مقیاس کنترل شخصی (PCS)
طی 90 روز گذشته
ردیف
عبارات
به شدت مخالفم
مخالفم
نمی دانم
موافقم
به شدت موافقم
1
من تلاش کرده ام مصرف خود راقطع کنم.
2
من تلاش کرده ام تا در برابر فرصت استفاده از مواد مقاومت کنم.
3
تلاش کرده ام تا برای یک دوره زمانی، مصرف خود را متوقف کنم.
4
قادر شده ام تا در زمانی که تمایل به مصرف داشته ام، مصرف خود را قطع کرده یا کمتر نمایم.
5
من مصرف مواد را حتی پس از تصمیم به قطع استفاده از مواد، مجددا آغاز کرده ام.
6
من قادر شده ام مصرف مواد را به راحتی، بعد از اندکی استفاده از آن قطع کنم.
7
من در شرایطی که می دانستم استفاده از مواد ممکن است برای من مشکلاتی ایجاد کند (مانند مشکلات در رابطه با کار، خانواده، دوستان یا پلیس) باز هم همچنان مواد استفاده کرده ام.
8
وقتی شروع به مصرف مواد می کردم احساس کشش غیر قابل کنترلی برای ادامه مصرف آن داشته ام.
9
من دریافته ام که سخت است تا در برابر مواد حتی فقط برای یک روز مقاومت کنم.
برای موارد مطرح شده زیر، لطفا بگویید فکر می کنید چه روی می دهد اگر همین الان مواد مصرف کرده باشید.
ردیف
اگر الان مواد مصرف کرده باشم
به شدت مخالفم
مخالفم
نمی دانم
موافقم
به شدت موافقم
10
می توانم هر وقت که بخواهم مصرف مواد را قطع کنم یا کمتر کنم.
11
استفاده از مواد راحتی پس از تصمیم به عدم استفاده از آن مجددا شروع خواهم کرد.
12
می توانم استفاده از مواد را به آسانی بعد از استفاده اندک از آن متوقف کنم.
13
مواد را زمانی مصرف خواهم کرد که حتی ممکن است مشکلاتی برای من ایجاد کند، مانند مشکلات در رابطه با کار، خانواده دوستان یا پلیس.
14
کشش غیر قابل مقاومتی برای ادامه مصرف مواد زمانی که مصرف آن را آغاز کرده ام خواهم داشت.
15
خواهم فهمید که مقاومت در برابر مصرف مواد حتی برای یک روز نیز مشکل است.
روش نمره گذاری و تفسیر:
این پرسشنامه دارای 15 سوال بوده و هدف آن ارزیابی میزان کنترل شخصی در استفاده از مواد (در دو حالت گذشته و حال) است. اﯾﻦ آزﻣﻮن دارای دو ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺆاﻻت اﺳﺖ. در ﻗﺴﻤﺖ اول ﺣـﺎﻻت ﻓـﺮد در 90 روز ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻗﺴﻤﺖ دوم ﺣﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺮد ﻫﻤﯿﻦ اﻻن ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد روی آورد ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻗـﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت بوده که امتیاز مربوط به هر گزینه در جدول زیر ارائه گردیده است:
گزینه
به شدت مخالفم
مخالفم
نمی دانم
موافقم
به شدت موافقم
امتیاز
1
2
3
4
5
اما این شیوه نمره گذاری در مورد سوالات 5، 7، 8، 9، 11، 13، 14، 15 معکوس شده و به صورت زیر در خواهد آمد:
گزینه
به شدت مخالفم
مخالفم
نمی دانم
موافقم
به شدت موافقم
امتیاز
5
4
3
2
1
برای بدست آوردن امتیاز کلی پرسشنامه، مجموع امتیازات همه سوالات را با هم جمع کنید. این امتیاز دامنهای از 15 تا 75 خواهد داشت. بدیهی است که هر چه این امتیاز بالاتر باشد، بیانگر میزان توانایی بالاتر فرد پاسخ دهنده در کنترل شخصی خود در برابر مصرف مواد خواهد بود و بالعکس.
روایی و پایایی:
در پژوهش شعاع کاظمی (1390) رواﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ را اﺳﺘﺎدان ﻣﺘﺨﺼﺺ در زﻣﯿﻨﮥ اﻋﺘﯿﺎد ﺧـﻮب ارزﯾـﺎﺑﯽ ﮐﺮدﻧـﺪ. ﭘﺎﯾـﺎﯾﯽ آن ﺑـﺎ روش ﺑﺎزآزﻣﺎﯾﯽ80/ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ.
**********************************************
منبع:
شعاع کاظمی، مهرانگیز (1390). ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻫﻮش ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ و ﻋﻮد در زﻧﺎن ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﺷﯿﺸﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره 10.
*********************************************