عملیات تحت فشار
انواع سیستمهای آبیاری بارانی
شمای کلی دستگاه
آبپاش ارابه ای
آبپاش ارابه ای یا قرقره ای (traveler)
ویژگیهای کلی این سیستم
وجود یک آبپاش تفنگی بزرگ برای پخش آب
دریافت آب از لوله اصلی بوسیله یک شیلنگ بزرگ قابل انعطاف
فشار بالای 5 تا 10 Bar برای کارکرد دستگاه
دبی دستگاه 40 تا 120 متر مکعب در ساعت
منطقه قابل آبیاری در هر مرحله 100m در 400 m
میزان پخش آب در هر ساعت 5 تا 35 mm
مزایای استفاده از دستگاه آبیاری قرقره ای
مصرف با صرفه آب از طریق زمان آبیاری برنامه ریزی شده
پیش بینی زمان مناسب برای آبیاری
تنظیم سرعت مناسب آبیاری با توجه به رشد محصول مزرعه
خاموش شدن اتوماتیک دستگاه در اتمام آبیاری
افزایش سطح زیر کشت از طریق حذف پشته ها و نهر های آبیاری
قابلیت استفاده در اراضی بسیار ناهموار
پخش کود مایع از طریق آبیاری بارانی
تسریع فعالیت فتوسنتز از طریق شستشوی برگها
جلوگیری از فرسایش خاک
انواع سیستمهای آبپاش ارابه ای
1- سیستم ارابه ای شیلنگ کش
در این سیستم نیروی محرکه ارابه که مشتمل بر یک توربین آبی است همراه ارابه متحرک بوده و آب مورد نیاز سیستم را توسط یک شیلنگ نرم به طول 200 m و قطر 50 تا 100 mm از لوله اصلی در وسط مزرعه دریافت می کند.
نحوه حرکت ارابه
در این سیستم ارابه در یک طرف زمین به وسیله کابل فولادی محکمی مهار شده و از طرف دیگر زمین شروع به آبیاری می کند. در حین آبیاری با کار کردن توربین آبی کابل فولادی جمع شده و ارابه به سمت دیگر مزرعه شروع به حرکت می کند. طرح کلی از آرایش این سیستم در شکل زیر نشان داده شده است.
شمای کلی از آرایش سیستم شلنگ کش
آبپاش ارابه ای
نوع شلنگ کش
2- سیستم ارابه ای شلنگ پیچ
در این سیستم قرقره بزرگی در یک طرف مزرعه بطور ثابت قرار گرفته و شلنگ آبپاش که جنس آن معمولا سخت تر از حالت شلنگ کش است دور این قرقره می پیچد و آبپاش که روی یک ارابه یا چرخ قرار گرفته به سمت انتهای زمین حرکت می کند. جنس لوله های این سیستم معمولا از جنس PE بوده و طول آنها به 200 تا 400m می رسد.
نحوه حرکت ارابه
به عنوان مثال در حالتی قرقره در وسط زمین و در نزدیک لوله اصلی قرار می گیرد شیلنگ و ارابه به وسیله نیروی یک تراکتور از قرقره باز شده و به یک سمت مزرعه سوق داده می شوند. با کار کردن توربین روی پمپ و عمل آبیاری شیلنگ با سرعت دلخواه به دور قرقره پیچیده و به سمت آن برمی گردد. سپس قرقره و آبپاش 180 درجه به سمت دیگر مزرعه چرخیده و دوباره عمل آبیاری تکرار می شود.
شمای کلی از آرایش سیستم شلنگ پیچ
آبپاش ارابه ای
نوع شلنگ پیچ
دستگاه آبیاری قرقره ای
مدل شاتگان T.S.A
مشخصات فنی
عرض دستگاه
قطر لوله پلی اتیلن
حداکثر طول منطقه آبیاری شده
پهنای منطقه آبیاری شده
اندازه نازل
فشار جریان اب در ابتدای توربین
درجه چرخش قرقره
درجه چرخش گان
250 Cm
65-90 Cm
200 – 340 m
60 – 90 m
18-28 mm
5 – 11 Bar
360 درجه
360 درجه
اجزای تشکیل دهنده دستگاه آبیاری قرقره ای شاتگان
شاسی دستگاه
شاسی یکپارچه با تحمل وزن تا 3000 کیلوگرم
پایه های هیدرولیک برای ثابت نگه داشتن دستگاه
پایین آوردن و بالا بردن هد به صورت هیدرولیک با تراکتور
چرخها
تعداد 2 چرخ با اندازه 8.25 – 15
قدرت تحمل چرخ ها 2000 کیلوگرم
میزان باد چرخ ها 3 Bar
متغیر بودن چرخ ها در محور عرضی
قرقره چرخشی
دارای توان چرخش 360 درجه
نکته (در حین آبیاری قرقره چرخشی موازی با مسیر و چرخ های حامل دستگاه عمود بر مسیر آبیاری خواهند بود.)
لوله پلی اتیلن
توانایی تحمل فشار تا 20 Bar
قطر لوله ها 65 – 75 – 85 – 90 mm
طول لوله ها 200 – 250 – 300 – 340 m
توربین دستگاه
جلوگیری از اتلاف انرژی
اندازه توربین متناسب با میزان جریان آب و قطر لولهPE
دریچه نازل در توربین برای هدایت کامل جریان به پروانه
هد
نگه دارنده گان
متصل شده به انتهای لوله PE
پایه های قابل تغییر بر حسب عرض ردیف های کشت از 1500 تا 2800 mm
آسیب نرساندن به زمین به علت قوس دار بودن آن
قابلیت استفاده در محصولاتی مثل ذرت و آفتابگردان به علت ارتفاع بالای هد
گان
دارای خط سیر 24 درجه نسبت به افق
استفاده از نازل های مختلف شامل نازل های مخروطی برای پرتاب دورتر آب نوع حلقوی برای شکستن جریان آب حتی در فشار های پایین
سیستم هدایت کننده لوله PE
وظیفه جمع کردن یا باز کردن لوله را بر عهده دارد.
گان
حمل دستگاه
نکات مهم در حمل دستگاه
قرار داشتن قرقره در جهت حرکت
محکم شدن قرقره توسط میله ضامن
بلند شدن هد از زمین
کشیدن ترمز گیربکس به سمت STOP
بالا بودن پایه مالبندی توسط جک دستی
بالا بودن 2 پایه عقبی توسط سیستم هیدرولیک تراکتور
نحوه استفاده از دستگاه
با توجه به موقعیت مزرعه از نظر ابعاد و موقعیت منبع آب دستگاه را در ابتدا یا وسط زمین قرار می دهیم.
شاسی را در جهت حرکت قرقره برای دور های بعدی آبیاری قرار می دهیم.
میله ضامن را بیرون کشیده قرقره را در جهت کانال آبیاری گردانده و دوباره توسط میله ضامن محکم می کنیم.
پایه های نگه دارنده نیز توسط جک های هیدرولیکی بواسطه تراکتور در زمین ثابت می شوند.
اهرم گیربکس را در حالت START قرار داده ترمز گیربکس را آزاد می کنیم.
هد را توسط جک های هیدرولیکی پایین آورده به قلاب پشت تراکتور آویزان کرده با سرعت 5 Km/h در جهت خط مستقیم حرکت می دهیم.
وصل کردن آب به دستگاه
شیلنگ فشار را باز نموده فیلتر اصلی را در محل حلقه شیلنگ قرار می دهیم.
پمپ اصلی آب و جریان آب را به دستگاه آبیاری مزرعه وصل می کنیم.
فشار کارکرد دستگاه را بین 6 تا 11 Bar تنظیم می کنیم.
تذکر: برای ثابت ماندن هد در هنگام پاشیدن آب وزنه هایی مناسب از آن آویزان می کنند که این وزنه ها بر اساس قطر نازل و فاصله دو پایه نگه دارنده گان از جدول زیر بدست می آیند.
تنظیم سرعت جمع کردن لوله PE:
این عمل توسط اهرم فرمان انجام می شود. اگر اهرم به طرف بالا یا علامت منفی نزدیک شود سرعت جمع آوری کمتر شده و برعکس. البته این سرعت ها در روی صفحه سرعت سنج کاملا مشخص می باشد.
ترمز خطر:
با فشار اهرم عمودی گیربکس به طرف داخل تسمه انتقال نیرو آزاد شده و جمع آوری لوله کاملا متوقف می شود. قبل از ادامه جمع آوری لوله نیز باید دقت شود که لوله کاملا شل باشد. این کار با کشیدن اهرم گیربکس به طرف STOP انجام می شود.
سرویس و نگه داری دستگاه:
از موثر ترین کارها در طول عمر مفید دستگاه سرویس و نگه داری آن است.
بعد از هر 100 ساعت کار باید تمام قطعات گریسخور دستگاه گریس کاری و روغنکاری شوند. رعایت نکات زیر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
روغنکاری بلبرینگ کف گرد
روغنکاری یاتاقانهای سیستم هادی
روغنکاری گان
کنترل فشار باد لاستیک چرخ ها که باید 3 Bar باشد.
چارت عملیاتی آبیاری قرقره ای
چارت عملیاتی آبیاری قرقره ای
به عنوان مثال برای قطر نازل 26 mm و ابتدای فشار لوله توربین 10 Bar داریم:
پهنای پاشش = 87 m
حداکثر آب مصرفی = 560 m3/h
و اگر سرعت جمع آوری لوله توسط دستگاه 21 m/h باشد داریم:
میزان رطوبت جذب شده در زمین = 30 mm
پایان