداف روان درمانی
1-تداعی آزاد :بیان آزادانه تجارب دوران کودکی و نوجوانی
2-تحلیل رویاها : تحلیل محتوای خواب ها و رویاهای بیمار
3-علایم روان نژندی : نشانه های اختلال روانی
4-تلقین در خواب مصنوعی: هیپنوتیزم
5- لغزش های کلامی و نوشتاری : نشانه های ناخودگاه فرد
6- شوخی ها :نشانه های ناخوداگاه فرد
7- انواع فراموشی ها: نشانه های آسیب عاطفی فرد
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم اساسی در درمان
– در جریان مشاوره درمانگر باید فردی گرم – صمیمی و پذیرا باشد و محیطی امن برای مراجعان بوجود آورد.
– درجریان درمان به اصل محرمانه بودن مطالب مورد بحث و جلب اعتماد درمانجو به این اصل توجه دقیق مبذول می شود.
-درمانگر بدون اجازه درمانجو با خویشان او مشورت نمی کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول درمان در نظریه فروید
-اگر یادداشتی برداشته می شود درجای امن محفوظ بماند و از ضبط صوت جز درموارد استثنایی استفاده نشود.
-به مراجع گوش دهد، او را تشویق و تهیج کند و رفتار و گفتارش را تعبیر و تفسیر می کند.
– بعداز درک وضع روان پویشی مراجع ، مرحله بعدی درمان که روش تداعی ازاد است آغاز می شود.
اصول حاکم بر تداعی آزاد: مراجع آنچه را که به ذهنش می آید بدون کوچکترین انتخاب و یا کاربرد منطق و کنترل بر زبان جاری کند.
– هدف روان کاوی سازش مجدد عاطفی است نه ایجاد بصیرت.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول درمان در نظریه فروید
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مراحل مهم جریان روان درمانی
1) مقاومت های مانوس به خود:
مراجع آنها را آشنا – منطقی – و با هدف احساس می کند و
متوجه جنبه مقاومتی آنها نمی شود. این نوع مقاومتها برای مراجع و درمان
مقاومت ها به 2 دسته تقسیم میشوند گر مشکل است و نمی توانند در این زمینه باهم همکاری داشته باشند.
2) مقاومت های نامانوس
با خود معقول مراجع بیگانه هستند. در نتیجه تشخیص و پیگیری و درمان
این نوع مقاومت ها آسانتر کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مقاومت بیمار در فرایند درمان
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل سوم- نظریه روان شناسی فردی ( آلفرد آدلر )
– نظریه روان شناسی فردی ( آلفرد آدلر )
– مفاهیم بنیادی نظریه آدلر
– نظریه شخصیت
– ماهیت انسان
– مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
– روان درمانی
– فرایند درمان
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
1) مفهومی است که او از عقده حقارت و یا عمومی به دست داده است و دلیل شهرت او همین است.
2) تاکید او بر کیفیت محیط خانواده و شبکه روابط اجتماعی افراد است.
3) ارائه مفهوم <تعرض مردانه > است که بر مبنای عقده حقارت استوار است.
4) ارائه مفهوم علاقه اجتماعی است که اعتراضی به عقاید گذشتگان و غریزه گرایان بود.
5) رد مفهوم دو بعدی خوداگاهی و ناخوداگاهی بود.
6) تاکیید بر من خلاق بود که به نظر او هسته اصلی و اساس تحقق نفس و بی همتایی شخصیت است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
کمک های معنوی آدلر به جهان روان شناسی
آدلر با فلسفه کانت به خصوص از نظر مفاهیم امور مطلق، منطق خصوصی و غلبه یافتن شباهت زیاد دارد. آدلر و نیچه نیز در زمینه مفهوم « اراده نیل به قدرت » وجه اشتراک دارند.
– آدلر به شدت تحت نفوذ فلسفه ویهینگر قرار داشت.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
– نظریه روان شناسی فردی ( آلفرد آدلر )
نظریه شخصیت
– روان شناسی فروید بر اساس قانون علین بنا شده است و روان شناسی فردی بر اصل فینالیزم یا توصیف اعمال از راه تشخیص هدف
( غایت گرایی ) استوار است.
– پیش فرض پیروان آدلر آن است که هدف روان تامین برتری است.
– شیوه زندگی تکیه کلام نظریه شخصیت آدلر است و در تمام نوشته ها یش مکرر به کار رفته است و مشخص ترین بعد روان شناسی فردی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آدلر
– تمام اشخاص یک هدف دارند و آن میل به تفوق و برتری است.
-آدلر به ماهیت منظومه خانواده توجه خاصی مبذول داشت و ترتیب تولد فرد را در خانواده با خصوصیات رفتاری متفاوتی همراه می دانست.
بنابراین اطلاعات مربوط به ترتیب تولد کودک و همین طور خاطرات اولیه او در محیط اجتماعی خانواده نقش مهمی در معرفی چگونگی شخصیت و شیوه زندگی او بازی می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آدلر
– از نظر آدلر من خلاق می کوشد تا به تجارب شخصی معنی و مفهوم بخشد و یا اینکه تجاربی را که حتی در عالم خارج موجود نیستند خلق کند و برمبنای آن شیوه خاص زندگی فرد را پی ریزی کند.
-درحالی که من در روان شناسی فروید حاصل یک سلسله مکانیزم های درونی است و هدف آن ارضای نیازهای غریزی باتوجه به اصل واقعیت است.
– من خلاقه محرک واقعی و انگیزه اصلی کلیه فعالیت های انسان است و وحدت و ثبات آن از نظر رشد شخصیت اهمیت بسزایی دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تفاوت « من فروید » با « من خلاق آدلر »
دید آدلر به انسان و امور او دید کل نگر ، پدیده شناختی ، غایت نگر ، و اجتماعی است .
او انسان را موجودی خلاق – انتخاب گر – اجتماعی – مسئول و درحال شدن می داند که نه خوب است و نه بد و ماهیتش در جامعه تشکیل می گردد و تکامل او در واقعیت بخشیدن به خویش است.
به عقیده آدلر طبیعت انسان را نمی توان با بررسی پدیده ها مجزا از هم شناخت بلکه باید او را به صورت یک کل پویا مورد بررسی و شناسایی قرار دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان از نظر آدلر
– فرد موجودی است که بر اثر احساس حقارت یا وراثت و یا عوامل عاطفی تضعیف شده است.
به علاوه تجارب و محیط و خواستهای زندگی به قدری بر دوش فرد سنگینی می کند که انسان به بیماری پناه می برد.
برای متخصصان آدلری کودک ناسازگار یک کودک مریض نیست بلکه یک کودک مایوس است.
پیروان آدلر هدف های کودک مایوس را در چهار طبقه تقسیم بندی می کنند.
1) جلب توجه کردن 2) قدرت طلبی 3) گرفتن انتقام 4) اذعان صریح به نقص یا ناکامی
یک نوروز = فرد + تجربه + محیط + خواسته های زندگی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری روانی
– عقیده زیربنایی این نظام آن است که رفتار معمولا ندانسته به وسیله تلاش هایی هدایت و کنترل می شود که در صدد جبران احساسات حقارت هستند.
– در این نظریه اعتقاد آدلر بران است که ادراک فرد از خودش و زندگی اش به علت وجود احساسات حقارت گاه گاهی برایش ناکام کننده است. همچنین قدرت طلبی تعیین کننده چگونگی اعمال انسان و مسیر رشد اوست.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی در نظریه آدلر
از هدف های عمده درمان آن است که یاس را در فرد از بین ببریم به او توان و شهامت خطر کردن و عمل را برای نیل به هدف ها یش بدهیم
و به او کمک کنیم فردی بشاش و جذاب بشود و علاقه اجتماعی خود را به بهترین وجه متجلی کند و ارتباط خوب و سازنده ای با دیگران داشته باشد و در جریان و پس از درمان فرد باید بتواند جا و موقعیت خود را در خانواده و یا گروه های اجتماعی دیگر پیدا کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
– درمانگران آدلری با استفاده از شیوه ای تحلیلی و غایت انگار یعنی بررسی مقاصد و هدف های نهایی رفتار سعی می کند به هدف ها و انتظارات خود دست یابند.
براساس مکتب روانشناسی آدلر فرایند روان درمانی عبارت است از ایجاد رابطه حسنه و حفظ آن در طول درمان – برملاکردن هدف های بیمار و شیوه زندگی او و بازآموزی و دادن جهت گیری مجدد به مراجع
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1) رابطه حسنه
درمانگر به طریقی عمل کند تا مراجع دریابد که موجودی است خلاق و خودش مسبب تمام مشکلات – ادراک ها – و یادگیری های ناقص و نادرست و ارزش های غلط اش است و نیز مسئولیت تعبیر آنها بر دوش خودش قرار دارد.
2) هدف ها و شیوه زندگی
– شیوه زندگی مراجع به منظور تحلیل و تفسیر و ارائه روش های برای تغییر آن در جهت مناسب مورد توجه قرار می گیرد . مراجع به بازگو کردن شیوه زندگی خود می پردازد و سپس هردو به مشخص کردن مواردی می پردازند که موجب عدم ایجاد رابطه حسنه مراجع با دیگران شده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
– درمانگر با تعبیر و تفسیر، آیینه ای در جلو چشم مراجع قرار می دهد تا که او بتواند چگونگی سازگاری خود را با زندگی دریابد.
– تحلیل رویا در مکتب آدلر متفاوت با آن چیزی است که در مکتب فروید مطرح است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعبیر و تفسیر و ایجاد بصیرت
فرویدیستها معمولا رویا را فعالیتی برای حل مسائل قدیمی می دانند در حالی که آدلر و پیروان او رویا را فعالیتی در جهت حل مسئله آینده و یادآوری شوق ممکن عمل در آینده می دانند .
رویا در اصطلاح خود آدلر به منزله کارخانه عواطف به کار رفته است.
– احساسات و عواطف درمانجو به منزله اصلی ترین کلید تعبیر و تفسیر خاطرات اولیه به حساب می آیند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعبیر و تفسیر و ایجاد بصیرت
چون آدلریستها معتقدند که مراجع از یاس و فقدان شهامت و کمبود اعتماد به نفس رنج می برند بنابراین اساسی ترین تکنیک های درمان آن است که با تشویق و تهیج و امیدوار کردن و ایجاد اعتماد کار بازاموزی و جهت گیری مجدد انجام گیرد.
درمانگر نباید مراجع را بیش از اندازه تحت حمایت قرار دهد یا او را لوس و کودک صفت کند اغلب درمانگران نصیحت را تجویز نمی کنند.
– پیروان آدلر از تکنیک های عملی زیادی نظیر : نقش بازی کردن – صحبت کردن با یک صندلی خالی – پشت سرنشینی و … استفاده می کنند تا به مراجع کمک کنند که جهت خود را مجددا پیدا کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
بازآموزی و جهت دادن مجدد
– یکی دیگر از تکنیک های که در جریان درمان به کار می رود تعیین تکلیف برای مراجع است.
درمانگر به اقتضای موقعیت انجام کاری را که مراجع از انجام آن هراسی دارد به او محول می کند تا در فاصله زمانی بین دو جلسه درمان انجام دهد و نتایج آن را گزارش کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعیین تکلیف برای مراجع
پیروان آدلر با کسانی که قربانی عواطف نامطلوب خود هستند از تکنیک دکمه فشار استفاده می کند.
در این تکنیک از مراجع خواسته می شود تا چشم هایش را ببندد و از میان تجربیاتش یک رویداد لذت بخش را انتخاب و تجسم کند
سپس از او خواسته می شود تا یک رویداد ناخوشایند را تجسم و به احساسات همراه ان توجه کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعیین تکلیف برای مراجع
غرض اصلی پیروان ادلر از این عمل آن است که به فرد بیاموزد که او می تواند با عزم و اراده خود هر نوع احساسی را که بخواهد به وجود آورد.
در حقیقت فرد دکمه ای را در دست دارد که به اراده خود هر نوع احساسی که بخواهد را فشار می دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعیین تکلیف برای مراجع
یکی دیگر از تکنیک های آدلریستها گفت و گو و مشورت با والدین به منظور دریافتن چگونگی ترتیب تولد کودک و اثرات احتمالی این پدیده ها در رفتار کودکان است.
همچنین تشکیل یک جلسه مشاوره خانوادگی نمایشی در حضور گروهی از والدین که مسائل مشترکی دارند توصیه می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گفت و گو و مشورت با والدین
درمانگران پیرو مکتب آدلر خود را در داشتن احساسات و عقاید خاص خود و بیان آنها آزاد احساس می کند.
چنین بیانی بصورت ازاد و خود به خودی موجب می شود که مراجع او را یک انسان واقعی تصور کند.
اگر درمانگر مرتکب خطایی بشود بدان اعتراف می کند و این به مراجع می اموزد که هر انسانی جایز الخطاست.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل چهارم:نظریه درمان عقلانی – عاطفی
آلبرت آلیس
نظریه شخصیت : آلیس از سه دیدگاه فیزیولوزیک – اجتماعی – و روان شناختی به شخصیت می نگرد.
1) مبنای فیزیولوژیکی : الیس معتقد است که انسان ذاتا تمایلات بیولوژیکی استثنایی و نیرومندی برای تفکر و عمل به شیوه خاص دارد که این شیوه ممکن است در جهت منطقی و یا غیر منطقی باشد.
او جهت تفکر و عمل فرد را تابع محیط خانواده و فرهنگی می داند که فرد در آن رشد می یابد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آلیس
2) مبنای اجتماعی: الیس می پذیرد که انسان موجودی اجتماعی است و زندگی در اجتماع برای او لازم است. او معتقد است که انسان باید در اجتماع مطابق انتظارات خود و دیگران رفتار کنند و بیش از حد خودمدار و خودبین نباشد و زیاد بر سبقت جویی تاکیید نکند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آلیس
3) مبنای روان شناختی: به عقیده الیس گرچه انسان از نظر بیولوژیکی تمایل شدیدی به مضطرب کردن خود و تخریب نفس دارد و گرچه او در اجتماعی زندگی می کند که سبب پاره ای از نابسامانی های رفتاری اوست و آنها را تقویت می کند اما دیدگاه روان شناختی شخصیت چگونگی رشد آنها را مشخص می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آلیس
به طور خلاصه در نظریه الیس درباره شخصیت انسان تا حد زیادی خود موجد اختلالات و ناراحتی های روانی خود هستند .
انسان با استعداد و آمادگی مشخص برای مضطرب شدن متولد می شود و تحت تاثیر عوامل فرهنگی و شرطی شدن های اجتماعی این آمادگی را تقویت می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفاهیم بنیادی نظریه آلیس
ماهیت انسان : مکتب عقلانی – عاطفی فرضیات معینی را در زمینه ماهیت انسان ارائه می دهد.
اولا : معتقد است که انسان موجودی است عقلانی و منطقی و درعین حال غیر منطقی و غیر عقلانی است.
ثانیا : تفکر غیرعقلانی از یادگیری های غیر منطقی اولیه ای حاصل می شود که انسان از نظر بیولوژیکی آمادگی پذیرش آن را دارد. این طرز تفکر از والدین و فرهنگ جامعه نیز کسب می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان در نظریه عقلانی-هیجانی آلیس
ثالثا : انسان حیوانی ناطق است و تفکر معمولا از طریق کاربرد علایم با استفاده از زبان رخ می دهد.
به نظر او تجربه فردی هرا نسانی بالاترین ارزش و اهمیت را در زندگی او دارد و انسان باید کاملا در زمان حال زندگی کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان در نظریه عقلانی-هیجانی آلیس
– از نظر آلیس ترس عبارت است از دنبال کردن عقیده و یا نگرش و یا حملات به درون افکنده شده .
ترس حالت پیشگیرانه دارد و شامل این عقیده و آگاهی ذهنی است که اولا چیزی یا شخصی خطرناک وجود دارد
ثانیا بهتراست که در مقابل آن چیز خطرناک از خود محافظت کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
آلیس اضطراب و اختلالات رفتاری را زاده تفکر خیالی و بی معنی انسان می داند. به همین دلیل وجود چند اعتقاد را در ذهن فرد غیر منطقی می داند.
1اعتقاد فرد به اینکه لازم و ضروری است که همه افراد دیگر جامعه او را دوست بدارند و تعظیم و تکریمش کنند . این تصور غیر عقلانی و غیر قابل دسترسی است.
2) اعتقاد به اینکه لازمه احساس ارزشمندی وجود حداکثر لیاقت، کمال و فعالیت شدید است. این تصور نیز امکان پذیر نیست و تلاش وسواسی در راه آن فرد را به اضطراب و بیماری روانی مبتلا می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
3) اعتقاد فرد به اینکه گروهی از مردم بد، شرور و بدذات هستند و باید به شدت تنبیه و مضمت شوند. این عقیده غیرعقلانی است زیرا معیار مطلقی برای درست و نادرست موجود نیست.
4) اعتقاد فرد به اینکه اگر وقایع و حوادث آن طور نباشد که او می خواهد ، نهایت ناراحتی و بیچارگی به بار می آید و فاجعه آمیز خواهد بود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
5) اعتقاد فرد به اینکه بدبختی و عدم خشنودی بوسیله عوامل بیرونی به وجود آمده است.
6) اعتقاد فرد به اینکه چیزهای خطرناک و ترس آور موجب نهایت نگرانی می شود و فرد همواره باید کوشا باشد تا امکان به وقوع پیوستن آنها را به تاخیر بیندازد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
7) اعتقاد فرد به اینکه باید متکی به دیگران باشد و بر انسان قوی تر دیگری تکیه کند.
8) اعتقاد فرد به اینکه تجارب و وقایع گذشته و تاریخچه زندگی تعیین کننده مطلق رفتار کنونی هستند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
9) اعتقاد فرد به اینکه برای هر مشکلی همیشه یک راه حل درست و کامل – فقط یک راه حل – وجود دارد.
10) اعتقاد فرد به اینکه اجتناب و دوری از بعضی مشکلات زندگی و مسئولیت های شخصی برای فرد آسان تر از مواجهه شدن با آن است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
– نظریه عقلانی – عاطفی آلبرت آلیس یک توجیه منطقی در قالب رابطه ( آ – ب – ث ) است.
A : در این رابطه حادثه یا واقعه ای است که اتفاق می افتد و فرد را به نحوی برمی انگیزد.
B: نظام اعتقادی فرد است با توجه به حادثه آن حادثه
C : پیامد عاطفی و یا عکس العمل فرد است در مواجهه با آن واقعه
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی در نظریه عقلانی-هیجانی البرت آلیس
اگر نظام اعتقادات فرد منطقی و عقلانی باشد ، رشد شخصیت سالم و در غیر اینصورت ناسالم و بیمارگونه خواهد بود .
به عقیده او روان درمانی فرایندی است که در آن با تمرکز شدید بر نظام اعتقادی فرد و اصلاح آن به تغییر رفتار اقدام می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی در نظریه عقلانی-هیجانی البرت آلیس
هدف و انتظار از روان درمانی آن است که تغییرات مطلوبی در نظام اعتقادی فرد به وجود آورد و متعاقب آن فرد رفتارهای مطلوبی از خود بروز دهد و به نحو مناسبی عاطفه به خرج دهد.
پس از خاتمه درمان انتظار می رود که فرد عقاید غیر منطقی و غیرعقلانی خود را رها کند و بسوی تفکر منطقی و عقلانی روی آورد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
روان درمانی فرایندی مبتنی بر اصلاح تفکر غیر عقلانی و تغییر رفتار از راه ایجاد تفکر عقلانی و استدلال های محکم و منطقی است.
تمام تلاش درمانگر صرف وادار کردن مراجع به این مطلب می شود که از تفکر غیر عقلانی و متناقص با نفس خویش دست بردارد و فلسفه واقع بینانه تری و منطقی تری در زندگی بدست آورد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1- درمان شناختی
در بعد شناختی درمانگر مراجع را متوجه غیر منطقی بودنش می کند و به او نشان می دهد که چگونه و چرا به آن حالت در آمده است.
درمانگر در جریان درمان برای بالا بردن سطح شناخت بیمار از جزوات – کتاب ها – فیلم ها و نوارهای کاست و ویدیوهای مربوط به درمان استفاده می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
2- درمان عاطفی
درمانگر به عناوین مختلف مراجع را تشویق و وادار میکند تا عواطف خود را به طور عینی احساس کند و دست به تغییر ارزش های اساسی خود بزند.
به مراجع نشان داده می شود که عواطفش به وسیله خود او و از راه زمزمه کردن عقاید نامطلوب باخود که مسبب اصلی ناراحتی و نگرانی او هستند ، بوجود آمده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
3- درمان رفتاری
در این بعد درمانگر مستقیما به اعمالی دست می زند تا مراجع رفتاری متفاوت با رفتار غیرعادی خود بروز دهد و بدین وسیله در رفتار او تغییری حاصل شود .
برای رسیدن به این منظور از پاره ای روش های رفتار درمانی نظیر : تعیین تکلیف – تصور کردن خویش در موقعیت های ناخوشایند و اضطراب آور – شرطی کردن فعال و کلاسیک استفاده میشود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
– درفرایند درمان ، درمانگر نقش بسیار فعال و آموزگار منشانه ای دارد و سعی میکند تا فلسفه جدید و نگرش علمی تازه تری به مراجع بیاموزد.
– در درمان اختلالات روانی تقریبا از یک شیوه برای حل تمام مشکلات استفاده می شود . مشکل از هرنوعی که باشد درمانگر وقت زیادی را صرف تفحص در آن مشکل نمی کند بلکه به سرعت و فعالانه مراجع را وادرا میکند تا به عقاید بنیادی و فلسفه های زیر بنایی آن مشکل توجه کند و به جدال با آن برخیزد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1- تمام جلسات مصاحبه روی نوار ضبط و در اختیارمراجع
قرار گرفته تا رد اوقات فراغت خود به آن گوش دهد
بهترین درمان برای زمان اندک
2 – از فرم خاصی برای گزارش تکلالیف خواسته شده
استفاده شود.
– درمان عقلانی – عاطفی در زمینه مشاوره خانوادگی نیز بسیار موثر و مفید است
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1) کسانی که با واقعیت فاصله بسیار دارند
2) افرادی که در یک حالت خوش حالی مفرط به سر می برند.
3) افرادی که شدیدا در خود فرورفته هستند.
4) افراد کم سن و سال
5) کسانی که عقب ماندگی شدید ذهنی دارند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
این شیوه از درمان برای افراد زیر مناسب نیست:
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل پنجم
نظریه درمانی مراجع – محوری کارل راجرز
نظریه راجرز دارای دیدگاه پدیده شناسی است که در آن اعتقاد بر این است که گرچه دنیای واقعی ممکن است موجود باشد ولی موجودیت آن را نمی توان مستقیما شناخت و یا تجربه کرد بلکه می توان براساس ادراکات فرد از جهان این موجودیت را تصور و دریافت کرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه درمانی مراجع – محوری کارل راجرز
– در واقع نظریه شخصیت راجرز در حوزه تفکرات پدیده شناسی قرار دارد که در آن بر ادراکات و اصول روان شناسی گشتالت تاکیید شده است.
بهترین موضع برای ادراک و فهم رفتار فرد آن است که آن را در چارچوب مرجع قیاس درونی او مورد توجه و بررسی قرار دهیم .
مرجع قیاس درونی دنیای ذهنی فرد است که فقط خود او به نحو کاملی از آن مطلع است و دیگران به طور نسبی به آن دست می یابند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شناخت
درمان مراجع محور به این دلیل با ارزش است که سعی می کند رفتار را از دیدگاه خود فرد مورد امعان نظر قرار دهد.
راجرز ضمن تجربیات بالینی خود با مراجعان دریافت که تمایل به تحقق خود اساس تمام رفتارهای انسان است نظریه شخصیت راجرز یک دید پدیده شناسی را مطرح می کند که در آن واقعیت هر پدیده صرفا همان چیزی است که فرد خودش برداشت می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شناخت
اعتقاد به ارزشمندی انسان از اصول اساسی نظریه راجرز درباره ماهیت انسان است. برداشت عمومی از ماهیت انسان معمولا آن است که انسان ذاتا موجودی غیر عقلانی – غیر اجتماعی و مخرب خود و دیگران است.
برعکس در شیوه مراجع – محوری عقیده برآن است که انسان اصولا منطقی ، اجتماعی ، پیش رونده و واقع بین است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان در دیدگاه انسان محوری کارل راجرز
از دیدگاه نظریه مراجع – محوری فرد تمایلی به رشد و یا نیازی به تحقق بخشی به خویشتن دارد.
ارگانیزم نه تنها سعی می کند که خود را حفظ کند بلکه می کوشد که خویش را در جهت تمامیت – وحدت – کمال و خودمختاری سوق دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان در دیدگاه انسان محوری کارل راجرز
هرموقع که ادراک یک فرد از تجربه خودش تحریف و یا انکار می شود تا حدودی حالت ناهماهنگی میان « خود » و تجربیات فرد یا حالت ناسازگاری روانی و آسیب پذیری به وجود می آید و موجب پیدایش مکانیزم های دفاعی می شود.
– درحقیقت فرد در مقابل تهدیدهای حاصل از ناهماهنگی میان تجربه و خویشتن پنداری احساس اضطراب میکند و سپس با استفاده از مکانیزم های دفاعی در مقابل تهدید و اضطراب حادث به دفاع از خود می پردازد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
– ماهیت اضطراب و بیماری
روان درمانی یک فرایند یادگیری است که بدان طریق فرد با استفاده از روش های مناسب توانایی گفت و گو با خودش را کسب می کند و می تواند اعمالش را کنترل کند.
فرضیه اصلی این شیوه درمان آن است که استعداد بالقوه هر فرد برای رشد تمایل دارد که تحت تاثیر رابطه ای که خصوصیات معینی دارد، آزاد و رها شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی
1) مراجع را در مرکز درمان قرار می دهد و او را عامل اصلی تصمیم گیری می داند.
2) کیفیت رابطه مشاوره ای را مهم ترین عامل در ایجاد شخصیت می انگارد.
3) توجه زیادی به تکنیک ندارد.
4) در جریان مشاوره به جای تکیه بر اطلاعات بر محتوای احساسی و عاطفی اعمال و گفتار مراجع تکیه می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
خصوصیات عمده شیوه درمان مراجع – محوری
در تمام موارد هدف اصلی درمان مراجع – محوری رها کردن نیروهای تحقق بخشنده به خود مراجع است.
هدف جزئی تر آن ایجاد یکنواختی و اتحاد بیشتر در اجزای شخصیت است.
مهم ترین هدف فرایند درمان ، افزایش خودآگاهی و نیل به خود شناسی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
انتظار می رود مراجع درپی جلسات متعدد درمان تعادل مطلوبی میان خود واقعی و خودآرمانی خویش ایجاد کند.
برای ایجاد یک جو درمانی هردرمانگر باید خصوصیاتی را جایز باشد تا بتواند فرایند تغییر شخصیت را تسهیل کند.
1- پذیرش 2- همسازی 3- درک همدلانه 4- ارتباط و انتقال صفات فوق
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
1) پذیرش : مشاور باید مراجع را به مثابه یک انسان آن طور که هست خوب یا بد با تمام مشکلات بپذیرد . پذیرش یک نگرش مثبت نسبت به فرد است.
2) همسازی : همسازی درونی یعنی بین آنچه که هست و آنچه که می گوید اختلافی وجود نداشته باشد. از احساسات خود آگاه باشد و به هنگام ضرورت آنها را بیان کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
خصوصیات روان درمانگر برای ایجاد جو درمانی مناسب
3) درک همدلانه : درمانگر دنیای مراجع را بدان طریقی که هست دقیقا دریابد و با آن همدلی کند . مشاور چنان با دنیای مراجع مرتبط می شود که گویا مشکل خود اوست.
4) ارتباط و انتقال صفات فوق : مشاور در جریان درمان به طور کلامی و غیرکلامی باید دایما به ارئه صفات فوق بپردازد. تکنیک درمان همان شیوه انجام و ارائه این صفات است.
تغییر شخصیت تحول از حالت عدم انعطاف به سیلان و از ایستایی به پویایی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
خصوصیات روان درمانگر برای ایجاد جو درمانی مناسب
مرحله اول : گفت و گو تقریبا سطحی و ظاهری است و یک نوع عدم تمایل به مبادله اطلاعات در مراجع دیده می شود.
مرحله دوم : اگر در مرحله اول شرایطی فراهم شود که مراجع آماده پذیرش درمان شود و همکاری را آغاز کند در این صورت بیان موضوعات درباره عوامل خارج از « خود» آغاز می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در جریان درمان و در فرایند درمان تغییر شخصیت 7 بخش رفتاری را می توان در مراجع مشاهده کرد
مرحله سوم : مقاومت کاهش می یابد و مراجع درباره خود و تجربیات وابسته اش به بحث می پردازد. اکثر درمان ها از چنین مرحله ای آغاز می شوند.
مرحله چهارم : مراجع احساسات خود را بیان می کند و با اندکی ترس و عدم اعتماد آنها را می پذیرد. مراجع به کشفیات درباره خود نایل می آید.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در جریان درمان و در فرایند درمان تغییر شخصیت 7 بخش رفتاری را می توان در مراجع مشاهده کرد
مرحله پنجم : احساسات تقریبا به طور کامل ارئه و بیان می شود . احساس ها و معانی و مفاهیم با دقت بیشتری از یکدیگر متمایز می شوند.
مرحله ششم : احساساتی که قبلا در درون فرد بوده هم اکنون به طور آنی به تجربه در می آید.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در جریان درمان و در فرایند درمان تغییر شخصیت 7 بخش رفتاری را می توان در مراجع مشاهده کرد
مرحله هفتم : مراجع به زندگی خود ادامه می دهد و نتایج آن را در جلسه درمان به مشاور اطلاع می دهد.
– در شیوه درمان مراجع – محور ، فلسفه و نگرش مشاور مهم تر از تکنیک است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در جریان درمان و در فرایند درمان تغییر شخصیت 7 بخش رفتاری را می توان در مراجع مشاهده کرد
1- پذیرش های ساده بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد.
2- گوش دادن فعال و دقیق.
3- بازگو کردن مجدد گفتار مراجع در قالب جدید.
4- پرسش های را مطرح می کند تا موضوع برایش روشن شود.
5- سکوت مراجع درست مثل گفتار و اعمال او منعکس می شود.
6- معمولا مشاور ابتکار جلسه درمان را به مراجع واگذار می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مشاور درجریان درمان فعالیت های را برای کمک به مراجع انجام می دهد
برخلاف شیوه روان کاوی ، مشاور در این شیوه ( مراجع – محوری ) به گذشته و تاریخچه زندگی فرد توجهی نمی کند.
مشاوران شیوه مراجع – محوری تشخیص را نه فقط غیر ضروری بلکه غیر عاقلانه نیز دانسته اند .
زیرا تشخیص مستلزم قضاوت مشاور است که با نیاز اساسی فرد یعنی نیاز به پذیرش غیر شرطی مغایرت دارد.
مشاور مراجع – محوری در موقعیت درمان سعی میکند راحتی و آرامش خود و مراجع را حداقل به میزان مطلوبی تامین میکند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نکته مهم
به عقیده آنها تکنیک های خاص مثل انعکاس احساسات ، روشن سازی مطالب ، گوش دادن فعال به مراجع و نگرش های خاص درمانگر در تسهیل روابط انسانی و رشد شخصیت مراجع تاثیر بسزایی دارند.
درمان مراجع – محوری آزاد کردن استعدادی است که از قبل در فردی که بالقوه هستند و تواناست وجود دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل ششم: نظریه روان درمانی گشتالت ( پرز)
در روان شناسی اصالت وجود تاکید برآن است که فرد در زمان حال چه تجربه ای دارد
در حالی که در گشتالت درمانی ضمن پذیرش اهمیت تجربه تاکیید برآن است که فرد در زمان حال هستیش را چگونه درک می کند.
از آغاز گران نهضت روان نشاسی گشتالت ورتایمر ، کافکا ، کهلر
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه روان درمانی گشتالت ( پرز)
پرز در تدوین نظریات خود از سه حوزه فکری خاص و مستقل تاثیر پذیرفته است:
1- روان کاوی بخصوص دیدگاه ویلهلم رایش
2- مکتب اصالت وجود و پدیده شناسی اروپایی
3- روان شناسی گشتالت
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
سه حوزه فکری در تدوین نظریه گشتالت درمانی
انسان زندگی اش را در درجات متعددی از این سه مرحله سپری می کند:
مرحله اجتماعی که به فاصله بسیار اندکی پس از تولد آغاز می شود. بوسیله اگاهی و توجه به دیگران خصوصا به والدین مشخص می شود.
مرحله جسمانی – روانی به وسیله آگاهی فرد از خصوصیات شخص خودش مشخص می شود. در این مرحله کودک به عوامل جهان خارج با معیارهای گسترده تر روانی پاسخ می دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت در دیدگاه پرز
در آخرین مرحله آگاهی انسان از وجود مادیش فراتر می رود ، هستی خویش را به طریق دیگری تجربه می کند و اگاهیش تغییر می یابد.
مثلا از حالت احساس حسی به آن چیزی که احساس ماوراء حسی نامیده می شود تغییر جهت می دهد.
مرحله جسمانی – روانی عرصه ای است که گشتالت درمانی در آن دست به مداخله و عمل می زند.
ادراک اولین کمک معنوی مهم نظریه میدان و روان شناسی گشتالت است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت در دیدگاه پرز
– پرز معتقداست که هر موجود زنده ای که اعضا و جوارحی و سازمانی دارد و در درون خودش از خود – نظمی برخوردار است ارگانیزم نامیده می شود.
یک ارگانیزم از محیط خودش مستقل نیست و به محیطی احتیاج دارد که با آن به تعامل و مبادله بپردازد.
« خود » آن اعمالی از کل ارگانیزم را فرا می خواند که برای ارضای فوری ترین نیاز او لازم هستند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان
– اضطراب فاصله و شکاف میان حال و آینده است.
انسان بدان دلیل مضطرب می شود که وضعیت موجود را رها می کند و درباره اینده و نقش های احتمالی که ایفا خواهد کرد به تفکر می پردازد.
اگر فرد در زمان حال به سر برد ، مضطرب نخواهد شد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری روانی
معمولا گشتالت درمانی به تمرکز درمانی نیز معروف است.
اساس درمان گشتالتی توجه به زمان و موقعیت موجود و کسب حداکثر آگاهی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعریف روان درمانی گشتالت
هدف گشتالت درمانی کسب آگاهی است که فی نفسه می تواند شفا بخش باشد.
هدف اصلی گشتالت درمانی کمک به فرد است تا دریابد که نیازی به وابستگی به دیگران ندارد و می تواند موجود مستقلی باشد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
انسان در جریان رشد یک تعارض اساسی دارد و آن این است که هر فردی فقط یک هدف ذاتی دارد و آن تحقق بخشیدن به خود است آن طور که هست و گشتالت درمانی سعی می کند فرد آن چیزی بشود که هست.
هدف گشتالت درمانی تسهیل و برقراری مجدد تعادل ارگانیزمی در حد مطلوب خواهد بود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گشتالت درمانی شامل تمرین های در زمینه گسترش و توسعه آگاهی فرد از عملکرد « خود » به مثابه یک ارگانیزم و یا یک فرد است.
اعتقاد زیربنایی گشتالت درمانی مبتنی بر ارزش های زندگی حادث از تجربیات و مشاهدات و تعالی این ارزش هاست.
گشتالت درمانی بر جهات مثبت و هدف های زندگی تاکید دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1- ارتباط و تماس با محیط
2-آزمایش
3-تجربه و آگاهی
.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
سه معیار مهم گشتالت درمانی
بر خلاف فروید که بیشترین تاکیید را بر مقاومت گذاشته است ، پرز بیشترین تاکید را بر نگرش مبتنی بر ترس مرضی – اجتناب و گریز از چیزی می گذارد.
در گشتالت درمانی رشد و بلوغ از راه یادگیری انجام می گیرد و یادگیری کسب و جمع آوری اطلاعات نیست، بلکه مکاشفه ای است که در زمان حال انجام می گیرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
در گشتالت درمانی از تشخیص و برچسپ زدن استفاده نمی شود زیرا تشخیص فرار از مشارکت در فرایند فعال ارتباط مشاور و مراجع محسوب می شود.
گشتالت درمانی علاوه بر تاکید بر زمان حال و موقعیت موجود بر فرایند تمرکز نیز تاکید دارد یعنی درمانگر سعی میکند قطب های متضاد را با یکدیگر تطبیق دهند.
اگرچه پرز نظر چندان مساعدی نسبت به تکنیک ندارد ولی می توان تکنیک های گشتالت درمانی را تا حدودی حول 2 محور رفتاری یعنی قواعد و طرح ها تشریح کرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1- قاعده زمان حال
رفتار و احساسات مراجع در زمان حال و موقعیت جاری مورد تاکید قرار می گیرد.
2- قاعده « من و تو »
در آن سعی می شود مراجع به وجود دو قطب فرستنده و گیرنده پیام توجه نکند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انواع قواعد در گشتالت درمانی
3- قاعده زبان « آن » و زبان « من »
تلاش می شود تا مراجع هنگامی که از بدن و اعمال و رفتار سخن می گوید از به کاربردن ضمیر سوم شخص بپرهیزد
– فروید رویا را معبر بسیار خوبی برای راه یافتن به ناخودآگاهی معرفی کرد اما پرز معتقد است که رویا وسیله ای برای نیل به وحدت است
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انواع قواعد در گشتالت درمانی
1) طرح برقرای گفت و گو 2) طرح کار یا موضوع ناتمام
3) طرح داشتن یک راز 4) طرح صندلی داغ
5) طرح تمرین و آزمایش 6) طرح دور چرخیدن
7) طرح پذیرش مسئولیت 8) طرح به عمل درآوردن فرافکنی
9) طرح صندلی خالی 10) طرح بزرگ نمایی و اغراق
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انواع طرح های رفتاری
محدودیت های گشتالت درمانی
مسئله مهارت – تربیت – تجربه – و قضاوت درمانگر
پرز انسان را موجودی کامل – وحدت یافته – خود نظم – کل نگر – وابسته به محیط- و تجربه گر می انگارد
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل هفتم
نظریه درمان مبتنی بر محاوره
اریک برن
دیدگاه برن درباره شخصیت یک دیدگاه اجزا کل نگرانه و چندگانه است.
اریک برن به 3 نوع حالت نفسانی اعتقاد دارد که عبارت اند از :
روان بیرونی
روان نو
روان باستانی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت
روان بیرونی : به شیوه ای تقلیدی و قضاوتی شکل می گیرد و درصدد است که مجموعه ای از معیارها و ملاک های اکتسابی را به اجرا درآورد.
روان نو : به بایگانی و پردازش اطلاعات بر اساس تجربیات قبلی می پردازد.
روان باستانی : تفکر مبدا از منطق و ادراک های به صورت ضعیف ( بر اساس لذت ).
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت
1- من والدینی : از روان بیرونی نشات می گیرد حالت برون روحی
2- من بالغ : از روان نو نشات میگیرد نو روحی
3- من کودکی : از روان باستانی نشات می گیرد کهنه روحی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
حالت های من
– حالت من کودکی : مجموعه ای از احساسات – نگرش ها و طرح های رفتاری است که بقایای از دوران کودکی خود فرد هستند.
– حالت من والدینی : مجموعه ای از احساسات – نگرش ها و طرح های رفتاری است که و یژگی های مشابه همین در والدین هم وجود دارد.
– حالت من بالغ : بوسیله مجموعه ای از احساسات – نگرش ها و طرح های رفتاری خودمختار مستقل توصیف می شود که با واقعیت موجود تطبیق و هماهنگی دارند و برای بقا لازم است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
حالت های من
نکته : حالت من بالغ همانند کامپیوتری است که اطلاعات حاصله را از سه منبع جمع آوری میکند.
میتوان گفت وظیفه اصلی من بالغ همانا بررسی اطلاعات و معتبر دانستن و یا بی اعتبار شمردن آنها و آماده کردن آنها برای آینده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
حالت های من
1) من خوب نیستم ، تو خوب هستی
2) من خوب نیستم ، تو خوب نیستی
3) من خوب هستم ، تو خوب نیستی
4) من خوب هستم ، تو خوب هستی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در شیوه تحلیل ارتباط محاوره ای فرد در ارتباط با خود و دیگران به چهار نوع نتیجه گیری دست می یابد
1- نگرش من خوب نیستم ، تو خوب هستی
این نگرش اولین تصمیم موقتی است که کودک بر مبنای تجارب اولیه زندگی اش بدان معتقد می شود. بدین معنی که انسان نیاز شدیدی به نوازش و توجه دیگران دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
چهار نوع نتیجه گیری
2- نگرش من خوب نیستم ، تو خوب نیستی
در پایان یک سالگی کودک راه رفتن را آغاز می کند و دیر نیاز به این ندارد که دیگران او را بغل کنند و از جای به جای ببرند از سوی دیگر آسایش موجود در سال اول زندگی به سر می رسد و اگر این دشواری ادامه داشته باشد کودک به این نگرش می رسد.
حالت من بالغ در این مرحله رشد متوقف می شود زیرا از دیگران نوازشی دریافت نمی دارد
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
چهار نوع نتیجه گیری
3- نگرش من خوب هستم ، تو خوب نیستی
کودکی که دایما توسط والدینش تنبیه می شود ممکن است به چنین نگرشی تغییر حالت دهد .
این موقعیت در 2 یا 3 سالگی پیش می اید .
چنین نگرشی برای کودک تصمیم نجات بخش زندگی است.
با این گروه درمان به سختی انجام می گیرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
چهار نوع نتیجه گیری
4- نگرش من خوب هستم ، تو خوب هستی
حالت چهارم بر افکار و ایمان و عمل استوار است.
سه حالت اولیه با مسئله « چرا » مواجه هستند درحالی که مرحله چهارم با « چرا نه » سروکار دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
چهار نوع نتیجه گیری
بر اساس نظریه تحلیل ارتباط محاوره ای فرد سعادتمند و شاد کسی است که در او سه ساخت شخصیت یعنی حالت های « من کودکی » ، « من یالغ » ، « من والدینی » همگی بایکدیگر هماهنگ و دم ساز باشد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری روانی
هدف تحلیل ارتباط محاوره ای آن است که حالت من بالغ را از خواستها و تاثیرات مخرب و نامطلوب حالات من والدینی و من کودکی آزاد کند و بدان وسیله تغییرات رفتاری مطلوب در فرد بوجود آورد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
برای انجام تحلیل ارتباط محاوره ای و نیل به هدف های سلامت روانی در اولین جلسه قراردادی بین مشاور و مراجع تنظیم می شود
بر مبنای آن قرارداد از مراجع خواسته می شود تا هدف ها و مقاصدش را از شرکت در جریان درمان مشخص کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
اول: اعمال و فعالیت های را که باید انجام گیرد دقیقا معین و مشخص می کند.
دوم : خاتمه بخشیدن به جریان روان درمانی را به طور عینی و مشخص تعیین می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تعیین قرارداد در جریان درمان دو فایده دارد
– روان درمانی با بحث درباره زمان حال و موضوعات روزمره آغاز می شود البته محدودیتی هم از نظر موضوع بحث وجود ندارد و مسائل گذشته نیز می توانند مورد توجه قرار گیرند.
– در شیوه درمان مبتنی بر تحلیل روابط محاوره ای ، درمانگر فردی فعال است و بحث را بر موضوع خاصی متمرکز میکند و چنانچه ضرورت ایجاب کند ، موضوع را تغییر می دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
تمام فرایند درمان باید به فرد کمک کند تا بتواند خودش را آن طور که هست تجزیه و تحلیل کند و به خودشناسی نسبتا کاملی دست یابد.
– تجریه و تحلیل ارتباط مشاوره ای از راه شناسایی و تحلیل مشغولیت ها و تعامل های اجتماعی صورت می گیرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
1- وقت گذرانیها
2- کلک بازی ها
3- قصه ها
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مشغولیت ها و تعامل های اجتماعی
1- وقت گذرانی ها:
یکی از تدابیر و تمهیدات اجتماعی است که اعمال و وظایف دفاعی و ارضا کننده را باهم تلفیق میکند. دراین تعامل ارتباطات و محاورات سرراست هستند.
گفت و گو ها سطحی و درباره موضوعاتی است که ترس آور نیستند.
در گروه های درمانی وقت گذرانیها کلا به حالات « من والدینی » و « من بالغ » مربوط است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مشغولیت ها و تعامل های اجتماعی
2- کلک بازی ها
مشغولیتی است مبتنی بر « ریا » و « تزویر » یک سلسله تعامل های ناشایست است که در 2 سطح متضاد ارتباطی انجام می گیرد و عواقبی نظیر احساس گناه – افسردگی و یا خشم را درپی دارد.
فرد در قالب کلک ها نقش های متفاوتی را ایفا می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مشغولیت ها و تعامل های اجتماعی
3- قصه ها
اجزایی از مجموعه های بزرگتر و پیچیده تر محاوره های هستند که قصه نامیده می شود .
قصه افراد روان نژند ، روان پریشی و بیماران روانی تقریبا همیشه غم انگیز است
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مشغولیت ها و تعامل های اجتماعی
– اتاق روان درمانی باید بسیار ساده باشد تا مایه پرت شدن حواس نشود.
– جلسات درمان باید ضبط شوند تا مراجع بتواند بعدا به آن گوش دهد.
– وجود یک تخته سیاه در اطاق مشاوره برای نوشتن چگونگی روابط ضروری است.
– مطالبی که در جلسات مشاوره مطرح می شود باید کاملا سری و محرمانه باقی بماند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
چند نکته مهم در روان درمانی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل هشتم
نظریه واقعیت درمانی ( گلاسر )
در واقعیت درمانی واژه شخصیت و واژه هویت تقزیبا مترادف به حساب آمده اند.
واقعیت درمانی هویت را جزء لازم و اساسی تمام انسان ها در همه فرهنگ ها می داند که از لحظه تولد تا مرگ ادامه می یابد.
در واقعیت درمانی هویت به 2 جزء 1) هویت توفیق 2) هویت شکست تقسیم می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت
در آغاز هویت تمام کودکان هویت توفیق به حساب می آید، ولی بعدا متقارن با سنین چهار یا پنج سالگی هویت شکست هم ظاهر می شود.
به نظر گلاسر افراد موفق 2 خصیصه بارز دارند:
1- حداقل با یک فرد دیگر ، عشق و محبت مبادله کنند.
2- آنها این ادراک و احساس را دارند که انسان های باارزشی هستند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت
شکل گیری هویت نتیجه داشتن ارتباط و درگیری عاطفی با خود و دیگران است.
رشد هویت بر اساس آن چیزی که دوست داریم و ما را ارضا می کند نیز صورت می گیرد.
اساس تشکیل هویت تلاش ها و فعالیت هاای است که علاقه مند به تعقیب آنها هستیم.
ارزشیابی های ما از خودمان در ارتباط با شرایط زندگی – اوضاع اجتماعی و اقتصادی مبین هویت ماست.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
هویت به طرق مختلف تشکیل می شود و رشد می یابد
تصورات ما درباره وضع جسمانی و شیوه لباس پوشیدن نوع هویت ما در مقایسه با دیگران نشان می دهد.
تغییر هویت به دنبال تغییر رفتار حاصل می شود.
در واقعیت درمانی اعتقاد برآن است که انسان فقط دارای یک نیاز اساسی اجتماعی به هویت است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
هویت به طرق مختلف تشکیل می شود و رشد می یابد
متخصصان مکتب واقعیت درمانی در زمینه ماهیت انسان کم و بیش با پیروان مکتب اصالت وجود هم عقیده اند و انسان را مسئول اعمال و رفتار خویش می دانند.
آنها دیدگاه جبری را درباره انسان مردود می دانند و فرد را قربانی تاثیر محیط و وراثت نمی دانند
اما در عین حال به تاثیر محیط و وراثت روی فرد اعتقاد دارند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان
شیوه درمان در واقعیت درمانی ، مواجه شدن با واقعیت ، قبول مسئولیت و قضاوت اخلاقی درباره درست و نادرست بودن رفتار و در نتیجه نیل به هویت توفیق مورد تاکید است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی
آنچه که اصطلاحا بیماری روانی خوانده می شود با توجه به سه مسئله : واقعیت – مسئولیت و درست و نادرست مورد توجه قرار می گیرد.
کسی بیمار به حساب می آید که نتواند 2 نیاز اساسی خود را در حیطه واقعیت و پذیرش مسئولیت و تشخیص موارد درست و نادرست ارضا کند.
درباره مسئله مسئولیت و رابطه آن با زندگی بیمار ، گلاسر معتقد است که نا خوشنودی و افسردگی نتیجه عدم احساس مسئولیت است و نه علت آن.
به عبارت دیگر ، رفتار غیر مسئولانه افراد باعث بروز اضطراب و ناراحتی رَوانی است نه اینکه اضطراب و ناراحتی باعث غیر مسئول بودن فرد شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری روانی
1) واقعیت بیماری روانی
در روان درمانی کلاسیک ( روان کاوی فروید ) درمان باید پس از تشخیص و براساس نوع بیماری انجام پذیرد .
درحالیکه در واقعیت درمانی مفهوم بیماری روانی مورد استفاده قرار نمی گیرد
و درمانگر راه درمان را بدون توجه به علایم و طبقه خاص بیماری به شیوه خاص خود دنبال می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تفاوت واقعیت درمانی با مکتب درمانی روانکاوی فروید
2) تجسس و تفحص بازسازنده در گذشته بیمار
در روان درمانی کلاسیک بر گذشته فرد و وقایع پیشین زندگی او تاکید می شود و عقیده برآن است که با شناسایی ریشه های روانی رفتار می توان رفتار فرد را تغییر داد .
ولی در واقعیت درمانی ضمن مخالفت با این تاکید گذشته را مردود می داند و برزمان حال و آینده تاکید میکند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
3) انتقال
در روان درمانی سنتی ، درمانگر پذیرای حالت انتقال است ولی در واقعیت درمانی درمانگر پذیرای انتقال نیست و به منزله یک شخص واقعی وارد جریان درمان می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
4) اعتقاد به ناخودآگاهی
در روان کاوی سنتی امور ناخودآگاه از امور خودآگاه مهم ترند.
در واقعیت درمانی برعکس به بیمار اجازه داده نمی شود تا از انگیزش های ناخودآگاه به منزله عذر و بهانه ای برای مشکل کنونی اش استفاده کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
5) تاکید بر تفسیر و تعبیر رفتار بجای تاکید بر ارزش یابی آن
در روان درمانی سنتی از قضاوتهای ارزش خاص خودداری می شود و با موضوع درست و نادرست بودن عملکرد بیمار سروکاری نیست.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
6) اهمیت بصیرت
درمانگران سنتی روش های بهتر عمل کردن را به بیمار نمی آموزند و طرح هاای برای آموزش مراجعان ندارد ولی در واقعیت درمانی تعلیم و تربیت مجدد و نشان دادن راه های وجود دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مسئله اساسی در روان درمانی آن است که مراجع را از لذت اولیه و زودگذر خود منصرف کنیم و توجه او را به سوی لذات دراز مدت تر و منطقی تر که با واقعیات سازگارند سوق دهیم.
فرایند درمان
هدف وافعیت درمانی پرورش قبول مسئولیت در فرد و ایجاد هویتی موفق است.
ارتباط و درگیری عاطفی از اجزای اساسی واقعیت درمانی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
انتظار از روان درمانی یا هدف
اصل اول : ارتباط و درگیری عاطفی
– معمولا مشکل ترین مرحله درمان است و مراجع شدیدا بدان نیاز دارد. مهم ترین اصل واقعیت درمانی
ایجاد رابطه حسنه – انسانی – واقع بینانه و خالص بین 2 طرف است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مراحل درمان در واقعیت درمانی
اصل دوم : توجه و تاکیید بر رفتار کنونی و نه بر احساسات
اعتقاد برآن است که انسان فقط به میزان بسیار محدودی بر افکار و احساساتش کنترل دارد در حالیکه به طریق ساده تری می تواند رفتارش را کنترل کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصل سوم : تاکید بر زمان حال
بر اساس دیدگاه ویلیام گلسر، بنیانگذار تئوری انتخاب و واقعیت درمانی، انسان در هر لحظه فرصت انتخاب دارد.
بنابر این می تواند مسیر زندگی خود را با انتخاب های خود تغییر دهد.
مطابق با این نظریه انسان متاثر از گذشته خود هست اما اسیر دست و پا بسته گذشته نیست.
در واقعیت درمانی روی وضعیت اکنون و زمان حال و رخدادهایی حال حاضر تاکید می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصل چهارم : قضاوت ارزشی
مراجع باید به رفتارش با دید انتقادی بنگرد و ببیند که آیا آن رفتار بهترین انتخاب او هست یا نیست.
درمانگر در مورد رفتار قضاوت نمی کند بلکه مراجع را هدایت می کند تا رفتار خودش را از طریق ارتباط و درگیری با درمانگر ارزیابی کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصل پنجم : طرح ریزی
در طرح ریزی درمانگر باید اطلاعات لازم را در اختیار درمانجو بگذارد .
در طرح ریزی هرگز نباید طرحی ریخته شود که امکان شکست آن زیاد باشد.
مراجع برای رسیدن به این موفقیت لازم است گام های کوچکی بردارد که از نظر شخصی موفقیت آمیز باشد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصل ششم : تعهد نسبت به طرح تهیه شده
بعد از آنکه طرح معقولی تدوین شده باشد باید به مرحله عمل درآید.
تعهد ممکن است بصورت کتبی یا شفاهی باشد ولی معمولا تعهد کتبی محکمتر و از نظر شدت انگیزه عمل قوی تر است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصل هفتم : نپذیرفتن هرگونه عذر و بهانه و امتناع از تنبیه
تنبیه نکردن به اندازه نپذیرفتن عذر و بهانه اهمیت دارد.
تنبیه به رابطه حسنه لطمه می زند و تعهد و مسئولیت را از فرد سلب می کند و موجب تقویت هویت ناموفق می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فصل نهم
نظریه رفتار درمانی
پاوولوف – بی . اف . اسکینر
رفتار درمانی سعی می کند که بر اساس نتایج حاصل از مطالعات عینی و عملی رفتار ماهیت انسان و ناراحتی های او و همین طور چگونگی رشد شخصیت را تعریف و تبیین می کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مقدمه
هرمحرکی با پاسخی توام است مهم ترین قاعده روان شناسی و مشاوره رفتاری بحساب می آید.
شرطی کردن عملی یا ظرطی کردن ابزاری بیشتر با نام ثورندایک و اسکینر همراه است. ثورندایک به دلیل خدمات و تحقیقت ارزنده اش به پدر روان شناسی تربیتی معروف شده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
1- قانون تمرین
ثورندایک یادگیری را با توجه به 3 قانون توضیح می دهد : 2- قانون اثر
3 – قانون آمادگی
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
در شرطی کردن کلاسیک پیامدهای یک عمل مهم نیستند و فقط یادگیری آن عمل مورد نظر است.
دو دیدگاه شرطی کردن فعال اسکینر و شرطی کردن کلاسیک پاولف پایه و اساس رفتار درمانی هستند
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
دیدگاه کلاسیک کلاسیک : بیشتر بر یادگیری های عاطفی تاکیید دارد و کاربرد آن در روان درمانی اصطلاحا رفتار درمانی نامیده می شود.
دیدگاه فعال اسکینر : بر رفتار قابل مشاهده و تغییرات قابل مشاهده از طریق تقویت تصادفی است. کاربرد این نوع شرطی کردن را در درمان اصطلاحا تعدیل و تغییر رفتار می نامند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
رفتار درمانگران در درجه اول این فرض را پذیرفته اند که اکثر رفتارهای انسان آموخته شده است و بنابراین می توان با استفاده از اصول یادگیری رفتارها را تعدیل کرد و یا کاملا تغییر داد .
اصول یا الگویی که رفتار گرایان برآن اساس شخصیت را توجیه می کنند همان الگوی یادگیری محرک – پاسخ یا الگوی محرک – ارگانیزم – پاسخ است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
نظریه شخصیت
1- شرطی کردن : در شرطی کردن کلاسیک یادگیری از طریق کسب یک پاسخ شرطی انجام میگیرد. در شرطی کردن فعال ، عواقب یک رفتار ، مثل پاداش یا تنبیه در تعیین رفتار موثر است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
2- تعمیم محرک : موقعی که محرک های مشابه با محرک های شرطی بتواند پاسخ ظرطی را ایجاد کند در این حالت اصطلاحا می گویند که عمل تعمیم صورت رفته است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
3- خاموش سازی : ارائه مکرر محرک شرطی بدون محرک غیر شرطی و یا ارائه مکرر پاسخ بدون آنکه تقویتی صورت گیرد ، موجب از بین رفتن پاسخ شرطی می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
4- ضد شرطی کردن : فرایند تقویت کردن و یا ایجاد رفتاری است که با رفتاری که ما درصدد خاموش کردن آن هستیم ، مغایرت و تضاد دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
5- تقویت : هرنوع محرکی است که به دنبال عملی می اید و احتمال به وقوع پیوستن آن عمل را زیاد می کند.
تقویت به طور کلی ممکن است به 4 صورت ارائه شود
الف- در فواصل زمانی ثابت ب- بعد از تعداد ثابتی پاسخ
ج- در فواصل زمانی متغییر د- بعد از تعداد متغییری پاسخ
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
6- تنبیه : هرنوع محرکی است که به دنبال عملی می آید و احتمال وقوع مجدد آن را کاهش می دهد
انواع تنبیه : 1) ارائه یک محرک منفی به دنبال یک عمل را تنبیه مثبت می نامند
مثل : ضربه زدن روی دست کودک که به خوردن اشیای کثیف متوصل می شود.
2) در تنبیه منفی از آوردن محرک مثبت به دنبال عمل خودداری می شود.
مثل : ندادن کلید اتومبیل به نوجوانی که اتومبیل را دیر به خانه برگردانده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
اصول و قوانین مهم یادگیری که در درک و فهم شخصیت به ما کمک می کنند
در نظر رفتارگرایان و رفتار درمانگران انسان ذاتا نه خوب است و نه بد. بلکه یک ارگانیزم تجربه گر است که استعداد بالقوه ای برای همه نوع رفتار دارد. به اعتقاد این گروه انسان در بدو تولد همانند صفحه سفیدی است که هیچ چیز بر آن نوشته نشده است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
ماهیت انسان
رفتارگرایان مفهوم اراده آزاد را مطلقا انکار می کنند و اعتقاد ندارند که فرد می تواند به شیوه ای رفتار کند که به حوادث پیشین وابسته نباشد.
فلسفه جبری این مفهوم که هر رفتاری کاملا به وسیله عوامل پیشین تعیین می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
بر طبق نظر رفتارگرایان عادات ، نگرش ها ، آمادگی ها و استعداد ها ذاتی نیستند و از طبیعت انسان نشات نمی گیرد بلکه در نتیجه تماس با محیط و به خصوص در نتیجه تعامل او با دیگران تحصیل می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
از دیدگاه رفتار درمانگران بسیاری از حالات غیر عادی روانی به خصوص حالات افراد روان نژند پاسخ های شرطی هستند که به نحوی تقویت می شوند و ادامه می یابند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
مفهوم اضطراب و بیماری های روانی
تعریف: رفتار درمانی کاربرد اصول تجربی یادگیری برای تغییر رفتار ناسازگار و نامطلوب است.
هدف اصلی درمان آن است که ارتباط های نامطلوب میان محرک و پاسخ به نحو مطلوبی تغییر یابد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
روان درمانی
– انتظار از روان درمانی یا هدف
رفتار درمانی بیشتر به تغییر رفتار نظر دارد. رفتار اصولا ماحصل یادگیری و یا زاده قصور فرد در یادگیری است از این رو پیروان این نظریه تمام توجه خود را به مطالعه عینی رفتار مراجع و بالخص به فرایند یادگیری معطوف می دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
شیوه های رفتار درمانی در این چند وجه مشترک هستند:
1- شناسایی رفتاری که باید دگرگون شود.
2- بررسی و شناسایی شرایطی که رفتار را موجب شده است.
3- شناخت عواملی که به نوعی موجبات ابقا و ادامه رفتار را فراهم می آورد.
4- تهیه و رائه برنامه های به منظور دگرگون سازی و نیز یادگیری رفتارهای جدید.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
فرایند درمان
گام اول : مشاور باید مشکل مراجع و علت مراجعه او را مشخص کند.
ایجاد فضای مبتنی بر احترام و اعتماد متقابل – پذیرش مراجع و درک و تفاهم متقابل است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گام دوم : مراجع به کمک مشاور هدف های مشاوره را تعیین و تنظیم می کند.
برای هدف مدارجی قائل شوند تا مراجع بتواند آنها را به طور تدریجی بیاموزد و انجام دهد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گام سوم : باید معلوم شود که مراجع با توجه به اهداف تعیین شده در چه مرحله ای است و چه رفتارهای را باید یاد بگیرند و یا فراموش کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گام چهارم : مشاور، استراتژی مشاوره را تعیین می کند و درصدد اجرای آن برمی آید .
این کار مستلزم انتخاب تکنیک ها و شیوه های خاص یادگیری و اجرای آنهاست.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
گام پنجم : مسئله بسیار دشوار تشخیص و تعیین کارایی تکنیک های مورد استفاده و میزان نیل به اهداف قرار دارد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
1- شرطی کردن
در شرطی کردن فعال ، که مبتنی بر قانون اثر ثرندایک است. رفتار ها به وسیله پیامدهای آن ایجاد و کنترل می شوند بدین معنی که اگر پیامدها مثبت باشند رفتار احتمالا بیشتر به وقوع می پیوندد و اگر پیامدها منفی باشد احتمال وقوع مجدد رفتار خیلی کم و یا صفر می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
1) باید تقویت کننده ها به قدر کافی قوی باشند تا مراجع را برای انجام رفتار مطلوب برانگیزد.
2) مشاور باید در زمان مناسبی رفتار مورد نظر را تقویت کند و از تقویت بی موقع بپرهیزد.
3) مشاور باید فقط دنبال بروز رفتار مورد نظر مراجع را تقویت کند.
4) مشاور باید در اعمال تقویت از برنامه خاصی که مناسبت دارد استفاده کند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
درمانگر در موقع تقویت رفتار باید مسئله های زیر را بخاطر داشته باشد
2- خاموش کردن و یا حذف رفتار
بارز عمل خاموش سازی بی اعتنایی به خود شیرینی های فردی است.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
3- آموزش شیوه متوقف کردن فکر
از مراجع خواسته می شود تا چشمانش را ببندد و خود را در موقعیتی قرار بدهد که در ان افکار بیهوده و اضطراب زا را بازگو کند و بعد آنا بر سرش داد می زند که متوقف کن.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
4- آموزش اظهار وجود
عملا برای بیان و ابراز همه نوع احساسات به جز اضطراب به کار برده می شود .
اضطراب ناشی از عدم توانایی فرد در ارائه عقایدش به دوستانش و یا دیگران با این تکنیک به خوبی از بین می رود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
5- انزجار درمانی
در این تکنیک از محرک های تنبیه کننده مثل داروها و مخلوط های تهوع آور و شوک الکتریکی استفاده می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
6- رفع حساسیت منظم مراحل حساسیت منظم:
مرحله اول : مشاور به بررسی مشکل و درک چگونگی اضطراب مراجع می پردازد.
مرحله دوم : جدولی از محرک های اضطراب آور با رعایت سلسله مراتب تهیه می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
مرحله سوم : مشاور نحوه استراحت عضلانی را به مراجع می آموزد تا در یک حالت آرامش قرار گیرد.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
مرحله چهارم : مشاور برای مراجعی که کاملا در حالت استراحت قرار گرفته است محرک های اضطراب زا را یکی یکی ارائه می دهد در این ارائه از سطحی ترین ابزارها شروع و به تدریج بالا می رود.
مدت زمانی که می توان مراجع را با تعداد بیشتری از محرک های اضطرابزا مواجه کرد معمولا 5 تا 7 ثانیه است
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
7- شکل دادن رفتار
مشاور در صدد است تا رفتار مطلوبی را در مراجع ایجاد کند .
برای این کار مشاور به تقویت رفتارهای می پردازد که فقط شبیه رفتار مطلوب و مورد نظر هستند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
8- الگو سازی
در این تکنیک مشاور ، مراجع را با الگوی رفتاری مناسبی مواجه می کند تا مراجع اعمال و رفتار الگوی مورد نظر را از راه تقلید بیاموزد.
رفتارهاای که ما از دیگران الگو می گیریم به نام های مختلف مثل همانند سازی – تقلید – یادگیری غیر مستقیم – یادگیری مشاهده ای و یادگیری نیابتی نامیده می شود.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
9- ایفای نقش
مراجع را با نقش های مختلف مواجه می کند تا از راه مشاهده رفتارهای الگو ، نوعی بصیرت نسبت به رفتار خود کسب کند و سعی کند رفتار فردی را که برایش نقشی ایفا می کند به خود بگیرد. این شیوه را معکوس کردن نقش نیز می گویند.
موسسه آنامیس مهرجنوب Anamisfile.ir
تکنیک های رفتار درمانی
با سپاس از همراهی دلگرم کننده تان
تلفن مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی مهر جنوب
07633671199
تلفن موسسه آموزشی و پژوهشی آنامیس مهر جنوب
07633680163
خط همراه ویژه مشاوره 09128690169
وبسایت فروش فایل های آموزشی
Mehr.anamisfile.ir
217