معادن روباز
روش استخراج معادن روباز
روش روباز یکی از روشهای استخراج معادن سطحی است که ترجیحاً برای معادن فلزی و عمدتاً مس و آهن بکار برده می شود. در این روش استخراج به صورت پله پله و تا عمقی از ذخیره معدنی که عملیات اقتصادی باشد، ادامه پیدا می کند. در این روش از سطح معدن آنقدر باطله برداری می شود تا به ماده معدنی دسترسی حاصل شود. باطله های روی ماده معدنی پس از برداشت باید عمدتاً به خارج از محدوده معدن منتقل شده و در آنجا انبار شوند
ادامه
تنها آن بخش از این باطله ها که ممکن است در امر جاده سازی، ترمیم جاده ها، پی سازی کارگاهها و پرنمودن گودال مورداستفاده قرار گیرند در داخل محدوده معینی قرار می گیرند و برای مابقی حتماً باید در خارج از محدوده معدن محل خاص در نظر گرفت و به شیوه معینی دمپ نمود.
اهمیت معادن روباز
روش روباز در مقایسه با سایر روشهای استخراج از هزینه اولیه زیادی برخوردار است اما تولید بالا، و هزینه استخراج پائین به ازاء هر تن از مزایای عمده این روش است
روش روباز بدلیل استفاده از ماشین آلات بارگیری و حمل عظیم الجثه که از قدرت و ظرفیت زیاد برخوردارند ودارای تولید بالایی می باشد و برای معادن بزرگ که دارای شرایط ژئومکانیکی سخت و بسیار سخت است کاملاً مناسب می باشد و مورداستفاده قرار می گیرد.
ادامه
امروزه90-70درصد آهن،مس،فسفات،ازبست،بوکسیت منگنز و زغال سنگ قابل بهره برداری در معادن روباز استخراج می شوند .
تقریبا تمام مواد ساختمانی از معادن روباز بازیافت می شوند و در مورد زغال سخت و اورانیوم نیز سهم قابل ملاحظه ای به میزان 30-25 درصد از طریق فنون معدن کاری روباز قابل استخراج می باشند .
فنون معدن کاری روباز
الف-پیوسته
ب-غیر پیوسته
فنون معدن کاری روباز بیش از همه به استحکام صخره بستر و امکانات معدن کاری ناشی از آن بستگی دارد .
از این رو فناوری معدن کاری روباز را می توان به دو گروه فناوری صخره سست و صخره سفت طبقه بندی کرد.
ویژگی خاص فناوری معدن کاری روباز صخره سفت استفاده از تجهیزات کاری نا پیوسته برای عملیات عمده است یعنی سست کردن بار زدن و حمل و نقل .
ادامه
در معادن روباز صخره سست،سست کردن و بار زدن در یک عملیات واحد یکی می شوند .
ماشینهای استخراج از طریق رگه زنی صخره بستر را سست میکنند و انگاه مواد را برای حمل بیشتر بار می زنند و یا ان را به طور مستقیم در منطقه ای که قبلا استخراج ان به پایان رسیده انبار می کنند .
ماشین آلات
روش غیر پیوسته:
بارگیری:بیل،لاروبهای هیدرولیکی
حمل ونقل:کامیونهای سنگین
روش غیر پیوسته:حفارهای چرخ دار سطلی،لاروبهای زنجیری سطلی
در بیش از80درصد معادن روباز دنیا از شاول وتراک به عنوان ماشین الات بارگیری وحمل استفاده میشود.
حد نهایی معدن:
حد نهایی معدن محدوده ای است که از نظر اقتصادی تا رسیدن به آن اجازه عملیات استخراجی وجود دارد یا عملیات مقرون به صرفه است. همانطور که ملاحظه می شود استخراج ماده معدنی و باطله با ایجاد برش هایی از بالا و پائین صورت می گیرد و در نهایت فضای خالی شده ای در دل زمین ایجاد می گردد که دیواره آن شکل پله ای دارد.
به این فضای خالی ایجاد شده پیت گفته می شود.
ایمنی در معادن روباز
الف- ارتفاع پله
متوسط ارتفاع پله ها بین 4 تا 20 متر متغیر است. این حد عمدتاً به جنس سنگ بستگی دارد و در سنگهای نرم بین 4 تا 6 متر، در سنگهای نیمه سخت بین 6 تا 8 متر و در سنگهای سخت بین 8 تا 20 متر تعیین می شود. همچنین اندازه انتخاب شده برای ارتفاع پله باید با ارتفاعی که سیستم بارگیری قادر به استخراج است هماهنگی داشته باشد
ادامه
اگر چه طراحی پله های مرتفع موجب کاهش هزینه های حفاری و انفجار می شوند اما احتمال حادثه را نیز افزایش می دهند و از طرف دیگر ارتفاع کمتر از 4 متر نیز به دلیل افزایش هزینه حفاری، کمتر طراحی می شوند. غیر از عوامل یاد شده شرایط جوی نیز در انتخاب ارتفاع پله موثرند بالاخص مناطق برف گیر که احتمال یخبندان هم زیاد است.
ب- عرض پله
عرض پله ها بین 8 تا 40 متر متغیر است. این حد به اندازه ماشین حفاری، شیوه انفجار، عرض سیستم بارگیری و سیستم حمل و ایمنی بستگی دارد. هر چه پله از عرض کمتری برخوردار باشد میزان باطله برداری کمتر، شیب پله و معدن زیادتر می شوند و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه تر خواهند بود اما ایمنی کاهش می یابد. در پله های عریض شیب پله و معدن کمتر، باطله برداری زیاد و از نظر اقتصادی هزینه یک تن تولید نیز افزایش خواهد یافت. حسن پله های عریض کاهش حادثه و افزایش راندمان و ایمنی در عملیات است.
شیب معدن
شیب معدن ممکن است برحسب نوع و جنس طبقات، شرایط هیدرولوژی و مدت زمان استخراج در سنگهای نرم بین 20 تا 32 درجه، در سنگهای نیمه سخت 32 تا 45 درجه و در سنگهای سخت بین 45 تا 70 درجه تغییر کند. هرچه شیب معدن زیادتر انتخاب شود، امکان دسترسی به عمق بیشتر و استخراج مواد معدنی با عیار کمتر وجود دارد. ضمن آنکه هزینه باطله برداری نیز کاهش پیدا می کند. از معایب شیب زیاد عدم ایمنی آن می باشد. در شیب های کمتر، ایمنی زیاد می شود و احتمال بروز حادثه کاهش پیدا خواهد کرد اما زمان باطله برداری افزایش می یابد و موجب خواهد شد تا به ماده معدنی
دیرتر دسترسی حاصل شود.
ادامه
ماشینی شدن همه عملیات روباز با تجهیزات با ظرفیت بالا وشرایط کاری در گودال باز ضرورت های نیروی کاری را کاهش می دهد.
اقدام علیه انتشار گردو غباراصولا با هدف کاهش ایجاد گردوغبار روی سطوح در تماس وبیش از همه روی مسیرهاست که با پاشیدن،محکم کردن یا سبز کردن زمین و نیز توسط دستگاههای پاشش اب صورت می گیرد که برای جذب ذرات ریز گردوغباری میباشد که در خلال عملیات معدنکاری و حمل ونقل بلند میشوند
عکس هایی ازمعادن سنگ مرمر در ایران
با تشکر از
همراهی صمیمانه شما