بسم الله الرحمن الرحیم
آخرین وضعیت جنوب سودان
معرفی عمومی
الف – موقعیت جغرافیایی
ب – تاریخچه سیاسی
ج – ساختار حکومتی و نظامی
د – وضعیت اجتماعی –مذهبی
ه – توافقنامه صلح نیفاشا
موقعیت جغرافیایی :
جنوب سودان 700 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که 28% مساحت کل سودان را شامل می شود .
این منطقه دارای 2000 کیلومتر مرز مشترک با کشورهای اتیوپی ، کنیا ، اوگاندا ، کنگو و آفریقای مرکزی است .
جنوب سودان دارای سه استان و شامل ده ایالت است .
پایتخت جنوب سودان شهر جوبا می باشد .
جنوب سودان منطقه ای کوهستانی و جنگلی است .
وجود 80 درصد منابع نفتی سودان و منابع غنی دیگر اهمیت این منطقه را می افزاید .
ایالات جنوب عبارتند از : اعالی نیل-جونقلی – شرق استوائیه – بحرالجبل-غرب استوائیه – البحیرات – الوحده- واراب – شمال بحرالغزال- غرب بحرالغزال
تاریخچه سیاسی
موضوع شورشیان جنوب ریشه در اختلافات قومی ، فرهنگی ، اجتماعی و بخصوص مذهبی دارد .
با تبلیغات غرب در مورد وجود برده داری در سودان و اینکه جنوبیان مسیحی توسط شمالیان مسلمان استثمار می شوند ، زمزمه های جدایی در میان مردم جنوب شنیده شد .
در سال 1983 بعد از اعلام حکومت اسلامی در سودان و اجباری شدن شریعت اسلام توسط جعفر نمیری ، یک گروه شبه نظامی به عنوان اعتراض در جنوب دست به اقدامات مسلحانه زدند.
کلنل جان گارانک برای مذاکره به جنوب فرستاده شد که به شورشیان پیوست و رهبری آنان را بعهده گرفت .
از شروع جنگ تجریه طلبانه جنوب حدود 50 سال می گذرد که حدود2 میلیون نفر تلفات انسانی داشته است .
جنگ بین شمال و جنوب بعد از قرار داد صلح نیفاشا 2005 به پایان رسید.
ساختار سیاسی و نظامی جنوب سودان
1- دارای رییس جمهور جداگانه است .
2- دارای پارلمان جداگانه و ارتش جداگانه است .
3- دارای دو مجلس می باشد که یک مجلس برای جنوب سودان و یک مجلس ملی در خارطوم که سهمیه جنوبیها 28 درصد است .
4- شامل 10 ایالت است که هر ایالت دارای یک فرمانداراست.
5- ارتش جنوب سودان توسط جان گارانگ شکل گرفت و در حال حاضر بیش از 50 هزار نفر نیروی نظامی دارد و اخیرا توسط کشورهای غربی به تانکها و هواپیماهای جدید مجهز شده اند. این نیروها در جنوب مستقر بوده و دارای پایگاههایی در اتیوپی و اوگاندا می باشند.
وضعیت اجتماعی و مذهبی
بر اساس آخرین سرشماری جنوب سودان حدود 8/5 میلیون نفر جمعیت دارد که حدود 22% جمعیت سودان است .
زبان رسمی ایالات جنوب انگلیسی است .
قریب به نیمی ازجمعیت جنوب مسیحی و 30 درصد مسلمان و بقیه آنیمیست و پیرو ادیان ابتدایی هستند.
توافقنامه صلح نیواشا
پس از 17 سال جنگ بین شمال و جنوب در سال 1972 قرارداد صلحی بین شورشیان جنوب و جعفر نمیری امضا شد که نتوانست صلح را مستحکم کند و جنگ داخلی دوباره در سال 1983 تا 2004 وجود داشت.
دولت عمرالبشیر با وساطت سازمان ایگاد و دخالتها و فشارهای آمریکا در شهر نیواشا کنیا قرارداد صلحی را که به نظر کارشناسان به نفع شورشیان تنظیم شده بود ، امضا کرد .
دو طرف با نظام فدرالی که خواست شورشیان بود به توافق رسیدند و جان گارانک معاون رئیس جمهور و رئیس دولت جنوب شد و قرار شد جنوبیان از 34 درصد قدرت سیاسی ، 50 درصد درآمد نفت ، قانون اساسی جداگانه ، پارلمان منطقه ای و ارتش جداگانه برخوردار باشند .
قرار شد پس از شش سال یعنی در سال 2011 همه پرسی جهت تعیین تکلیف جنوب سودان یعنی تجزیه و یا اتحاد با سودان برگزار شود.
آخرین وضعیت همه پرسی جنوب سودان
1- تاریخچه همه پرسی
2- مکانیزم همه پرسی
3- نتیجه همه پرسی
5- منطقه ابیی
تاریخچه همه پرسی
پس از امضا قرارداد صلح نیواشا در سال 2005 قرار شد که همه پرسی در تاریخ 9 ژانویه 2011 ( 19 دی ماه 1389) برگزار گردد که بر اساس آن مردم جنوب به جدایی جنوب از شمال سودان و یا وحدت سودان رای خواهند داد.
مکانیزم همه پرسی
1- همه پرسی در تاریخ 9 ژانویه 2011 برگزار می گردد .
2- مسئولیت برگزاری همه پرسی بر عهده کمیته بین المللی برگزاری همه پرسی است .
3- به ازای هر 20 هزار نفر ثبت نام کننده شرکت در همه پرسی باید یک حوزه رای گیری تعیین شود .
4- حداقل باید 58% ثبت نام کنندگان در رای گیری شرکت کنند تا همه پرسی به رسمیت شناخته شود.
5- انتخاب گزینه وحدت یا جدایی در صورتی محقق می گردد که هر کدام از گزینه ها 50+1 درصد آرا را کسب نماید .
6- اعتراض به همه پرسی باید حداکثر تا 48 ساعت پس از پایان آن باشد.
نتیجه همه پرسی
3882294 نفر از ساکنان جنوب در در همه پرسی شرکت کردند.
3837406 نفر یعنی 83/98 % به جدایی رای دادند.
44888 نفر یعنی 7/1 % به اتحاد رای دادند.
منطقه ابیی
ابیی منطقه ای سرشار از نفت است که قریب به بیشترین میزان نفت سودان را تامین می کند.
منطقه ابیی در ایالت غربی کردوفان قرار دارد که از جنوب به بحر العرب ختم می شود و 16000 کیلومتر مربع وسعت دارد.
این منطقه ترکیبی از قبایل آفریقایی مانند دینکا و قبایل عربی مانند المسیریه و الرزیقات می باشد و هریک از این قبایل مدعی سیادت تاریخی خود بر این منطقه هستند این منطقه همواره محل نزاع قبیله دینکا و المسیریه می باشد .
این منطقه به لحاظ اداری متعلق به مناطق شمالی است اما اکنون محل نزاع شمال و جنوب می باشد .
دولت سودان معتقد است منطقه ابیی منطقه ای است که در آن قبایل عربی و آفریقایی ترکیب شده اند بگونه ای که نمی توان آن را متعلق به یکی از دو طرف دانست .
قرار شد که همه پرسی منطقه ابیی یک سال پس از همه پرسی جدایی جنوب برگزار گردد.
نقش کشورهای منطقه ای و بین المللی در قبال نتایج همه پرسی جنوب سودان :
1- آمریکا ( خواهان تجزیه )
2-اسرائیل ( خواهان تجزیه )
3- انگلیس ( خواهان تجزیه )
4- اریتره ( خواهان تجزیه )
5- اوگاندا ( خواهان تجزیه )
6- کنیا ( خواهان تجزیه – بی طرف )
7- مصر ( خواهان اتحاد )
8- عربستان ( خواهان اتحاد )
9- آفریقای مرکزی ( بی طرف )
10- چاد ( بی طرف )
11- اتیوپی ( خواهان تجزیه)
12- کشورهای اسلامی مثل ج ا ا ( خواهان اتحاد )
13- اتحادیه آفریقا ( خواهان برگزاری همه پرسی – اتحاد )
14- اتحادیه اروپا ( خواهان تجزیه )
موضعگیری احزاب سیاسی تاثیرگذار در قبال همه پرسی :
1- حزب کنگره ملی ( حزب حاکم ) – خواستار اتحاد
2- حزب امت ( به رهبری صادق المهدی ) – خواستار اتحاد
3- حزب کنگره مردمی ( به رهبری حسن الترابی ) – خواستار اتحاد)
4- جنبش آزادیبخش جنوب سودان ( شورشیان سابق- به رهبری میاردیت سیلواکر) – خواستار جدایی
موضعگیری مردم ، نظام و شخصیتهای سیاسی :
1- موضعگیری آشکار : برگزاری همه پرسی و پذیرش نتیجه همه پرسی
2- موضعگیری پنهان : اتحاد
3- موضعگیری مردم : مردم شمال خواستار اتحاد و مردم جنوب خواستار جدایی
دلایل تداوم تنش و بحران پس از جدایی جنوب:
عقب افتادگی منطقه و استقراض از قدرتهای خارجی زمینه ساز افزایش دخالت خارجیان.
جدایی و بهره مندی منطقه کوچک از منابع موجود و تشدید درگیری های فرسایشی بین طرفین.
وجود اختلافات حل نشده مرزی.
اختلاف بر سر منطقه نفت خیز ابیی.
بافت عشیره ای و قبیله ای سودان و تناقض آن با شرایط مرز بندی مصنوعی و تشدید اختلافات قبیله ای.
تشدید اختلافات و تنشهای کشورهای حوزه نیل با توجه به اضافه یک مدعی دیگر پیرو سیاستهای اسرائیل غاصب.
جدایی جنوب سودان عامل محرک جدایی خواهان بخشهای دیگر مثل دارفور.
نتیجه گیری :
اگر چه واکنش دولت سودان به نتیجه همه پرسی را به صورت قاطع و صد در صد نمی توان پیش بینی کرد زیرا همیشه احتمال وقوع رخداد های محاسبه نشده وجود دارد . اما روندی که دولت سودان از امضای توافقنامه نیفاشا تا برگزاری همه پرسی در جنوب طی کرده نشان می دهد که خارطوم نتیجه را خواهد پذیرفت و این پذیرش پایان اختلافات نیست بلکه نقطه آغاز ین اختلافات فرسایشی آتی خواهد بود.
پایان