گزارش کارآموزی سازمان صنایع و معادن خراسان جنوبی

فصل اول : آشنایی با محل کار آموزی و وسایل مورد نیاز

محل کارآموزی : سازمان صنایع و معادن خراسان جنوبی
آدرس : بیرجند بلوار شهدای عبادی
در جدول ذیل مشخصات کلی از محل کار آموزی ارائه می شود .
لیست اقلام مورد نیاز بخش انفورماتیک سازمان صنایع و معادن خراسان جنوبی
توسعه شبکه داخلی
ردیف
مساحت فضای اداری
تجهیزات مورد نیاز
1
800
1 دستگاه سرور – 4 دستگاه سوئیچ – 4 دستگاه رک دیواری – 2 دستگاه UPS- 20 دستگاه کامپیوتر

رایانه مورد نیاز
ردیف
مشخصات کلی H.D.D – R.A.M- CPU- ….
تعداد
1
CPU 3.2gh))- ( RAM 512mb) -H.D.D 80-120GB))
20 دستگاه

مشخصات چاپگر و اسکنر مورد نیاز:
ردیف
مدل
تعداد
1
چاپگر لیزری مدل HP1320
4 دستگاه
2
چاپگر رنگی جوهر افشان
2 دستگاه
3
اسکنر رولی دبیرخانهای
2 دستگاه
4
اسکنر فلات قطع A3
2 دستگاه

لازم به ذکر است چون بخش توسعه ساختمان این سازمان با زیربنای 800 متر بطور جداگانه ساخته شده است و با توجه به جذب 9 نفر کارشناس جدید و نیاز به تجهیز نمایندگی شهرستانهای قاین، فردوس و نهبندان اقلام در نظر گرفته شده فوق حداقل مورد نیاز می باشد.

فرم شماره (1) : وضعیت موجود فناوری اطلاعات
1- سیستم مکانیزه یکپارچه عمومی و تخصصی (دبیرخانه الکترونیک ، مجموعه اداری و مالی ، ….)

ردیف
سامانه نرم افزاری
مشخصات نرم افزار (تعداد کلاینت، بانک اطلاعاتی، زبان برنامه نویسی)
شرکت مجری
1
اتوماسیون اداری (دبیر)
40 کلاینت
شرکت یاس ارغوانی
2
نرم افزار مالی توازن
5 کلاینت
رایان نظم

2. وضعیت شبکه
نوع Back bone
تعداد سوئیچ
تعداد و نوع رک
تعداد نود فعال
نوع کابل
سال نصب

4
1 ایستاده
2 دیواری
40

1384

فرم مشخصات سوئیچ
ردیف
مدل سوئیچ
مشخصات
تعداد
1
سیسکو 2950
24 پورت
2

16 پورت
2

مشخصات رایانه مرکزی (server)
ردیف
مدل
تعداد
نرم افزارهای منصوب
1
IBM Series 206
1
ویندوز 2000 – اس کیو ال سرور – اتوماسیون اداری

برق اضطراری:
ردیف
نوع UPS
مدل
تعداد
1
APC
5000
2

3. سیستم های سخت افزاری (رایانه ، چاپگر، اسکنر و …)
ردیف
مدل
مشخصات کلی
تعداد
1
P4
H.D.D 80Gb-RAM 512 MB -CPU 2.8-3.2GH
28

تعداد چابگرو اسکنر به تفکیک مدل
ردیف
مدل
تعداد
1
چاپگر لیزری HP1320
8
2
چاپگر لیزریHP1300
1
3
چاپگر رنگی HP5150
1
4
اسکنر رولی Canon
2
5
اسکنر فلات HP
1
6
اسکنر جنیوس
1

4. تجهیزات ارتباطی موجود در واحدهای استانی و شهرستانی به تفکیک شهرستان
ردیف
نوع ارتباط
تجهیزات ارتباطی
خطوط اجاره ای مخابرات
1
–
–
–

5. وضعیت اینترنت
ردیف
نوع سرویس
پهنای باند
تعداد خط
تعداد IP
شرکت مجری
1
ADSL
512
1
1
ایساتیس
2
ADSL
512
1
1
شایان شبکه

6. پایگاه اینترنتی:
ردیف
آدرس پایگاه اینترنتی
فضای میزبان
نام مجری طرح
1
SK-mim.gov.ir
500MB
شرکت ارتباطات پیشرفته اطلس

نرم افزار مدیریت وبگاه خریداری نشده است.

فصل دوم :
آشنایی با سخت افزار و ره اندازی سیستم
برد اصلی (Mother Board) :
بزرگترین بردی که در داخل کیس رایانه مشاهده می شود، مادربرد است. این برد یکی از اجزای اساسی و مهم محسوب می شود. در سال ۱۹۸۲ همزمان با ارائه اولین کامپیوترهای شخصی از برد اصلی استفاده گردید. این برد دربرگیرنده پروسسور، رم، انواع درایوها (اعم از هارد دیسک، سی دی رام، فلاپی درایو) و سایر موارد می باشد. این قطعات بوسیله کابل به برد اصلی متصل هستند ، در زمان کار کردن رایانه، اطلاعات درایوها، پروسسور و رم در حال انتقال در این برد می باشد. مثلاً زمانی که برنامه ای را اجرا می کنیم یا فایلی را ذخیره می نماییم کارت های مودم، شبکه، صدا و گرافیک بوسیله اسلات های مادربرد به آن وصل می شوند و زمانی که در حال کار با اینترنت هستیم، موسیقی گوش می دهیم و یا برنامه ای را اجرا می کنیم اطلاعات بین کارت ها، برد و پروسسور در حال رد و بدل است. جهت اتصال قطعات برروی مادربرد، شکاف یا اسلات وجود دارد. اکثر کارت ها دارای یک لبه اتصال دهنده می باشند که از طریق این لبه برروی شکاف ها قرار دارند.
برد اصلی شامل چند چیپ ست می باشد و این چیپ ها نقل و انتقال اطلاعات بین پروسسور و دیگر اجزا را میسر می سازند. مادربردها در انواع مختلفی از نظر شکل و اندازه تولید می شوند. شکل و اندازه آن ها متناسب با کیس های موجود در بازار می باشد. اگر مادربرد خراب باشد رایانه از کار می افتد. توجه داشته باشید که مادربردها دارای امکانات مشابهی نمی باشند و اگر مادربردی کارت خاصی را پشتیبانی نکند نمی توان از آن کارت استفاده کرد. در ضمن اینکه همه مادربردها نمی توانند با همه پردازنده ها کار کنند.
اجزای اصلی مادربرد :
وجود تمام قطعاتی که برروی مادربرد قرار دارند الزامی می باشد. این قطعات عبارتند از:
۱- تراشه های حافظه اصلی(رم) و جایگاه آن
۲- پردازنده و تراشه گیر پردازنده
۳- تراشه های حافظه BIOS
۴- کمک پردازنده و جایگاه آن
۵- کلیدهای قطع و وصل و اتصال گرهای تنظیم (جامپرها)
۶- محل اتصال کابل های برق
۷- محل اتصال صفحه کلید
۸- محل اتصال بلندگو
۹- محل قرارگیری شکاف ها یا اسلات ها
۱۰- باتری و محل اتصال آن
۱۱- چندین قطعه الکترونیکی دیگر مانند خازن ها، کریستال، مقاومت ها، چیپ ست ها و سایر مواردخازن ها انرژی را ذخیره می کنند و معمولاً برای تنظیم امواج، به عنوان یکسو کننده، جهت تبدیل جریان متناوب به مستقیم به کار می رود. کریستال ها ضربان های ساعت را در فاصله های زمانی ثابت تولید می کنند و مقاومت ها نیز ولتاژ امواج را تغییر می دهند.
انواع مادربردها از نظر شکل
همان طور که می دانید اندازه مادربردها باید با منبع تغذیه و جعبه رایانه متناسب باشد. انواع مادربردها از نظر شکل عموماً به موارد زیر تقسیم می شود:
۱- مادربرد سبک PC/XT
۲- مادربرد سبک AT/Full size
۳- مادربرد سبک Baby AT or Mini AT
۴- مادربرد سبک LPX
۵- مادربرد سبک ATX
۶- مادربرد سبک NLX
– مادربرد سبک PC/XT در سال ۱۹۸۱ به بازار عرضه شد و هم اکنون مورد استفاده قرار نمی گیرد. طول آن در حدود ۳۰ و عرض آن در حدود ۲۰ سانتی متر و دارای ۵ شکاف برای کارت ها بود.
– مادربرد سبک AT/Full size در سال ۱۹۸۴ به بازار عرضه شد. طول آن ۳۵ و عرض آن ۳۰ سانتی متر می باشد و تقریباً از دور خارج شدند و دیگر تولید نمی شوند، زیرا بسیار بزرگ بودند.
– مادربرد سبک Baby AT or Mini AT تقریباً استاندارد مادربرد AT/Full size را دارد ولی از نظر اندازه کوچک تر از آن است. از آنجایی که این مادربرد در هر جعبه ای جای می گیرد، بیشتر مادربردهای کنونی بدین شکل تولید می شوند.
– مادربرد LPX مانند نوع قبل دارای دو گونه کوچک و بزرگ بود. این مادربرد دارای این امکان است که بعد از نصب اتصالات مختلف در قسمت عقب قرار می گیرد و شکاف ها بر روی یک کارت جدا نصب می شود و اتصال گرها در کنار هم در عقب مادربرد قرار می گیرند. درضمن اینکه این نوع مادربردها دارای اتصال گرهای اضافی نیز می باشند.
– مادربرد ATX در سال ۱۹۹۵ طراحی شدند که شباهتی به مادربردهای Baby AT or Mini AT دارند. با این تفاوت که ۹۰ درجه تغییر شکل یافته اند، در این گونه مادربردها تهویه رایانه به خوبی انجام می شود و دارای یک نوع جامپر می باشد. در این نوع بردهای اصلی نمی توان از هر دو نوع حافظه استفاده نمود. این نوع بردها دارای امکاناتی می باشند که می توان بدون استفاده از کابل های بلند قطعات را بر روی آن وصل کرد زیرا دارای جایگاه های خاصی می باشند. درضمن اینکه می توان بر روی شکاف های آن هر کارتی با هر طولی را بر روی آن نصب کرد.
– کار با مادربرد NLX بسیار ساده می باشد. تعمیرات، نگهداری و ارتقاء آنها نیز ساده تر است.
مدار تنظیم کننده ولتاژ مادربرد :
اگر می خواهید در موردکیفیت و خصوصیات مادربرد بیشتر بدانید بهتر است بر روی مدار تنظیم کننده ولتاژمتمرکز شده و در مورد آن بیشتر مطالعه کنید. وظیفه این مدار دریافت ولتاژ فراهم شدهتوسط منبع تغذیه ( +12 ولت) و تبدیل آن به ولتاژ مورد نیاز برای پردازنده ، حافظهها و چیپست و دیگر مدارات بکار رفته بر روی مادربرد است. در این مطلب قصد داریم بهعمق مدار تنظیم کننده ولتاژ در مادربرد بپردازیم تا شما را با نحوه طراحی مدار , چگونگی کارکرد، طرح های معمول و نحوه شناسایی کیفیت قطعات آشناکنیم.

بر اساس دلایل متعدد , کیفیت مدار تنظیم کننده ولتاژ، یکی از بهترین راه هایی که می توان از طریق آن بهکیفیت کلی مادربرد و نیز طول عمر آن پی برد. یک تنظیم کننده ولتاژ خوب که در خروجیولتاژ خود نویز و نوسانات ولتاژی نخواهد داشت و بهمین دلیل با فراهم سازی ولتاژیثابت و پایدار کارکرد صحیح پردازنده وسایر قطعات را سبب می شود.
از جهت دیگر یکتنظیم کننده ولتاژ نامناسب همراه با نوسان و نویز بر روی ولتاژ خروجی , موجب عملکردناپایدار سیستم و نیز اتفاقاتی چون توقف های ناگهانی (Crash ) ، ریست شدن (Resetting ) و نمایش صفحه ناخوشایند مرگ (Blue Death Screen ) در ویندوزمی شود.
اگر در مدار تنظیککننده ولتاژ از خازن های الکترولیتی با کیفیت پایین استفاده شود , در مدت زمانکوتاهی خراب ودر بعضی موارد باد کرده و یا منفجر می شوند. در اکثر مواقع که یکمادربرد از کار افتاده و معیوب می شود دلیل اصلی به عملکرد نادرست مدار های ولتاژآن برمیگردد. در نتیجه با داشتن یک مدار تنظیم کننده ولتاژ با کیفیت می توانیدمطمئن باشید که برای سال ها یک سیستم پایدار خواهید داشت.
تشخیص این مدار بسیار آسان است زیرا تنها مداریاست که در مادربرد از چوک (نوعی سیم پیچ) استفاده میکند. به دنبال چوک ها بر رویمادربرد بگردید تا مدار تنظیم کننده ولتاژ را بیابید. معمولا این مدار در اطرافسوکت پردازنده است اما چوک های دیگری نیز پیدا خواهید کرد که در سطح مادربرد پخششده اند، معمولا اطراف اسلات های RAM و اطراف چیپ پل جنوبی ( South Bridge ) که ولتاژ مناسب برای این قطعات را فراهممیکنند.
نصب مادربورد داخل کیس :
درهنگام قراردادن مادربورد داخل کیس دقت کنید، زیرا ممکن است براثر تماس بستهای فلزی با کف مادربورد تراکهای پشت مادربورد آسیبببیند)که به صورت مکرر برای کاربران اتفاق افتاده است( .
در هنگام گذاشتن مادبورد داخل کیس دقت داشتهباشید که مادربورد به سینی کیس اتصال نداشته باشد .
هنگام بستن پیچها مراقب باشید که پیچ گوشتیاز دستتان رها نشود .
درهنگام گذاشتن مادربورد داخل کیس دقت نمایید . که براثر شل یا سفت بستن پیچهای اتصال ، مادربورد تاب برندارد . که تاب برداشتنمادربورد در طول زمان باعث سردی قلع چیپ ستها یا سوکت پردازنده شود .
برای نصب ، مراحل زیر را به ترتیب انجامدهید :
1) نصب back panel داخل کیس . در پشت کیس ها یکنوار فلزی نازک وجود دارد که به آن غلاف ورودی و خروجی ها یا input/output shield می گویند .
2) از طریق حفره های موجود روی این غلاف امکانارتباط و دسترسی از خارج شدن از کیس با پورت های مادربورد ( پورت کی برد ، پورت USB و … ) که در درون کیس قرار دارند فراهم می آید .
بر روی این غلاف معمولا جای پورت های مختلف برجسته شده یا خط چین شده وآماده جداسازی هستند .
در اکثر موارد اگر مادربورد و کیس هردواستاندارد باشند با تطبیق پورت های مادربورد با آن و شکاندن و درآوردن کاور پورتهای مورد نظر از روی غلاف کیس آماده استفاده می شود .
3) سوراخهای روی مادربورد را با سوراخهای کفکیس مقایسهنموده و سپس پایه های فلزی را که برای متعادل نگه داشتنمادربورد هستند در سوراخ هایی از کیس کهمادربورد به آنها پیچ می شود .محکم نمایید .
کار اصلی این پایه ها جلوگیری از اتصال مابینمادربورد و سطح کیس است .
سپس مادربورد را روی پایه ها قرار داده وواشرهای کائوچویی را در محل پیچها قرار داده و واشرهای کائوچویی را در محل پیچهاقرار داده و مادربورد را بوسیله پیچها روی کیس محکم نمایید .
4) اتصال کابل USB جلوی کیس ( هنگام اتصال دقتلازم را به عمل آورید زیرا در صورت اتصال اشتباه ، هم باعث از بین رفتن مادربورد وهم سوختگی دستگاهی که به پورت جلو متصل کرده اید خواهید شد . ) ( بهتر آن است کههیچ گاه از این پورت استفاده نکنید.
پورت ها، کابل ها و درایو های PATA و SATA:
1) برروی مادربورد، پورت های PATA معمولن دو عدد هستند که کنار هم قرار گرفته اند، و هر پورت به شکل نری بوده و دارای دو ردیف پین 20 تایی می باشد که دورشان را یک محافظ مستطیلی پلاستیکی قرار گرفته است.
2) کابل های داده برای درایو های PATA، دارای سه سر هستند که هر سر به شکل مادگی بوده و دارای 40 سوراخ دردو ردیف 20 تای می باشند.
3) کابل های داده برای درایو های PATA، در دو مدل40 سیمی و 80 سیمی با همان تعداد سر و سوراخ موجود می باشند.
4) کابل های داده برای درایو های PATA، که دارای 3 سر هستند، هر سر به جای خاص و درایوی با کانفیگ خاصی وصل می شوند. سر دورتر از دو سر دیگر، برای اتصال به مادربورد، سر وسط برای اتصال به درایو هایی با کانفیگ Slave و سر انتهایی برای اتصال به درایو های Master، باید استفاده شود.
5) برروی مادربورد، پورت های SATA اکثرن با رنگ قرمز و به شکل یک تیغه مستطیلی باریک، کوچک (حدود 1cm) و ایستاده دیده می شوند.تعداد آنها از 2 تا به …. هست.
6) به هر پورت SATA، فقط می توان یک درایو نصب نمود.
7) کابل های مخصوص درایو های SATA معمولن قرمز رنگ و دارای دو سر می باشند. اکثر موارد مهم نیست که کدام سر را درایو یا مادر بورد متصل می کنید، اما این نکته بسیار بسیار مهم هست که، هرگز کابل ها را درون کیس تا نزنید یا کمتر یا برابر 90 درجه نشود. هرجه انحنا کمتری داشتهباشد بهتر هست.
پورت های PATA و SATA برروی مادربورد:
پورت PATA:
عبارت PATA مخفف Parallel ATA می باشد که Parallel به معنی موازی هست. عبارت ATA هم مخفف کلمه AT Atachment هست. این کنترلر در سال 1986 و توسط شرکت مشهور WesternDigital طراحی و معرفی شد. در شناسنامه فوق، External به معنی دارا بودن پورت خارج کیس هست (همانند پورت های USB یا COM Port …. ) و Hot Pluggable هم به معنی این هست، که در حالی که سیستم روشن هست، بتوان به این پورت ها درایوی را متصل یا جدا نمود و سیستم عامل آنها را شناسایی و استفاده نماید. همانند هارددیسک های USB و … . شکل پورت PATA برروی مادربورد به صورت زیر هست:

همانطور که در شکل مشاهده می نمایید، این نوع پورت ها دارای پین هایی در دو ردیف 20 تایی هستند و معمولن در وسط یکی از این ردیف ها یک پین برای نمایش جهت صحیح نصب کابل، حذف شده است. همچنین همانطور که در شکل مشاهده می نمایید برای راهنمایی بیشتر، در وسط یکی از لبه های محافظ پلاستیکی و مستطیلی شکل دور هر پورت، یک شکاف کوچک وجود دارد که برامدگی روی کابل ها درون این شکاف قرار می گیرند. با وجود این دو نشانه محال هست که شما کابلی را برعکس در جای خود قرار دهید. (مگر با زور زیاد!!) معمولن در کنار این پورت ها عبارت IDE 1 و IDE 2 نوشته شده است.
هر یک از این پورت های PATA حداکثر تا دو عدد درایو را پشتیبانی می کنند. کابل داده آنها هم دارای دو سر برای اتصال به دو درایو می باشند. نوع، برند و مدل دو درایوی که مشترکن روی یک کابل و در یک پورت نصب می شوند، اصلن اهمیتی ندارد. ولی توصیه شده که تا آنجا که امکان دارد هارددیسک ها را با هم و برروی یک کابل و جدا از درایو های Optical نصب نمایید.
پهنای باند کنترلرهای PATA نسبت به SATA دارای سرعت و پهنای باند کمتری می باشد. امروزه اکثر سازندگان درایو ها به سمت SATA می روند.
پورت SATA:
عبارت SATA از کلمه Serial ATA آمده و فقط می توان یک درایو را به هریک از پورت های SATA متصل کرد.
معمولا در کنار هر پورت، عبارت SATA1 و SATA2 و … نوشته شده است.
انواع درایو ها بر اساسInterface-شان:
درایو های PATA:
درایو های PATA دارای همان پورت 40 پین (دو ردیف 20 تایی) مشابه پورت های PATA مادربورد را دارند. در کنار این پورت یک مکان هم برای اتصال کابل برق چهار رشته ای هم هست. به شکل توجه نمایید:

اما در درایو های PATA بین پورت PATA و پورت برق یک سری پین دیگر هم موجود هست که در شکل به خوبی نشان داده شده است. معمولن این پینها در دو ردیف و 3 یا 4 یا 5 ستون هستند که روی آنها یک یا دو Jumper قرار دارد:

در شکل فوق جامپر سفید رنگ و محل قرار گیری آن مشخص شده است. جامپرها فوق روی دو پین قرار می گیرد و آنها را به هم متصل می کند. در حقیقت جامپر همانند یک کلید عمل می کند. در درایو های PATA، قسمت اتصال کابل دیتا و برق و این جامپر ها در هاردیسک ها و درایو های Optical مشابه هم هستند.
حالا فایده این جامپر و این پین ها چیست؟! از آنجا که می توان به هر پورت PATA دو درایو متصل کرد، باید برای آدرس دهی و تقدم و تاخر و … درایوها، تعیین کنیم که کدام درایو 0 (Master) و کدام درایو 1 (Slave) هست. برای تعیین Master و Slave بودن از جامپر و پینهای فوق استفاده می کنیم. اگر شما روی دوتا از اون پین ها یک جامپر را قرار دهید در حقیقت یک کلید را وصل نمودید. برروی خود هارددیسک و روی Lable آن معمولن نحوه تنظیم و قرار گیری اون جامپر (یا جامپر ها) برروی پین ها را کشیده اند.در مورد CDDVD درایو ها هم معمولن روی بدنه و بالای سر این پین ها نحوه تنظیم آن را حک کرده اند. به غیر از حالت Master و Slave حالت سومی هم هست که به نام CS یا Cable Select مشهور هست. اگر درایو را در این حالت قرار دهیم خود کنترلر مادربورد بر اساس اینکه روی کدام سر از کابل ها اون درایو قرار داره یا کانفیگ درایو مشترک با آن چیست، کانفیگ این درایو را مشخص می کند. به شکلهای مختلف تنظیم Master/Slave/CS روی Label یا بدنه درایو ها نگاهی بیندازید:
درایو های SATA:
به پورت های SATA برروی مادربورد فقط یک درایو به هر پورت متصل می شود. پس دیگر جامپری برای تنظیم
Master/Slave ندارند. اما بعضی از مدل های هارددیسک SATA II اولیه که وارد بازار شده بودند، حاوی فقط یک جامپر (فقط دو عدد پین) بودند. کار این جامپر این بود که با برداشتن آن، هارددیسک در حالت SATA I قرار می گرفت و با کنترلرهای مادربردی که SATAII را پشتیبانی نمی کردند، سازگار می شد.
در مورد کابل برق، امروزه اکثر مدل های SATA دارای فیش برق متفاوتی با درایو های PATA هستند. معمولن همراه مادربورد یک یا دو کابل تبدیل سر فیش برق پاور کیس به فیش برق مخصوص درایو های SATA موجود هست که یک سر آن به همان فیش برق درایو های PATA می خورد و سر دیگر آن به درایو SATA
درایو های قدیمی SATA یا فیش برقشان فقط همان مدل معمول و مشابه PATA بود یا هر دو نوع فیش رویشان تعبیه شده بود. درایو های SATA چه هارددیسک باشند یا Optical درایو ها، همه پورتاهای کابل دیتا و برقشان همانند هم هستند و کابل های داده متفاوتی برای آنها وجود ندارد:
شاید شما با نام SATA 1 و SATA 2 که برای هارددیسک ها استفاده می شود، آشنا باشید. یه توضیح مختصر لازم هست:
Sata 2 یا Sata 1؟!
هارددیسک های SATA 2 سرعت بیشتری نسبت به هارددیسک های SATA1 دارند. اگر برروی خود هارددیسک و Lable روی آن نگاه کنید ممکنه عبارت SATA 1 یا SATA 2 را نبینید!!؟ علت این هست که معمولن کمپانی های سازنده،به جای نام های فوق از عدد سرعت انتقال داده شون استفاده می کنند. یعنی به جای SATA 1 یا مان SATA از عدد 1.5Gb/s و برای SATA 2 از عدد 3Gb/s استفاده می کنند. پس اگر با این اعداد مواجه شدید تعجب نکنید!!
انواع کابل های درایو ها:
کابل درایو های PATA:
همانطور که قبلن هم اشاره شد این نوع کابل ها دارای 3 سر می باشند. به شکل زیر نگاه بفرمایید:

در این شکل:
1) سری که از دو سر دیگر دور تر هست را باید به پورت PATA برروی مادربورد متصل نمایید.(سر سمت راستی)
2) سر وسط برای اتصال به درایو Slave هست. (معمولن رنگش خاکستری هست)
3) سر انتهای کابل هم برای اتصال به درایو Master هست. (معمولن رنگش سیاه هست)
نصب صحیح سر کابل به درایو مربوطه خیلی مهم هست، چون اکثرن باعث درست کار نکردن یا کند کار کردن درایو یا اشکال در کار ویندوز می شود و دلیل کند بودنش هم این هست که ویندوز از یک UDMA پایین تر برای اون درایو استفاده می کند. (در پستی دیگر UDMA درایو ها توضیح داده خواهد شد)
80 سیم یا 40 سیم:
همانطور که قبلن هم عرض شد، کابل های PATA در دو نوع 80 و 40 سیمی موجود هستند:

اما از لحاظ تعداد سر و سوراخ های آنها یکسانند. علت دو برابر بودن نوع 80 سیمی برای استفاده در درایو های سریعتر و انتقال داده بیشتر می باشد.اکثر هاردیسک های PATA در 5 یا 6 سال اخیر و همه DVD-ROM 16x ها به بعد و DVD-Writerها (به خصوص برند Asus [یک تجربه]) از همین کابل 80 سیم برایشان استفاده می کنیم. اگر از 40 سیم برای آنها استفاده نمایید، سرعت آنها پایینتر خواهد آمد و می توانید در Properties برنامه Device Manager و IDE مربوط به آن درایو عملن ببینید که UDMA پایینتری به آن نسبت داده شده است. (در پستی دیگر UDMA درایو ها توضیح داده خواهد شد)
کابل درایو های SATA:
خوشبختامه فقط یک مدل کابل برای این نوع درایو ها موجود هست. چون هر دو سر هم مشابه هم هستند، مهم نیست که کدام را به درایو یا مادر بورد متصل می کنید. البته در یک سایت فروش دیدم که دو نوع کابل SATA
موجود بود یکی برای 1 SATA و دیگری برای SATA 2 ولی فکر کنم بیشتر جنبه تبلیغ داشت! شاید هم کیفیت اونیکی بهتر بوده؟!

e-SATA:
این کلمه مخفف External SATA هست و شما می توانید پورت آن را روی لپتاپ ها و مادربورد های جدید ببینید. اکثر هارددیسک های قابل همل امروزی درون یک پوشش فلزی قرار دارند که به کمک یک Bridge به یک پورت USB یا FireWire متصل می شوند. همین رابط بین هارددیسک و یکی از اون اینترفیس ها باعث افت سرعت می شود.
حالا تصور کنید که بشه اون هارددیسک را به این پورت متصل نمود!؟ چه سرعتی خواهید داشت!؟
روش نصب درایو ها:
در نصب هر نوع درایوی با هر نوع اینترفیسی باید دو قانون را همیشه رعایت نمایید:
همواره از اولین پورت مادر بورد برای اتصال اولین درایو استفاده نمایید.
همواره هارددیسک بوت کننده سیستم را در پورت اول و به شکل Master قرار دهید.
متاسفانه، بعضی ها در حالی که فقط یک درایو دارند از پورت های شماره 2 یا به بعد استفاده می کنند!! همواره از پورت 1 استفاده نمایید. خوب اول بریم سراغ نصب ساده ترین درایوها:
نصب درایو های SATA:
این نوع درایو ها به دلیل اینکه هیچ جامپری برای Master/Slave بودن ندارند(همانطور که قبلن توضیح داده ام فقط بعضی مدل ها یک جامپر برای تغییر بین SATA به SATA2 دارند) و کابل آنها هم فقط یک درایو را پشتیبانی می کند، پس به راحتی می توانید درایو خود را به پاینترین شماره خانه آزاد SATA نصب نمایید. درون سر کابل SATA به شکل یک L هست، که باید در همان جهت L شکل برروی مادربور یا درایو قرار گیرد.

نصب درایو های PATA:
به هر تعداد درایو PATA و نوعی که دارید کافیه این قوانین کلی را رعایت نمایید:
1) همواره کابل 80 سیم را برای هارددیسک، DVD-ROM و DVD-RAM خود استفاده نمایید.
2) برای اتصال اولین کابل دیتا، دراولین خانه روی مادربورد(معمولن باDE1 مشخص می شود-به دفترچه یا سایت سازنده مراجعه نمایید) آن سری از کابل را درون جایگاه قرار دهید که از دو سر دیگر دورتر هست.
3) همواره Jumper هارددیسک بوت کننده را برروی Master قرار دهید و به همان کابلی که در IDE 1 وصل نمودید و همیشه به سر انتهایی و نه سر وسطی نصب نمایید. کابل برق آن را نیز وصل کنید.
4) از این به بعد، درایو بعدی خود را به شکل slave تنظیم و به سر وسطی این کابل متصل نمایید و درایو بعدی را به شکل Master و به کابل دوم که در IDE 2 خورده و به سر انتهایی وصل کرده و …..
با توجه به این روش کلی می توانید همه درایو های PATA خود را نصب نمایید. اما یک توصیه شخصی(بر اساس تجربه) در زیر کانفیگ حالت بهینه را برای درایو های متفاوت پیشنهاد داده ام:
1) یک هارددیسک و یک Optical (حالا هرچی می خواهد باشد چه CD-ROM یا CD-RAM یا DVD-ROM یا DVD-RAM) درایو:
A. هارددیسک Mastre در IDE 1 و سر انتهایی کابل
B. اپتیکال Mastre در IDE 2 و سر انتهایی کابل.
2) یک هارددیسک و دو Optical درایو که یکی RAM و دیگری ROM هستند:
A. هارددیسک Mastre در IDE 1 و سر انتهایی کابل.
B. اپتیکال ROM را Slaveدر IDE 1 و سر وسطی کابل.
C. اپتیکال RَAM را Mastre در IDE 2 و سر انتهایی کابل.
3) دو هارددیسک و یک Optical درایو:
A. هارددیسک بوت کننده Mastre در IDE 1 و سر انتهایی کابل
B. هارددیسک دوم Slaveدر IDE 1 و سر وسطی کابل.
C. اپتیکال Mastre در IDE 2 و سر انتهایی کابل.
و حالات دیگری که ممکنه رخ دهد. شخصن قانونم در اینجا این هست که هارددیسک ها را برروی یک کابل مشترک با اپتیکال ها قرار نمی دهم. اگر مجبور شدم معمولن درایو اپتیکال ROM را پیش هارددیسک و اپتیکال RAM را جدا قرار می دهم. در اینجا اپتیکال RAM همواره از اپتیکال ROM و هارددیسک اصلی جداست.
نکات ایمنی:
1) هرگز کابل دیتا SATA را با زاویه 90 درجه یا کمتر تا نزنید! اساسن تا آنجا که می شود آن را با انحنای خیلی کم قرار دهید.
2) همواره درایو PATA یی که MASTER تنظیم شده را به سر انتهایی و SLAVE را به سر وسطی کابل نصب نمایید. سری که از دو سر دیگر دورتر هست را به مادربورد متصل نمایید.
3) از کابل دیتا PATA مناسب برای درایو خود استفاده نمایید. 80 سیم برای درایو های سریع و 40 سیم برای درایو های کند و قدیمی.
انواع مدل های حافظه
1) ComputerMemory شامل حافظه اصلی سیستم و فلاپی دیسک ها و هارددیسک ها و …. می شود.
2) حافظه ها بر اساس نیاز به جریان برق برای نگاهداری داده ها به دو گروه Volatile Memory ( آنهایی که اگر جریان الکتریسته قطع شود داده هایشان پاک می شود) و Non-volatile Memoryها (آنهایی هستند که داده هایشان حتا پس از قطع جریان الکتریسیته هم باقی می ماند) تقسیم می شوند.
3) حافظه ها را می توان بر اساس توانایی خواندن/نوشتن رویشان نیز به دو گروه دیگر اقسیم نمود.گروه اولRead-OnlyMemory (ROM)o ها هستند که حافظه های فقط قابل خواندن می باشند و گروه دوم Random-AccessMemory(RAM)o ها هستند که حافظه های قابل خواندن/نوشتن به شکل تصادفی می باشند.
4) حافظه اصلی سیستم را عمومن RAM یا MemoryModule می نامند.
5) MemoryModuleها دو گروه یا دو خانواده به نام های SIMMها و DIMMها هستند. امروزه فقط خانواده DIMMها موجود هستند.
6) درون خانواده DIMMها رم هایی همانند SD-RAM و DDR SDRAM و DDR2 SDRAM و … قرار می گیرند.
7) به پایه های طلایی رنگ رم ها Pin می گویند. رم ها را می توان براساس تعداد همین Pinها طبقه بندی نمود.
8) رم های DDR دارای 3 خانواده با نام های DDR 1(که فقط DDR می گویند) و DDR 2 و DDR3 می باشند.
9) می توان بر اساس Model Name یا Standard Nameرم ها پی به Memory Clock،سرعت و سازگاریشان با مادربور و دیگر مشخصاتشان برد. پس بهتر است این دو نام را برای هر خانواده از جداول موجود در این بخش را حفظ نمایید.
10) DualChannel تکنولوژی هست که در Memory Controller وجود دارد. این کنترلر درون چیپ شمالی مادربوردها واقع شده است. امروزه این کنترلر به درون پروسسورها منتقل شده است. پس! ما اصلن رمی به نام Dual Channel ندازیم.
11) رم ها ممکنه در هر دو طرف برد خود دارای چیپ هایی باشند، در این صورت در لیست مشخصاتشان عبارت Double Side یا DS به همین معنی و مفهوم ذکر می شود. همچنین ممکنه فقط یکطرف برد آنها دارای چیپ باشد که آنها را با نام Single Side یا SS نمایش می دهند.
12) برای Dual Channel کردن حتمن باید رم ها را به شکل جفتی و زوج استفاده کنید. یعنی حد اقل باید 2 یا 4 یا … رم داشته باشید.
13) رم های که برای Dual Channel شدن برروی مادربورد استفاده می شوند، باید هم ظرفیت، هم برند، هم مدل، با یک پهنای باند (BUS Width) و هر دو باید DS یا SS باشند.
14) زمانی که سیستم عامل برای اجرای برنامه ها به دلیل حجم زیادشان، حافظه اصلی سیستم (رم) کم می آورد، از حافظه مجازی (Virtual Memory) که برروی هارددیسک ایجاد می شود استفاده میکند.
حافظه ها به دو گروه زیر تقسیم می شوند، گروهی برای نگاهداری داده ها نیاز به جریان برق دارند و گرده دیگر پس ازذخیره داده ها دیگر برای نگاهداری داده ها نیازی به جران برق ندارند:
1) VolatileMemory: حافظه هایی که برای نگاه داری داده ها نیاز به جریان برق دارند. در این نوع از حافظه ها داده ها فقط تا زمانی درونشان باقی می مانند که جریان برق به آنها برسد. همانند حافظه اصلی سیستم که در دو نوعSynchronous dynamicRAM(SDRAM) o وDynamic RAM (DRAM)o موجود هستند.
2) Non-volatileMemory: حافظه هایی که برای نگاه داری داده ها نیازی به جریان برق ندارند. در این نوع از حافظه ها با قطع جریان برق داده ها برروی آنها باقی می ماند. همانند: حافظه های ROM (مانند BIOS مادربوردها) یا وسایل ذخیره سازی همانند FlashMemoryها و Hard Disk Driveها و ….
اما از دیدگاه خواندن/نوشتن برروی حافظه ها می توان آنها را نیز به دو گروه زیر تقسیم نمود:
1)Read-Only Memory (ROM)o: برروی این نوع از حافظه ها از قبل(از کارخانه) داده هایی به روشی خاص نوشته شده است و کاربران نمی توانند برروی آنها داده های خود را ذخیره نمایند یا داده های موجود را پاک کنند. داده های درون این نوع از حافظه ها با قطع جریان برق پاک نمی شوند. مثال خیلی خوب برای این نوع حافظه ها، BIOS (بایوس) مادربورد ها هستند. داده های درون این قطعه دارای مشخصات و آدرس های مربوط به دیگر قطعات روی مادربورد هست که آنها توسط سیستم عامل ها مورد استفاده قرار می گیرند تا سیستم را بوت کرده یا قطعات را شناسایی نمایند. (در مورد BIOS و دیگر قطعات روی مادربورد ها در پست آموزشی خودش کامل توضیح خواهم داد) البته مدل های متفاوت و جدیدی هم از این خانواده وجود دارد که قابل بازنویسی مجدد می باشند.
2) Random-Access Memory(RAM)o: حافظه های که می توان از/به درون آنها داده هایی را خواند/نوشت را رم می گویند. Random-Access یا “دسترسی اتفاقی” در اینجا این مفهوم را دارد که: “هر زمان که نیاز به خواندن(دسترسی) بخشی از داده ای داشتیم می توان به تک تک آنها در فواصل زمانی ثابتی دسترسی داشته باشیم ولی یادتان نرود که در علوم کامپیوتر اساسن اصطلاح RAM، دامنه وسیعی از قطعات ذخیره سازی داده ها (Computer data storage) را فرا می گیرد.
انواع MemoryModules:
ماژول های رم دو نوع هستند:
1) SIMMها: که مخفف single in-line memory modules می باشد. این نوع رم ها دیگه امروزه در سیستم های جدید جایی ندارند و جای خود را به نوع دوم داده اند.
2) DIMMها: که مخفف dual in-line memory module می باشد. این نوع رم ها در مدل های DDR SDRAM و SDRAM امروزه پر کاربرد ترین ها هستند. (حرف S در این مدل مخفف Synchronous هست و نه Static چون Static RAMها دارای سرعت بسیار زیاد و تکنولوژی گرانی هستند بیشتر از آنها به عنوان Cache در پروسسور ها استفاده می شود)
رم هایی همانند SD-RAMها، DDR و DDR2 و DDR3 و … در گروه دوم یعنی DIMMها قرار می گیرند. این رم ها را می شود بر اساس دو پارامتر مهم به دو گروه تقسیم نمود:
1) تعداد Pinها
2) سرعت ترافیک داده هایشان
انواع Memory Modules بر اساس تعداد Pinهایشان:
. PIN در رم ها به چه می گویند؟ به پایه های طلایی مستطیلی شکل و کوچک و کنار هم رم ها، که توسط آنها به مادربورد متصل می شوند را Pin پین می گویند.. این پین ها درون خانه های مخصوص رم ها که به آنها DIMM Socket می گویند و برروی مادربورد جای دارند قرار می گیرند. معمولن در کنار DIMM Socketهای مادربورد عبارت DIMM 1 و DIMM 2 و … نوشته شده است:
انواعRAM Modulesبر اساس سرعت هایشان:
در این بخش فقط حافظه های DDR SDRAM را از خانواده DIMMها را توضیح خوام داد چون SDRAMها و مدل های پیشین دیگر موجود نیستند! در ادامه مشخصات سه خانواده DDR SDRAMها را مشاهده می نمایید. تفاوت اساسی و مهم بین این خانواده ها در سرعت هایشان هست. خانواده و نسل جدیدتر دارای سرعت BUS بیشتری هست. BUS، به گذرگاهایی که دیتاها را در بین قطعات درونی کامپیوتر یا بین دو کامپیوتر ردوبدل می کنند، گفته می شود. اما MemoryBUS به گذرگاه بین RAM و Memory Controller می گویند. این گذر گاها یا همان BUSها در بین همه قطعات کامپیوتر وجود دارد. ولی سرعت عبور داده ها در گذرگاه های مختلف، بر اساس نوع و توانایی آن دو قطعه، با دیگر گذرگاه ها متفاوت هست. برای نمونه این شکل مثال خیلی خوبی برای درک این موضوع هست:
DDR SDRAMها یا DDR 1:
این نوع از حافظه ها بعد از SDRAMها آمدند و اولین سری از خانواده DDRها محسوب می شوند. به اولین سری از رم ها DDR1 فقط DDR می گویند. این نوع رم ها 184 پین دارند و بیشتر در خانوداده های P4 و مادربورد های با سوکت 478 یا سری های اولیه سوکت های 775 مورد استفاده قرار می گرفتند. شاید شما هم تا کنون برای خرید این نوع از رم ها به بازار رفته باشید!؟ زمان قیمت گیری یا خرید این نوع رم ها ممکنه از فروشنده نام PC-1600 یا PC-3200 را شنیده باشید یا DDR-400 یا DDR-333 و …. همه این ها به نوعی شماره مدل رم های DDR می باشند. به نام های PC-xxxx نام مدل و به DDR-xxx نام استاندارد می گویند. مهم نیست که از نام مدل یا استاندارد استفاده نمایید چیزی که مهم هست اینها هست که:
1) بدانید Memory Clock متناظر با هر نام چیست.
2) بدانید که BUS پروسسور شما چنده و اگر Memory Clock شما بیشتر از BUS پروسسور باشد با همان BUS کار خواهد کرد و اگر حداکثر Memory Clock رم شما کمتر از BUS پروسسور باشد، با همان حداکثر Memory Clock کار خواهد کرد و نه به اندازه Bus پروسسور.
3) از همه مهم تر، بدانید کدام مدل با مادربورد شما سازگار هست.
DDR2 SDRAMها یا DDR2:
این نوع از حافظه ها نسل بعدی DDRها هستند و به DDR2 مشهورند. این نوع رم ها دارای 240 پین هستند.
DDR3 SDRAMها یا DDR3:
این نوع از حافظه ها که جدیدن معرفی شده اند و دارای سرعت بسیار زیادی هم هستند، نسل بعدی DDR2ها هستند و به DDR3 مشهورند. این نوع رم ها دارای 240 پین هستند، اما به دلیل تفاوت جای شکاف بین پین های DDR3 با DDR2، نمی توان آنها را اشتباهی در DIMM Socket های یکدیگر جا زد.
روش نصب و خارج کردن حافظه به/از مادربورد:
سوکت DIMM و نشانه روی RAM:
به جایی که حافظه را برروی مادربورد قرار می دهید DIMM Socket می گویند. خوشبختانه روش نسب کردن رم ها از زمان SIMMها تا الان که DIMMها هستند زیاد تغییر نکرده و تازه مدل های DIMM بسیار راحتتر هم شده اند. برای نصب رم های DDR از مدل های 1 تا 3، اگر به قسمت Pin های آن توجه نمایید می بینید که یک فرو رفتگی در بین پین ها و تقریبن نزدیک وسط های رم وجود دارد:
این فرو رفتگی در DDR های 1 تا 3 جاهای متفاوتی هستند تا نتوانید اشتباهی یک رم DDR را در DIMM Socket مخصوص رم های DDR2 جا بزنید. اگر به روی DIMM Socket هم نگاهی بیندازید یک برامدگی می بینید:

برای جا زدن صحیح رم درون سوکت، باید رم را از جهتی درون جایگاهش قرار دهید که اون فرورفتگی بین PINهای رم روی آون برامدگی درون سوکت قرار گیرد.
روش جا زدنRAM:
برای قرار دادن RAM در جایگاه خود در مادربورد بر اساس اینکه به شکل Dual Channel می خواهید آن را قرار دهید یا به شکل معمولی، همواره باید به دفترچه مادربورد و توضیحات درون آن مراجعه نمایید. اما یک قائده کلی را هرگز فراموش نکنید:
همواره ماژول های رم (RAM Modules) را از اولین خانه DIMM Socket به بعد قرار دهید
این قانون را هرگز فراموش نکنید. مشابه این قانون را در اتصال درایو های PATA به پورت IDE روی مادربورد مشاهده نمودید. اینجا هم در حالت قرار دهی عادی رم ها تا خانه 1 پر نشده سراغ خانه دوم نروید و برای Dual Channel هم معمولن اول باید خانه های 1 و 3 را پر نمود و سپس به سراغ خانه های 2 و 4 رفت. برای جا زدن رم به این شکل عمل نمایید:

1) دو گیره سفید رنگ که در دو طرف DIMM Socket هستند را به سمت مادربورد بخوابانید.(در جهت عکس قرار گیریشان نسبت به DIMM Socketها)
2) RAM Module را از سمتی به شکل عمودی روی DIMM Socket قرار دهید که فرورفتگی بین Pinهای آن درست روی برامدگی DIMM Socket بیفتد.
3) وقتی رم را درست عمودی روی DIMM Socket قرار دادید، اکنون آن را کمی به شکل عمودی به پایین فشار دهید. در این مرحله قصد نداریم که با این فشار رم را در جای خود جا بزنیم بلکه می خواهیم رم را تا جایی که اولین مقاومت اون دو اهرم سفید رنگ شروع می شود رم را درون سوکت فرو ببریم. اکنون اهرم ها را به شمت بالا برگردانید تا در مرحله بعدی بتوانید با یک فشار نسبتن زیاد به راحتی رم را در جای خود جا بزنید.
4) اکنون به همان شکل عمودی و بدون تکان دادن رم به طرفین، فشار نهایی را وارد نمایید تا رم در جا های خود قرار بگیرد و اهرم ها در دوطرف رم درون دو فرورفتگی اطراف رم چفت شوند.
روش درآوردنRAM:
برای درآوردن رم از جایگاه کافیت هر دو گیره سفید رنگ را همزمان به طرفین برروی مادربورد بخوابانید.
روش Dual Channel کردن RAMها:
برای اینکار همواره قوانین کلی زیر را رعایت نمایید:
1) همواره برند و مدل رم خود را از بین لیست رم های چک شده در درون دفترچه مادربورد یا سایت سازنده آن خریداری نمایید. در اینباره در پست بعدی توضیح خاوهم داد.
2) همواره باید رم ها را در حالت dual channel به شکل جفتی قرار داد.
3) همواره باید هر جفت رم دارای ظرفیت یکسانی باشند. (مثلن هر دو 512MB باشند یا 1GB
4) همواره باید هر جفت رم دارای یک پهنای باند باشند.
5) همواره باید هر جفت رم یا DS یا SS باشند.
برای اطمینان از حالات 3 تا 5، همواره رم های انتخابی خود را از یک برند و دقیقن یک مدل انتخاب نمایید. حالا به یک مثال عملی توجه نمایید(تعداد و رنگ های DIMM Socket مادربورد شما و همچنین جداول دفترچه برای چیدن رم ها ممکنه با مثال زیر فرق کند) :
1) فرض کنید DIMM Socketهای مادربورد شما به این شکل هستند:

توجه داشته باشید که معمولا خانه های هم کانال را با نام Channel A و Chanel B و … می نامند. برای قرار دادن یک جفت حافظه به شکل Dual channel، باید هر یک را در خانه های متناظر هم قرار داد و نه اینکه هر دو را در یک کانال. در شکل فوق DIMMهای 1 تا 3 که در بالا قرار دارند Channel A هستند و سه تا DIM دیگه که 4 تا 6 شمارشون هست و در پایین هستند ChannelB می باشند.
2) حالا باید به دفترچه مادر بورد خودتان مراجعه نمایید و جدول چیدن حافظه های را مشابه جدول زیر بیابید:

اما اگر 6 تا رم دارید باید 2 جفتش را حتمن SS انتخاب نمایید و یک جفت دیگه اش را یا SS یا DS باشند. ولی حتمن اون دوتا جفت SS را در خانه های 2-5 و 3-6 قرار دهید.
در بعضی از مادربورد ها ممکنه برای راحتی کاربر دو نوع DIIM Socket برای دو نوع متفاوت رم وجود داشته باشد. مثلن در مادربورد زیر، هم می توان رم های DDR3 و هم DDR2 را قرار داد. برروی خود مادربورد و درون جدولی پیکربندی رم ها و مدل های هر DIMM Socket و شماره هایشان را نوشته است. اون جدول اصلی سمت چپ را برایتان کمی بزرگتر نموده ام:
روش نصب حافظه لپتاپ ها:
نصب حافظه درون لپتاپ ها بسیار ساده تر و کم فشار تر!!! از دسکتاپ ها هستند:
1) قبل از هرکاری شارژر لپتاپ را از آن جدا نمایید. همچنین پاتری لپتاپ را نیز از زیر آن خارج نمایید.
2) در پوش فلزی پشت لپتاپ که در زیر آن حافظه ها قرار دارند را باز نمایید. معمولن فقط یک پیچ دارد و با مراجعه به دفترچه لپتاپ یا سایت سازنده می توانید بفهمید کدام در پوش را باید باز نمایید.
3) حافظه جدید را به این شکل درون DIMM قرار دهید تا شکاف بین پین های حافظه مقابل برامدگی درون DIMM قرار گیرد:

4) اکنون دوطرف رم را به داخل کم فشار دهید تا درست درون DIMM قرار گیرد. فشار مورد نیاز در اینجا بسیار کمتر از دسکتاپ ها هست:
5) حالا انتهای حافظه را به شمت پایین فشار دهید تا صدای “کلیک” هر دو فقل موجود در طرفین حافظه را بشنوید.

برای خارج نمودن رم هم به همین راحتی، فقط کافیست آن دو قفل را به طرف بیرون کمی فشار دهید، خود حافظه به بالا می پرد!
نکات ایمنی:
1) سعی نمایید که به دلیل احتمال وجود الکتریسیته ساکن در شما، Pinهای رم را هرگز لمس نکنید.
2) جفت رم هایی که برای Dual Cannel کردن انتخاب می کنید حتمن و حتمن در لیست رم های تست شده در دفترچه مادربورد شما یا سایتش موجود باشد.
3) جفت رم هایی که برای Dual Cannel کردن انتخاب می کنید حتمن و حتمن یک برند، هم ظرفیت، با یک پهنای باند و چیپ های SS یا DS همانند هم باشند.
4) در زمان نصب یا جدا نمودن رم ها حتمن برق کل سیستم را از پریز جدا نمایید.
آشنایی با CPUریزپردازنده یا میکرو پروسسور:
ریزپردازندهواحد پردازش مرکزی یا مغز رایانه می باشد. این بخش مدار الکترونیکی بسیار گسترده وپیچیده ای می باشد که دستورات برنامه های ذخیره شده را انجام می دهد. جنس این قطعهکوچک (تراشه) نیمه رسانا است. CPU شامل مدارهای فشرده می باشد و تمامی عملیات یکمیکرو رایانه را کنترل می کند. تمام رایانه ها (شخصی، دستی و…) دارای ریزپردازندهمی باشند. نوع ریزپردازنده در یک رایانه می تواند متفاوت باشد اما تمام آنها عملیاتیکسانی انجام می دهند.
تاریخچه ریزپردازنده
ریزپردازنده پتانسیل هایلازم برای انجام محاسبات و عملیات مورد نظر یک رایانه را فراهم می سازد. در واقعریزپردازنده از لحاظ فیزیکی یک تراشه است. اولین ریزپردازنده در سال ۱۹۷۱ با نام Intel ۴۰۰۴به بازار عرضه شد. این ریزپردازنده قدرت زیادی نداشت و تنها قادر بهانجام عملیات جمع و تفریق ۴ بیتی بود. تنها نکته مثبت این پردازنده استفاده از یکتراشه بود، زیرا تا قبل از آن از چندین تراشه برای تولید رایانه استفاده می شد. اولین نوع ریزپردازنده که بر روی کامپیوتر خانگی نصب شد. ۸۰۸۰ بود. این پردازنده ۸بیتی بود و بر روی یک تراشه قرار داشت و در سال ۱۹۷۴ به بازار عرضه گردید. پس از آنپردازنده ای که تحول عظیمی در دنیای رایانه بوجود آورد ۸۰۸۸ بود. این پردازنده درسال ۱۹۷۹ توسط شرکت IBM طراحی و در سال ۱۹۸۲ عرضه گردید. بدین صورت تولیدریزپردازنده ها توسط شرکت های تولیدکننده به سرعت رشد یافت و به مدل های ۸۰۲۸۶،۸۰۳۸۶، ۸۰۴۸۶، پنتیوم ۲، پنتیوم ۳، پنتیوم ۴ منتهی شد.
این پردازنده ها توسطشرکت Intel و سایر شرکت ها طراحی و به بازار عرضه شد. طبیعتاً پنتیوم های ۴ جدید درمقایسه با پردازنده ۸۰۸۸ بسیار قوی تر می باشند زیرا که از نظر سرعت به میزان ۵۰۰۰بار عملیات را سریعتر انجام می دهند. جدیدترین پردازنده ها اگر چه سریعتر هستندگران تر هم می باشند. کارآیی رایانه ها بوسیله پردازنده آن شناخته می شود. ولی اینکیفیت فقط سرعت پروسسور را نشان می دهد نه کارآیی کل رایانه را. به طور مثال اگر یکرایانه در حال اجرای چند نرم افزار حجیم و سنگین است و پروسسور پنتیوم ۴ آن ۲۴۰۰کیگاهرتز است، ممکن است اطلاعات را خیلی سریع پردازش کند. اما این سرعت بستگی بههارددیسک نیز دارد. یعنی این که پروسسور جهت انتقال اطلاعات زمان زیادی را درانتظار می گذراند.
پروسسورهای امروزی ساخت شرکت Intel، پنتیوم ۴ و سلرون هستند. پروسسورها با سرعت های مختلفی برحسب گیگاهرتز (معادل یک میلیارد هرتز با یک میلیاردسیکل در ثانیه است) برای پنتیوم ۴ از ۴/۱ گیگاهرتز تا ۵۳/۲ متغیر است و برایپروسسور سرعت از ۸۵/۰ گیگاهرتز تا ۸/۱ گیگاهرتز است. یک سلرون همه کارهایی را که یکپنتیوم ۴ انجام می دهد را می تواند انجام دهد اما نه به آن سرعت.
پردازنده دوعمل مهم انجام می دهد:
۱- کنترل تمام محاسبات و عملیات
۲- کنترل قسمت هایمختلف
پردازنده در رایانه های شخصی به شکل یک قطعه نسبتاً تخت و کوچک به اندازه۸یا ۱۰ سانتی متر مربع که نوعی ماده، مانند پلاستیک یا سرامیک روی آن را پوشاندهاست تشکیل شده در واقع فرآیند بوجود آمدن این مغز الکترونیکی به این گونه می باشدکه از سیلیکان به علت خصوصیات خاصی که دارد جهت ایجاد تراشه استفاده می شود. بدینگونه که آن را به صورت ورقه های بسیار نازک و ظریف برش می دهند و این تراشه ها رادر درون مخلوطی از گاز حرارت می دهند تا گازها با آنها ترکیب شوند و بدین صورت طبقاین فرآیند شیمیایی سیلیکان که از جنس ماسه می باشد به فلز و بلور تبدیل می شود کهامکان ضبط و پردازش اطلاعات را در بردارد. این قطعه کار میلیونها ترانزیستور راانجام می دهد.
پردازنده وظایف اصلی زیر را برای رایانه انجام می دهد:
۱- دریافت داده ها از دستگاه های ورودی
۲- انجام عملیات و محاسبات و کنترل و نظارتبر آنها
۳- ارسال نتایج عملیات با دستگاه های خروجی
پردازنده مانند قلبرایانه است و از طریق کابلهای موجود با واحدهای دیگر مرتبط می شوند.
در واقع ازنظر فنی عملکرد پردازنده با دو ویژگی تعیین می شود:
۱- طول کلید- تعداد بیتهایی که یک پردازنده در هر لحظه پردازش می کند و طول این کلمات معمولاً ۴ و ۸ و ۱۶و ۳۲ و یا ۶۴ بیتی می باشد.
۲- تعداد ضربان الکترونیکی که در یک ثانیه تولیدشده است و با واحد مگاهرتز سنجیده می شود.
محل قرارگیری پردازنده ها بر رویمادربرد می باشد. بنابراین بایستی هماهنگی لازم بین مادربرد و پردازنده وجود داشتهباشد. این هماهنگی باعث بالا رفتن عملیات رایانه می شود. در غیر این صورت نتیجهخوبی بدست نمی آید.
نکته: بر روی پردازنده حروف و ارقامی دیده می شود که درواقع نشان دهنده شماره سریال ها ،سرعت، ولتاژ، مدل، نسل و نام سازنده آن می باشد. با توجه به نوع دستورالعمل ها یک ریزپردازنده با استفاده از واحد منطبق و حساب خود (ALU) قادر به انجام عملیات محاسباتی مانند جمع و تفریق و ضرب و تقسیم است. البتهپردازنده های جدید اختصاصی برای انجام عملیات مربوط به اعداد اعشاری نیز می باشند. ریزپردازنده قادر به انتقال داده ها از یک محل حافظه به محل دیگر می باشند و میتوانند تصمیم گیری نمایند و از یک محل به محل دیگر پرش داشته باشد تا دستورالعملهای مربوط به تصمیم اتخاذ شده را انجام دهد.
شرکت های تولید کننده پردازنده :
با توجه به این که پردازنده ها دستورهای خاصی رامی پذیرند و برنامه های خاصی را اجرا می کنند، طبیعتاً پردازنده های گوناگونی وجوددارند. این پردازنده ها توسط شرکت های مختلفی تولید می شوند. بعضی از آن ها مشابه وسازگارند و برخی دیگر ناسازگار. معروف ترین این شرکت ها عبارتنداز: Intel- IBM- AMD- Cyrix- Motorola- IDT- IIT- NEC- Nexgen- Rise- Metaflow- Chips & Technology معمولاً بر روی هر CPU نام شرکت تولید کننده نوشته می شود، ممکن استشماره آن نیز همراه با حرف اول و یا دو حرف اول تولید کننده نوشته شود.
نسل هایپردازنده ها
مهم ترین عامل شناسایی پردازنده ها، نوع آنها می باشد که با شمارهو یا نام اختصاصی مشخص می شود. از بین پردازنده های تولید شده نوع اینتل و موتورولامتداولتر از بقیه هستند. موتورولا پردازنده خود را به صورت ۸۶xxx یا نام اختصاصی واینتل به صورت ۸۰x86 یا نام اختصاصی خود به بازار معرفی نمودند. بدین صورت x میتواند یک عدد دلخواه یک رقمی باشد که هر چه مقدار آن بیشتر باشد در نتیجه رقم آنبزرگ تر بوده و پردازنده جدید تر، سریعتر و کاراتر می باشد. قبل از پردازنده پنتیومپردازنده ها یک شماره ۵ رقمی داشتند که دو رقم سمت چپ معمولاً نام پردازنده و سهرقم سمت راست نسل پردازنده رامشخص می کنند.
برخی سازندگان دیگر به جای شماره ازنام های اختصاصی مانند K5 و K6 استفاده می نمودند.
مدل پردازندههر کدام ازنسل های مختلف پردازنده ها دارای انواع متفاوتی می باشند که برای کارهای خاصی ساختهشده اند. به عنوان مثال پردازنده های ۸۰۴۸۶ داری انواع (SX- SLC- DX- DX2- DX3- DX4- DX5) می باشد که در آن DX اولین پردازنده با یک کمک پردازنده است که دارای ۸کیلوبایت حافظه زمان اولیه می باشد و سرعت آن۵۰ برابر ۸۰۸۸ است، در صورتی که SX فاقد کمک پردازنده می باشد. نسل پنجم پردازنده اینتل دارای مدل های (کلاسیک، MMX) می باشد. نسل ششم پردازنده اینتل دارای مدل های (IIT,II ,PRO Celeron ) هستند. نسلهفتم پردازنده های اینتل دارای مدل های (ایتانیوم) ۶۴ بیتی با سرعت یک گیگاهرتز) میباشد.
سرعت پردازنده:
یکی از مواردی که مستقیاً روی کارآیی پردازنده اثر میگذارد سرعت آن است که معمولاً بر روی آن نوشته می شود. هر چه پردازنده سریعتر باشداطلاعات را سریعتر پردازش می کند. سرعت پردازنده ها بر حسب مگاهرتز بیان می شود ویک مگاهرتز، معادل یک میلیون چرخه در ثانیه است. بعضی تولید کنندگان سرعتی که برروی پردازنده می نویسند واقعی نیست، بلکه آنها توانمندی پردازنده در مقابل اینتل رامی سنجند و به آن سرعت معادل پنتیوم می گویند. عوامل موثر در کارآیی پردازندهفرکانس ساعت یا سرعت ساعت است که معمولاً به دو صورت می باشد: ۱- سرعت ساعت داخلی: در این حالت پردازنده عملیات داخلی خود را براساس این ساعت انجام می دهد، این سرعتبرابر سرعتی است که بر روی پردازنده ذکر شده است. در هنگام فروش نیز این سرعت رامعرفی می کنند. مانند:P4/2.2Ghz
۲- سرعت ساعت خارجی (سرعت گذرگاه سیستم): اینسرعت درواقع مدار الکترونیکی است که خارج از تراشه قرار دارد و به پایه های مربوطبه ساعت وصل می شود. اطلاعات خارج از پردازنده مانند اطلاعات حافظه اصلی رایانه براین اساس سنجیده می شود.
ولتاژ پردازنده:
در ابتدای ساخت پردازنده ها ازولتاژ ۵ ولتی به صورت استاندارد استفاده می شد، اما پس از ورود پردازنده های “۴۸۶دی ایکس ۴” و “پنتیوم” از ولتاژهای پایین تر مانند ۸/۲ و ۳/۳ نیز استفاده می شود.
جایگاه پردازنده :
پردازنده معمولاً بر روی شبکه ای از سوراخ های کوچک بر رویمادربرد قرار می گیرد. به طور کلی تراشه گیر، محلی برای نصب پردازنده یا هر نوع آیسی است.
پردازنده معمولاً روی مادربرد لحیم نمی شود تا بتوان آن را ارتقا یاتعویض نمود.
گرماگیر پردازنده:
پردازنده ها در زمان کار کردن گرمای زیادیتولید می کنند و اگر این گرما دفع نشود ممکن است پردازنده بسوزد. برای خنک نگهداشتن پردازنده از چند روش استفاده می کنند:
۱ – استفاده ازFan : قرارگیری یکپنکه کوچک بر روی پردازنده باعث حرکت هوا و هدایت گرما به بیرون می شود. معمولاً درجعبه اصلی رایانه پنکه ای برای بیرون بردن گرما وجود دارد. با این حال قرار دادن یکپنکه کوچک پردازنده را بهتر خنک می کند و کارآیی رایانه بالا می رود. بعضی از پنکهها برای اتصال به پردازنده دارای یک گیره می باشد که باید توجه نمود در هنگام نصبنباید به مادربرد برخورد کند.
۲- استفاده از گرماگیر: گرماگیر وسیله ای فلزیاست که حرارت تولید شده را به وسیله یک قطعه الکتریکی جذب و به بیرون می فرستد. گرماگیر دارای پره های فلزی یا سرامیکی است.
۳- استفاده از مواد پرکننده: اینمواد بین پردازنده و پنکه قرار می گیرد و باعث خنک شدن پردازنده می شود. این مادهبا نام چسب نیز شناخته می شود.
پردازنده های تقلبی:
جهت تشخیص پردازنده هایتقلبی از اصل می توان از روش های زیر استفاده نمود:
۱- روش چشمی: کج بودن نوشتههای روی پردازنده – کم رنگ بودن نوشته ها – وجود خراش – وجود رنگ پریدگی چاپ قبلی – کوچک و بزرگ بودن حروف و عددها
۲- شماره سریال: جهت دریافت شماره سریال هایواقعی می توانید از برنامه ID CPUاستفاده نمایید و یا به سایت پردازنده مربوطه متصلشوید.
۳- اطلاعات بایوس.
۴- اطلاعات برنامه های عیب یاب.
خرابیپردازنده ها:
یکی از علت های خوب کار نکردن رایانه می تواند خرابی پردازنده باشدکه البته در اولویت قرار ندارد یعنی درصد خراب شدن آن بسیار کم می باشد. برنامه ایبه نام پست خطای پردازنده را اعلام می کند که آن را با زدن بوق های پشت سر هم بیانمی کند.
برنامه دیگر در این رابطه Ndiags نورتن می باشد که پردازنده را تست وکنترل می کند.
تعویض سیلیکن پروسسور و تمیز کردن آن :
انواع Heat Sink و روش بازو بسته کردن آنها:
امروزه 2 نوع Heat Sink بیشتر از بقیه موجود هستند، Heat Sinkهای پروسسور های قدیمی Pentium 4 و Celeronهایی از این خانواده که ته این نوع Heat Sinkها بسته هست و خیلی کم گردو غبار به زیر آنها نفوذ می کند. روش قفل شدنشان به مادربورد به کمک چهار پایه بلند در اطراف Heat Sink هست. در چنین HeatSinkهایی معمولن هر یک تا یک و نیم سال زمان خوبی برای عوض نمودن سیلیکون هست.
نوع دیگر Heat Sinkها Pentium های D و HT و Dual Core از سری سوکت 478 و پروسسور های خانواده Core 2 ها هستند. اینها دارای انتهایی باز بوده و جریان هوای فن به راحتی به پروسسور می رسد. به همین دلیل خیلی زود سیلیکن آنها خشک می شود. نحوه محکم شدن این نوع Heat Sinkها به مادر بورد برای پروسسور های سوکت 478 به همان شکل چهار پایه و برای Dual coreها و Core 2ها به کمک 4 پین هست. زمان تعویض سیلیکن در این مدل Heat Sink ها بین 6 ماه تا 1 سال می باشد. به شکل هایشان توجه نمایید:

خوب برای باز و بسته کردن این نوع Heat Sinkها به قسمت های مختلفش نگاه نمایید:

چهار پایه Heat Sink که در چهار پایه کوچیک روی مادربورد قفل خواهند شد، با فلش های قرمز(1) مشخص شده اند. از دو اهرم سفید رنگ که با فلش زرد(2) مشخص شده اند برای محکم/شل کردن چهار پایه در مادربورد استفاده می شود. جهت حرکت باز و بسته نمودن آنها با فلش سبز(3) مشخص شده است. زمانی این اهرم ها بسته هستند که اون برامدگی که با فلش آبی(4) مشخص شده است رو به پایین باشد.

به انیمیشن بستن این نوع فن ها توجه نمایید:
فراموش نکنید پس از بستن دوباره Heat Sink فیش برق فن را در جای مربوطه برروی مادربورد قرار دهید.
اما برای باز نمودن Heat Sinkهای مشابه تصویر 6 سمت راستی، باید به کمک یک پیچ گوشتی دو سو، سر هر چهار پین را در جهت فلش بچرخوانید. به این شکل پین ها آزاد می شوند. برای دوباره جا زدن شان ابتدا پین ها را در خلاف جهت فلش بچرخانید و آنها را به بالا بکشید. سپس کف Heat Sink را موازی با سطح پروسسور دقیق روی آن قرار دهید تا 4 پین روی سورخ های خود قرار گیرند. برای پستن پین ها باید به شکل دو به دو و ضربه دری آنها را ببندید. یعنی با دو دست روی دو پین که به شکل اریب روبروی هم هستند / همزمان به سمت پایین و مادربورد فشار بیاورید. بهتر هست که زیر مادربورد و دقیقن زیر پروسسور جسم مسطح و محکمی را قرار دهید طوری که زیر هر چهار سوراخ باز باشد، تا در زمانی که روی پین ها فشار می آورید به بورد آسیبی نرسد! حالا دوتا پین دیگر را محکم نمایید. البته بعضی ها تک تک هم این کار را می کنند ولی توصیه من و خود دفترچه مادربورد بستن دو به دو پین ها به شکل ضربدری هست. پس از بستن Heat Sink آن را با دستتان به خوبی تکان دهید تا از سفت شدن هر چهار پین مطمئن شوید.
متاسفانه طراحی قفل شدن این نوع Heat Sink بدترین طراحی Heat Sink تا به امروز بوده!!! حتا خود من هم با این نوع Heat Sinkها مشکل دارم! در YouTube دو فیلم موجود هست، یک فیلم 3D، نحوه بستن این نوع فن ها را نمایش می دهد. فیلم دیگر با صدا و توضیحات هست:
روش تمیز کردن و تعویض سیلیکن:
برای تعویض سیلیکن به ترتیب زیر عمل نمایید:
1) سیستم را خاموش نموده و تمامی کابل های برق را از کیس جدا نمایید.
2) در بغل کیس را باز نمایید (سمت چپ) و کیس را در مکانی مسطح که برروی آن کاملن مسلط هستید قرار دهید.
3) سیم برق فن Heat Sink را از مادربورد خارج نمایید و خود Heat Sink را به آرامی و به دقت باز نمایید و آن را از روی پروسسور بردارید.
4) روی پروسسور و کف Heat Sink را با یک پنبه آغشته به الکل تمیز نمایید. زیاد پنبه را خیس نکنید!! طوری تمیز نمایید که هیچ اثری از سیلیکن باقی نمایند. اگر در کف Heat Sink شما یک لایه ورق آلومنیومی بود آن را هم جدا نمایید و زیر آن را تمیز کنید. در مرحله بعد، اگر می توانید فن را از Heat sink به دقت جدا نمایید تا هر دو قطعه را جداگانه تمیز کنید. هرگز هیچ فنی از کامپیوتر را از قسمت پره هایش در دست نگاه ندارید یا برای چرخاندن آن هرگز با انگشتانتان به پره هایش ضربه ای وارد نکنید. (به غیر از فن های پروسسورها که بلبرینگی هستند بقیه دارای یک محور هستند که با انجام اعمال فوق اون محور در جای خود جا باز کرده و کمی شل می شود و اون صدای “ور ور” معمولن مال همین بی احتیاطی هست!!) به طور کلی برای نگاه داشتن همه نوع فنی در دست، همواره مرکز آنها را بگیرید. فن را به کمک یک برس رنگزنی با موهای نرم و بلند (3.5CM یا 4CM) تمیز نمایید. درون شیار های خود Heat Sink را هم با آب و برس خوب بشویید!!

5) اگر کف Heat Sink شما همانند تصویر سمت راست از شکل 5 هست، فقط باید روی سطح مسی دایره ای شکل Heat Sink سیلیکن خود را پخش نمایید. اگر کف Heat Sink همانند تصویر چپ از شکل 4 هست، باید فقط روی سطح پروسسور را سیلکن بزنید. سطح پروسسورهای امروزی را یک مربع فلزی فرا گرفته که در گوشه ای از آن یک سوراخ دایره ای هست. بهتره روی آن سوراخ سیلیکن نزنید و فاصله 1 یا 2mm از آن را خالی بگذاریدبعضی از کاربران ممکنه که پروسسورشان خیلی قدیمی باشه و سطح پروسسورشان فقط دارای یک مستطیل کوچک برامده باشه (مانند این) اون ها فقط باید روی همان سطح برامده سیلیکن بزنند.
6) روش های مختلفی برای پهن نمودن سیلیکن هست! پیشنهاد من: مقدار خیلی کمی از سیلیکن را روی سطح مورد نظر قرار دهید و به کمک یک کارت اعتباری! یا لبه تیغه یک تیغ موکتبری و با زاویه 45 درجه نسبت به سطح پروسسور، شروع به پهن نمودن سیلیکن نمایید. باید در تمامی سطح مورد نظر یک لایه بسیار بسیار بسیار نازک از سلیکن را به شکلی هموار روی آن پهن نمایید.
7) Heat Sink را با دقت و کاملن صاف روی پروسسور قرار دهید. پایه ها را محکم نمایید و از محکم شدن و صاف بودن Heat Sink کاملن اطمینان حاصل نمایید.
8) برق فن Heat Sink را در جای خودش برروی مادربورد زده و سیستم را در حالی که خوابیده هست برای تست روشن نمایید. قبلش چک نمایید پیچی یا قطعه فلزی یا … را روی برد های سیستم جا نگذاشته باشید!!!
نکات ایمنی:
1) Heat Sink را همواره به دقت خارج یا در جای خود محکم نمایید. هرگز از فشار بیش از حد برای جا زدن Heat Sink استفاده نکنید.
2) زیر مادربورد یک لایه مسطح و سفت قرار دهید.
3) پس از نصب دوباره Heat Sink فراموش نکنید که فیش سیم برق فن آن را در جای مشخص شده برروی مادربورد قرار دهید.
آشنایی مختصری با پردازنده های 64 بیتی :
در اوایل سال 2003 کمپانی AMD به صورت رسمی نسل هشتم (K8) پردازنده های خود رابا مشخصه 64 بیتی معرفی نمود و سهم فروش خود را از بازار (Market Share) , با اینسری پردازنده ها به طور قابل ملاحظه ای افزایش داد . روند محبوبیت پردازنده های 64بیتی برای کمپانی اینتل تولید کننده پردازنده های 32 بیتی Pentium 4 علارقم اینکهسهم عمده بازار را با محصولات خود در دست دارد , به عنوان یک زنگ خطر تلقی می گردد , به همین خاطر اینتل پس از 2 سال سکوت در مقابل پردازنده های 64 بیتی , در اوایلسال 2005 نسخه 64 بیتی از پردازنده Pentium 4 با شماره خانواده 600 را معرفی و بهبازار عرضه کرد . در این مقاله قصد داریم ابتدا به مفهوم و چگونگی پردازش 64 بیتیاشاره کنیم و سپس به بررسی و مقایسه دو تکنولوژی Intel EM64T و AMD64 که پردازش 64بیتی را به ترتیب برای پردازنده های اینتل و AMD میسر ساخته اند , می پردازیم
بررسی تکنولوژی: AMD 64
به کمک این تکنولوژی کمپانی AMD توانستپردازنده های نسل هشتم خود را به عنوان اولین پردازنده های سازگار با دو شیوهپردازش 64 بیت و 32 بیت عرضه نماید . پردازنده های 64 بیتی این نسل Athlon 64 برایبازار محصولات میان قیمت و گران قیمت کامپیوترهای شخصی و Opteron برای بازارمحصولات گران قیمت ایستگاه های کاری و سرور ها در نظر گرفته شده اند . علارقم اینکههنوز هیچ نسخه کامل ویندوز 64 بیتی به صورت رسمی معرفی نشده و نرم افزارهایی که بهصورت 64 بیتی برنامه ریزی شده اند بسیار نایاب و گران قیمت هستند این دو پردازندهبه شدت در میان کاربران محبوب گشته اند و کارایی قابل قبولی در برنامه های 32 بیتیارائه کرده اند . افزایش کارایی در کاربردهای 32 بیتی این پردازنده ها را نمی توانبه ثبات های 64 بیتی آنها مربوط کرد . علاوه بر این فرکانس کاری آنها نیز بسیارپایین تر از همرده های Pentium 4 خود می باشد . آنچه که در داخل این پردازنده هاموجب افزایش کارایی و محبوبیت روز افزون آنها گشته , کنترلر حافظه مجتمع و گذرگاه Hypertransport است . AMD در معماری نسل هشتم پردازنده های خود , با انتقال کنترلرحافظه از تراشه “پل شمالی” به پردازنده , تحولی در شیوه دسترسی به حافظه ایجاد کرده . تا قبل از این پردازنده برای دسترسی به حافظه می بایست با تراشه “پل شمالی” ارتباط بر قرار کنند و داده ها را با اختصاص دادن حجم بالایی از پهنای باند ارزشمندگذرگاه FSB , از این تراشه دریافت کند . اما در شیوه نوین مسیر ارتباطی پردازنده باحافظه از گذرگاه FSB تفکیک و دسترسی مستقیم به حافظه میسر گشته است . علاوه بر اینگذرگاه FSB نیز متحول شده و انتقال اطلاعات موازی آن در پردازنده های قبلی به صورتسریال با گذرگاه ویژه Hypertransport صورت می پذیرد . به کمک این دو تحول در معماریپردازنده , کارایی پردازنده ها با سرعت 2 گیگاهرتزی در حد همرده های Pentium 4 3 گیگاهرتزی که به شیوه سنتی به حافظه دسترسی دارند , قرار گرفته است.
بررسیتکنولوژی : EM6 4T
Pentium4 سری 600 با Extended Memory 64 Technology اولینپردازنده های 64 بیتی “سازگار” از کمپانی اینتل به شمار می روند این تکنولوژیتقریبا مشابه AMD64 جهت توسعه پردازش 64 بیتی کاربرد دارد و در سه حالت ذکر شده میتواند داده ها و دستورالعمل ها را پردازش نماید . علارقم اینکه AMD برای بهره گیریاز AMD64 در معماری پردازنده های خود تغییر اساسی ایجاد نمود , اینتل برای به کارگیری EM64T در Pentium 4های سری 600 تنها یک هسته جدید به نام Prescott 2M بر پایههسته Pentium 4 های سری 500 به نام Prescott , طراحی کرده است , لذا در معماری ونوع سوکت پردازنده هیچ تغییری داده نشده و پردازنده های جدید می توانند بر روی اغلبمادربردهای موجود در بازار سوار شوند . EM64T و AMD64 به صورت گسترده ای با یکدیگرسازگاری دارند بنابر این انتظار می رود تهیه کد نرم افزار های 64 بیتی سازگار باهردو پردازنده , کار دشواری نباشد همچنین میکروسافت تضمین کرده , نسخه نهایی سیستمعامل Windows XP 64-Bit که در اواسط ماه “می” عرضه می شود با هر دو پردازنده بهخوبی عمل خواهد کرد.
پردازنده هایPentium 4سری 600 :
این سریپردازنده ها تا کنون در چهار مدل 630 , 640 , 650 و660 عرضه شده اند که به ترتیب باسرعت 0/3 , 2/3 , 4/3 و 6/3 گیگاهرتزی عمل می کنند . پردازنده های فوق همگی مبتنیبر هسته Prescott 2M با 2 مگابایت حافظه کاشه سطح 2 برای سوکت 775 طراحی شده اند , گذرگاه FSB 800 مگاهرتزی و پشتیبانی از حافظه های DDR2 از جمله دیگر امکانات اینپردازنده ها می باشد علاوه بر اینها مدل 570 نیز با فرکانس 8/3 گیگاهرتز در سه الیچهار ماه آینده معرفی خواهد شد.
پردازنده های سری 600 مطمئنا تنها پردازندههای 64 بیتی اینتل نخواهند بود , این کمپانی قصد دارد در آینده EM64T را درپردازنده های Celeron نیز تعبیه نماید تا امکان دسترسی به پردازنده 64 بیتی ارزانقیمت برای کاربران میسر شود.
گرافیک کارت:
کارت گرافیک یکی ازعناصر مهم در کامپیوتر است که با توجه به نوع استفاده ونیاز کاربران، دارای مدل های متفاوت با پتانسیل های مختلف می باشد. کاربران با توجهبه امکانات کارت گرافیک قادر به استفاده از بازی های کامپیوتری پیشرفته ، مشاهدهفیلم و انجام عملیات حرفه ای نظیر ضبط و ویرایش فیلم ، می باشند. در زمان استفادهاز تصاویر گرافیکی حجیم و یا برخی بازی های کامپیوتری، ممکن است تصاویر بصورتمنقطع نمایش داده شوند، در چنین مواردی استفاده از یک کارت گرافیک مطلوب و با سرعتمناسب ، علاوه بر افزایش کارآئی سیستم ، امکان پردازش تصاویر دو بعدی و یا تصاویرسه بعدی استفاده شده در بازی های کامپیوتری را با سرعت بیشتر فراهم می نماید برخیاز کارت های گرافیک دارای امکانات متنوعی نظیر پورت های ورودی و خروجی برای اتصالبه دوربین های دیجیتال و تلویزیون بوده و در برخی از مدل های دیگر امکان اتصال بیشاز یک نمایشگر به کامپیوتر ، وجود دارد. کارت های گرافیک در مقایسه با گذشته دارایامکانات بیشتر، کیفیت بهتر و توانائی مطلوب بمنظور بازخوانی تصاویر می باشند.
جایگاه کارت گرافیک :
تولید کنندگانکارت ها و تراشه های ( Chip set ) گرافیک ، سخت افزار خود را هر شش ماه تغییر وبهنگام می نمایند . طراحان و پیاده کنندگان محصولات نرم افزاری با اتکاء بهپتانسیل های ارائه شده توسط کارت های گرافیک ، قادر به تولید محصولات متنوعی نظیربازی های کامپیوتری پیچیده و با گرافیک بالا می باشند .بازی های کامپیوتری تنهادلیل ارائه کارت های گرافیک جدید نبوده و در این راستا دلایل دیگری همچون استفادهاز امکانات جانبی ارائه شده توسط آنان نیز موردنظر می باشد.امکان دسترسی به دو و یاسه تصویر بطور همزمان ، استفاده از پورت DVI ( اینترفیس دیجیتالی ویدئو) ،اینترفیس های S-Video و پورت های( Firewire (IEEE 1394 ، نمونه هائی از امکاناتارائه شده در کارت های گرافیک جدید می باشند .
ویژگی های مهم :
از مهمترین ویژگی های مرتبط باکارت گرافیک ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :
پردازنده : امروزه به برکت وجود پردازنده های استفاده شدهدر کارت های گرافیک ، امکان مشاهده تصاویر سه بعدی متحرک بطور کامل فراهم شده است . کارت های گرافیک قادر به پشتیبانی از تصاویر ویدئوئی سه بعدی و بازی های کامپیوتریبنحو مطلوب و با بهترین وضعیت نمایش می باشند . زمانیکه بازی های کامپیوتری باسرعت شصت فریم در ثانیه و یا بیشتر نمایش داده شوند ، وضعیت مطلوبی فراهم و تصاویرفاقد هر گونه لرزشی خواهند بود(چشم انسان در این سرعت قادر به تشخیص لرزش تصاویرنمی باشد). کارت های گرافیک ارزان قیمت بخوبی جوابگوی بازیهای قدیمی می باشند . کارت هائی که قادر به تولید فریم ها با سرعت بیشتری باشند ، امکان مشاهده تصاویر وبازی های کامپیوتری در Resolution بالاتررا بخوبی فراهم می نمایند. بمنظور اجرایبازی های کامپیوتری که از تکنولوژی DirectX 8 استفاده می نمایند ، می بایست ازکارت هائی که تکنولوژی فوق را حمایت می نمایند ، استفاده گردد.
حافظه . در مواردیکه از کامپیوتر بمنظور انجام عملیات حجیمگرافیکی نظیر بازی های کامپیوتری و یا ویرایش تصاویر ویدئوئی استفاده می گردد ،اطلاعات مورد نیاز بمنظور نمایش تصاویر در حافظه RAM کارت گرافیک ذخیره می گردد . کارت های گرافیک بمنظور انجام مطلوب و سریع اینگونه فعالیت ها به حجم بالائی ازحافظه نیاز خواهند داشت . بموازات افزایش پیجیدگی بازی های کامپیوتری یا حجمعملیات گرافیکی به حافظه بیشتری نیاز خواهد بود. استفاده مناسب و بهینه از حافظهکارت گرافیک می تواند تضمین لازم در خصوص نمایش بدون نقص تصاویر را ارائهنماید.اکثر کارت های گرافیکی دارای 32Mb تا 64Mb حافظه از نوع DDR SDRAM می باشند. مدل های پیشرفته تر و در عین حال گرانتر، دارای حافظه ای بین 64MB تا 128MB میباشند.برای بازی های قدیمی ، حافظه ای به میزان 32MB کافی بوده ولی کیفیت و سرعتانتقال تصاویر در آنان نسبت به کارت های جدید خصوصا” در Resolution 1600 * 1200 ،مطلوب نخواهد بود. بمنظور استفاده از بازی های گرافیکی پیشرفته وResolution بالاتر، پیشنهاد می گردد از کارت های گرافیکی که دارای حداقل 128Mb حافظه می باشند ،استفاده گردد .اکثر بازی های جدید به حافظه ای بیش از 128MB نیاز نخواهند داشت . در صورت تمایل و ضرورت می توان از کارت ها ئی که دارای حافظه بیشتری هستند،استفاده نمود( عدم ضرورت ارتقاء کارت گرافیک در مواردیکه یک بازی کامپیوتری با حجمبالای گرافیک عرضه می شود ) . تراشه های گرافیکی که بر روی مادر برد کامپیوترقرار دارند ( OnBorad) از حافظه اصلی سیستم استفاده می نمایند(
با توجه به اشغالبخشی از حافظه توسط کارت گرافیک موجود بر روی مادربرد ، فضای کمتری در حافظه اصلیبرای سایر عملیات باقی خواهد ماند ) . در اغلب کامپیوترهای ارزان قیمت که ازپردازنده هائی با توان عملیاتی کمتر استفاده می شود ( نظیر پردازنده های Celeron محصول شرکت Intel و یا Duron محصول شرکت AMD ) ، کارت گرافیکی بر روی مادربرد تعبیهشده است. کامپیوترها ی فوق ، دارای توانایی قابل قبولی بوده و برای کاربران معمولیکه از کامپیوتر به عنوان یک ابزار کار معمولی استفاده می نمایند، بسیار کارآمدبوده ولی در صورتیکه کاربرانی نیازمند انجام عملیات گرافیک سنگین بوده و یا قصداستفاده از بازی هائی را داشته باشند که دارای گرافیک بالا می باشد ، سیستم های فوقکارآئی مناسبی نخواهند داشت .
امکانات جانبی: برخی از کارت های گرافیک دارای امکانات جانبی اضافه ای بوده که امکان استفاده ازآنان توسط سخت افزار و یا نرم افزارهای مربوطه در اختیار کاربران قرار می گیرد. درادامه به برخی از این امکانات ، اشاره می گردد :
– خروجی DVI: از کارت های گرافیک که دارای اینترفیس ویژوال دیجیتال می باشند ،بمنظور اتصال به مانیتورهای دیجیتال استفاده می گردد. با استفاده از اینترفیس DVI و پورت خروجی آنالوگ ، فراهم می گردد. مشخصاتدر زمان تهیه یک کارت گرافیک می بایست موارد متعددی همچون میزانحافظه ، نوع اینترفیس ها ، تعداد پورت های ورودی و خروجی به دقت بررسی و مشخص گردد . قیمت یک کارت گرافیک با میزان کارآئی آن ارتباط مستقیم دارد . کارت های گرافیکموجود که از تراشه های ATI و NVida استفاده می نمایند ، دارای کارآئی مناسب درارتباط با نمایش تصاویر سه بعدی می باشند . استفاده از کارت های گرافیک قدرتمند ، صرفا” مختص کاربرانی است که نوع فعالیت آنان بگونه ای است که به پتانیسل های بالایاین نوع از کارت ها نیاز دارند. جایگاه و نقش حافطه در کارت های گرافیک ، بسیارحائز اهمیت بوده و اولویت آن نسبت به سایر پارامترهای موجود بمنظور گزینش یک کارتگرافیک، بیشتر است ( بازی های گرافیکی پیچیده و با گرافیک بالا ، نیازمند استفادهاز حافظه بالائی می باشند ) . در صورتیکه قصد اتصال کامپیوتر به یک نمایشگر ،تلویزیون و یا دوربین فیلمبرداری وجود داشته باشد ، می بایست کارت گرافیکی انتخابیدارای پورت های مورد نظر باشد .
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یککارت گرافیک در نظر گرفت :
حداقل : 32MB پیشنهادی : 64MB حداکثر : 128MB و یا بیشترمیزان حافظه موجود بر روی کارت گرافیک ارتباطمستقیم با کیفیت و سرعت نمایش اطلاعات داشته و حجم بیشتری از اطلاعات در حافظهذخیره خواهد شد. سرعت تفسیر و نمایش تصاویر خصوصا” تصاویر سه بعدی با افزایش میزانحافظه، بهبود و افزایش خواهد یافت . اکثر کارت های گرافیکی موجود از حافظه های DDR استفاده می نمایند.
سرعتClock پردازنده گرافیک :
حداقل : 166مگاهرتز پیشنهادی : 200 تا 250 مگاهرتز حداکثر : 250 تا 325 مگاهرتز سرعت Clock پردازنده کارت گرافیک ، یکی از مهترین عوامل افزایش کارآئی یک کارت گرافیک بوده که بیشترین تاثیر را در رابطه با انجام عملیات مرتبط با تصاویرسه بعدی ،بدنبال خواهد داشت .
نوع اینترفیس :
حداقل : PCI یا AGP پیشنهادی : AGP حداکثر : AGP
تقریبا” تمامی سیستم های جدید دارای یک اسلات AGP بمنظوراتصال کارت گرافیکی می باشند . سیستم هایی که طول عمر آنان بیش از چهار سال بوده ویا سیستم هائی که دارای کارت های گرافیکیOnboard می باشند ، ممکن است صرفا” دارای اسلات های PCI بوده که سرعت آنان بمراتب کمتر از اسلات ها ی AGP است .کارتهای گرافیکی که از اسلات های AGP استفاده می نمایند ، قادر به حمایت از سرعتی بالغبر 4X می باشند. در کارت های گرافیک جدید، سرعت فوق به مرز 8X رسیده است. درصورتیکه سیستمی دارای اسلات AGP با سرعت 2X یا 1X باشد ، امکان استفاده از کارتهای گرافیکی با سرعت 4X یا 8X وجود نخواهد داشت متفاوت بودن ولتاژ آنان کانکتورهای نمایشگر : حداقل : یک کانکتور VGA برای نمایشگر CRT:
پیشنهادی : یک یا دو کانکتور VGA برای نمایشگرهای CRT
حداکثر : یک یا دو کانکتور VGA یا یک خروجی دیجیتال اضافه برای نمایشگرهایتخت
بمنظور استفاده از کارت گرافیکی ، می بایست کارت گرافیکی دارای کانکتورهای لازم بمنظور ارتباط با مانیتور باشد . کارت های گرافیک ، حداقل دارای یک پورت VGA بمنظور اتصال مانیتورآنالوگ به کامپیوتر می باشند (مانیتورهای فوق در زمرهمانیتورهای CRT یا LCD آنالوگ تخت محسوب می گردند ) . کارت هایی که دارای یک کانکتور می باشند ، امکان استفاده از چندین تصویر و بالطبع چندین عملیات را فراهممی نمایند مثلا” می توان بر روی یک صفحه برنامه حسابداری را فعال و بر روی صفحهدیگر برنامه Word را فعال نمود.
پورت های ورودی و خروجی .
حداقل : موجود نیست پیشنهادی : S-Video یا مرکب حداکثر : تنوع اینترفیس ها
در صورتیکه قصد ویرایشتصاویر ویدئویی وجود داشته باشد و یا بخواهیم از کامپیوتر بمنظور ذخیره تصاویرویدئویی استفاده نمائیم و یا تمایل به استفاده از تلویزیون برای انجام بازی هایکامپیوتری وجود را داشته باشیم ، می توان از یک کارت گرافیک پیشرفته که دارایمجموعه ای از پورت های ورودی ، خروجی و یا یک TV Tuner است ، استفاده نمود.
نکاتی دررابطه با تهیه کارت گرافیک :
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک کارت گرافیک در نظرگرفت :
انتخاب کارت های گرافیک با توان متوسط .استفاده از یک کارت گرافیک پیشرفته صرفا” در موارد خاصی نظیر بازی های کامپیوتری پیچیده و یا کاربردهای خاص تجاری، توصیه میگردد. در سایر موارد ، می توان با مشخص نمودن دقیق خواسته خودنسبت به تهیه یک کارتگرافیک با توان مناسب(الزاما” جدیدترین نوع نخواهد بود ) ، اقدام نمودافرادیکه به بازی های کامپیوتری علاقمندند نیازمند کارت های قویتری می باشند .یکی از مهمترین دلایلی که اغلب کاربران اقدام به تعویض کارت های گرافیکی مینمایند،استفاده از امکانات DirectX 8 مایکروسافت می باشد. تکنولوژی فوق پس از گذشتمدت زمانی اندک به یک تکنولوژی فراگیر در اکثر بازی های کامپیوتری جدید تبدیل شدهاست . هم اینک ،کارت ها ئی ارائه شده است که DirectX 9 را نیز پشتیبانی می نمایند. در صورتیکه تصمیم به استفاده از جدیدترین بازی های کامپیوتری وجود داشته باشد ، میبایست یک کارت گرافیک قویتر انتخاب گردد که قادر به حمایت از DirectX 9 API بودهو دارای حداقل 64MB حافظه از نوع SDDDR باشد .
اطمینان از وجود حافظه DDR در کارت گرافیک اکثر کارت های گرافیک پیشرفته دارایحافظه ای از نوع DDR می باشند .( تعداد اندکی از کارت های گرافیک از حافظه فوق ،استفاده نمی نمایند).حافظه ها ی فوق ، سرعت کارت گرافیکی را افزایش خواهد داد.
بررسی کارت های گرافیک متفاوت. بهترین روش برای انتخاب یک کارت گرافیکی، تست وبررسی مدل های متفاوتی از آنان و در نهایت انتخاب بهترین نمونه موجود است . در اینراستا می توان از سایت های متعددی بر روی اینترنت که بصورت مستمر کارت های گرافیکرا بررسی ونتایج را منتشر می نمایند ، استفاده گردد .
بررسی نحوه ارتباط کارت گرافیکی با کامپیوتر. اکثر کامپیوترهایی که در طی سالیاناخیر ارائه شده اند ، دارای یک اسلات AGP می باشند. برخی از مادربردها دارای اسلات AGP نمی باشند ( خصوصا” در مادربردهای ارزان قیمت که کارت گرافیکی بصورتOnBoard میباشد ، اسلات AGP وجود ندارد ) .قبل از تهیه هر نوع کارت گرافیک لازم است از وجوداسلات AGP بر روی مادربرد اطمینان حاصل نمود .
تهیه کارت گرافیک متناسب و منطبق بر خواست ها . هرگز پول خود را برای ویژگی ها وپتانسیل هائی که به وجود آنان نیاز نداریم ، نباید هزینه نمود . در صورت عدم ضرورتذخیره سازی و ویرایش تصاویر دیجیتال ، می توان کارت های گرافیکی را انتخاب نمود کهصرفا” دارای پورت های اساسی و اولیه می باشند . قطعا” قیمت این نوع از کارت هابمراتب کمتر از کارت هائی است انجام عملیات حرفه ای می باشند .
نصب کارت گرافیک ( GRAPHIC ) :
محل قرار گرفتن کارت گرافیک روی برد ،اسلات AGP ( که جدیداً جای خود را به اسلات PCI-E داده اند ) می باشد . کارت را ازلبه های آن گرفته و آنرا به آرامی جا بزنید . سپس بوسیله پیچ کارت را روی کیس محکمببندید .
نحوه تشخیص کارتهای گرافیک غیر اورجینال :
یکی از موارد متداول در کارتهای گرافیکی غیر اورجینال, کم بودن مقدار RAM آن می باشد, بطور مثال بسیاری ازکارتهای گرافیک تقلبی در اصل 16 ویا 32 مگابایتی هستند که بجای کارتهای 64 و در بعضی موارد 128 مگابایتی فروخته می شوند.مورد دیگر در خصوص چیپ پست های کارتهای گرافیک می باشد به این صورت که نوع چیپ کارتهای گرافیک غیراورجینال با آ نچه که باید باشد و روی آن حک شده متفاوت است . بطور مثال چیپ بسیاری از کارتهای گرافیک TNT2 تقلبی و از نوع SIS میباشد . لازم به توضیح است که کارتهای گرافیک تقلبی موجود در بازار بیشتر از نوع کارتهای Ati 64 MB ; GeForce MX 400 ; GeForce MX 440 ; TNT2 32 MB می باشند وهمچنین دارای مارک و یا Brand شرکت خاصی نیز نیستند و اصطلاحا No Name میباشند .پیشنهاد می گردد در هنگام خرید حتما کارتهایی را انتخاب کنید که اولا از نظر گارانتی معتبر باشند و ثانیا متعلق به شرکت معروفی باشند(Gigabyte, ASUS,MSI , PINE , …)
روشهای تشخیص :
1- ویندوز XP کارتهای گرافیکATI 64 MB Radeon 7000 را بصورت اتوماتیک (p&p ) می شناسد و نیازی به نصب درایور ندارد . اما کارتهای گرافیک تقلبی حتما باید درایور آن نصب شود.
2- بعد از نصب درایور کارت گرافیک در قسمت SYSTEM وارد پنجرهHardware و بعد پنجره Device manager شده در این قسمت کارت گرافیک نصب شده موجود می باشد (Display Adaptor ) . با انتخاب کارت گرافیک و باز کردن پنجرهDriver File Details اسم فایل درایور مربوط به کارت گرافیکS3Savage می باشد و همچنین در قسمتProvider نیز اسم کمپانیS3 که یک کمپانی تولید چیپ های کارت گرافیک می باشد, آمده است .
3- در قسمت control Panel با اجرای پنجرهDisplay وبا انتخاب آیتم Settings و بعد Advanced در قسمت adapter مشخصات و همچنین مقدار حافظه کارت گرافیک را نمایش می دهد . اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که در قسمت Chip type بجای عبارت Ati Radeon 7000 مدلS3 savage 2000 و در قسمت Memory Size نیز مقدار حافظه کارت بجای اینکه 64MB باشد 32MB است .
ویژگی ها ی مهم :
از مهمترین ویژگی های مرتبط با کارت گرافیک ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :
• پردازنده : امروزه به برکت وجود پردازنده های استفاده شده در کارت های گرافیک ، امکان مشاهده تصاویر سه بعدی متحرک بطور کامل فراهم شده است . کارت های گرافیک قادر به پشتیبانی از تصاویر ویدئوئی سه بعدی و بازی های کامپیوتری بنحو مطلوب و با بهترین وضعیت نمایش می باشند . زمانیکه بازی های کامپیوتری با سرعت شصت فریم در ثانیه و یا بیشتر نمایش داده شوند ، وضعیت مطلوبی فراهم و تصاویر فاقد هر گونه لرزشی خواهند بود(چشم انسان در این سرعت قادر به تشخیص لرزش تصاویر نمی باشد). کارت های گرافیک ارزان قیمت بخوبی جوابگوی بازیهای قدیمی می باشند . کارت هائی که قادر به تولید فریم ها با سرعت بیشتری باشند ، امکان مشاهده تصاویر و بازی های کامپیوتری در Resolution بالاتررا بخوبی فراهم می نمایند. بمنظور اجرای بازی های کامپیوتری که از تکنولوژی DirectX 8 استفاده می نمایند ، می بایست از کارت هائی که تکنولوژی فوق را حمایت می نمایند ، استفاده گردد.
• حافظه : در مواردیکه از کامپیوتر بمنظور انجام عملیات حجیم گرافیکی نظیر بازی های کامپیوتری و یا ویرایش تصاویر ویدئوئی استفاده می گردد ، اطلاعات مورد نیاز بمنظور نمایش تصاویر در حافظه RAM کارت گرافیک ذخیره می گردد . کارت های گرافیک بمنظور انجام مطلوب و سریع اینگونه فعالیت ها به حجم بالائی از حافظه نیاز خواهند داشت . بموازات افزایش پیجیدگی بازی های کامپیوتری یا حجم عملیات گرافیکی به حافظه بیشتری نیاز خواهد بود. استفاده مناسب و بهینه از حافظه کارت گرافیک می تواند تضمین لازم در خصوص نمایش بدون نقص تصاویر را ارائه نماید.اکثر کارت های گرافیکی دارای 32Mb تا 64Mb حافظه از نوع DDR SDRAM می باشند. مدل های پیشرفته تر و در عین حال گرانتر، دارای حافظه ای بین 64MB تا 128MB می باشند.برای بازی های قدیمی ، حافظه ای به میزان 32MB کافی بوده ولی کیفیت و سرعت انتقال تصاویر در آنان نسبت به کارت های جدید خصوصا” در Resolution 1600 * 1200 ، مطلوب نخواهد بود. بمنظور استفاده از بازی های گرافیکی پیشرفته و Resolution بالاتر ، پیشنهاد می گردد از کارت های گرافیکی که دارای حداقل 128Mb حافظه می باشند ، استفاده گردد .اکثر بازی های جدید به حافظه ای بیش از 128MB نیاز نخواهند داشت . در صورت تمایل و ضرورت می توان از کارت ها ئی که دارای حافظه بیشتری هستند، استفاده نمود( عدم ضرورت ارتقاء کارت گرافیک در مواردیکه یک بازی کامپیوتری با حجم بالای گرافیک عرضه می شود ) .
تراشه های گرافیکی که بر روی مادر برد کامپیوتر قرار دارند ( OnBorad) از حافظه اصلی سیستم استفاده می نمایند( با توجه به اشغال بخشی از حافظه توسط کارت گرافیک موجود بر روی مادربرد ، فضای کمتری در حافظه اصلی برای سایر عملیات باقی خواهد ماند ) . در اغلب کامپیوترهای ارزان قیمت که از پردازنده هائی با توان عملیاتی کمتر استفاده می شود ( نظیر پردازنده های Celeron محصول شرکت Intel و یا Duron محصول شرکت AMD ) ، کارت گرافیکی بر روی مادربرد تعبیه شده است. کامپیوترها ی فوق ، دارای توانایی قابل قبولی بوده و برای کاربران معمولی که از کامپیوتر به عنوان یک ابزار کار معمولی استفاده می نمایند، بسیار کارآمد بوده ولی در صورتیکه کاربرانی نیازمند انجام عملیات گرافیک سنگین بوده و یا قصد استفاده از بازی هائی را داشته باشند که دارای گرافیک بالا می باشد ، سیستم های فوق کارآئی مناسبی نخواهند داشت .
منبع تغذیه ( POWER SUPPLY ) :
– در مادربوردهای ABIT همیشه دقت کنید که ازمنبع تغذیه های مناسب استفاده نمایید .
– اگر برق محل زندگی یا محل کارشما دارای نوساناست حتما از محافظ ها و تثبیت کننده های برق موجود در بازار استفاده کنید .
– توان واقعی (real output ) منبع تغذیهانتخابی باید متناسب با توان مصرفی سیستم ( شامل مادربورد و قطعات دیگر ) باشد .
نصب : قراردادن منبع تغذیه مستلزم رعایت این نکته است که شما آن را به طور درستدر محل مربوطه قرار دهید به طوری که فن بیرونی به سمت بیرون کیس و فن درونی که هوایداخل کیس را جمع می کند که به سمت داخل قرار گیرد سپس کابلهای برق مادربورد ، هارد، فلاپی ، CD-ROM و فنهارا با رعایت نکات گفته شده در ابتدا ( احتیاطهای اولیه متصل نمایید .
قبل از اسمبل کردن کامپیوتر نکات زیر را حتمادر نظر داشته باشیم :
-هنگام خارج کردن قطعات از داخل بسته بندی دقت لازم را بکارببرید .
– هنگام جابجایی مادربورد از لبه های کناری آن استفاده نمایید . ( به قطعات روی برد دست نزنید)
– هنگام نصب حافظه ، پردازنده و خنک کننده ، مادربورد را ازجعبه خارج نموده و آن را روی سطحی کاملا صاف ، سفت و ضدالکتریسیته ساکن قرار دهید
– در زمان بستن کامپیوتر روی سینی کیس دقت کنید که قطعات تیزروی CASE موجب خراشیدگی و شکستگی قطعات مادربرد نشوند . همچنین دقت کنید که مادربردباید کاملا صاف و بدون فشار روی سینی قرار گیرد چون قطعاتی که تحت فشار هستند ، پساز گرم شدن از حمل اتصال خود جدا خواهند شد .
– تمام چیپ ست های روی برد ظریف و حساس هستند و نباید آنان رالمس نمود .
– پرهیز از تجمع و تخلیه الکتریسیته ساکن از موارد حیاتیاسمبل کردن است . به همین جهت در هنگام کار باید از دستبند تخلیه الکتریسیته ساکناستفاده نمایید و یا اگر مجبور شدید که بدون دستبند کار کنید قسمتی از دست در هنگامکار با بدنه کیس در ارتباط باشد .
– استفاده از واشرهای مخصوص ( معمولا قرمز رنگ ) که بین پیچ وسطح مادربورد قرار گیرند تا حد زیادی در روند نصب صحیح مادربورد کمک خواهد کرد .
– کابلها داخل کیس باید طوری بسته شوند که تبادل حرارت کیسبطور صحیح انجام پذیرد .
– پس از نصب تمام قطعات و بستن پیچها و اتصال کابلها و قبل ازروشن کردن کامپیوتر دقت کنید پیچ ، آچار و یاهرگونه قطعه فلزی دیگر که موجب اتصالقطعات به یکدیگر شوند را قبلا از سطح برد و قطعات مربوط به آن دور کرده باشید .
– پس از روشن کردن کامپیوتر هرگز به قطعات آن دست نزنید و ازبازوبسته کردن پیچها و سیمها و قطعات جدا خوداری کنید در صورت نیاز حتما کامپیوتررا خاموش کرده برق آنرا از دوشاخه جدا کنید .
– فقط تجهیزات USB مانند چاپگر و ماوس و غیره را می توان بدونخاموش کردن کامپیوتر قطع و وصل نمود . تجهیزات دیگر مانند صفحه کلید و ماوسهایمعمولی ( PS2 ) و چاپگرهای PARALLEL را اگر در هنگام روشن بودن کامپیوتر قطع ووصلنمایید موجب سوختن چیپ ست کنترل روی مادربورد می شود .

فصل سوم :
شبکه ها
شبکه :
Lan چیست؟
شبکه چیست ؟
شبکه مجموعه ای از سرویس دهنده ها و سرویس گیرنده های متعددی می باشد که به یکدیگرمتصل هستند.
در این بین سرویس دهنده ها (server) نقش سرویس دهنده وخدمات دهی وسرویس گیرنده ها (Client) نقش سرویس گیرنده یا همان مشتری رابازی می کنند.

انواع شبکه : شبکه ها را می توان به دو دسته ی “شبکه های محلی ” LAN و شبکه های بزرگ تر از آن (WAN) تقسیم کرد.

شبکه های محلی : Local Area Network این نوع شبکه ها به شبکه های (LAN) معروف هستند. شبکه های محلی معمولا میزبان 2 تا 20کامپیوتر و در غالب Work Group میباشند. سرعت این نوع شبکه بسیار زیاد است (معمولا 100) MB Per Sec و می توانحجم داده های بالا را در مدت بسیار کم انتقال داد.
شبکه های گسترده : Wide Area Network این نوع شبکه ها به شبکه های WAN معروف هستند.
این شبکه هابزرگتر از شبکه های LAN و اغلب برای امور عمومی از آن استفاده می شود. ازجمله اینشبکه ها میتوان شبکه های VAN و یا شبکه های بزرگتر مانند Internet و.. را نام برد. سرعت انتقال داده ها در این نوع شبکه ها نسبت به LAN (در ایران) بسیار ناچیزمیباشد. این سرعت به خاطر استفاده از خطوط 56K است. البته می توان با استفاده ازخطوط DSL یا ISDN و یا بی سیم Wire Less سرعت این ارتباط را به اندازه 128K ,256 k , 512 kیا بالاتر افزایش داد. Internet Protocol: IP IP یک عدد 32 بیتی (bit) است که پس از اتصال به شبکه (… , Internet , LAN) به ما متعلق می گیرد.
شکل کلی IP را می توان به صورت http://www.xxx.yyy.zzz در نظر گرفت که با هربار اتصال به اینترنت به صورت Dial Up این عدد تغییر می کند.
به عنوان مثال درحال حاضر IP ما 213.155.55.104 است اما در اتصال بعدی ممکن است این عدد به 213.155.55.20 تغییر کند.
IP چه کاربردی دارد؟
IP به عنوان یک شناسنامهدر شبکه است و کاربردهای بسیاری دارد .برای توصیف کامل IP نیاز به شرح TCP/IP استکه بعدا به آن اشاره خواهیم کرد. همان طور که در جامعه شناسنامه وسیله ای برایاحراز هویت ماست و بدون آن جزو آن جامعه محسوب نمی شویم ، IP نیز وسیله ای برایشناسایی ما در شبکه است و امکان اتصال به شبکه بدون آن وجود ندارد. به طور مثالهنگامی که در شبکه مشغول چت (Chat) هستیم ، کامپیوتر شما دارای یک IP می باشد. وجملاتی را که شما تایپ می کنید به وسیله مسیر یابها (Router ) مسیر یابی (Routing) شده و به کامپیوتر شخص مقابل میرسند و متنی را هم که شخص مقابل تایپ میکند روی IP شما فرستاده می شود.
خط فرمان در ویندوز چیست؟ خط فرمان یا همان ”Command Prompt” در ویندوز نوعی شبیه ساز سیستم عامل Dos در ویندوز است که فایلهای اجرایی ”exe,com” در آن اجرا می شود. خط فرمان ویندوز دستورات بسیار زیاد و کاربردی داردکه به مرور زمان انها را خواهیم آموخت.
دسترسی به خط فرمان در ویندوز: دسترسی به خط فرمان به دو روش میسر است. روش اول : روی Start Menu کلیک کرده وگزینه Run را انتخاب می کنیم . سپس در پنجره ظاهر شده اگر ویندوز شما 98/ME باشدعبارت ”Command” و اگر 2000/2003/XP باشد عبارت ”CMD” را تایپ می کنیم هم اکنونمحیط Command Prompt در جلوی شما قرار دارد! روش دوم : با طی کردن مسیر Start> Programs>Accessories و کلیک کردن برروی Command Prompt این محیط برای شما بازمیشود. ادامه مبحث IP : چگونه IPخود را بدست آوریم :
برای بدست آوردن IP خود درسیستم عامل ویندوز کافی است همان طور که در بالا توضیح داده شد به محیط Command Prompt رفته و عبارت ” IPCONFIG ” را تایپ کنیم.
به طور مثال پس از اجرایدستور به نتایج زیر می رسید :
Windows IP Configuration 0 Ethernet adapter :
IP Address. . . . . . . . . : 213.155.55.232
Subnet Mask . . . . . . . . : 255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . : 213.155.55.232

فعلا تنهابه سطر IP Address که با رنگ قرمز مشخص شده است توجه کنید)Default Gateway و Subnet Mask(بعدا برسی خواهد شد. ملاحظه میکنید که IP ما213.155.55.232 است. آدرسهای IP به چند دسته تقسیم می شوند؟
آدرسهای IP به پنج کلاس A,B,C,D,E تقسیممی شوند. از بین این کلاسها تنها کلاسهای A,B,C کاربرد دارند که به شرح آنها میپردازیم .

کلاس A : تمام IP هایی که www آنها (در درس قبل شکل کلی IP را بهصورت
http://www.xxx.yyy.zzz معرفی کردیم) بین 1 تا 126 است ، جزو کلاس A محسوب میشوند. به عنوان مثال : 112.10.57.13 یک IP کلاس A است. این کلاس ویژه پایگاهای بزرگاینترنتی است. کلاس B : تمام IP هایی که WWW آنها بین 128 تا 191 می باشدرا شامل می شود. مانند IP ی 172.155.55.73 که جزو کلاس B است.
کلاس C : اینکلاس تمام IP هایی که WWW آنها بین 192 تا 223 است را شامل می شود: مانند 213.133.52.138 که جزو کلاس C محصوب می شود. تحلیل IP : همان طور که گفته شد IP یکعدد 32 بیتی است. هم اکنون این گفته را کاملتر شرح داده و مطلب را بازتر می کنیم/ درک این قسمت از مطلب نیازمند دانستن مفاهیم Bit و Byte است .
این در حقیقتواحدهای اندازه گیری حافظه کامپیوتر هستند که در پایین آنها را شرح می دهیم :
BIT : به کوچکترین واحد اندازه گیری حافظه کامپیوتری می گویند. Byte : به مجموع 8 بیت ، یک بایت می گویند. بنابر این نتیجه می گیریم 32 بیت همان 4 بایت در مبنایاعشاری (مبنای 10 ) است و برای این که کامپیوتر اعداد را در مبنای 2 در نظر می گیردآن را به صورت Binary (مبنای 2 ) می نویسیم. برای اینکه این مفاهیم را بهتر متوجهشوید آنها را در جدول برسی می کنیم.
IP از چند قسمت تشکیل شده است؟
IP ازدو قسمت Net ID و Host ID تشکیل شده است و مقادیر بیت ها در این دو قسمت در کلاسهای
مختلف IP متفاوت است. Net ID در واقع شناسه شبکه و Host ID شناسه میزبان در IP است.
بررسی Net ID در کلاساهی مختلف: Net ID در کلاس A به صورت http://www.0.0.0
یعنی تنها www را شامل می شود.
در کلاس B به صورت : http://www.xxx.0.0 استیعنی http://www.xxx در واقع Net Id می باشد. و در کلاس C به صورت : http://www.xxx.yyy.0 است یعنی NetID .. این رودیگه باید فهمیده باشید چیه 😉
کلاس A : در کلاس A : Net ID هشت بیت است و Host ID آن 24 بیت که مجموعا 32بیت می شود. این کلاس می تواند 16.777.14 میزبان (Host) داشته باشد یعنی 16.777.14 IP که زیر مجموعه آن قرار می گیرند. به عنوان مثال http://www.44.4.13 که 44.4.13یکی از میزبان ها (Host) می باشد.
کلاس B : در کلاس B : NetID از هشت بیتبه شانزده بیت افزایش می یابد و فضا را برای host ID کمتر می کند، به همین دلیل IP های زیر مجموعه آن به 56.534 کاهش می یابد. به عنوان مثال IP : http://www.xxx.55.137 که 55.137 یکی از میزبانهاست .
کلاس C : NetID بازهم بزرگتر شده و از 16 بیت در کلاس B به بیست و چهار افزایش می یابد و Host ID بهکوچکترین مقدار خود یعنی هشت بیت می رسد. این کلاس تنها 242 IP را پشتیبانی می کند. به عنوان مثال http://www.xxx.yyy.93 که در آن 93 یکی از میزبانهاست.
نکاتمهم :
سعی کنید بیشتر در محیط Command Prompt کار کنید تا به آن عادتکرده و دست خود را در اجرای دستورات سریع تر کنید. سرعت در اجرای دستورات هنگام Hack کردن بخصوص Client بسیار مهم است.
با کمی دقت حتما متوجه می شوید که IP ای که www آن 127 باشد در هیچ یک از کلاسهای مطرح شده وجود ندارد. در حقیقت IP ی 127.0.0.1 از قبل برای کامپیوتر خودمان رزرو شده و به آن Local Host میگویند.
هنگامی که به صورت Dial Up به اینترنت متصل می شوید معمولا IP کلاس C به شما تعلق می گیرد.
توصیه و پیشنهاد برای استفاده از Command Line ویندوز 2000یا XP است.
تجهیزات مورد استفاده قرارگرفته :
در بین مطالب ارائه شده نوع تجهیزات بکار گرفته شده تشریح شده است .
استاندارد شبکه های محلی بی سیم
در ماه ژوئن سال 1997 انجمن مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) استاندارد IEEE 802.11-1997 را به عنوان اولین استانداردِ شبکه های محلی بی سیم منتشر ساخت. این استاندارد در سال 1999 مجدداً بازنگری شد و نگارش روز آمد شده آن تحت عنوان IEEE 802.11-1999 منتشر شد. استاندارد جاری شبکه های محلی بی سیم یا همانIEEE 802.11 تحت عنوان ISO/IEC 8802-11:1999، توسط سازمان استاندارد سازی بین المللی (ISO) و موسسه استانداردهای ملی آمریکا (ANSI) پذیرفته شده است. تکمیل این استاندارد در سال 1997، شکل گیری و پیدایش شبکه سازی محلی بی سیم و مبتنی بر استاندارد را به دنبال داشت. استاندارد 1997، پهنای باند 2Mbps را تعریف می کند با این ویژگی که در شرایط نامساعد و محیط های دارای اغتشاش (نویز) این پهنای باند می تواند به مقدار 1Mbps کاهش یابد. روش تلفیق یا مدولاسیون در این پهنای باند روش DSSS است. بر اساس این استاندارد پهنای باند 1 Mbps با استفاده از روش مدولاسیون FHSS نیز قابل دستیابی است و در محیط های عاری از اغتشاش (نویز) پهنای باند 2 Mbpsنیز قابل استفاده است. هر دو روش مدولاسیون در محدوده باند رادیویی 2.4 GHz عمل می کنند. یکی از نکات جالب توجه در خصوص این استاندارد استفاده از رسانه مادون قرمز علاوه بر مدولاسیون های رادیویی DSSS و FHSS به عنوان رسانه انتقال است. ولی کاربرد این رسانه با توجه به محدودیت حوزه عملیاتی آن نسبتاً محدود و نادر است. گروه کاری 802.11 به زیر گروه های متعددی تقسیم می شود.
کمیته 802.11e کمیته ای است که سعی دارد قابلیت QoS اِتـِرنت را در محیط شبکه های بی سیم ارائه کند. توجه داشته باشید که فعالیت های این گروه تمام گونه های 802.11 شامل a، b، و g را در بر دارد. این کمیته در نظر دارد که ارتباط کیفیت سرویس سیمی یا Ethernet QoS را به دنیای بی سیم بیاورد.
کمیته 802.11g کمیته ای است که با عنوان 802.11 توسعه یافته نیز شناخته می شود. این کمیته در نظر دارد نرخ ارسال داده ها در باند فرکانسی ISM را افزایش دهد. باند فرکانسی ISM یا باند فرکانسی صنعتی، پژوهشی، و پزشکی، یک باند فرکانسی بدون مجوز است. استفاده از این باند فرکانسی که در محدوده 2400 مگاهرتز تا 2483.5 مگاهرتز قرار دارد، بر اساس مقررات FCC در کاربردهای تشعشع رادیویی نیازی به مجوز ندارد. استاندارد 802.11g تا کنون نهایی نشده است و مهم ترین علت آن رقابت شدید میان تکنیک های مدولاسیون است. اعضاء این کمیته و سازندگان تراشه توافق کرده اند که از تکنیک تسهیم OFDM استفاده نمایند ولی با این وجود روش PBCC نیز می تواند به عنوان یک روش جایگزین و رقیب مطرح باشد.
کمیته 802.11h مسئول تهیه استانداردهای یکنواخت و یکپارچه برای توان مصرفی و نیز توان امواج ارسالی توسط فرستنده های مبتنی بر 802.11 است.
فعالیت دو کمیته 802.11i و 802.11x در ابتدا برروی سیستم های مبتنی بر 802.11b تمرکز داشت. این دو کمیته مسئول تهیه پروتکل های جدید امنیت هستند. استاندارد اولیه از الگوریتمی موسوم به WEP استفاده می کند که در آن دو ساختار کلید رمز نگاری به طول 40 و 128 بیت وجود دارد. WEP مشخصاً یک روش رمزنگاری است که از الگوریتم RC4 برای رمزنگاری فریم ها استفاده
می کند. فعالیت این کمیته در راستای بهبود مسائل امنیتی شبکه های محلی بی سیم است.
این استاندارد لایه های کنترل دسترسی به رسانه (MAC) و لایه فیزیکی (PHY) در یک شبکه محلی با اتصال بی سیم را دربردارد.
شبکه های بی سیم و انواع WWAN , WLAN , WPAN
تکنولوژی شبکه های بی سیم، با استفاده از انتقال داده ها توسط اموج رادیویی، در ساده ترین صورت، به تجهیزات سخت افزاری امکان می دهد تا بدون استفاده از بسترهای فیزیکی همچون سیم و کابل، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. شبکه های بی سیم بازه ی وسیعی از کاربردها، از ساختارهای پیچیده یی چون شبکه های بی سیم سلولی -که اغلب برای تلفن های همراه استفاده می شود- و شبکه های محلی بی سیم (WLAN – Wireless LAN) گرفته تا انوع ساده یی چون هدفون های بی سیم، را شامل می شوند. از سوی دیگر با احتساب امواجی همچون مادون قرمز، تمامی تجهیزاتی که از امواج مادون قرمز نیز استفاده می کنند، مانند صفحه کلید ها، ماوس ها و برخی از گوشی های همراه، در این دسته بندی جای می گیرند. طبیعی ترین مزیت استفاده از این شبکه ها عدم نیاز به ساختار فیزیکی و امکان نقل و انتقال تجهیزات متصل به این گونه شبکه ها و هم چنین امکان ایجاد تغییر در ساختار مجازی آن هاست. از نظر ابعاد ساختاری، شبکه های بی سیم به سه دسته تقسیم می گردند : WWAN، WLAN و WPAN.
مقصود از WWAN، که مخفف Wireless WAN است، شبکه هایی با پوشش بی سیم بالاست. نمونه یی از این شبکه ها، ساختار بی سیم سلولی مورد استفاده در شبکه های تلفن همراه است. WLAN پوششی محدودتر، در حد یک ساختمان یا سازمان، و در ابعاد کوچک یک سالن یا تعدادی اتاق، را فراهم می کند. کاربرد شبکه های WPAN یا Wireless Personal Area Network برای موارد خانه گی است. ارتباطاتی چون Bluetooth و مادون قرمز در این دسته قرار می گیرند.

شبکه های WPAN از سوی دیگر در دسته ی شبکه های Ad Hoc نیز قرار می گیرند. در شبکه های Ad hoc، یک سخت افزار، به محض ورود به فضای تحت پوشش آن، به صورت پویا به شبکه اضافه می شود. مثالی از این نوع شبکه ها، Bluetooth است. در این نوع، تجهیزات مختلفی از جمله صفحه کلید، ماوس، چاپگر، کامپیوتر کیفی یا جیبی و حتی گوشی تلفن همراه، در صورت قرارگرفتن در محیط تحت پوشش، وارد شبکه شده و امکان رد و بدل داده ها با دیگر تجهیزات متصل به شبکه را می یابند. تفاوت میان شبکه های Ad hoc با شبکه های محلی بی سیم (WLAN) در ساختار مجازی آن هاست. به عبارت دیگر، ساختار مجازی شبکه های محلی بی سیم بر پایه ی طرحی ایستاست درحالی که شبکه های Ad hoc از هر نظر پویا هستند. طبیعی ست که در کنار مزایایی که این پویایی برای استفاده کننده گان فراهم می کند، حفظ امنیت چنین شبکه هایی نیز با مشکلات بسیاری همراه است. با این وجود، عملاً یکی از راه حل های موجود برای افزایش امنیت در این شبکه ها، خصوصاً در انواعی همچون Bluetooth، کاستن از شعاع پوشش سیگنال های شبکه است. در واقع مستقل از این حقیقت که عمل کرد Bluetooth بر اساس فرستنده و گیرنده های کم توان استوار است و این مزیت در کامپیوترهای جیبی برتری قابل توجه یی محسوب می گردد، همین کمی توان سخت افزار مربوطه، موجب وجود منطقه ی محدود تحت پوشش است که در بررسی امنیتی نیز مزیت محسوب می گردد. به عبارت دیگر این مزیت به همراه استفاده از کدهای رمز نه چندان پیچیده، تنها حربه های امنیتی این دسته از شبکه ها به حساب می آیند.
مشخصات و خصوصیاتWLAN:
تکنولوژی و صنعت WLAN به اوایل دهه ی ۸۰ میلادی باز می گردد. مانند هر تکنولوژی دیگری، پیشرفت شبکه های محلی بی سیم به کندی صورت می پذیرفت. با ارایه ی استاندارد IEEE 802.11b، که پهنای باند نسبتاً بالایی را برای شبکه های محلی امکان پذیر می ساخت، استفاده از این تکنولوژی وسعت بیشتری یافت. در حال حاضر، مقصود از WLAN تمامی پروتکل ها و استانداردهای خانواده ی IEEE 802.11 است.
اولین شبکه ی محلی بی سیم تجاری توسط Motorola پیاده سازی شد. این شبکه، به عنوان یک نمونه از این شبکه ها، هزینه یی بالا و پهنای باندی پایین را تحمیل می کرد که ابداً مقرون به صرفه نبود. از همان زمان به بعد، در اوایل دهه ی ۹۰ میلادی، پروژه ی استاندارد 802.11 در IEEE شروع شد. پس از نزدیک به ۹ سال کار، در سال ۱۹۹۹ استانداردهای 802.11a و 802.11b توسط IEEE نهایی شده و تولید محصولات بسیاری بر پایه ی این استانداردها آغاز شد. نوع a، با استفاده از فرکانس حامل 5GHz، پهنای باندی تا 54Mbps را فراهم می کند. در حالی که نوع b با استفاده از فرکانس حامل 2.4GHz، تا 11Mbps پهنای باند را پشتیبانی می کند. با این وجود تعداد کانال های قابل استفاده در نوع b در مقایسه با نوع a، بیش تر است. تعداد این کانال ها، با توجه به کشور مورد نظر، تفاوت می کند. در حالت معمول، مقصود از WLAN استاندارد 802.11b است.
استاندارد دیگری نیز به تاز ه گی توسط IEEE معرفی شده است که به 802.11g شناخته می شود. این استاندارد بر اساس فرکانس حامل 2.4GHz عمل می کند ولی با استفاده از روش های نوینی می تواند پهنای باند قابل استفاده را تا 54Mbps بالا ببرد. تولید محصولات بر اساس این استاندارد، که مدت زیادی از نهایی شدن و معرفی آن نمی گذرد، بیش از یک سال است که آغاز شده و با توجه سازگاری آن با استاندارد 802.11b، استفاده از آن در شبکه های بی سیم آرام آرام در حال گسترش است.
توپولوژی های 802.11
در یک تقسیم بندی کلی می توان دو همبندی (توپولوژی) را برای شبکه های محلی بی سیم در نظر گرفت. سـاده ترین همبندی، فی البداهه (Ad Hoc) و براساس فرهنگ واژگان استاندارد 802.11، IBSS است. در این همبندی ایستگاه ها از طریق رسانه بی سیم به صورت نظیر به نظیر با یکدیگر در ارتباط هستند و برای تبادل داده (تبادل پیام) از تجهیزات یا ایستگاه واسطی استفاده نمی کنند. واضح است که در این همبندی به سبب محدودیت های فاصله هر ایستگاهی ضرورتاً نمی تواند با تمام ایستگاه های دیگر در تماس باشد. به این ترتیب شرط اتصال مستقیم در همبندی IBSS آن است که ایستگاه ها در محدوده عملیاتی بی سیم یا همان بُرد شبکه بی سیم قرار داشته باشند.
عناصر فعال شبکه های محلی بی سیم
در شبکه های محلی بی سیم معمولاً دو نوع عنصر فعال وجود دارد :
-ایستگاه بی سیم
ایستگاه یا مخدوم بی سیم به طور معمول یک کامپیوتر کیفی یا یک ایستگاه کاری ثابت است که توسط یک کارت شبکه ی بی سیم به شبکه ی محلی متصل می شود.
– نقطه ی دسترسی (access point )
نقاط دسترسی در شبکه های بی سیم، همان گونه که در قسمت های پیش نیز در مورد آن صحبت شد، سخت افزارهای فعالی هستند که عملاً نقش سوییچ در شبکه های بی سیم را بازی کرده اند.
ایستگاه بی سیم
ایستگاه یا مخدوم بی سیم به طور معمول یک کامپیوتر کیفی یا یک ایستگاه کاری ثابت است که توسط یک کارت شبکه ی بی سیم به شبکه ی محلی متصل می شود. این ایستگاه می تواند از سوی دیگر یک کامپیوتر جیبی یا حتی یک پویش گر بارکد نیز باشد. در برخی از کاربردها برای این که استفاده از سیم در پایانه های رایانه یی برای طراح و مجری دردسر ساز است، برای این پایانه ها که معمولاً در داخل کیوسک هایی به همین منظور تعبیه می شود، از امکان اتصال بی سیم به شبکه ی محلی استفاده می کنند. در حال حاضر اکثر کامپیوترهای کیفی موجود در بازار به این امکان به صورت سرخود مجهز هستند و نیازی به اضافه کردن یک کارت شبکه ی بی سیم نیست.
کارت های شبکه ی بی سیم عموماً برای استفاده در چاک های PCMCIA است. در صورت نیاز به استفاده از این کارت ها برای کامپیوترهای رومیزی و شخصی، با استفاده از رابطی این کارت ها را بر روی چاک های گسترش PCI نصب می کنند.
نقطه ی دسترسی – access point
نقاط دسترسی در شبکه های بی سیم، همان گونه که در قسمت های پیش نیز در مورد آن صحبت شد، سخت
افزارهای فعالی هستند که عملاً نقش سوییچ در شبکه های بی سیم را بازی کرده، امکان اتصال به شبکه های سیمی را نیز دارند. در عمل ساختار بستر اصلی شبکه عموماً سیمی است و توسط این نقاط دسترسی، مخدوم ها و ایستگاه های بی سیم به شبکه ی سیمی اصلی متصل می گردد.
امنیت و پروتکل WEP
از این قسمت بررسی روش ها و استانداردهای امن سازی شبکه های محلی بی سیم مبتنی بر استاندارد IEEE 802.11 را آغاز می کنیم. با طرح قابلیت های امنیتی این استاندارد، می توان از محدودیت های آن آگاه شد و این استاندارد و کاربرد را برای موارد خاص و مناسب مورد استفاده قرار داد. استاندارد 802.11 سرویس های مجزا و مشخصی را برای تامین یک محیط امن بی سیم در اختیار قرار می دهد. این سرویس ها اغلب توسط پروتکل WEP (Wired Equivalent Privacy) تامین می گردند و وظیفه ی آن ها امن سازی ارتباط میان مخدوم ها و نقاط دسترسی بی سیم است. درک لایه یی که این پروتکل به امن سازی آن می پردازد اهمیت ویژه یی دارد، به عبارت دیگر این پروتکل کل ارتباط را امن نکرده و به لایه های دیگر، غیر از لایه ی ارتباطی بی سیم که مبتنی بر استاندارد 802.11 است، کاری ندارد. این بدان معنی است که استفاده از WEP در یک شبکه ی بی سیم به معنی استفاده از قابلیت درونی استاندارد شبکه های محلی بی سیم است و ضامن امنیت کل ارتباط نیست زیرا امکان قصور از دیگر اصول امنیتی در سطوح بالاتر ارتباطی وجود دارد.
قابلیت ها و ابعاد امنیتی استاندارد 802.11
در حال حاضر عملاً تنها پروتکلی که امنیت اطلاعات و ارتباطات را در شبکه های بی سیم بر اساس استاندارد 802.11 فراهم می کند WEP است. این پروتکل با وجود قابلیت هایی که دارد، نوع استفاده از آن همواره امکان نفوذ به شبکه های بی سیم را به نحوی، ولو سخت و پیچیده، فراهم می کند. نکته یی که باید به خاطر داشت این ست که اغلب حملات موفق صورت گرفته در مورد شبکه های محلی بی سیم، ریشه در پیکربندی ناصحیح WEP در شبکه دارد. به عبارت دیگر این پروتکل در صورت پیکربندی صحیح درصد بالایی از حملات را ناکام می گذارد، هرچند که فی نفسه دچار نواقص و ایرادهایی نیز هست.
بسیاری از حملاتی که بر روی شبکه های بی سیم انجام می گیرد از سویی است که نقاط دسترسی با شبکه ی سیمی دارای اشتراک هستند. به عبارت دیگر نفوذگران بعضاً با استفاده از راه های ارتباطی دیگری که بر روی مخدوم ها و سخت افزارهای بی سیم، خصوصاً مخدوم های بی سیم، وجود دارد، به شبکه ی بی سیم نفوذ می کنند که این مقوله نشان دهنده ی اشتراکی هرچند جزءیی میان امنیت در شبکه های سیمی و بی سیم یی ست که از نظر ساختاری و فیزیکی با یکدیگر اشتراک دارند.
سه قابلیت و سرویس پایه توسط IEEE برای شبکه های محلی بی سیم تعریف می گردد :
· Authentication
· Confidentiality
· Integrity
Authentication
هدف اصلی WEP ایجاد امکانی برای احراز هویت مخدوم بی سیم است. این عمل که در واقع کنترل دست رسی به شبکه ی بی سیم است. این مکانیزم سعی دارد که امکان اتصال مخدوم هایی را که مجاز نیستند به شبکه متصل شوند از بین ببرد.
Confidentiality
محرمانه گی هدف دیگر WEP است. این بُعد از سرویس ها و خدمات WEP با هدف ایجاد امنیتی در حدود سطوح شبکه های سیمی طراحی شده است. سیاست این بخش از WEP جلوگیری از سرقت اطلاعات در حال انتقال بر روی شبکه ی محلی بی سیم است.

Integrity
هدف سوم از سرویس ها و قابلیت های WEP طراحی سیاستی است که تضمین کند پیام ها و اطلاعات در حال تبادل در شبکه، خصوصاً میان مخدوم های بی سیم و نقاط دسترسی، در حین انتقال دچار تغییر نمی گردند. این قابلیت در تمامی استانداردها، بسترها و شبکه های ارتباطاتی دیگر نیز کم وبیش وجود دارد.

فصل چهارم :
اتوماسیون اداری

مطالب زیر راهنمای استفاده از اتوماسیون اداری دبیر می باشد :
1- نحوه ورود به برنامه
2- نحوه مشاهده مکاتبات
3- ارجاع مکاتبات
4- فهرست ارجاعات و برگشت از ارجاع
5- تهیه پیش نویس و ارجاع آن
6- جستجوی نامه و پیش نویس
7- تغییر گذر واژه

1-نحوه ورود به برنامه :
برنامه مکاتبات اداری دبیر، در محیط Internet Explorer (نسخه 7 به بالا) اجرا می گردد . جهت اجرای آن پس از بازکردن IE کافیست IPسرور برنامه دبیر را در آدرس بار وارد نمائیم.
در صفحه نمایش داده شده نام کاربری و گذرواژه ای که از طریق راهبر سیستم در اختیارتان قرار می گیرد را تایپ کرده و بدین ترتیب وارد برنامه دبیر شده اید . (لازم به یادآوریست جهت سهولت دسترسی به برنامه، آیکن shortcut آن بر روی دسک تاپ تمام کاربران قرار داده می شود)

شکل 1- صفحه ورود به برنامه
2- نحوه مشاهده مکاتبات:
برای این منظور کافیست وارد محیط کازیه شده و با باز کردن کارتابل مربوطه کلیه اسناد داخل کارتابل نمایش داده می شود . (شکل 2) کاربران باید توجه داشته باشند که در این نسخه، تمام اسناد (نامه، پیش نویس و یادداشت اداری ) بصورت
پیش فرض وارد کارتابل عمومی می شوند.

شکل2- مشاهده مکاتبات کارتابل
جهت مشاهده هر نامه کافیست بر روی آن دوبار کلیک کرده، نامه مربوطه در یک پنجره جدید باز می شود . (شکل3)

شکل 3 – پنجره مشاهده نامه
در این پنجره کلیدهای مختلفی مشاهد می شود که هر کدام دارای کاربردی خاص می باشد :
کلید مشخصات ثبتی :
برای مشاهده مشخصات ثبتی نامه مانند ثبت کننده نامه، شماره دبیرخانه ، تاریخ و زمان ثبت آن و سایر اقلام اطلاعاتی می توانید از این کلید استفاده نمایید. از دیگر اطلاعات موجود در این صفحه، اطلاعات درج شده برای رونوشت گیرندگان نامه در صورت وجود می باشد. (شکل4)

شکل 4 – پنجره نمایش مشخصات ثبتی

کلید چاپ :
در صورتی که کاربر نیاز به چاپ نامه داشته باشد می تواند از این کلید استفاده نماید. با کلیک آن یک پیش نمایش از تصاویر نامه مشاهده خواهد شد در صورتی که بخواهیم از صفحات منتخب چاپ داشته باشیم در کنار هر تصویر کادری برای انتخاب آن تصویر وجود دارد پساز تکمیل و کلیک کلید چاپ، تصویر یا تصاویر انتخاب شده برای چاپ ارسال خواهد شد. در تصویر زیر شکل پنجره چاپ نمایش داده شده است.(شکل 5)

شکل 5- نحوه چاپ نامه
کلید تهیه نامه :
در صورتی که کاربر بخواهد پاسخ و یا جوابیه ای برای نامه ای که در حال مشاهده آن است را داشته باشد از این کلید میتواند استفاده نماید پس از کلیک کلید، پنجره مربوط به تهیه نامه باز میشود (به قسمت تهیه نامه مراجعه شود) در این صورت پیش نویس آماده شده بصورت خودکار به نامه مرتبط خواهد شد.

کلید ارجاع :
از این کلید برای ارجاع نامه استفاده میشود . ( به قسمت نحوه ارجاع نامه مراجعه شود)
کلیدهای کوچکنمایی و بزرگنمایی نامه :
برای بزرگ کردن یا کوچک کردن تصویر نامه مورد استفاده قرار می گیرد.
کلیدهای دوران تصویر :
در صورتی که تصویر نامه برای نمایش نیاز به چرخش داشته باشد، ارجاع گیرنده نامه قادر است تا با استفاده از این دو کلید، نامه را با هر بار کلیک کردن به میزان 90 درجه ( در جهت حرکت عقربه های ساعت یا بالعکس ) چرخش دهد.
کلید ویرایش هامش:
با انتخاب این کلید میتوان با استفاده از قلم نوری پاراف انجام داد.
کلید انتخاب رنگ قلم:
با انتخاب این گزینه می توان رنگ قلم را تغییر داد.
کلید انتخاب:
از این گزینه می توان جهت انتخاب قسمتی از تصویر ویا پاراف نامه استفاده نمود.
کلید پاک کن:
از این گزینه می توان جهت پاک کردن پاراف ایجاد شده روی تصویر استفاده نمود.
کلید قلم:
با انتخاب این گزینه می توان با استفاده از قلم نوری پاراف انجام داد.
کلید قلم شفاف:
جهت مارک دار کردن قسمتی از تصویر نامه می باشد.
کلید هامش:
با انتخاب این کلید صفحه سفیدی در اختیار کاربر قرار می گیرد که بر روی آن می توان هامش را انجام داد.
کلیدهای بزرگنمایی و کوچکنمایی:
از این کلیدها جهت بزرگنمایی و کوچکنمایی پاراف نامه استفاده می شود.
کلید ذخیره:
از این کلید جهت ذخیره کردن کلیه فعالیت ها و پاراف ها استفاده می شود.

کلید فعالیت :
در این قسمت کاربر می تواند متن دستور، اقدام ویا فعالیت روی نامه را تایپ و یا آنرا بصورت شفاهی به کمک ضبط صدای خود، در این پنجره وارد کرده و سپس برای کاربر یا کاربران دیگر از طریق ارجاع ارسال نماید. همچنین به کمک این پنجره
می توان دستورات، اقدامات و فعالیت های کاربران قبل که برروی این نامه انجام داده اند را مشاهده و یا استماع نمود.
نحوه فعال شدن این پنجره جهت تایپ دستور و یا ضبط صدا بدین ترتیب است که کاربر باید ابتدا کلید خودم را کلیک نموده تا صفحه زرد رنگ فعال شده و پس از تایپ دستور(یا ضبط صوت از طریق میکروفون( با کلید ذخیره آن را ذخیره می کنیم .
اگر کاربر بخواهد فعالیتهای انجام شده توسط کاربران دیگر را بر روی نامه مورد نظر ببیند، ابتدا در قسمت تاریخچه روی مسیر یا نام کاربر مذکور کلیک کرده تا فعالیت مربوط به آن کاربر فعال شود(شکل 6)

شکل 6 – پنجره انجام فعالیت
کلید اجزای سند :
با کلیک بر روی این قسمت کلیه اجزای سند نمایش داده میشود که با انتخاب هر کدام میتوان آنها را مشاهده کرد .
نکته: اگر اجزاء سند فایلی به غیر از تصویر باشد برای مشاهده آن باید روی نام آن فایل دوبار کلیک شود تا فایل در محیط برنامه مربوطه باز شود.
کلید اسناد مرتبط :
با کلیک بر روی این قسمت کلیه فایلهای پیوست و سوابق وهمین طور اقدامات روی نامه نمایش داده میشود که با انتخاب هر کدام میتوان آنها را مشاهده کرد.
کلید انتخاب مسیر :
با کلیک بر روی این قسمت کلیه ارجاعات نامه پس از توزیع در مسیرهای مختلف نمایش داده میشود. در کادر راست این پنجره کلیه کاربرانی که نامه مذکور در کارتابل آنها قرار دارد مشاهده می کنیم و با انتخاب هر کدام از آنها می توانیم مسیر طی شده نامه را در سمت کادر چپ مشاهده نماییم. (شکل 7)

شکل7 – پنجره انتخاب مسیر
کلید تاریخچه :
با استفاده از این کلید تمامی اطلاعات گردش نامه به همراه جزئیات لازم در مورد اشخاص مخاطب، زمانهای دریافت و ارسال نامه، نوع فعالیت (پاراف، هامش، متن، صوت) روی نامه در مسیر مشخص شده قابل رویت می باشد.(شکل 8)

شکل 8 – پنجره نمایش تاریخچه
کلید ارجاعات : با استفاده از این دگمه می توانیم تمامی ارجاعات و فعالیت های انجام شده در مسیرانتخاب شده را مشاهده نمود . همچنین این صفحه قابلیت چاپ نیز دارد .(شکل 9)

شکل 9 – پنجره ارجاعات

3- ارجاع مکاتبات
در این سیستم از دو طریق میتوان نامه (ها) را ارجاع داد .
الف – ارجاع از طریق کلید ارجاع موجود در فضای کارتابل
در محیط کارتابل، نامه و یا نامه های مورد نظر برای ارجاع را انتخاب می کنیم (به کمک علامت تیک در مربع مشخص شده) و از امکانات کارتابل ، کلیدرا انتخاب می کنیم . (شکل 10)

شکل 10 – آیکن ارجاع در صفحه کارتابل
سپس صفحه انتخاب از ساختار سازمانی باز میشود که از این طریق میتوان گیرنده (گان) نامه را انتخاب کرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می شود نامه ها را می توان به صورت گروهی انتخاب و سپس ارجاع داد. (ارجاع موازی) (شکل 11)

شکل11 – نحوه ارجاع موازی

شکل 12 – پنجره ارجاع
جهت انتخاب شخص ارجاع گیرنده می توانیم سه حرف از نام او را در کادر بالای صفحه تایپ نماییم. در این هنگام سیستم نام شخص را جستجو و نمایش می دهد و یا با استفاده از ساختار سازمانی، با مراجعه به سِمَت شخص ارجاع گیرنده، نام او را انتخاب می نماییم.
همچنین می توانیم نام شخص ارجاع گیرنده را از لیست گروه هایی که قبلا” تعریف کرده ایم، انتخاب نماییم.
نکته: پس از انتخاب نام ارجاع گیرنده در دفعات بعدی ارجاع، نام او در لیست پرکاربرد مشاهده می شود.
پس از انتخاب نام کاربر(ان) ارجاع گیرنده، آنرا تایید کرده و در پنجره نمایش داده شده در صورت نیاز ، نوع کارتابل و عنوان ارجاع و ارجحیت نامه و زمان پاسخ را مشخص نموده و در آخر با کلیک بر روی کلید ارجاع، نامه از کارتابل خارج شده و به کارتابل گیرنده (گان) مشخص شده ارجاع داده میشود . (شکل 13)

شکل 13 -پنجره تایید ارجاع نامه
ب – به هنگام نمایش نامه روی گزینه ارجاع که در بالای پنجره وجود دارد کلیک کنید و به مانند توضیحات روش قبلی نامه را ارجاع می دهیم .
نکته : در این سیستم برای انتخاب از ساختار سازمانی حتما باید نام شخص به عنوان گیرنده انتخاب شود به این معنی که نامه را نمیتوان به سمت یا واحد سازمانی ارجاع داد .

4- فهرست ارجاعات و برگشت از ارجاع:
ابزاری است جهت مشاهده و انجام اصلاحات بر روی ارجاعات . در این گزارش همچنین می توان آخرین ارجاع صورت گرفته روی نامه ای خاص را مشاهده کرد.
جهت جستجو، پس از انتخاب گزینه فهرست ارجاعات از منوی گزارشها، در پنجره باز شده کافیست اطلاعاتی که راجع به مکاتبه ارجاع شده داریم را وارد نماییم.(شکل 14)

شکل 14 – پنجره جستجوی فهرست ارجاعات
پس از وارد کردن اطلاعات و کلیک بر روی دگمه جستجو، پنجره نتایج نمایش داده می شود.

شکل 15 – پنجره نتایج جستجو در فهرست ارجاعات
این صفحه شامل دگمه هایی در بالای صفحه بشرح زیر می باشد :
بایگانی : در صورتی که کاربر دسترسی و مجوز بایگانی نامه را داشته باشد ، از این گزینه برای بایگانی کردن نامه میتواند استفاده کند.
ارجاع : در صورتی که کاربر بخواهد یکی از نامه های موجود در این لیست را مجدداٌ ارجاع نماید ، از این گزینه استفاده می کند.
لغو ارجاع : برای پس گیری ارجاع انجام گرفته از این گزینه استفاده می شود . این به شرطی است که ارجاع گیرنده هنوز نامه را مشاهده نکرده باشد.
تصحیح : در صورتیکه کاربر دارای دسترسی اصلاح اطلاعات ثبتی و اجزای نامه باشد ، با استفاده از این گزینه می تواند اصلاحات را انجام دهد.
نمایش : برای نمایش نامه ها به کار می رود.
چاپ : برای گرفتن چاپ از لیست نتایج جستجوی فهرست ارجاعات استفاده می گردد .

5- تهیه پیش نویس:
برای ایجاد پیش نویس می توان از گزینه تهیه نامه در منوی مکاتبات اداری استفاده کرد. با انتخاب این گزینه پنجره زیر باز می شود. (شکل 16)
نکته: در صورتیکه بخواهیم بعنوان جوابیه نامه ای که در کارتابل قرار دارد پیش نویسی تهیه نماییم، در صفحه مشاهده نامه روی کلید تهیه نامه کلیک می کنیم. در این روش پیش نویس تهیه شده به نامه مرتبط می شود.

شکل 16 – پنجره تهیه پیش نویس
تایپ موضوع پیش نویس در قسمت عنوان و سپس ذخیره آن با استفاده از کلید ذخیره ، برای ایجاد یک پیش نویس کافی می باشد. در این لحظه سیستم در قسمت”شماره” یک شماره به پیش نویس ذخیره شده اختصاص خواهد داد و از این پس این پیش نویس با این شماره قابل شناسایی و پیگیری خواهد بود. کاربر به روشهای مختلفی می تواند پیشنویس خود را تهیه نماید :
الف- استفاده از الگوها:
در این روش پس از ذخیره نمودن پیش نویس، از کلید موجود در کادر سمت راست صفحه استفاده می کنیم. پس از کلیک بر روی این دگمه لیستی از فرمهای تعریف شده در سیستم مشاهده می شود(شکل 17) که با انتخاب یکی از آنها، فرم مورد نظر را به پیش نویس اضافه می کنیم.

شکل 17 – پنجره اضافه کردن الگو به پیش نویس
پس از اضافه شدن فرم در قسمت اجزاء، بر روی آن دو بار کلیک کرده تا فرم خالی در محیط Word باز شده و متن مورد نظر را در آن تایپ نماییم.
پس از تایپ متن در محیط Word ، بر روی علامت کلیک می نماییم. در این حالت برنامه دبیر پیغامی مبنی بر ذخیره تغییرات(شکل 18) به کاربر می دهد که کاربر باید بر روی دگمه OK کلیک نماید تا تغییرات ذخیره شوند.

شکل 18- پنجره ذخیره تغییرات در فرم های الگو

ب- تهیه فایل تایپ شده قبل از ورود به برنامه دبیر :
در این روش قبل از اینکه به برنامه دبیر وارد شویم، فایل خود را در محیط Word تایپ کرده و ذخیره می نماییم و پس از ورود به برنامه دبیر و تهیه پیش نویس این فایل را به پیش نویس اضافه می کنیم. بدین صورت که ابتدا بر روی دگمه کلیک می کنیم که پنجره ای مانند شکل 19 باز می شود. این پنجره به کاربر اجازه می دهد که از محیط سیستم عامل از طریق کلید فایل خود را انتخاب نماید.

شکل 19 – پنجره اضافه کردن فایل به پیش نویس
حال کاربر فایلهای مورد نظر را از پنجره انتخاب و در نهایت با کلیک بر روی کلید فایل های انتخابی به پیش نویس مورد نظر اضافه خواهد شد.

در صفحه تهیه پیش نویس کلیدهای دیگری نیز مشاهده می شود که بشرح زیر می باشد:
کلید دستنویس :
با انتخاب این کلید ، کاربرمی تواند در فضای سفید موجود، متن خود را با استفاده از قلم نوری بنویسد.
کلید متن :
با انتخاب این کلید می توان متن مورد نظر را در فضای پایین آن تایپ نمود.
کلید های میانبر جهت فراخوانی محیط های مختلف از office برای سهولت در تهیه نامه در اختیار کاربر گذاشته شده است.
کلید ذخیره : با استفاده از این کلید می توان تغییرات حاصله در پیش نویس خود را ذخیره نمود.
نمایش جزئیات : مطابق شکل زیر می توان جزئیات ثبتی پیش نویس از قبیل نام فرستنده، گیرنده، یا نامه های مرتبط را درآن مشخص نمود که کلیه این مشخصات عینا” در هنگام ثبت پیش نویس در فیلدهای ثبت نامه درج خواهد شد. (شکل 20)

شکل 20 – پنجره جزئیات در تهیه پیش نویس
نکته: با پر کردن فیلد امضاءکنندگان (در صورتیکه تصویر امضای کاربر در سیستم موجود باشد)، و در صورتیکه از قالب نامه اسنفاده کرده باشد تصویر امضاء شخص در محل امضاءکنندگان نامه قرار می گیرد.
در قسمت پیوست/ رونوشت این پنجره می توان مشخصات مربوط به پیوست (ها) و رونوشت گیرنده (گان) را مشخص نمود. (شکل 21)

شکل 21 – قسمت پیوست و رونوشت پنجره جزئیات
کلید جدید : از این کلید می توان برای ایجاد یک پیشنویس جدید استفاده کرد.
نکته : کلیه پیش نویس ها پس از ذخیره در قسمت میز کار قرار می گیرند.
کلید حذف : با استفاده از این دگمه می توان پیش نویس را حذف نمود.
کلید ثبت : جهت ثبت پیش نویس توسط افرادی که مجاز به این کار می باشند، استفاده می شود. (دبیرخانه)
کلید کپی در پرونده : با استفاده از این کلید می توان یک نسخه از پیش نویس را در ساختاری که قبلا” ( در قسمت ساختار طبقه بندی موضوعی) ایجاد کرده ایم کپی نماییم.
کلید ارجاع پیش نویس : با استفاده از این کلید می توان پس از تکمیل پیش نویس آن را ارجاع داد. ( در قسمت ارجاعات توضیح داده می شود)
اجزاء پیش نویس: کلیه اجزاء افزوده شده به پیش نویس از جمله متن، تصویر،فایل و…در این قسمت مشاهده می شوند
(شکل 22)

شکل 22 – اجزاء پیش نویس
کلید حذف : با استفاده از این کلید می توان اجزای پیش نویس انتخاب شده را حذف کرد..
کلید انتقال بالا و پایین : با استفاده از این کلید می توان ترتیب اجزای نامه را جابجا نمود.
کلید اضافه : با استفاده از این قسمت امکان اضافه کردن تصویر از طریق پویش (اسکنر) و ویرایش آن امکان پذیر
می باشد و همین طور در این قسمت امکان فراخوانی فایل از محیط سیستم عامل نیز وجود دارد(شکل 23)

شکل 23 – پنجره اضافه کردن فایل از طریق اسکنر
ارجاعپیشنویس :
برای ارجاع پیش نویس، می توان از دو راه استفاده کرد.
روش اول : ابتدا پنجره پیش نویس را بسته ودر محیط میزکار درون کارتابل میزکار آنرا انتخاب کرده وبرروی گزینه ارجاع (شکل 24) از امکانات فضای کارتابل کلیک کرده پنجره (شکل 25) مشاهده می شود.

شکل24 – انتخاب آیکن ارجاع از محیط میزکار

شکل25 – پنجره ارجاع پیش نویس

در صورتی که خواسته باشیم پیش نویس را با یکی از عناوین موجود در کادر سمت راست پنجره(بررسی، پاراف و …) ارجاع دهیم، گزینه مورد نظر را انتخاب می نماییم.
اگر عنوان ارجاع مورد نظر در این کادر یافت نشد می توانیم با کلیک کردن بر روی combobox از عناوین ارجاعی که در این قسمت قرار دارد استفاده نماییم .
در کادر مربوط به کارتابل هم می توان مشخص نمود پیش نویس در کدام کارتابل شخص ارجاع گیرنده قرار داده شود.
گزینه ارجاع اسناد مرتبط جهت ارجاع دادن پیش نویس همراه با نامه مرتبط است (درصورتیکه نامه در کارتابل فرستنده موجود باشد، نامه نیز ارجاع داده می شود)
گزینه تایید محتوای سند مختص مدیران ارشد سازمان است که از امضاء الکترونیکی استفاده می کنند و فعال کردن این گزینه در واقع به منزله تایید و امضاء نمودن پیش نویس می باشد.
در پایان مراحل چرخش و آماده سازی پیش نویس، مقام امضاکننده با استفاده از گزینه ثبت و صدور پیش نویس را برای ثبت به دبیرخانه واحد ارجاع خواهد نمود.
نکته : در صورتیکه در ساختار سازمانی شما گروههای کاری خاصی جهت انجام عملیات های مختلف (مانند گروه تایپ،گروه چاپ،دبیرخانه و …) تعریف شده باشد، با انتخاب گزینه های مشخص در کادرهای بالا، سیستم به طور هوشمند تشخیص خواهدداد که پیش نویس باید به کدام گروه کاری ارجاع داده شود و دیگر نیازی به انتخاب نام شخص از ساختار نیست.
(شکل 26)

شکل 26 – ارجاع پیش نویس به دبیرخانه

روش دوم : در این روش پس از باز کردن پیش نویس در محیط میز کار از کلید ارجاع موجود در صفحه استفاده می کنیم . بقیه مراحل کار مانند روش اول می باشد. (شکل 27)

شکل 27 – ارجاع پیش نویس

6- جستجوی نامه و پیش نویس:
در صفحه اصلی از منوی گزارشها گزینه جستجوی نامه را انتخاب می نماییم در این پنجره (شکل 28) می توان با استفاده از اطلاعاتی که از نامه داریم، آن را جستجو نمائیم.

شکل 28 – پنجره جستجوی نامه
مشخصات نامه مانند شماره/تاریخ نامه ( دبیرخانه یا ارباب رجوع )، گیرنده، فرستنده یا موضوع نامه و …
با دانستن یک یا چند مورد از موارد بالا، می توان نامه یا نامه های منطبق با مشخصات جستجو را پیدا کرد و آنها را مشاهده نمود. کاربر تنها قادر به جستجو و یافتن نامه هایی است که در سطح دسترسی او ( توسط راهبر سیستم تعریف می شود ) باشد. در پنجره جستجو نوع دفتر اندیکاتورتعیین کننده دفتری است که نامه در آن ثبت شده ( دفاتر سال جاری یا سال های گذشته ) و نوع نامه وارده یا صادره بودن آن می باشد. کلیک روی کلید شروع جستجو عمل یافتن نامه ها را آغاز می کند و نتیجه آن در پنجره نتایج جستجو بصورت یک لیست در اختیار کاربر قرار می گیرد. (شکل 29)

شکل 29 – پنجره نمایش نتایج جستجو
نکته : هر چه مشخصات بیشتری از نامه وارد کنیم ، عمل جستجو دقیقتر بوده و خروجی این عمل تعداد کمتری از نامه ها را در بر می گیرد.
ضمناٌ اگر تعداد نامه های یافت شده زیاد باشد ، برای مشاهده بقیه نامه ها باید روی شماره صفحات نتایج جستجو که در انتهای صفحه پدیدار می شود کلیک کرده تا نتایج هر صفحه به صورت مجزا نمایش داده شود و یا از طریق علامتهای که در بالای صفحه نتایج جستجو قرار دارد، می توان به صفحه قبلی ویا صفحه بعدی مراجعه نمود.
امکانات پنجره نتایج جستجو : (شکل 30)

شکل 30 – امکانات پنجره نتایج جستجوی نامه
بایگانی : کاربری که دسترسی بایگانی داشته باشد ، می تواند با استفاده از این گزینه نامه مورد نظر را در پرونده مربوطه بایگانی کند.
توزیع : کاربری که دسترسی توزیع نامه را دارد ، از این گزینه می تواند جهت توزیع و یا توزیع مجدد نامه استفاده کند.
تصحیح : کاربری که دسترسی اصلاح مشخصات ثبتی نامه را دارد می تواند با استفاده از این گزینه مشخصات ثبتی را اصلاح و یا در قسمت اجزای نامه نیزدر صورت داشتن دسترسی، فایلی به نامه اضافه کند.
نمایش : با استفاده از این گزینه نامه، نمایش داده می شود.
پرونده : با کلیک بر روی این گزینه می توان یک نسخه از نامه را در ساختار طبقه بندی که ایجاد کرده ایم، کپی کنیم.
چاپ : با استفاده از این گزینه، می توان از لیست نتایج جستجو یک نسخه چاپی تهیه نمود.
فیلدها : با کلیک بر روی این گزینه پنجره کوچکی ظاهر می شود که می توان در آن ستونهایی که در این صفحه می بینیم را جهت مشاهده یا عدم مشاهده تیک زده و یا تیک آن را برداریم و نتیجه جستجو را بصورت شخصی سفارشی نماییم. .

جستجوی پیش نویس:
برای بازیابی پیش نویس های تهیه شده نیز گزارشی آماده شده است .جهت جستجوی پیش نویس در صفحه اصلی برنامه و از منوی گزارشها، گزینه پیش نویس را کلیک می کنیم. در پنجره ظاهر شده (شکل 31) براساس اطلاعات وارده می توان به جستجوی پیش نویس های تهیه شده پرداخت. نحوهگزارش گیری در این صفحه مشابه موارد ذکر شده قبلی می باشد.

شکل31 – پنجره جستجوی پیش نویس

نکته : در پنجره نتایج جستجوی پیش نویس ( پنجره 32) در صورتیکه پیش نویس به مرحله ثبت رسیده و به عنوان نامه صادره ثبت شده باشد در ستون دوم و با آیکون نمایش داده می شود که با کلیک بر روی آن می توانیم نامه صادره ای را که از روی همان پیش نویس ثبت شده است را مشاهده کنیم.

شکل32 – پنجره نتایج جستجوی پیش نویس
7-تغییر گذر واژه
کاربران برنامه می توانند در هر زمان که لازم است کلمه شناسایی خود را عوض کنند. با انتخاب گزینه تغییر گذرواژه از منوی تعاریف پنجره زیر(شکل 33) باز می شود.
کاربر لازم است تا ابتدا گذرواژه فعلی خود را وارد نماید و سپس گذرواژه جدید را دوبار در محلهای تعیین شده درج نماید. پس از تایید، گذرواژه جدید بررسی شده و در صورت عدم وجود مشکل ثبت می گردد. لازم به ذکر است در هنگام وارد کردن گذرواژه جدید توجه به فارسی یا لاتین بودن صفحه کلید و همچنین خاموش یا روشن بودن کلید Caps Lock از مشکلات بعدی ورود به برنامه می کاهد.

شکل 33 – پنجره تغییر گذرواژه

پروژه دات کام
www.Prozhe.com