1
2
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری
بهمن 1382
3
عنوان برنامه:
ارتقاء و حفظ کرامت مردم در نظام اداری
از 7 برنامه تحول در نظام اداری
4
اهداف کلی:
آشنایی شرکت کنندگان با فرهنگ مشتری مداری, لزوم توجه به رضایت خدمت گیرندگان , رضایت مشتری و ابعاد آن.
آشنایی شرکت کنندگان با جایگاه طرح تکریم مردم بعنوان یکی از برنامه های تحول در نظام اداری و نقش این طرح در اصلاح نظام اداری.
5
اهداف جزئی:
آشنایی با مستند سازی خدمات قابل ارائه ارباب رجوع و نقش مستند سازی در کیفیت ارائه خدمات.
آشنایی با منشور اخلاقی و چگونگی برخورد با مراجعین در رضایت خدمت گیرندگان.
آشنایی با روشهای اطلاع رسانی و نقش اطلاع رسانی در رضایت خدمت گیرندگان.
ارائه رویکردهای نوین مدیریت در جلب رضایت خدمت گیرندگان
بررسی فرهنگ مشتری مداری و جایگاه آن در مدیریت کیفیت جامع.
6
محتوای دوره:
کلیات
تهدیدها و نقاط ضعف :
ویژگیها و خصوصیات نظام اداری (وضع موجود)
وضعیت موجود و آرمانی نظام اداری کشور
هفت برنامه مصوب بمنظور تحول اداری
رویکرد مدیریت دولتی نوین
طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع در نظام اداری کشور
7
برنامه تحول در نظام اداری کشور که در راستای تحقق اهداف سیاست های مندرج در سند گام دوم توسط این سازمان تهیه شده است در جلسه مورخ 18/ 1/ 1381 هیات محترم وزیران مطرح و کلیات آن مورد موافقت قرار گرفت و مقرر شد تصویب جزئیات و تفصیل برنامه مذکور به شورای عالی اداری محول گردد.
متعاقب تصمیم فوق ، شورای عالی اداری در نود و یکمین جلسه مورخ در اجرای مصوبه شماره 4509/26075 مورخ 8/ 2/ 1381 هیات محترم وزیران ، براساس بیشنهاد این سازمان ، عناوین طرح ها و سیاست های اجرایی ناظر بر هفت برنامه اصلی تحول در نظام اداری کشور را به همراه جدول زمان بندی اجرا، نام دستگاه اصلی و همکار مجری طرح و مرجع تصویب کننده هر یک از طرح ها را تصویب نمود که مراتب طی مصوبه شماره 560/013ط مورخ 25/ 2/ 1381 شورایعالی اداری، به کلیه دستگاههای اجرایی ابلاغ گردید .
8
تهدیدها و نقاط ضعف :
1- جهانی شدن و الزامات و انتظارات ناشی از آن
2- بحران رو به افزایش ناکارآمدی نظام اداری
3- مواجه بودن با نارضایتی عمومی
4- فقدان یکپارچگی و انسجام درونی
5- گرایش رو به تزاید سیاسی شدن نظام اداری کشور
6- عدم توجه به شایسته سالاری
7- عدم توجه به شهروند مداری و پاسخ به خواستها و نیازهای
جامعه
8- تمایل به حفظ وضع موجود و مقاومت در قبال تحول و نوسازی
عدم تمایل به مشارکت پذیری و شفاف شدن عملکردها
9
ویژگیها و خصوصیات نظام اداری (وضع موجود)
1- بخشی نگر و درونگرا
2- روزمره مدار و نزدیک بین
3- تحولگریز و محافظه کار
4- مشارکت ناپذیر و خودمحور
5- سنتی و دانشگریز
6- بینظم و ناهماهنگ
7- رقابت ناپذیر
8- تعهدپذیر و اخلاقگرا
9- بالقوه توانمند و مستعد تحول
10
11
هفت برنامه مصوب بمنظور تحول اداری
برنامه تحول در نظامهای استخدامی
برنامه آموزش و بهسازی نیروی انسانی دولت
برنامه اصلاح فرآیندها ، روشهای انجام کار و توسعه فن آوری
برنامه منطقی نمودن اندازه دولت
برنامه تحول در ساختارهای تشکیلاتی دولت
برنامه تحول در نظامهای مدیریتی
برنامه ارتقاء و حفظ گرامت مردم در نظام اداری
12
13
مشتری گرائی چیست؟
درک اندازه گیری وبرآوردکردن نیازهای مشتری درجهت جلب رضایت او
آمادگی برای نیازهای متغیر
تلاش برای کاربی عیب ونقص
14
مشتری گرائی چیست؟
نوعی از فرهنگ سازمانی است که به کارامدترین و موثرترین شکل رفتارهای لازم به منظور خلق ارزش برای خریداران را ایجاد می کند
مجموعه باورهایی که منافع مشتری را نسبت به سایر ذینفعان نظیر صاحبان سازمان، مدیران و کارکنان به منظور ایجاد شرکتی سودآور در صدر قرار می دهد.
15
مشتری کیست؟
از دیدگاه سنتی مشتری(ارباب رجوع) کسی است که فرآورده های شرکت یا سازمان را خریداری می کند
در دنیای کسب و کار امروز دیگر این تعریف مورد قبول همگان نیست
امروزه مشتری (ارباب رجوع) کسی است که سازمان مایل است با ارزشهایی که می آفریند بر رفتاروی تاثیر گذارد
16
مفهوم ارزش عبارت است از :آن خصوصیتی که کالا یا خدمتی را برای شخص قابل احترام نموده ودر نهایت
مشکل و یا نیازی از مشتری (ارباب رجوع) را حل و فصل و مرتفع می سازد
بنابراین :
اکنون که دراقتصاد جهانی مشتریان (ارباب رجوع ها) بقای شرکتها و سازمانها را رقم می زنند ، دیگردستگاهـــها
نمی توانند به انتظارات و خواسته های مشتریان بی تفاوت باشند
17
مشتری کیست؟
مشتری کسی است که نیازش را خود تعریف می کند، کالاها و خدمات تولیدی ما را مصرف می کند و حاضر است بابت آن هزینه مناسبی را بپردازد .
باید توجه داشت که زمانی مشتری این هزینه را تقبل می کند که در کالاها و یا خدمات تحویلی ارزشی را ببیند که پرداخت آن هزینه را توجیه می کند
18
ارباب رجوع کیست؟
ارباب رجوع مانند مشتری حالت تعاملی و طرفینی ندارد، بلکه خدمات یک جانبه را شامل می شود که در آنها فروشنده ها، اطلاعات مشتری نسبت به مورد معامله را دارند ولی خریدار نمی تواند به سادگی آن اطلاعات را به دست بیاورد در حالی که سخت به آنها نیازمند است، مثل خدمات درمانی، خدمات علمی، خدمات آموزشی و پرورشی و … .
19
بنابراین اصل مهم زیر اهمیت می یابد :
بکارگیری استراتژیهای مولد ارزشهای مشتری پسند
20
سازمان مشتری گراچیست؟
به تمام فعالیتهاوخروجیهای خودازدید مشتری می نگرد
– تمام فعالیتها رادرجهت بالا بردن رضایت مشتری سازماندهی می کند
– فلسفه مشتری گرائی رادرعمل چه دربیرون وچه دردرون سازمان پیگیری می کند
21
چرخه کیفیت مشتری مدار
اندازه گیری و بازخور
نیازها و انتظارات مشتری
(کیفیت قابل انتظار)
تشخیص نیازهای مشتری
برگردان به مشخصات خدمت/محصول
(کیفیت طرح)
(خروجی (کیفیت واقعی
(برداشت مشتری (کیفیت درک شده
برداشت از کیفیت = کیفیت واقعی – کیفیت مورد انتظار
22
از دیدگاه نظریه مدیریت ارتباط با مشتری "customer relationship management"
فرآیندهائی که درایجاد ارزش در زنجیره ارزش مرتبط با مشتریان (ارباب رجوع) موثر می باشد عبارتست از:
حساسیت
مجموعه هزینه
سرعت
کیفیت
دقت
انعطاف پذیری
مهارت
ویژگی خاص
پایداری
قابلیت
دوام
value Chain
23
مشتریان(ارباب رجوع) سازمانی به دودسته تقسیم می شوند :
الف ـ مشتریان (اربابان رجوع) برون سازمانی :
به افرادی که به عنوان اربابان رجوع از بیرون سازمان به منظور اخذ یک ارزش و یا مطلوبیت متـــناسب
با حوایج و نیازهای شخصی یا گروهی و یا سازمانی به دستگاه ذیربط مراجعه می کنند
ب ـ مشتریان (اربابان رجوع) درون سازمانی :
کارکنان سازمان بعنوان مشتریان (اربابان رجوع) داخلی محسوب می شوند ، بطوریکه هر فرد درون سازمان
مشتری بوده و او نیز به نوبه خود مشتریانی دارد و چنانچه برون دادی که بین کارکنان یک ســـازمان
مبادله می شود ، ناقص باشد ؛
سازمان قادر به تامین نیازهای مشتریان (اربابان رجوع) بیرونی نخواهد بود
24
چرا مشتری مداری :
1ـ در محیط کسب و کاری که پیوسته پیچیده و رقابتی تر می شود ، کسب رضایت مشتری (اربابان رجوع)
تبدیل به هدف اصلی سازمانها شده است
2ـ رضایت مشتری (اربابان رجوع) نتیجه ای فراتر از یک تاثیر مثبت بر روی عملکرد سازمان دارد ، این
امر نه تنها کارکنان را مجبور به فعالیت می کند ، بلکه عامل اصلی در ارزش آفرینی ، ارزش افزایی و
سودآوری نیزبرای سازمان تلقی می شود
3ـ حفظ مشتریان(اربابان رجوع) در بلند مدت ، نسبت به جلب مستمر مشتریان جدید ، برای جایگزینی
مشتریانی که با شرکت و یا سازمان قطع رابطه کرده است ، سودمند است
25
4- مشتریانی که از سازمان رضایت زیادی دارند ، تجربیات مثبت خود را به دیگران منتقل می کنند
و به این ترتیب وسیله تبلیغ برای سازمان شده و در نتیجه هزینه جذب مشتریان جدید را کاهش
می دهند ، این موضوع بویژه برای ارائه دهندگان خدمات عمومی بسیار مهم است . زیرا شـهرت و
اعتبار آنها و بیان مزایا و نکات مثبت آنها از سوی دیگران منبع مهم جلب اعتماد عمومی است
5ـ رضایت مشتری (ارباب رجوع) نوعی بیمه در برابر اشتباهات احتمالی سازمان می باشد که با
توجه به تغییرات مستمر در شیوه ارائه خدمات وقوع آنها اجتناب ناپذیر است مشتریان دائمی و
راضی در مواجهه با چنین موقعیتهایی اغماض بیشــتری دارند ، زیــرا به دلیل تجربیات
خوشایند قبلی ، اشتباهات اندک سازمان را به راحتی نادیده می گیرند
26
7 گام طلایی برای خدمت بیشتر به مشتریان
نتایج پژوهش هائی که اخیرا" در چند شرکت ژاپنی صورت گرفته است نشان می دهد که برای بهبود کیفیت ارائه خدمات به مشتری 7 اقدام زیر ضروری است:
1-تعیین و تبیین ماموریت های سازمان در راستای منافع و خواسته های مشتری
2-درگیر ساختن و متعهد کردن دائمی مدیرت ارشد در موضوع رضایت مشتری
3-گزینش کارکنان مناسب
4-آموزش و بازآموزی کارکنان
5-ارزیابی دائمی نظرات مشتریان
6-بهره گیری از تکنولوژی روز برای دستیابی به رضایت مشتری
7-اقدام برای حرکت به فراسوی انتظارات مشتری
27
1ـ افزایش سطح رضایتمندی مشتری (ارباب رجوع) :
توجه به وجوه کامل خواست و احتیاجات مشتریان (اربابان رجوع) و برآورد ، پاسخگویی
مناسب به نیازهاواحساس مسئولیت در قبال مشتری ، تامین ضرر و زیانهای تحمیلی به مشتری
ناشی از عملکرد نامناسب کارکنان یا خدمات ارائه شده
ویژگیهای یک سازمان مشتری مدار :
28
2ـ کاهش هزینه ها :
کاهش هزینه های جاری و سربار با رویکرد استفاده بهینه ازامکانات ، تجهیزات
تاسیسات و ابزار و . . .
ویژگیهای یک سازمان مشتری مدار :
29
3ـ توسعه خدمات :
شناسایی فرصتهاو زمینه های ارتقاء سطح کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان
(اربابان رجوع)
ویژگیهای یک سازمان مشتری مدار :
30
4ـ بهبود فرآیندها انجام کار:
ساده سازی و تسهیل فرآیندهای انجام کار با هدف اصلاح و یاجایگزینی آنها
ویژگیهای یک سازمان مشتری مدار :
31
5ـ افزایش مشارکت کارکنان
6ـ ایجاد انگیزه در کارکنان بمنظور ارائه خدمات برتر
7ـ نگاه فراسازمانی به خروجیهای سازمان با رویکرد زیست محیطی و آثار اجتماعی
8ـ پی گیری جدی توسعه ارزشها و افزایش درآمد و سودآوری سازمان با هدف ارائه ارزش های
سودآور به مشتریان (اربابان رجوع)
ویژگیهای یک سازمان مشتری مدار :
32
برای نیل به این مزایا بایستی به موارد ذیل توجه داشت :
1ـ اداره و هدایت صحیح فرآیندهای اجتماعی بکاربرده شده در خدمات ارائه شده
2ـ احترام به تعاملات انسانی به عنوان بخشی مهم و تعیین کننده در کیفیت خدمات
3ـ توجه به اهمیت انتظارات مشتری (ارباب رجوع) از ذهنیت ، فرهنگ و عملکرد سازمان
4ـ توسعه مهارتها و توانائی های کارکنان
5ـ تشویق کارکنان به افزایش کیفیت و تامین انتظارات مشتری (ارباب رجوع)
33
وظایف مدیریت امورمشتریان درسازمان مشتری گرا
رسیدگی سریع به شکایات مشتریان ازطریق تفویض اختیارکامل به کارکنان
ترغیب مشتریان ناراضی به انتقادبیشتر
تقدیرازکارکنانی که باعث جلب رضایت مشتری شده اند.
34
تدوین استاندارد جدید ISO 9001 ویرایش 2000 با هدف مشتری مداری :
بطور کلی اهدافی که در ویرایش جدید استاندارد ایزو 9000 مطرح می باشد با رویکرد مشتری ، مشتری مداری ،
جلب و جذب مشتری ، رضایتمندی مشتری می باشد و درجه اهمیت این بخش را بسیار مهم گردانیده است .
35
بطورجامع اهداف عمده ای که استاندارد ایزو 9000 برای سازمانها ایجاد و به تــحقق آن می انجامد عبارت است از :
1ـ رضایت مشتری (ارباب رجوع) با ایجاد یک سیستم هماهنگ مدیریتی و پشتیبانی
2ـ افزایش سطح خدمات ارائه شده به مشتریان و جلوگیری از نزول این سطح کیفی از یک سطح حداقل
3ـ ایجاد و نگهداری دانش فنی در سازمانها که متاسفانه در بسیاری از ســـازمانها و شرکتهای ایرانی
وجود ندارد
4ـ جلوگیری از بسیاری دوباره کاریها و فعالیتهایی که باعث هزینه در سازمانها میگردد .به عبارت دیگر
کم کردن هزینه های خرابیها ، دوباره کاریها و به صورت کلی هزینه های کیفی
36
مدل نوین مشتری مداری با دیدگاه کیفیت :
سیستم های مدیریت کیفیت
منابع فیزیکی
منابع انسانی
مسئولیت مدیریت در قبال
مشتری (ارباب رجوع)
فن آوریها
تعامل سازمان با مشتری
37
طرح تکریم مردم
و جلب رضایت ارباب رجوع در نظام اداری کشور
38
39
ویژگیهای نظام خدماتی مطلوب
زیبایی و نظم محل مراجعه ؛امکانات؛ مکاتبات؛انتشارات واقدامات
رفتار مناسب ومشفقانه با مراجعین وانعطاف پذیری در نحوه اجرای مقررات
اطلاع رسانی سریع، دقیق و دردسترس
تسریع عملیات مورد نظر مراجعین
سهولت در انجام کارها و گردش امور
صحت نتایج کارهای انجام شده
پایبندی به ضوابط وقوانین وعدم تبعیض
40
اهم مشکلات ارباب رجوع در نظام اداری
تعدد مرجعه برای دریافت خدمت مشخص
عدم اطلاع رسانی مناسب به مراجعین
وجود تبعیض در ارائه خدمات (بدلیل سفارش و توصیه)
عدم پاسخگویی مناسب به شکایات مراجعین
عدم مستندسازی نحوه ارائه خدمات (در اغلب موارد)
بهره گیری از روش های سنتی انجام کار و عدم توجه به اصلاح و بهبود روش های انجام کار
برخوردهای نامناسب و غیرمشفقانه
براساس نظر سنجیها :
41
ریشه و علل مشکلات
نداشتن طرح و برنامه ای جامع برای رسیدگی به خواست مردم .
عدم ارتباط ارتقاء شغل مدیران و کارکنان با رضایت ارباب رجوع .
عدم وجود نظارت و بازرسی .
ماهیت برخی از خدمات دولتی ازنظر انحصار
42
کلیّات طرح تکریم
شفاف و مستند سازی نحوه ارایه خدمات به مردم
تدوین منشور اخلاقی سازمان درارتباط با مردم
بهبود و اصلاح روشهای ارائه خدمات به مردم
نظارت برحسن رفتارکارکنان دستگاههای اجرایی با مردم
اطلاع رسانی از نحوه ارائه خدمات به مردم
43
شفاف و مستند سازی نحوه ارائه خدمات به ارباب رجوع
کلیه واحدهای دارای ارباب رجوع موظفند موارد ذیل را به اطلاع مراجعین برسانند :
نوع خدمات قابل ارائه به ارباب رجوع
مقررات مورد عمل و مراحل انجام کار
مدت زمان انجام کار
مدارک مورد نیاز و فرم های مورد عمل
تعیین اوقات مراجعه ، عنوان واحد، محل استقرار و نام متصدی
نوع فن آوری مورد استفاده
44
اطلاع رسانی از نحوه ارائه خدمات به مردم
نحوه اطلاع رسانی به مراجعین بترتیب اولویت و از طرق ذیل می باشد:
نصب در تابلوی راهنما در مبادی ورودی و در معرض دید مراجعین
تهیه بروشور و توزیع بین ارباب رجوع
راه اندازی تلفن گویا برای راهنمایی مردم
نصب نام و نام خانوادگی ، عوامل متصدی انجام کار ، پست سازمانی و رئوس وظائف اصلی کارکنان در محل استقرار
– تهیه کتاب راهنمای مراجعین و ایجاد سایت اینترنتی
45
تدوین منشور اخلاقی سازمان در ارتباط با مردم
جهت تثبیت رفتارهای مناسب شغلی کلیه واحدها موظف به رعایت اصول ذیل می گردند :
رعایت ادب و نزاکت ، عدالت و انصاف ، همکاری و خوش برخوردی
نظم و آمادگی برای ارائه خدمات ، وقت شناسی و آراستگی لباس و ….
آمادگی برای ارائه اطلاعات و توضیحات کافی
اختصاص امکانات و فضای مناسب جهت آسایش و استقرار مراجعین
نصب نام و نام خانوادگی متصدیان ، پست سازمانی و فهرست وظایف اصلی کارکنان در محل استقرار ایشان به نحو مناسب و قابل رویت
7. ایجاد گیشه های خدماتی بمنظور کاهش ارتباط کارکنان و مراجعین
46
بهبود و اصلاح روشهای ارائه خدمات به مردم
مرحله اول : اصلاح وبهسازی روشهای مورد عمل با رعایت قوانین و مقررات وبا کسب نظر از متصدیان ارائه خدمات و خدمت گیرندگان توسط روسای هر یک از واحدهای اجرایی و ارسال آن برای کمیسیون تحول اداری دستگاه مربوط در استان .
مرحله دوم : بررسی روشهای اصلاحی توسط کمیسیون تحول اداری دستگاه دراستان و انتخاب بهترین روش و ارسال آن برای کمیسیون تحول اداری دستگاه متبوع .
مرحله سوم : بررسی و ممیزّی مجدد روشهای اصلاحی ارسال شده ، توسط کمیسیون تحول اداری دستگاه ، و ابلاغ آن به کلیه واحدهای استانی و شهرستانی جهت اجراء .
47
– مستند سازى
– اصلاح روش
– ارائه خدمت به مردم
و اطلاع رسانى و اجرا
کمیسیون تحول ادارىاستان
مربوط به همان دستگاه
فرایند اصلاح روشهاى ارائه خدمات به مردم
پیشنها د
واحدهاى اجرایى
-انتخاب بهترین
روش اصلاح شده
و روش اطلاع رسانى
پیشنها د
شوراى تحول ادارى وزارتخانه
متبوع یا کمیسیون تحول ادارى
سازمان – شرکت متبوع
-انتخاب بهترین
روشهاى ارائه
خدمت واطلاع رسانى
و ابلاغ جهت اجرا
به کلیه واحدها
– ابلاغ بهترین روش
اطلاح شده در تطبیق
با مقررات
48
رویکرد طرح تکریم در سال 1382
مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری
اصلاح و بهبود روش های انجام کار
با هدف ارائه خدمات بصورت
غیرحضوری به مردم
49
نظارت برحسن رفتار کارکنان دستگاههای اجرایی با مردم
این امر از طرق ذیل صورت می پذیرد :
طرح افکار سنجی میزان رضایت مردم از دستگاههای اجرایی ملی و استانی توسط مرکز آمار ایران و ارائه نتایج بدست آمده به تفکیک دستگاهها در بهمن ماه هر سال به دولت
2. نظر سنجی از مراجعین
3. گزارش بازرسین ویژه
50
ا را ئه پیشنها د ا ت
از طریق پست صوتى
مرد م
ا را ئه پیشنها د ا ت
به صورت مستقیم
به مسئولین ذیربط
ا را ئه پیشنها د ا ت
مکتوب
اطلاع رسانى از نحوه
ارائه خدمات(تهیه
برشور و غیره)
مستند سازى خدمات
قابل اجرا
تدوین منشور
اخلاقى سازمان
نظارت بر حسن
اجراى مصوبه از
طریق اعزام بازرسین
پیش بینى
پست صوتى
نظر سنجى پس
از مراجعه به دستگاه
نظر سنجى سالیانه
ا را ئه شکایات
به واحد رسیدگى
شکایات
ا را ئه شکایات
مستقیم به
رئیس دستگاه
ا ر ا ئه شکایات
به بازرسین
ریاست جمهورى
شوراعالى ادارى
از طریق بررسى
گزارشات سازمان
مدیریت و
برنامه ریزى
کشور
استانداری ها از
طریق اعزام
بازرسین
سازمان مدیریت و
برنامه ریزى کشور
از طریق بازرسین
و اخذ گزارشات
دوره اى از
دستگاها
دستگاه اجراى’ از
طریق اعزام
انجام بازرسى
نمودار فرایند اجراى طرح تکریم مردم و رضایت ارباب رجوع در نظام ادارى
تشویق افرادى که
رضایت ارباب
رجوع را حاصل
نموده اند از طریق
اعطاى لوح تکریم ،
اعطاى جایزه ،
تاثیر در وضعیت
استخدامى
تنبیه افراد
خاطى
عزل مدیران
وکارکنان
خاطى
نظارت بر حسن اجراى مصوبه
باز خوردو انعکاس نتایج حاصله از نظارت و بازرسى
انعکاس نظرات
شوراها ( NGO)
51
نظر سنجی از مراجعین
1. نحوه گردش کار.
2. تطبیق و یا عدم تطبیق کار با اطلاعات اعلام شده .
3. چگونگی رفتار متصدیان .
مرحله اول : تهیه برگ نظر سنجی جهت ارزیابی امور ذیل :
مرحله دوم : بررسی ماهیانه برگهای نظر سنجی توسط رئیس واحد مربوطه بمنظور:
اصلاح نحوه گردش کار در صورت نارضایتی مراجعین نسبت به آن
تشویق کارکنان بالاتر از حد انتظار و مواخذه کارکنانی که موجبات نارضایتی ارباب رجوع را فراهم کرده اند.
52
تشویق و تنبیه کارکنان
بر اساس موارد 8 و 12 طرح تکریم دستورالعمل تشویق و تنبیه کارکنان در جلسه مورخ 20/10/1382 شورایعالی اداری تصویب شد اهم نکات مندرج در دستورالعمل بشرح ذیل می باشد:
دستورالعمل شامل واحدهایی می گردد که مستقیما" به مردم خدمت ارائه می دهند.
مبنای تشویق فرم نظرسنجی از مراجعین می باشد.
5 درصد از کارکنان در هر سال بر اساس امتیاز مکتسبه جهت تشویق به رییس دستگاه معرفی می شوند.
از بین کارکنان که مورد تشویق قرار گرفته اند تعدادی بعنوان کارکنان نمونه در جشنواره شهید رجایی معرفی می شوند.
53
تنبیه کارکنان
مبنای تنبیه کارکنان موارد ذیل می باشد:
نتایج نظرسنجی از ارباب رجوع
گزارش بازرسان طرح تکریم
شکایات واصله از ارباب رجوع
سایر سازوکارهای نظارتی
5 درصد از کارکنانی در 3 ماه متوالی بیشترین تعداد برخورد نامناسب را داشته اند با توجه به قانون رسیدگی به تخلفات اداری با آنان برخورد می شود.
54
در مورد مدیران:
الف: مصادیق
در صورتی که امتیاز واحد تحت بررسی مدیری در سه نوبت سنواتی نامطلوب تشخیص داده شد
نسبت عدم رضایت مراجعین در کل واحد سازمان بیش از 20 درصد باشد.
گزارش واصله از واحد رسیدگی به شکایات مبین عملکرد نامطلوب واحد سازمانی باشد.
ب: نحوه اقدام:
در مراحل اول مورد تذکر قرار می گیرد.
در صورت تکرار در دوره های بعدی پیشنهاد تغییر شغل داده می شود.
55
نظارت بررفتار کارکنان از طریق بازرسان ویژه
کلیه دستگاههای مشمول این مصوبه موظفند جهت ارزیابی عملکرد
واحدهای سازمانی تحت مدیریت خویش اقدتمات ذیل را انجام دهند:
الف) تجهیز واحدهای بازرسی و رسیدگی به شکایات جهت بازرسی و رسیدگی به شکایات .
ب ) انتخاب حداقل 5 بازرس ویژه از طرف وزیر یا بالاترین مقام مسول دستگاه برای بازرسی و ارائه گزارش مستمر از پیشرفت و اجرای مصوبه .
56
1- نظارت بر حسن اجرای این مصوبه بر عهده سازمان مدیریت و برنامه ریزی و یا استانداران است که این امراز طریق کارشناسان متعهد، متخصص و ذیصلاح آنها که حکم بازرسی دریافت کرده اند، در چک لیستهای هماهنگ و استاندارد انجام می پذیرد ؛
2- ایشان موظفند عدم اجرای مصوبه را به اطلاع وزیریا بالاترین مقام مسئول دستگاه برسانند ؛
نظارت برحسن اجرای طرح تکریم
57
4- در صورت عدم اجرای آن پس از مهلت مقرر، مراتب از طریق سازمان مدیریت و برنامه ریزی به رئیس جمهور گزارش می شود.
نظارت برحسن اجرای طرح تکریم
3- مقام مسئول موظف است در صورت موجه بودن دلیل عدم اجرای مصوبه، ضمن ارائه راهنمایی های لازم مدت 1 ماه را جهت رفع مشکل تعیین و اجرای آن را پیگیری کند ؛
58
سایر موارد اجرایی
– تنظیم لایحه قانونی تشدید مبارزه با ارتشاء توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی.
– در اولویت قرار دادن اجرای این مصوبه توسط وزراء و روسای دستگاههای مشمول و آموزش و توجیه مدیران برای تحقق این منظور .
– اطلاع رسانی و فراگیر سازی مفاد این طرح با هماهنگی سازمان مدیریت وبرنامه ریزی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران .
– پیش بینی هزینه های اجرای این مصوبه توسط دستگاههای اجرایی مشمول تا سقف اعتبارات مصوب در موافقتنامه بودجه هزینه ای و سرمایه ای .
– دستگاههای اجرایی مشمول موظفند گزارش عملکرد خود را در خصوص این مصوبه هر 3 ماه یکبار به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارسال و سازمان مذکور موظف است هر 6 ماه یکبار اطلاعات واصله را جمعبندی و نتایج را بر حسب مورد به شورای عالی اداری گزارش نماید
59
اهم نکات مندرج در مندرج در مصوبه مورخ 10/6/1381 هیات محترم وزیران در رابطه با طرح تکریم
1- الزام کلیه مدیران و سرپرستان و مسئولان و احدهای اجرایی و ستادی به اجرای طرح درزمان بندی مقرر
2- انتخاب مسئول اجرای طرح توسط وزراء و روسای سازمانهای مستقل و استانداران
3- تشویق و تنبیه مدیران و کارکنان بر اساس نتایج حاصل از اجرای طرح
4- تشکیل جلسات مستمر با نمایندگان وزارتخانه ها و دستگاههای اجرایی توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی.
60
تسهیلات پیشبینی شده جهت اجرای طرح در استان ها:
ـ پیشبینی اعتبارات خارج از شمول جهت اجرای طرح بمنظور تشویق وپرداخت پاداش کارکنان و مدیران (موضوع مصوبه مورخ 10/6/1381 هیات محترم وزیران)
ـ صدور مجوز به استان ها جهت تهیه طرح لازم بمنظور استفاده از محل تبصره ذیل ماده 76 قانون برنامه سوم توسعه
ـ امکان استفاده از تبصره مربوط در قانون بودجه های سنواتی جهت مکانیزاسیون روشهای انجام کار و اطلاعرسانی شیوه انجام خدمات به مردم.
61
نظارت بر حسن اجرای این مصوبه در سطوح ادارات مستقر در مرکز استان و شهرستانها و بخشها.
استفاده از رسانه های جمعی استان بویژه صدا و سیما بمنظور اطلاع رسانی مناسب جهت اجرای طرح و ایجاد حساسیت لازم در مسئولان ذیربط استان.
همکاری با سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان برای برگزاری هر چه مطلوبتر سمینارهای آموزشی بمنظور توجیه طرح و تشریح مسئولیت مدیران و روسای واحدهای ذیربط استان.
اقدامات استانداران محترم درخصوص اجرای مصوبه در استانها
62
5. پیگیری پیشرفت مصوبه ، بررسی نتایج حاصله از انجام بازرسیها ، اتخاذ تصمیم در خصوص مشکلات احتمالی و انجام برنامه ریزی لازم؛ در کلیه جلسات ستاد برنامه ریزی تحول اداری استان.
4. انتخاب بازرسین استاندار برای نظارت بر اجرای طرح و تهیه گزارشات لازم.
اقدامات استانداران محترم درخصوص اجرای مصوبه در استانها
63
7. تشویق مدیران و مسئولانی که مفاد مصوبه را به نحو مطلوب در واحدهای تحت سرپرستی خود به اجرا درآورده اند و معرفی مدیران و مسئولان بی تفاوت و غیر موثر به دستگاه های ذیربط با توجه به گزارشهای واصله از طریق انجام بازرسی توسط بازرسان استانداری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان.
اقدامات استانداران محترم درخصوص اجرای مصوبه در استانها
6. درصورت موافقت انتصاب یکی از معاونان استانداری به عنوان مسئول اجرای مصوبه در استان و برگزرای جلسات هر دو ماه یکبار با حضور رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان و حسب مورد رئیس دستگاه مورد بحث و بررسی درخصوص نحوه پیشرفت اجرای مصوبه در استان و مشکلات مربوط برمبنای گزارشهای بازرسی بازرسان استانداری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان.
64
بازرسی طرح تکریم
الزامات قانونی:
بند ب ماده 10: انتخاب بازرس ویژه از طرف وزیر یا بالاترین مقام مسئول دستگاه برای بازرسی، راهنمایی و ارائه گزارش مستمر از پیشرفت و اجرای مصوبه.
تبصره ماده 10: برای هر وزارتخانه یا سازمان مستقل و استانداری ها انتخاب 5 بازرس به طریق مذکور در بند ب ضروری می باشد.
تبصره یک ماده 11: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و استانداران برای اجرای این مصوبه به تعداد مورد نیاز به کارشناسان متعهد، تشخیص ذیصلاح خود در مرکز و استان ها حکم بازرسی صادر خواهند نمود.
تبصره 3 ماده 11: استانداران می توانند از بین افراد صاحب صلاحیت واجد شرایط، متعهد و متخصص دانشگاهی پس از تائید ستاد برنامه ریزی تحول اداری استان، ناظر یا بازرس افتخاری انتخاب و حکم صادر نمایند.
65
تعریف بازرسی:
وجود یک جریان مداوم و مستمر که ناظر براجرای دقیق طرح ها و انجام وظایف کارکنان و مسئولین بخش های یک سازمان یا هرگونه تشکیلاتی باشد بازرسی می شود.
بازرسی یکی از وظایف مدیران تلقی می شود که بدینوسیله آنان می توانند نسبت به نیل به اهداف و اجرای طرح ها اطمینان حاصل نمایند.
66
اهداف بازرسی
حصول اطمینان از چگونگی اعمال مدیریت و اجرای صحیح وظایف و تشخیص کارائی واحدها در قبال وظایف و ماموریت های محوله.
جلب توجه مسئولین به هماهنگی بیشتر در اجرای فعالیت ها بمنظور جلوگیری از تداخل وظایف و دوباره کار در قسمت های مختلف.
ایجاد تحرک لازم در واحدها بمنظور احساس مسئولیت بیشتر در انجام امور
تشخیص و معرفی مسئولین شایسته و کاردان و یا مسئولین ناشایسته و برخورد مناسب با آنها
کشف و تشخیص محاسن و معایب، چگونگی اداره امور و انجام وظیفه از طریق تجزیه و تحلیل گزارش نتیجه بازرسی.
67
مشخصات بازرس
به مقررات، آیین نامه و قوانین مورد بازرسی آشنایی کامل داشته باشد.
متکی بنفس بوده و در انجام بازرسی های محوله بهیچ وجه تحت تاثیر گفته و نظرات دیگران قرار نگیرد.
پس از پایان بازرسی می تواند با تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، راه حل های مختلف و مناسب را در جهت بهبود وضعیت مورد بازرسی ارائه نمایند.
68
انواع بازرسی
بازرسی برنامه ای: سنجش کارائی سازمان ها در انجام وظایف محوله و تعیین نحوه اجرای موضوعات بازرسی در یک دوره زمانی مشخص.
بازرسی پی گیری: اجرای بازرسی از واحدها بمنظور حصول اطمینان از اینکه در جهت رفع نواقص مشهود در بازرسی های قبلی فعالیت های لازم بعمل آمده است.
بازرسی ناگهانی: اجرای بازرسی ناگهانی از واحدها بمنظور تعیین سطح آمادگی اجرایی آنان.
بازرسی ویژه: ارزشیابی یا رسیدگی به موارد خاص که پس از تصویب به مرحله اجرا گذاشته می شود.
69
طرح تکریم مردم در لایحه برنامه چهارم توسعه
سازمان مدیرت و برنامه ریزی کشور و دستگاه های موضوع ماده 247 این لایحه مکلفند بمنظور افزایش پاسخگویی دستگاههای اجرایی در مقابل ارباب رجوع و ارتقای سطح کیفی خدمات و افزایش میزان رضایت مردم اقدامات ذیل را انجام دهند:
ماده 227:
الف _ توسعه کاربرد فناوریهای نوین اداری و اطلاعات، در دستگاههای اجرایی، با جهت گیری افزایش سرعت، دقت و کیفیت انجام و نتایج امور، کاهش هزینه ها و ارتقای سطح بهره وری منابع مصروفه و حرکت در راستای تحقق دولت الکترونیک.
ب _ بازنگری و بازمهندسی فرایندها و روشهای انجام کار(ضرورت، چگونگی، ارزش آفرینی)، با اولویت و تاکید بر فرایندها و روشهای رو به مردم و ارباب رجوع و اصلی و کلید دستگاهها با رویکرد اعتماد به مردم.
ج _ بررسی و تنظیم مبانی و راهکارهای موثر، برای رشد شاخصهای مربوط به «مشتری مداری و شهروندگرایی» و «رضایت و تکریم مردم» در نظام خدمات عمومی کشور و ایجاد شرایط و فرصتهای لازم برای تاثیرپذیری سرنوشت و منافع کارکنان از رضایت و یا عدم رضایت مردم از عملکرد آنها.
70
د _ بررسی و تنظیم و اجرای طرحهای موثر، برای ارتقا و بهبود «مدیریت زمان»و «نظم و انضباط»، در عملیات و اقدامهای دستگاهها.
ه _تهیه و اجرای برنامه یا برنامه های لازم، در خصوص آموزش اداری مردم، به صورت علمی، جذاب، مستمر و هدفمند و به منظور تنویر افکار عمومی و توسعه فرهنگ تعامل و همکاری مردم با دستگاههای دولتی.
و _ توسعه فرهنگ و ساماندهی«مدیریت و ارزیابی عملکرد سازمانی» در دستگاههای دولتی و حرکت به سمت اجرای طرحهای «تعالی سازمانی» در آنها.
ز _ تنظیم مبانی، طرحها، سامانه ها و راهکارهای لازم و موثر، در خصوص جلوگیری و کشف مفاسد اداری در اشکال گوناگون آن و افزایش هزینه و ریسک اقدامهای مجرمانه و اعمال خلاف قانون، در سازمانها و حوزه های گوناگون مدیریت دولت.
71
اصول مدیریت کیفیت:
1- مشتری گرائی
2- رهبری در سازمان
3- مشارکت کارکنان
4- دیدگاه فرآیندی
5- دیدگاه سیستمی به مدیریت
6- بهبود مستمر
7- دیدگاه واقعگرایانه در تصمیمگیری
8- اشتراک منافع در رابطه با تامینکنندگان
مدیریت کیفیت:
مدیریت کیفیت زیربنای تحول اداری و طرح تکریم
مدیریت کیفیت عبارت است از چگونگی استفاده از روشهای بهبود مستمر به منظور استفاده از فرصتهای موجود و در دسترس برای افزایش کیفیت با محور قراردادن رضایت مشتری.
72
مستند سازی
73
تعریف مستندسازی : مستندسازی عبارتست از ثبت کلیه اجزاء و مراحل کار و نحوه ارتباط بین مراحل مختلف به نحوی که کاربران بتوانند به سهولت از نحوه کار آشنایی حاصل کنند.
مراحل مستندسازی یک روش اجرایی:
گزارش مستندسازی یک روش اجرایی شامل موارد ذیل است:
1- عنوان روش اجرایی
2- هدف از اجرای روش
3- خدمتگیرندگان
4- خدمتدهندگان
5- مدارک و اطلاعات مورد نیاز
6- فرمهای مورد استفاده
7- شرح مراحل انجام کار
8- مسئولیتها و اختیارات هریک از عوامل اجرائی
9- قوانین و مقررات
10- نوع فنآوری مورد استفاده
11- مدت زمان انجام کار
12- نمودار گردش کار
47
74
اصلاح وبهبود
روش های انجام کار
75
انواع روشها:
1-روشهای عمومی:
روشهایی که در ارتباط با فعالیتهای اداری و پشتیبانی میباشد و در کلیه دستگاههای دولتی اجرا میشوند مانند روشهای کارگزینی و حسابداری.
2-روشهای اختصاصی:
روشهایی که اختصاص به یک دستگاه دارد و در ارتباط با وظایف اصلی و تخصصهای همان دستگاه میباشد مانند روش صدور شناسنامه در سازمان ثبت احوال.
3-روشهای مشترک:
روشهایی که دستگاههای مختلف هر یک عهدهدار انجام مراحلی از روش موردنظر میباشد مانند روش صدور موافقت اصولی.
48
76
مراحل اصلاح و بهبود سیستمها و روشهای انجام کار
1- اولویت بندی روشهای احصاء شده و انتخاب روشهای مورد نظر براساس شاخصهای زیر:
– میزان گستردگی و شمول آن
– تعداد مراحل و بهره گیرندگان
– میزان اثربخشی هر یک در جلب رضایت مشتری
2- دامنه و قلمرو روش
3- طرح سوالات
4- جمعآوری اطلاعات:
– بررسیهای کتابخانهای
– اسناد و مدارک در بایگانی
– جداول و نمودارهای سازمان
– مشاهده و مطالعه طریقه انجام کار
– مصاحبه با مدیران و کارکنان سازمان
– پرسشنامه
5- طبقه بندی اطلاعات
49
77
6- تجزیه و تحلیل اطلاعات به منظور :
1-6- بررسی مراحل انجام کار و تشخیص مراحل زائد
2-6- تشخیص مراحل قابل ادغام
3-6- بررسی نحوه گردش کار و بهینهسازی و اصلاح آنها
4-6- تشخیص محلهای تراکم کار
5-6- بررسی نحوه تقسیم کار بین کارکنان
6-6- بررسی میزان و نحوه بهرهبرداری از وسایل و ماشینها
7-6- بررسی طرح جا و مکان و آثار آن در میزان بازده کار
8-6- تشخیص مراحل متناقض
9-6- بررسی فرمها و حذف فرم های زائد
10-6- بررسی قوانین و مقررات ناظر بر اجرای روش
11-6- احصاء نقاط ضعف سازمان که مانع از اعمال مدیریت صحیح میباشد.
50
78
1-تهیه راهحلهای جدید
2-تهیه و تنظیم گزارش
3-آزمایش عملی بودن راه حلهای پیشنهادی:
آسان بودن
مناسب بودن
امکانپذیربودن
قابل قبول بودن
4-ارزیابی راهحلهای پیشنهادی
5-انجام تغییرات احتمالی ناشی از ارزیابی روشهای اجرائی بر مبنای پرسشهای ذیل:
1-11- آیا اصلاج روش به نتایج از قبل پیشبینی شده رسیده است؟
2-11- چه نتایج پیشبینی نشدهای در اثر اجرای روش بدست آمده است؟
3-11- آیا میزان بهرهوری افزایش یافته است؟
4-11- نظر کارکنان و مدیران در ارتباط با اجرای روش چیست؟
5-11- آیا انجام کار با روش جدید با دشواریهایی روبرو بوده است؟
6-11- هزینه انجام روش جدید در مقایسه روش موجود چیست؟
51
79
12- اجرا و استقرار طرح پیشنهادی
13- نظارت مستمر بر اجرای طرح پیشنهادی به منظور :
– جلوگیری از بروز مشکلات اجرایی
– تجدیدنظر در طرح پیشنهادی و رفع معایب احتمالی روش جدید
– بهبود سیستمها ، روش جدید
52
80
اطلاع رسانی از نحوه ارائه خدمات
81
منظور از اطلاعرسانی ارائه خدمات، مستندات، روشهای انجام کار و …. به خدمتگیرندگان از طریق رسانههای گوناگون اطلاعاتی
عوارض عدم اطلاع رسانی :
اتلاف وقت در ترددهای اضافی
صرف هزینههای اضافی
از دست دادن فرصتها
سردرگمی مراجعین
اتلاف وقت کارکنان در توجیه مراجعین در ارائه اطلاعات
اتلاف سرمایه
اخلال در انجام امور
آلودگی محیط زیست
کاهش اعتماد عمومی و پیدایش حس بدبینی به دستگاهها
82
طبقه بندی شیوههای اطلاع رسانی:
الف) دیداری
-نصب اطلاعات در محلهای تعیین شده یا تابلوی اطلاعات
-آگهی و پوستر
-سیستم تابلوی نمایش اطلاعات با استفاده از تجهیزات الکترونیکی و نوری
-سینما و تاتر
– تلویزیون
-نوارها و وسایل نمایش ویدیویی
ب) شنیداری:
– رادیو
– تلفن
– تلفن گویا
53
83
مزایای تلفن گویا:
– قابلیت ضبط و ثبت در تمام ساعات شبانه روز
– آزادی بیان مشکل و ارائه راهحلها
– ارزان بودن از نظر خدمتگیرندگان
– قابل مکتوب نمودن
ج) رسانههای نوشتاری :
روزنامه – مجله – اعلامیه – پوستر – جزوه – بروشور – کاتالوگ – آگهی و ….
د) رسانههای گفتاری:
مراجعه حضوری – مصاحبه
54
84
پی نوشت
جناب آقای ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
در هامش نامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
در زمینه اعلام دستگاه های موفق در اجرای طرح تکریم
اولا = لازم است همه دستگاهها نکات مورد
نظر را رعایت کنند و جدی بگیرند.
ثانیا = لازم است از دستگاهها و شرکتها و اداراتی که
در این امر موفق بودهاند تشویق لازم به عمل آید.
پیشنهاد مشخص ارایه شود.
85
از توجه شما
سپاسگزاریم