آشنایی با استان گیلان
تاریخچه
یافته های باستان شناسان حاکی از این است که در گیلان تمدن هایی سه هزار ساله همچون مارلیک و اَملَش وجود داشته اند.
در لغت نامه ی دهخدا در مدخل گیلان آمده است که گیلان ترکیبی از «گیل» و «آن» است؛ «آن» پسوند مکان است. پس گیلان یعنی سرزمین مردم گیل -گیل ها قومی از مردم ایران هستند که با گویش گیلکی حرف می زنند.
گیلان در اواخر دوره ی قاجار به دروازه ی اروپا شهرت داشت. این استان نقش مهمی در تاریخ معاصر کشورمان داشته است که نهضت مشروطه و قیام جنگل به رهبری میرزا کوچک خان از اثرگذارترین آنهاست.
موقعیت جغرافیایی
استان گیلان دوازدهمین استان پرجمعیت کشور است و به علت آب وهوای معتدل و خاک حاصلخیز، تراکم جمعیت در آن بالاست و جایگاه سوم را از این نظر در میان استان های کشور داراست.
استان گیلان از شمال با دریای خزر و کشور آذربایجان از جنوب با استان های زنجان و قزوین و از شرق با استان مازندارن هم مرز است.
آب و هوا
آب و هوای این استان معتدل مرطوب است. کوهستان های تالش و رشته کوه های البرز مانع از عبور رطوبت دریا به سوی مازندران می شوند و در بیشتر ماه های سال میزان رطوبت در این استان بالاست. رطوبت زیاد باعث تعدیل آب و هوا می شود؛ یخبندان شدید یا روزهای خیلی گرم به ندرت در این منطقه اتفاق می افتد، البته گاهی افزایش رطوبت در تابستان باعث میشود ماه های متمادی شاهد روزهای شرجی در این استان باشیم.
صنایع دستی
در هر بخش از گیلان صنایع دستی خاصی رواج دارد برای مثال سفالگری در املش، شال بافی در تالش، چارق دوزی در ماسوله و ابریشم بافی در لاهیجان رواج دارد. حصیربافی و مصنوعات چوبی از دیگر صنایع دستی گیلان است.
آداب و رسوم
در گیلان، آداب و رسوم زیادی به خصوص در استقبال از نو شدن سال وجود داشته است که برخی از آن ها کمرنگ شده و فقط در مناطق روستایی به حیات شان ادامه می دهند.
یکی از مراسم روزهای آخر سال نوروزخوانیست که به استقبال بهار می روند. پیش از آغاز بهار افرادی که به آن ها نوروزخوان گفته می شد در کوچه و خیابانها به راه می افتادند و اشعاری در وصف زیبایی بهار می خواندند.
چهارشنبه سوری از آن مراسمی است که غروب آخرین سه شنبه سال در همه شهرهای کشورمان برگزار می شود. در گیلان به آن گول گول چهارشنبه می گویند و در آن مقداری کاه، خار، بوته و گَوَن را به شکل پشته هایی درمی آورند و آنها را آتش می زنند.
تالاب انزلی
تالاب انزلی یک نوع تالاب ساحلی است که در استان گیلان و در حاشیه دریای خزر قرار گرفته است. این تالاب به وسیله یک کانال کشتیرانی از طریق دو موج شکن به دریای خزر وصل میشود. حوزه آبریز تالاب دارای مساحتی بالغ بر ۳۷۴ هزار هکتار است.
تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در کنوانسیون رامسر به عنوان یک تالاب بینالمللی به ثبت رسید و همچنین این تالاب به عنوان زیستگاهی با اهمیت برای پرندگان مورد توجه مجامع بینالمللی قرار گرفته است.
این تالاب طبیعی و دارای آب شیرین است و از طریق ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی تغذیه میشود. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به بیش از 2 متر می رسد.
این تالاب، به دلیل اکوسیستم و همچنین فرم بستر خود، ساختار اکولوژیکی منحصربهفردی را پدید آورده است. معروف ترین گیاه تالاب انزلی که شهرت جهانی دارد، به «لاله تالابی» مشهور است. گیاهان تالاب هم به سه دسته غوطهور، گیاهان شناور و گیاهان حاشیه ای تقسیم می شوند.
تالاب انزلی مقصد تعداد زیادی از پرندگان است که از سوی کشورهای شمالی به سمت ایران میآیند. همین موضوع باعث گسترش فعالیتهای پرندهنگری در این تالاب شده است.
موزه تاریخ چای ایران
موزه ی تاریخ چای ایران و آرامگاه کاشف السلطنه بنیان گذار صنعت چای ایران واقع در لاهیجان بر فراز تپه های چای بنا شده است. حاج محمود میرزا معروف به کاشف السلطنه مشهور به چایکار، دیپلمات، اصلاحگر، نویسنده و مشروطه خواه دوره ی قاجار و پهلوی در سال 1275به عنوان کنسول ایران به هند رفته بود و در حین ماموریت سیاسی خود در هند، کشت چای را آموخت و در هنگام بازگشت مقداری بذر چای با خود به ایران آورد. این امر سبب شد کشت چای که قبلا در ایران مرسوم نبود رواج پیدا کند.
موزه ی تاریخ چای شهرستان لاهیجان تنها موزه ی تخصصی چای در کشور است که صنعت چای ایران را از ابتدای ورود به کشور تا وضعیت فعلی اش به مخاطبان معرفی می کند. این موزه دارای سه قسمت از جمله آرامگاه با برجی مرتفع و چهارگوش، فضای داخلی آرامگاه ،کف آرامگاه و دیواره های جانبی است. آرامگاه به صورت مدور و با هشت ستون ساخته شده است که هر یک حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد و تا سقف امتداد یافته است.
عمارت شهرداری و برج ساعت رشت
سال ۱۳۰۲ خورشیدی بود که به دنبال تصویب قانون بلدیه، ساخت وساز برای برپایی بلدیه آغاز شد. سه سال بعد و هم زمان با تاج گذاری پهلوی اول در پایتخت، کاخ شهرداری را افتتاح کردند و بلدیه ی نوپای رشت که در جای دیگری شروع به کار کرده بود، به این عمارت منتقل شد. با گذشت چندین دهه، این جا همچنان شهرداری مرکزی رشت به حساب می آید.
معماری متفاوت و مدرن این ساختمان در زمانی طراحی شد که رشت تحت تاثیر رفت و آمد خارجی ها بود و نگاهی به دنیای مدرن داشت. طراحی ساختمان از معماری سن پترزبورگ در روسیه الهام گرفته و معمار آن آرتم سرداراف، معمار ارمنی و آلمانی بوده است که آن زمان در رشت زندگی می کرد.
سه سال پس از بهره برداری از ساختمان شهرداری رشت، یعنی در ۱۳۰۸ خورشیدی و زمانی که این عمارت در دست نظامیان قرار داشت، برج ساعت را بالای عمارت برپا کردند. این برج با بلندای ۲۴ متر برای نگهبانی و کنترل اوضاع شهر مورد استفاده قرار می گرفت
قلعه رودخان
دژ «قلعه رودخان» قلعه ای تاریخی در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا است که در کنار رودخانه ای با همین نام واقع شده است. برخی از کارشناسان ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله ی اعراب به ایران دانسته اند. این قلعه که در دوره ی سلجوقیان تجدید بنا شد از پایگاه های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است. بر روی کتیبه ی سر در ورودی قلعه، که اکنون در موزه ی گنجینه ی رشت نگهداری می شود، درج شده است که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیردباج بن امیر علاالدین اسحق تجدید بنا شده است.
قلعه رودخان از دو بخش اَرگ (محل زندگی حاکم و حرم سرای وی) در دو طبقه در قسمت غربی قلعه و قورخانه (محل فعالیت های نظامی و زندگی سربازان) در دو طبقه در قسمت شرقی با نورگیرها و روزنه های متعدد تشکیل شده است. دیوار قلعه با ۱۵۰۰ متر طول دارای ۶۵ برج و بارو است. جنس مصالح به کار رفته در ساختمان قلعه از آجر، سنگ لاشه، ساروج و گچ است. دور تا دور دیوارها و برج ها روزنه هایی شیب دار دیده می شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده اند. از وجوه جالب توجه در معماری قلعه رودخان کاربرد طاق های جناغی و انواع مختلف آن و نیز طرح های آجکاری و سنگ چینی است. در مسیر رسیدن به برج، پله ها و طبیعت خیره کننده بر جذابیت این مکان تاریخی افزوده است.
منابع
https://www.visitiran.ir/fa/province/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%DB%8C
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%86%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%AC-%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%B1%D8%B4%D8%AA
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان