1
2
ایدز
و
داروهای بازدارنده HIV
در سال 1981 میلادی (1360 شمسی ) نوعی بیماری عفونی در دنیا پیدا شد که به سرعت درهمه نقاط جهان گسترش پیدا کرد و امید به ریشه کنی بیماریهای واگیردار را حتی در کشورهای پیشرفته تبدیل به یاس نمود. این بیماری که بصورت یک مشکل عمده بهداشتی خود را نشان داد ایدز نام دارد.
3
مقدمه
HIVویروسی است که به بیماری مرگبار ایدز منجر می شود.
ویروس HIV
4
در حالی که 30 سالی است از شناسایی HIVمی گذرد، هنوز هیچ
واکسنی برای HIVو معالجه ای برای ایدز کشف نشده است.
HIV مخفف Human Immunodeficiency Virus ) ( به معنی "ویروس نقص ایمنی انسان" می باشد.
اطلاعات پایه در مورد
HIV / AIDS
HIV چیست ؟
5
HIVنوع خاصی از ویروسی به نام "رتروویروس"
(retrovirus) است.
هرچند این رتروویرسها نسبت به ویروس های معمولی
ارگانیسم ساده تری دارند، اما از میان بردن آنها دشوارتر است.
چراHIV خطرناک است ؟
– اگر سیستم ایمنی بدن به ویروسها حمله می کند و آنها را می کشد پس مشکل چیست ؟
HIV به خود سیستم ایمنی حمله می کند. HIV با آلوده کردن سلول هاى ویژه ای از سیستم ایمنی به نام "لنفوسیت هایT کمک کننده" یا CD4+ باعث بیمارى مى شود.
6
لذا وقتی ویروس HIV وارد بدن فردی شود به تدریج قدرت دفاعی بدن وی ضعیف می شود و این فرد در برابر انواع بیماریها و عفونتها حتی آنهایی که در حالت عادی بیماریزا نیستند آسیب پذیر میگردد.
AIDS مخفف) ( Acquired Immune Deficiency Syndromeبه معنی سندرم نقص ایمنی اکتسابی می باشد.
ایدز یک مرحله کاملاً جدی است که بدن، دفاع بسیار کمی در برابر انواع عفونتها دارد.
در واقع هر فرد آلوده به ویروس HIV ، الزاما مبتلا به ایدز نمی باشد اما در طول مدت آلودگی خود، می تواند دیگران را آلوده کند.
7
ایدز چیست ؟
8
منشا HIV
– اولین موارد ایدز در ایالات متحده امریکا در سال 1981 رخ داد. ولی آنها اطلاعات
بسیار کمی در مورد منبع بیماری ارائه دادند.
– پی بردن به منشا ویروس و چگونگی سیر تکاملی آن در تولید واکسن بر ضد HIV
و درمانهای موثرتر در آینده، مفید است.
– امروزه پذیرفته شده است که HIV زاده ای از
(SIV) Simian (monkey) Immunodeficiency Virus است.
9
ورود HIV به بدن آدمی احتمالا به زمانی حدود 100 سال پیش یا قبل تر برمیگردد.
10
چه مدت طول می کشد تا HIV به ایدز تبدیل شود؟
بدون درمان دارویی، بطور متوسط طی 10 سال آلودگی به ویروس HIV به سمت ایدز پیش می رود که البته این مدت 10 سال برای فردی است که تغذیه مناسبی دارد.
درمان دارویی ضد ویروس می تواند مدت زمان بین آلودگی با HIV و شروع ایدز را طولانی تر کند
11
HIV >> چگونه منتقل می شود؟ <<
HIV در خون و ترشحات جنسی فرد مبتلا و نیز شیر زن آلوده، یافت می شود.
HIVهنگامی منتقل می شود که مقدار کافی از این ترشحات به بدن فردی برسد.
راههای مختلفی که فرد می تواند به HIV مبتلا گردد عبارتند از:
1 – رابطه جنسی بدون محافظت با فرد آلوده
2- سرایت از مادر حامله آلوده به جنین در داخل
رحم و یا از شیرمادر آلوده به کودک
12
4- سرنگ های تزریقی آلوده
3- استفاده از محصولات خونی آلوده
13
در یک نوبت تماس با موردHIV ، با توجه به نوع تماس احتمال انتقال به شرح زیر می باشد:
به خاطر داشته باشیم که حتی یک بار تماس هم، از هر نوع، امکان دارد باعث انتقال HIV گردد.
14
توهمات پیرامونHIV
HIV به طرق زیر غیر قابل سرایت است:
– از طریق هوا، سرفه و عطسه
– از طریق بوسیدن، تماس پوستی یا دست دادن
– از طریق استفاده مشترک از لوازم آشپزخانه
– از طریق شنا در استخرهای عمومی
– از طریق خوردن غذایی که توسط فرد آلوده به HIVتهیه شده باشد
تنفس هوای آلوده به خون و غذای آلوده نیز فرد را مبتلا نمیسازد. همچنین استفاده مشترک از وسایل آرایشی و حتی مسواک نیز تاکنون موجب ابتلا افراد به عفونت HIV نگردیده است.
15
آیا پشه ها ناقل ویروس ایدز هستند ؟
پاسخ این سوال منفى است.
وقتى حشره اى شخصى را نیش مى زند، خون خود، انسان گزیده شده قبلى و یا حیوانى را به شخص دیگر
منتقل نمى کند، بلکه بزاق خودرا انتقال مى دهد که امکان غذاخوردن حشره را بیشتر و راحت تر مى کند.
بیمارى هایى چون تب زرد و مالاریا توسط بزاق گونه اى خاص از پشه ها منتقل مى شود.
برخلاف ارگانیسم هایى که از طریق نیش حشرات منتقل مى شوند HIV نه قدرت تکثیر و نه امکان زنده
ماندن در بدن حشره را دارد.
16
— هر ساله بیش از 700,000 کودک از طریق والدین خود آلودگی به HIV را دریافت می کنند.
— حدود 15 تا 20 درصد در طی مدت بارداری، 50 درصد در زمان زایمان و 33 درصد درطی دوران شیرخوارگی آلوده میشوند.
اولین دارویی که برای پیشگیری از انتقال HIV از مادر به جنین بکار برده شد AZT در سال 1994 بود.
17
ایدز – مادر – کودک
ساختار AZT
در حال حاضر حدود 34 میلیون بیمار مبتلا به HIV در جهان وجود دارد
ابعاد فاجعه در جهان و ایران
18
تا پایان سال 2009
تعداد افراد آلوده
حدود 60 میلیون نفر
تعداد افراد فوت شده
حدود 28 میلیون نفر
بر اساس آمارهای منتشره روزانه حدود شش هزار و ۸۰۰نفر در جهان آلوده به ویروس ایدز می شوند و همچنین هر روز پنج هزار و ۷۰۰نفر در جهان به علت این بیماری می میرند.
The number of people living with HIV rose from around 8 million in 1990 to 33 million by the end of 2009
19
ایدز و HIV در کشور ما از سال 1365 با شناسایی اولین مورد بیماری در پسربچه ای هموفیل آغاز شد.
دو موج اپیدمی HIV در طی 25 سال :
موج اول از نیمه دهه 60 تا اواسط دهه 70 : مربوط به دریافت کنندگان فرآورده های خونی آلوده (عموماً بیماران هموفیلی و تالاسمیک)
موج دوم از اواسط دهه 70 تا به امروز : مصرف کنندگان تزریقی مواد
20
آخرین آمار HIV/AIDS کشور تا پایان 3 ماهه نخست 1390
تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد (69.8 درصد)، رابطه جنسی (10 درصد)،
دریافت خون و فرآورده های خونی (1.1 درصد) و انتقال از مادر به کودک (0.8 درصد)
راه انتقال در 18.3 درصد از این گروه نامشخص مانده است.
21
افراد مبتلا به HIV/AIDS در کل
23125 نفر
از این آمار، 91.5 درصد را مردان و 8.5 درصد را زنان تشکیل می دهند
مبتلا به ایدز
3054 نفر
فوت شده
4311 نفر
علل ابتلا به HIV در بین کل مواردی که از سال 1365 تاکنون در کشور به ثبت رسیده اند :
علائم بیماری چگونه ظاهر می شود؟
بصورت بیماریهای ریوی ، اسهالهای شدید و مزمن ، تبهای طولانی ، کاهش وزن ، اختلالات شخصیتی ، بیماریهای مغزی و پوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.
علائم آلودگی با HIV بسیار پیچیده است که الزاماً همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود.
22
درصد فراوانی علایم اصلی مرحله حاد آلودگی اولیه با HIV در جدول زیر آورده شده است:
23
HIV سلول CD4+ را ربوده، ژن های خود را وارد DNAآن می کند، به این ترتیب هر سلول جدیدی که از سلول میزبان تکثیر شود حاوی ژن های این ویروس خواهد بود.
چرخه زندگی ویروس HIV
24
در مجموع چهار دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف آلودگی و رشد HIV عمل می کنند:
نحوه عملکرد داروهای ضد ایدز
1) بازدارنده های ورودی
2) بازدارنده هایNRT
(Nucleoside reverse transcriptase)
25
3) بازدارنده هایNNRT
(Non-nucleoside reverse transcriptase)
4) بازدارنده های نوع پروتئاز(Protease):
)Non-Nucleoside Reverse Transcriptase(
Nucleoside Reverse Transcriptase))
Protease Inhibitors))
(Fusion or Entry Inhibitors)
26
— هنوز هیچ درمان قطعی برای ایدز بوجود نیامده است.
— تنها درمانهای دارویی ضد ویروس وجود دارد که پیشرفت HIVبه سمت AIDS را آهسته تر میکند و در این حالت فرد چند سال می تواند زندگی سالمی داشته باشد.
آیا درمانی وجود دارد؟
در واقع مشکل اصلی این است که ویروس HIV دارای میلیون ها فرم در بدن میلیون ها مبتلاست و در نتیجه غیر ممکن به نظر می رسد که بتوان میلیون ها فرم از واکسن آن را نیز تولید کرد.
27
Lamivudine:
Brand names: Epivir
Chemical formula:
28
Nucleoside Reverse Transcriptase))
29
Expeditious preparation of (-)-2'-deoxy-3'-thiacytidine (3TC). Humber, D.-C., Jones, M.F., Payne, J.J., Ramsey, M.V.J., Zacharie, B., Jin, H., Siddiqui, A. Tetrahedron Lett 1992, 33(32): 4625-8.
Lamivudine
30
Emtricitabine:
Nucleoside Reverse Transcriptase))
Brand names: Emtriva
Chemical formula:
31
Method of manufacture of 1,3-oxathiolane nucleosides . Almond, M.; Painter, G.R.; Liotta, D.C.; Cleary, D.; Soria, J.
(Emory University; Triangle Pharmaceuticals, Inc.)
Emtricitabine
Stavudine:
Brand names: Zerit
Chemical formula:
32
Nucleoside Reverse Transcriptase))
33
Asymmetric syntheses of stavudine (d4T) and cordycepin by cycloisomerization of alkynyl alcohols to endocyclic enol ethers.
Gleason, M.M.; McDonald, F.E.
Angew Chem. Int Ed Engl 1995,34(3),350
Stavudine
Brand names: Viramune
Chemical formula:
nevirapine:
34
( Non-Nucleoside Reverse Transcriptase)
Inhibition of HIV-1 replication by a non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor. Hargrave, K.D.; Merluzzi, V.J.; Labadia, M. Science,1990, 250, 4986, 1411-3
nevirapine
Brand names: Fortovase , Invirase
Chemical formula:
Saquinavir:
C38H50N6O5
36
Protease Inhibitors))
37
The synthesis of labelled forms of saquinavir. Wiltshire, H.R.; et al. J Label Compd Radiopharm 1998, 41, 12, 1103
Saquinavir
Delavirdine:
Brand Name: Rescriptor
Chemical formula:
38
)Non-Nucleoside Reverse Transcriptase(
39
Busso, M.; Romero, D.L.; Biles, C.; Genin, M.J.; Tarpley, W.G.; Morge, R.A.; Reusser, F.; Althaus, I.W.; Thomas, R.C.; Resnick, L. J Med Chem1993,36,(10):1505-8
Delavirdine
عوارض جانبی شایع:
تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بی خوابی، بی حسی در اطراف دهان، درد معده
سایر عوارض جانبی:
التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف
40
عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای ضد رتروویروسی
ایدز تنها یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست و با هاله ای از شرم و منع های اخلاقی و فرهنگی همراه است که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن می شود.
41
ایدز و بدنامی
— از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض ها روز اول دسامبر هر سال به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شد.
— در روز جهانی ایدز مردم لباسهایی مزین به روبان قرمز بر تن می کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها نیاز است.
42
43
حرف آخر این که : "ایـــدز، قصّه ندانستن است ."
44