همدلی و همیاری در حوادث

باسمه تعالی

مقاله:
همدلی و همیاری در حوادث

مقدمه:
همدلی با یک فرد یعنی درک احساس های قلبی اون فرد به شکلی که عواطف و احساس های درونیش درک بشود. همدلی یک عمل لازم حمایتی برای افراد حساب میشه که بهشون کمک می کنه تا مراحل بحرانی زندگی رو به خوبی بگذرونند. وقتی دلمون به حال کسی می سوزه نسبت به احساساتش همدردی می کنیم ولی دلسوزی و ترحم به افراد.. دیگه همدلی حساب نمیشه. همدلی به معنای هم عقیده بودن با اون نیست. بلکه منظور اینه که احساسهای اونو درک می کنیم.
یه معنی دیگه همدلی یعنی اینکه بتونیم بدون اون که در موقعیت طرف مقابل قرار گرفته باشیم خودمونو جای اون بگذاریم و از چشم او مساله رو ببینیم و درک کنیم مثله همدلی با زلزله زدگان و یا فرد مصیبت دیده و یا . . . همدلی به فرد کمک می کنه تا بتونه انسانهای دیگه رو حتی وقتی باهاش تفاوت دارند بپذیره و به اونا احترام بگذارد.
همدل به معنی چیست و چگونه همدلی کنیم؟
همدل یعنی: داشتن احساس های قلبی مشابه. همدلی با یک فرد یعنی درک احساس های قلبی اون فرد به شکلی که عواطف و احساس های درونیش درک بشه. همدلی یک عمل لازم حمایتی برای افراد حساب میشه که بهشون کمک می کنه تا مراحل بحرانی زندگی رو به خوبی بگذرونند. وقتی دلمون به حال کسی می سوزه نسبت به احساساتش همدردی می کنیم ولی دلسوزی و ترحم به افراد.. دیگه همدلی حساب نمیشه. همدلی به معنای هم عقیده بودن با اون نیست. بلکه منظور اینه که احساسهای اونو درک می کنیم.
یه معنی دیگه همدلی یعنی اینکه بتونیم بدون اون که در موقعیت طرف مقابل قرار گرفته باشیم خودمونو جای اون بگذاریم و از چشم او مساله رو ببینیم و درک کنیم مثله همدلی با زلزله زدگان و یا فرد مصیبت دیده و یا . . . همدلی به فرد کمک می کنه تا بتونه انسانهای دیگه رو حتی وقتی باهاش تفاوت دارند بپذیره و به اونا احترام بذاره.
تعریف همدلی:اولین فردی که به صورت علمی این واژه رو معرفی همدلی یعنی به معنای به احساس کسی وارد شدنه. بعدها نظریه پردازان زیبایی شناختی همدلی رو به مفهوم توانایی ادراک تجربه ذهنی فرد دیگه مطرح کردند و از همین مفهوم برای تشخیص و درمان در روان شناسی و روان پزشکی کمک گرفته شد که امروزه نقش جدی رو در برقراری ارتباط به عهده داره.
آثار مثبت همدلی:
– عامل پیشگیری بسیاری از رفتارهای ناخوشایند می شه.
– در طرفین احساس خوشایند و مثبت به وجود میاره.
– فرد رو از احساس تنهایی نجات میده.
– موجب اخذ تصمیمهای صحیح تر میشه.
– از بسیاری تعارض ها و سوء تفاهم ها جلوگیری میکنه.
– همدلی به جا و مناسب باعث تعدیل و اصلاح شناخت و احساس و رفتار میشه.
– در تحکیم روابط همسران میتونه نقش مهمی داشته باشه.
– احساس آرامش و قوی ادراک فرد رو افزایش میده.
– موجب اعتماد به نفس میشه.
– زمینه شناخت بهتر و بیشتر از همسر رو فراهم میکنه.
– روابط خانوادگی و اجتماعی رو بهبود می بخشه.
– امنیت روانی و آسایش خاطر رو تقویت میکنه.
– میل به شرکت در فعالیت های گروهی رو افزایش میده.
– بیان احساس های خود و درک احساس های همسر رو آسون تر میکنه.
زمینه های بروزرفتار همدلانه:یعنی حس رنج و پریشانی اونو واقعاً درک کنیم و بتونیم این احساسو بهش منتقل کنیم بدون اینکه تاییدی یا ردی بر کارش داشته باشیم. تنها در این صورته که فرد دیگه احساس تنهایی نمیکنه و میتونه اعتماد کنه و پذیرش در اون بوجود میاد و راهکارهای پیشنهادی رو میپذیره.وقتی احساس توانمندی برای همدلی داریم… که ویژگی های زیر را در خود درونی کرده تا در رفتار فرد تجلی پیدا کنند. این ویژگی و مفاهیم عبارتند از:
الف) دوست داشتنی شدن.
ب) دوست داشتن افراد خانواده.
پ) تحمل افراد خانواده با دیدگاه های مختلف و گاهی مخالف.
ت) روابط بین فردی بدون پرخاشگری و یا با حداقل پرخاشگری.
ث) احترام قایل شدن برای همسر و فرزندان.
ج) گوش کردن فعال مخاطب.
همدلی یک نوع خصوصیت ویژه انسان هاست. چون انسان ها در اجتماع به دنیا میان و با هم زندگی می کنند و بزرگ میشن و برای همدیگه ارزش حیاتی قایلند و نسبت به همدیگه نگران میشن و رفتار همدلانه از خود نشون میدن. اغلب آدمها نسبت به نزدیکان خود رفتارهای همدلانه بیشتری نشون میدن و خودشونو از نظر احساسی جای افراد خانواده خود قرار میدن.
همدلی یک مهارت و تواناییست!!
راهکارهای تقویت همدلی:
شنونده خوب بودن: به سخنان طرف مقابل کاملاً گوش داده و بهش اطمینان بدید که سعی دارید مثل او به مشکل نگاه کنید.
بیان احساس: هنگام همدلی احساسهاتونو بگید تا طرف مقابل احساس آرامش بیشتری بکنه.
خودآگاهی و خودشناسی بیشتر: چون همدلی بر پایه خودآگاهی و خودشناسیه..هر چه بیشتراز احساسهای خودتون باخبر باشید بهتر می تونید احساسهای افراد دیگه رو درک کنید.
پایداری در همدلی: در ابتدای شروع همدلی ممکنه کمی مقاومت بخصوص از طرف نوجوانان وجود داشته باشه به ویژه هنگامی که روابط دلسرد کننده و بدون احساس بوده. در برابر افرادی که موجب دلسردی می شند و یا احساسهای همدلانه رو جدی نمی گیرند مقاومت کنید. ممکنه به کمی زمان لازم باشه تا طرف مقابل روابط نامناسب قبلی رو کنار بزنه و بتونه وارد یک رابطه همدلانه بشه.
صادق بودن: تظاهر به همدلی نکنید نقش بازی کردن یا استفاده ابزاری برای نیل به هدفهای خود از رفتار همدلانه موجب دلسردی و بی اعتمادی میشه…هرگزاز همدلی برای این مقاصد استفاده نکنید.توجه و درک زبان بدن:به غیر روابط کلامی ما انسانها با زبان تن هم با هم ارتباط برقرار می کنیم. این زبان که با انواع و اقسام حرکت های بدنی و چهره ای همراهه می تونه پیام ها رو انتقال بده. در زمان همدلی به حالتهای چهره و حرکات طرف مقابل (زبان بدن) توجه کنید.
احترام گذاردن:بادرک احساسهای طرف مقابل بهش بفهمونید که براش اهمیت و ارزش و احترام قایل هستید.
روشن کردن مرزهای همدلی:همدلی ازطرف دوستان دارای حد و اندازه ایه و افراط در اون امکان سوء استفاده رو فراهم میکنه.
پرهیز از بهتر بودن:دستور دادن ـقضاوت کردن ـ نصیحت کردن و سرزنش کردن ..احساس همدلی رواز بین میبره …..به طور جدی از این موارد پرهیز کنید.
سعی کنید در همدلی راه حل ارائه ندید چون طرف مقابل دلش می خواد فقط ناراحتی خودشو با کسی در میان بگذاره و از طرف اون درک بشه.در همدلی برای طرف مقابل دلسوزی یا ترحم نکنید. نگید وای بیچاره تو چه قدر مصیبت کشیدی و یا فکر نمی کردم چنین مشکل بزرگی داشته باشی .
همدلی با همسر و خانواده
استفاده ازتجربه های قبلی:تجارب مشابه گذشته کمک میکنه تا موقعیت و احساسهای طرف مقابلو بهتر درک کنید. با این تجارب در درک احساسهای همدلانه همسر موفق تر عمل میکنید.
مشکل های همسر رو کوچک و بی ارزش ندونید.مثلا نگید ای بابا خجالت بکش اینکه مشکلی نیست پس اگه جای من بودی چه کار می کردی؟ و یا بیش از حد بزرگ جلوه ندید.مثلا نگید عجب مکافات بزرگی! با این وجود می خوای چه بکنی؟ در همدلی احساس ها و حالت های روانی همسر رو درک کنید. مثلا بگید من می فهمم که چقدر برای تو سخت بوده و یا مشکل کاری تو رو درک می کنم .
در همدلی همسر و فرزندان اونارو مقصرندونیدو سرزنش نکنید.مثلا نگید تقصیر خودته که همیشه از این نوع مشکلها رو داری و یا باید این دفعه رو دردسر بکشی تا دیگه از این رفتارها انجام ندی.

پرهیز از مقایسه: در همدلی با همسر از مقایسه کردن خودداری کنید چون ممکنه به احساسهای پر امید اوناا لطمه وارد بشه.
قرار دادن خود به جای او: در ارتباط با همسر قبل از هر کاری خودتونو جای اون قرار بدید.هر قدر حس همدلی رو در خود تقویت کنید به همون اندازه اصول اخلاقی رو رعایت کردید.
قانون طلایی همدلی:
انسان موجودی اجتماعیست و نیاز به همصحبت داره وقتی ما بتونیم از زاویه دید طرف مقابل به مشکلهاش نگاه کنیم احساس تنهایی رو ازش گرفته و به عمیق ترین و ریشه دارترین نیازشون که احساس ارزشمندی و مهم بودنه پاسخ مثبت میدیم.
وقتی که بتونیم افراد خانواده- دوستان-اطرافیان و افراد غریبه رو در مواقع لزوم یاری بدیم و ازشون یاری بگیریم این همون قانون طلایی همدلی با دیگرانه که جزء مهارتهای لازم برای زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی به حساب میاد. اطرافیان خودتونو برای رفتاهای همدلانه تشویق کنید.
برای اینکه همدلی افراد خانواده تقویت بشه باید به ارتباط های عاطفی سایر افراد خانواده با هم بیشتر توجه بشه.با روابط صمیمانه در خانواده روحیه همدلی اعضای خانواده رو تقویت کنید.
مولایمان حضرت حجت ابن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف نقل شده که :
اگر شیعیان ما در انجام عهدی که خداوند بر عهده آنان گزارده با همدیگر همدل می شدند خداوند سعادت دیدار ما را حتی یک لحظه از آنان دریغ نمی کرد .
همدلی همدردی نیست:
همدردی مستلزم کیفیتی از حمایت است که درجه ایی از موافقت را با نقطه نظر طرف مقابل می طلبد. همدلی یعنی ما کاملا وارد آن چیزی می شویم که فرد دیگر بیان می کند بدون اینکه موافق یا مخالف محتوای گفته شده باشیم. همدلی تلاشی است برای درک کردن، نه موافق یا مخالف بودن
همدلی مهربان و خوب بودن نیست:
اگر با خوب بودن ما منظورمان مودب بودن، رفتار مناسب ارائه دادن باشد، همدلی می تواند کاملا نقطه مخالف خوب بودن باشد. همدلی صداقت ما را می طلبد، که آنچه را غالبا با کلمات خوب و مودبانه پنهان می شود تشخیص دهیم و موضوعات ناخوشایند را به خط اول بیاوریم
همدلی انفعال نیست:
همدل بودن به معنی این نیست که من یک موجود بی حال بدون نیاز و نظر باشم، و یا به اختلاف ها بی تفاوت باشم. همدلی فرایند فعال حضور است. گوش کردن، مشاهده کردن، و درونا پذیرا (باز)بودن کسی غیر از خودمان
همدلی مشابه عشق نیست:
اگر عشق نثار کردن از قلب بدون انتظار باشد، همدلی کیفتی از حضور کامل برای فرد دیکراست که با تمرکز بر او، معمولا قلب را آماده چنین نثاری می کند./ در حقیقت همدلی ما را به مرکز تضاد می برد، دنیای ما پر است از عدم توافقات، عدم درک ها، عکس العمل ها و همدلی با این حقیقت اصیل کار می کند، با درک عمیق دیگری، می توانیم سوء تفاهمات را کاهش دهیم ، ببینیم که چگونه زاویه دید مامتفاوت است، و از طریق این عمل شجاعانه که اجازه دهیم انسان دیگری کاملا در محدوده آگاهی و حتی قبلمان وارد شود اعتماد بسازیم. این به معنی موافقت و مخالفت، همدردی،تسلیم شدن و یا مودب بودن نیست، ما به سادگی حضور و درک خودمان را به دیگری هدیه می دهیم .

همدلی ساده لوحی نیست:
همدلی دقیقا متضاد ساده لوحی است، همدلی ساده لوحی را پایان می دهد. چگونه؟ چون وقتی ما طرف مقابل را به صورت کامل دریافت کنیم، تلاش می کنیم تا حداکثر اطلاعاتی که مطرح شده بفهمیم، این به این معنی است که وقتی ما به نیاز طرف آگاه می شویم این امکان را می یابیم که بر اساس اطلاعات دقیق و در عمیق ترین درجه از اعتماد و پذیرش در جهت بیشترین امکان ترمیم اقدام کنیم. انجام این کار ما را از این فکر ساده لوحانه رها می سازد که برخی مشکلات غیر قابل حل می باشند، یا خشونت مخالفت غیر قابل اجتناب است

منابع و مآخذ:
برگرفته از کتاب: مهارت خودآگاهی و همدلی: کتاب کار دانشجو/ شهرام محمدخانی.- تهران: دانژه، ۱۳۸۵.
امامی ، محمد. روشهای ارتباط بهتر . وب لاگ ، ۱۹ تیر ، بازدید شده در ۳۰ اردیبهشت (۱۳۸۵)
پرهیزی ، احمد . بیان ، هنر متقاعد کردن مخاطب . (۱۳۸۵)
چگونه ارتباط برقرار کنیم . (۱۳۸۵)
دیانی ، محمد حسین . اصول و خدمات مرجع در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی . ویرایش۲ . مشهد : کتابخانه رایانه ای، ۱۳۸۵ . ص ۵۰ . ۷۵ .

10