تجهیزات محافظت از پا
انواع تجهیزات حفاظت از پا
ساق بندها:
ساق ها و پاها را در برابر خطرات حرارتی از قبیل فلزات ذوب شده یا جرقه های جوشکاری محافظت می کند. سگگ های این ساق بندها امکان بازکردن سریع آنها را فراهم می کنند.
حفاظ های روی پا:
این حفاظ ها ناحیه روی پا را از ضربه و فشار محافظت می کند و از جنس آلومینیوم، فولاد، فیبر یا پلاستیک هستند. می توان این حفاظ ها را روی کفش هم بست.
حفاظ های انگشتان پا:
این حفاظ ها روی پنجه کفش های معمولی قرار می گیرند و انگشتان پا را در مقابل ضربه و فشار محافظت می کنند. ممکن است از جنس فولاد، آلومینیوم یا پلاستیک باشند.
حفاظ های ترکیبی پا و ساق پا:
این تجهیزات محافظ از ساقها و پاها محافظت می کنند و در صورت نیاز به محافظت بیشتر می توان همراه با حفاظ های پنجه از آن استفاده کرد.
کفش های ایمنی:
این کفش ها دارای پنجه های مقاوم در برابر ضربه و پاشنه های مقاوم در برابر حرارت هستند. این کفش ها از پا در برابر سطوح داغ محافظت می کنند.
کف فلزی بعضی از کفش های ایمنی پا را از آسیب هاب ناشی از فروریختن اجسام نوک تیز در پا محافظت می کنند.
کفش های ایمنی رسانا در نواحی با احتمال خطر انفجار، برای جلوگیری از تشکیل الکتریسیته ساکن مورد استفاده قرار می گیرند و کفش های ایمنی عایق برای محافظت از کارگران در برابر خطرات الکتریسیته در محیط کار استفاده می شوند.
کفش های رسانای الکتریسیته:
این کفش ها، از پاها در مقابل تشکیل الکتریسیته ساکن محافظت می کند. کارگرانی که در محل های خطرناک یا محل های دارای پتانسیل انفجار، کار می کنند برای کاهش خطر تشکیل الکتریسیته ساکن در بدن که ممکن است باعث تولید جرقه و انفجار یا آتش سوزی شود از کفش های رسانا استفاده کنند.
نباید در کفش های رسانا از پودر پا استفاده کرد چون قابلیت رسانایی کفش ها را کاهش می دهد.
جوراب های ابریشمی، پشمی و نایلونی باعث ایجاد الکتریسیته ساکن می شوند و نباید با کفش های ایمنی رسانا مورد استفاده قرار گیرند.
کارکنانی که در معرض خطر برق گرفتگی هستند نباید از کفش های رسانا استفاده کنند.
کفش های محافظ در برابر خطرات الکتریکی
این کفش ها که دارای پنجه ایمنی هستند رسانا نمی باشند و پای کارگر را در برابر تشکیل یک مدار الکتریکی با زمین محافظت می کنند. این کفش ها می توانند در شرایط خشک تا 600 ولت در مقابل مدارهای باز محافظت کنند و باید همراه با سایر تجهیزات عایق کننده و موارد احتیاطی اضافی برای کاهش ریسک مورد استفاده قرار گیرند.
قدرت محافظت کفش، در صورت خیس بودن کفش، کهنگی کف کفش، تجمع ذرات فلزی در کف یا پاشنه کفش، یا لمس مواد رسانا توسط کارگر کاهش می یابد.
از کفش های عایق برق نباید در مناطق انفجاری یا خطرناک استفاده کرد.
کفش های مخصوص کارهای فلزی
کفش های مخصوص کارهای فلزی علاوه بر محافظت از پا در برابر گرمای بیش از حد فلزات ذوب شده، مانع ورورد فلزات داغ به داخل کفش از طریق روزنه مخصوص بند کفش، زبانه یا سایر قسمت های کفش می شوند.
این کفش ها دارای کف های چرمی یا لاستیکی و پاشنه های لاستیکی هستند.
داخل همه این نوع کفش ها باید از پنجه ایمنی وجود داشته باشد.
راهنمای انتخاب و خرید
در انتخاب وسیله محافظتی مناسب از پا موارد زیر را در نظر گرفت:
مناسب بودن برای محافظت از خطرات مورد نظر
اندازه مناسب و راحتی استفاده
محدود نکردن حرکت
همچنین انواعی از تجهیزات حفاظتی پا برای تامین محافظت در برابر خطرات مشاغل و فعالیت های خاص در بازار موجودند.
این تجهیزات با ترکیب خصوصیات حفاظتی چند گانه، محافظت کاملی از پا در برابر خطرات خاص فراهم می آورند.
نمونه های از این تجهیزات، چکمه ایمنی از جنس لاستیک ولکانیزه شده است، دارای پنجه و کف میانی فلزی و کف نیتریل می باشد و در مقابل شوک الکتریکی، مواد شیمیایی و بریدگی مقاومت بسیار خوبی دارد.
مراقبت از تجهیزات ایمنی پا
تجهیزات ایمنی پا باید مانند سایر تجهیزات ایمنی قبل از هر بار استفاده مورد بازرسی قرار گیرند.
کفش ها و ساق بندها باید در فواصل مناسب از نظر پاره شدگی و فرسودگی کنترل شوند.
این کار شامل بررسی ترکها یا سوراخها، جداشدن مواد، سگگ های شکسته یا بندهای خراب است.
کف کفش ها باید از نظر وجود قطعات فلزی یا تجمع سایر موادی که ممکن است باعث خطرات الکتریکی یا زمین خوردن افراد شوند کنترل شوند.
نکته ها
کفش های ایمنی دارای یک یا چند خاصیت زیر می باشد:
مقاومت در برابر ضربه و فشار(کد شناسایی I/C)
این نوع کفش ها پا را در برابر خطر فشرده شدن و ضربه محافظت می کنند.
برای این نوع کفش های ایمنی سه رتبه حفاظتی تعریف شده است که عبارتند از کلاس 30 ، 50، 75 .
کلاس 75 دارای بیشترین رتبه از نظر حفاظت دهی می باشد و در اکثر موارد پیشنهاد می گردد.
این نوع کفش ها قسمت رو و جلو پاها را بوسیله حفاظ مخصوصی به صورت ویژه حفاظت دهی می کند.
در شرایطی که خطر سقوط اشیاء بر روی پا وجود دارد این نوع کفش ها پیشنهاد می شود.
این نوع کفش ها در سه کلاس 30، 50 و 75 تهیه می گردند که کلاس 75 دارای بیشترین میزان حفاظت دهی می باشد.
حفاظت قسمت نوک و روی پا(کد شناسایی Mt)
کفش های رسانای جریان اکتریسیته(کد شناسایی Cd)
کفش های هادی جریان الکتریسیته به منظور تخلیه الکتریسیته ساکن از بدن فرد به سمت زمین استفاده می گردند.
در محیط هایی که مواد منفجره و خطرناک استفاده می گردد مثل کارخانه های سازنده تجهیزات انفجاری و یا محیط هایی که دانه های غلات ذخیره می شوند، این کفش ها الکتریسیته ساکن را به سمت زمین انتقال می دهند و از ایجاد جرقه و اشتعال جلوگیری می کنند.
لازم به ذکر است که استفاده از پودر همچنین جورابهای پشمی و نایلونی به همراه این کفش ها ممنوع است زیرا پودرها باعث جلوگیری از تخلیه ساکن و جرقه تولید می کنند.
کفش های الکتریسیته را نمی توان در همه محیط ها بکاربرد و می بایستی پس از پایان کار آنها را از پا در آورد.
این کفش ها به هیچ عنوان نباید در مکانهایی که خطر برق گرفتگی وجود دارد استفاده کرد.
مقاوم در برابر جریان الکتریسیته( کد شناسایی EH)
تخت کفش های ایمنی که از این نوع می باشد نسبت به جریان الکتریسیته عایق می باشد و در صورتی که بدن فرد به یک وسیله برقدار تماس پیدا کند از کامل شدن مدار جلوگیری می کند و مانع از برق گرفتگی و شوک الکتریکی می گردد.
این نوع کفش ها در شرایط خشک در برابر ولتاژ 600 ولت عایق می باشند.
این نوع کفش ها نباید در محیط هایی که مواد قابل انفجار و اشتعال وجود دارد استفاده گردند.
شرایط زیر باعث کاهش خاصیت حفاظت دهی در برابر جریان الکتریسیته می گردد:
زمانی که کفش ها مرطوب باشند.
قسمت لاستیکی پاشنه ساییده باشد.
استفاده از ذرات و اشیا فلزی در کف کفش مثل میخ آهنی
مقاومت در برابر نفوذ اشیاء نوک تیز(کدشناسایی PR)
این نوع کفش ها پا را در برابر نفوذ اشیاء نوک تیز حفاظت می کنند.
صفحه حفاظتی می بایستی جزء لاینفک این نوع کفشها باشد.
پخش الکتریسیته ساکن(کدشناسایی SD)
کفش هایی با این خصوصیت باعث جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن در بدن می گردد به نحوی که الکتریسیته ساکن را به سمت زمین تخلیه می نماید در حالی که مقاومت خوبی نیز در برابر الکتریسیته دارد.
در محیط هایی که مواد شیمیایی استفاده می گردد می بایستی کفش هایی انتخاب کرد که قسمت رویی کفش و قسمت تخت و پاشنه آن از جنس مقاوم در برابر ماده شیمیایی مورد نظر باشد.
مثلاً برای محیط هایی که از اسیدهای معدنی غلیظ استفاده می شود می بایستی جنس قسمت بالایی کفش از لاستیک طبیعی یا PVC و یا چرمی که با نیتریل پوشانده شده باشد استفاده کرد و جنس قسمت کف و پاشنه کفش نیز از PVC یا الاستیک نیتریلی یا پلی استر یا پلی اورتان باشد.
پایان