شهر هوشمند
مقدمه
شهر به عنوان خاستگاه تمدن بشری همواره مورد توجه نظریه پردازان علوم مختلف بوده است.
فضای پیچیده شهر و رهایی از مشکلات و نارسایی ها آن، اندیشمندان را به فکر اصلاح و ایجاد ساختارهای جدید شهری وادار نموده است.
ترافیک سنگین
آلودگی هوا
معظلات اجتماعی
نا امنی
نقش کلیدی فن آوری های نوین اطلاعات و ارتباطات در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نمی توان نادیده گرفت.
امروزه شهر هوشمند و شهر الکترونیک به عنوان راهکار بی بدیل حل معضلات شهری مورد توجه شهرسازان و مدیران شهری واقع شده است.
* شهر هوشمند مکانی ممتاز برای توسعه پایدار اقتصادی، صنعتی و … بوده که در آن به مسائلی مانند ترافیک، مصرف انرژی، آلودگی، تخریب سرزمین، بروز رسانی و بهینه سازی زیرساخت های شهری، بهبود کیفیت زندگی و … از طریق یک رویکرد نوآورانه و سیستماتیک، بر اساس ارتباط و تبادل اطلاعات با هدف بهینه سازی فرآیندهای مدیریت شهری پرداخته می شود.
تعریف شهر هوشمند
* بر اساس ادبیات مدیریت شهری، "شهری هوشمند" است که قادر به پیوند سرمایه فیزیکی با سرمایه اجتماعی به منظور توسعه خدمات بهتر و زیرساخت لازم در یک شهر بوده و تنها در این صورت است که مدیران شهری و استانی، قادر به تجمیع فن آوری، اطلاعات، و دیدگاه فرهنگی و اجتماعی برحسب یک برنامه منسجم و بهبود خدمات شهری خواهند بود.
* بر اساس نگرش و تفکر سیستمی، "شهر هوشمند" یک کلان سیستم از زیر سیستم های شهری است. به عبارت دیگر با ترکیب و تعامل بسیاری از مجموعه های شهری مانند: سازمان ها، شرکت ها، دانشگاه ها، شهروندان و… و همچنین مجموعه ها و زیرسیستم های مستقل هوشمند در هر شهر، سیستم پیچیده ی بزرگی تشکیل می گردد که به آن شهر هوشمند گویند.
اقتصاد پایدار بر مبنای شهر هوشمند ، بر اساس نظریه و تئوری سیستم ها بنا شده است، شهرها به عنوان یک کلان سیستم درنظر گرفته شده و هر شهر از اجزایی به نام زیرسیستم تشکیل گردیده و این زیرسیستم ها، در حقیقت همان سازمان ها، صنایع، مردم و دیگر مولفه های شهری هستند که در راستای رسیدن به هدف نهایی که همان اقتصاد توسعه یافته و پایدار شهری است، به صورت منظم و یکپارچه در ارتباط و تعامل می باشند.
در شاخصهای رشد هوشمند شهری، بیشتر به تنوع کاربری اراضی، میزان دسترسی در ارتباط بـا تراکم جمعیت پرداخته میشود، از این رو سرانهی کاربریها و سهم هر کدام از کاربریها به مساحت منطقه، مورد توجـه است و هرچه تراکم ساختمانی، نسبت کاربریهای مخـتلط و عمـومی، فضـای سـبز و بـاز و فضـای پیـادهرو بـه سـایر کاربریهای عمومی در سطح محلّهها بیشتر باشد، نشانگر هوشمندتر بودن آن منطقه است. در حقیقت، وجود کاربریهای مختلط و دسترسی مناسب در منطقه، با برطرف کردن نیازهای ساکنان محلّههای مختلف در همان منطقه، باعث کاهش حجم سفر و ترافیک در شهر میشود. از سوی دیگر، رشد هوشمند به تمام شاخصهای اجتمـاعی، اقتصـادی، کالبـدی و دسترسی توجه دارد.
در حال حاضر شهرها تحت تاثیر فناوری های نوین تعاریف جدیدی به خود می گیرند:
شهر الکترونیک
شهر هوشمند
شهر مجازی
هدف آینده مدیران شهری، تبدیل شهرهای سنتی به شهرهای مدرن می باشد که تمام فعالیت های این شهرها به صورت الکترونیکی و هوشمند و با کمترین حضور افراد انجام می شود.
توسعه سریع فناوری های جدید و فرایندهای نوآوری، مدل جدیدی از شهرها را به نام "شهر هوشمند" به وجود آورده است. شهری که با استفاده از فناوری های جدید، ارتقاء نوآوری و مدیریت دانش زیست پذیرتر، کاربردی تر، رقابتی تر و به روز تر می باشد.
اصول تعریف شهر هوشمند
تعریف شهر هوشمند
1)" شهر هوشمند "مکانی ممتاز برای توسعه پایدار اقتصادی، صنعتی و … بوده که در آن به مسائلی مانند ترافیک، مصرف انرژی، آلودگی، تخریب سرزمین، بروز رسانی و بهینه سازی زیرساخت های شهری، بهبود کیفیت زندگی و … از طریق یک رویکرد نوآورانه و سیستماتیک، بر اساس ارتباط و تبادل اطلاعات با هدف بهینه سازی فرآیندهای مدیریت شهری پرداخته می شود .
2)" شهری هوشمند" است که سرمایه گذاری در سرمایه های انسانی و اجتماعی و زیرساخت های ارتباطی از جمله حمل و نقل و همچنین زیر ساخت های مدرن مانند ICT که باعث رشد پایدار اقتصادی و کیفیت بالای زندگی می شود، با مدیریت صحیح منابع طبیعی، از طریق مدیریت مشارکتی مردم در آن انجام پذیرد( Caragliuet.al.2009)
3)شهری که درآن تکنولوژی های گوناگون جهت بهبود زندگی شهروندان با هم ترکیب و مورد استفاده قرارمی گیرد.
تفاوت شهر الکترونیکی و شهر هوشمند شهر هوشمند
مفهوم شهرالکترونیک به عنوان زیرساخت یا سرمایه فیزیکی
مفهوم شهر هوشمند به عنوان شهرها در عین حال به عنوان سرمایه فکری((intellectual capital و دانش ارتباطی یا زیرساخت اجتماعی قلمداد می شود.
تفاوت های عمده میان شهر هوشمند و شهر دیجیتال، توانایی شهر هوشمند درپاسخگویی و حل مسائل شهری شهروندان تحت سلسله مراتبی پایین به بالااست.
تفاوت شهر الکترونیکی و شهر هوشمند
سرمایه گذاری بر روی :
یک شهر زمانی هوشمند می شود که :
در این شهرها که براساس زیرساخت های زندگی الکترونیک طراحی می شود، نیازهای افراد به روشی هوشمندانه و با استفاده از آخرین فناوری های روز دنیا تامین می شود. اگرچه زیرساخت های فیزیکی از مهم ترین و ضروری ترین نیازهای توسعه زندگی شهرنشینی شهرهای هوشمند است، از همه مهم تر شهروندان هوشمند، از معیارهای اصلی شهرهای هوشمند آینده هستند.
*مدیریت هوشمند شهری:Smart Governance
* انرژی هوشمند: :Energy Smart
* ساختمان هوشمند: Smart Building
* پویایی (حمل و نقل) هوشمند: Smart Mobility
* زیرساخت هوشمند: Infrastructure Smart
* تکنولوژی هوشمند: Smart Technology
* سلامت و مراقبت های بهداشتی هوشمند: Smart Healthcare
* شهروند هوشمند:Citizen Smart
* اقتصاد هوشمند Smart Economy
اجزا و مولفه های شهر هوشمند :
شهری که حداقل 5 مولفه را دار باشند ، شهری هوشمند به حساب می آید
مدیریت هوشمند شهری:((smart governance
حکومت هوشمند شامل مشارکت سیاسی و فعال، خدمات شهروندی واستفاده هوشمند از دولت الکترونیک می باشد. علاوه بر این حکومت هوشمندبه استفاده از کانال های ارتباطی جدید، از قبیل دولت الکترونیک و یا(دموکراسی الکترونیک)اشاره دارد.
اهداف
معیار ها و شاخص های مدیریت هوشمند
اقتصاد هوشمند عوامل مربوط به رقابت اقتصادی دریک قلمرو را شامل می شود
اقتصاد هوشمند ((smart economy
نفوذ استفادهICT در تجارت
کاربرد کامپیوتر و اینترنت در موسسات
میزان نفوذ اینترنت در تجارت الکترونیک
ارتقاء مالی
آژانس های توسعه محلی
استراتژیهای توسعه اقتصاد شهری
جذب و حفظ استعداد و تقویت خلاقیت
کارآفرینی و حمایت از کارآفرینی
توسعه فضای کسب وکار
پارک های فناوری وعلمی
مراکز تجارت
بین المللی سازی شهر
استراتژی ارتقاء شهر در سطح بین المللی
توسعه پروژه های راهبردی در راستای موقعیت بین المللی شهر
شرکت در شبکه های بین المللی
اقتصاد هوشمند ((smart economy
اقتصاد هوشمند به شهرهایی با صنایع هوشمند اشاره دارد، که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت داشته و همچنین سایر صنایعی که فناوری اطلاعات وارتباطات در فرآیندهای تولید ارتباطات آنها جای دارد.
معیار ها و شاخص های اقتصاد هوشمند
پویایی هوشمند ((smart mobility
پویایی هوشمند یعنی فراهم آوردن زمینه جهت دسترسی عمومی به فن آوری های جدید و استفاده از آنها در زندگی روزمره شهری
اتصال و زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات
نفوذ استفاده از اینترنت همراه
معیار ها و شاخص های پویایی هوشمند
محیط هوشمند ((smart environment
محیط هوشمند اشاره به استفاده از فناوری های جدید برای حفظ و حراست از محیط زیست دارد.
مفهوم از شهر هوشمند استفاده از تکنولوژی، افزایش پایداری و مدیریت بهتر منابع
طبیعی است.
اهداف
پایداری محیط زیست
کاهش استفاده از انرژی به کمک نوآوری های فناوری و وتشویق به کاهش مصرف و بازیافت
حوضه های محیط زیست هوشمند
امنیت و اعتماد
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود امنیت عمومی
فرهنگ و هویت
ابتکاراتی برای دیجیتالی کردن میراث فرهنگی
معیار ها و شاخص های محیط هوشمند
زندگی هوشمند ((smart living
صحبت کردن در مورد زندگی هوشمند یعنی گردآوری جنبه های مختلف که به بهبود کیفیت زندگی شهروندان بسیار کمک می کند؛ ازجمله فرهنگ، بهداشت، ایمنی، مسکن، گردشگری و غیره
دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی الکترونیک
مدیریت اطلاعات بیماران
اتوماسیون و هوشمند سازی خانه
اهداف
حوضه های زندگی هوشمند
سلامت الکترونیکی
کارت سلامت الکترونیکی
خدمات آنلاین پزشکی
کنترل خانه از راه دور یا سیستم های هشدار برای بیماران
دسترسی و شمول الکترونیکی
توسعه برنامه های دیجیتالی برای گروه های در معرض خطرعدم شمول
معیار ها و شاخص های زندگی هوشمند
شهروند هوشمند:Citizen Smart
عنصر متمایز کننده شهر دیجیتالی از شهر هوشمند وجود مردم هوشمند است. مردم هوشمند بر اساس مهارت ها و سطح آموزشی شان تعریف می شوند. کیفیت تعاملات اجتماعی همچون یکپارچگی، زندگی جمعی و توانایی برقراری ارتباط با جهان ، نیز از مصادیق مردم هوشمند به شمار می آید.
• ارائه بهتر خدمات آموزشی در مناطق شهری و روستایی
• آموزش مجازی و از راه دور برای آگاه سازی هرچه بیشترشهروندان
اهداف
آموزش و پرورش
ساکنین دارای مدرک دانشگاهی
وجود و حضور یک دانشگاه در شهر
وجود مکان هایی برای اجرای طرح های آموزشی
فراهم بودن فضا برای تزریق طرح های آزمایشگاهی به بازار تقاضا
آموزش مجازی
طرح هایی برای ایجاد و توسعه کلاس های دیجیتال
در آموزش ICT استفاده ازاجرای برنامه های آموزش مجازی
آموزش مادام العمر
سرمایه انسانی
همکاری بین شرکت ها و مراکز دانش بنیان
تحقیق و توسعه و نوآوری
حوضه های شهروند هوشمند
معیار ها و شاخص های مردم هوشمند
مزایای شهر هوشمند
تغییر کند فرآیندهای سنتی کسب و کار به فرآیندهای بهینه شده
سطح پایین اعتقاد به استفاده از استانداردهای بین المللی
عدم پاسخگویی زیر ساخت های فناوری اطلاعات کشور مانند اینترنت
تغییر و تحولات جهانی و تحریم ها
مشکلات قانونی و حقوقی در مبحث فضای سایبری و مجازی
فقدان قانون نظام مالکیت معنوی
مشخص نبودن متولیان استقرار شهر الکترونیکی
ندادن اولویت و اهمیت کافی به ICT در سیاستگذاری های ملی
چالش های عدم تحقق شهر هوشمند
راه کارهای رفع چالش ها
فناوری اصلاعات و ارتباطات
فاوا
نمونه ای از شهرهای هوشمند
با بودجه ی کمکی ( سانتاندر ) 9 میلیون یورویی اتحادیه اروپا به نمونه اولیه یک شهر هوشمند تبدیل شده است.
در مسافتی به اندازه 6 کیلومتر مربع در مرکز شهر چیزی حدود 10 هزار حسگرنصب شده است.
با کمک این حسگرها نور ,گرما,وزن ,میزان رطوبت هر شی درحال حرکت مانند انسان و وسایل نقلیه قابل اندازه گیری و ثبت است.
در هر ثانیه میزان سرعت ,مسافت طی شده, اطلاعات محل ,و حتی میزان آلودگی و اکسید نیتریک هوا به آزمایشگاه دانشگاه کانتابریا ارسال می شود.
این انتقال اطلاعات برای تاکسی ها و ماشین های پلیس هم به همین صورت انجام می گیرد. به علاوه تمام ساکنین شهر م یتوانند به این داده ها بر روی تلفن های خود دسترسی داشته باشند.
ساکنان شهر به همین نحو به حجم ترافیک در مسیرهای مختلف و میزان آلودگی هوا در شهر نیز دسترسی دارند.
میزان نوردهی و روشنایی شهر هم با سیستم های هوشمند کنترل می شود.برای مثال چراغ خیابان های شهر در یک شب مهتابی در مقایسه با یک شب بارانی میزان نور کمتری را تولید می کنند.
سیستم آبیاری پارکهای شهر هم برای جلوگیری از هدر رفتن آب با سیستم های هوشمند کنترل میشود.
سانتاندر در اسپانیا
وین اتریش:
سطح رفاه و دارا بودن کمترین میزان تاثیرات مخرب بر محیط زیست از عوامل تعیین کننده به حساب آمده اند.
نوآوری شهری و فضای سبز
بکارگیری دولت دیجیتال
افزایش بهره وری در حمل ونقل مترو
استفاده از گاز طبیعی از محل دفن زباله
تورنتو آمریکای شمالی:
درصد رشد پروژه های شهر هوشمند در سطح بین الملل
با تشکر از توجه شما