عنوان دوره:آشنایی با تشکیلات دولت جمهوری اسلامی ایران
سازمان
سازمان تشریک مساعی و همکاری گروهی از افراد به منظور نیل به هدف یا هدفهای تعیین شده میباشد.
فلسفه وجودی سازمان
وظایف اصلی سازمانها یا جوامع اولیه حل و فصل دعاوی،جلوگیری از هرج و مرج و ایجاد نظم و استقرار امنیت بود.
ساختار سازمان
شکل ظاهری و رسمی سازمان که در آن مجاری ارتباطی قسمتهای مختلف سازمان مشخص شده است.
مناطق چهار گانه سازمان
منطقه عملیات
منطقه مدیران اجرایی(میانی)
منطقه مدیران اداری(عالی)
منطقه مدیران سرپرست (عالی)
تعیین خط مشی و سیاست های کلی سازمان و نظارت عالی
با همکاری معاونین خود بر اجرای یک یا چند وظیفه بدون دخالت در تعیین خط مشی کلی سازمان
مسئولیت حسن اجرای وظایف و عملیات کارکنان تحت سرپرستی را به عهده دارند.
تولید محصول و ارائه خدمات را به عهده دارند.
اصطلاحات اصلی سازمان
ستاد
به واحدهایی که وظایف کمکی را برای واحدهای صف در جهت تحقق اهداف سازمان انجام میدهند،گفته میشود.مثل امور مالی ،اداری،طرح و برنامه
صف
واحدهایی که در جهت نیل به اهداف اصلی سازمان به وجود می آیند.
مثل واحد آموزش در آموزش و پرورش یا واحد صادرات در بازرگانی
انواع ستاد
ستاد کمکی:آماده نمودن و سایل و ابزار کار برای انجام امور سازمان در کلیه قسمتها
کارگزینی
امور مالی
امور اداری
کارپردازی
خدمات
دبیرخانه
ستاد مشورتی:ارائه طرح و برنامه در زمینه های مختلف و کمک به مدیریت در امر برنامه ریزی،سازماندهی،هماهنگی،کنترل و نظارت
طرح و برنامه
تشکیلات و روشها
آموزش و بهسازی انسانی
بهره وری و تحول اداری
مطالعات و پژوهشهای علمی
تقسیم کار و سازماندهی کلان دولت
اولین بار نظریه تفکیک قوا توسط ارسطومطرح و سپس توسط منتسکیو تثبیت شد.
قوه مقننه
قوه مجریه
قوه قضائیه
آشنایی با تشکیلات دولت
سطح اول وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجترایی
سطح دوم معاونت
سطح سوم اداره کل،دفترو مدیریت
سطح چهارم اداره ،گروه،
سطح چهارم
گروه
چهارمین سطح سازمانی است که چند فعالیت از فعالیتهای اصلی دفتر،مدیریت یا فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی را عهده دار میگردد.در راس آن رئیس قرار دارد.
اداره
چهارمین سطح سازمانی است که یا چند فعالیت متجانس از فعالیتهای اصلی یک سطح سازمانی بالاتر با عنوان اداره کل و یا مدیریت در آن منظور میگردد.در راس آن رئیس قرار دارد.ماهیت فعالیتهای آن اجرایی است
سطح سوم
دفتر:سطح سازمانی است که متضمن یک یا چند فعالیت اصولی از وظیفه یا وظایف تشکیل دهنده معاونت مربوط میباشد.وجه غالب وظایف آن مطالعاتی تحقیقاتی است.
اداره کل:سطح سازمانی است که متضمن یک یا چند فعالیت اصولی از وظیفه یا وظایف اساسی تشکیل دهنده معاونت مربوط میباشد.وجه غالب وظایف آن اجرایی است.
مدیریت:سطح سازمانی است که متضمن یک یا چند و ظیفه از وظایف معاونت مربوط یا موسسه میباشد،این وظایف میتواند مطالعاتی یا اجرایی باشد.
مرکز
واحد سازمانی تابعه ای است که وظایف آن معطوف به برنامه ریزی و اجرای متمرکز فعالیتهای تحقیقاتی یا آموزشی است و یا مرتبط با ارایه برخی خدمات تخصصی بوده که انجام آن وظایف مستلزم برخورداری از اختیارات مالی،اداری و پشتیبانی بالنسبه بیشتری از سایر واحدهای تابعه باشد.در راس این واحد رئیس مرکز قرار دارد.
سازمان
واحد سازمانی تابعه وزارتخانه است که کلیه اختیارات وزارت خانه در سطح استان در آن تجمیع میگردد.سطح آن از اداره کل و دفتر بالاتر است و عزل و نصب دستگاههای اقماری وزارتخانه در استان بر عهده رئیس سازمان است.رئیس سازمان از معاون وزیر پائین تر و از مدیر کل بالتر است.
واحد هایی که مستقیما با بالاترین مقام دستگاه کار میکنند.
قوه مجریه
ارکان قوه مجریه
صلاحیت های سیاسی و اداری رئیس جمهور
ریاست قوه مجریه(نظارت بر کار وزراء،تعیین خط مشی های دولت،هماهنگ ساختن تصمیمات وزراء)
مسئولیت معاونت توسعه مدیریت و معاونت برنامه ریزی
امضاء عهدنامه ها و مقاوله نامه ها،موافقت نامه ها
امضاء استوارنامه های سفراء ایران و پذیرش استوارنامه های سفیران خارج در ایران
عزل و نصب وزراء
تعیین سرپرست برای وزارتخانه های بدون وزیر
وظایف هیات وزیران
تصویب لوایح قانونی
تصمیم گیری در خصوص دعاوی مربوط به اموال عمومی و دولتی
تصویب آیین نامه ها و تصویب نامه ها
حل اختلاف یا تداخل کاری دستگاههای دولتی
برخی مقامات مثل معاونین رئیس جمهور،رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان صدا و سیما و …. در جلسات هیئت دولت بدون حق رای حضور دارند.
اختیارات وزراء
تقدیم لوایح قانونی به مجلس و استرداد آنها
درخواست تشکیل جلسه غیر علنی از مجلس
حضور در مجلس
وضع آیین نامه و صدور بخشنامه
موسسه دولتی
واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون، ایجاد شده یا میشود و با داشتن استقلال حقوقی،بخشی از وظایف و اموری را که بر عهده یکی ازقوای سه گانه و سایر مراجع قانونی می باشد انجام می دهد.
سازمان حفاظت محیط زیست،سازمان بازرسی و دیوان محاسبات نمونه هایی از موسسات دولتی میباشند.
موسسات وابسته به قوه مجریه
سازمان حفاظت محیط زیست
سازمان انرژی اتمی
کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
نهاد ریاست جمهوری
موسسات دولتی وابسته
موسساتی هستند که وظایف هر یک از انها بخشی از وظایف یک وزارتخانه به خصوص است که بنا به دلایل و تحت شرایط مشخصی از بدنه اصلی وزارتخانه منتزع و در کنار وزارتخانه در قالب یک انگاره تشکیلاتی علیحده سازماندهی و اداره می گردد.این موسسات در عین حال که دارای استقلال اداری و مالی اند،چون معمولا رئیس آنها توسط وزیر وزارتخانه مربوط انتخاب میشود و به طور غیر مستقیم تحت نظارت عالیه وی قرار دارد،نوعی وابستگی به آن وزارتخانه دارد.
شرکت دولتی
بنگاه اقتصادی است که به موجب قانون برای انجام قسمتی از تصدی های دولت به موجب سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی،جزء وظایف دولت محسوب میگردد،ایجاد و بیش از پنجاه در صد سرمایه و سهام آن متعلق به دولت میباشد.
وضعیت وزارتخانه ها در تشکیلات موجود دولت
در حال حاضر و بعد از ادغام برخی از وزارتخانه ها با یکدیگر تعداد وزارتخانه ها هیجده میباشد.وزارتخانه ها سازمان مشخصی هستند که تحقق یک یا چند هدف از اهداف دولت را بر عهده دارند و به موجب قانون ایجاد شده و میشود و توسط وزیر اد اره میشود..
طبقه بندی وزارتخانه
امور فنی و عمرانی:وزارت نیرو،راه و شهرسازی،جهاد کشاورزی،وزارت ارتباطات
امور صنعتی و تولیدی:وزارت صنایع و بازرگانی،وزارت نفت،
امور فرهنگی و آموزشی:وزارت آموزش و پرورش،وزارت علوم و آموزش عالی،وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
امور سیاسی و دفاعی:وزارت کشور،وزارت امور خارجه،وزارت اطلاعات،وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
امور اجتماعی و اقتصادی:وزارت اقتصاد و دارایی،وزارت کار،رفاه و تعاون،وزارت بهداشت در مان و آموزش پزشکی، وزارت ورزش و جوانان
وزارت نیرو
سازمانهای اقماری
شرکتهای برق منطقه ای
شرکت سهامی تولید و انتقال برق
شرکت سهامی خدماتمهندسی برق
شرکت خدمات مهندسی آب
شرکت سهامی ساختمان سد و تاسیسات آبیاری
شرکت سهامی ساخت و تهیه کالای برق ایران
سازمان تحقیقات منابع آب
هدف
فراهم آوردن موجبات حداثر استفاده از منابع انرژی و آب کشور و همچنین تهیه و تامین انرژی و آب کشور و تهیه و تامین انرژی و آب برای انواع مصارف اعم از صنعتی،کشاورزی،روستایی،شهری و حمل و نقل.
وزارت راه و شهرسازی
سازمانهای اقماری
سازمان هواشناسی
سازمان هاپیمایی کشور
راه آهن
آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک
شرکت حمل و نقل
هواپیمایی جمهوری اسلامی
خدمات هوایی آسمان
سازمان ملی زمین و مسکن
شرکت سهامی تاسیسات ساختمانی
شرکت کارخانجات خانه سازی ایران
شرکتهای عمران شهر های جدید
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
سازمان مجری ساختمانها و تاسیسات دولتی و عمومی
هدف
تامین راههای ارتباطی کشورو اداره امور ترابری کشور،تامین مسکن و توسعه و بهبود استانداردهای کیفی و کمی مسکن با توجه به هدفها و مقتضیات اقتصادی و اجتماعی کشور،ایجاد تعادل مطلوب بین جمعیت و وسعت شهرها در کشور،
وزارت ارتباطات
سازمانهای اقماری
مخابرات
پست
مرکز سنجش از دور ایران
پست بانک
هدف
شفراهم آوردن تسهیلات لازم به منظور استفاده عمومی از وسایل پستی و مخابراتیبرای برقراری ارتباط داخلی و ارتباط با کشورهای خارجی
وزارت جهاد کشاورزی
سازمانهای اقماری
سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
تعاون روستایی
شرکت خدمات حمایتی کشاورزی
شرکت هواپیمایی خدمات ویژه
شیلات
امور عشایر
پشتیبانی امور دام کشور
شرکت سهامی صنایع شیر ایران
سازمان جنگلها و مراتع کشور
شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی آن
سازمان دامپزشکی کشور
موسسه سرم سازی رازی
هدف
فراهم اوردن موجبات توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی و افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی درجهت تامین امنیت غذایی،رشد سرمایه گذاری،عمران و توسعه روستاها و مناطق عشایری.
وزارت صنایع و تجارت
سازمانهای اقماری
مرکز توسعه صادرات ایران
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
شرکت ملی فولاد ایران
شرکت ملی صنایع مس ایران
استاندارد
دخانیات
شهرکهای صنعتی
موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
شرکت سهامی فرش ایران
سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده
سازمان گسترش خدمات بازر گانی
شرکت سهامی فرش ایران
هدف
فراهم اوردن موجبات توسعه و پیشبرد امور صنعتی در چارچوب سیاستهای اقتصادی کشورو همچنین توسعه و بهبود امور بازرگانی کشور.
وزارت نفت
سازمانهای اقماری
شرکت ملی نفت ایران
گاز
پتروشیمی خدمات هلیکوپتری ایران
پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران
هدف
اعمال اصل مالکیت و حاکمیت دولت بر ذخایر و منابع نفت و گاز کشورو صنایع و تاسیسات نفت و گاز کشورو صنایع و تاسیسات نفت،گاز پتروشیمی.
وزارت آموزش و پرورش
سازمانهای اقماری
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور
سازمان ملی پرورش استعداد های درخشان
اموزش و پرورش کودکان استثنایی
انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران
سازمان نهضت سواد اموزی
هدف
تعلیم و تربیت کلیه افراد واجب التعلیم کشورو فراهم اوردن موجبات ان با توجه به اخرین پیشرفتهای حاصله در روشهای تعلیم و تربیت.
وزارت علوم و اموزش عالی
سازمانهای اقماری
پژوهشگاه علوم انسانی
شرکت سهامی انتشارات علمی و فرهنگی
پژوهشگاه مواد و انرژی
صندوق های رفاه دانشجویان سازمان سنجش اموزش کشور
هدف
کمک به بهبود اموزش و پرورش و محتوی برنامه های علمی و اموزشی در کلیه سطوح هدف اصلی این وزارتخانه است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
سازمانهای اقماری
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
سازمان حج و زیارت
اوقاف و امور خیریه
سازمان چاپخانه و اتشارات
ایرنگردی و جهانگردی
میراث فرهنگی
مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی
هدف
رشد فضایل اخلاقی و تامین استقلال فرهنگی و مصونیت جامعه از نفوذ فرهنگ اجانب و همچنین اعتلای اگاهیهای عمومی،رواج فرهنگ و هنر اسلامی،گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و اقوام مختلف و فراهم اوردن موجبات وحت میان مسلمین.
وزارت کشور
سازمانهای اقماری
سازمان ثبت احوال
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
سازمان حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی
سازمان شهرداریهای کشور
سازمان بحران
هدف
حفظ امنیت و آسایش عمومی و تعمیم دموکراسی و هماهنگ ساختن فعالیتهای سازمانهای دولتی،ملی و محلی در سراسر کشورو فراهم آوردن موجبات اعمال سیاستهای عمومی در اقصی نقاط کشور است.
وزارت اقتصاد و دارایی
سازمانهای اقماری
سازمان سرمایه گذاری و کمک های فنی و اقتصادی ایران
شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران
سازمان حسابرسی جمهوری اسلامی ایران
بانک مرکزی
سایر بانکها
شرکتهای بیمه
گمرک
سازمان امور مالیاتی
هدف
تنظیم سیاستهای اقتصادی و مالی کشور،ایجاد هماهنگی در امور مالی کشور،اجرای سیاستهای مالیاتی،تنظیم و اجرای برنامه های اقتصادی و سرمایه گذاری های مشتر با کشور های خارجی است.
وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی
سازمانهای اقماری
انستیتو پاستور ایران
انتقال خون
شرکت سهامی دارویی کشور
شرکت سهامی تجهیزات پزشکی ایران
دانشگاههای علوم پزشکی
هدف
فراهم آوردن موجبات تامین بهداشت و درمان کلیه افراد کشور از طریق تعمیم و گسترش خدمات بهداشتی،درمانی و آموزشی.
رهبری
شرایط و صفات رهبری درقانون اساسی
صلاحیت علمی و اجتهاد
صلاحیت اخلاقی (عدالت و تقوا)
صلاحیت سیاسی،اجتماعی و مدیریتی
بینش صحیح سیاسی و اجتماعی
مدیریت و تدبیر
قدرت و شجاعت
انتخاب رهبر در قانون اساسی
در قانون 58 از دو روش پذیرش مردم و انتخاب توسط خبرگان استفاده شده بود.
اصل اصلاحی قانون اساسی(پنجم)
(زمان غیبت حضرت ولی عصردر جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و با تقوی،آگاه به زمان،شجاع،مدیر و مدبر است که طبق اصل یکصدوهفتم عهده دار آن میگردد)
تعریف و مشخصات خبرگان
قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان،کیفیت انتخاب آنها و آیین نامه داخلی جلسات آنها برای نخستین دوره باید بوسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد.از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.
عده نمایندگان خبرگان در حال حاضر 84 نفر میباشد و برای مدت هشت سال انتخاب میشوند.
شرایط خبرگان
اشتهار به دیانت وثوق و شایستگی اخلاقی
اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسایل فقهی را داشته باشند و بتوانند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهند.
بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسایل روز
نداشتن سوابق سوابق سوء سیاسی و اجتماعی…
نحوه انتخاب رهبر توسط خبرگان
انتخاب رهبر توسط خبرگان طولی است.یعنی بر اساس اولویت های زیر به عنوان رهبر انتخاب میشود.
اعلم به احکام و موضوعات فقهی
اعلم به مسایل سیاسی و اجتماعی
دارای مقبولیت عامه
واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصدو نهم
نصب و برکناری و نظارت بر رهبر
بر اساس اصل یکصدو یازدهم قانون اساسی چنانچه رهبر شرایط لازم را از دست داده از مقام خود برکنار خواهد شد.تشخیص این امر به عهده خبرگان است.معمولا ختم دوران رهبری به صور زیر صورت می پذیرد.
ناتوانی از انجام وظایف قاونی خود
فقد یکی از شرایط لازم برای رهبری
احراز عدم وجود یکی از شرایط رهبری از ابتدای امر تصدی مقام رهبری
فوت
کناره گیری
وظایف واختیارات رهبر در قانون اساسی
وظایف رهبر مربوط به کل نظام
وظایف و اختیارات رهبرنسبت به قوای سه گانه
وظایف و اختیارات رهبر نسبت به سایر نهادهای قانونی
وظایف رهبر مربوط به کل نظام
تعیین سیاستهای کلی نظام پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام
نظارت بر حسن اجرای ساستهای کلی نظام
حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه
حل معضلات نظام که از طریق عادی قابل حل نیست،از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام
وظایف و اختیارات رهبر نسبت به قوای سه گانه
قوه مجریه
امور اجرایی عادی
1-تایید صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری در دوره اول
2-امضاء حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم
3-عزل رءیس جمهور
4-قبول استعفای رییس جمهور
5-موافقت با تصدی معاون اول رییس جمهور در شرایط خاص
6-پاسخ به استفتائات مجریان
قوه مجریه
امور اجرایی نظامی و انتظامی
1-فرماندهی کل نیروهای مسلح
2-اعلان جنگ و صلح و بسیج نیروها
3-نصب و عزل و قبول استعفاءفرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
4-نصب و عزل و قبول استعفاء فرماندهی عالی نیروهای نظامی و انتظامی
5-تصویب مصوبات شورای عالی امنیت ملی
قوه مقننه
فرمان همه پرسی
نصب و عزل و قبول استعفای فقهای شورای نگهبان
اظهار نظر شورای نگهبان بر اساس نظرات رهبری
وظایف و اختیارات رهبر نسبت به سایر نهادهای قانونی
صدا وسیما
مجمع تشخیص مصلحت نظام
شورای بازنگری قانون اساسی
تعیین ائمه جمعه
اموراوقاف و وجوه شرعیه
بنیادها و سازمانهای غیر دولتی
امور حج
مرجعیت تقلید
رهبر مسلمین جهان
روابط قوا در ایران
استفاده از واژه استقلال به جای تفکیک قوا
نقطه اتصال قوای سه گانه در ایران رهبری است و جهت گیری این قوا را سیاستها و ابتکارات عملی وی تعیین میکند.
تداخل قوا در ایران جنبه استثناء بر اصل دارد.
تداخل و نفوذ قوه مقننه در قوه مجریه
قوه مجریه مجری قوانین مصوب توسط قوه مقننه است.
قوه مقننه به طرق مختلف بر قوه مجریه نظارت مینماید،از قبیل
1-تذکر،سوال،استیضاح
2-نظارت مالی از طریق قانون بودجه و نیز دیوان محاسبات کشور
3-رسیدگی مجلس شورای اسلامی به شکایات مردم از قوه مجریه
4-نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان
5-تحقیق و تفحص در امور اجرایی توسط مجلس شورای اسلامی
تداخل و نفوذ قوه مقننه در قوه قضاییه
1-قاضی موظف به اجراء قوانین مصوب قوه مققنه میباشد.
2-رسیدگی قوه مقننه به شکایات مردم از قوه قضاییه.
3-تصویب بودجه قوه قضاییه توسط قوه مقننه
4-تحقیق و تفحص در امور قوه قضاییه توسط مجلس شورای اسلامی
تداخل و نفوذ قوه مجریه در قوه مقننه
1-حق حضوررییس جمهور معاونان و مشاوران ایشان در مجلس و لزوم استماع مطالب ایشان
2-پیشنهاد توقف انتخابات در زمان جنگ توسط رییس جمهور
3-امضاء مصوبات مجلس شورای اسلامی پس از تایید شورای نگهبان
4-تصویب اییین نامه های قوانین و تصویبنامه ها
تداخل و نفوذ قوه مجریه در قوه قضاییه
1-لوایح قضایی پس از تصویب هیات وزیران به مجلس ارایه میگردد.
2-بودجه قوه قضاییه توسط لایحه پیشنهادی قوه مجریه به قوه مقننه فراهم میگردد.
تداخل و نفوذ قوه قضاییه در قوه مجریه
1-قوه قضاییه بر قوه مجریه نظارت مینماید.
2-رسیدگی به اموال رییس جمهور،معاونان،وزیران ،همسر و فرزندان آنها
3-پیشنهاد وزیر دادگستری به رییس جمهور
4-ابطال ایین نامه های دولتی خلاف قانون و رسیدگی به شکایات مردم
4-رسیدگی به جرایم مسئولین قوه مجریه
5-نظارت بر انتخابات از طریق شورای نگهبان
قوه مقننه
شروط اساسی انتخاب نمایندگان مجلس
تعداد نمایندگان و نحوه اضافه شدن آنها
تعداد نمایندگان مجلس در حال حاضردویست و نودو پنج نفر میباشد.
هر ده سال یکبار افزایش می یابد.
بیست نفر ثابت افزایش می یابد.
صدو پنجاه هزار نفر جمعیت
عوامل سیاسی ،جغرافیایی و نظایر آنها
مصونیت نمایندگان
اصل86 قانون اساسی
نمایندگان در ایفای وظیفه نمایندگی در اظهار نظر و رای خود کاملا آزادند و نمیتوان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده اند یا آرایی که در مقام ایفای نمایندگی خود داده اند تعقیب یا توقیف کرد.
مصونیت در این اصل صرفا در بیان رآی و نظر است.لذا مصونیت مطلق نیست. بنابراین هر گونه اقدامی نظیر ضرب و شتم و اهانت و … خارج از موضوع مصونیت میباشد.
مراحل انتخابات
انتخاب کنندگان:
1-تابعیت کشور ایران
2-هیجده سال تمام
3-عاقل بودن
انتخاب شوندگان
1-اعتقاد و التزام عملی به اسلام و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه
2-تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
3-ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه
4-حداقل مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا معادل
5-نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابیه
6-سلامت جسمی در حد برخورداری از نعمت بینایی،شنوایی و گویایی
7-حداقل سن سی سال تمام و حداکثرهفتاد و پنج سال تمام
اعلام داوطلبی
انتخابات
1-برگزاری انتخابات،شامل تشکیل هیات های اجرایی،تعیین محلهای استقرار شعب ثبت نام و اخذ رای در مرکز حوزه انتخابیه و انتشار اگهی انتخابات نه روز قبل ازروز اخذ رای
2-توقف انتخابات
– صرفا در زمان جنگ و اشغال نظامی صورت میگیرد.
– پیشنهاد توقف انتخابات توسط رئیس جمهور صورت میگیرد.
تصویب سه چهارم نمایندگان
شورای نگهبان موضوع را تایید نماید.
نظارت بر انتخابات
توسط شورای نگهبان بر اساس اصل 99 قانون اساسی
توسط مجلس شورای اسلامی از طریق بررسی و تصویب اعتبارنامه ها
تشکیل جلسات
جلسات مجلس با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت می یابد.مگر در موارد خاص که قانون اساسی نصاب خاصی را تعیین نموده است.
جلسات دارای دستور کار هفتگی است.توسط هیئت رئیسه و روسای کمیسیونها تهیه و توزیع و بر لوحه مخصوص نصب میگردد.
دستور کار قابل تغییرنیست مگر با درخواست دولت یا پانزده نفر از نمایندگان مجلس و تصویب مجلس
هیات رئیسه مجلس
کمیسیونهای مجلس
کمیسیون های دائم
وظیفه آن امور مستمر مجلس در موضوع خاص آن کمیسیون است و تشکیل آنها نوعا متناسب با کارهای اجرایی کشور میباشد.
کمیسیون های موقت
موقت خاص:در مورد طرحها و لوایحی که ارتباط اساسی آن به کمیسیون معینی روشن نباشد.
موقت مشترک:به دو کمیسیون ارتباط اساسی دارد.
موقت ویژه:در مورد مسائل مهم و استثنایی که تشکیل کمیسیون ویژه ای برای رسیدگی و گزارش ضرورت پیدا میکند.به پیشنهاد 15 نفر از نمایندگان مجلس
انواع جلسات
-شرایط اضطراری
تقاضای رئیس جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان
حضور شورای نگهبان در آن
تصویب مصوبات توسط سه چهارم مجموع نمایندگان
جلسات غیر علنی
جلسات علنی
پایان نمایندگی
انقضاء مدت
استعفا:نماینده میتواند استعفا دهد مشروط به دلیل موجه و پذیرفتن مجلس،همچنین درصورت عجز نماینده از ایفای وظیفه نمایندگی به درخواست سی نفر از نمایندگان مجلس و تصویب دو سوم نمایندگان حاضر،نماینده مزبورمستعفی شناخته میشود.
غیبت:غیبت غیر موجه بیش از یکصد ساعت متوالی و یا دویست و پنجاه ساعت غیر متوالی ظرف یکسال و یا غیبت بیش از چهارماه ظرف یکسال بدلیل بیماری، نماینده مستعفی شناخته میشود.
کیفیت قانونگذاری در مجلس
لایحه:مصوبه ای است که از طرف دولت برای تصویب بصورت قانون به مجلس ارائه میگردد.منشا پیشنهاد لایحه یکی از مراجع ذیل باشد.
دولت
رئیس قوه قضائیه
شورای عالی استانها
طرح:پیشنهادی که توسط حداقل پانزده نفر از نمایندگان مجلس و یا شورای عالی استانها به مجلس ارائه میگردد.