سیل بندها و گوره ها
Levees and flood walls
محدود کردن جریان سیلاب در یک عرض معینی از رودخانه به کمک سازه هایی نظیر گوره ها و دیواره های سیل بند انجام میگیرد. این سازه ها از پخش شدن و گسترش سیلاب در زمینهای اطراف رودخانه جلوگیری کرده, آن را در یک مسیر و مجرای مشخص و محدود هدایت میکند. ساخت گوره ها (خاکریزهای سیل بند) قدیمیترین, رایج ترین و نیز یکی از مهمترین روشهای مهار سیلاب از دیر باز تاکنون بوده است. گوره, بند خاکی کوتاهی است که در فواصل مختلف از کناره رودخانه و در امتداد آن ساخته میشود تا نقش سواحل مصنوعی را در دوره های سیلابی که آب رودخانه از سواحل طبیعی خود بیرون میرود, را ایفا کند و بخش عمده زمینهای اطراف رودخانه را از آب گرفتگی محافظت نماید درمناطق شهری و سایر مناطق که ارزش زمینها زیاد میباشد, به جای گوره از دیواره های سیل بند استفاده میگردد. دیواره های سیل بند از جنسهای مختلف بتنی, سنگی, آجری و …. ساخته میشوند.
مقطع تیپ سیل بندها
ساخت گوره ها (خاکریزهای سیل بند) قدیمیترین, رایج ترین و نیز یکی از مهمترین روشهای مهار سیلاب از دیر باز تاکنون بوده است
سیل بند شینگن در ژاپن با قدمت 400 سال
نرده های سیلاب سنتی در ژاپن برای محافظت سیل بند ها با قدمت 400 سال
نرده های سیلاب سنتی در ژاپن برای محافظت سیل بند ها با قدمت 400 سال
مقاطع محتلف دیواره های سیل بند
دیواره های سیل بند در مناطق شهری
دیواره های سیل بند در مناطق شهری
جانمایی سیل بندها
از مسائل مهم در طراحی گوره ها, زهکشی مناطق داخلی میباشد که از راه حلهای مختلف, بشرح زیر مورد استفاده قرار میگیرند:
. 1. حوضچه جمع آوری و ایستگاه پمپاژ
. 2. زهکشی درونی گوره ها
. 3. زهکشی انحرافی
4. کانال زهکشی
. 5. تخلیه از لوله های تحت فشار
یکی از روشهای آببندی گوره ها (دیواره آببند(
زهکش پنجه
ایمنی سیل بندها مطلق نیست و بنابراین مدیریت بحران نقش کلیدی دارد
با توجه به عدم قطعیتهای مهندسی آب حتی با بهترین فنون احداث, خطر تخریب وجود دارد
نگهداری سیل بندها
مکانیزم های مختلف تخریب سیل بند بشرح ذیل میباشد:
– – روگذری سیلاب
– – نشت آب و آبشستگی
– – فرسایش
– – ناپایداری شیبها و لغزشهای پیاپی (Sloughing)
– – ایجاد حفره توسط حیوانات
در بسیاری از رودخانه ها افزایش تراز آب در جریان سیلاب به میزان چند سانتیمتر بالاتر از تاج سیل بند میتواند موجب تخریب آن شود
بنابراین افزایش اضطراری ارتفاع سیل بندها در جریان سیلاب که در مقابله با سیلاب صورت میگیرد، دارای اهمیت فوق العاده می باشد.
روشهای مورد استفاده بشرح زیر میباشد:
1. خاکریز اضطراری بر روی تاج سد
2. کیسه های شنی
3. دیوار حائل چوبی – خاکی
4. جعبه خاکی
حاکریزی بر روی سیل بندها
در صورت تخریب سیل بندها، عواقب میتواند از شرایطی که اصلا" سیل بندی احداث نشده باشد بسیار وخیم تر شود.
با افزایش تراز سیلابی در ناحیه ای که گوره ها احداث شده اند, تراز آب در بالا دست و پایین دست افزایش مییابد، در این راستا لازم است ساماندهی رودخانه ها بر اساس یک طرح جامع به انجام برسد
THE END