موضوع تحقیق عوامل موثر بر یادگیری
مقدمه
یادگیری (learning discomfort )یک فرایند است.
در هر فرایند عوامل و متغیرهایی در حال تعاملند.
چند تا از مهمترین این عوامل که تاثیر آشکاری در روند یادگیری
دارند عبارتند از:
آمادگی ، انگیزه و هدف ، تجارب گذشته ،موقعیت و
محیط یادگیری ، رابطه جز و کل ، تمرین و تکرار.
فرد باید آمادگی لازم را برای یادگیری داشته باشد
هدف و انگیزه نیز از عوامل موثر بر یادگیری است یادگیری
معلول انگیزه های متفاوتی است.
یکی از این انگیزه ها که نقش مهمی در جریان یادگیری
میل و رغبت به آموختن است.
یکی دیگر از عوامل ایجاد انگیزه ، هدف است.
هدف به فعالیت انسان و جهت و نیرو می دهد.
اگر انسانی در طول زندگی خود هدف قابل وصولی
نداشته باشد، پویایی و حرکت خود را از دست خواهد داد.
هدف ارزشمند، فرد را به خواستن و طلب کردن وادار می کند.
تجارب گذشته
گذشته ، حال و آینده با هم ارتباط دارد،
یادگیری نیز جریانی است که تجارب گذشته
پایه و اساس وضع فعلی آن را تشکیل می دهد
و آنچه فرد در آینده خواهد آموخت باید متناسب
با تجارب او در زمان حاضر باشد.
موقعیت و محیط یادگیری
موقعیت و محیط یادگیری از عوامل بسیار موثر
در یادگیری است. محیط مانند نور ، هوا ، تجهیزات
و امکانات آموزشی. طبیعی است هر چه امکانات
آموزشی ، کتابخانه و منابع مختلف علمی مناسب تر
و بیشتر باشد، یادگیری در مقایسه با یادگیری که دارای
فضای مناسب نیست و در آن جز کتاب درسی منابع
دیگری یافت نمی شود بسیار متفاوت خواهد بود.
مطالعه فرایند یادگیری نشان خواهد داد که حرکت از کل به جز روند یادگیری را بهتر و فهم مطالب را آسان تر می کند. اجزا به تنهایی بی معنی و نامربوط هستند و در طرح و کل ، معنی پیدا می کنند. البته کل معادل مجموع اجزا نیست و بررسی تک تک اجزا و روی هم قرار دادن آنها سبب تصور کل نمی شود. کل عبارت است از نحوه ارتباط و پیوند اجزا با هم و تا این ارتباط مشخص نشود، اجزا قابل فهم نیستند.
تاثیر تمرین و تکرار در کل فرایند یادگیری و حیطه های مختلف آن بویژه در حیطه روانی – حرکتی ، انکار ناپذیر است.
یادگیری خلاق
مجموعه تکنیکها، فن ها و هنرها که
باعث بازدهی بیشتر برای مطالعه کننده می شود
یادگیری خلاق نام دارد
سه اصل دریافت اطلاعات
1- دیدن 2 – خواندن 3 – درک مطلب
یعنی بتوان با خواندن و دیدن به درک مطلب
پی برد و با دیدن مطلب را درک کرد
مقابله با کلمه خوانی
بر مبنای افزایش حوزه دید و کاهش زمان مکث روی کلمات، سرعت مطالعه بالا می رود که این باعث مقابله با کلمه خوانی خواهد شد
عوارض شیوه های نادرست مطالعه
اتلاف وقت 2 – خستگی 3- حواس پرتی 4- کاهش درک مطلب
5 – عدم علاقه و بی حوصلگی 6- کند ذهنی
اتلاف وقت
باعث خستگی و سرعت کم می شود
خستگی باعث عدم حرکت اعضای حرکتی به صورت غیر بهداشتی
و خارج از استاندارد می شود
حواس پرتی باعث عدم تمرکز در مطالعه می شود که خود باعث
کاهش درک مطلب می شود
عدم علاقه و بی حوصلگی نیز باعث کاهش یادگیری و عدم تمرکز می شود
کندذهنی باعث می شود فرد نتواند به تحلیل دقیق اطلاعات بپردازد و و دردرک لازم در تفسیر داده ها ناتوان است
وقتی بازدهی پایین باشد به نقطه اوج توانمندی و کسب قدرت مبتنی بر دانش، نایل نخواهیم شد
مبانی افزایش سرعت مطالعه
دستخوانی و درک بصری
الف- دستخوانی
که باعث مقابله با سرگردانی چشم بین کلمات و خطوط
می شود واز حواس پرتی جلوگیری می کند
دستخوانی باعث جلوگیری از برگشت چشم به عقب می شود
که این دراثر عدم اطمینان به خود به وجود می آید
ب- درک بصری
1- عدم بیان کلمات 2- پرهیز از کلمه خوانی
شیوه های مقابله با کلمه خوانی
1- کاهش زمان مکث روی کلمات
2- افزایش حوزه دید
دامنه یادگیری
حدفاصل زمانی مجاز برای مطالعه مداوم که امکان
کسب بازدهی مطلوب را فراهم آورد
هر 30 دقیقه یا 45 دقیقه ، 5 دقیقه استراحت
شرایط مطالعه کننده
الف – شرایط مطالعه کننده
هدف – تصویر ذهنی مثبت – بهداشت تن و روان – علاقه
ب- تدارک برای مطالعه
زمان مطالعه– مکان مطالعه – برنامه ریزی – رفتار مطالعه – زمانبندی مطالعه
زمان مطالعه : تنوع در متون مورد مطالعه روزانه
تناوب در متون تحلیلی و حفظی و دامنه یادگیری
انجام مطالعه : پیش مطالعه – حین مطالعه – پس از مطالعه(مرور)
عوامل موثر بر یادگیری
1- مرور 2- ارتباط و تداعی( در ذهنمان تداعی کنیم )
3 – برجسته سازی 4- مناطق ابتدا و انتهای متن
مرور در تاریخهای معین باعث می شود اطلاعات به
حافظه بلند مدت انتقال یابد
دریادگیری بهتر است از روش خطی و شبکه ای استفاده شود
در نظام خطی نکات کلیدی به صورت افقی یا عمودی
ثبت می شود در نظام شبکه ای نکات کلیدی بر حسب
موضوع در شاخه های اصلی که شاخه های فرعی و
غیر فرعی و.. دارد طبقه بندی می شود
اصول اجرای طرح شبکه ای
1- مشخص کردن عنوان مطلب 2- تمایز نکات اصلی از فرعی
3- محدودیت شاخه های اصلی 4- به کارگیری علائم و قراردادها
مراحل نظام مطالعه
پیش مطالعه – حین مطالعه – پس از مطالعه
پیش مطالعه
شامل : بررسی اجمالی کل کتاب
بررسی اجمالی هر فصل
سوال گذاری: به خاطر تمرکز حواس و دقت و توجه
مراحل حین مطالعه
مطالعه و یادداشت برداری
بازنگری و بازخوانی طرح شبکه ای
ازطرق تجسم و برای بازیابی
مراحل پس از مطالعه
مرور باعث می شود مطالب از حافظه کوتاه مدت به
حافظه بلند مدت انتقال یابد و باعث افزایش زمان پایداری
مطالب در حافظه گردد و نیز جلوگیری از فراموشی مطالب می شود
شیوه های دریافت اطلاعات
یادگیری یا گسترده است یا محدود
گسترده شامل مراحل دریافت، نگهداری و بازیابی
و مدت زمان حضور آن در حافظه حضور و انتقال به حافظه مستور
محدود براصل تفکیک مراحل یادگیری و یاد آوری
بر اساس پیش مطالعه – حین مطالعه و پس از مطالعه (مرور)
گسترده در حافظه بلند مدت و محدود در حافظه کوتاه مدت
تاثیر نیمکره راست در یادگیری
تجسم – تخیل و رویا – شناخت موسیقی این سه مورد در نیمکره راست
بسیار تاثیر گذارند
شاخه های اصلی از فرعی جداگردد
همه مطالب باید به صورت تجسم و رویا در ذهن تداعی گردد
موسیقی باعث خلق و نوآوری و فعالیت مغز می شود
باید مطالب به صورت رنگهای مختلف جدا گردد
نقاشی
باعث دقت و درک جزئیات می شود و تخیل و رویا را
افزایش می دهد و باعث افزایش خلاقیت و شکوفایی
بیشتر استعدادها می شود
می توان برای اشیاء با قدرت تخیل نقش در نظر گرفت
ودر ذهن تداعی کرد
تداعی پیوند برای پایداری
از ابزارهای مهم یادیاری نظام تداعی است که بر اساس تخیل و رویا و تجسم و تصور است
تداعی ایجاد ارتباط بین دو داده این داده می توانند نکات کلیدی استخراج شده از متن باشند
ارتباط منطقی شامل
اصل تضاد(شب و روز) اصل مشابهت ( روزنامه و مجله) اصل مجاورت (شمع و پروانه)
که از عوامل به معنی بازیابی عوامل دیگر است
ارتباط با ضمیر ناخودآگاه
ارتباط با ضمیر ناخودآگاه بیانگر شیوه تحت تاثیرقراردادن ضمیر ناخودآگاه به منظور نیل به اهداف تعیین شده است
با این کار باعث می شویم بستری را فراهم می آوریم که به اخذ تصمیم و صدور فرمانهای مورد نظر و متناسب با اهداف ازسوی ضمیر ناخودآگاه بیانجامد
البته باید توجه داشته که باید اهدافی انتخاب شود
که منطقی باشد و دست یافتنی
باید هدف را در ضمیر ناخودآگاه تجسم کرد
سعی شود موانع و مشکلات در هنگام القای هدف تجسم
نشود زیرا موانعی برای رسیدن به هدف هستند
برای تحقق هدف باید تلاش و پشتکار داشت
شیوه القای هدف به ضمیر ناخودآگاه
1- باور و نگرش خویشتن پویا
2- آرامش و تمرکز
3- تجسم هدف
نخستین اصل جهت القای هدف ایمان به خود و
باورداشتن خود است اینکه به باورهای خود ایمان داشته باشیم
تصویر ذهنی مثبت برنامه ریزی برای نیل به هدف است
برای رسیدن به تمامی اهداف باید آرامش داشت آرامش
و تمرکز از اصول مهم رسیدن به اهداف هستند
تجسم هدف در پی حضور آرامش و نیل به تمرکز است
به منظور القای هدف است
در تجسم خویش با بهره گیری از شرایط و امکانات واقعی
که متناسب با هدف می باشد حالتی طبیعی تر به
صحنه های تجسم می بخشیم تا شکلی واقعی برای ضمیر ناخودآگاه بیابد
بهترین زمان برای ایجاد ارتبطار با ضمیر ناخودآگاه و تجسم
صبحگاهان و شبانگاهان است بویژه صبح زود بلافاصله بعد
از برخاستن که می توان به تحت تاثیر قراردادن ضمیر
ناخودآگاه و تجسم هدف پرداخت
و در پایان بهتراست بعداز اجرا کردن موارد فوق
برای اینکه مطالب فراموش نشود مراحل مرور را انجام داد
زمان مرورها
مرور اول 1روز بعد از مطالعه و یادگیری
مرور دوم 10 روز پس از مرور اول
مرور سوم یک ماه پس از مروردوم
چهارمین مرور 4 ماه پس از مرور سوم
و پنجمین مرور یکسال بعد از مرور چهارم
فهرست منابع
1-http://atalebi.com
2-http://egza.wordpress.com
3-www.gozir.com
4- یادگیری خلاق ، فتح اله شجری ، انتشارات انجمن قلم ایران
5-www.neopersia.org
6-www.neopersia.org