شیوه های جستجو و یافتن اطلاعات با کیفیت در اینترنت
“Not all the information that exists in the world is on the Internet–
Not all the information that is on the Internet is accurate.”
Our content in this workshop:
بخش اول :
آشنایی با دلایل و ابزارهای بازیابی اطلاعات
چرا به ابزار هایی برای بازیابی اطلاعات نیازمندیم؟
از چه ابزارهایی برای جستجوی اطلاعات بهره می برید؟
راهنماهای موضوعی
موتورهای جستجو
راهنماهای موضوعی با موتور جستجو
ابرموتورهای جستجو
Our content in this workshop:
بخش دوم :
چگونه به جستجوی اطلاعات بپردازیم؟
شیوه های شروع جستجو
ترفندها و نکته های جستجو
جستجوی ساده و پیشرفته
معیارهای ارزیابی منابع بازیابی شده
اصول اخلاقی و حق مولف
استناد به منابع اینترنتی
Our content in this workshop:
بخش سوم :
آشنایی با برخی منابع رایگان اینترنتی:
منابع رایگان فارسی
منابع رایگان انگلیسی زبان
موتورهای جستجوی تخصصی
مجلات الکترونیکی
پایان نامه های الکترونیکی
کتابهای الکترونیکی
روزنامه های الکترونیکی
Why we need some
tools for IR in Internet?
Why?
1- افزایش حجم تولید اطلاعات :
1970 میلادی : 125 میلیون.
1999 میلاد ی : 320 میلیون.
2001 میلادی : 1 میلیارد و سیصد میلیون .
2003 میلادی : 4 میلیارد صفحه .
2006 میلادی : 5 میلیارد صفحه
2010 میلادی : ؟ ؟ ؟
Why?
2- تنوع در تولید اطلاعات
چاپی
الکترونیکی
دیداری – شنیداری
دیجیتالی و …
Why?
3- فقدان استانداردهای کنترلی :
هیچ کنترل کتابشناختی همانند شابک در مواد چاپی برای اینترنت وجـــود ندارد . همچنین یک سیستم فهرستنویسی متمرکز برای وب وجود ندارد .
(Tyner, R. and Slany, W., 2001)
Why?
4- فقدان ابزار استاندارد جستجو :
ابزارهای جستجوی مختلفی وجود دارند که :
پایگاههای اطلاعاتی مختلفی را ارائه می کنند.
زبانهای دستوری متفاوتی نیاز دارند .
دارای قابلیتهای جستجوی متفاوتی هستند.
هر یک شیوه خودشان را برای نمایش اطلاعات دارند .
NOW:
به منظور:
دستیابی به منابع مفید ارائه شده در اینترنت .
کسب اطلاعات به گونه ای کارآمد .
نیازمندیم:
با ابزارهای مختلف جستجو در اینترنت آشنا شویم.
با تکنیکها و شیوه های موثر جستجومجهز گردیم. .
What Do You Use To Search?
راهنماهای موضوعی (Subject Directories)
موتورهای جستجو (Search Engines)
ابرموتورهای جستجو(Meta Search Engines)
راهنما با موتور جستجو (Directory with Search Engine)
Subject Directories
نمایش نتایج جستجو به صورت موضوعی یا گروهی .
نمایش اطلاعــات به صورت سلسله مراتبی – با موضوع کلی شروع شده و به موضوعات فرعی و اخص تر ختــم می گردد.
زمانی که در جستجوی موضوع یا رشته خاصی هستیم مفیدند.
نتایج مرتبط تری را در مقابل موتورهای جستجو ارائـــــه می کنند.
توسط انسان نمایه سازی و مهیا می گردند . ( وب استاتیک)
Subject Directories
مزایا :
اطلاعات آنها توسط انسانها نمایه سازی می گردد و لذا دارای ارزش بیشتری از صفحات وب دینامیک دارند .
معایب :
پایگاههای اطلاعاتی آنها اندک است .
روز آمدی آنها نسبتا دیر انجام می شود.
Subject Directories
Internet Subject Directories.
INFOMINE, from the University of California, is a good example of an academic subject directory
Yahoo is a famous example of a commercial portal
Examples of Specialized directories
EXAMPLES OF SUBJECT-SPECIFIC DATABASES (i.e.,VORTALS),
Educator's Reference Desk (educational information)
Expedia (travel)
Internet Movie Database (movies)
Jumbo Software (computer software)
Kelley Blue Book (car values)
Monster Board (jobs)
Motley Fool (personal investment)
MySimon (comparison shopping)
PsychCrawler (psychology resources)
Roller Coaster Database (roller coasters)
SearchEdu (college & university sites)
Voice of the Shuttle (humanities research)
WebMD (health information)
Directory with Search Engine
از هر دو شیوه جستجوی کلید واژه ای و موضوعی بهره می برند .
موقعی باید استفاده شوند که شما از جستجوی کلید واژه ای یا موضوعی به تنهایی مطمئن نیستید .
می شود ابتدا از جستجوی موضوعی داشته باشید و سپس جستجوی کلید واژه ای انجام دهید .
Directory with Search Engine
مزایا:
به جستجوگر در محدود کردن موضوع مورد جستجو کمک می کند.
معایب :
ممکن است برای جستجوهای پیچیده مناسب نباشد.
Directory with Search Engine
YAHOO نمونه یک راهنما با موتور جستجو است .
مثلاً در جستجوی آموزش و پرورش
دسته بندی های مختلفی وجود دارد همچون :
all of Yahoo!
just this category
Search
Advanced Search
Help
Conferences (27)
Institutes (47)
Journals (11)
Online Teaching and Learning (162)
American educator
Search engines:
موتور جستجو چیست؟
صفحه ای در اینترنت است که به منبع صفحات متصل می شود و
به کاربران امکان می دهد در خواست خودشان را در قالب واژه ها مطرح کنند.
صفحات و پاسخهای مناسب با درخواست کاربر را در اختیار او قرار می دهد .
Search engines:
نحوه عملکرد:
هر موتور جستجو دارای پنج بخش است :
Spider عنکبوت =
Crawler = خزنده
Indexer بایگانی کننده =
Database پایگاه داده =
Ranker = سیستم رتبه بندی
موتورهای جستجو
معماری و ساختار یک موتور جستجو
Search engines:
مزایا:
در مقایسه با راهنماهای موضوعی دارای پایگاههای اطلاعاتی بزرگی هستند.
اطلاعات روزآمدی را در اختیار کاربران قرار می دهد.
بهترین گزینه برای جستجوهای ترکیبی محتوا / کلیدواژه هستند .
جستجوها می توانند با تاریخ ، نوع قالب ، رشته و … محدود شوند.
حجم عظیمی از اطلاعات را می توان در مدت زمان اندکی مورد جستجو قرار داد.
کنترل در طول جستجو : عبارات جستجو را می توان در موارد لزوم ترکیب نمود.
Search engines:
معایب :
یافتن مواد مورد نظر به دلیل نداشتن دسته بندی های موضوعی دشوار است.
بازیابی های نامرتبط .
تکنیکهای جستجو و نمایه سازی در موتورهای مختلف متفاوت است .
لینکهای مرده ( برخی از مدارک و لینکها از بین رفته اند.)
تحت تاثیر ترفندها و اسپم ها قرار می گیرند .
سایتهای پرداخت کننده پول بیشتر در رتبه بندی بالاتر قرار می گیرند.
Meta-Search engines:
ابر موتور جستجو چیست ؟
ابزار جستجوی عظیمی که از چند موتورجستجوی مختلف استفاده می برد .
ابر موتور جستجو صفحه رابط واحدی را پیش روی کاربر قرار می دهد .
صفحات وب را نمی گردد ، نمایه نمی سازد و …
Meta-Search engines:
جستجو با موتورهای جستجو
جستجو با ابر موتورجستجو
Meta-Search engines:
چرا ابر موتور جستجو ؟
موتورهای جستجو به تنهایی تمام اینترنت را تحت پوشش قرار نمی دهند .
کاربرها ترفندهای مختلفی را برای ارتقاء رتبه بندی وب سایت خود اعمال می کنند .
دشواری انتخاب نتایج جستجو در نتایج جستجوهای پیچیده .
جستجوی قالبهای مختلف اطلاعات .
صرفه جویی در وقت کاربر.
نیاز به کوشش کمتر برای یافتن اطلاعات .
Section two
How search?
Getting Started Searching
URL’s
Searching techniques
Search engines
URL’s
Uniform Resource Locator
The web “address” that connects you with a website
Goes in the address bar at the top of the screen
Gives you information about the website
Parts of a URL
http://www.starwars.com/seminars.html
http://–hypertext transfer protocol:
the language computers use to “talk” to one another
www—world wide web:
the body of information connected by the cables and computers of the Internet
.starwars—domain name:
the structured, alphabetic-based, unique name for a computer on a network
.com—top level domain:
gives an idea of where the document is stored
/seminars—file name:
a folder within a website
.html—hypertext markup language:
the computer language used to format documents
Before you search, you need to:
Prepare
Organize
Combine
Prepare
What do you need to know about your topic?
Make a list of all the terms connected with your topic.
Include names, organizations, and phrases.
Organize
Make a list of the words that are critical to your search.
Note terms that you don’t want to see appear.
Discard the rest.
HOW Organize
Identify your concepts When conducting any database search, you need to break down your topic into its component concepts.
List keywords for each concept Once you have identified your concepts, you need to list keywords which describe each concept. Some concepts may have only one keyword, while others may have many.
Specify the logical relationships among your keywords Once you know the keywords you want to search, you need to establish the logical relationships among them.
For example…
If you are looking for information about life on the planet Mars, you don’t want sites popping up about the Roman god of war.
Put that in your list of words you don’t want to see.
What other words might be connected with your topic that will send you to useless sites?
Combine
Use Boolean operators to combine your most important terms.
Use AND to connect the terms you want to see.
Use NOT to exclude terms you don’t want.
Use OR to include similar terms.
Boolean Operators
A AND B ( Files containing both terms)
A OR B ( Files containing at least one of the terms)
A NOT B ( Files containing term A only)
برخی ترفندهای جستجو
صفحه گوگل را باز کنید.
می توانید آن را شخصی سازی کنید.
ترفندهای جستجو در وب
توجه: این ترفندها در بسیاری از موتورهای کاوش مورد استفاده قرار می گیرد.
1- جستجوی عبارتی
علامت““ : برای جستجوی عین عبارت
علامت[] و {} : برای جستجو عبارتی به صورتی که زوجهای کلمات در فاصله نزدیک به یکدیگر قرار داشته باشند.
ترفندهای جستجو در وب
2- نادیده گرفتن کلمات
علامت – : برای نادیده گرفتن برخی از کلمات در جستجوها از این علامت استفاده می شود. ( رعایت فاصله)
3- لحاظ کردن کلمات
علامت + : برای انجام جستجوهایی است که تمامی واژه ها را در برداشته باشد.
ترفندهای جستجو در وب
4- کلمات متشابه و مترادف
علامت ~ : برای یافتن کلمات متشابه از این نشانه استفاده می شود.
~food ~facts برای اطلاعات تغذیه ای و آشپزی
5- سایر شکلهای کلمه
علامت * : برای یافتن سایر شکلهای یک واژه lib*
ترفندهای جستجو در وب
6- نوع خاصی از مدارک:
filetype: : اگر به دنبال نوع خاصی از مدارک هستیم بعد از کلمات جستجو این عبارت را نوشته و نوع را مشخص می کنیم.
7- جستجوی اطلاعات در سایتی خاص:
– site: : اگر منابع اطلاعاتی خود را فقط از یک سایت خاص بخواهیم بعد از عبارت جستجو کلمه ساید و سپس آدرس آن را قرار می دهیم.
ترفندهای جستجو در وب
8- بازه عددی( سال و قیمت)
1940..1950: برای اینکه جستجوی خود را در بازه عددی خاصی محدود کنیم. مثل Sony TV $300..$500
9- تعریف واژه:
– define: اگر به معنی کلمه ای نیاز دارید قبل از آن این واژه را استفاده نمایید.
ترفندهای جستجو در وب
10- ماشین حساب
شما می توانید با وارد کردن نشانه های مربوط به اعمال اصلی در گوگل محاسبات خود را انجام دهید.
11- زمان
– شما می توانید ساعت جاری شهرهای مختلف جهان را با وارد کردن واژه time پیش از آن بدانید.
ترفندهای جستجو در وب
12- آب و هوا
برای دانستن آب و هوا شهری خاص تا ده روز آینده کلمه weather را قبل از نام شهر وارد می کنید
13- طلوع و غروب خورشید
برای دانشتن ساعت طلوع و غروب خورشید نیز یکی از دو کلمه sunrise یا sunset را پیش از نام شهر وارد کنید.
و … Earthquake، 10.5 cm in inches، 150 GBP in USD، map
ترفندهای جستجو در وب
14- عملگرهای بولی
AND : برای محدود کردن جستجو
OR : برای بسط جستجو
NOT: برای محدود کردن( استثنا کردن)
ترفندهای جستجو در وب
15- کلیدواژه / کلید واژه ها در عنوان
Intitle یا allintitle
16- کلیدواژه / کلیدواژه ها در URL
Inurl یا allinurl
Simple Vs Advanced Search
Simple search
Very broad :retrieves thousands of irrelevant files
Advanced search
Narrowing the search
Boolean
Phrase searching
Field search
Truncation
Advanced Search Functions Using Google
چند نکته در جستجو با گوگل
گوگل به حروه کوچک و بزرگ حساس نیست.
گوگل شکل مفرد و جمع کلمات را جستجو می کند.
گوگل کلمات ایست را هم جستجو می کند.
Remember….
Hits are returned and ranked according to–
How many times terms appear on the page
How often terms appear
How close terms are to each other
How near the top of the page the terms are found
The best results will appear on the first page or two of hits
No two search engines are alike. Try another search engine, or rephrase your terms if you don’t get good results.
Before you start using the information–
EVALUATE!
Criteria for Critical Evaluation of Information on the Internet
Evaluating Information Content on the Internet:
Purpose
Intended Audience
Scope
Currency
Authority
Bibliography
Objectivity
Accuracy
Criteria for Critical Evaluation of Information on the Internet
Evaluating Information Structure on the Internet:
Design
Software Requirements
Hardware Requirements
Style
Uniqueness
Criteria for Critical Evaluation of Information on the Internet
Evaluating Information Accessibility on the Internet:
Restrictions
Stability
Security
Boise Public Library
57
More Evaluation: Look for
“About us”
Contact info
Who they link to
Truncate URL trick
Paid placement
Copyright Issues
What can you copy?
Give credit to what you have used.
What is protected by copyright?
Literary works
Computer software
Musical works
Dramatic works
Motion pictures
Sound recordings
Citing a website
Last name, first name of author.
If there is no author listed, begin with the title.
“Title of article within the website.”
Put quote marks around the title
Name of website.
Underline the name
Date article was written.
Put the date first, then abbreviate the month.
Date you accessed the article.
URL.
If the URL won’t fit on one line, break it at a slash. Include the entire URL, not just the one for the home page.
Works Cited
Books
Jones, Debra. Exploring the Internet. New York: Neal-Schuman Publishers, Inc., 1999.
Simpson, Carol, and McElmeel, Sharron L. Internet for Schools: A Practical Guide, 3rd ed. Worthington, Ohio: Linworth Publishing,Inc., 2000.
Websites
Adams, Helen, Beyers, Catherine. “Lesson 2: Finding Information on the Internet.” American Library Association. Dec. 15, 2003. <http://www.ala.org/cfapps/archive.cfm?path=ICONNfclesson2.html>.
مقاله الکترونیکی:
گزنی، علی. 1379. طراحی سیستمهای بازیابی اطلاعات بهینه در نرم افزارهای کتابخانه ای و اطلاع رسانی. علوم اطلاع رسانی 16 (1-2). http://www.irandoc.ac.ir/ETELA-ART/ 16/16_1_2_7_abs.htm (دسترسی در 3/7/1385) .
(گزنی، 1379)
مدارک پیوسته:
پازکی ، زهرا. 1384. مقدمه ای بر دیابت (مرض قند). http://www.bpums.com/bimariha/ diabet/diabet.htm (دسترسی در 18/7/1385).
( پازکی، 1384)
Ajzen, Icek. 2002. The theory of planned behavior. http://www.people.umass.edu/ aizen/tpb.diag.html (accessed 20 Feb. 2005).
(Ajzen, 2002)