آنفلـوانزا و انواع آن
مقدمه
کلمه آنفلـوانزا به معنی «تاثیـر ستـارگان» از زبان ایتالیایی گرفته شده است .
به طور کلی بیماری آنفلوانزا به دو دسته تقسیم می شود :
آنفلوانزای انسانی : در این نوع آنفلوانزا که انواع مختلفی دارد مخزن بیماری انسان است؛ یعنی بیماری از انسان به انسان منتقـل می شود.
آنفلوانزای حیوانی: مخزن بیماری در انواع آنفلوانزای حیوانی حیوان است؛ یعنی بیماری از حیـوان به حیـوان و نـدرتاً در بـرخـی انواع آن به انسان منتقل میشود مانند آنفلوانزای پرندگان که نوعی از آنفلوانزای حیوانی است.
انواع آنفلوانزای پرندگان
15نوع آنفلوانزای پرندگان به دو فرم زیر وجود دارد:
فرم خفیف
فرم فوق حاد : این فرم از آنفلـوانزای پرندگان در ماکیـان (مرغ، خروس ، اردک،غازو…)کُشنده بوده وبدلیل قدرت شیـفت آنتی ژنی ،جهش و انتـقال به انسان از همه نگران کننده تر می باشد.
آنفلوانزای پرندگان یا آنفلوانزا ی فوق حاد طیور (آنفلوانزا ی مرغی)
تاریخچه بیماری
این بیماری حدود 100سال قبل در بین پرندگان ایتالیا حادث گردید؛در سال 1997برای اولین بار ابتلاء انسان به آنفلوانزای تایپ A(H5 N1)نیز در هنگ کنگ به اثبات رسید که با ابتلاء18 نفر باعث مرگ 6 نفر از آنان شد.
در سال 1999-1998 در چین وهنگ کنگ نوع H9N2 باعث عفونت چندین نفر گردید.
در سال 2003 آنفلوانزای H7 N2 در میان کارکنان مرغداریها و خانواده آنها در هلنـد مورد تایید قرارگرفته؛ بیش از80مورد ابتلاء که به یک مورد مرگ منجر شدگزارش گردید؛ در این موارد شواهدی از انتقال انسان به انسان وجود دارد.
در سال 2004 اپیدمی دیگری توسط آنفلوانزای
H5 N1 پرندگان در انسانها با علائم تنفسی
شدید در شمال ویتنام گزارش گردید.
پاندمی های آنفلوانزا در قرن بیستم
A(H1N1)
A(H2N2)
A(H3N2)
1918: “Spanish Flu”
1957: “Asian Flu”
1968: “Hong Kong Flu”
20-40 million deaths
1-4 million deaths
1-4 million deaths
عامل بیماری آنفلوانزای پرندگان
ویروس آنفلوانزا از خانواده ارتومیکسوویریده می باشد که به سه گروهA ، B و C تقسیم می شود:
ویروسهای گروه B و C آنفلوانزای نوع خفیف ،ایجاد می کنند.
ویروسهای گروه A و B انسان را درگیر می نمایند.
فقط ویروسهای گروه A می توانند باعث ایجاد پاندمی شوند.
ویروسهای گروه A دارای16زیرگروهH(هماگلوتینین)و9زیرگروهN(نورآمینیداز) میباشند.
تقسیم بندی زیرگروههای ویروس A بر اساس خصوصیات آنتی ژنیک
گلیکوپروتئین های سطحی آنها می باشد.
پایدارى ویروس
ویروس آنفلوانزاى پرندگان نسبت به حرارت بسیار حساس بوده :
در عرض 3 ساعت در دماىc ° 56 یا
نیم ساعت در دماى c ° 60
همچنین در تماس با مواد ضد عفونى کننده رایج نظیر فرمالین و ید از بین خواهد رفت.
ویروس آنفلوانزاى پرندگان نسبت به دماهاى پایین مقاوم بوده و حداقل تا 3 ماه بعد ممکن است در کودهاى آلوده و گوشتهای فریز شده زنده بماند.
همچنین قادر است در محیط آب در دماى c ° 22 به مدت 4 روز و در دماى صفر درجه سانتى گراد به مدت بیش از 30 روز به حیات خود ادامه دهد.
مخـزن بیماری، مرغـان دریـایی می باشند ؛ این پرنـدگان می توانند درهنگام مهاجرت، ویروس آنفلوانزای پرندگان را به ماکیان (مرغ ، خروس و…) انتقال دهند.
مخزن بیماری آنفلـوانزای پرندگان
مخزن بیماری آنفلـوانزای پرندگان (ادامه)
اُردک وغـاز مخازن و ناقلین بدون علامت بیماری می باشند ودرصورت ابتلاء،علائم بیماری را نشان نداده ویروس را به سایـر ماکیان و پرندگان اهلی انتقال می دهند.
لازم به ذکر است این بیماری در خوک هم دیده شده که احساس نگرانی (جهت افزایش احتمال انتقال در پستانداران مانند انسان) را دو چندان نموده است.
روشهای انتقال بیماری در پرندگان
استنشاق و تنفس هوای دارای ذرات آلوده به ویروس
(از طریق خاک،گرد وغبار، فضله و بازدم پرندگان آلوده)
ناقلین مکانیکی مانند: جوندگان ، ککها و تجهیزات آلوده (غذا،قفس،خودرو،لباس،کفش و…)
نحوه انتقال ویروس از یک کشور به سایر کشورها
تجارت پرندگان
مهاجرت پرندگان (پرنده مبتلا می تواند تا 10 روز پس از بهبـودی ، ویروس را از طریق دهان و مدفوع انتقال دهد)
مسیر کوچ پرندگان مهاجر و آزاد پرواز
در جهان
در ایران
پراکندگی مرغداریها
وضعیت پراکندگی مرغداریهای گوشتی در استانهای حاشیه دریای خزر
علت نگرانی نسبت به شیفت آنتی ژنی و جهش درویروس آنفلوانزا
شیفت آنتی ژنی که بدلیل تغییرات عمده درآنتی ژن ویروس آنفلـوانزا ایجاد مـی گردد،ویروسهای جدیـدی را بوجود می آورد که جمعـیت، نسبـت به آن ایمنی ندارد و از طرفی بدلیل ناشناخته بودن، واکسـن و داروی اختصاصی هم موجود نمی باشد درنتیجه پاندمی ایجاد میگردد؛این واقعه درست ماننـد آنستکه دشمن یک کشور،روش وتجهیزات جنگی خود را تغییردهد وحریف خود را غافلگیرنماید.
شیفت آنتی ژنیک هر 10 تا 30 سال پس از چرخش ویروس در محیط ایجاد می گردد.
ویروسهای گزارش شده در پاندمیهای آنفلوانزا فقط از نوع H7 وH5 بوده اند.
روشهای انتقال بیماری در انسان
ویروس آنفلوانزای پرندگان معمولاً به طورمستقیم واز طریق هـوا از انسان به انسان منتقل نمی شود؛ دراکثـر موارد، عفونت، ناشی از تماس مستقیم انسان با طیـور زنده یا تازه کشته شده(بخصوص هنگام ذبح، پرکندن، تکه کردن گوشت و آماده سازی مرغ برای پخت) و یا تماس مستقیم با سطوح آلوده بوده است.
نکته
تشخیص اینکه انتقال از انسان به انسان اتفاق افتاده است اغلب غیرممکن است، زیرا اعضای خانواده همانگونه که در تمـاس با یکدیـگر می باشنـد تمـاس با منابع حیـوانی و محیطی یکسان نیز دارند.
اطلاعـات بدست آمده بیـانگر این است که انتـقال ازانسان به انسان در صورت اتفاق مستلزم تماس بسیار نزدیک با یک فرد بیمار است.
توجه
تاکنون اغلب موارد انسانی در مناطق روستایی و حومه شهری که بسیاری از مردم تعدادی ماکیـان (مرغ ، خروس ، اردک یا…) رادرخانه نگهداری می نمایند واغلب این مرغان آزادانه در اطراف گردش می کنند رخ داده است.
علائم بیماری آنفلوانزای پرندگان
علائم بیماری در پرندگان و ماکیان
انتشار ناگهانى بیمارى در پرندگان
بیحالى شدید، پ‍ژمردگى و دور هم جمع شدن گله ماکیان یا پرندگان
نفس نفس زدن و آبریزش از منقار و چشم
کاهش مصرف آب و دان
تورم، سیاه شدن و خونمردگی درتاج ، ریش، ساق و انگشتان پا
ماکیان معمولاً در همان روز شروع علائم بیماری، به طور دسته جمعی از بین می روند.
میزان مرگ و میر در طیور
بیماری آنفلوآنزای فوق حاد در طیور صنعتی موجب 100% تلفات می گردد.
علائم بیماری در انسان
علائـم گزارش شده اصـولاً به شکـل آنفـلوانزای معمـولی (شامل: تب، سرفـه،گلودرد و… که بتـدریج به ازکارافتـادن ریـه ها و سایر اعضـاء منجر میشود) بروز می کند؛ جهـت تشـخیـص آنفلـوانزای پرنـدگـان در انسـان و افتـراق آن از آنفلوانزای معمولی لازم است به تعاریف مشکوک، محتمل و قطعی بیماری توجه گردد:
تعریف مورد مشکوک بیماری
تب زیر زبانی بالایC °38
به همراه حداقل
یکی از علائم (سرفه، گلودرد، تنگی نفس، کنژونکتیویت)
و
یکی از یافته های زیر:
سابقه تماس در طی 10 روز قبل از شروع علائم با حیوان زنده مبتلا یا مرده (به دلیل یک بیماری)
سابقه تماس در طی 10 روز قبل از شروع علائم با یک مورد تا یید شده آنفلوانزای A/H7و A/H 5 که در مرحله واگیر داری بیماری بوده است (یک روز قبل از شروع علائم تا 10 روز بعد از شروع علائم)
سابقه تماس در طی 7 روز قبل از شروع علائم با سطوح و محیط آلوده
سابقه کار طی 10 روز قبل از شروع علائم در آزمایشگاه نمونه های انسانی یا حیوانی مشکوک به آنفلوانزای فوق حاد طیور(HPAI)
وجود یک تست آزمایشگاهی مثبت آنفلوانزای A که نتواند نوع ویروس را مشخص کند ادامه
تعریف مورد مشکوک بیماری (ادامه)
2. مرگ بدلیل بیماری حاد تنفسی با علت نا مشخص (Unexplained) و حد اقل یکی از موارد زیر:
اقامـت در مناطـقی که موارد مشکوک یا تا یید شده آلودگی با آنفلوانزای بسیار بیماریزا گزارش شده است.
سابقه تماس در طی 10 روز قبل از شروع علائـم با یک مورد
تا یید شده آنفلوانزای A/H 5 که در مرحله واگیر داری بیماری بوده است.
تعریف مورد محتمل بیماری
هر بیمار مشکوک، به همـراه شواهـد آزمایشگاهی محدود برای آنفلوانزایA/H5 یا A/H7 (جدا سازی آنتی بادی اختصاصی H5یا H7 در یک نمونه سرم(
تعریف مورد قطعی بیماری
مورد مشکوک یامحتمل به همراه حداقل یکی از آزمایشات زیر:
نتیجه کشت مثبت برای آنفلوانزای A/H5 یا A/H7
PCR مثبت برای آنفلوانزای A/H5 یا A/H7
روش آنتی بادی ایمنوفلورسنت(IFA) با بکار بردن منوکلنال آنتی بادی برای آنفلوانزای A/H5 یا A/H7
چهاربرابرافزایش تیترآنتی بادی اختصاصی آنفلوانزای A/H5 یا A/H7 در دو نمونه سرم
دانستنیهای لازم در خصوص آنفلوانزای پرندگان در انسان
دوره کمون: این مدت کوتاه بوده و معمولاً بین 3-1 روز است.
دوره واگیری:
در بالغین: 5-3 روز بعد از بروز نشانه های بیماری
درکودکان: تا 7 روز بعد از بروز نشانه های بیماری
حساسیت و مقاومت: در زمان بروز یک ویروس جدید تمام کودکان و بالغین حساس خواهند بود بجز افرادی که با ویروسی مشابه در اپیدمی قبلی مواجه شده اند؛ ولی دوام مقاومت بستگی به تغییرات آنتی ژنی و دفعات آلودگی قبلی داردبه همین دلیل دراغلب اپیدمیها بیشترین میزان بروز را کودکان سن مدرسه دارند.
تشخیص آزمایشگاهی
به 3 طریق امکان پذیر است:
جدا سازی ویروس از طریق کشت
شناسایی ویروس (Ag) به روش ایمنوفلورسانس
شناسایی آنتی بادیهای ضد ویروس به روش ممانعت هماگلوتیناسیون
کشت
نمونه مناست : ترشحات حلق و بینی، غرغره گلو و یا سواپ گلو است که باید در3 روز اول بیماری تهیه شود.
جهت انتقال نمونه به محیط کشت و آزمایشگاه از محیط ترانسپورت آنفلوانزا استفاده گردد.
درصورت توان،بیمارمحیط ترانسپورت راغرغره کرده ودرلیوان یکبارمصرف برگرداند وگرنه می توان از سواپ استفاده نمود؛سپس محیط غرغره شدهداخل لیوان ویا سواپ ، به لوله در پوش دار انتقال داده شود.
لوله حاوی نمونه با ثبت مشخصـات کامل در اسـرع وقت و در شـرایط سـرد (4 درجه) در یک یخدان حاوی یخ (Ice bag) بطوریکه نمونه یخ نزند به آزمایشگاه جهت تلقیح به کشت سلول یا تخم مرغ جنین دارمنتقل شود.
در صورت عدم امکان انتقال سریع، نمونه باید در 70- درجه و یا ازت مایع نگهداری شود.
شناسایی ویروس (Ag) به روش ایمنوفلورسانس
نمونه مناسب:غرغره گلو یا سواپ گلو است.
سلولهای اپیتلیال گلو روی لام فیکس می گردد و با روش ایمـنوفلورسانس ، آنتی ژنهای ویروس در سلولهای فوق مورد شناسایی واقع می گردد .
شناسایی آنتی بادی های ضد ویروس به روش ممانعت هماگلوتیناسیون
نمونه گیری در 2 دوره حاد بیماری و نقاهت به فاصله 3 – 2 هفته انجام وهر بار به مقدارml 5 نمونه خون تهیه شده ، که پس از جدا کردن سرم ، می توان آن را جهت انتـقال فریز نمود؛ در آزمایشگاه با روش ممانعت هماگلوتیناسیون ، آنتی بادیهای ضد ویروس آنفلوانزا مورد شناسایی واقع می شود.
درمان
مهارکننده های نورامینیداز:
Oseltamivir (اوسلتامیویر) با نام تجاری تامیفلو
Zanamivir (زانامیویر) با نام تجاری رلنزا
توجه:
این دسته ازداروهامیتوانند شدت وطول دوره بیماری آنفلوانزارا کاهش دهند.
تاثیر مهار کننده های نورامینیداز بستگی بـه زمـان تجـویز آنها دارد و بایستی حداکثرتا 48 ساعت پس ازشروع علائم بیماری به مدت 7 روز مصرف شوند.
این احتمال وجود دارد در طول یک پاندمی و در طی استفاده گسترده از آنها مقاومت دارویی بیشتر شود.
درمان (ادامه)
2. مهار کننده های پروتئین M2 :
آمانتـادین و ریمانتادین، می توانند درزمان پاندمیک قابل استـفاده باشند و تنها بر نـوع A موثـراند ؛ ولی مقـاومت به ایـن داروها
می تواند سریع بروز کند واین امرتاثیرآنها را در برابرآنفلوانزای پانـدمیک محدود می کند ؛ درمـان با این داروهــا بایـد در عـرض 48ساعت اول شروع علائم بالینی آغازشود و به مدت 7روز ادامه یابد.
درمان (ادامه)
در حال حاضر اُسالتامیویر به تعداد معدودی درایران موجود است؛ درحالیکه کپسول آمانتادین به مقدار کافی وجود دارد مقدار mg100آمـانتـادیـن 2 بـار در روز، هم جهت درمـان وهم بـرای پیشگیری دربالغین (حد اقل برای مدت 10-7 روزو تا نتیجه قطعی بیمارى) توصیه شده است؛ درمان پیشگیری درمواردی بکارمی رود که فرد با حیوان یا انسان مشکوک ، محتمل یا قطعی در تماس بوده است .
دوز درمان جهت کودکان و بیماران مزمن و یا شرایط خاص با نظر پزشک معالج تعدیل(adjust)گردد.
دوز پیشنهادی آمانتادین و اسلتامیویر در درمان و پیشگیری از آنفلوانزای پرندگان
روشهای
پیشگیری
و کنترل
روشهای پیشگیری در پرندگان
رعایت بهداشت در نگهداری پرندگان و ماکیان
قطع هر گونه ارتباط طیور با پرندگان مهاجر و وحشی (بخصوص ازپاییزتا شروع فصل گرما(
توجه ویژه به اردک و غاز (ناقلین بدون علامت)
معدوم سازی سریع پرندگان آلوده و دفن صحیح آنها
قرنطینه کردن مزارع آلوده
ضد عفونی اماکن آلوده
روشهای پیشگیری در انسان
رعایت بهداشت فردی
شستشوی دائـم دستها با آب وصـابون(بخصوص بین انگشتان، زیرناخنها،کف و مچ دست حداقل به مدت 15-10ثانیهوآبکشی کامل دستها بویژه پس ازتماس با ماکیان وفرآورده های مرغی یا وسایل آلوده،قبل ازصرف غذا وبعد ازسرفه یا عطسه)
پوشاندن دهان درزمان سرفه یاعطسه ومعدوم ساختن صحیح دستمالها پس از استفاده (ترجیحاً از دستمال کاغذی استفاده شود)
روشهای پیشگیری در انسان (ادامه)
کاهش تماس با پرندگان مهاجر (بخصوص کودکان)
خودداری ازدست زدن به پرندگان وماکیان بیمار یا لاشه آنها
نگهداری پرندگان و ماکیان درقفس و دورازمحل اتاق سکونت
انجام پرکندن، شستشو، تکه کردن گوشت و آماده سازی مرغ برای پخت با مراقبت کامل و ترجیحاً استفاده ازدستکش
پخت و پز مناسب گوشت ماکیان و فرآورده های مرغی (به زبان عامیانه مغزپخت شوند) ویروس آنفلوانزا می تواند تا 3 ماه در گوشت منجمد وفریز شده زنده بماند.
پرهیزازحضوردراماکن تجمعی و شلوغ
پرهیزاز تماس با دیگران درموقع بیماری
روشهای پیشگیری در انسان (ادامه)
ضد عفونی وسایل و سطوح آلوده باهیپوکلریت سدیم1% و یا الکل 70%
واکسیناسیون (فقط واکسن آنفـلوانزای انسانی ساخته شـده که احتمالامیتوانـد از بـروز ویـروس جدید و همه گیـری جهانی بکـاهد؛ ازآنجـا کـه ورود همـزمان ویروسهای آنفلوانزای انسانی و پرندگان در بدن احتمال جهش را افزایش خواهد داد؛ لذالازم است واکسن،فقط جهت پیشگیـری و قبـل ازبروز بیماری انجام شود)
استفاده از درمان طبی مناسب با نظر پزشک
استفاده ازعینک، کلاه، گان بلند با آستین کشدار
و یقه بسته ، چکمه و … جهت کارکنان
مرغـداریها ، دامپزشکی ومشاغـل
پرخطر بویژه هنگام بروز بیماری
روش و میزان تجویز واکسن آنفلوانزا
راه تزریق واکسن آنفلوانزا بر حسب راهنمایی کارخانه سازنده بصورت زیر جلدی یا عضلانی عمیق ( عضله دلتوئید در بزرگسالان و ناحیه قدامی جانبی ران در کودکان) می باشد ، یک نوبت واکسن کشته شده درهرسال (اوایل پاییز) برای بالغین کافی است.
دمای نگهداری واکسن آنفلوانزا °c 8-2 درطبقه بالایی یخچال می باشد.
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
الف: احتیاطات جداسازی درمراکز درمانی:
1 –ایزولا سیون بیماران در یک اتاق دربسته و یک تخته
2-در صورت عدم دسترسی به اتاق یک تخته بیما ران مشابه با تشخیص یکسان در اتاق جند تخته با فاصله یک مترو بین تختها حد اقل با پرده مجزا گردد .
3-استفاده از گان آستین بلند- ماسک – محافظ صورت یا عینک محا فظ- دستکش
4- در صورت لزوم از تماس مکررپرسنل بهداشتی با بیماران خود داری گردد
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
5- بیماران ممنوع ا لملاقات می باشند.
6- شستشوی مکرر دست ورعایت بهداشت فردی واجتماعی
7- حتی الامکان از وسایل یک بار مصرف جهت بیمار استفاده شود.
8- هنگام شستشوی وسایل استفاده شده بیماران ( ماسک – دستکش- عینک – لازم است )
9- ویروس حداقل تا 24ساعت در محیط زنده می ماند لذا پس از از ترخیص حتی الامکان تا 24 ساعت از بستری نمودن سایر بیماران در اطاق مربوطه اجتناب و اتاق ضد عفونی گردد.
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
ب : پیشگیری جهت پرسنل بهداشتی درمانی در معرض تماس
1- اندازه گیری درجه حرارت 2 بار در روز ،در صورت بروز تب گزارش گردد.
2- در صورت بروز تب ، ضمن عدم تماس مستقیم ، تحت درمان با داروی اوسلتامیویر قرار گیرد.
3- در صورت تماس احتمالی با ترشحات – ذرات تنفسی آلوده ، بدن رعایت احتیاطات پیشگیری بعد از تماس با 75 میلی گرم اوسلتامیویرروزانه یا آمانتادین 100 میلی گرم 2 بار در روز بمدت 7تا 10 روز مصرف گردد.
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
ج: احتیاطات برای تماس های نزدیک وخانگی :
1- شستشوی کامل دستها با آب وصابون بمدت 30 ثانیه- عدم استفاده از ظروف مشترک غذا خوری- پرهیز از تماس چهره به چهره با موارد احتمالی و تایید شده بیماری و استفاده از ماسک ووسایل حفاظت فردی
2- به دلیل احتمال دفع ویروس تا 21 روز از شروع بیماری یا 7 روزپس از قطع تب رعایت نکات ایمنی وبهداشتی ضروری است
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
3- کلیه موارد تماس با بیمار در محیط های بسته خانه، خانواده، بیمارستان، سرویس های نظامی )کنترل درجه حرارت 2 بار در روز وپیگیری علائم بیماری تا 7روز از آخرین تماس- در این افراد پس ازتماس 75 میلی گرم اوسلتا میویر روزانه یا آمانتادین 100 میلی گرم 2 بار در روزبه مدت 7تا 10 روز توصیه می شود.
4- تب بالای 38 درجه در موارد تماس نزدیک وخانگی ، سرفه، تنگی نفس، اسهال یا سایر علائم بلافاصله تحت درمان داروهای ضدویروس وتست های تشخیصی قرار گیرد.
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
د: احتیاطات برای مسافرین:
1- منعی برای مسافرت افراد به مناطق آلوده وجود ندارد.
2- ترجیحا“ 2 هفته قبل از مسافرت به مناطق آلوده بایستی با واکسن موجود انسانی واکسینه شود.
3- از تماس مستقیم با پرندگان شامل مرغ وخروس ،اردک وغاز که ظاهرا“ سالم هستند ومزارع پرورش وبازارفروش پرندگان زنده پرهیز نموده و از تماس با سطوح آلوده به مدفوع وترشحات پرندگان اجتباب گردد.
4- رعایت بهداشت فردی – شستشوی مرتب دستها – عدم مصرف غذاهای نیم پخته مرغی – یا تخم مرغ نیم پز
5- در صورت بازگشت از مناطق آلوده تا 10 روز تب ونشانه های تنفسی ظاهرگردد، بایستی با پزشک مشورت گردد.
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
اقدامات لازم در هنگام بروزبیماری در مرغداریها برای افراد در معرض خطر:
1- واکسیناسیون کلیه کارکنان شاغل در مرغداریها وکشتارگاههای طیور و دامپزشکان طیور ومصرف داروی ضد ویروس اوسلتامیومیرویا آمانتادین تا زمان اعلام قطعی نتایج آزمایشگاهی( در صورت تایید بیماری دارو حداقل برای 7 روز یا 7 روز پس از آخرین تماس با ماکیان عفونی در مرغداریهای آلوده یا سطوح ومحیط آلوده)
2- استفاده از وسایل ایمنی شامل دستکش یک بار مصرف- روپوش یا لباس مناسب آسین بلند – چکمه – عینک محافظ- کلاه – ماسک یکبار مصرف
پیشگیری آنفلوانزای پرندگان درانسان
3- معد وم کردن همه وسایل بعداز هر بار استفاده- شستشوی دستها با آب وصابون یا با محلول بتادین پس از در آوردن وسایل ایمنی یا هرگونه تماس مشکوک الزامی است.استفاده از وسایل و انجام اقدامات فوق برای همه افرداد شاغل در مرغداری های مشکوک ودر معدوم کردن مرغهای مشکوک الزامی است.
4- جهت ضدعفونی کردن وسایل آلوده به خون و مایعات بدن بیماران مشکوک ، هیپو کلرید سدیم 1% وبرای ضدعفونی کردن سطوح فلزی صاف که مواد سفید کننده نمی توان استفاده کرد
برای مثال روی میز از الکل 70% استفاده می شود.
عملکرد کنترل آنفلوانزای طیور سال 1385
عملکرد کنترل آنفلوانزای طیور سال 1385
عملکرد آموزشی کنترل آنفلوانزای طیور سال 1385
مناطق کانون مثبت آنفلوانزای پرندگان سال 1385
فعالیتهای آموزشی انجام شده موارد آنفلوانزای پرندگان سال 1386
افراد آموزش دیده آنفلـوانزای پرندگان سال1386
تعداد تلفات طیورسال 1386
آمارمواردابتلاء انسانی تا تاریخ 19ژوئن 2008 ( 30/3/87 )
پایان