موضوع:
مهاربندی گود
گودبرداری یکی از کارهای پیچیده و خطرناک مهندسی به شمار می رود که به منظور حفظ جان انسان های داخل و خارج از گود ، ساختمان های مجاور و فراهم آوردن شرایط ایمن و مطمئن جهت انجام کار می بایستی دیواره های آن بوسیله سازه های نگهبان مهاربندی و پایدار سازی شود . سازه های نگهبان انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع خاک ، عمق گودبرداری و حساسیت ساختمان های مجاور گود انتخاب و توسط افراد دست اندر کار پروژه های گودبرداری ساختمانی که هریک وظایف و مسئولیت های مشخصی دارند اجرا و توسط اشخاص و سازمان های ذیربط نظارت می شود . اجرای عملیات گودبرداری نیازمند بکارگیری تمهیداتی در حین ، قبل و بعد از انجام کار می باشد که بکارگیری آنها می تواند از بروز حوادث گودبرداری جلوگیری کند .
مقدمه
در بسیاری از پروژه های ساختمانی لازم است که زمین به صورتی خاکبرداری شود که جداره های آن قائم یا نزدیک به قائم باشد. فشار جانبی وارد بر این جداره ها ناشی از رانش خاک بر اثر وزن خود آن ، و نیز سر بار های احتمالی روی خاک کنار گود می باشد. این سربارها می توانند شامل خاک بالاتر از تراز افقی لبه ی گود ، ساختمان مجاور ، بارهای ناشی از بهره برداری از معابر مجاور و … باشند. به منظور جلوگیری از ریزش ترانشه و تبعات منفی احتمالی ناشی از این خاکبرداری ، سازه های موقتی را برای مهار ترانشه اجرا می کنند که به آن سازه های نگهبان می گویند.
تعریف سازه نگهبان؟
1 (ریزش دیواره ها و سقوط آوار ( مهمترین و پرریسک ترین خطر در محیط های حفاری و گودبرداری می باشد )
2 ( خفگی ناشی از کمبود اکسیژن
3 ( خطرات ناشی از برخورد و ایجاد صدمات به تاسیسات زیر زمینی همانند گاز، برق ،آب و …
4 ( مسمومیت ناشی از استنشاق بخارات و گازهای سمی
5 ( سقوط از ارتفاع
خطرات موجود در حفاری و گودبرداری
1(حفظ جان انسان های داخل و خارج از گود .
2(حفظ اموال داخل و خارج از گود .
3(فراهم آوردن شرایط ایمن و مطمئن برای اجرای کار .
اهداف اصلی ایمن سازی گودبرداری
1 (قبل از تخریب ساختمان ساختگاه پروژه چگونگی اتصال ساختمان های مجاور به ساختمان ساختگاه موردبررسی قرارگرفته و دیوار های مشترک مرزی ، مکان و نحوه ی اتصال دیوار های مرزی به هم ، تیر ها یاسقف های مشترک دو ساختمان مجاور، وجود بازشو ها و نعل درگاه ها و لوله های دودکش یا داکت های تاسیساتی واقع دردیوار های مرزی ، نوع مصالح ، فرسودگی و وجود ترک ها در دیوار ساختمان مجاور مورد شناسایی قرارگیرد.
مسائل ایمنی ساختگاه پروژه قبل از گودبرداری
2 (با ساخت سقف های ایمن با استفاده از داربست های فلزی که بر روی آن به کمک توری های مناسب پوشیده شده ، قبل از تخریب ساختمان ساختگاه ، ایمنی کافی را دربرابر سقوط احتمالی اجسام و مصالحبرسقف ، دیوار، حیاط و معابر مجاور ساختگاه ایجاد نمود.
3 (قبل از انجام عملیات تخریب در ساختگاه پروژه ، چاه های فاضلاب موجود درآن را شناسا یی و آنها را با مواد مناسب پر نمود. چنانچه عمق این چاه ها بیش ازعمق گودبرداری ساختگاه باشد لازم است این چاه ها با مصالح بتن کم مایه یا بتن غوطه ای ، حداقل تا 50 سانتی متر بالاتر از تراز کف گودبرداری پرگردد و سپس روی آن با مواد مناسب دیگر تا سطح زمین پر شود. محل این چاه ها باید درنقشه های نهایی سازه نگهبان ترسیم و به عنوان بخشی از شرایط ، در طراحی شرایط ایمنی گودبرداری لحاظ گردد
4 (انتخاب روش تخریب باید با دقت انجام پذیرفته و عملیات تخریب ساختمان ساختگاه پروژه تحت نظارت مهندس ناظر انجام پذیرد. باید در انتخاب ابزارها و تجهیزات تخریب دقت لازم به عمل آید تا درهنگام تخریب بر ساختمان مجاور نیروهای دینامیکی و استاتیکی قائم یا جانبی وارد نگردد. خصوصاً لازم به ذکراست دیوارهای هم مرز با ساختمان مجاور با روش ها و ابزار های بدون ضربه تخریب و برداشته شود
درادامه…..
5 (قبل ازانجام عملیات تخریب در ساختگاه ضرو ری است انشعابات تاسیسات مکانیکی و برقی موجود درآن با کسب مجوز از مراجع ذیربط و با نظارت کارشناس فنی مربوطه قطع گردد.
6 (عوامل فنی مسئول در پروژه خصوصاً مجری و مهندس ناظر نسبت به مراحل مختلف گودبرداری و چگونگی ساخت عناصر پیش ساخته و درجا کاملاً توجیه گردیده و هماهنگی لازم بین مهندسین مجری، ناظر و مهندس طراح برای مقابله با مسائل پیش بینی شده و پیش بینی نشده به عمل آید.
درادامه…..
1 (تخریب و گودبرداری تحت نظارت مهندس ناظر یا دستگاه نظارت ، توسط مجری ذیصلاح صورت پذیرد.
مسائل ایمنی کارگاه درحین گودبرداری
2 (بطور روزانه آمار کارگران کارگاه به صورت دقیق با مشخصات سجلی ، آدرس و تلفن تماس در دفاتر مخصوص ثبت گردد.
3 (در همه حال شخصی جهت بررسی وضعیت ایمنی موجود و مراقبت دائم از دیواره گودبرداری و اعلام هشدار به کارگران جهت فرار از خطر، پناه گرفتن و یا هرگونه عکس العمل مورد نیاز گمارده شود. حتی المقدوردرکارگاه سیستم آژیر مناسبی جهت اعلام خطر و هشدار به کارگران و ساکنین ساختمان های مجاور نصب گردد.
4 (گودبرداری به صورت مرحله ای به شکلی که در نقشه های اجرایی آمده با استفاد ه از ماشین آلات مخصوص یا روش دستی انجام پذیرد.
5 (درحین گودبرداری باید روش های مرحله ای طراحی شده عیناً اجرا گردد درهیچ مرحله ای ازگودبرداری و اجرای سازه نگهبان نباید دیواره گودبرداری برای مدت زمان طولانی ر ها گردد و سرعت پی درپی مراحل انجام کار باید حفظ گردد.
6 (درهنگام گودبرداری و نصب سازه و پس از آن باید بطور مداوم ساختمان های مجاور و معابر اطراف مورد بازرسی قرارگیرد. ایجاد ترک یا افزایش ابعاد آن در دیواره، سقف و کف ساختمان های مجاور و معابر اطراف و تحت فشار قرارگرفتن یا ر هایی از پیش فشار های درب ها و چهارچوب ها ، شکستن یا ترک برداشتن شیشه ها ، نشست یا تورم خاک ، موزاییک یا کف پوش روی زمین ، دیوار یا سقف ، ایجاد صدا های شکستگی عناصر سازه ای و غیرساز ه ای ساختمان مجاور گودبرداری ممکن است به دلیل حرکت زمین باشد. درچنین مواردی باید مساله به فوریت مورد بررسی قرارگیرد. ضعف عناصری از سازه نگهبان که می تواند در بروز این مساله موثر 9 باشد را شناسایی و نسبت به تقویت سازه نگهبان ازطریق تقویت آن عناصر یا اضافه نمودن عناصر جدید اقدام نمود.
درادامه…..
7 (چنانچه رنگ خاک بخشی از دیواره گودبرداری تیره تر از رنگ بقیه خاک ساختگاه باشد، می تواند نشان دهنده وجود حفره ها یا چاه های فاضلاب درحوالی مرز گودبرداری باشد و احتمال ایجاد عدم پایداری درآن نواحی بیشتر خواهد بود. لذا بسته به نوع پدیده مشاهده شده باید راهکار های پایدارسازی تکمیلی برای آن ناحیه درنظر گرفت.
8 (چنانچه درطول مدت زمان گودبرداری یا پس از آن درصد رطوبت قسمتی از دیواره ی گود افزایش یابد یا آب از بخشی از دیوار به داخل گود فرو ریزد نشان دهنده وجود منبعی است که عامل ایجاد این رطوبت بوده است. احتمالاً وجود چاه های جذبی ، نشت آب از شبکه ی آب یا فاضلاب ، وجود باغچه های درحال آبیاری یا عبور آب های زیرزمینی از میان لایه های درشت دانه بوده که به نحوی به منبع آب مرتبط است. دراین صورت احتمال کاهش پایداری دیواره ی گود زیاد است و باید راهکار های مناسب درحذف منبع ایجاد رطوبت به کار رود و افزایش فوری ظرفیت سازه نگهبان بطور موضعی درهمان ناحیه در دستورکار قرارگیرد.
9 (چنانچه در هنگام نصب سازه نگهبان یا پس از آن یکی از عناصر سازه ای مانند یک دیوار، مهار پشت بند، تیر، ستون ، شالوده ستون ها یا شالوده تامین کننده نیرو های فشار مقاوم و یا عناصرافقی کاهش دهنده طول کمانش جانبی پشت بند ها به حالت حدی یا کمانش یا گسیختگی خود برسد ، نشان دهند ه اعمال نیرو های بیش از ظرفیت سازه نگهبان است که دراین موارد باید سریعاً مساله را بررسی و تقویت سازه نگهبان به مورد اجرا قرارگیرد.
درادامه…..
10 (و……
1-جداره های مهاربندی شده توسط المان های افقی و مایل struts wale using wall Braced
2-جداره های مهاربندی شده توسط المان های کششی lagging& beam Soldier
3-جداره های مهاربندی شده توسط سپر کوبی pile sheet Braced
4-جداره های مهاربندی شده توسط شمع های درجا walls pile Bored
5-جداره های مهار بندی شده توسط دیوار دیافراگمی wall Slurry-walls Diaphragm
6-جداره های مهاربندی شده توسط نیلینگ nailing Soil
7-جداره های مهاربندی شده توسط انکراژ Anchorage
8-جداره های مهاربندی شده توسط دوخت به پشت – پین گذاریback Tie
9-جداره های مهاربندی شده توسط میکروپایل Micropile
10-جداره های مهاربندی شده توسط خرپا Raker – Truss
11-شیبدار کردن Slopeing
انواع روشهای پایدار سازی گود
این روش ساده برای نگهداری و حفاظت جداره های حاصل از گودبرداری و برای جلوگیری از تغییر مکان های جانبی در گودهایی با عرض کم در محیط های شهری استفاده می شود. از معایب این روش اتلاف قابل توجهی از فضای کاری داخل گود و محدودیت در بکارگیری ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز و همچنین افزایش ریسک برخورد با المان ها و به مخاطره انداختن آنها می باشد.
1 (مهار بندی جداره ها توسط المان های افقی و مایل
از این روش بعنوان روش متداول در پایدار سازی موقت گود در مناطق شهری استفاده می گردد. در این روش از پروفیل های معمول فولادی به صورت ستونهای پیوسته که درون خاک فرو برده می شوند استفاده می گردد که تا عمق کف گود اجرا خواهند شد. فاصله بین المان ها بین 2 الی 4 متر می باشد بطوریکه بتوان فضای بین آنها را با الوارهای چوبی (لارده چینی) پر نمود. در این روش از مهارهای کششی به منظور حفاظت جانبی گود استفاده می شود و اتصال بین ستونها توسط میل مهارها و جوشکاری انجام می شود.
2 (مهاربندی توسط المان های کششی
در این روش صفحات فلزی pile Sheet داخل خاک و جداره گود توسط چکش پنوماتیک و با استفاده از لرزش کوبیده می شوند و با انواع اتصالات بین خود به یکدیگر متصل شده و یک جداره پیوسته را تشکیل می دهند. از مزایای این روش راحتی در کوبیدن ، نصب و بیرون کشیدن صفحات فلزی بوده و مصالح آن مجددا قابل استفاده در پروژه های دیگر می باشد. همچنین در این روش به المانهای افقی و مایل کمتری نیاز می باشد. بنابراین محدودیت های اشغال فضای داخل گود کمتر وجود دارد . از جمله معایب این روش وابستگی به نصب سپرهای فلزی می باشند که در محیط های شهری بدلیل وجود تاسیسات زیربنایی شهری و ایجاد لرزش و صدای ناشی از کوبش سپرها محدودیت هایی را بوجود می آورد. همچنین کوبیدن سپرها در زمین های سنگی و یا خاک های بسیار متراکم به سختی انجام پذیر است و در زمین های با شرایط مذکور با محدودیت مواجه می گردد.
3 (مهاربندی توسط سپر کوبی
۱) سرعت اجرایی کر بسیار زیاد است .
۲) درجه ایمنی کار بسیار زیاداست .
۳) برای اجرای کانال هابه ویژه با طول های بسیار مناسب است .
مزایای روش سپرکوبی
۱) در این روش به دستگاه های سپرکوبی که به هر حال یک دستگاه ویژه است نیاز است
۲) این روش به نیروهای باتخصص بالاتر نسبت به روش های ساده تر نیاز دارد .
۳) دستگاه های سپرکوب به جای کافی برای اجرای کار نیاز دارند .
۴) این روش برای عرض های کم مناسب تر است .
معایب روش سپرکوبی
یکی از روشهای متداول در پایداری و حفاظت جداره ها با شرایط متنوع اعم از زمین سخت و سست و نرم استفاده از شمع های درجا می باشد و در برخی موارد علاوه بر ایفای نقش حفاظت جانبی نقش آب بندی را نیز انجام می دهد و همواره درصورت نیاز بار قائم نیز تحمل می کند.
4 (مهار بندی توسط شمع های درجا
الف) اجرای دیوار محافظت پیوسته (آب بند) : دراین روش ابتدا شمع هایی با بتن پلاستیک یک در میان حفاری و اجرا می گردد و سپس با رعایت هم پوشانی شمع های اصلی و سازه ای با رعایت احداث جداره زنجیره ای و پیوسته اجرا می گردد.
روشهای مختلفی برای اجرای تکنیک های شمع های درجا ریز وجود دارد و متداولترین آنها عبارتند از :
ب) اجرای دیوار محافظت ناپیوسته : در مواردی که توده خاک و سنگ دارای چسبندگی زیاد بوده و سطح آبهای زیر پایین بوده می توان از شمع های درجا ریز ناپیوسته و با فاصله استفاده نمود. با در نظر گرفتن شرایط و پارامترهای ژئوتکنیکی خاک معمولا حداکثر فاصله محور تا محور شمع های اصلی 2 برابر قطر شمع ها می باشد همچنین در این روش پایداری در برابر نیروهای جانبی نیز مدنظر قرار می گیرد . این روش در پایداری های کوتاه مدت کارایی داشته و در اثر مرور زمین احتمال هوازدگی بین شمع ها وجود دارد و در دراز مدت نیز تغییر مشخصات خاک و برخی از پارامترهای آن مانند از دست دادن آب و یا حالت اشباع پیدا نمودن آن باعث ریزش خاک بین شمع ها شده و برای جلوگیری از آن می توان از بتن پاشی (شاتکریت) و با بستن مش ، پوشش لازم را جهت پایداری ایجاد نمود.
یکی دیگر از روشهای محافظت از جداره گود احداث دیوار دیافراگمی و یا دیوار دوغابی Wall Slurry می باشد. در این روش ابتدا توسط دستگاه های گراب متناسب با شرایط زمین حفاری قسمتی از دیوار انجام می شود و همزمان با حفاری جهت پایداری جداره دیواره حفاری شده و جلوگیری از ریزشهای موضعی از دوغاب بنتونیت استفاده می شود . تشکیل کیک بنتونیت در داخل دیواره حفاری شده و نفوذ در لایه های دانه ای جداره باعث می گردد جداره همواره پایدار بماند و سپس بلافاصله پس از رسیدن به عمق مورد نظر آرماتور گذاری شده و در نهایت بتن ریزی می گردد. این روش در زیر هسته سدهای خاکی نیز کاربرد بسیار دارد و از هرگونه نشتی جلوگیری می نماید. استفاده از این تکنیک در مناطق شهری نیز با محدودیت های نظیر استفاده از روش مهار بندی افقی و مایل و المانهای کششی دارا می باشد.
5 (مهار بندی توسط دیوار دیافراگمی
1 (حفاری محل دیوار به صورت مرحله به مرحله به کمک دستگاه های ویژه (هیدروفرز یا گراب )
2 (پر کردن همزمان محل حفر شده با بنتونیت ( گل حفاری )
3 (کارگزاری قفسه آرماتورها
4 (بتن ریزی دیوار
مراحل اجرای دیوار دیافراگمی
۱) سرعت اجرای کار بسیار زیاد است .
۲) درجه ایمنی کار بسیار زیاد است .
۳) دیوار دیافراگمی هم به عنوان سازه نگهبان گود رفتار می کند و هم در حین بهره برداری از آن به عنوان دیوار حایل استفاده می شود .
۴) دیواردیافراگم به ویژه برای حفاری ها و گودهای با طول زیاد مناسب است .
مزایای روش دیواره دیافراگمی
۱) در احجام کم هزینه کار بسیار زیاد است ،ولی در احجام بزرگ هزینه کلی اجرای کار می تواند از روش های ساده تر کمتر نیز باشد.
۲) در این روش دستگاه های حفاری مربوطه نیاز به فضای کار زیادتری بدارند و در صورتی که از نظر فضای دو طرف دیواره محدودیت داشته باشیم اجرای کارناممکن خواهد بود و یا اینکه به سختی صورت می گیرد .
۳) در این روش به دستگاه های حفاری ویژه ای نیاز است .
۴) در این روش به نیروهای با تخصص بالا برای کار با دستگاههای مورد نظر و سایر موارد نیاز است .
معایب روش دیواره دیافراگمی
این روش از حدود سه ده اخیر آغاز شده و تاکنون نیز ب ه عنوان یک تکنیک برای پایداری ترانشه ها و حفاظت گود با انعطاف پذیری بالا استفاده می گردد. تئوری استفاده از روش نیلینگ بر مبنای مسلح کردن و مقاوم نمودن توده خاک با استفاده از دوختن توده خاک توسط مهارهای کششی فولادی Nail با فواصل نزدیک به یکدیگر می باشد . استفاده از این روش موجب افزایش مقاومت برشی توده خاک ، محدود نمودن و تحت کنترل در آوردن تغییر مکانهای خاک در اثر افزایش مقاومت برشی در سطح لغزش Slid بدلیل افزایش نیروی قائم و همچنین باعث کاهش نیروی لغزش در سطح گسیختگی و لغزشی می شود . باید توجه داشت کلیه سطوح ترانشه های حفاری شده که توسط نیلینگ بایستی مسلح شوند با استفاده از شبکه مش و شاتکریت ابتدا حفاظت شده و سپس سیستم نیلینگ روی آنها اجرا می شوند. مهار کششی نیلینگ معمولا از آرماتورهای فولادی با قطر 20 الی 40 میلیمتر و با حد تسلیم 420 الی 500 نیوتن بر میلیمتر مربع استفاده می شوند که درون یک چال حفاری شده با قطر 76 الی 150 میلیمتر قرارگرفته و دور آن درون چال تزریق می گردد. فواصل بین مهارهای کششی در حدود 1 الی 2 متر می باشد و طول آنها نیز در حدود 70 الی 100 درصد ارتفاع گود می باشد و حداقل شیب نسبت به افق حدودا 15 درجه می باشد. باید توجه داشت که رویه شاتکریت شده روی ترانشه های حفاری شده نقش سازه ای نداشته اما می توان جهت اطمینان برای پایداری موقت خاک بین مهارها استفاده نمود.
6 (جداره های مهاربندی شده توسط نیلینگ
1 – پایدای ترانشه هادراحداث بزرگراه ها وراه آهن ها
2- پایداری جداره تونلها وسازه های زیرزمینی
3 – پایدار سازی وحفاظت گود درسازه ای مناطق شهری ،ساختمانهای مجاور گود ،ایستگاه های زیرزمینی مترو و..
4 – پایدارسازی کوله های مجاور پل ها درزمین های سست وریزشی
کاربردنیلینگ درپروژه های عمرانی
1 – گودبرداری در مرحله اول ترانشه و یا گود و ایجاد پله بعدی عملیات.
2 – حفاری چال جهت نصب مهار کششی.
3- قراردادن آرماتور داخل چال و تزریق چال و اجرای سیستم زهکشی .
4 – اجرای شاتکریت جداره و نصب صفحات فولادی.
5 – گودبرداری مرحله بعدی ترانشه و یا گود و ایجاد پله های بعدی علمیات.
6 – اجرای پوشش شاتکریت نهایی پس از اتمام آخرین مرحله حفاری.
مراحل اجرای سیستم نیلینگ
دراین روش در حاشیه زمینی که قرار است گودبرداری شود در فواصل معین چاه هایی حفر می شود. عمق چاه ها برابر عمق گود بعلاوه مقداری اضافه برای شمع بتنی انتهای تحتانی چاه هاست. درون چاه ها پروفیلهای I شکل یا h شکل حدود 30 درصد پایین تر از کف گود قرار میدهیم و در انتهای پروفیلها شاخکهایی در نظر میگیریم. شمع انتهای تحتانی را که قبلا با آرماتور کار گذاشته ایم بتن ریزی میکنیم لذا پروفیلها در شمعها مهار می شوند سپس گودبرداری مرحله به مرحله از بالا به پایین شروع می شود. برای جلوگیری از ریزش با دستگاه حفاری در بدنه چاهکهای افقی یا مایل به قطر 10 تا 15 سانتی متر زده و درون آنها آرماتور به طول 5 تا 10 متر کار گذاشته و بتن تزریق میشود. پانل بتنی پیش ساخته بین پروفیلهای قائم قرار می دهیم و از سوی دیگر به آرماتور چال ها مهار میکنیم.
7 (جداره های مهاربندی شده توسط انکراژ
دارای شباهت بسیار زیاد با روش مهارسازی انکراژ است که طی مراحل زیر اجرا می شود :
• اجرای مرحله به مرحله به مرحله حفاری از بالا به پایین گود ( 2 تا 3 متر )
• حفر چاهکهای افقی و مایل در دیواره گود
• قرار دادن کابل های پیش تنیدگی در چاهک
• تزریق بتن در انتهای چاهک
• کشیدن و مهر کابل ها در سطح جداره گود
• تزریق بتن در طول کل چاهک
• آزاد کردن کابل ها پس از سخت شدن کامل بتن
8 ( جداره های مهاربندی شده توسط دوخت به پشت – پین گذاری
در شرایطی که میکروپایل ها با هدف تحکیم و بهسازی بستر پی سازه ها مورد استفاده قرار می گیرند، محاسبات فنی میکروپایل مشابه با محاسبه شمع های متداول است. این محاسبات مبتنی بر سه بخش طرح سازه ای ، طرح ژئوتکنیک و کنترل برش پانچ می باشد. میکروپایل از یکسو با دارا بودن عناصر تسلیح مشتمل بر جدار ضخیم فولادی و آرماتور تسلیح، قابلیت انتقال و پخش بار به لایه های مقاوم زیرین و نیز کنترل نشست به دلیل سختی بالای فولاد و تسلیح عمقی خاک را دارد و از سوی دیگر بدلیل تزریق دوغاب سیمان، مشخصات مکانیکی خاک نظیر سختی، تراکم پذیری، ظرفیت باربری، ضریب اصطکاک و چسبندگی و غیره را بهبود می بخشد. لذا میکروپایل در مقایسه با سایر روشها مانند حفاری و تزریق ، تثبیت خاک با سیمان و یا آهک ، تراکم دینامیکی و غیره بدلیل عملکرد ترکیبی (استفاده از عناصر باربر و اصلاح خاک) دارای برتری می باشد. همچنین بایستی توجه نمود که عملیات کوبش میکروپایلها باعث انتقال انرژی جنبشی و ارتعاشی به توده خاک گردیده و منجر به تحکیم و تراکم توده خاکی اطراف میکروپایل خواهد شد. این امر به خصوص در خاکهای دانه ای مشهودتر می باشد. همچنین در شرایطی که به علت وجود لایه های متراکم زیرسطحی، کوبش شمعهای قطور مشکل یا غیر ممکن می باشد، کوبش میکروپایل با قطر کوچک می تواند بهترین راه حل باشد.
9(جداره های مهاربندی شده توسط میکروپایل
الف) حفاری:
در صورتی که امکان کوبش لوله های میکروپایل از ابتدا به دلایل مختلف نظیر وجود کف سازی، بتن مگر، لایه متراکم خاک و غیره میسر نباشد، می بایست نسبت به انجام عملیات حفاری اقدام نمود. عملیات حفاری به روش های مختلف نظیر حفاری دورانی و یا دورانی- ضربه ای صورت می پذیرد. حفـاری می بایست تا عمـقی که امکان کوبش میسر شود ادامه یابد. بعضاً حفاری در کل ارتفاع میکروپایل نیز صورت می گیرد .
روش اجرای میکروپایل
ب ) لوله کوبی :
به منظور استقرار لوله های میکروپایل در محل گمانه، غالباً از عملیات لوله کوبی استفاده می گردد. برای این منظور در مرحله اول عملیات از لوله نوک تیز میکروپایل استفاده می شود و پس از فرو رفتن لوله اول، لوله دوم به لوله اول متصل گردیده و کوبیده می شود و عملیات کوبش به همین منوال ادامه می یابد. طول لوله های میکروپایل غالباً 2 متر می باشد. جهت اتصال کامل لوله ها به یکدیگر علاوه بر استفاده از بوشن های رزوه شده، لوله ها به لبه بوشن نیز جوش داده می شوند.
ج ) تزریق : پس از اتمام لوله کوبی، می بایست تزریق دوغاب سیمان انجام گیرد . مجموعه دستگاه تزریق از سه بخش میکسر اولیه، میکسر ثانویه و پمپ تزریق تشکیل می گردد. اختلاط در میکسر اولیه از نوع سیستم چرخش سریع آب می باشد و میکسر ثانویه از نوع پره ای می باشد و دوغاب به منظور تزریق توسط پمپ تزریق در آن نگهداری می شود . پس از اختلاط آب و سیمان به نسبت مشخص در میکسرها، دوغاب سیمان توسط پکرهای درون چاهی و سرچاهی از طریق جداره مشبک میکروپایل به خاک تزریق می گردد که علاوه بر افزایش قابل توجه چسبندگی جداره میکروپایل به زمین، سبب بهبود مشخصات مکانیکی خاک اطراف نیز می گردد .به دلیل اینکه دوغاب سیمان باید تحت فشار زیاد در لایه های خاک نفوذ کند ، جهت تزریق از یکسری شیلنگ دو جداره به نام پکر استفاده می شود .پکرها بعد از اینکه به درون لوله میکروپایل فرستاده شدند جداره دوم آنها بوسیله پمپ هوا باد می شود که با این کار پکر کاملا به بدنه لوله می چسبد و مانع خروج دوغاب در حین تزریق از بالای لوله می شود.
درادامه…
د ) تسلیح :
گام نهایی در اجرای میکروپایل ، عملیات نصب آرماتور تسلیح در داخل لوله میکروپایل و نصب فلنج (در صورت نیاز) می باشد. بدیهی است که آرماتور تسلیح می بایست قبل از گیرش سیمان، در داخل گمانه نصب شود. فلنج که به منظور ایجاد اتصال کامل بین میکروپایل و بتن فونداسیون و همچنین جلوگیری از برش پانچ سر میکروپایل در داخل بتن پی بکار می رود، می بایست در آخرین مرحله به آرماتور تسلیح میکروپایل جوش شود.
این روش، یکی از مناسبترین و متداولترین روشهای اجرای سازه نگهبان در مناطق شهری است . برای اجرای این نوع سازه نگهبان ابتدا در محل عضوهای قائم خرپا که در مجاورت دیواره گود قرار دارند، چاه هایی را حفر می کنیم . آنگاه درون شمع را آرماتوربندی کرده و عضو قائم را در داخل شمع قرار می دهیم و سپس شمع را بتن ریزی می کنیم .پس از سخت شدن بتن انتهای تحتانی عضو قائم به صورت گیردار در داخل شمع قرار خواهد داشت . سپس خاک محصور بین اعضای قائم و افقی خرپاها را در سرتاسر امتداد دیواره به صورت مرحله به مرحله بر می داریم و در هر مرحله اعضای افقی و قطری خرپا را به تدریج نصب میکنیم تا آنکه خرپا تکمیل شود .
10 (جداره های مهاربندی شده توسط خرپا
مراحل اجرای یک سازه خرپایی
۱) برای عموم گودهای واقع در مناطق شهری مناسب است .
۲) از نظر اجرا درشرایط مختلف ،قابلیت انعطاف زیادی دارد .
۳) امکان استفاده مجدد از خرپا وجود دارد.
۴) ساده است و به تخصص و دستگاه های خاص نیازی ندارد.
مزایای روش خرپایی
۱) سرعت اجرا در مقایسه با روش های پیشرفته تر نسبتاً کمتر است .
۲) خرپاها جاگیرند .
۳) احتمال الزامی بودن برداشتن بخشی از خاک با روش های دستی وجود دارد .
معایب روش خرپایی
عدم قرارگیری سیستم نگهداری موقت در درون زمین اصلی که باعث کاهش مساحت زمین و یا دست و پا گیر شدن اجرای سازه اصلی می شود و همچنین سرعت اجرای بالا و هزینه کم از مزایای این روش می باشد . این روش نیاز به فضای باز در اطراف زمین دارد لذا در زمینهایی که فضای کاری محدودی دارند از این روش نمی توان استفاده نمود .
11 (شیبدار کردن
گود و محل های اطراف آن و نیز سیستم های حفاظتی باید هر روزه توسط فردی مجرب از نظر وجود هرگونه شواهد خطرناک نظیر گسیختگی گود ، گسیختگی سیستم های حفاظتی و یا سازه نگهبان گود یا جریان آب ، بازرسی شوند. بازرسی باید قبل از شروع شیفت کار و در صورت نیاز در تمام ساعات کار انجام شود. همچنین بعد از هر بارندگی یا شرایط خطرناک دیگر نیز الزامی است. این بازرسی ها فقط هنگامی مورد نیازند که خطری افراد شاغل در گود و ساختمان های مجاور را تهدید کند.
بازرسی
بررسی های مکانیک خاک انجام بررسی های محلی در مورد زمین شناسی عمومی ، مشخصات خاک محل و سطح آب های زیرزمینی می باشد و به ویژه باید وجود و عمق خاک های مسئله داری نظیر خاک های دستی را مشخص نمایند. توصیه های فنی در مورد نوع پی ، مقاومت مجاز خاک زیر پی و نشست های مورد انتظار و پارامترهای طراحی دیوارهای حایل دیگر بخش های ضروری گزارش مکانیک خاک را تشکیل می دهند. همچنین با توجه به عمق گودبرداری مورد نیاز و مشخصات ساختمان ها و دیگر تاسیسات مجاور نظیر معابر، خطوط گاز، فاضلاب و … باید خطر گودبرداری ارزیابی شده و روش گودبرداری ، شیب ایمنی گودبرداری ، مراحل گودبرداری ، نیاز به سازه نگهبان ، نوع سازه نگهبان و روش طراحی و اجرای آن به تفصیل بیان شود. برای این کار لازم است که مشخصات ساختمان ها و تاسیسات مجاور به 36 تفصیل برداشت شده و در گزارش ارائه گردد . البته گاه می توان مشخصات ساختمان ها و تاسیسات مجاور را در این مرحله به صورت تخمینی تعیین کرد و تعیین دقیق آنها را به مرحله طراحی گودبرداری واگذار نمود که در این صورت مشاور باید این موضوع را به روشنی در گزارش بیان نماید. همچنین خطرات احتمالی نظیر چاه ها، قنات و حفره های زیرزمینی دیگر باید شناسایی شده و عمق ، موقعیت و تاثیر آنها بر ساختمان و نحوه مقاوم سازی آنها جهت رفع خطر به تفصیل بیان گردد. از موارد دیگری که در گزارش بیان می شود تعیین نوع زمین جهت برآورد تاثیر آن بر نیروهای زلزله طراحی ساختمان است که تاثیر زیادی در ایمنی لرزه ای و هزینه های ساختمان دارد. مشاور باید با توجه به شیب زمین و مشخصات زمین شناسی محل اسکان بروز ناپایداری هایی نظیر رانش زمین ، ریزش سنگ ، جریان آب و نظایر آنها را به طور اجمالی بررسی نموده و در صورتی که خطرات فوق در محل مطرح باشند به تفصیل این موارد را بررسی نموده و توصیه های اجرایی در مورد رفع خطرات آنها بر ساختمان ارائه نماید. همچنین مشاور باید با توجه به بررسی کلی و اجمالی عکس های هوایی و نقشه های پایه امکان وجود خطراتی نظیر گسل فعال و روانگرایی حین زلزله را بررسی نموده و در صورت نیاز بررسی های تفصیلی تری را در مورد آنها انجام دهد .
بررسی های مکانیک خاک
سعی کنید شرکت انجام دهنده بررسی ها را از میان شرکت های معتبر انتخاب کنید و مراقب باشید که بررسی ها به طور کامل و دقیق انجام شده و صوری برگزار نشود. دقت کنید که گزارش به طور کامل تهیه شده باشد و در صورت لزوم گزارش را جهت کنترل به فردی متخصص ارائه دهید و رفع نواقص آن را از شرکت بخواهید. به ویژه باید توصیه های کاملی در مورد انجام گودبرداری و حفاظت گود ارائه شده باشد. به خاطر داشته باشید که هرگونه نقص در این قسمت می تواند مخارج زیادی را در جریان گودبرداری به شما تحمیل کرده و یا باعث ریزش گود و ایجاد خسارت شود. مهندس محاسب ساختمان باید این گزارش را در طراحی پی و نحوه گودبرداری مورد استفاده قرار دهد بنابراین از وی بخواهید که در حد موارد استفاده خود از گزارش، کیفیت و محتویات آن را کنترل کند و در صورتی که اشکال یا ابهامی به نظر وی رسید جهت برطرف کردن به شرکت مکانیک خاک اعلام کند. بنابراین بهتر است تسویه حساب با شرکت مکانیک خاک را به کنترل کیفیت آن توسط مهندس محاسب، مامورین کنترل شهرداری و یا متخصصین دیگر موکول کنید
درادامه…..
هدف اصلی اجرای ایمن گودبرداری های ساختمانی حفظ جان و مال انسان های داخل و خارج از گود و جلوگیری از بروز حوادث می باشد و این مهم میسر نمی شود مگر اینکه همه افراد دست اندر کار پروژه های گودبرداری ساختمانی و سازمان های ذیربط به وظایف و مسئولیت های خود در این زمینه آگاه بوده و به آن عمل کنند . کلیه گودبرداری های ساختمانی صرف نظر از اینکه دیواره های آن بعد از گودبرداری پایدار بماند یا نماند بایستی بوسیله سازه های نگهبان مهاربندی گردد که این کار یکی از اصول مهم و پیچیده مهندسی به شمار می رود و باید توسط افراد با صلاحیت و با تجربه طراحی ، اجرا و نظارت شود .
نتیجه گیری
اصول و مبانی گودبرداری و سازه های نگهبان _ دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان
• آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی مصوب شورای عالی حفاظت فنی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی
• مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ( ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا )
• مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ( پی و پی سازی )
• دستورالعمل اجرایی گودبرداری های ساختمانی مصوب شورای تدوین مقررات ملی ساختمان
• دستورالعمل ایمنی گودبرداری و سازه نگهبان _ مدیریت کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز _
کارگروه تخصصی ژئوتکنیک و گودبرداری
• اداره کل بازرسی کار وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی
• سازمان نظام مهندسی ساختمان
• سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی
• پایگاه اطلاع رسانی اورژانس
• اینترنت
منابع و مراجع
پایان
پایان
خدایا یادم بده یادم باشه یادت باشم
خدایا یادم بده یادم باشه یادت باشم