استاندارد حسابرسی شماره 32
اهمیت در حسابرسی
کلیات
"اهمیت" یکی از مفاهیم بنیادین حسابرسی است.
اهمیت در تمام مراحل حسابرسی، اعم از برنامه ریزی و اجرا، و نیز ارزیابی و گزارشگری نتایج حاصل از آن مورد توجه قرار می گیرد.
حسابرس در مراحل برنامه ریزی و اجرای حسابرسی، با تعیین سطوح اهمیت، دامنه رسیدگی های خود را مشخص خواهد کرد که این نکته در بند دامنه رسیدگی گزارش حسابرس قید می شود.
حسابرس در مراحل ارزیابی و گزارشگری نتایج حسابرسی، تنها تحریفهای با اهمیت را مورد توجه قرار می دهد که بر این موضوع نیز در بند اظهار نظر گزارش حسابرسی تاکید می شود.
تعریف
اطلاعاتی با اهمیت تلقی می شود که حذف یا تحریف آن بتواند بر قضاوت و تصمیم گیری یک شخص منطقی که از صورتهای مالی استفاده می کند، تاثیر بگذارد.
ابعاد اهمیت
اهمیت دارای دو بعد کمی و کیفی است.
حسابرس برای قضاوت نسبت به تعیین درجه اهمیت اقلام (بی اهمیت، با اهمیت یا بسیار با اهمیت بودن) باید به هر دو بعد همزمان توجه داشته باشد.
نقش قضاوت حرفه ای
اگرچه در دستورالعملهای حسابرسی بعضاً راهکارهایی برای تعیین درجه اهمیت اقلام توصیه شده است، اما در نهایت تعیین این که چه چیز با اهمیت است مستلزم بکارگیری قضاوت حرفه ای است.
اقلام بی اهمیت
اگرچه اقلام بی اهمیت روی برنامه ریزی و اجرای حسابرسی، و همچنین ارزیابی و گزارشگری نتایج حاصل از آن بی تاثیرند، اما حسابرس باید احتمال وقوع تحریفهای با مبالغ کم اهمیتی را نیز مورد توجه قرار دهد که مجموع آنها می تواند اثر با اهمیتی بر صورتهای مالی داشته باشد.
سطوح مورد توجه اهمیت
حسابرس اهمیت را در دو سطح زیر مورد توجه قرار می دهد:
•• در سطح صورتهای مالی به عنوان یک پیکره واحد.
•• در ارتباط با هر یک از مانده حسابها ، گروه های معاملات و موارد افشا.
• در عین حال موضوعاتی چون موارد زیر نیز می تواند مبلغ اهمیت را تحت تاثیر قرار دهد:
•• الزامات قانونی و مقرراتی .
•• ملاحظات مربوط به هر یک از مانده حسابهای مندرج در صورتهای مالی و روابط بین این اقلام.
رابطه خطر و اهمیت حسابرسی
خطر حسابرسی با اهمیت رابطه معکوس دارد.
هر اندازه سطح اهمیت بالاتر باشد، خطر حسابرسی کاهش می یابد و برعکس.
ملاحظات مذکور باید در تعیین ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روشهای حسابرسی در نظر گرفته شود.
چنانچه حسابرس در مراحل بعدی حسابرسی به این نتیجه برسد که برآورد اولیه وی از سطح اهمیت بالا بوده و باید آن را کاهش دهد، آنگاه سطح خطر حسابرسی افزایش می یابد.
رابطه خطر و اهمیت حسابرسی
حسابرس در این موارد یکی از دو اقدام زیر را اتخاذ خواهد کرد:
•• کاهش سطح برآوردی خطر کنترل، در صورت امکان، و تامین پشتوانه لازم برای سطح جدید (پاینتر) از راه گسترش یا افزودن آزمون کنترلهای داخلی.
•• کاهش خطر عدم کشف از راه تعدیل ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود آزمونهای محتوای برنامه ریزی شده.
تعدیل سطوح اهمیت و خطر برنامه ریزی شده به موازات گردآوری و ارزیابی شواهد
اگر نتایج عملیات و وضعیت مالی واقعی واحد مورد رسیدگی با پیش بینی های اولیه حسابرس تفاوت محسوس داشته باشد، آنگاه برآورد وی از اهمیت و خطر حسابرسی تغییر خواهد کرد.
ارزیابی اثر تحریفها
حسابرس به هنگام ارزیابی مطلوبیت ارائه صورتهای مالی باید با اهمیت بودن یا نبودن جمع تحریفهای اصلاح نشده ای را که در جریان حسابرسی کشف شده است ، تعیین نماید.
منظور از جمع تحریفهای اصلاح نشده، اثر جمعی موارد زیر است:
•• تحریفهای کشف شده توسط حسابرس، از جمله خالص اثر تحریفهای کشف شده اصلاح نشده در دوره قبل.
•• بهترین برآورد حسابرس از سایر تحریفهایی که نمی تواند به طور مشخص شناسایی شود(یعنی خطای تعمیم یافته).
ارزیابی اثر تحریفها
حسابرس باید با اهمیت بودن یا نبودن جمع تحریفهای اصلاح نشده را تعیین کند.
اگر حسابرس به این نتیجه برسد که این گونه تحریفها با اهمیت است باید از مدیریت واحد مورد رسیدگی بخواهد صورتهای مالی را اصلاح کند.
درصورتی که مدیریت واحد مورد رسیدگی با تعمیم تحریفها مخالفت ورزد آنگاه حسابرس ممکن است روشهای حسابرسی را به طور گسترده تر اجرا کند تا به نتیجه دقیقتری دست یابد.
ارزیابی اثر تحریفها
اگر مدیریت واحد مورد رسیدگی از اصلاح صورتهای مالی خودداری ورزد و نتایج اجرای روشهای اضافی حسابرسی، حسابرس را نسبت به بی اهمیت بودن جمع تحریفهای اصلاح نشده متقاعد نکند، حسابرس باید گزارش خود را مطابق مندرجات بخش 71 استانداردهای حسابرسی تعدیل کند.