پاورپوینت راه های جلوگیری از گاز گرفتگی


راههای جلوگیری از گاز گرفتگی با کربن مونوکسید و ویژگی وسایل گاز سوز
به نام خدا

فهرست مطالب
روش های پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با مونوکسید کربن
گاز گرفتگی چیست
ویژگی وسایل گاز سوز
علائم مسمومیت و اقدامات درمانی

گاز گرفتگی چیست
مسمومیت با مونوکسید کربن هجوم هوای سرد به مناطق مختلف کشورمان و افزایش استفاده از وسایل گرمایشی که عمدتا گاز سوز است، خطرات ناشی از مسمومیت با مونوکسید کربن (گاز گرفتگی) را افزایش می دهد. هر ساله آمارهای متعددی از بیمارستان های سطح کشور انتشار می یابد که دال بر شیوع بالای سالانه این مسمومیت است. این مسمومیت ناشی از سوختن ناقص سوخت های فسیلی مانند زغال، نفت، گازوئیل، بنزین و گاز شهری است.
 

مونوکسید کربن گازی است بی رنگ و بی بو که براحتی منتشر می شود. مونوکسید کربن از طریق تنفس وارد ریه ها شده، به جریان خون رسیده و به گلبول های قرمز متصل می شود. گلبول قرمز وظیفه اتصال و انتقال اکسیژن را دارد، اما زمانی که مونوکسید کربن به آنها متصل می شود دیگر توانایی حمل اکسیژن را از دست می دهد. در این صورت خود به خود اکسیژنی از ریه جذب بدن نشده و بیمار با وجود استنشاق اکسیژن خفه می شود.
برای پخش گاز در سراسر بدن حدود چهار تا شش ساعت زمان نیاز است؛ مدت زمانی که ما در خواب هستیم و گاز سمی در حال پخش در هوای اتاق است. مسمومیت در کودکان سریع تر بروز کرده، اما در افراد مسن عوارض عصبی ناخوش بیشتری را بجا می گذارد. جنین مادران باردار نیز می تواند دچار مسمومیت با مونوکسید کربن شود.
 
علائم مسمومیت متنوع است. شایع ترین علائم شامل سردرد، احساس گیجی، تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال می شود. البته بیماران با تشخیص ابتلا به عفونت های ویروسی یا مسمومیت غذایی مرخص می شوند. باید دقت داشت که این بیماران تب نداشته و دسته جمعی مبتلا می شوند. اگر پیگیری از نظر تماس با گاز شهری و دیگر سوخت های فسیلی مانند تماس با دود ماشین از آنها گرفته شود، تشخیص به بیراهه نمی رود. اغلب آزمایشگاه های بیمارستانی و غیر بیمارستانی توانایی شناسایی را ندارند یا دسترسی به آن مقدور نیست. در صورتی که شرایط مصدوم به احتمال مسمومیت با مونوکسید کربن دلالت دارد باید بسرعت و بدون معطلی برای تشخیص از محیط آلوده خارج شده و به بیمارستان منتقل شود.
 

درمان اصلی در بیمارستان با تجویز اکسیژن با غلظت بالا شروع می شود. بسیاری از بیماران نیازمند اکسیژن با فشار بالا هستند که تعداد محدودی از مراکز درمانی به آن دسترسی دارند. متاسفانه تعدادی از مصدومان مسمومیت با مونوکسید کربن دچار عوارض تاخیری می شوند. از دست رفتن حافظه، اختلال شخصیتی، پرخاشگری، بی قراری و حتی کوری از دیگر عوارض تاخیری گزارش شده است. با وجود تحقیقات فراوان افراد در معرض خطر چنین عوارضی مشخص نیستند، اما مسلم است که هر چه علائم اولیه شدیدتر باشد خطر بروز عوارض بیشتر است.

روش های پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با مونوکسید کربن
دود ناشی از آتش سوزی ها و یا گاز متصاعد شده از احتراق ناقص سوخت های فسیلی مثل نفت، گازوئیل، گاز، ذغال و چوب، تولید گازی می نماید به نام گاز مونوکسیدکربن که استنشاق آن، حتی به مدت دو الی سه دقیقه، موجب مسمومیت با این گاز می گردد.
افراد بر اثر استنشاق دود ناشی از آتش سوزی در فضای بسته در ظرف دو الی سه دقیقه مصدوم و دچار مسمومیت شدید با این گاز گشته که اگر سریعا اقدامات امداد و نجات صورت نگیرد منجر به مرگ وی خواهد شد.

سوخت ناقص وسایل گرمازایی که با سوخت فسیلی کار می کنند یا سوزاندن ذغال چوب در محیط های بسته مثل اتاق، چادر، کانکس و گاراژ با تولید این گاز (CO) به تدریج موجب مسمومیت افراد درون آن گشته و در صورت ادامه این وضعیت موجب مرگ آنان خواهد شد. نظر به اینکه گاز مونوکسیدکربن گازی است بی بو، بی رنگ و بی مزه تولید آن در محیط بسته چندان قابل تشخیص نیست و به تدریج که غلظت آن بالا می رود ابتدا فرد دچار سردرد، تهوع و استفراغ و ضعف در توانایی حرکتی می گردد و به دنبال آن گیجی و بی حالی رخ داده به طوری که قربانی قادر به حرکت و فرار از محیط نمی باشد و به زودی در اغماء فرو رفته، مرگ فرا می رسد.

این مراحل به خصوص وقتی که فرد یا افراد در خواب می باشد بدون اینکه بفهمند ادامه می یابد به طوری که همه ساله عده زیادی از این طریق جان خود را از دست می دهند. با توجه به خطرات بسیار زیاد این گاز و فراوانی احتمال وقوع آن جهت پیشگیری توصیه های زیر را به دقت مورد توجه قرار داده و بکار بندید.
توصیه های ایمنی جهت پیشگیری از مسمومیت با دود و گاز مونوکسیدکربن
1 – هنگام نصب هرگونه وسیله گرمازا و حرارتی ابتدا از صحت و درست نصب شدن آن طبق دستورالعمل کارخانه سازنده وسیله اطمینان حاصل کنند.
2 – از سوزاندن ذغال چوب در داخل خانه، گاراژ، چادر و کانکس خودداری کنید.
3 – از تغییر خودسرانه وسایل گرمازای سوختی بپرهیزید.
4 – از به کار بردن وسایلی مانند بخاری نفتی، چراغ خوراک پزی نفتی، گاز پیک نیک و غیره برای گرم کردن خانه اجتناب نمایید و در صورت استفاده مطمئن شوید هوای آزاد از خارج به داخل خانه جریان دارد.

5- هنگام استفاده از وسایل گرما زای سوختنی مطمئن شوید که از دودکش مناسب برای آن استفاده کنید
6- هرگز از وسایل گرمازای سوختنی بدون دودکش در اتاق در بسته یا بدون پنجره به خصوص در زمانی که افراد منزل در آن می خوابند استفاده نکنید.
7- از بکار گیری وسایل گرمازای گازوئیلی در داخل خانه بپرهیزید.
8- همواره مراقب تهویه کافی جریان هوا در داخل خانه باشید.
9- بازدید سالانه وسایل گرمازای سوختنی قبل از فصل سرما توسط افراد حرفه ای ضروری است.

علائم مسمومیت و اقدامات درمانی

علائم ابتدایی مسمومیت با دود گاز مونواکسید کربن سر درد، خستگی، تهوع و استفراغ، تنگی نفس می باشد که اگر ادامه داشته ضعف و بی حالی و گیجی و سرانجام اغما و مرگ فرا می رسد لذا به محض بروز علائم فوق اقدامات زیر را انجام دهید:
 
فورا وسیله گرم زا را خاموش کنید
در و پنجره های خانه را باز کنید
سریعا از محل نظر دور شوید
کمک های اولیه را برای افرادی که دچار علائم شدید هستند انجام دهید
استفاده از کپسول ها در صورت در دسترس بودن بسیار مفید خواهد بود
با اطلاع به مراکز کمک رسانی مثل آتش نشانی و اورژانس از طریق تلفن سریعا اقدام به انتقال مصدوم به اولین مرکز درمانی نمایید.

ویژگی های وسایل گاز سوز
برای پیشگیری از این حوادث لازم است به نکات ذیل توجه جدی مبذول گردد:
۱. هر وسیله گازسوز باید مجهز به دودکش سالم و مجزا باشد.
۲. در انتهای دودکش باید کلاهک تعبیه و به نحوی محکم گردد که در اثر وزش باد از جای کنده نشود.
۳. دودکش سالیانه باید بازدید گردد تا در صورت گرفتگی مجرا یا مسدود شدن انتهای آن و یا افتادن کلاهک رفع عیب گردد.
۴. شعله وسایل گازسوز کنترل گردد که به صورت یکنواخت و با رنگ آبی بسوزد، در غیر این صورت حتماً به سرویس کار مجرب مراجعه نمایند تا شعله را تنظیم و سایر عیوب احتمالی را نیز رفع نماید.
۵. هوای مورد نیاز برای سوختن هر وسیله گازسوز باید به حد کافی تامین گردد. در نزدیکی آبگرمکن و بخاری های گازسوز باید روزنه یا پنجره ای باز باشد و یا از طریق زیر درها جریان هوای لازم تامین گردد. درهای آهنی یا چوبی که کاملاً بسته و فاقد هرگونه درز یا منفذی برای عبور هوا می باشد، تاکنون حوادث فاجعه باری آفریده اند.

۶. اتصالات دودکش و قطعات آن کنترل شود که کاملاً درگیر بوده و درز یا روزنه ای که گازهای سوخته و سمی را به داخل اتاق یا حمام هدایت کند نداشته باشد.
۷. نصب آبگرمکن گازسوز در حمام، رخت کن و حتی در مجاورت می تواند بسیار خطرناک باشد و به همین دلیل ممنوع گردیده است

8. در صورتی که در محل استفاده از وسیله گازسوز دچار سوزش چشم، سردرد یا سرگیجه می شوید، نسبت به آن بی تفاوت نمانده و حتماً درصدد رفع فوری مشکل پیش آمده باشید، این مشکل می تواند ناشی از عدم تنظیم مشعل یا کثیف بودن آن، گرفتگی دودکش و یا نرسیدن هوای کافی به شعله باشد.

پایان