مهارت های خرد در مشاوره فردی
دکتر برومند
به نام خدا
فرایند یک جلسه مشاوره
فرایند یک جلسه مشاوره
1- تدارک جلسه مشاوره
-اطلاعات از منبع ارجاع
-انتظارات و احساسات مراجع
– انتظارات و احساسات مشاور
فرایند یک جلسه مشاوره
2-مقدمه :
– ملاقات مشاور و مراجع
– برقراری ارتباط
فرایند یک جلسه مشاوره
3-شروع کار
– تمرکز روی آگاهی های کنونی مراجع
فرایند یک جلسه مشاوره
4-گوش دادن فعال
– استفاده از پاسخ های کوتاه و انعکاس محتوا و احساسات
– خلاصه کردن
سئوال پرسیدن
– ……
فرایند یک جلسه مشاوره
5-تشخیص و توضیح مشکل و تسهیل در تغییر نگرش
– گوش دادن فعال به علاوه سئوال کردن و خلاصه کردن به منظور تشخیص و تعیین مشکل
-استفاده از قاب گیری ، رودررویی و مواجهه
فرایند یک جلسه مشاوره
6-بررسی گزینه ها و اقدام تسهیلی
– بررسی گزینه ها
– حل دشواری ها
-اقدام تسهیلی
فرایند یک جلسه مشاوره
7-ختم جلسه
– خلاصه کردن
-تعیین زمان جلسه بعد
-مشخص کردن تکلیف
– ختم جلسه
چرا می خواهید مشاور شوید
چرا می خواهید مشاور شوید
1- مشاور شدن به شما مقام، قدرت و رضایت می دهد
2- مشاوره یک کیفیت و غنای جدیدی به زندگی شما می بخشد
چرا می خواهیدمشاور شوید
3- شغل و فعالیت مقدسی است
4- کمک به دیگران برای ارضای نیازها و بهبود کیفیت زندگی اشان
نکته مهم :
هدف مشاوره هر چه باشدباید از دو موضوع آگاهی داشته باشید:
1- انگیزه خود برای مشاوره
2-نیازهایی که قرار است از طریق مشاوره آن ها را برآورده سازید
زیرا :
در صورت آگاهی از نیازها و انگیزه های خود در مشاوره قادر خواهید بود تا از دخالت دادن نیازهای خودتان در فرآیند مشاوره جلوگیری نمایید
برای رفع نیازهای مراجع باید
1- درک صحیحی از اهداف و مقاصد فرآیند مشاوره داشته باشید
2-درک درستی از موثربودن مشاوره داشته باشیم
3- درک درستی از دلایل و انتظارات مراجع برای دریافت خدمات مشاوره داشته باشیم
شروع کار مشاوره با کارل راجرز
چرا؟
مهارت های خرد در مشاوره فردی
اثر بخش بودن مشاوره بر اساس دیدگاه کارل راجرز
1- همخوانی
2- همدلی
3- توجه مثبت نامشروط
1-همخوانی
ما در زندگی نقش های متفاوتی داریم
-پدر و یا مادر
-معلم یا مربی
– دوست
-مشاور یا روان شناسی
همخوانی یعنی :
خودمان باشیم و نقش بازی نکنیم
بین شخصیت و رفتار هماهنگی باشد
خویشتن راستین باشیم
یک فرد تمام و کمال باشیم
حال در نقش مشاور چگونه باید باشیم
1- هر وقت رابطه مشاوره ای ایجاد می کنید بخشی از خودتان که یک والد ، یک روان شناس یا مشاور حرفه ای یک کودک و بخش جدی خود را در رابطه وارد کنید
2- همه خودتان را و نه فقط قسمتی از خود را وارد رابطه مشاوره ای نمایید.
3-با محدودیت ها و توانایی های خود وارد فرایند رابطه مشاوره ای شوید
4-هنگامی که به عنوان یک مشاور کار می کنید بخش هایی از خود را که برای رابطه مشاوره ای مناسب است را وارد رابطه کنید و سایر بخش ها بدون فعالیت باقی می مانند اما در دسترس می باشند تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرند
2-همدلی
توانایی قرار گرفتن به جای دیگری و از دریچه چشم او به زندگی و یا مساله و مشکل نگریستن
در رابطه مشاوره ای مشاور باید بتواند خود را به جای مراجع قرار داده و از زاویه دید مراجع به مشکل نگاه کند
سه رخداد خوب برای مراجع در همدلی
1-در همدلی مراجع احساس مهم بودن می کند.
2-در همدلی مراجع احساس می کند مشاور او را درک می کند
3-در همدلی مراجع احساس می کند مشاور به حرف های او گوش داده است
چگونه همدلی نماییم
1- مراجع: من با خانواده ام مشکل دارم . پدر و مادر بین من و خواهر و برادرام فرق قائل میشن و به اون ها بیشتر اهمیت می دهند
نمونه همدلی
1-مشاور:رابطه بین والدین و فزرندان یک موضوع مهم در زندگی است. اینکه والدین بین فرزندان تفاوت قائل شوند، یک موضوع مهم در زندگی خانوادگی است.من فکرمی کنم این جلسه فرصت خوبی است که در باره رابطه شما با خانواده ات با هم گفتگو کنیم
چگونه همدلی نماییم
2-مراجع:من برای شوهرم مهم نیستم .هر وقت من از شوهرم چیزی می خوام بهانه میاره ، اما اگر خانواده اش چیزی ازش بخوان هر جور شده براشون انجام فراهم می کنه
نمونه همدلی
2- مشاور: مهم بودن زن و شوهر برای همدیگر موضوع اساسی در زندگی زناشویی است.این که زن و شوهر احساس کنند برای همدیگر اهمیتی ندارند نگران کننده است.من فکر می کنم این موضوع مهمی است که باید بیشتر در مورد آن با هم گفتگو کنیم
3- توجه مثبت نامشروط
توجه مثبت نامشروط یعنی پذیرش کامل مراجع به صورت غیر داورانه است.
درست به همان صورتی که هست ، یعنی با تمام کاستی ها و نقاط ضعف و با تمام خصوصیات مثبت و نقاط قوتش
مراجع در فرایند جلسه مشاوره ممکن اطلاعاتی ارائه نمایید که مشاور را تحت تاثیر قرار دهد
-تجارب گذشته اش
-خویشاوندی و یا رابطه دوستانه
برنامه های آینده اش
توجه مثبت نامشروط یعنی اینکه تغییر آگاهی های مشاور از مراجع موجب تغییر رفتار مشاور نشود
4- توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
4- توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
-گرچه اغلب مراجعان خواستار پند و اندرز هستند اما بطور کلی تمایل ندارند مورد نصیحت قرار گیرند
-یک مشاور در درجه اول یک شنونده است
4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
-مشاور با گوش دادن به آنچه که مراجع می گوید قادر خواهد بود که به او کمک کند تا بر گم گشتگی و گیجی خود فائق آید،مشکلش را تشخیص دهد و راه حل های آن را کشف کند
4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
– بهترین راه برای اینکه نشان دهیم توجه کاملی به مراجع داریم استفاده از پاسخ های کوتاه است
4-توجه به مراجع و استفاده از پاسخ های کوتاه
پاسخ های کوتاه چیزی است که ما بطور غیر ارادی در بحث های روزمره مان هنگامی که مجبور می شویم فقط به جای حرف زدن شنونده باشیم بکار می بریم
مشاوره هنر گوش دادن سازنده است
نمونه پاسخ های کوتاه :
-تکان دادن سر – می فهمم
-اهان ، اوهوم – گوشم با شماست
-بسیار خوب – تغییر در چهره
-درست است -تماس چشمی
نکات مهم
– پاسخ های کوتاه را بطور مناسب بکار ببرید
– اگر پاسخ های کوتاه بطور دائم ومداوم استفاده شوند ، مراجع تصور می کند که مشاور بطور اتوماتیک پاسخ کوتاه می دهد و به حرف های او توجهی ندارد
– بدن خود را بسرعت حرکت ندهید ، زیرا موجب آشفتگی مراجع می شود
-در هنگام گوش کردن بدنبال یافتن پاسخ های مشاوره ای خود نباشید
5- انعکاس محتوا
-بازگو کردن محتوای گفتار
5- انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
وظیفه اصلی مشاور گوش دادن فعال به مراجع است تا مراجع اطمینان حاصل کند که حرف هایش هم شنیده و هم درک شده است.
اما توجه به مراجع و سخنانش تنها از راه همانند سازی با رفتارهای غیرکلامی و دادن پاسخ های کوتاه کافی نیست
5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
انعکاس محتوای گفتار مراجع یک روش بسیار موثر برای تداوم جلسه مشاوره و قرار دادن مراجع در مسیر اصلی مشاوره است.
مشاور در این مهارت محتوای گفتار مراجع را به وی بازگو می کند
5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
در انعکاس محتوا مشاور نکات مهم و تعیین کننده گفته های مراجع را به وی برمی گرداند و او را متوجه موضوع و مساله اصلی می نماید
مشاور در انعکاس محتوا ، محتوای گفتار مراجع عینا تکرار نمی کند بلکه با زبان خودش(مشاور) آن ها را بازگو می کند
5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مراجع : من همیشه با همسرم بگو مگو دارم، بچه هایم از من ایراد می گیرند، همسایه ها پرتوقع اند ، حتی دوستانم مرا درک نمی کنند
مشاور:شما مشکلات ارتباطی زیادی دارید
5-انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مراجع : در محل کار همه فکر می کنند من کارم را بخوبی انجام نمی دهم ، تمام مشکلات را گردن من می اندازند ، با وجودی که من بیشتر از همه تلاش می کنم اما کمتر به چشم می ایم. گاهی فکر می کنم بهتر است دنبال شغل دیگر بروم اما می ترسم موفق نشوم و همین شغل هم از دست بدهم
5- انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
مشاور : بنظر می رسد شما در جلب توجه و اعتماد دیگران در محل کار با مشکلاتی مواجه هستید و از طرفی به این شغل هم احتیاج دارید
انعکاس محتوا(بازگو کردن محتوای گفتار)
انعکاس محتوا مهارتی ساده اما سودمند است ، زیرا همه آنچه شما به عنوان مشاور باید انجام دهید این است که بدقت به گفته های مراجع گوش کنید ، پاسخ کوتاه بدهید و پس از آن آنچه را که مراجع گفته است در قالب عبارات خودتان به او برگردانید
6-انعکاس احساسات
بازگو کردن احساسات مراجع
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
انعکاس احساسات یکی از مهم ترین مهارت های خرد است که در عین شباهت با انعکاس محتوا با ان تفاوت دارد
شباهت انعکاس احساسات با انعکاس محتوا در بازگرداندن اطلاعات بدست آمده از مراجع به وی می باشد
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
تفاوت انعکاس احساسات با انعکاس محتوا:
احساسات با افکار متفاوند هر چند بر یکدیگر تاثیر دارند
افکار در مغز پرورانده می شوند اما احساسات با هیجان ها در ارتباطند
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
انعکاس احساسات بازگرداندن احساسات نهفته در گفته های مراجع در قالبی است که مشاور تعیین می کند
مشاوران تازه کار اغلب در تشخیص میان احساسات و افکار دچار مشکل می شوند
. به عنوان نمونه :
احساس عصبانیت می کنم، بیان یک احساس است
احساس می کنم شما درگیری های زیادی دارید، یک فکر و اندیشه است
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مشاور باید احساساتی مانند :
– تنیدگی – ناامنی
– پریشانی -عصبانیت
– غم -خوشحالی
-نگرانی – رضایت
-ترس
را از حالات بدنی ، حالت صورت ، چشم ها و گفتار مراجع درک کند
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
هر گاه احساسی را منعکس کنید اماده دریافت یک پاسخ چشمگیر از مراجع خود باشید:
شما عصبانی هستید
برداشت من این است که شما از درون آزرده اید
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
هر وقت مراجع پس از انعکاس احساسات با شما با تندی برخورد کرد خوشحال باشید چون شما موفق شده اید کاری کنید که مراجع احساسات خود را نشان داده است.
بنابراین احساس آرامش بیشتری خواهد کرد
می توانید با گفتن اینکه دوست دارم در این باره بیشتر با هم صحبت کنیم به تشویق مراجع برای خودافشایی بیشتر بپردازید
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مثال:
مراجع : من از شوهرم انتظار دارم به من بیشتر توجه کند.برایم هدیه بخرد و به مناسبت های مختلف به من تبریک بگوید اما او حتی روز تولدم را هم بیاد ندارد
مشاور : شما از دست شوهرتان آزرده خاطر هستید
6-انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
مراجع : یک کار جدید پیدا کرده ام .
این کار با کار قبلی ام فرق دارد.رئیس با من خیلی خوب است.اداره خوبی دارم و جو اداره هم مثبت است.نمی توانم باور کنم که اینقدر خوشبختم.
مشاور :شما واقعا خوشحال هستید
انعکاس احساسات(بازگو کردن احساسات مراجع)
تلاش برای تشخیص احساسات مراجع به شما کمک می کند تا تمام حواس خود را بکار ببندید
کسب تجربه در انعکاس احساسات به شما کمک می کند تا از انواع اصطلاحات استفاده کنید .بنابراین پاسخ های شما قالبی نخواهد بود
7-انعکاس محتوا و احساسات
7-انعکاس محتوا و احساسات
سه مهارت پاسخ های کوتاه، انعکاس محتوا و انعکاس احساسات از مهم ترین مهارت ها در مشاوره فردی اند زیرا برای شروع جلسه مشاوره و قرار دادن مراجع در فرایند مشاوره ضروری و اجتناب ناپذیرند
7-انعکاس محتوا و احساسات
انعکاس محتوا و احساسات تلفیقی از محتوا و احساسات مراجع است که توسط مشاور در قالبی جدید به وی باز گردانده می شود.
مثال : شما احساس ناامیدی می کنید چرا که برادرتان آن طور که قول داد عمل نکرد
.
7-انعکاس محتوا و احساسات
مراجع :جوانان امروز مانند آنچه در زمان ما بود شیک پوش نیستند.آن ها کثیف اند ، گستاخ اند، در اتوبوس برای آدم بلند نمی شوند،نمی دانم که چه بر سر نسل جدید آمده است
7-انعکاس محتوا و احساسات
مشاور:شما از رفتار نسل جدید احساس انزجار می کنید
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
شیوه های
دیداری
شنیداری
احساسی
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
شما منحصر بفرد هستید چرا که انسان هستید
من هم منحصربفرد هستم زیرا یک انسان هستم
روش های که من و شما نیز در اعمال خود بکار می بریم متفاوت است
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مهم تر از همه:
شیوه هایی که با آن جهان را تجربه می کنیم و درباره اش می اندیشیم با یکدیگر تفاوت دارند
چند حس مختلف وجود دارد که ما از ان ها استفاده می کنیم تا جهان را تجربه نماییم
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
حواس پنج گانه که تحت تاثیر محرک های بیرونی هستند که همراه با حواس فیزیکی درونی با احساسات هیجانی پیوند می خورند .
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
این حواس و احساسات با یکدیگر ترکیب می شوند تا ما نسبت به جهان آگاهی یابیم
این دو با یکدیگر چیزی را تشکیل می دهند که شیوه جنبشی ویا احساسی گفته می شود
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
اگر به واژه هایی که مراجع در صحبت هایش بکار می برد دقت نمایید متوجه سه شیوه دیداری، شنیداری و احساسی خواهید شد
– می شنوم
-می بینم
– احساس می کنم
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : گویی سرنوشت رقم خورده است .هیچ راهی برای رهایی از این وضع نمی بینم.از حالا به بعد هر چه می بینم فقط بدبختی وفلاکت است
مشاور: چشم انداز واقعا بدی پیش رو دارید
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : در گذشته مادرم مدام از زن من ایراد می گرفت و من فقط به آنچه که او می گفت گوش می دادم.اما اخیرا به این فکر افتادم که باید اعتراف کنم که برخی چیزهایی که در مورد زنم می گفت غلط بود
ا
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مشاور: به نظر می رسد که شما صحت آنچه که مادرتان به شما می گفت به شک افتاده اید
شیوه های دیداری ، شنیداری و احساسی
مراجع : او به من دسته گلی داد که من خیلی خوشحال شدم. در حقیقت حالا در مورد رابطه امان احساس خیلی متفاوتی دارم زیرا ان سردی که ما قبلا تجربه کرده ایم جای خود را به گرمی داده است
مشاور: احساس شما نسبت به او تغییر کرده است و حالا احساس خوشایندی دارید
8- طرح سئوالات
8-طرح سئوالات
برای مشاوران تازه کار پرسیدن سئوالات زیاد اغلب وسوسه انگیز است
اگر می بینید که دائما در حال پرسیدن سئوال از مراجع هستید مهم است که از خود بپرسید هدفتان از پرسیدن این سئوالات چیست؟
8-طرح سئوالات
اگر هدف شما ترغیب مراجع به صحبت کردن است سخت در اشتباه هسیتد
اگر بدنبال یافتن مشکل اصلی او هستید ممکن است مراجع هرگز بدنبال دردناک ترین چیزهایی که موجب مشکل او شده است نرودَ
8-طرح سئوالات
هر وقت می خواهید سئوال کنید مراقب هدفی باشید که می خواهید از طریق سئوال کردن به آن دست پیدا نمایید
8-طرح سئوالات
پرسش سئوال فقط می بایست به موقعیت هایی محدود شود که چاره ای جز سئوال کردن وجود ندارد
8-طرح سئوالات
انواع سئوالات در جلسه مشاوره:
1- سئوالات باز : جواب مشخصی ندارند
2-سئوالات بسته: به جواب مشخصی می انجامند
8-طرح سئوالات
توصیه های مهم
1- از سئوالاتی که با چرا شروع می شود بپرهیزید
2-سوالات بسته به خلاقیت و تفکر منجر نمی شود
3- بهتر است از سئوالات باز استفاده کرد
8-طرح سئوالات
نمونه ها
سئوال بسته : آیا دوست دارید شوهرتان از شما تعریف کند
سئوال باز: زمانی که شوهرتان از شما تعریف کند چه احساسی دارید
8-طرح سئوالات
سئوال بسته : آیا مادرتان فرد قدرت طلبی بود؟
سئوال باز : رفتار مادرتان در ارتباط با شما و دیگران چگونه بود؟
9-خلاصه کردن
9-خلاصه کردن
گاهی لازم است مراجع تامل نموده و به بازبینی مسیر طی شده در مشاوره بپردازد
در چنین شرائطب از روش خلاصه کردن استفاده می شود
9-خلاصه کردن
خلاصه کردن شبیه بازگو کردن محتوای گفتار است
با این تفاوت که در خلاصه کردن نکات اساسی بیانات مراجع در کنار هم جمع آوری می شوند .
9-خلاصه کردن
خلاصه گویی شامل تکرار همه مطالب نمی شود بلکه به جمع آوری نکات اساسی و مهمی که مراجع در مورد آن ها صحبت کرده می پردازد و در نهایت به گونه ای ارائه می شوند که مراجع قادر خواهد بود تصویری از آنچه که بیان کرده است بدست آورد
9-خلاصه کردن
نمونه خلاصه کردن و انعکاس محتوا
مراجع : اوه، برای من بسیار ناراحت کننده بود و هنوز هم هست . آرزو داشتم کاری می کردم که نظر او نسبت به زندگی عوض می شد
مشاور: ارزو داشتید می توانستید به او کمک کنید
9-خلاصه کردن
در خلاصه کردن علاوه بر بازگو کردن محتوا به بیان احساسات مراجع هم توجه می شود
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
گاهی لازم است دید مراجع نسبت به جهان و پدیده ها وسیعتر شود
تغییر دید مراجع نسبت به وقایع و موقعیت ها از طریق قاب گیری یا شکل دهی انجام می شود
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
منظور از قاب گیری یا شکل دهی رد نگرش مراجع نسبت به دنیا نیست بلکه هدف آشنا کردن او با دید وسیعتری از جهان است
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
نمونه
مراجع به شرح این مطلب می پردازد که او مرتب از رفتار دخترش که درس نمی خواند ، به کارهای مدرسه علاقه ای نشان نمی دهد و ترجیح می دهد که به جای درس خواندن فقط بازی کند ، عصبانی می شود.
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
وی توضیح می دهد که برایش مشکل است به خشم خود غلبه کند و لذا خیلی خیلی احساس بیچارگی می کند.
او به سرزنش دختر خود می پردازد چون از رفتار ناشایست او ناراضی است
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
قاب گیری یا شکل دهی مجدد مشاور:
بنظر می رسد که شما نسبت به دخترتان توجه زیادی نشان می دهید.
توجه شما برای تغییر رفتار وی و تبدیل او به فرد ایده الی که شما می خواهید بسیار زیاد است.
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
شما ظاهرا آماده اید که به خاطر ایجاد زندگی راحت و لذتبخش برای او خواسته هایتان را نادیده بگیرید و مایلید که زندگی اتان را با صرف انرژی زیاد برای او به جهنمی تبدیل کنید
10-قاب گیری یا شکل دهی مجدد
گسترش دید مراجع نسبت به دنیای پیرامون و رخدادهایی که در حال شکل گرفتن هستند می تواند مراجع را در فرایند صحیح مشاوره قرار داده ، موجب تصمیم گیری منطقی شود
11-رودررویی یا مواجهه
11- رودر رویی یا مواجهه
مراجعان به لحاظ روانی توانایی رویا رویی مستقیم با مشکلات خود را ندارند
بنابراین در هنگام شرح مساله و یا مشکل خود بیشتر به حواشی آن می پردازند
در چنین شرائطی هیچوقت مساله اصلی مورد توجه قرار نخواهد گرفت و همچنان حل نشده باقی خواهد ماند
11-رودر رویی یا مواجهه
رودر رویی یا مواجهه :
بالابردن آگاهی مراجع از راه نشان دادن اطلاعاتی که او بطریقی از ان ها چشم پوشی نموده استَ
11-رودر رویی یا مواجهه
در موارد زیر می توان از رودررویی یا مواجهه استفاده کرد
1-خودداری مراجع از ابراز نکته اساسی که موجب بروز مشکل شده است
2-مراجع در تشخیص رفتار خود-تخریبی خود با شکست روبرو شده است
11-رودر رویی یا مواجهه
3-مراجع با واقعیت کاری ندارد
4-مراجع در تشخیص پیامدهای جدی رفتارش با شکست روبرو شده است
11-رودر رویی یا مواجهه
5- مراجع مطالب ضد و نقیض می گوید
6- رفتار غیر کلامی مراجع با رفتار کلامی او همخوانی ندارد
11-رودر رویی یا مواجهه
7- مراجع مانند کسی است که بدور حلقه ای می چرخد
8-مراجع تا حد زیادی اسیر گذشته شده است
11-رودر رویی یا مواجهه
اجزای یک مواجهه خوب :
1- بازگو کردن یا خلاصه کردن مختصری از آنچه مراجع گفته است که در این صورت او احساس کند حرف هایش شنیده و درک شده است
اجزای یک مواجهه خوب
2- بیان عبارتی از احساس های کنونی مشاور
3- بیان یک جمله ملموس آز آنچه که مشاور متوجه شده یا مشاهده کرده است بدون اینکه آن را تفسیر کند
11-رودر رویی یا مواجهه
نمونه مواجهه :
مراجع به طور غیر مستقیم به نگرانی هایش در مورد قوای جنسی اشاره می کند.
او به طور مختصر چندین بار به این مشکل اشاره کرده است و سپس بلافاصله از راه صحبت کردن در مورد یک مساله بی اهمیت از آن موضوع منحرف می شود
رودر رویی یا مواجهه
رودررویی یا مواجهه مشاور:
شما چندین بار به مشکل جنسی خود اشاره کردید و سپس در مورد چیز کاملا متفاوتی صحبت کردید.
12- بررسی راه حل ها (کشف گزینه ها)
12-بررسی راه حل ها (کشف گزینه ها)
1- هنگام بررسی راه حل ها اجازه دهید مراجع در مورد راه حل ها سخن بگوید و پس از آن راه حل ها را بطور واضح جمع بندی کنید
12-بررسی راه حل ها (کشف گزینه ها)
2-مراجع را تشویق کنید تا هر عقیده را به شکلی مجزا کشف و بررسی کند و در مورد جنبه های مثبت و منفی هر یک صحبت کند
12- بررسی راه حل ها (کشف گزینه ها)
3- مراجع را تشویق کنید تا نه تنها به جنبه های مثبت و منفی راه حل توجه نماید بلکه تمام احساسات خود را از راه حل های پیشنهادی بیان نماید
13- اقدام تسهیلی
13- اقدام تسهیلی
اقدام تسهیلی مجموعه اقداماتی است که مراجع را قادر می سازد تا از سردرگمی و اضطراب نجات یافته ،به درون فضای روحی ارامبخش تری قدم گذارد
مثال : حالت صفحه خط افتاده گرامافون در مراجعان:
مشکل حل نشده ثابت در مراجعان
مراحل اقدام تسهیلی
1- ایجاد آمادگی روان شناختی
بالابردن اگاهی مراجع برای غلبه بر موانع و اتخاذ تصمیم
موانع کدامند؟
2-هدف را شناسایی کنید
هدف اقدام را دقیقا برای مراجع بیان کنید
3 – شناسایی اولین مرحله برای دستیابی به هدف
در گفتگوی مشاور و مراجع این موضوع مطرح می شود که مراجع برای رسیدن به هدف چه کاری را قرار است انجام دهد تا مشخص شود که ایا مراجع اولین مرحله را تشخیص داده است
4-ملموس نمودن اولین مرحله دستیابی به هدف
منظور از ملموس کردن این است که دقیقا کاری که قرار است انجام دهد و یا حرفی که قرار است بزند مشخص نماید
مثال:چه می خواهی به پسرت بگویی؟
هدف این است که اطلاعات خاص تری ارائه نماید
5- تصمیم گیری در مورد اجرای اولین مرحله
تمام پیامدهای احتمالی اقدام پیشنهاد شده را در بر بگیرد
در این جا مشاور به مراجع کمک نماید تا ایفای نقش کند
مثلا خودش را جای فرزندش قرار دهد
6-کسب مهارت هایی برای اجرای مرحله اول
ممکن است مراجع برای اجرای کامل مرحله اول اقدام نیاز به مهارت های جدیدی داشته باشد
7-تصمیم گیری برای زمان اجرای مرحله اول
گاهی اوقات انجام عمل برای مراجعان ناخوشایند است
8-اجرای مرحله اول
اگر مرحله اول را انجام دهد احساس خوبی خواهد داشت
اما اگر آن را به انجام نرساند یادگیری برایش رخ داده است
9-پاداش دادن به خود برای اجرای مرحله اول
به مراجع کمک کنیم تا از طریق دست بالا گرفتن موفقیت هایش احساس خوبی داشته باشد
10- بررسی مجدد هدف کلی
هدف کلی اقدام را مورد بررسی مجدد قرار دهید تا مشخص شود تا تغییرات لازم در اقدام صورت پذیرد
14- پایان دادن به جلسه مشاوره
14- پایان دادن به جلسه مشاوره
برای اغلب مشاوران تازه کار ختم جلسه مشاوره کار سخت و مشکلی است
-تعیین زمان یک جلسه مشاوره : یک ساعت
اما در عمل 50 دقیقه فرصت گفتگو مراجع و مشاور است
14-پایان دادن به جلسه مشاوره
برای پایان دادن به جلسه مشاوره:
1- اعلام زمان باقیمانده تا پایان وقت مشاوره
14-پایان دادن به جلسه مشاوره
برای پایان دادن به جلسه مشاوره:
2- اعلام این موضوع که آیا مطلبی هست که مطرح نشده است
برای پایان دادن به جلسه مشاوره:
3- دادن تکلیف جلسه بعد
برای پایان دادن به جلسه مشاوره:
4- تعیین قرار جلسه بعدی
14-پایان دادن به جلسه مشاوره
لزوم قرارهای بعدی:
در صورت لزوم به قرارهای بعدی ملاک های دیگری را قرار دهید
مثلا:هنوز مشکلات دیگری وجود دارد که لازم است حل شود و احتمالا چند جلسه دیگر نیاز دارد
بنابراین پیشنهاد می کنم سه هفته بعد به دیدار من بیایید و ما دوباره موقعیت را بررسی خواهیم کرد
اگر شما قرار بعدی را تعیین نکنید مراجع احساس خواهد کرد که دیگر نیازی به مشاوره ندارد و اگر هم بنا به نیاز به دیدن شما بیاید موجب رنجش و آزار شما خواهد شد
15- وابستگی مشاور و مراجع
15-وابستگی مشاور و مراجع
گاهی لازم است یک سری جلسات مشاوره ای را زودتر از آنچه که مراجع انتظار دارد به اتمام برسانید زیرا ممکن است موجب ایجاد وابستگی شود
این پدیده را انتقال می نامند
پدیده انتقال
پدیده انتقال : وابستگی مشاور و مراجع
انتقال مثبت: مراجع مشاور را الگوی خود قرار دهد
انتقال منفی : مراجع به مشاور وابستگی عاطفی پیدا کند
چرا مراجعان به مشاوران وابسته می شوند
مراجعان به چند دلیل می خواهند به مشاوران وابسته شوند
1- رابطه گرم و صمیمی که موجب ایجاد دوستی خواهد شد
مراجعان به چند دلیل می خواهند به مشاوران وابسته شوند
2-مراجعان رازهایشان را به مشاور می گویند.
در حالی که قبلا اموخته اند رازهایشان را فقط به شخصی که دوستتش دارند بازگو کنند
مراجعان به چند دلیل می خواهند به مشاوران وابسته شوند
3- تنهایی برخی مراجعان در زندگی و یافتن یک همراه
برای اجتناب از وابستگی چه باید کرد
1-محدود کردن رابطه
2- رفتار حرفه ای مشاور
3- به تعویق انداختن جلسه و یا طولانی کردن فاصله جلسات
4- ارجاع به مشاوری دیگر
16- اختتام زنجیره ای از جلسات مشاوره
1- تصمیم در مورد اختتام جلسات مشاوره اغلب واضح و روشن است و بوسیله مراجع مشخص می شود
2- اما اگر وابستگی ایجاد شود مراجعان دوست دارند جلسات ادامه پیدا کند
3-در صورت وابستگی مراجع به مشاور غیراخلاقی است که جلسه مشاوره را ادامه دهیم
4-در صورت وابستگی لازم است مشاور موضوع را برای مراجع روشن نماید مثلا بگوید:
من از آنچه درجلسه مشاوره اتفاق می افتد آگاهم بنابراین بهتر است جلسه مشاوره را خاتمه دهیم
شاد باشید و سرافراز