بسم الله الرحمن الرحیم موضوع:درمانگاه نام و نام خانوادگی: نام درس: طراحی4 استاد :
موقعیت درمانگاه در بیمارستان: درمانگاه پر ترددترین فضای یک بیمارستان می باشد و بهترین محل قرار گیری این بخش در طبقه همکف می باشد و مهمترین اصل در طراحی درمانگاه ر نظر گرفتن یک ورودی مستقل از سایت به این بخش می باشد تا بیماران سرپایی تداخلی با عملکرد بیمارستان نداشته باشند در صورتی که در مانگاه در طبقات در نظر گرفته شود باید ارتباط عمودی مستقلی برای آن طراحی شود.
شناخت مسیرهای حرکتی گروههای مختلف درمانگاه: 1-مسیر حرکت بیماران: معمولا دو دسته از بیماران به بخش درمانگها مراجعه می کنند. دسته اول: کسانی می باشند که برای تشخیص بیماری خود برای اولین بار به درمانگاه مراجعه می نمایند. دسته دوم: بیمارانی که قبلا برای تشخیص بیماری خود مراجعه نموده اند و در این مرحله برای اراده نتیجه آزمایش یا رادیولوژی و… به پزشک مربوطه مراجعه می نمایند.
2-مسیر حرکت پرسنل: 1-کادر فنی متخصص: پزشکان عمومی و متخصص و… 2-کادر فنی غیر متخصص: پرستاران، بهیاران و… 3-کادر اداری: مسئول پذیرش و منشی کلینیک و… مسیر حرکت لوازم: مسیر حرکت ابزار و وسایل نسبت به سایر بخش های بیمارستان محدود تر می باشد که شامل: پرونده های پزشکی، ملحفه، لوازم استریل و… می باشد
تقسیم بندی فضاهای درمانگاه: فضاهای اصلی = فضاهایی که عملکرد مصاحبه، معاینه و معالجه در آن ها صورت می پذیرد. فضاهای پشتیبانی= این فضاها عملکرد درمانی و تشخیصی را ندارند مثل فضاهای انتظار ، پذیرش، صندوق، انبار و اتاق تمیز و … یک پزشک عمومی در درمانگاه جهت مراجعه کنندگانی که آشنایی با بیماری خود ندارند در نظر گرفته می شود تا پزشک پس از معاینات اولیه بیمار را به کلینیک مربوطه معرفی نماید
بیمارستان های عمومی 4 تخصص اصلی جراحی، زنان و زایمان، اطفال و داخلی می باشند که هر کدام از این تخصص ها می تواند دارای زیر مجموعه هایی باشد
فضاهای فیزیکی بخش: الف)حوزه کلینیک های تیپ ب) حوزه کلینیک های تخصصی ج) حوزه کلینیک های تفضاهای مکمل د) حوزه کلینیک های پشتیبانی الف) حوزه کلینیک های تیپ: نیاز به طراحی های خاصی ندارد و در شیفت های مختلف و روز های مختلف توسط تخصص های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. هر کلینیک دارای دو بخش مصاحبه و معاینه می باشد و دو سیستم کلی در طراحی این حوزه تاثیر گذار می باشد
سیستم ادغام مصاحبه و معاینه
سیستم تفکیک مصاحبه و معاینه
حوزه کلینیک های تخصصی: در این کلینیک ها حرفات تخصصی خاصی ارائه می گردد و دارای ابعاد و تجهیزات مخصوص می باشد مانند کلینیک چشم پزشکی: دارای فضاهایی مانند تعیین نمره چشم و تجویز عینک و معاینه چشم با میکروسکوپ و…
تعیین نمره چشم به دو صورت انجام می شود: روش مستقیم:
روش غیر مستقیم:
کلینیک دندانپزشکی: دارایب فضایی برای معالجه دندان، عکسبرداری، تاریکخانه، کاراه دندان و… می باشد. *اتاق جراحی و ترمیم دندان دارای مساحت 12 متر مربع می باشد. *فضای قالب سازی و ساختن دندان دارای مساحت 6 متر مربع می باشد *عکسبرداری از دندان در تاریکخانه کوچکی به ابعاد 7/1 *7/2 متر مربع انجام می شود
حوزه فضاهای مکمل: نوار قلب:این اتاق در مجاورت کلینیک قلب و داخلی قرار دارد این اتاق براساس تعداد مراجعه کنندگان می تواند یک تخته یا بیشتر باشد و به اندازه تعداد تخت ها دستگاه نوار قلب (E C G) قرار می گیر و مساحت آن حدودا 18 متر مربع است. اتاق نوار مغز: در کنار کلینیک اعصاب قرار دارد و از نظر دستگاهی و تجهیزات مانند اتاق نوار قلب است و این اتاق نیاز به فضای کنترل دارد تا هنگام عکسبرداری از بیمار کسی وارد اتاق نشود. و فضای این اتاق 18 متر مربع است.
-داروخانه: از آنجایی که یک بیمارستان داراری یک داروخانه و داروخانه هم کار توزیع داروهای بیماران بستری و هم ارائه داروهای مورد نیاز بیماران سرپایی درمانگاه را بر عهده دارد بهتر است که در بین درمانگاه و بخش اصلی بیمارستان قرار گیرد. در بیمارستان های زیر 400 تختخواب یک داروخانه هم برای بیمارستان و هم برای درمانگاه وجود دارد ولی در بیمارستان های بزرگتر هر بخش داروخانه مجزا دارد.
و از آنجایی که بیمار حق ورود به فضای داروخانه را ندارد بهتر است که فضای انتظاری برای بیماران در داروخانه در نظر گرفته شود که این فضا به ازای هر 1 نفر ، 1 متر مربع است و داروخانه باید دارای فضایی مانند اتاق داروساز، سرویس بهداشتی فضایی برای ساخت داروهای ترکیبی داشته باشد. تزریقات و پانسمان: بهتر است اتاق تزریقات و پانسمان جدا از همدیگر در نظر گرفته شود و این فضا معمولا در نزدیکی ورودی اصلی و انتظار اصلی درمانگاه قرار می دهند و دارای مساحت 9 متر مربع می باشد.
حوزه فضاهای پشتیبانی : فضای انتظار: فضای انتظار باید دارای مساحت کافی و مناسب با ورودی اصلی طراحی شود و معمولا به ازای هر یک نفر ، 3/1 متر مربع می باشد و به طور کلی مساحت فضای انتظار اصلی برابراست با: حاصل ضرب 3/1 متر مربع در نصف کل مراجعین درمانگاه در یک روز شلوغ مساحت فضای انتظار فرعی برابر است با: عدد بدست آمده بر تعداد کلینیک ها تقسیم می شود.
نکته مهم: در طراحی فضای انتظار باید فضای انتظار کودکان را از سایر کلینیک ها جدا نمود. پذیرش: پذیرش در حکم اطلاعات نیز می باشد و مساحت پذیرش بستگی به کارکنان داراد که به ازای هر نفر 5 متر مربع می باشد. نکات مهم در طراحی پذیرش 1-نزدیکی هر چه بیشتر پذیرش به ورودی درمانگاه 2-عدم تداخل آن با قسمت های درمانی کلینیک ها 3-نزدیکی آن به بایگانی پزشکی
صندوق: در مجاورت پذیرش و فضای اداری درمانگاه قرار می گیرد و با استفاده از دریچه ای به فضای انتئظار متصل می شود و فضای آن به ازای هر پرسنل 5/4 متر مربع می باشد. اتاق تمیز: در نزدیکی ایستگاه پرستاری قرار می گرد و محلی برای نگهداری لوازم یکبار مصرف و … می باشد. وفضاهای دیگر این حوضه شامل اتاق جمع آوری کثیف و سرویس بهداشتی و… می باشد.
پایان