مهارت خودآگاهی
خودآگاهی
خودآگاهی؛ توانایی شناخت خود و آگاهی از خصوصیات، نقاط ضعف و قوت، خواسته ها، ترس ها و انزجارهاست. برای اکثر ما توصیف ویژگی های اخلاقی و رفتاری خود برای دیگران، کار سخت و دشواری می باشد. به عنوان مثال ممکن است پاسخ به این سوال که چه کسی هستیم، سخت و دشوار باشد.
اجزای خودآگاهی
خودارزیابی صحیح
نقاط قوت و ضعف، محدودیت ها، توانایی ها، ناتوانی ها و یادگیری از تجارب.
خودآگاهی هیجانی
آگاهی از احساسات و هیجانات خود در موقعیت های مختلف.
اعتماد به نفس
تکیه ی فرد به توانایی ها و قوت خود و تلاش برای تبدیل نقاط ضعف خود به قوت.
اکثر ما فقط در مورد ویژگی های کلی و عمومی خود از جمله سن، جنس، نام خانوادگی، تحصیلات، وضعیت شغلی و … خود صحبت می کنیم و از ویژگی های شخصیتی و رفتاری خود اطلاعات کافی و مناسبی نداریم.
به عنوان مثال: نمی دانیم که چه کارهایی را خوب می توانیم انجام دهیم؟ چه ویژگی های اخلاقی خوب و مثبتی داریم؟ به چه علت مهربان هستیم؟ چه ویژگی های منفی اخلاقی داریم.
رشد خودآگاهی به فرد کمک می کند تا دریابد تحت استرس قرار دارد یا نه و این معمولاً پیش شرط ضروری روابط اجتماعی و روابط بین فردی موثر و همدلانه است.
تکنیک های خودآگاهی
بی طرفانه به خود نگاه کنید
ژورنال نویسی کنید
اهداف، برنامه ها و اولویت های خود را بنویسید
به صورت روزانه خودارزیابی کنید
مدیتیشن
در آزمون های شخصیت شناسی و روانشناسی شرکت کنید
از دوستان معتمد خود بخواهید شما را توصیف کنند
در حین کار بازخورد منظم دریافت کنید
فواید خودآگاهی
ابراز همدلی بیش تر با دیگران
بهبود مهارت گوش دادن
بهبود مهارت تفکر انتقادی
بهبود روند تصمیم گیری
بهبود توانایی های رهبری
تقویت خودکنترلی
افزایش خلاقیت
افزایش توانایی تغییر عادات
افزایش عزت نفس
داشتن دیدگاه بهتر
ابراز همدلی بیشتر با دیگران
ابراز همدلی بیشتر با دیگران از مهمترین مزایای خودآگاهی است.
اگر مهارت همدلی بیش تری داشته باشید، می توانید روابط بهتری را برقرار کنید. همه ما یک نیاز جهانی داریم و آن درک شدن و تایید شدن احساساتمان است.
این موضوع هنگامی که غمگین هستیم و نمی توانیم به دیدگاه دیگران یا توضیحات منطقی تر گوش دهیم، تشدید می شود.
بهبود مهارت گوش دادن
گوش دادن فعال مهارتی است که روزبه روز کمیاب تر می شود. خبر خوب این است که وقتی شروع به گوش دادن فعال می کنید، تاثیرات بسیار مثبتی ایجاد می شود. این نشان دهنده ی اهمیت خودآگاهی است، زیرا به شما امکان می دهد که روابطی درست و مطمئن برقرار کنید.
مهارت گوش دادن از ویژگی های خودآگاهی و هم چنین از مزایای آن است.
بهبود مهارت تفکر انتقادی
برای کسب خودآگاهی باید به طور صادقانه درمورد خود و اقداماتتان فکر کنید. باید احساساتتان را تجزیه وتحلیل کنید و از جایگاه بالاتری به خودتان نگاه کنید تا به یک تصویر عینی از خودتان برسید.
همه این تمرینات مهارت تفکر انتقادی شما را بهبود می بخشند و می توانید آن ها را در بسیاری از زمینه های دیگر زندگی خود هم اعمال کنید.
بهبود روند تصمیم گیری
وقتی می دانید که چگونه باید با دیگران ارتباط برقرار کنید، خود را می شناسید، زمانی را به گوش دادن به دیگران اختصاص می دهید و مهارت تفکر انتقادی خود را بهبود می بخشید، روند تصمیم گیری شما نیز بهبود می یابد.
این یکی از بزرگ ترین مزایای خودآگاهی است. وقتی تصمیمات بهتری بگیرید، زندگی بهتری نیز خواهید داشت.
بهبود توانایی های رهبری
آیا شخصی وجود دارد که نخواهد رئیسی داشته باشد که تصمیمات درستی می گیرد، به کارمندانش گوش می دهد، مهارت تفکر انتقادی بسیار خوبی دارد و برای هر مشکلی راه حلی مناسب پیدا می کند
این ها همه از مزایای خودآگاهی است که توانایی های رهبری را نیز تقویت می کند. این ویژگی ها فرد را به رهبری تبدیل می کند که همه می خواهند از او پیروی کنند و با ایشان کار کنند.
تقویت خودکنترلی
خودآگاهی بیشتر شامل این است که بتوانید احساسات خود را نام ببرید، اما لزوما در برابر آن ها واکنش نشان ندهید. باید بیاموزید که خود را از آن ها جدا کنید. این موضوع منجر به این می شود که بتوانید به واکنش های اولیه خود فکر کنید؛ در نتیجه، به جای این که وقتی عصبانی می شوید، عکس العمل نشان دهید، می توانید خود را کنترل کنید و پاسخ مناسبی بدهید.
افزایش خلاقیت
شاید افزایش خلاقیت را به عنوان مزیتی برای خودآگاهی در محل کار تصور نکنید، اما می تواند چنین باشد. مسلما مشکلاتی پیش خواهد آمد که به راه حل های خلاقانه نیاز دارند. این از مزایای شخصی خودآگاهی است، زیرا رضایت شخصی شما را افزایش می دهد. به عنوان مثال، هنگامی که سرگرمی خلاقی را تمرین می کنید، احساس می کنید که در حال پیدایش نتیجه ای باکیفیت هستید.
افزایش توانایی تغییر عادات
هنگامی که مهارت و توانایی لازم را برای تجزیه وتحلیل تاثیرات کاری که انجام می دهید، داشته باشید، توانایی شما در تغییر عادت هایتان افزایش می یابد. این امر به دانستن دلیل کاری که انجام می دهید، برمی گردد. اگر یک دلیل اساسی برای تغییر کردن داشته باشید، اعمال آن تغییر بسیار آسانتر خواهد بود.
افزایش عزت نفس
افزایش عزت نفس یکی دیگر از مزایای خودآگاهی است. عزت نفس محصول اعتماد به نفس است و خودآگاهی را تولید می کند. هنگامی که خودتان را بشناسید و با نقاط قوت و ضعف خود کنار آمده باشید، هرگز خودتان را ارزان نمی فروشید. ذهنیت رشد و پیشرفت خواهید داشت و خواهید دانست که شکست گامی برای رسیدن به موفقیت است.
داشتن دیدگاه بهتر
هنگامی که زمانی را به تجزیه وتحلیل جوانب مختلف یک مسئله اختصاص می دهید، با استفاده از مهارت تفکر انتقادی و خلاقیت خود به راه حلی بهتر دست پیدا می کنید و نظرات دیگران را نیز در نظر می گیرید، زیرا همدلی و گوش دادن فعال را تمرین می کنید؛ در نتیجه، دیدگاه بهتری خواهید داشت، زیرا اطلاعات گسترده ای را از منابع مختلف جمع آوری کرده اید و به خودتان و تیمتان اعتماد دارید. این یک مزیت بزرگ خودآگاهی برای شما و اطرافیانتان است.
موانع خودآگاهی
توقعات و انتظارات بیش ازحد
کمال طلبی
غرور
توقعات و انتظارات بیش ازحد
اولین علامت توقعات نابه جا و بیش ازحد خودخواهانه است.
دومین علامت این است که بدون تلاش و برداشتن قدمی، انتظاراتمان برآورده شوند.
سومین علامت تضاد بین توقعات و انتظارات ماست.
یکی دیگر از اثرات مضر توقعات نابه جا احساس خستگی و تنبلی مزمن و دائمی ست که هرازگاهی فرد آن را بروز می دهد.
کمال طلبی
به افکار و رفتا رهای خود تخریب گرایانه ای اشاره می کند که هدف آن ها رسیدن به هدف های به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه است که در آن صورت، فرد به جای حرکت در مسیر موفقیت، سعی می کند کامل باشد.
غرور
متاسفانه ظاهرا اعتماد به نفس و غرور شبیه یکدیگر هستند و انگار هیچ تفاوتی بین آن ها نیست؛ در صورتی که می توان گفت که غرور احساس بدی ست که به شدت انسان را آسیب پذیر و مستعد رنجش های بیجا می کند.
انواع غرور
غرور عقل و اراده: کسی که دانسته یا ندانسته در ذهن خود فکر کند که قادر به حل تمام مشکلات و حتی پیش بینی وقایع است.
غرور خودبزرگ بینی یا مهم بودن: کسی که به طور غیرواقعی خود را خیلی مهم و بزرگ بداند.
غرور خواستنی بودن یا محبوب بودن: کسی که در فکر خود قادر است هرکسی را که بخواهد عاشق و شیفته ی خود کند.
غرور آزادی مطلق: کسی که به هر نوع کار و تکلیفی، به صورت بایدها و نبایدها، حساسیت دارند.
غرور شجاعت: بیش تر گریبان گیر اشخاص ترسوست و این افراد بیشتر لاف شجاعت می زنند.
غرور درستی و عدالت: فرد در مقابل افرادی که نسبت به راستگویی و درست کاری او کم ترین شکی داشته باشند عصبانی می شود و در زمانی که مطمئن باشد که کسی متوجه رفتار او نمی شود، از هیچ گونه نادرستی و بی انصافی ای دریغ نمی ورزد.
عوامل موثر در رشد خود اگاهی
پذیرش خود
پذیرش دیگران
قبول مسئولیت ها
پذیرش خود
خودمان را با تمام نقاط قوت و ضعف مان بپذیریم و دوست داشته باشیم. مسلما عوامل متعددی در چگونگی پذیرفتن خود، به همان شکل که هستیم، نقش دارند، اما یکی از عوامل موثر، پذیرفتن اشتباهاتی است که از ما سر می زنند.
پذیرش دیگران
به معنای پذیرش انسان هاست به همان شکلی که هستند.
با وجود تمام شباهت ها و تفاوت های بین فردی، به نظر می رسد که دو عامل زیربنایی وجود دارد که تمامی تفاوت ها از آن ها نشئت می گیرند، یعنی تفاوت های ژنتیکی و توارثی، و تفاوت های محیطی که باعث می شوند که نتوانید هیچ دو نفری را شبیه بهم پیدا کنید.
قبول مسئولیت ها
با قبول مسئولیت ها، در رشد اعتماد به نفس و رسیدن به خودآگاهی بیشتر گام بسیار مهمی برداشته اید. مسئولیت پذیری و درگیر شدن با مسائل مربوط به آن باعث می شود که به نقاط قوت و ضعف خود بیش تر پی ببریم.
یکی از بزرگترین موانع در این راه ترس از شکست و اشتباه کردن است.
با تشکر فراوان
از توجه شما عزیزان