تبلیغات اینترنتی و تاثیرات آن
در کتب و متون مختلف تعاریف متعددی از تبلیغات آمده است بطور مثال می توان به تعاریف ذیل اشاره کرد. تبلیغات فرآیند روشمند ارایه اطلاعات مناسب در مورد کالاها و خدمات به مشتریان و ترغیب و متقاعد کردن موثر مصرف کنندگان به خرید کالاها و خدمات می باشد (متولی ۱۳۷۲) و یا در تعریفی دیگر تبلیغات را، ارائه غیر شخصی اطلاعات که معمولاً برای آن پول پرداخت می شود و اغلب با هدف ترغیب برای خرید کالاها، خدمات و یا ایده از سوی افرادی مشخص و توسط رسانه های مختلف انجام می پذیرد، تعریف نموده اند (تافلینگر ۱۹۹۶)
همان طور که در تعریف بالا اشاره شد، تبلیغات از طریق رسانه های مختلفی انجام می پذیرد که از آن جمله می توان به روزنامه ها، مجلات، رادیو، تلویزیون و … اشاره نمود. چندی است که رسانه ای جدید، یعنی اینترنت، به جمع رسانه های مورد استفاده تبلیغات اضافه شده است. رشد تبلیغ در اینترنت نسبت به تبلیغ در رسانه های سنتی، از سرعت بسیار بیشتری برخوردار بوده است. چرا که پس از گذشت ۳۸ سال از پیدایش رادیو، تعداد استفاده کنندگان آن به ۵۰ میلیون نفر رسید، تلویزیون ۱۳ سال پس از پیدایش این حد نصاب را کسب کرد و اما اینترنت تنها با گذشت ۴ سال توانسته به این حد نصاب دست پیدا کند (فاکس ۱۹۹۹). این مقاله به معرفی این نوع از تبلیغات و ویژگی های آن می پردازد.
تعریف تبلیغات اینترنتی
تبلیغات اینترنتی به استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال و وسیله ارتباطی برای ارسال تبلیغات در محیط وب اشاره دارد (گائو و دیگران ۲۰۰۲). در تعریفی دیگر، تبلیغات اینترنتی را اینگونه تعریف نموده اند: نمایش دادن نامها وعلائم تجاری، شعارها و تصاویر تبلیغاتی در سایتهای (پایگاههای) پربیننده اینترنت، به نحوی که به تحقق اهداف تبلیغات کمک نماید (سایت صدا و سیما ۲۰۰۲). در فرایند تهیه و اجرای تبلیغات اینترنتی، شرکتهای تبلیغاتی، ناشران اینترنتی۱ ، تبلیغ دهندگان۲ (سازمانها و شرکتهای تولیدی و خدماتی) درگیرند.
تاریخچه تبلیغات اینترنتی
تبلیغات اینترنتی برای اولین بار و بصورت بنر در ۲۷ اکتبر سال ۱۹۹۴ و در سایت هات وایر۳ نمایش داده شد. زمانی که هات وایر متوجه شد که برای تبلیغات می بایست فضای محدودی را در نظر گرفت، بنرهای تبلیغاتی بوجود آمدند.
در آن زمان ۱۴ طراح تبلیغاتی مبلغی معادل ۳۰،۰۰۰ دلار برای نمایش ۱۲ هفته ای تبلیغات خود پرداختند (کای و مداف ۱۹۹۹). در سال ۱۹۹۵ وب بعنوان رسانه ای عمومی پذیرفته شد. شرکت سان میکروسیستم۴ در این سال زبان جاوا را به عموم عرضه کرد. در سال ۱۹۹۶ الدزموبیل۵ اولین اتاق گفتگوی تجاری را راه اندازی نمود. در جدول ۱ به برخی از اتفاقات مهم صنعت تبلیغات اینترنتی اشاره شده است.
روند تبلیغات اینترنتی در دنیا
تبلیغات اینترنتی از زمان پیدایش (سال ۱۹۹۴) تا سال ۲۰۰۷ شاهد رشد بسیار زیادی بوده است. بطوریکه حجم درآمد تبلیغات اینترنتی از رقم ۲۶۷ میلیون دلار در سال ۱۹۹۶ به رقم ۱۳۰۸۷ میلیون دلار در سال ۲۰۰۷ رسیده است. ولی در بین سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ این صنعت شاهد رشد منفی بوده است. روند رشد در سال ۲۰۰۳ تغییر جهت داده و دوباره شاهد رشد مثبتی در این صنعت می باشیم.
ابعاد تبلیغات اینترنتی
تبلیغات اینترنتی ابعاد مختلفی را شامل می شود که در زیر بطور اجمالی به آنها اشاره می شود (گائو و دیگران ۲۰۰۲)
مدلهای کسب وکار
مدل کسب و کار به یک ایده تجاری و برنامه استراتژیک در مورد نحوه به دست آوردن پول برای یک کسب و کار اشاره دارد. تبلیغ اینترنتی موثر می بایست دارای مدل کسب و کار مناسبی باشد که موجب موفقیت آن کسب و کار شود. از جمله مدلهای کسب و کار تبلیغات اینترنتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدل کسب و کار مبتنی بر محتوا
براساس این مدل از کسب و کار، ناشران اینترنتی می بایست با ارائه محتوای ارزشمند و مهم برای مخاطبین خود، ترافیک سایت خود را افزایش دهند. تلاش اصلی مدیران سایتها در این مدل می بایست معطوف به فراهم آوردن مطالب جالب برای افزایش ترافیک سایت شود.
در این روش ناشران اینترنتی خدمات متنوعی را برای مخاطبین فراهم می آورند که از آن جمله می توان به فراهم آوردن امکان استفاده از پست الکترونیک، اتاقهای گفتگو۶ و یا پیغام رسان ها۷ اشاره کرد. در این روش میزان موفقیت سایت به کیفیت خدمات ارائه شده بستگی دارد چرا که تعداد استفاده کنندگان از این خدمات با میزان کسب درآمد تبلیغاتی این شرکتها رابطه مستقیم دارد. از سایتهای معروف در این زمینه می توان به AOL اشاره نمود.
مدل مبتنی بر ارائه خدمات متنوع اینترنتی
مدل مبتنی بر فراهم آوردن امکان جستجوی سایتهای مختلف
سایتهای مبتنی بر این مدل با فراهم آوردن امکان جستجو در میان سایتهای گوناگون و طبقه بندی آن سایتها براساس محتوا، خدماتی را به کسانی که در جستجوی موضوع یا مطلب خاصی می باشند ارائه می نمایند. از زمره سایتهای بسیار معروف در این گروه می توان یاهو۸ را نام برد.
مدل مبتنی بر ارائه خدمات تبلیغاتی
شرکتهای این گروه به کسانی که مایل هستند در اینترنت تبلیغ نمایند، خدماتی را ارائه می دهند. این خدمات شامل طراحی تبلیغ و کمک به یافتن مکان مناسب جهت نمایش تبلیغ می باشد. بسیاری از این شرکتها حتی خدمات ردگیری۹ تبلیغات و نیز اندازه گیری های مربوط به اثر بخشی آن تبلیغات را نیز انجام می دهند. از جمله می توان برنامه نبض الکترونیک را نام برد.
مدل مبتنی بر شبکه تبلیغاتی
شرکتهای این گروه فضاهای ناشران اینترنتی را در معرض خرید تبلیغ دهندگان قرار می دهند و پس از خرید یا اجاره آن فضاها از سوی تبلیغ دهندگان، درصدی را بعنوان حق العمل دریافت می نمایند. ادآتلت۱۱ از جمله این شرکتها می باشد.
اشکال تبلیغات اینترنتی (تکنولوژی تبلیغات)
اشکال مختلف تبلیغات به شکل های گوناگونی که تبلیغ دهندگان برای نشان دادن تبلیغ خود در اینترنت از آنها استفاده می نمایند، اشاره دارد. مانند بنرها، بنرهای دارای غنای رسانه ای۱۲، نامه های تجاری و تبلیغات مبتنی بر بازی۱۳. تبلیغات بنری با وجود حجم کم ، وسیله ای کارآمد برای تحقق اهداف چند منظوره اند ، زیرا:
بنرها در حقیقت بخشی از پیام های تبلیغاتی شرکت ها/وب سایت ها هستند.
این شیوه تبلیغ ، اسم، نشانه (logo) و تولیدات شرکت ها را با روش های گوناگون و متنوعی به نمایش می گذارد.
بنرها، ابزاری برای افزایش میانگین کلیک ها به شمار می آیند. با کم ترین جزئیات، مشتری را به کلیک ترغیب می کنند. در صورت استفاده از برنامه های بازاریابی زنجیره ای، این روش کلیدی برای دنبال کردن مکانیزم این برنامه هاست
تبلیغات مبتنی بر بازی
از گذشته دور، سرگرمی یکی از شیوه های مورد استفاده در تبلیغات بوده است. بر این اساس بازی های اینترنتی می توانند فرصت مناسبی را برای تبلیغات فراهم آورند. ارائه دهندگان تبلیغات مبتنی بر بازی، فروشندگان بازی های اینترنتی هستند. این نوع از تبلیغات برای افرادیکه در حال بازی هستند به دو صورت ارسال می شوند. در روش اول که بسیار متداول است، تصاویر تبلیغاتی، جایگزین تصاویر بازی اینترنتی می شود. در نتیجه افرادیکه در حال بازی هستند، به شکل مجازی تحت تاثیر تبلیغ مورد نظر قرار می گیرند. در روش دیگر کل بازی به قسمت های مختلفی تقسیم می شود و افرادیکه در حال بازی هستند می بایست قبل از رفتن به مراحل بعدی بازی، تبلیغ خاصی را ببینند و یا تعاملاتی را انجام دهند. در این روش تبلیغ دهندگان پاسخ های تعاملی بیشتری را دریافت می نمایند چراکه افرادیکه در حال بازی هستند، مایل به ادامه بازی خود خواهند بود.
از آنجائیکه تبلیغات مبتنی بر بازی معمولاً از تکنولوژی چند رسانه ای استفاده می کنند، هزینه بیشتری برای ایجاد و اجرای آنها صرف می شود. علیرغم اینکه این نوع تبلیغات در جلب توجه بینندگان بسیار موفق هستند، ولی مخاطبان آن تنها به افرادیکه بازی را انجام می دهند محدود می شوند. محدودیت دیگر این نوع از تبلیغات ناخرسندی برخی از افراد از تبلیغات حین بازی است.
تبلیغات مبتنی بر پست الکترونیک
نامه همواره یکی از ابزارهای بازاریابی و تبلیغات بوده است. با افزایش روزافزون استفاده از پست الکترونیک این ابزار به شیوه اثربخشی برای تبلیغات اینترنتی تبدیل شده است. تبلیغات از طریق پست الکترونیک ابزاری مقرون به صرفه است که از نرخ پاسخگویی بالایی نیز برخوردار است. همچنین این ابزار موجب وفاداری مشتریان و نیز موجب تقویت نام تجاری می شود ضمن اینکه در جذب و نگهداری مشتریان نیز ابزار بسیار کارآمدی است.
انواع مختلفی از تبلیغات مبتنی بر پست الکترونیک وجود دارد. یک نوع از تبلیغات مبتنی بر پست الکترونیک خبرنامه های۱۸ اینترنتی هستند که توسط شرکت و یا نماینده فروش شرکت تهیه شده و برای گروه خاصی که علایق مشترکی در مورد کالا و خدمات دارند ارسال می شوند و خدماتی را به مشتریان ارائه می کنند. ارسال خبرنامه ها در بسیاری از موارد با کسب اجازه از مشتریان و بصورت ادواری صورت می گیرد. نوع دوم، گروه های گفتگو۱۹ هستند، که در میان جمعی با علایق مشترک ایجاد می شوند. در این نوع از تبلیغات پیام الکترونیکی که برای اعضا فرستاده می شود، گفتگویی را در مورد موضوعی خاص میان آنها ایجاد می کند.
بسیاری از گروهای گفتگوی موفق، یک هماهنگ کننده۲۰ دارند، که تصمیم می گیرد چه پیام هایی برای اعضا ارسال شود. نوع سوم شامل یک کانال بازاریابی است که افراد در آن عضو شده و براساس علایق اعضاء، پیام های تبلیغاتی برای آنها فرستاده می شود. هر کانال بر روی اخبار گروه مشخصی از کالاها و خدمات متمرکز می شود. ضمناً اطلاعات هر کانال هر چند مدت یکبار به روز می شود. از آنجائیکه به راحتی می توان نامه های الکترونیک تجاری را ایجاد و از طریق اینترنت ارسال نمود، ابراز ارزان و نیز اثر بخشی برای تبلیغات به شمار می آید. تحلیل عملکرد این نوع تبلیغات نیز به راحتی قابل انجام است. با این وجود تبلیغات مبتنی بر پست الکترونیک با محدودیتهایی نیز مواجه است. اولین مشکل این است که کاربران اینترنت غالباً تعداد زیادی نامه الکترونیکی حاوی تبلیغات دریافت می کنند که این امر می تواند باعث ایجاد تاثیرات منفی در آنها شود، در نتیجه عموماً نامه ها بدون آنکه مطالعه شوند، حذف می شوند. مشکل دیگر این است که تمامی سرورهای پست الکترونیک فرمت HTML را ندارند لذا ردیابی نامه ها از طریق نرخ کلیک در آنها دشوار است.
تبلیغات ناخواسته
تبلیغات ناخواسته که شامل Pop up و Pop under می شود یکی از اشکال بحث انگیز تبلیغات اینترنتی به حساب می آید. این نوع از تبلیغات به صورت ناخواسته دریافت می شود و مخاطبان را در معرض یک نمایش اجباری قرار می دهد. آگهی های تلویزیونی را می توان نمونه ای از تبلیغات اجباری به حساب آورد چرا که این آگهی ها معمولاً برنامه هایی را که مخاطبان در حال تماشا هستند، قطع می کنند و آنها را وادار به تماشای آگهی می کنند. در مقابل، تبلیغات روزنامه ای نمونه ای از تبلیغات اختیاری محسوب می شوند زیرا خوانندگان می توانند هر قسمت از روزنامه را که مایلند بخوانند و یا از آن بگذرند. اینترنت توانایی نمایش به هر دو صورت اختیاری و اجباری را داراست. بنرهای تبلیغاتی مانند تبلیغات روزنامه ای به طور معمول بصورت اختیاری دیده می شوند، هرچند که گاهی به دلیل اینکه تقریباً در تمام صفحات وب ارائه شده اند مورد اعتراض قرار می گیرند استفاده برخی از کاربران اینترنت از نرم افزارهای مسدود کننده نمایش بنرها گواه این امر می باشد. از آنجا که تبلیغات ناخواسته غالباً به صورت اجباری نمایش داده می شوند، پاسخ های منفی مانند احساس رنجش و احتراز از تبلیغ را در بر خواهند داشت.
در سالهای اخیر به دلیل افزایش مقاومت کاربران اینترنت، کاهش مقبولیت این نوع از تبلیغات و گسترش استفاده از مسدودکنندهای تبلیغاتی بکارگیری تبلیغات ناخواسته کاهش یافته است. هر چند که پیش بینی می شود در آینده نزدیک برای حضور پررتگ تر این مهمانان ناخوانده، روشهای خلاقانه تری مورد استفاده قرار گیرد.
تبلیغات مبتنی بر حامی گری
حامی گری به فعالیتی گفته می شود که در آن یک شرکت از یک رویداد، واقعه یا فعالیت خاص حمایت می کند و در مقابل، لوگو یا نام تجاری خود را در آن رویداد یا فعالیت معرفی می کند. هدف از این کار استفاده ار ارتباط ایجاد شده مابین لوگو یا نام تجاری شرکت و رویداد مربوطه است. همان طور که در حامی گری سنتی، شرکت حامی از ارتباط ایجاد شده با رویدادی خاص منتفع می شود، در حامی گری اینترنتی نیز شرکت حامی از توجه کاربران به یک سایت یا موضوع مطرح شده در اینترنت سود می برد.دلالی بازدید مدل کسب و کار مبتنی بر حامی گری اینترنتی می باشد. به عنوان مثال در سال ۱۹۹۹ حدود نیمی از تبلیغات اینترنتی شرکتهای دارویی به حمایت از وب گاه های بهداشتی اختصاص یافته بود. تحقیقات انجام شده دلالت بر اثربخشی این نوع از تبلیغات دارد. نکته قابل توجه در این نوع از تبلیغات، انتخاب رویداد، واقعه یا فعالیتی مناسب جهت کسب بهترین نتیجه است.
فرایندهای طراحی
فرایندهای مهندسی دقیق و مناسب برای ایجاد یک راه حل کارا برای تبلیغات اینترنتی موثر ضروری می باشند چرا که مبنایی را جهت جریان داده های کاری و فعالیت برای ناشران، تبلیغ دهندگان و همین طور شرکتهای تبلیغاتی فراهم می آورند.
زیرساختهای سیستم
زیرساختهای سیستمی یکی از بخش های ضروری تبلیغات اینترنتی می باشند. مانند زیرساختهای شبکه ای که سیستمهای فرعی را به هم ارتباط می دهند.
تهیه کنندگان:
استاد:
پایان