حرقت حلق
اسباب به وجود آورنده سوزش حلق به شرح زیر است
خون حاد حریف غالب در حلق
صفرای غالب در حلق
روش تشخیص حرقت حلق دموی
1. علائم ذهنی حرقت حلق دموی :
تشنگی کثیر ردائت حال در گرما
تضرر از مسخنات
انتفاع از مبردات
پینکی
کندی حواس
بلادت فکر
احساس کسل از حرکات
قلت اشتها
احساس سنگینی در بدن
احساس سنگینی در ریشه چشمها
احساس سنگینی در سر و صدغین
خمیازه
شیرینی مزه دهان
پیدایش دمل در بدن
پیدایش بثورات در دهان
سیلان خون از لثه و بینی و مقعد
دیدن احلام و رویاهایی مثل دخول در خون ، دیدن رنگهای قرمز و هم خانواده آن
2.علائم عینی حرقت حلق دموی
رنگ چهره و چشم و زبان :سرخ
نبض :عظیم ، سریع ،متواتر و ممتلی
قاروره :غلیظ و سرخ
انتفاخ عروق
تمدد جلد
درمان حرقت حلق دموی
درمان دارویی:
در ابتدا برای تلیین طبیعت و تصفیه خون بیمار شربت فواکه زیر تجویز شود :
عناب 10 دانه ← منضج اخلاط منضج اخلاط غلیظه و ملین صدر و احشاء و مسهل اخلاط رقیقه و رافع خشونت سینه و صدر و حلق عارض از حرارت و صاف کننده خون و مولد خون صالح و مسکن التهاب و تشنگی و حدت خون و گرمی
سپستان 10 دانه ← تلیین سینه و حلق و اورام آن و خشونت صوت و سرفه حار یابس و گرفتگی آواز و تسکین حدت صفرا و عطش
آلو بخارا 7 دانه ← مسهل صفرای رقیق و مطفی حدت صفرا و قی صفراوی و حدت و التهاب آن
تمر هندی 10 درم ←مسهل صفرا و اخلاط محترقه و مطفی هیجان خون
زرشک 10درم ←قاطع صفرا و مانع ریختن مواد به اعضاء
شاهتره 6 درم ← مسهل اخلاط ثلاثه خصوصا سودا و دافع مره صفرا و سودای محترقه به بول و صاف کننده خون و کسر حدت اخلاط محترقه مریه و سودا ویه از سر و بدن و دفع آنها به بول و براز .
گل بنفشه 4 درم ← مسهل صفرا به رفق و مسکن عطش و خون و در نزلات و سرفه و خشونت سینه و حلق و خناق و…
پر سیاوشان 4درم ← ملطف و مفتح و منضج و محلل و مجفف و تنقیه سینه وشش و ربوو
منضج و ملین و محلل و مفتح ←شدید النفع فی اخراج الفضول الغلیظه فی اعضاء الصدر و الریه
مواد گفته شده را بجوشانید و صاف کنید . سپس گلقند و ترنجبین مالیده ، دوبار صاف کنید و بنوشید .
اگر با خون صفرا همراه باشد ، به نسخه فوق 35 گرم سنای مکی (مسهل بلغم و سوداءو صفرا و اخلاط سوخته و منقی دماغ و شدید الغوص به عمق بدن و مقوی بدن و جالی جلد ) و 35 گرم مغز فلو(ملین سینه و طبع و مسکن حدت خون و با تمر هندی مسهل صفرای سوخته ) خیار شنبر اضافه کنند و اگر ریوند چینی (مسکن حدت صفرا و خون ) 5/3 گرم بیفزایند ، دارو قویتر میشود .
پساز پاکسازی بدن ، برای تعدیل مزاج می توان از اشربه زیر استفاده کرد :
شربت عناب ، شربت زرشک ، شربت تمر هندی ، شربت سماق
غرغره
برای تسریع درمان میتوان غرغرهی زیر را تجویز کرد :
گلنار 10گرم ← قابض و حابس سیلانات ورادع و مجفف و مقوی اعضاء
سماق 15 گرم ← قابض ورادع و مقوی و مدبغ معده و احشاء و مانع انصباب صفراءبه معده و امعاء
تخم گشنیز 20گرم ← مفرح و مقوی دماغ و قلب و مانع صعود ابخره به دماغ و رافع خفقان و وسواس حار و مقوی معده و حابس اسهال
مواد گفته شده را در 3 لیوان آب به حدی بجوشانید تا رنگ آب تغییر کند . سپس آن را صاف کرده و نیمگرم غرغره کنید .
درمان یداوی
فصد :در حرقت حلق دموی فصد رگ سر رو ( با توجه به حال عمومی بیمار ) در سرعت بخشیدن به درمان بسیار کمک می کند .
روش تشخیص حرقت حلق صفراوی
1.علائم ذهنی حرقت حلق صفراوی :
تشنگی کثیر
ردائت حال در گرما
تضرر از مسخنات
انتفاع از مبردات
تلخی دهان
درشتی زبان
خشکی منخرین
لذت بردن از هوای بارد
غثیان
قی زرد و سبز
التهاب فم معده
اسهال سوزان
قشعریره مثل خلیدن سوزن
دیدن آتش و اشیای زرد در خواب
2.علائم عینی حرقت حلق صفراوی:
رنگ چهره و چشم و زبان : زرد
نبض : سریع ، متواتر
قاروره : زرد
ملمس بدن : گرم
درمان حرقت حلق صفراوی
درمان دارویی :
برای پاکسازی بدن از صفرای مزاحم یکی از نسخه های زیر تجویز شود :
نسخه شماره (1):
3تا 10 گرم پوست هلیله زرد را نرم بسایید و با افشرده انارین یا آب تمر هندی و شیر خشت بنوشید .
نسخه شماره (2):
پوست هلیله زرد 14 گرم ←مسهل صفرا
هلیله سیاه 14 گرم ←مصفی خون از سوداء و ارواح از کدورت
گل سرخ 21 گرم ←مقوی قوا و ارواح و مفرح و ملطف و جالی و مسهل و مسکن صفرا و بلغم رقیق و قابض
سنای مکی 24 گرم
.
گل نیلوفر 17 گرم ←مقوی دل و دماغ و مسکن حرارت آنها و تشنگی و جهت سد نزله و خشونت سینه و سرفه حار و قروح ظاهری و باطنی
بسفایج 17 گرم ←مسهل مره سوداءو بلغم غلیظ وبه هر خلطی که ملاقات کند و جمیع علل سوداویه را نافع و مفرح بالعرض به جهت استفراغ جوهر سوداء از قلب و دماغ
ادویه را بکوبند و شب هنگام در 500 سی سی آب بخیسانید . صبح آن را بمالید و صاف کنید
مغز خیار شنبر 56 گرم
ترنجبین 20گرم ←ملین طبع و مسهل صفرا به رفق و محرق اخلاط و لطیف تر از شیر خشت جهت سرفه و درد سینه
شیر خشت 5 گرم ←جالی و ملین طبع و مسهل صفرا و اخلاط سوخته و مرکبه و رقیقه و جهت سرفه و خشونت سینه و حلق .
در آن بمالید و صاف کنید . 7 گرم روغن بادام اضافه کنید و نیم گرم بنوشید . و بعد از پاکسازی بدن ، برای تعدیل مزاج می توان از اشربه زیر استفاده کرد :
شربت نیلوفر
شربت بنفشه
هر کدام از آنها را با لعاب بهدانه یا لعاب اسفرزه مخلوط کرده و بنوشید .
شربت ریباس با آب برگ بید یا گلاب مخلوط کرده و بنوشید .
سکنجبین به لعاب بزرقطونا و یا با آب هندوانه مخلوط کرده و بنوشند .
ماءالقرع با سکنجبین مخلوط کرده و بنوشید .
♦غرغره
برای تسریع درمان می توان غرغرهی زیر را تجویز کرد :
تخم گشنیز 20گرم
آمله 10گرم
عدس مقشر 20گرم
گل سرخ 10گرم
ادویه را در 3 لیوان آب بجوشانید تا رنگ آب تغییر کند سپس صاف کنید و غرغره نمایید .در موارد شدید حرقت حلق ، باید مقداری پوست خشخاش و مقدار بسیار اندکی کافور درختی به نسخه اضافه کرد .
♦پرهیز : بیمار باید در طول درمان از مصرف موارد زیر خودداری کند :
گوشت و اغذیه حاره ، اشیای حریفه و مالحه و هر آنچه طعمی غالب داشته باشد .
♦دستورات غذایی :
غذاهای زیر برای بیمار تجویز شود :
مزوره حاوی ماش ، عدس ،کدو و سماق
ماءالشعیری که با اندکی نبات مخلوط شده باشد .
مصرف سبزیجاتی نظیر خرفه ، اسفناج ، برگ کاهو و کدو