پاورپوینت جهانی شدن و توسعه

Globalization, Maleki
1
بنام خدا
استاد : آقای اسماعیل نیا
دانشجویان:
سید مصطفی حسینی ـ فرهاد مرگدری

2
جهانی شدن و توسعه: روندهای مسلط
مرداد 85

Globalization, Maleki
3
سئوال اساسی
فرایند ”جهانی شدن“ چه تاثیری بر توسعه کشورهای جهان سوم و انتقال علم و تکنولوژی به آنها دارد؟

4
پرسش های اساسی در ارتباط با جهانی شدن

جهانی شدن چه تاثیری بر توسعه و پیشرفت علوم خواهد داشت؟
سیاست بین الملل چه تاثیری بر جهانی شدن خواهد داشت؟
جهان سوم چگونه می تواند به رشد برسد؟
جهانی شدن چه تاثیری بر روند فنآوری در کشورهای اسلامی دارد؟
آیا دانشمندان جهان سوم و یا مسلمانان می توانند با یکدیگر کار کرده و به توسعه دلخواه برسند؟
بررسی و دسته بندی مخاطرات و فرصت های جهانی شدن از نگاه مسلمانان چیست؟
تعامل مابین روندهای منطقه ای و روندهای جهانی آیا امکان پذیر است؟
آیا جهانی شدن می تواند به جهان سوم کمک کند؟
نظریه وابستگی متقابل و ارتباط آن با اخذ تکنولوژی چگونه تحلیل می گردد؟
موضوع نفوذ رهبران در جهان سوم برای اجرای هرگونه بر نامه توسعه آیا جدی است؟

Globalization, Maleki
5
روندهای کلی در جهان معاصر
در جهان امروز چهار روند کلان به چشم می خورد:
جهانی سازی
منطقه گرایی
دمکراسی گرایی
افول سکولاریسم

Globalization, Maleki
6
شرایط استثنایی امروز چهار دلیل دارد

اول: رشد سریع وابستگی متقابل بین المللی
دوم: صحنه بین المللی بلحاظ بیشتر شدن بازیگران در حال بیشتر بهم ریخته شدن است.
سوم: تغییرات در اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با سرعت بیشتری در حال انجام شدن است.
چهارم: موضوع بزرگی و عظمت نتایج عملکرد هر واحد سیاسی در صحنه بین المللی است.

7
مقدمه ای بر جهانی شدن
واژه جهانی (global) بیش ازچهارصدسال قدمت دارد.
کلماتی چون Globalization، Globalize، Globalizing از حدود 1960 رواج پیدا کردند.
فرهنگ وبستر نخستین فرهنگی بود که تعاریفی برای واژه های globalization, globalism در سال 1961 ارائه داد.
واژه globalization تا اواسط دهه 1980 از اعتبار علمی چندانی برخوردار نبود ولی از آن به بعد کاربرد این مفهوم کاملا" جهانی شده است.
نخستین مقاله جامعه شناسی با عنوان جهانی شدن در سال 1985 توسط رونالد رابرتسون نوشته شده است.

8
رابرتسون = کوچک شدن جهان، تشدید آگاهی درباره جهان به عنوان یک کل، وابستگی متقابل و واقعی جهانی و آگاهی از این یکپارچگی
گیدنز = جهانی شدن نتیجه مستقیم نوسازی است. تسهیل تعاملات اجتماعی و در نتیجه پیوند امور محلی به امور جهانی
هاروی = تراکم زمان و مکان (کوتاه شدن زمان و کوچک شدن مکان) و تبدیل جهان به یک میدان واحد
بک = زندگی در جامعه ریسکی، مهار ریسکها مستلزم همکاری در سطح جهانی است
آلبرو = دگرگونی گسترده در جهان
امین = جهانی شدن واقعیتی مثبت و پیشرفتی تاریخی است، باید ویژگیهای انسانی را به آن داد و با مشارکت فعال در آن شرایط جهانی شدن را اصلاح کرد.
اسکلیر = عملکردهای فراملی توسط بازیگران غیردولتی در فراسوی مرزها در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی-ایدئولوژیک
مارتین خور= جهانی شدن یعنی همان واژه قدیمی “استعمار”
کاکس = بین المللی شدن تولید، تقسیم کار جدید بین المللی، جنبش مهاجرت از جنوب به شمال، فضای جدید رقابتی

برخی از تعاریف جهانی شدن

Globalization, Maleki
9
فرایند جهانی شدن از سه دیدگاه نظری
رئالیسم : جهانی شدن چیزی فراتر از نظام سیاسی بین المللی دولتها نیست.
لیبرالیسم : جهانی شدن محصول نهایی یک روند بسیار طولانی در سیاست جهانی است که بجز دولتها بازیگران دیگر نیز در آن حضور دارند.
نظام جهانی : جهانی شدن آخرین مرحله در توسعه و تکوین سرمایه داری بین المللی است.

Globalization, Maleki
10
دیدگاه طرفداران منطق چند علیتی درباره عوامل موثر بر جهانی شدن
گیدنز: سرمایه داری، نظام بین الدولی، صنعتی شدن
اسکلیر: عملکردهای فراملی در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی – ایدئولوژیک

Globalization, Maleki
11
دیدگاه طرفداران منطق تک علیتی درباره عوامل موثر بر جهانی شدن
والرشتاین: عوامل اقتصادی
روزنا: تکنولوژی
گیلپین: سیاست قدرت

12
برخی از روندهای جهانی شدن
1- افزایش مبادلات کالایی-افزایش اعضای WTO به بیش از 140 کشور
2- گسترش FDI با نرخ رشد سه برابر رشد صادرات و تولید ناخالص داخلی جهان (FDI به موتور توسعه تبدیل شده است)
3- گسترش روزافزون مبادلات مالی در سطح جهان
– گردش پول در سطح بی سابقه
– میزان سهام و اوراق بهادار در یکی از بورسهای بزرگ جهان به اندازه کل تولیدکره زمین است(متجاوزاز 30000 میلیارد دلار)
4- تحرک وسیع نیروی کار
5- فروپاشی نظام سوسیالیسی ونظام دوقطبی و تغییر در تخصیص منابع

Globalization, Maleki
13
برخی از روندهای جهانی شدن
6- رشد فعالیت TNCs
(70% تجارت جهانی و80% گردش مالی در سطح جهان و در عین حال رشد NGOs)
7-رشد سریع تکنولوژی و بویژه تکنولوژی اطلاعاتی و ارتباطی، پدیده ای کاملا” جدید با تاثیر شدید در تمام حوزه های اقتصادی سیاسی و فرهنگی که در کنترل هیچکس نیست.
8-تغییرات ژرف در نظام مفهومی، ادراکی، استراتژیک و ساختاری جهان (منسوخ شدن مفاهیم گذشته، ظهور یک نظام اندیشه جدید و یک نظام هنجاری وادراکی جدید)

Globalization, Maleki
14
برخی از آثار و پیامدهای جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه (1)
– تغییر جهت سیاست های اقتصاد ملی و بین المللی به سوی اقتصاد بازار طی دهه 70 و 80 و کاهش نقش دولت در اقتصاد، توسعه صادرات
– کاهش اساسی در میزان تعرفه کشورها (هند 82 به30، برزیل 25 به 12، چین 43 به 18)
– تشویق روندمقررات زدایی از بازارهای مالی درکشورهای درحال توسعه ازسوی نهادهای بین المللی وتغییررژیم های مقرراتی در اکثر کشورها
– گشایش کامل بازارهای مالی در کشورهایی مانند آرژانتین، مکزیک، تایلند و …

Globalization, Maleki
15
برخی از آثار و پیامدهای جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه (2)
– حرکت از اقتصاد سوسیالیستی به سوی نطام اقتصاد بازار (بلوک شرق سابق)
– سقوط درآمد بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان
– وجود یک فرایند دیالکتیکی : افزایش فرصت ها برای کاستن از میزان فقر مطلق به همراه افزایش دامنه نابرابری ها
– شکاف عمیق تر بین ثروتمندان و فقرا در جهان
– تقسیم کشورها به دو دسته برندگان و بازندگان در اثر یکپارچگی اقتصادی
– ارتباط بحران در کشورهای آسیای شرقی با جریان های کوتاه مدت سرمایه

Globalization, Maleki
16
منطقه گرایی
سازمان های منطقه ای در یک قضاوت کلی دارای کارنامه مثبتی در سطح جهان بوده اند:
اتحادیه اروپا
اکو
جی سی سی
مرکوسور

Globalization, Maleki
17
دمکراسی گرایی
حکومت، زائیده موافقت یا رضایت حکومت شوندگان است.
علیرغم تمامی ناکاستی های دمکراسی، همچنان این روش بعنوان بهترین روش از میان مجموعه ای از بدترین راه حل های اداره حکومت از جمله استبداد، هرج و مرج، وابستگی و … شناخته شده است.
تعداد کشورهایی که در مسیر دمکراسی گام بر می دارند بیشتر و بیشتر می شود.

Globalization, Maleki
18
افول سکولاریسم
مشخصات جوامع جدید در دهه های گذشته عبار ت بود از
-عصر بی ایمانی و اصالت دنیا
– بی اعتنایی به ارزش های اخلاقی
-انتقال از پایه خانواده به پایه اصالت فرد
قطع شدن پیوند های اقتصاد و اخلاق
-از هم گسیختگی جوامع غربی
تسخیرشدگی
چالش های مدرن و پست مدرن: نظیر هیچ انگاری، لاادری مشربی، اگزیستانسیالیزم ملحدانه، مارکسیسم ماتریالیستی و تنزل دادن همه عالم معنا و واقعیت های معنوی.
شکاف بین نسلها
افراط گری جنسی
نفوذ رسانه های جمعی

Globalization, Maleki
19
افول سکولاریسم (2)
عده ای بر این باورند که جهانی شدن هیچگونه تضییق و تهدیدی جهت دین زدایی نیست و حتی جهانی شدن دین را نیز در بازار جهانی اندیشه قرار می دهد.
از این رو فرصت برای دین پدید می آورد. فرصت از این لحاظ که دین می تواند با تکیه بر تکنولوژی ارتباطات بر تعداد مخاطبان خود بیفزاید.
برخی جهانی سازی را قرین با رشد معنویت، اخلاق، آئین ها و مذاهب گوناگون دانسته اند.
برخی دیگر جهانی سازی را همراه با هجوم به ارزشهای انسانی، اخلاقی و دینی می دانند.
ولی بصورت کاملا روشنی از سالهای آخر قبل از فروپاشی اتحاد شوروی، گرایش به مذهب در جوامع مختلف مشاهده گردیده است.

Globalization, Maleki
20
افول سکولاریسم (3)
علاوه بر انقلاب اسلامی ایران، نهضت همبستگی در لهستان و پیوند آن با کلیسای کاتولیک، الهیات رهایی بخش در آمریکای لاتین، گرایش مردم مسلمان در آسیای مرکزی، قفقاز و جمهوری های مسلمان نشین روسیه به اسلام، تحرکات مسلمانان چین و هویت جدید اسلامی نهضت فلسطین نشانه های آشکاری از گرایش جوامع به مذهب است.
در عین حال که آمریکا در پی متهم ساختن اسلام بعنوان منشاء تحرکات افراطی است، اما برخی از آمار نشان می دهد که در جوامع غربی شتاب جوانان برای مسلمان شدن حتی پس از 11 سپتامبر و تبلیغات بی امان رسانه ها علیه این دین، بیشتر شده است. در برخی از جوامع نیز گرایش به مذهب به اشکال موردتوجه قراردادن مجدد اخلاق و ارتباط فرد با غیب تجلی یافته است.

Globalization, Maleki
21
پیشنهادهایی برای همایش های آینده
ابعاد جهانی سازی و جهانی شدن: وجوه تمایز و تشابه
الزامات توسعه در عصر جهانی شدن
جهانی شدن و توسعه کشورهای جهان سوم، گریزناپذیری این روند
جهانی سازی و توسعه کشورهای جهان سوم، برنامه قدرت مسلط جهانی برای جهان سوم
انتقال تکنولوژی در جهان اسلام و جهانی شدن

Globalization, Maleki
22
کتابشناسی
رابرتسون، رونالد، جهانی شدن، تئوری های اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمه کمال پولادی، تهران: نشر ثالث، 1380
-رجایی، فرهنگ، پدیده جهانی شدن، وضعیت بشری و تمدن اطلاعاتی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: نشر آگاه، 1380.
واترز، مالکوم، جهانی شدن، ترجمه اسماعیل مردانی گیوی، سیواش مریدی، تهران: سازمان مدیریت صنعتی، 1379
تهرانیان، مجید و دیگران، جهانی شدن: چالش ها و ناامنی ها، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1380
قوام، عبدالعلی، جهانی شدن و جهان سوم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1382
کلارک، یان، جهانی شدن و نظریه روابط بین الملل، نرجمه فرامرز تقی لو، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1382

Globalization, Maleki
23
کتابشناسی
Mozaffari, Mehdi (ed.), Globalization and Civilization, London: Routledge, 2002.
-Hirst, Paul & Graham Thompson; Globalization in Question; Cambridge: Polity Press, 1996.
-Ma Newman, Roxana, P. O, Meara, H. D. Mehlinger, & M. Krain; Globalization and the Challenges of a New Century; Indianapolis: Indiana University Press, 2000.
Bhagwati Jagdish, “Anti-globalization: why?”; Journal of Policy Modeling; 26(4), June 2004, Pages 439-463

Globalization, Maleki
24
با تشکر
پایان