بنام خدا
برنامه آموزشی مدیریت پسماند نیروهای خدماتی بیمارستان
مدیریت پسماندهای بیمارستانی در این مرکز بر اساس دستورالعمل "ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته " وزارت بهداشت که به استناد ماده 11 قانون مدیریت پسماندها تدوین گردیده است، درحال اجرا است .
تعریف پسماندهای پزشکی ویژه
به کلیه پسماندهای عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستان ها، مراکز بهداشتی درمانی، آزمایشگاههای تشخیص طبی و سایر مراکز مشابه که به دلیل بالابودن حداقل یکی از خواص خطرناک از قبیل سمیّت، بیماری زایی، قابلیت انفجار یا اشتعال، خورندگی و مشابه آن که به مراقبت ویژه(مدیریت خاص) نیاز دارند، گفته می شود.
انواع زباله بیمارستانی (تعریف ساده)
زباله عادی یا شبه خانگی (کاغذ ، دستمال، پسماند غذاها، قوطی های میوه، پلاستیک و …) است.
زباله عفونی ( هر چیزی که به نوعی با خلط، خون، ادرار، مدفوع و ترشحات بیماران در تماس باشد و تمام وسایل و مواد مصرفی بیماران عفونی را شامل می شود)
فلزات سنگین (باطریها، جیوه ترمومترهاو …)
مواد رادیو اکتیو (پسماند بخشهای رادیوگرافی و رادیولوژی و …)
مواد نوک تیز و برنده (سر سوزن، کاتتر، شیشه های شکسته ،سوزن و …)
مواد شیمیایی و دارویی (معرفهای آزمایشگاهی، شربتها،داروها و …)
1- روش سنتی و عمومی بدون تفکیک
2- روش بهداشتی و تفکیک در مبدا تولید
روش های جمع آوری زباله ها
مزایا:
1- فقط راحتی ظاهری کارکنان در دفع زباله
معایب :
1- حجم بالایی از زباله آلوده می شود بنابراین هزینه استریل کردن آنها بالاست
2- نسبت به کل زباله ها باید روش محافظتی بهداشتی را اعمال کرد که نیاز به نیروی انسانی، زمان و تجهیزات فراوانی دارد.
3- امکان دفع زباله ها با کمک نیروهای بین بخشی(شهرداری و بخشهای خصوصی) امکان پذیر نمی شود
روش سنتی و عمومی بدون تفکیک
1- میتوان برای حجم کمی از زباله ها برنامه ویژه امحاء را پیش بینی کرد. 2- در زمان جمع آوری و دفع امکان اعمال مدیریت بهتری وجود دارد.
روش بهداشتی و تفکیک در مبدا تولید:
نکاتی که باید در تفکیک، بسته بندی و جمع آوری پسماندها رعایت کرد:
همکاران بخش خدمات در بخش ها موظفند در ساعات مقرر ( 6:30 صبح، 12:30 ظهر و 5:30 عصر ) و با رعایت موازین بهداشتی،
– پسماندهای عفونی موجود در کیسه های زردرنگ،
– پسماندهای شبه خانگی (معمولی) موجود در کیسه های سیاه رنگ
– پسماندهای ژنوتوکسیک موجود در کیسه های سفید رنگ
را جمع آوری و پس از توزین و نصب برچسب (نام بخش،نوع پسماند،تاریخ، وزن و نام جمع آوری کننده) مخصوص به هریک از پسماندها (آبی جهت پسماندهای معمولی، قرمز جهت پسماندهای عفونی و قهوه ای جهت پسماندهای ژنوتوکسیک) در چرخهای مخصوص جمع آوری پسماند مستقر در ورودی بخشها قرار دهند.
– آمار مربوط به توزین زباله ها باید توسط خدمات بخش ها در فرم ارائه شده توسط واحد بهداشت محیط ثبت و بصورت ماهانه به این واحد تحویل گردد. – خدمات بخشها موظفند پس از تخلیه پسماندها، سطل ها و چرخهای زباله را با آب داغ (82 درجه بمدت 15 ثانیه) شستشو و با محلول پرکلرین (PPM 500 ) و یا وایتکس (40 سی سی درسطل 20 لیتری که معادل 2/1 سی سی در یک لیتر می باشد) ضدعفونی کنند. – کیسه های زباله داخل سرویس های بهداشتی باید زرد رنگ باشد. – در صورت پاره شدن کیسه های زباله و یا نشت شیرابه از آنها باید آنها را در کیسه زباله دیگری با همان رنگ قرار داده و از ریزش زباله و یا نشت شیرابه جلوگیری کرد.
– در صورت مخلوط شدن پسماند عادی با یکی از پسماندهای عفونی، شیمیایی، رادیواکتیو و نظایر آن خارج کردن آن ممنوع است. – از فشرده کردن کیسه های زباله جهت کاهش حجم آن ها خودداری شود. – باز کردن درب s.b. ها بعلت خروج سایر زباله هایی که بطور اشتباهی در آنها ریخته شده و یا ریختن محتویات آن در s.b. دیگر اکیدا خودداری نمایید. – جمع آوری نان خشک که بدلیل احتمال انتقال آلودگی در بیمارستان ها بعنوان زباله عفونی تلقی می شود، باید در کیسه های زرد رنگ انجام شده و بطور روزانه دفع گردد.
– از دفع البسه و ملحفه بهمراه زباله عفونی اکیدا خودداری نمایید. چون علاوه بر تحمیل بار مالی اضافی باعث از کار افتادن دستگاه امحاء نیز می گردد. – ریختن کیسه های ادرار بهمراه محتویات داخل آنها در کیسه های زباله ممنوع است. – سیفتی باکس ها در صورت پرشدن (بیش از 3/4حجم) توسط خدمات بخش ها به واحد امحاء زباله تحویل و سیفتی باکس خالی تحویل گرفته می شود. – کنترل سیفتی باکس ها از نظر بسته بودن درب و ثبت تاریخ و نام بخش بر روی سیفتی باکس ها الزامی است.
– درب سیفتی باکس ها باید تنها به اندازه یک سرنگ باز باشد تا از ریخته شدن ناآگاهانه سایر پسماندها در آن جلوگیری شود. – جهت حمل سیفتی باکس به محل امحاء، استفاده از هر وسیله دیگری غیر از چرخ های حمل زباله ممنوع می باشد.
استفاده از وسایل حفاظت فردی و رعایت موازین بهداشتی بهنگام جمع آوری و انتقال زباله الزامی است.
پایان
15