مکانیابی بیمارستان
به نام خدا
برای به وجود آمدن هر ساختمانی پیش از هر چیز باید فضا و قطعه زمینی وجود داشته باشد تا بتوان در آن ساخت و ساز را انجام داد، که به این قطعه زمین سایت پروژه می گوییم.
سایت پلان، پلان را به محیط خود پیوند می دهد و نحوه کارکرد و استفاده از پلان از طریق سایت پلان مشخص می گردد و بدون آن ناقص است.
طراحی سایت یا مکانیابی
در گذشته، با استفاده از بعضی فعالیت ها و شاخص های تاثیرگذار، مکانیابی را به صورت ارزیابی ذهنی یا تخمین کیفی انجام میدادند، ولی امروزه به علت تنوع شاخص های تاثیرگذار و ضرورت توجه به تاثیرات آتی مکانیابی ها بر محیط جغرافیایی، تخمین کیفی، قابلیت خود را از دست داده و به موازات آن استفاده از شاخص های کمی، ضرورت پیدا کرده اند.
سایت پلان
همچنین در گذشته مکانیابی اغلب بر اساس دو معیار فنی و اقتصادی شکل می گرفت و امروزه با توجه به گسترش علوم و افزایش حساسیت ها به ویژه در زمینه عوامل زیست محیطی و ملاحظات امنیتی – دفاعی برای مکانیابی انواع تاسیسات باید ده ها عامل مختلف به طور همزمان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
مکانیابی در واقع تجزیه و تحلیل همزمان اطلاعات فضایی و داده های توصیفی به منظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی های مورد نظر می باشد. برای انجام این کار می توان از طریق انتخاب نقاط نمونه و پردازش های آماری و ریاضی و یا با پردازش همزمان داده های جغرافیایی در سطح منطقه به نقطه مورد نظر رسید.
مهمترین کار در طراحی سایت، داشتن درک کاملی از بستر طرح است. به همین دلیل طراح هر پروژه باید قبل از شروع طراحی، به شناخت کلی زمین پروژه بپردازد. این شناخت با حضور در محل مورد نظر و مشاهده وضعیت محیطی بدست می آید.
طراحی سایت یا مکانیابی
خدمات بهداشتی درمانی، خدمات جمعی و اشتراکی است که به وسیله پزشکان و دیگر پرسنل متبحر ارائه می شود و به طور سریع تبدیل به فعالیتی گران قیمت در کشور های متعدد شده است.
طبق تعریف بهداشت جهانی(WHP) ، بیمارستان موسسه ای است که مراجعه کنندگان کوتاه مدت تا بلند مدت را می پذیرد و خدمات درمانی پزشکی و مراقبت های پرستاری برای افراد بیمار و صدمه دیده یا مضنون به بیماری، زنان آماده به زایمان با عناوین مختلف فراهم می کند. هدف اصلی از ایجاد این مراکز گران بها برآورده سازی نیاز های متنوع مردم در مسائل بهداشتی درمانی است.
استاندارد:
استاندارد عبارت است از ، حداقلی در برابر مطلوب که بر اساس آن جامعه بتواند احساس رضایت کند.
استانداردها در ساخت بیمارستان دخالت دارند و نتیجه کارها و خدمات بهداشتی درمانی انجام شده را مورد ارزیابی قرار می دهند.
خدمات بهداشتی درمانی
بر اساس تعریف تاملینسون، سیستم اطلاعات جغرافیایی عبارت است از یک سیستم اطلاعات رقمی که بتواند اطلاعات جغرافیایی و غیر جغرافیایی یک نقطه را به هم مرتبط ساخته و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیری را استخراج نماید.
قبل از به وجود آمدن سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، نقشه بهترین وسیله جهت نگهداری و ارائه اطلاعات جغرافیایی محسوب می شد. اما به تدریج معلوم شد که با افزایش حجم اطلاعات، دیگر نقشه نمی تواند پاسخگوی نیاز ها باشد. به خصوص که معمولا همراه با اطلاعات جغرافیایی، اطلاعات غیر جغرافیایی مختلفی نیز در برنامه ریزی ها، طراحی ها و تصمیم گیری ها دخالت دارند. سیستمهای اطلاعات جغرافیایی موجود، که با توسعه، تکامل و همگانی شدن کامپیوتر رشد و تکامل یافته اند، قادر به جمع آوری، ذخیره سازی، بازیابی، به روز رسانی، سازماندهی و تجزیه و تحلیل داده های جغرافیایی و غیر جغرافیایی گوناگون می باشند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
کاربرد های سیستم اطلاعات جغرافیایی شامل طیف گسترده ای از خدمات مختلف می باشد که یکی از آنها مکانیابی اماکن و یا مناطق مختلف با توجه به شرایط تعیین شده می باشد. در این سیستم کلیه لایه های اطلاعاتی از قبیل نقشه های توپوگرافی، نقشه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی، نقشه خطوط گسل، مدل رقومی ارتفاع زمین، نقشه های کاربری اراضی و سایر اطلاعات مربوطه به صورت زمین مبنا به سیستم وارد شده و شرایط لازم برای محل مورد نظر در سیستم مشخص می گردد.
به طور کلی GIS دید ساده شده ای از جهان واقعی است که مهمترین وضعیت واقعی را به صورتی کلی و ساده شده بیان می کند. به عبارت دیگر، مدل، همان تلفیق داده هاست که وسیله ای برای درک سیستم هایی به شمار می آید که در شرایط دیگر، پیچیدگی یا مقیاس مکانی آن خارج از درک ذهنی ما قرار دارند.
کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در مکانیابی
شبکه ارتباطی و دسترسی ها: بررسی مسیر های دسترسی و راه های ارتباطی به سایت و همچنین بررسی حمل و نقل عمومی اطراف سایت و طرح های مصوب شهری در آن منطقه.
همسایگی و اصل هم جواری( سازگاری): از نظر برنامه ریزی شهری کاربری هایی که در کنار یکدیگر قرار می گیرند باید با یکدیگر منطبق باشند و باعث مزاحمت فعالیت یکدیگر نشوند. باید فاصله بیمارستان از مراکز تجاری رعایت شود و در عین حال حداکثر دسترسی را به فضاهای سبز داشته باشد چون نقش گیاهان، به ویژه درختان، در پالایش و کاستن آلودگی های گوناگون هوا، صدا، نور و زیباسازی محیط بسیار قابل توجه است.
شعاع خدمت رسانی: هرکدام از فضاهای درمانی با داشتن شعاع عملکردی مشخص در قالب تقسیمات کالبدی شهری، جوابگوی نیازهای شهروندان می باشد.
طرح توسعه و اصل زیادگی: به دلیل اینکه بیمارستان باید با پیشرفت علم بروز شود نیازمند آن است که دارای فضاهای انعطاف پذیر باشد. در این صورت است که از متروک شدن آن جلوگیری می شود. تجربه ثابت کرده است که هر بیمارستان هر 10 یا 15 سال نیاز به گسترش و توسعه دارد.
معیار های موثر در مکانیابی بیمارستانها
زیرساخت ها و تاسیسات زیربنایی: مکانیابی بیمارستان باید طوری صورت گیرد که در صورت تخریب بخشی از زیرساخت ها، امکان احیای سریع آنها و یا در صورت نیاز، ایجاد انشعاب جهت تداوم خدمت رسانی بیمارستان وجود داشته باشد. زیرساخت های اساسی شامل سیستم آب و فاضلاب، گاز، برق و تلفن می شود.
شاخص های اقتصادی و اصل برآورد هزینه: مکان گزینی این مراکز باید به گونه ای باشد که حداقل هزینه را داشته باشد. هزینه هایی چون هزینه تملک یا خریداری زمین و احداث ساختمان، هزینه تاسیسات و تجهیزات مرکز و شرایط اقتصادی جامعه تحت پوشش بیمارستان.
شاخص های فرهنگی و روانشناسی اجتماعی:
موقعیت جغرافیایی و ویژگی های اقلیمی( خرد اقلیم): توجه به مولفه های اصلی تابش، باد و بارش حائز اهمیت است.
معیارهای موثر در مکانیابی بیمارستانها
ورودی بیمارستان به عنوان اولین مجرا در دسترسی به ساختمان بیمارستان، نقش مهمی دارد. برای راحتی، کاهش تداخل عملکردی و بالا بردن کیفیت خدمت رسانی لازم است با حفظ نکات حفاظتی و امنیتی، ورودی های مجزا برای حوزه های کارکردی متفاوت در سایت بیمارستان در نظر گرفته شود. تعداد، موقعیت و ابعاد این ورودی ها بر اساس نیاز های مربوطه و حجم ارائه خدمات آن بیمارستان تعیین می شود.
موقعیت ورودی های سایت بیمارستان بر پایه دسترسی مطلوب به فضاهای مورد نظر تعیین می شود. باید دقت شود تا موقعیت ورودی های سایت محدود به یک ضلع از سایت نشود و حداقل در دو ضلع و بر پایه ایجاد ارتباط مستقیم با محل مورد نظر در داخل سایت پیش بینی شود. البته افزایش تعداد ورودی ها می تواند امنیت بیمارستان را به خطر اندازد، لذا باید راهکار های مناسب در این خصوص بر اساس فضای فیزیکی و نیروی انسانی در نظر گرفته شود.
ورودی های سایت بیمارستان
Pooyano.com/archdaily
Chidaneh.com
https://www.civilica.com/Paper-CAUCONF01-CAUCONF01_1514.html
https://www.civilica.com/Paper-ICSAU04-ICSAU04_1873.html
https://www.civilica.com/paper-SECONF01-SECONF01_042.html
https://www.civilica.com/paper-CASGC01-CASGC01_154.html
https://www.civilica.com/paper-ACUCONF01-ACUCONF01_030.html
https://www.civilica.com/paper-GEOGRAFHIC01-GEOGRAFIC01_060.html
Wikipedia.com
کتاب استاندارد برنامه ریزی و طراحی بیمارستان ایمن، جلد 10، معاونت توسعه مدیریت و منابع
فتح اله شمسایی زفرقندی، 1391، مقدمه ای بر آمایش و مکانیابی، انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع)
رضا ابن جلال، نقشه برداری مهندسی،1387، جلد دوم، انتشارات دانشگاه شهید چمران
منابع
ممنون از توجه شما