کارگاه آموزشی درآمدی بر جامعه شناسی خانواده
تعریف مفاهیم
ازدواج و زناشویی
عناصر ازدواج
اهداف ازدواج
خانوار
خانواده
خویشاوندی
منابع
روش تحقیق
منابع برای مطالعه
ساروخانی، باقر، درآمدی بر جامعه شناسی خانواده، تهران، انتشارات سروش، 1379
گیدنز، آنتونی، جامعه شناسی، ترجمه محسن صبوری، تهران، نشر نی، 1378
مندراس، هانری، مبانی جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران، موسسه انتشاراتی امیرکبیر، 1384
ازدواج و زناشویی(1)
ازدواج عملی است که:
پیوند بین دو جنس مخالف را بر اساس
روابط پایای جنسی موجب می شود.
ازدواج: پیوند جنسی از نظر اجتماعی به رسمیت شناخته شده و پسندیده بین دو فرد بزرگسال(گیدنز، 1378)
لوی استراوس: ازدواج= قواعد اجتماعی + کشش جنسی
ازدواج و زناشویی(2)
ازدواج و زناشویی(3)
اهداف زناشویی
شکل حقوقی و رسمی دادن به محرکات غریزی
تولید مثل و پرورش فرزندان برای جامعه
تامین نیازهای متقابل
تولید مثل
پرورش فرزندان
تضمین خویشتن در برابر دشواریهای مادی
گریز از تنهایی
خانوار
تعداد افرادی که:
با هم در یک اقامتگاه زندگی نموده و
با یکدیگر هم خرج هستند.
خانواده و خویشاوندی
خانواده گروهی از افرادی است که
با ارتباطات خویشاوندی مستقیما پیوند یافته اند، و
اعضای بزرگسال آن مسئولیت مراقبت از کودکان را به عهده دارند.
پیوندهای خویشاوندی ارتباطات میان افراد است که
یا از طریق ازدواج برقرار گردیده
یا از طریق تبار
که خویشاوندان خونی را با یکدیگر مرتبط می سازد.
روش های مطالعه در جامعه شناسی خانواده
روش های مردم شناختی
استفاده از مطالعات میدانی
بررسی کیفی
افراد شاخص: لوی استراوس، مارگارت مید
روش های اقتصادی
استفاده از داده های پیمایشی
بررسی کمی
روش های جمعیت شناختی
استفاده از داده های پیمایشی و تحلیل ثانویه
بررسی کمی
روش های جامعه شناختی
استفاده از مطالعات پیمایشی و میدانی
بررسی کمی و کیفی
روش های مطالعه در جامعه شناسی خانواده
مطالعات اسنادی
تحلیل محتوا
تحلیل گفتمان
بررسی کیفی
بررسی کمی
روش تاریخی
روش مقطعی
مطالعات میدانی
پیمایش
مطالعه موردی
همسرگزینی و ازدواج
همسان همسری یا ناهمسان همسری؟
از دیدگاه جغرافیایی
ویژگی های جسمانی
از دیدگاه اجتماعی
منش ها
عشق و ازدواج
تحرک اجتماعی و همسرگزینی
سن و ویژگی های فرهنگی
همسرگزینی و ازدواج
شیوه های انتخاب همسر:
ارزیابی
عشق
کیفی
کارکردی
فردی
اجتماعی
همسرگزینی
همسر برای چه؟
افزایش رضایت از زندگی
انجام وظیفه اجتماعی
فرزند آوری و تداوم نسل
انجام امور اقتصادی
همسرگزینی
انسان ها چه نوع همسری را برای خود بر می گزینند؟
همسان همسری:
ازدواج با همسر همسان
فرضیه شروع: همسازی در ارزش ها
ناهمسان همسری:
ازدواج با همسر مکمل
فرضیه شروع: تکمیل کنندگی در نیازهای شخصی
اصول تعیین کننده درانتخاب همسر
هم جواری
تصویری از همسر ایده آل
تصویری از والدین و زناشویی آنان
همسان همسری و همگونی همسر
نیازهای شخصیتی
هنجار ازدواج در جوامع صنعتی: همسان همسری
همسان همسری از دیدگاه جغرافیایی
محدودیت در انتخاب افراد مورد نظر:
هر فرد امکان محدودی برای آشنایی با دیگران دارد.
این دیگران در یک محدوده بسته حول شخص قرار دارند.
نزدیکی محل سکونت مقدمه ای برای وصلت افراد
محدوده بسته: جمعیتی که هر فرد در درون آن همسر خود را برمی گزیند.
در حال حاضر، زادگاه افراد به اقامتگاه آنان در هنگام زناشویی بستگی ندارد.
همسان همسری بر مبنای ویژگی های جسمانی
از نظر نژادی در گرایش انسان ها به همسان همسری تردیدی نیست.
تشابه سنی هم ارز با بهترین تعادل در زندگی خانوادگی است.
افراد با سنین متفاوت:
شیوه نگرش و انتظارات متفاوت
فرهنگ و اندیشه متفاوت
دو جهان بینی متفاوت
تاثیر بر بقای زوجیت و سعادت خانوادگی
همسان همسری از دیدگاه اجتماعی
طبقات متوسط کمترین میزان درون زوجی را دارا هستند.
اختلاف فرهنگی بین زوجین دشواری درک یکدیگر
نزدیکی زوجین از نظر اجتماعی سازگاری پس از ازدواج
هامیلتون: میان سعادت خانوادگی و همگونی تحصیلات بستگی مستقیمی وجود دارد.
پایگاه انتسابی
پایگاه اکتسابی
همسان همسری از نظر امور ذهنی و منش ها
احساس خرسندی و سعادت خانوادگی = احساس یکسانی هوشی زوجین
کم هوشی در بین مردان نسبت به زنان آنان بحران های شدیدتری را در خانواده ایجاد می کند.
تاکید بر ناهمسان همسری در قلمرو خلق و منش
وینچ نظریه نیازهای مکمل:
کتسین: تمایل افراد به انتخاب همسری که از نظر عاطفی همانند آنها نباشد بسیار نیرومند تر از کششی است که آنها را به سوی انتخاب همسری همسان می کشاند.
انواع و صور ازدواج
ازدواج ربایشی
ازدواج از طریق خرید همسر
ازدواج موقت
ازدواج مبادله ای
ازدواج تنظیم شده
ازدواج آزمایشی
ازدواج دوستانه
خانواده، انواع و نظریه ها
انواع خانواده
خانواده زیستی
خانواده مرکب
خانواده زن و شوهری
خانواده گسترده
خانواده پیوسته
خانواده مادر مرکز
خانواده فرزند مرکز
خانواده راهیابی
خانواده فرزند زایی
خانواده ناقص
خانواده پدر- مادری
خانواده ستاکی
خانواده هسته ای
خانواده زادروگا
باروری و مسایل اجتماعی آن
نرخ ولادت
تصمیم به فرزند آوری
عوامل اجتماعی موثر در باروری
مقایسه جهان قدیم و مدرن
خویشاوندی و انواع آن
خویشاوندی نسبی
خویشاوندی مادر سویی
خویشاوندی پدرسویی
خویشاوندی دو سویه
خویشاوندی سببی
خویشاوندی توتمی
فرزند خواندگی
خویشاوندی رضاعی
خویشاوندی تعمیدی
تطور خانواده در طول تاریخ
مورگان
دورکیم
لوی استراوس
رویکرد کارکردگرا
رویکرد اکولوژیکی
رویکرد تطور گرا
رویکرد تضادی و فمینیستی
خانواده و مسایل جامعه امروز
اشتغال زن
طلاق
تجرد
ازدواج مجدد
جایگزین های ازدواج و خانواده
رویه تاریک خانواده
تجاوز جنسی
خشونت در خانواده
زوال خانواده؟
خانواده در دنیای جدید