عنوان: بیمه بدنه اتومبیل
انواع بیمه اتومبیل:
بیمه بدنه اتومبیل
بیمه شخص ثالث اتومبیل
بیمه حوادث سرنشین اتومبیل (راننده مقصر )
بیمه بدنه اتومبیل
در بیمه نامه بدنه اتومبیل تعهد بیمه گر (شرکت بیمه) جبران خسارت وارد به خود وسیله نقلیه مورد بیمه است به این معنی که بطور مثال بیمه گر (شرکت بیمه) با بیمه کردن وسیله نقلیه تعهد می کند چنانچه به علت هر یک از حوادث مشمول بیمه نامه بدنه اتومبیل وسیله نقلیه بیمه شده سرقت و یا خسارتی در اثر حادثه و آتش سوزی وارد شود، خسارت وارده را جبران نماید، این نوع بیمه در بازار بیمه کشور به بیمه بدنه اتومبیل معروف است.
تاریخچه پیدایش بیمه بدنه در ایران
بیمه بدنه خودرو تقریباً عمری به اندازه خود عمر صنعت اتومبیل سازی دارد .در ایران تا سال1312 بیمه اتومبیل در ایران منحصر به چند دستگاه کامیون بود که از طرف شرکت های وارد کننده به طور اقساط به فروش می رسید. فروشندگان برای تامین سرمایه تا پایان باز پرداخت اقساط، کامیون ها را در مقابل پیش آمدن حوادث یا آتش سوزی به نفع خود بیمه می کردند. بعدها در سال 1312 با انعقاد قرارداد راه آهن سراسری ایران به علت فعالیت دامنه دار حمل و نقل بر تعداد کامیون ها افزوده شد و بیمه اتومبیل در ایران رونق بیشتری پیدا کرد.
از سال 1308 تا 1315 شرکت جنرال اکسیدان که جزء گروه فارلر بود، امور مربوط به بیمه اتومبیل را در ایران انجام می داد. سپس نمایندگی شرکت بیمه آلیانس اونداستو نگارتر وارد فعالیت بیمه ای شد و پس از تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران در آبان ماه 1314 که با سرمایه20میلیون ریال شروع به کار کرده، اتومبیل ها را این سه شرکت بیمه می کردند
در اواخر سال1314 و اوایل سال 1315 به علت آتش سوزی پی درپی کامیون ها بیمه اتومبیل در ایران دچار بحران های شدید شد که شرکت های گروه فارلر از صدور بیمه نامه اتومبیل امتناع کردند و شرکت های سوئیس ناسیونال و آلیانس اونداستو نگارتر آلمان به طور محدود و با احتیاط کامل به صدور بیمه نامه ادامه دادند.
با آغاز جنگ جهانی دوم ادامه فعالیت های بیمه های کامیون و اتومبیل های شخصی دچار وقفه نسبتا ً طولانی مدتی شد. البته پس از خاتمه جنگ دوباره بیمه اتومبیل به روند صعودی خود ادامه داد تا آن جایی که در سال 1346 حدود سی درصد از خودروها زیر پوشش بیمه ای بودند.
معرفی بیمه بدنه اتومبیل
بیمه بدنه اتومبیل جبران کننده خسارات ناشی از حوادثی است که برای اتومبیل مورد بیمه اتفاق می افتد و به طور معمول در بیمه نامه های عادی شامل سه خطر :
حادثه
آتش سوزی
و سرقت کلی می باشد.
در بیمه بدنه اتومبیل خطرات بیمه شده شامل موارد زیر می باشد
2- خطرات اضافی و تکمیلی:
سرقت درجای قطعات
شکست شیشه به تنهایی
غرامت عدم استفاده از وسیله نقلیه درایام تعمیرات
نوسان قیمتها
بلایای طبیعی
خطرات ناشی از مواد شیمیایی ، رنگ و اسید
کشیدن میخ و اشیاء تیز بر روی بدنه اتومبیل
1- خطرات اصلی :
حادثه
آتش سوزی
سرقت کلی
1-1حادثه :
حادثه عبارت است از به هم خوردن دو اتومبیل و یا برخورد اتومبیل مورد بیمه با جسم متحرک یا ثابت و یا برخورد شیئی دیگر با اتومبیل مورد بیمه و یا واژگونی و سقوط مورد بیمه در اثر حوادث رانندگی.
2-1آتش سوزی
آتش سوزی، صاعقه و انفجار نیز از خطرات تحت پوشش بیمه بدنه می باشد و چنانچه مورد بیمه دچار این حوادث شود، خسارت آن قابل جبران می باشد ولی چنانچه خسارت وارده به وسایل و دستگاههای الکتریکی اتومبیل ناشی از کار آنها باشد قابل جبران نیست.
3-1سرقت کلی
همان طور که از عنوان آن استنباط می شود، خسارت ناشی از سرقت اتومبیل و یا وسایل اضافی مربوط به آن در صورتی قابل جبران است که اتومبیل و وسایل اضافی آن کلا" سرقت شود و به اصطلاح دزدی کلی اتفاق بیافتد، لذا چنانچه به صورت صورت در جا وسایل آن سرقت شود قابل جبران نخواهد بود و به طور کلی سرقت در جا قابل جبران نیست، مگر اینکه توافقی بین بیمه گر و بیمه گذار صورت گرفته باشد ولی هرگاه پس از کشف اتومبیل سرقت شده خسارتی به آن وارد شده باشد قابل جبران است. ضمنا" در صورت سرقت کلی اتومبیل 60روز مهلت جهت کشف آن تعیین شده است و چنانچه ظرف این مدت (2ماه) اتومبیل مسروقه کشف نشود بیمه گذار میتواند پس از انتقال مالکیت به بیمه گر خسارت خود را دریافت نماید.
همان گونه که اشاره شد بیمه گذار میتواند با پرداخت حق بیمه ای اندک برای خطرهایی که در بیمه نامه های معمولی تحت پوشش نمی باشد درخواست پوشش نماید این پوششها عبارتند از: 2- خطرات اضافی و تکمیلی:
1-2سرقت درجا :
چنانچه لوازم اتومبیل از قبیل رادیو ضبط، لاستیکها، آینه ها و سایر اقلام بدون سرقت خود اتومبیل دزدیده شود و یا به همراه اتومبیل سرقت شده اما اتومبیل پس از باز کردن هریک از اقلام فوق پیدا شود، در این صورت سرقت جزئی یا سرقت درجا حادث شده است با تهیه پوشش سرقت درجا این گونه خسارتها نیز جبران خواهد گردید.
در صورت سرقت در جای قطعات و لوازم اتومبیل (بشرح مذکور در بیمه نامه) حداکثر تعهد شرکت ارزش بیمه شده قطعات و لوازم با قیمت روز آنها (هر کدام کمتر باشد) است.
در مورد لاستیک چرخ، باطری و قالپاق حداکثر خسارت قابل پرداخت 50٪ ارزش نو آنها در روز وقوع حادثه است مگر آنکه مبلغ بیمه شده از این میزان کمتر باشد که در این صورت ملاک محاسبه خسارت مبلغ بیمه شده می باشد.
از مبلغ خسارتی که بر اساس بند بالا تعیین می شود 20٪ بعنوان فرانشیز کسر می گردد.
خسارت ناشی از دزدی قطعات و لوازم مذکور در بیمه نامه برای هر یک از قطعات و لوازم فقط یکبار قابل پرداخت است. مگر اینکه با موافقیت بیمه گر و ضمن رعایت جوانب امر با دریافت حق بیمه مجدد پوشش بیمه قطعات و لوازم جایگزین شده پذیرفته شود.
در صورت سرقت در جای قطعات و لوازم اتومبیل، بیمه گذار موظف است مدارک مثبته و از جمله گزارش مقامهای انتظامی دال بر سرقت را تهیه و به بیمه گر ارائه نماید.
در صورتیکه دزدی قطعات و لوازم توام با دزدی اتومبیل باشد در پرداخت خسارت شرایط بیمه نامه بدنه حاکم خواهد بود.
مشخصات و قیمت وسائل اضافی موضوع پوشش فوق باید به پیشنهاد بیمه گذار و در برگ پیشنهاد بیمه نوشته شود و مورد تائید کارشناس منتخب بیمه گر قرار گیرد. ارزش آنچه تحت این عنوان قابل بیمه کردن است در مجموع از 20٪ ارزش وسیله نقلیه بیمه شده تجاوز نخواهد کرد.
2-2شکست شیشه به تنهایی:
چنانچه شیشه اتومبیل به عللی به غیر از خطرات اصلی مانند پرتاب سنگ از بیرون و یا شکست در اثر تغییر دما آسیب ببیند با پوشش خطر تکمیلی هزینه آن قابل جبران می باشد.
در صورت شکست شیشه، مستقل از حوادث مورد تعهد در بیمه بدنه اتومبیل، خسارت قابل پرداخت ارزش روز شیشه و هزینه نصب آن پس از کسر ده درصد به عنوان فرانشیز خواهد بود، مشروط بر اینکه وسیله نقلیه به قیمت روز بازار بیمه شده باشد.
در صورتیکه شکست شیشه توام با خسارت وارد به اتومبیل باشد شرایط بیمه نامه بدنه در پرداخت خسارت حاکم خواهد بود.
تبصره: منظور از توقف مفید در تعمیرگاه مدت زمانی است که از شروع عملیات تعمیر و بازسازی تا پایان و تکمیل تعمیر صرف خواهد شد بدیهی است طول مدت ایام لازم برای تعمیرات توسط کارشناس شرکت تعیین خواهد شد.
4-2نوسان قیمتها:
افزایش ارزش وسیله نقلیه مورد بیمه بعلت نوسان قیمتها مشروط بر اینکه وسیله نقلیه هنگام صدور بیمه نامه به ارزش واقعی روز بیمه شده باشد می توانند تا میزان 25٪ ارزش روز بیمه در تاریخ شروع بیمه نامه و در طول مدت قرارداد مورد قبول قرار گیرد.
5-2 بلایای طبیعی :
با درخواست بیمه گذار و پرداخت حق بیمه مختصر خطرات ناشی از (سیل ، زمین لرزه ، آتشفشان) نیز می تواند تحت پوشش بیمه بدنه اتومبیل قرار گیرد .
در بعضی از شرکت های بیمه ای خسارات ( طوفان و تگرگ ) هم تحت پوشش بیمه بدنه قرار می گیرد.
6-2 خطرات ناشی از مواد شیمیایی :
جبران خسارت ناشی از اسید و رنگ و مواد شیمیایی روی بدنه اتومبیل به هر علت را نیز بادرخواست بیمه گذار و پرداخت حق بیمه مختصر می تواند بعنوان پوشش تکمیلی به خطرات بیمه بدنه اتومبیل اضافه گردد .
7-2 خسارات ناشی از کشیدن میخ و اشیاء تیز :
جبران خسارت ناشی کشیدن میخ و سایر اشیاء تیز بر روی بدنه اتومبیل ، بادرخواست بیمه گذار و پرداخت حق بیمه مختصر می تواند بعنوان پوشش تکمیلی به خطرات بیمه بدنه اتومبیل اضافه گردد .
خسارت های مستثنی شده در بیمه بدنه :
1- خسارت های ناشی از جنگ ،شورش ، اعتصاب و یا تهاجم .
۲- خسارتهای مستقیم و غیر مستقیم ناشی از انفجارهای هسته ای .
۳- خسارت هایی که عمدا" توسط بیمه گذار ،ذی نفع و یا راننده موضوع بیمه به آن وارد می شود .
۴- خسارت های وارده به موضوع بیمه حین گریز از تعقیب مقامات انتظامی مگر آنکه عمل گریز توسط متصرفین غیر قانونی باشد .
۵-در صورتی که راننده موضوع بیمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه رانندگی وی باطل شده باشد ویا مطابق مقررات راهنمایی و رانندگی گواهینامه راننده برای رانندگی موضوع بیمه متناسب نباشد .
اتمام اعتبار گواهینامه در حکم بطلان آن نیست
خسارت های مستثنی شده در بیمه بدنه
6- -خسارت های ناشی از حوادثی که طبق گزارش مقامات ذی صلاح به علت مصرف مشروبات الکلی و یا استعمال مواد مخدر یا روان گردان توسط راننده موضوع بیمه بوجود آمده باشد.
۷-خسارت ناشی از بکسل کردن وسیله نقلیه دیگر مگر آنکه موضوع بیمه مخصوص و مجاز به انجام این کار باشد و اصول و مقررات ایمنی را رعایت کرده باشد .
۸-خسارت های وارده به وسایل و دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی موضوع بیمه در صورتی که ناشی از نقص و خرابی در کارکرد آنها باشد .
۹- خسارت هایی که به علت حمل بار بیش از حد مجاز توسط موضوع بیمه به آن وارد شود
انتقال وسیله نقلیه:
در صورت انتقال مالکیت موضوع بیمه به هر یک از انحاء قانونی ، بیمه گذار میتواند بیمه نامه را فسخ و حق بیمه مدت باقیمانده بیمه نامه خود را مسترد نماید . در صورت عدم فسخ بیمه نامه چنانچه مالک جدید به تعهدات بیمه گذار در مقابل بیمه گر عمل نماید ، تعهدات بیمه گر در قبال مالک جدید ادامه خواهد یافت .
تبصره – چنانچه انتقال مالکیت موضوع بیمه پس از وقوع حادثه ای باشد که بیمه گر اعلام نشده است بیمه گر هیچ گونه مسئولیتی برای جبران خسارت های وارده در مقابل مالک جدید نخواهد داشت .
نحوه تعیین مقدار خسارت
الف ) خسارت کلی
۱-سرقت ( در صورتیکه موضوع بیمه ۶۰روزبعد از سرقت پیدا نشود) .
۲-در صورتیکه موضوع بیمه به علت حوادث تحت پوشش به نحوی آسیب ببیند که مجموع هزینه های تعمیر و تعویض قسمتهای خسارت دیده آن با احتساب هزینه نجات از ۷۵درصد قیمت آن در روز حادثه بیشتر باشد .
– خسارت کلی واقعی :حالتیکه موضوع بیمه تلف شود .
– خسارت کلی فرضی :موضوع بیمه قابلیت استفاده مورد نظر را از دست داده باشد
ب) خسارت جزئی
در صورتیکه خسارت مشمول تعریف خسارت کلی نشود جزئی تلقی می شود مانند خسارت به درب خودرو ، گلگیر ، چراغ و…
مدیریت ریسک فرایند سنجش یا ارزیابی ریسک و سپس اتخاذ استراتژی هایی برای اداره ریسک است
مدیریت ریسک
اهداف مدیریت ریسک
بقا: حفظ هزینه ها زیر حد معین که بالاتر از آن این هزینه ها می تواند ادامه بقای شرکت را مورد تهدید قرار دهند.
صرفه جویی: در صورتی که این هدف با سایر اهداف (به عنوان مثال بقا) سازگار باشد، هزینه های کل مدیریت ریسک را در پایین ترین سطح عملیاتی حفظ می کند.
آسودگی خاطر: سطح قابل قبولی از نگرانی و اضطراب که به آن آسودگی خاطر می گویند.
ثبات درآمدها: محدود نمودن کاهش های پیش بینی نشده در عایدات یا جریانات نقدی ناشی از خسارت به یک سطح قابل قبول.
عدم توقف عملیات: تداوم فعالیت های کاری عادی با حداقل تاخیر؛ به دنبال یک خسارت فعالیت های عادی شرکت باید در معرض حداقل توقف باشد.
رشد مداوم: تداوم رشد شرکت؛ رشد مداوم ممکن است مستلزم تخصیص منابع قبل از وقوع هر خسارتی باشد.
مسوولیت اجتماعی: محدود نمودن خسارات به کارکنان؛ عرضه کنندگان؛ مشتریان و اعضای جامعه است.
شناسایی ریسک
شناسایی ریسک فرآیندی است که توسط آن یک شرکت به طور دائم وسیستماتیک ریسک های:
اموال
مسوولیت
و نیروی انسانی
را فورا یا قبل از اینکه به وقوع بپیوندند شناسایی می کند.
روشهای اندازه گیری ریسک در بیمه
انحراف معیار
معیار نقطه ای : 1- ارزش در معرض ریسک : 1- واریانس – کوواریانس
2- احتمال ورشکستگی 2- شبیه سازی تاریخی
3- شبیه سازی مونت کارلو
امید ریاضی مشروط دنباله (تابع توزیع)
نسبتهای فعالیت : 1- نسبت شارپ
2- نسبت پوشش ریسک
3- نسبت امگا
اندازه گیری ریسک چه از جهت قیمت گذاری قراردادهای بیمه و چه به لحاظ قراردادهای اتکایی یکی ازارکان پایه ای بیمه میباشد.
اگر چه روشهای متعددی،متناسب با مفاهیم ریسک، برای اندازه گیری آن وجوددارد، لیکن در سالهای اخیر شرکتهای بیمه در جهت تخصیص بهینه سرمایه خود و همچنین مبحث کفایت سرمایه و توانگری مالی، به سمت روشهای نوین اندازه گیری ریسک روی آورده اند
ویژگیهای آماری یک معیار اندازه گیری ریسک
جمع پذیری:
ترکیب دو پرتفولیو (مجموع) ریسک بیشتری نسبت به مجموع ریسک دو پرتفولیو نخواهد داشت:
Risk(A+ B) ≤ Risk(A) + Risk(B)
یکنواختی:
اگر یک پرتفولیو نسبت به دیگری با ارزش تر باشد، نمی تواند ریسک بیشتری داشته باشد:
Risk(A) ≤ Risk(B), if : A ≥ B
همگنی مثبت:
ضرب یک پرتفولیو توسط یک مقدار ثابت، مقدار ریسک را به همان اندازه تغییر خواهد داد:
Risk(kA) = k ⋅ Risk(A), ∀k
تغییرناپذیری معکوس:
افزودن یک پرتفولیوی بدون ریسک به پرتفولیوی موجود، هیچ تغییری در ریسک پرتفولیو ایجاد نمی کند :
Risk(k + A) = k + Risk(A), ∀k
معیارهای اندازه گیری ریسک
2- معیارهای نقطه ای
در اینگونه معیارها مقداری روی تابع توزیع خسارات به عنوان ارزش یا مقدار ریسک انتخاب می شود. ازجمله این معیارها می توان ارزش در معرض ریسک که به صورت ارزش بیان می گردد و احتمال ورشکستگی نام برد. اینگونه معیارها تنها بر یک نقطه از توزیع تمرکز دارند که این امر هیچگونه اطلاعاتی درباره دنباله توزیع برای تصمیم گیری به دست نمی دهد
2-1- ارزش در معرض ریسک (VAR)
ارزش در معرض ریسک از خانواده معیارهای اندازه گیری ریسک نامطلوب می باشد. این شیوه اندازه گیری ریسک ابتدا به وسیله تیل گلدیمن در سال 1980ارائه و سپس توسط موسسه جی پی مورگان در اواخر دهه 1980گسترش یافت این شاخص حداکثر خسارت انتظاری یک پرتفولیو (یا بدترین زیان ممکن) را برای یک افق زمانی مشخص با توجه به یک فاصله اطمینان معین بیان می کند
حداکثر خسارت ممکن یک پرتفولیو( VAR) را با توجه به تابع توزیع احتمال خسارت که نمایش میدهیم، اندازه گیری می کنیم.
ارزش در معرض ریسک در حقیقت کوانتیل تابع توزیع احتمال خسارت در سطوح بحرانی ( ( α =0.01,0.05,0.1این مفهوم را می توان در نمودار(1) مشاهده نمود. بنابراین طبق تعریف داریم:
مفهومVaRبه عنوان یک شیوه پذیرفته شده جهت فهم نحوه اندازه گیری ریسک یک پرتفولیو می باشد.
برای بیان این مفهوم فرض بر آنست که پرتفولیوی اولیه ما(در یک بازار مالی نظیر بازار بورس اوراق بهادار) بصورت ıw بوده و از طرفی ما در دو دوره زمانی سرو کار داریم، در این صورت در پایان دوره، پرتفولیوی ما با%r رشد کرده و به o W می رسد( r می تواند مثبت یا منفی باشد) :
در رابطه بالا r نرخ رشد و یا به عبارتی ضریب سود یا زیان پرتفولیو می باشد
حال اگر فرض کنیم که دوره های زمانی محاسبه بازده بیشتر شود، در این صورت ما دارای یک سری زمانی از بازده خواهیم بود. طبق تعریف VaRدر سطح اطمینان α -1 برابر است با:
در رابطه بالا(f (r تابع توزیع احتمال نرخ تغییرات پرتفولیو است. لازم به تذکر است که اگر r منفی باشد به عنوان درصد خسارت پرتفولیو محسوب می گردد VaRR برابر با نرخ تغییرات بحرانیست و در حقیقت چندک سطح اطمینان α -1 می باشد. می توان گفت که در ازای هر نرخ تغییر R مقدار پرتفولیویی وجود دارد و به ازای نرخ بازده بحرانی R* نیز مقدار پرتفولیوی بحرانی در سطح اطمینان α -1 وجود دارد که اگرآنرا با W* نمایش دهیم، خواهیم داشت :
نمودار 1- مفهوم ارزش در معرض ریسک با توجه با تابع توزیع خسارت
هدف اصلی مدیریت پرتفوی، بهینه سازی تخصیص دارایی ها مطابق بازده موردانتظار و درجه ریسک است. مقایسه استراتژی های متنوع مدیریت پرتفوی با ابزار مختلف عملاً کاری نسبتاً مشکل است. مشتریان علاقه دارند از مقدار زیان پرتفوی خود در شرایط مشخص، اطلاع داشته باشند. از سوی دیگر، ریسک بازار شامل انواعی مختلف از ریسک هاست که هر یک دارای خصوصیات خاص خود هستند. ارزش در معرض ریسک که «سرمایه در معرض ریسک» نیز نامیده می شود، مبلغی از ارزش پرتفوی یا دارایی را مشخص می کند که انتظار می رود طی دوره زمانی مشخص و تا میزان احتمالی معین، از دست برود.
مثلاً یک بانک ممکن است اعلام کند ارزش در معرض ریسک روزانه خرید و فروش پرتفوی بانک، در سطح اطمینان 95 درصد، 10 میلیون است. و این یعنی تنها در 5 مورد از 100 معامله روزانه، ممکن است زیانی بیش از 10 میلیون اتفاق افتد.
سادگی مفهوم «ارزش در برابر ریسک» این امکان را فراهم می سازد که نه تنها برای آن دسته از موسسات مالی که شامل عملیات تجاری در مقیاس وسیع می شوند بلکه برای بانک های کوچک، شرکت های بیمه، نهادهای سرمایه گذاری و کسب و کارهای غیرمالی نیز به عنوان مقیاس ریسک استاندارد معرفی شود. ارزش در برابر ریسک، به ابزاری غیرقابل انکار برای کنترل ریسک و بخش جدایی ناپذیری از روش های توزیع سرمایه بین محیط های متنوع تجاری تبدیل شده است.
ارزش در معرض ریسک، نگاهی روبه جلو بوده، آخرین ترکیب پرتفوی و ارزش بازار دارایی ها را لحاظ کرده، متغیرهای بازار را برای افق زمانی کوتاهتری پیش بینی و براوردی دقیق تر از ریسک را ارائه می دهد. این معیار چارچوبی برای تحلیل ریسک پیشنهاد کرده است.
شکل 1: ارزش در معرض ریسک در سطح اطمینان 5 درصد
روش های محاسبه VaR
روش های محاسبه VaR به دو نوع «پارامتریک» و «ناپارامتریک» تقسیم شده است.
روش پارامتریک :
به روش واریانس – کوواریانس و برخی روش های تحلیلی خلاصه می شود.
روش ناپارامتریک :
نیزشامل شبیه سازی تاریخی و شبیه سازی مونت کارلو است.
به کارگیری هریک از این روش ها تا اندازه زیادی تحت تاثیرنیازهای تحلیل گران و مقامات تصمیم گیرنده سازمان، نوع دارایی های موردبررسی، میزان دقت و سرعت موردنظر در محاسبات و دیگر ملاحظات قرار دارد.
*روش واریانس – کوواریانس
روش پارامتریک شامل شناسایی سرمایه گذاری های انجام شده درمورد هر دارایی و تعیین میانگین و ماتریس کوواریانس بازده دارایی هاست. با استفاده از رابطه زیر می توان ارزش در برابر ریسک را محاسبه کرد:
VaR : ارزش در معرض ریسک
: سطح اطمینان
M: ارزش بازار دارایی
T: طول دوره زمانی محاسبه بازده
در این معادله با دانستن انحراف معیار روزانه
انحراف معیار T روز از رابطه
قابل محاسبه است.
*روش شبیه سازی تاریخی
روش شبیه سازی تاریخی برای براورد ارزش در معرض ریسک، فرض خاصی را در مورد توزیع تغییرات عوامل بازار، مدنظر نمی گیرد و مبتنی بر پایه تقریب خطی نیست. این روش چنین فرض می کند که توزیع تغییرات احتمالی عوامل بازار برای دوره بعدی، مشابه توزیع مشاهده شده در N دوره گذشته است.
*روش شبیه سازی مونت کارلو
این روش، در برخی موارد مشابه روش شبیه سازی تاریخی است. در این روش نیز فرض نرمال بودن توزیع بازدهی، الزامی نیست. لذا روش شبیه سازی مونت کارلو مشابه روش شبیه سازی تاریخی، پرتفوی های متشکل از اختیار معامله و دیگر ابزاری را پوشش می دهد که ارزش آنها تابعی غیرخطی از عوامل بازار است. روش شبیه سازی مونت کارلو برخلاف روش شبیه سازی تاریخی، از اطلاعات تاریخی استفاده نکرده و با استفاده از فرایندهای تصادفی و نمونه های شبیه سازی شده متعدد ساخته شده توسط رایانه، تغییرات آتی را پیش بینی می کند.
2-احتمال ورشکستگی
برای تعیین احتمال ورشکستگی قابل تحمل در ابتدا بایستی از آنچه که به عنوان فرآیند ریسک نامیده می شود، یاد کنیم. مدل فرآیند ریسک در اینجا مدل ریسک کرامر- لاندبرگ می باشد که در آن فرض می شودکه شرکت بیمه با سرمایه اولیه u 0 شروع به فعالیت م یکند و در طول زمان [ t، 0 ) در هر دوره حق بیمه دریافت می کند و در دوره های مختلفی دچار خساراتی می گردد. در حقیقت یک شرکت بیمه با اندوخته اولیهu در هر دوره با جریان ورودی حق بیمه ها و در برخی دوره ها با جریان خروجی خسارات برابر است. باید توجه داشت که در این فرآیند که فرآیند مازاد نیز نام دارد، جریان ورودی حق بیمه P(t) به صورت غیر تصادفی وجریان خروجی خسارات t ) )S به صورت تصادفی است.
فرآیند ریسک را می توان به صورت نمودار زیر نمایش داد
طبق نمودار( 2) همانگونه که مشاهده می شود، شرکت بیمه با اندوخته اولیه u 0 در طول زمان با نرخ حق بیمه(فرآیند مازاد) در حال رشد بوده و در دوره های زمانی تصادفی ( … ،T 2، T1) دچار خسارت شده و فرآیند مازاد در این دوره ها دچار ا فتهای شدیدی می گردد. برای همین است که احتمال ورشکستگی، احتمال آن است که فرآیند ut صفر یا کمتر از صفرشودیعنی در زمان بروز خسارت 4 T
3- امید ریاضی شرطی دنباله (تابع توزیع)
این معیار که ارزش در معرض ریسک شرطی و ارزش در معرض ریسک دنباله نیز نام دارد، عبارت از امید ریاضی خسارات فراتر از ارزش در معرض ریسک در تابع توزیع می باشد. البته نامهای مختلف این شاخص به علت ارائه همزمان این شاخص توسط محققان مختلف می باشد. اگر فاصله اطمینان برابربا (α-1) در نظر بگیریم(( α = 0.01,0.05,0.1 طبق تعریف داریم:
کهL متغیر تصادفی خسارت می باشد. رابطه بالا را می توان اینگونه تفسیر کرد کهCTE برابربا میانگین L% . αاز خسارات بوده و VaR نیز حداقل مقدار L% . αاز خسارات می باشد
4-نسبتهای فعالیت
1-4- نسبت شارپ:
این معیار از قدیمی ترین معیارهایی است که در تئوری سرمایه گذاری استفاده می شوند. این شاخص ازطریق تفکیک بازده متوسط(انتظاری) از بازده بدون ریسک و تقسیم کردن بر انحراف معیار به دست می آید. البته اخیراً این شاخص تعدیل شده، که در آن به جای انحراف معیار از ارزش در معرض ریسک استفاده می شود. در حقیقت این شاخص بیان می دارد که چه مقدار بازده خالص (صرف ریسک) به ازای هر واحد ریسک به دست می آید، به عبارت دیگر میزان صرف ریسک متوسط چقدر است. مسلماً فعالیتی بهتر است که در آن شاخص شارپ بالاتر باشد برای نسبت فوق داریم:
که Rبازده انتظاری R ƒ نرخ بازده بدون ریسک و σ نیز انحراف معیار بازده می باشد.
2-4 نسبت پوشش ریسک:
X عبارت است از :
این نسبت معادلی است برای نسبت شارپ و مشابه با آن اندازه گیری می شود.تعریف صورت کسر در ایننسبت مانند نسبت شارپ می باشد، اما مخرج کسر (که در نسبت شارپ معادل انحراف معیار است) با مقداربازده منفی(زیان) انتظاری ضربدر احتمال این مقدار زیان احتمالی جایگزین می گردد می توانیم نسبت فوق را به به صورت زیر نمایش دهیم :
3-4نسبت اُمگا:
که (L) F میزان احتمال در مقدار آستانه L می باشد. مشکل عمده این معیار انتخاب استانه مورد نظر ( L) می باشد
این نسبت توسط کیتینگ و شادویک ( 2000 ) معرفی گشت. این معیار با توجه به یک آستانه معین، مقدار سود انتظاری (که مسلماً بهتر از آستانه است) را به دست آورده و بر مقدار زیان انتظاری (مقدار منفی انتظاری تابع توزیع) تقسیم می گردد برای نمایش ریاضیاتی نسبت امگا، با توجه به نمودار ( 3)، داریم:
نمودار (3) تابع چگالی احتمال یک بازده فرعی
نتیجه گیری:
ارزش در برابر ریسک، معیاری ملموس و در دسترس است که می تواند با دیدی کلی در تعیین ریسک های آتی، توسعه یابد. محدودیت اصلی این معیار، ایستایی آن است که به همین علت، محققان در پی دستیابی به معیاری پویا برای آن هستند. در هر صورت، ارزش به عنوان یکی از روش های مدیریت ریسک، پیشرفت خوبی داشته و مدیران و تحلیل گران می بایستی توجه لازم را به آن داشته باشند.
اندازه گیری ریسک های بیمه در تصمیمات مدیریت ریسک بر مبنای مقادیر کمی بدست آمده برای انواع ریسک نقش به سزایی دارد
منابع :
پیکارجو، کامبیز، بهنام شهریار و عبدالحمید خسروی ( 1385 )، نحوه اندازه گیری ریسک صدور در شرکتهای بیمه با استفاده از روش ارزش در معرض ریسک
فصلنامه صنعت بیمه، سال 21 ، شماره 4، ص 59-40
راعی، رضا و علی سعیدی ( 1383 )، مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک، تهران، انتشارات سمت.
*Risk Measurement in Insurance/A Guide To Risk Measurement, Capital Allocation And Related Decision Support Issues
*Daniel.j(2000),value_at_risk and extreme returns , /london;school of Economic
با تشکر از توجه شما