آشنایی با استان کردستان
تاریخچه
پیشینه ی سرزمین کردستان به زمان مادها برمی گردد. در سال ۱۳۳۷ این استان به شکلی که امروز می شناسیم با شهرهای سنندج، قروه، گروس و سقز- تشکیل شد و اکنون پس از آخرین تقسیمات کشوری دارای ده شهرستان است؛ بانه، بیجار، سقز، سنندج، قروه، مریوان، دیواندره، کامیاران، سروآباد، دهگلان.
موقعیت جغرافیایی
کردستان سرسبز از شمال به استان های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و بخشی از زنجان، از جنوب به کرمانشاه و از غرب به عراق می رسد و مردمش به زبان کردی سخن می گویند.
کردستان جنگل های زیادی دارد که بیشترشان در اطراف بانه و مریوان پراکنده شده اند. این جنگل ها انواع بلوط و درختان دیگر را در خود جای داده اند.
آب و هوا
این استان کوهستانی که تحت تاثیر آب و هوای مدیترانه ای قرار دارد در بهار و تابستان آب و هوایی خنک و معتدل دارد؛ بارندگی فصل بهار و بارش برف سنگین زمستانی به دلیل همین توده های هوای گرم و مرطوب مدیترانه ای است.
فصل های بهار و تابستان با میانگین دمای ۲۲ تا ۲۵ درجه ی سانتی گراد زمان مناسبی برای سفر به شهرهای این استان است.
صنایع دستی
قالی های دست باف بیجار، بوکان، سنندج و افشار از مهم ترین صنایع دستی استان کردستان به حساب می آیند. گلیم سنه، نازک کاری روی چوب، کلاش (گیوه )، ساخت ابزار و آلات موسیقی از دیگر فعالیت های صنایع دستی استان است.
آداب و رسوم
رقص کردی اولین ویژگی ای است که این استان را با آن به خاطر می آوریم و بیشتر مراسم کردستان با این رقص همراه است.
مراسم سمنوپزان در برخی روستاها صورت می گیرد.
عمارت آصف
عمارت آصف با نام «خانه کُرد» به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کُرد از با ارزش ترین آثار فرهنگی سنندج به شمار می رود. احداث بنای اولیه که بخش عمده ضلع شمالی عمارت شامل تالار تشریفات، اتاق ها و راهروهای طرفین و قسمتی از فضاهای بخش شرقی را دربرمی گیرد مربوط به دوره صفویه و قسمت های دیگر در دوره های قاجاریه و پهلوی به آن افزوده یا تکمیل شده اند.
روستای پالنگان
پالنگان روستایی در یک کیلومتری دره «تنگیور»، در دهستان «ژاورود»، در 55 کیلومتری «اورامان» و در 57 کیلومتری کامیاران در استان کردستان است. پالنگان که در شمار فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است، نزدیک به هزار تن سرانه مردمی دارد که به گویش کردی اورامی سخن میگویند. روشن نیست که پالنگان از واژه پلنگ یا واژه پال در گویش کردی به معنی پشتگاه و پناهگاه برگرفته شده است.
پالنگان چون در دامنه کوه و در دو سوی دره جای گرفته است، خانه هایی با ساختار پلکانی و از سنگ و خشته چینی دارد. رودخانه تنگیور از میان پالنگان می گذرد و همراه با 20 چشمه در دره تنگیور روستا را سیراب میکند و سرچشمههای آبی درون دره به پدید آمدن آبشارهایی انجامیده است.
رودخانه تنگیور پس از پالنگان به رودخانه سیروان می پیوندد. در نزدیکی یک کیلومتری جنوب خاوری روستای پالنگان درون دره و کنار چشمه ها، دژی به نام «قلعه پالنگان» جای دارد که نشانههایی از آتشکده ها و پل هایی باستانی درون و بیرون آن آشکار است و به دوران مادها و پادشاهی هوخشتره باز میگردد.
غار کرفتو
غار کرفتو یکی از جذاب ترین نقاط دیدنی مربوط به ایرانیان باستان است این غار از نوع غارهای آهکی و طبیعی است و به احتمال زیاد در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته است. در گذشته بر اثر سکونت انسان ها در ادوار مختلف، تغییرات و دخل و تصرفاتی در غار ایجاد شده و فضاهایی به صورت اتاق های تو در تو، راهروها و دالان های عبوری و غیره به وجود آمده و از این جهت غار کرفتو در میان غارهای دست کَند از شهرت خاصی برخوردار شده است.
این غار در دل کوه که در چهار طبقه معماری شده از لحاظ بافت ساختمانی بی نظیر است. بـر سر در یکی از اتاق های طبقه ی سوم کتیبه ای یونانی وجود دارد و به همین علت غار را معبد هراکلس می نامند. ارتفاع دهانه ی ورودی غار از سرِ تپه حدود 20 الی 25 متر بوده که درگذشته راهی نسبتاً سخت و دشوار در کمر کوه و صخره بیرونی داشته است. غار کـرفـتـو در دوران مزوزوئیک زیر آب بـوده و در اواخـر هـمـیـن دوره ارتـفاعات کرفتو از آب بیرون آمده است. در داخل غار هنوز هـم آب وجود دارد و بـرای دیدن بعضی از قسمت های آن باید از قایق های کوچک استفاده کرد.
دریاچه زریوار
دریاچه زریوار یا تالاب زریبار(کردی: زریبار) در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا یکی از منحصر به فردترین دریاچه های آب شیرین در جهان است که کلیه شرایط جامع یک تالاب بین المللی را دارد. هیچ رودخانه ای به این دریاچه وارد نمی شود و آب آن از تعدادی چشمه خود جوش در کفِ دریاچه و بارش و ذوب برف های کوه های اطراف تامین می شود.
در زمستان به علت برودت هوا و همچنین شیرینی آب دریاچه یک لایه یخ سطح دریاچه را می پوشاند و به دلیل وجود چشمه های خود جوش نزدیک به 60 نقطه در این دریاچه یخ نمی بندد. تالاب زریوار به عنوان واحد اکولوژیکی و اکوسیستم آبی در کردستان پدیده ای بسیار زیبا و نادر است که در یک دره طولی نسبتاً وسیع واقع شده و از دو طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه گردیده است. این دریاچه دارای گونه های زیادی از انواع آبزیان، پرندگان و پوشش گیاهی متنوع است. زریوار علاوه بر زیبایی و شناخته شدن به نام یک منطقه تفریحی نقش بسیار مهمی نیز در کشاورزی منطقه ایفا می کند.
موزه سنندج
موزه سنندج در بخش بیرونی یکی از بناهای دوره ی قاجار دایر شده است . این بنا به منزل سالار سعید معروف است که مقارن با سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، حدود ۱۵۰ سال پیش، به دست یکی از علمای به نام اهل سنت ملا لطف الله شیخ الاسلام، قاضی القضاتِ منطقه کردستان، در دو قسمت حیاط و ساختمان بیرونی و حیاط و ساختمان اندرونی بنا شد .این بنا در سال ۱۳۵۴ شمسی به موزه تبدیل شد.
موزه سنندج از دو بخش مجزا تشکیل شده است: بخش تاریخ و باستان شناسی و بخش مردم شناسی. طبقه ی اول که شامل تالار شاه نشین با گچبریهای زیبا و اوروسی هفت لنگه و آیینه کاری هنرمندانه و باشکوه است و اتاقهای کنار آن به نمایش آثار تاریخی ایران از پیش از تاریخ تا اواخر دورهی ساسانی اختصاص یافته است. مجموعه آثار موجود در موزه دربردارنده ی یک طیف وسیع زمانی از ۳۰۰۰ سال پیش، دوره ماد، دوران تاریخی و قبل از اسلام است.
منابع
https://www.visitiran.ir/fa/province/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%D8%B5%D9%81-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%88
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B3%D9%86%D9%86%D8%AF%D8%AC
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان