عنوان بررسی شیوه های مختلف مقاوم سازی سازه های با مصالح بنایی
چکیده:
بدلیل آنکه بسیاری از ساختمانهای متداول در اکثر نقاط ایران، ساختمانهای مصالح بنایی و مختلط می باشند و اکثر این سازه ها طوری ساخته می شوند که در برابر بارهای زلزله مقاومت بسیار کمی دارند لذا در این سمینار انواع روشهای مقاوم سازی ساختمانهای با مصالح بنایی و مختلط مورد بررسی قرار گرفته است. در انتخاب روشهای مقاوم سازی سعی بر آن بوده است که آسانترین روشها که در ایران نیز قابل اجرا باشند استفاده گردد.
مقاوم سازی به انواع حالات تقویت دیوارها سقفها، پی ها و ستونها، تیرها، شناژها و یکپارچه سازی اجزاء مختلف ساختمان تقسیم می گردد. تعمیر و مرمت سازه های آسیب دیده نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
مقدمه
از آنجا که کشور ایران به عنوان یکی از منطقه های زلزله خیز جهان در مسیر کمربند زلزله آلپ هیمالیا قرار دارد و وجود گسل های فراوان و رخداد زلزله های شدید گذشته های دور و دهه های اخیر در راستای گسل های شناخته شده و همچنین نقشه پهنه بندی موجود خطر زلزله نشانگر این واقعیت است که اکثر مناطق کشور در معرض وقوع زلزله های شدید یا نسبتا شدید قرار دارند، از طرفی با توجه به وضعیت آسیب پذیری بسیار نگران کننده شهرها و روستاهای کشور که حاصل قرن ها غفلت در تاریخ ایران بوده است، تا قبل از زلزله منجیل- رودبار (در سال 1369) اقدامات و فعالیت های موثر علمی – فنی در زمینه کاهش خطرات ناشی از زلزله بسیار اندک بوده و آن هم به صورت پراکنده انجام پذیرفته است. پس از این زلزله و بدنبال انجام کارهای گوناگون در زمینه مهندسی زلزله موقعیت کشور از این نظر بهبود یافت به طوری که تهیه و تدوین مقررات، بازبینی آئین نامه های زلزله، تهیه و تدوین دستورالعمل های ایمن سازی و بهسازی لرزه ای ساختمان ها بخشی ازدست آوردهای حاصل از خود آگاهی جامعه فنی و مدیران کشور پس از زلزله مهم سال 1369 در رودبار و منجیل می باشد.
در کنار این پیشرفت ها، کمبودهای شدید و نگران کننده ای وجود دارد که حاصل ساختار سازهای غیرفنی و ناامن بوده، به طوری که شهرها و روستاهای کشور با ساختمان های نامقاوم در برابر زلزله، پرهزینه، کم دوام، پرهزینه از نظر انرژی و گران قیمت از نظر نگهداری شکل گرفته است.
در حال حاضر ساختمان های ساخته شده با مصالح بنایی ]بخصوص ساختمان های آجری[، درصد بالایی از ساختمان های موجود یا در حال احداث در کشور ما را تشکیل می دهند مهمترین عامل مقبولیت ساختمان های بنایی در ایران، بویژه در شهرستان ها در دسترس بودن مصالح، ساده بودن تکنولوژی تولید آجر و بلوک های بنایی، آشنایی سازندگان با نحوه ساخت و ساز با مصالح بنایی و سرانجام ارزان تر بودن قیمت تمام شده این قبیل ساختمان ها نسبت به ساختمان ها با اسکلت فولادی و بتن مسلح می باشد.
گزارش برخی از زلزله های چند دهه اخیر زلزله 31 خرداد ماه 1369 رودبار و منجیل
در حدود 30 دقیقه صبح روز پنجشنبه 31 خردادماه 1369 زلزله شدیدی در استان گیلان و زنجان به وقوع پیوست که در آن شهرهای منجیل و رودبار و صدها پارچه از دهات و آبادی های پرجمعیت منطقه به کلی ویران شد. بزرگی این زلزله بین 3/7 و 7/7 ریشتر می باشد و طبق آماری که از طرف مراجع رسمی اعلام شد، روی هم بیش از 35000 نفر از مردم کشورمان جان خود را در این حادثه از دست دادند و قریب یک صد هزار ساختمان و خانه مسکونی خراب و یا بلااستفاده گردید، به باغات و اراضی کشاورزی و کانال های آبیاری صدمات فراوان وارد شد
از ویژگی های زلزله اخیر گیلان و زنجان آن است که برخلاف زلزله های گذشته ایران که اغلب در مناطق کم جمعیت و یا در مناطق روستایی و فاقد ساختمان و تاسیسات مهم اتفاق می افتاد، این زلزله در منطقه ای روی داده است که علاوه بر آنکه از مناطق پرجمعیت محسوب می شود، چند شهر را نیز فراگرفته است که دارای ساختمان های مهم و تاسیسات زیربنایی شامل سد سفیدرود، نیروگاه برق و کارخانجات سیمان لوشان، و پل های بزرگ و سیلوی یک صد و بیست هزار تنی سراوان رشت قرار داشتند و همه این مسائل دلایلی برای توجه بیشتر جامعه مهندسی به امر ساخت و ساز بعد از این زلزله می باشد. در شکل های زیر تصاویری از خسارات این زلزله مشاهده می شود:
تصاویری از زلزله رودبار و منجیل 1369
اثرات زلزله اول تیرماه 1381 چنگوره – آوج بر ساختمان های بنایی و مختلط
در روز اول تیرماه 1381 زمین لرزه ای به بزرگی 3/6 در مقیاس ریشتر منطقه از استان قزوین، همدان و زنجان را به لرزه درآورد. بر اثر این زلزله بیش از 230 نفر کشته و بیش از 1466 نفر مجروح شدند. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که ساختمان های سنتی در روستاها و شهرهای منطقه دارای سیستم سازه ای منسجم و یکپارچه نبوده و از مصالح بسیار ضعیف و توسط افراد غیرفنی و ناآشنا به اصول ساخت و ساز ساخته شده اند و از کیفیت بسیار نامطلوبی برخوردارند. به همین دلیل است که با وجود زلزله نه چندان شدید، آسیب های نسبتا زیادی به منطقه وارد شده است
خسارات وارده به ساختمان ها در اثر زلزله چنگوره – آوج
بر اثر این زلزله به ساختمان های مسکونی و عمومی در شهر آوج و بیش از 80 روستا در استان های قزوین، همدان و زنجان خسارات فراوانی وارد شده است. جدول 1-1 میزان خسارات وارده به روستاهای منطقه آسیب دیده را بنا به گزارش سازمان هلال احمر نشان می دهد
گونه های ساختمانی منطقه آوج
ساختمان های منطقه آسیب دیده اعم از ساختمان های شهری و روستایی را می توان به گروه های زیر تقسیم کرد.
1) ساختمان های بنایی که شامل بنایی کامل و مختلط بنایی و فلزی می باشند.
2) ساختمان هایی با سازه های فولادی
3) ساختمان های خشتی و گلی
4) ساختمان هایی باشناژ افقی و عمودی.
بررسی آسیب های وارده به ساختمان های منطقه آوج
در این زمین لرزه به ساختمان های خشتی و گلی آسیب های شدیدی وارد شد و بسیاری از آنها به کلی فرو ریخت. در شهر آوج ساختمان های بنایی و نیمه اسکلت نیز دچار خسارت های شدیدی شدند به طوری که دیوارهای جداکننده داخلی اغلب دچار واژگونی شده و در بسیاری از ساختمان ها سقف های ضربی در بخش های انتهایی به علت عدم اتصال تیرها با یکدیگر و نیز عدم اتصال با دیوارها فرو ریخته اند. در محل تقاطع دیوارها ترک های عمیقی مشاهده می شود. در برخی ساختمان ها دیوارهای متقاطع به کلی از هم جدا شده اند و بخشی از آنها فرو ریخته است. در روستاهای چنگوره و بسیاری از روستاهای منطقه با ساختمان های خشتی و گلی به کلی ویران شد و ساختمان های بنایی نیز دچار تخریب شده اند و بسیاری از دیوارها و سقف های آنها فرو ریخته است. در روستاها ساختمان تمام اسکلت نیز به چشم می خورد که به دلیل عدم وجود مهاربندی و استفاده از پروفیل های بسیار ضعیف در سازه اغلب فرو ریخته و یا دچار تغییر شکل های زیادی شده اند و لازم است تخریب یا بازسازی شوند در شکل تصاویری از ساختمان منطقه و آسیب های وارده نشان داده شده است.
نمونه هایی از ساختمان های آوج و آسیب های وارده به آن
بررسی علل خرابی ساختمان های مختلط و بنایی منطقه آوج
در این ساختمان ها که سازه آنها توسط افراد غیرمتخصص ساخته شده است و فاقد هر گونه طراحی و محاسبه رعایت ضوابط آئین نامه ای می باشند، مهمترین علل خرابی آنها به قرار زیر می باشند:
1) عدم استفاده از سیستم سازه ای مقاوم در برابر بارهای ثقلی و جانبی
2) عدم طراحی و محاسبه سازه در برابر بارهای وارده
3) استفاده از پروفیل های بسیار ضعیف برای تیرها و ستون ها
4) عدم انسجام بخش های مختلف از قبیل سقف ها با دیوارها و دیوارها فونداسیون
5) عدم اتصال تیر طاق ضربی با یکدیگر
6) عدم اتصال دیوارهای متقاطع با یکدیگر
7) عدم اتصال تیغه های داخلی به سقف و کف و دیوارهای جانبی آنها
8) اجرای ناصحیح دیوار چینی
9) استفاده از مصالح بسیار ضعیف
10) استفاده از افراد غیرفنی در اجرای ساختمان
11) عدم رعایت ضوابط آئین نامه طرح ساختمان ها در برابر زلزله در مورد ساختمان های بنایی
دسته بندی ساختمان های آجری
ساختمان های آجری به بناهای گفته می شود که با مصالح فشاری، مثل آجر، بلوک بتنی، سنگ و خشت و ملات بنا شده اند. این ساختمان ها را می توان به چهار گروه غیرمسلح، نیم مسلح، مسلح و مرکب تقسیم کرد
ساختمان های آجری غیرمسلح
ساختمان آجری غیرمسلح متداول ترین و قدیمی ترین نوع ساختمان را در کشورمان را تشکیل می دهد و به دو گروه عمده شهری و روستایی قابل تفکیک است در ساختمان های روستایی دیوارها معمولا از خشت خام یا سنگ های رودخانه ای با ملات گل ساخته شده، سقف ها بصورت گنبدی از خشت خام، در نواحی جنوب خراسان، و یا تیرهای چوبی با پوشش گل، در نواحی شمال کشور، بنا می شوند. گاهی برای استحکام بیشتر از شمع های چوبی استفاده می شود که بطور افقی در دیوارها قرار می گیرند. در ساختمان های شهری دیوارها از آجر فشاری با ملات ماسه سیمان بنا می شوند و سقف های تیرآهن یا تیرچه بلوک و گاهی نیز چوبی است.
ساختمان های آجری نیمه مسلح
تفاوت ساختمان های نیمه مسلح با نوع قبلی در آن است که برای بهبود رفتار آنها در مقابل زلزله از عناصری استفاده می شود که سبب افزایش نسبی مقاومت و یا نرمی می شوند همچون کلاف فوقانی و تحتانی در دیوارهای آجری و یا استفاده از قید پنجه.
ساختمان های آجری مسلح
ساختمان های نیمه مسلح هر چند دارای عناصری هستند که موجب افزایش مقاومت می شوند اما زمانی می توان سازه را کاملا مسلح دانست که دارای یک سیستم لرزه با دو ویژگی زیر باشد:
الف) کاملا ایستا
ب) قابل محاسبه
سیستم کاملا ایستا آن است که در کلیه حالت های اصلی شکست دارای عناصر تسلیح باشد. مثلا دیوار برشی دو حالت اصلی شکست دارند. خمشی و برشی که عناصر تسلیح اولی میلگردهای قائم و دومی میلگردهای افقی است که نحوه محاسبه آنها به شرحی که در منابع دیگر آمده است قابل اجرا می باشد. با کلاف های تحتانی و فوقانی نمی توان مانع شکست خمشی شد.
متداول ترین شکل تسلیح ساختمان های آجری عبارتست از تعبیه کلافی افقی در زیر و میلگرد افقی و قائم در داخل دیوارها.
ساختمان های آجری مرکب
ساختمان های آجری که دارای اسکلت فلزی یا بتنی باشد مرکب نامیده می شوند. این نام معرف رفتار مرکب قاب و دیوار داخل آن (میانقاب) است. هنگامی که داخل قابی را با دیوار پر کنیم خواص مکانیکی آن نظیر سختی، مقاومت، نرمی و شکل پذیری به طور چشمگیر تغییر می کند به طوری که نمی توان با جمع ساده خواص قاب لخت و دیوار تنها به این خواص دست یافت.
روش های تعمیر، بهسازی و تقویت ساختمان ها
در فصول گذشته در مورد نیروی زلزله و اثر آن بر سازه های مصالح بنایی بحث شده است، اما باید توجه داشت اکثر ساختمان های روستایی و برخی از ساختمان های شهری، مخصوصاً در شهرهایی با بافت قدیمی از مصالح بنایی ساخته شده اند که متاسفانه اکثر آنها بر اساس اصول صحیح مهندسی بنا نشده اند که برخی نیز در اثر زلزله های وارده آسیب دیده اند.
بنابراین لازم است اینگونه ساختمان ها در برابر نیروهای زلزله تقویت شوند و همچنین ساختمان های آسیب دیده نیز مرمت شوند.
راهکارهای بهسازی کاهش وزن سقف
در ساختمان های مصالح بنایی دال ها عموما سنگین هستند این سنگینی ناشی از استفاده از مصالح با نسبت مقاومت به وزن بسیار پائین یا به واسطه اندود کردن سقف در سالهای متمادی بدون برداشتن لایه های اندود قبلی می باشد سنگینی دال باعث افزایش قابل توجه نیروی اینرسی عمل کننده بروی ساختمان می گردد. در روش بهسازی با برداشتن اندود بام (آسفالت، قیرگونی و …) مصالح شیب بندی اضافی و استفاده از روش های صلب سازی سقف و شیب بندی با مصالح سبک (پوکه) وزن قابل ملاحظه ای از ساختمان را کم می کند
عملیات سبک سازی بام
تامین انسجام سقف ها
در هنگام وقوع زلزله سقف ساختمان ها باید بتوانند نیروهای زلزله را به اعضای سیستم لرزه بر انتقال دهد، سقف های صلب عملکرد مناسبی در انتقال نیروهای جانبی به اعضای لرزه بردارند. در کلیه روش های مقاوم سازی ساختمانها فرض بر این است که سقف یک دیاگرام منسجم بوده و بصورت یکپارچه عمل می کند. در غیر این صورت نمی توان از یک عضو مقاوم که در یک بخش ساختمان قرار گرفته است برای جذب نیروهای زلزله در بخش های دیگر استفاده نمود. بحث دیگری که در مورد سقف ها مطرح می شود انعطاف پذیری یا صلبیت دیافراگم می باشد. تفاوت این دو دیافراگم بیشتر در توزیع بارهای جانبی است بدین ترتیب که دیافراگم صلب نیروهای جانبی را به نسبت سختی بین عناصر باربر جانبی پخش می نماید، حال آنکه دیافراگم انعطاف پذیر این توزیع را تقریبا به نسبت طول دهانه باربر انجام می دهد. آئین نامه 2800 ملاک انعطاف پذیری یا صلبیت دیافراگم ها را قیاس تغییر شکل جانبی آنها با تغییر مکان نسبی طبقه می داند. اگر این تغییر شکل کمتر از نصف تغییر مکان نسبی طبقه باشد دیافراگم صلب و در غیر این صورت دیافراگم انعطاف پذیر است.
راهکارهای بهسازی که توسط دستورالعمل های مختلف ارائه شده است به شرح زیر می باشد
1) پس از سبک سازی سقف و رسیدن به آهن و آجر در سقف های طاق ضربی یک شبکه میگردد نمره 8 به فاصله 35 سانتیمتر روی سقف اجرا می کنیم و برشگیرهای مناسبی روی آهن ها تعبیه می شود سپس یک لایه بتن به ضخامت 7-5 سانتیمتر روی سقف اجرا می شود. در این روش علاوه بر صلب سازی سقف، ضعف پروفیل های سقف را در تحمل بارهای ثقلی با اجرای سقف کامپوزیت با شمع بندی می توان جبران نمود.
اجرای پوشش بتن مسلح روی بام
اجرای پوشش بتن مسلح روی بام
2- در هر 2 متر از طول تیرچه ها، یک یا چند رج از آجرهای طاق ضربی برداشته شده و بجای آن یک تیر فرعی در جهت عرضی جایگزین گردد و در تمام دهانه ها ادامه یابد. بدین ترتیب عملکرد دال یک طرفه طاق ضربی به یک شبکه فولادی تبدیل می گردد که قادر است بارهای سقف را در دو جهت به دیوارها منتقل کنند این عمل ضمن اینکه طول موثر تیرچه ها را کاهش می دهد باعث رفتار بهتر دیافراگم و صلبیت مناسب آن می گردد.
انسجام سقف ها
3) چنانچه اعمال روش های فوق میسر یا اقتصادی نباشد (مخصوصا در طبقات میانی) می توان عملیات تسمه کشی سقف را چه بصورت ضربدر و چه بصورت عمود بر تیرچه های سقف از داخل اطاق انجام داد. برای اینکار اندود سقف را تراشیده و تسمه ای به ضخامت 5 میلی متر و به عرض 5 سانتیمتر را از زیر به تیرآهن ها جوش دهیم
تسمه کشی
4- در مواردی که سقف چوبی باشد بهتر است سقف جمع آوری شده و با نوع مناسب تری جایگزین گردد. در غیر این صورت حداقل می بایست به روش شماره 3 با تعبیه میلگرد یا تسمه های ضربدری و ایجاد کلاف های افقی روی دیوار اندکی به صلبیت آن افزوده گردد واضح است که در این حالت تسمه ها و میلگردهای ضربدری باید بطور مناسب در کلاف افقی مهار شوند.
تعبیه روکش بتنی
یکی از روش های موثر تقویت ساختمان های موجود ایجاد روکش بتنی روی دیوارهاست. این کار به دو روش پاشش تر و پاشش خشک انجام می شود. در هر دو روش شبکه ای از میلگردهای افقی و قائم و احیاناً مورب روی دیوار نصب می شود و آن گاه بروی آن بتن می پاشند[6].
استفاده از روکش بتنی برای سازه های آجری نتایج مفیدی را در بر داشته است و تجربه نشان می دهد که بتن پاشیده شده بخوبی لای درزها را پر کرده، اتصال و چسبندگی مناسبی را فراهم می آورد. سطوح آجری کاملا تمیز می شوند و برای چسبندگی بیشتر سطوح صاف را زخمی می کنند. عمل پاشش بتن در چند لایه انجام می گیرد تا گودشدگی به حداقل برسد.
با ایجاد روکش بتنی در سطح بیرونی یا درونی دیوارهای آجری می توان مقاومت لرزه ای ساختمان را به طور چشمگیری افزایش داد. آن گاه دیوارهای آجری- بتنی می توانند مانند دیوارهای برشی نیروی جانبی زلزله را بگیرند. روکش را می توان در سطح بیرونی یا درونی ساختمان به کار برد در هر صورت باید روکش بتنی در تمام ارتفاع دیوار امتداد داشته باشد.
چنانچه بتوان در سطوح بیرونی و درونی از روکش بتنی استفاده کرد. مقاومت جانبی بسیار بهتری حاصل می شود بویژه اگر این دو روکش با سوراخ کردن دیوار و قرار دادن میلگرد رابط به هم وصل شوند.
اجرای روکش بتنی
اصلاح بازشوها در دال
وجود بازشوهای بزرگ در دال باعث کاهش توانایی دال در انتقال نیروهای جانبی به دیوار می گردد. ضوابط ارائه شده در ادامه از FEMA 178 و FEMA310 اقتباس شده است[3].
ضوابط بازشوها در دال ها
1- مجموع سطوح بازشوها از 50 درصد سطح کل دیافراگم کمتر باشد.
2- طول بازشو دال در مجاورت دیوار باربر از یک چهارم طول دیوار کمتر باشد.
3- طول بازشو دال در مجاورت دیوار باربر بیشتر از 2 متر نباشد.
روش های تزریق صمغ های چسبناک
چنانچه ترک ها ریز باشند (عرض حدود 75/0 میلی متر) یک روش عملی برای بازگرداندن مقاومت اولیه قطعه، تزریق صمغ های چسبناک تحت فشار زیاد به داخل ترک است[6].
افزایش تعداد مسیرهای انتقال بار
یکی از موارد بسیار مهم در پاسخ لرزه ای مناسب وجود مسیر کامل انتقال جانبی به شالوده است. این مسیر باید تمام اعضای مقاوم در برابر نیروهای جانبی ساختمان را به طور مناسب به هم متصل نماید. و از آخرین تراز ساختمان تا شالوده به طور ممتد ادامه یابد، انتقال نیرو باید به گونه ای باشد که نیروهای لرزه ای از سقف به کمک اتصالات مناسب به اعضای لرزه بر قائم نظیر دیوار برشی منتقل شود و در نهایت این نیروها از طریق شالوده به خاک منتقل گردد. قطع مسیر بار یا عدم وجود حداقل یک مسیر پیوسته بار باعث ضعف ساختمان می شود و باید این نقص را به گونه ای مناسب رفع نمود. در شکل زیر مفهوم تعداد مسیرهای انتقال بار نشان داده شده است.
مسلح سازی در اطراف بازشو
تعداد مسیرهای انتقال بار
کلاف افقی با نبشی در سقف تیرچه بلوک
برای اجرای کلاف افقی در تراز سقف می توان مطابق شکل از دو نبشی در بالا و پائین سقف تیرچه بلوک استفاده کرد. این پروفیل ها در فاصله های 50 سانتیمتر باید توسط آرماتور به دیوار متصل شوند. در وجه دیگر دیوار در صورتی که سقف وجود نداشته باشد باید ورقی به عرض 100 میلی متر و ضخامت 3 میلی متر برای نصب میله مهارها استفاده کرد.
پروفیل های کلاف باید توسط پیچ هیلتی به سقف تیرچه بلوک متصل شود. مراحل اجرای این کلاف ها به شرح زیر است[2]:
1- برداشتن نازک کاری و کف سازی در محل اجرای کلاف فولادی
2- سوراخ های سرتاسری به قطر 14 میلی متر در دیوار در فواصل 50 سانتیمتر از یکدیگر ایجاد شوند.
3- میلگردهای داخل کلاف با ملات مناسب با سیمان منبسط شونده و یا گروت پر شود.
4- کلاف توسط دو پیچ هیلتی سقف موجود متصل شود.
جزئیات کلاف افقی با نبشی در سقف تیرچه بلوک
منابع:
[1] مقدم، حسن، طرح لرزه ای ساختمانی آجری، انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، 1373.
[2] پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود، دفتر امور فنی و تدوین معیارهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 1381.
[3] عباسعلی تسنیمی، بررسی تجربی روش های مقاوم سازی ساختمان های آجری در برابر زلزله، 1380.
[4] مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مهندس علی اکبر معین فر، مهندس احمد نادرزاده، گزارش فنی ـ مقدماتی فوری زلزله. 31 خردادماه 1369 منجیل. مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، اردیبهشت 1370.
[5] مهندس ناهید رزاقی آذر، اثرات زلزله اول تیرماه 1381 چنگوره، آوج بر ساختمان های بنایی و مختلط، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، تیرماه 1381.
[6] فریبرز ناطق الهی، مهرتاش معتمدی، طراحی و اجرای ساختمان های بنایی مقاوم در برابر زمین لرزه، انتشارات نورپردازان، 1385.
[7] مرکز تحقیقات و مسکن، آئین نامه طرح ساختمان در برابر زلزله، انتشارات مرکز، ویرایش دوم، پاییز 1376.
[8] دکتر سعادت پور، محمدمهدی، ساختمان های مقاوم در مقابل زلزله، انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان، 1374.
[9] مهندس خورشیدی پاچی، نقش سازه ای و ناسازه ای مصالح بنایی در رفتار ساختمان ها در برابر زلزله، سمینار کارشناسی ارشد سازه به راهنمایی دکتر محمود حسینی، دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، 1376.