مقاله زانوی ضربدری و پرانتزی



مقاله:
زانوی ضربدری و پرانتزی

فهرست:
نگاهی به دلایل بروز ناهنجاری های قامتی
قامت ناهنجار
آشنایی با زانوی ضربدری
علل ایجاد کننده زانوی ضربدری
عوارض ناشی از زانوی ضربدری
تشخیص زانوی ضربدری
اصلاح تغییر شکل زانوی ضربدری
عوامل موثر در داشتن زانوی پرانتزی
تعریف زانوی پرانتزی
پیشنهاد و روش درمان زانوی پرانتزی
منبع

منبع:

www.niksalehiir.com

www.mazaheridocters.com

نگاهی به دلایل بروز ناهنجاری های قامتی
این بار که مقابل آینه می ایستید. 90درجه به پهلو بچرخید و قامت خودتان را خوب نگاه کنید، در چنین حالتی بخوبی می توانید ببینید که آیا شانه هایتان خمیده، پشت تان برآمده و گردنتان بیش از حد جلو آمده است یا نه. اگر هیچکدام از این معایب را نداشتید، دوباره رو به روی آینه قرار بگیرید و درحال قدم برداشتن به پاهایتان نگاه کنید. اگر ساق هایتان هم قوسی شکل یا به اصطلاح پرانتزی نباشد، می توانید مطمئن شوید که شما جزو چند میلیون ایرانی نیستید که از ناهنجاری های قامتی رنج می برند. ناهنجاری قامتی در میان افراد جامعه ما اختلال رایجی ست. عوامل زیادی در به وجود آمدن بستر شکل گیری این اختلال دخیل هستند که بسیاری از آنها ریشه در فرهنگ و سبک زندگی مردم دارند. عادت هایی مثل روی زمین نشستن بدون تکیه گاه، مطالعه و نوشتن بدون استفاده از میز تحریر استاندارد، قوز کردن یا شل راه رفتن و… به اضافه حمل کیف ها و کوله پشتی های سنگین و استفاده از نیمکت های غیراستاندارد مدارس از مهمترین عوامل ایجاد ناهنجاری های قامتی در نوجوانان و جوانان هستند. معصومه ابوالحسنی- کارشناس ارشد تربیت بدنی و پژوهشگر- درباره ناهنجاری های قامتی رایج در میان دختران و پسران ایرانی- می گوید: از بین 40 ناهنجاری، هشت ناهنجاری اصلی در بین دختران و پسران شناسایی شده است که در این میان ناهنجاری هایی مثل سرکج، پشت گرد، پشت صاف، پشت کج، کمرگود، زانوی پرانتزی، زانوی ضربدری، کف پای صاف و شست کج، اختلالات اصلی در قامت دختران محسوب می شوند . به اعتقاد این محقق، ساختار قامتی نامناسب باعث دردهای استخوانی در مقاطع بعدی زندگی دختران می شود، او می گوید: عدم فعالیت بدنی موجب شده که دختران بیش از پسران مشکل ساختار قامتی داشته باشند. شانه نامتقارن به علت حمل کوله پشتی های یکطرفه در دختران دانش آموز و پشت گود به دلیل حمل کوله های دوطرفه بیش از حد سنگین در پسران دانش آموز، شایع ترین ناهنجاری شناسایی شده است . او عواملی نظیر کم تحرکی، زندگی ماشینی، نداشتن برنامه منظمی برای ورزش و فعالیت بدنی را از مهمترین علل بروز اختلالات ساختار قامتی نوجوانان، بویژه دختران می داند. به عقیده ابوالحسنی، خانواده ها نیز به حرکات بدنی فرزندان خود بی توجه هستند و نمی دانند که چنین بی توجهی ممکن است به چه عوارض و عواقبی منتهی شود. این پژوهشگر، مشکلات ساختار قامتی را اکتسابی و تا حدی قابل رفع می داند، او می گوید: البته باید برای پیشگیری از بروز این اختلالات، برنامه ریزی های فرهنگی و آموزشی گسترده ای انجام شود. مهمترین عامل پیشگیری ، ورزش کردن است و نوجوانان، بویژه در سنین بلوغ باید با انجام تمرین های ورزشی و اصلاح عادات نشستن و راه رفتن خود مانع از به وجود آمدن این ناهنجاری ها شوند
جای خالی ورزش
کارشناسان و متخصصان طب فیزیک، انجام ورزش های اصلاحی را مهمترین عامل پیشگیری کننده در بروز ناهنجاری های قامتی می دانند. بسیاری از اختلالات هم اگر در مراحل اولیه شکل گیری شناسایی و تشخیص داده شوند براحتی و با گذراندن یک دوره ورزش های اصلاحی برطرف می شوند. اما سئوال اصلی این است که ورزش در میان مردم از چه جایگاهی برخوردار است؟ معصومه ابوالحسنی در این باره می گوید: واقعیت این است که ورزش در فرهنگ ما جایی ندارد، مردم عادی ورزش را مخصوص ورزشکاران حرفه ای می دانند و آن را در برنامه زندگی روزانه خود نمی گنجانند. ورزش برای اکثریت جامعه هنوز یک تفنن و تفریح محسوب می شود نه یک ضرورت برای حفظ سلامت جسم و روان. وقتی که ضرورت و نیازی احساس نشود طبعا پاسخی هم داده نخواهد شد، نوجوان ما با کامپیوتر بازی کردن و فیلم دیدن را برای خود واجب می داند، اما برای ورزش کردن تنبلی می کند . این پژوهشگر تربیت بدنی، برای تاکید بر جایگاه کمرنگ و کم تاثیر ورزش در زندگی روزانه مردم، به جای خالی ورزش در مدارس اشاره می کند. او معتقد است که مدارس اولین و مهمترین فرصت جامعه برای وارد کردن ورزش به فرهنگ و سبک زندگی مردم هستند، اما تا به حال از این پتانسیل استفاده جامعی به عمل نیامده است. ابوالحسنی می گوید: باید بپذیریم که مردم ما از ورزش رویگردانند و برنامه ریزان مملکت هم کاری برای علاقه مند کردن آنها انجام نداده اند. زنگ ورزش در مدارس ما، سوت و کور و خاموش است. نزدیک 80سال است که ما درسی به نام تربیت بدنی در نظام آموزشی مان داریم، اما همیشه مظلوم ترین و بی اهمیت ترین درس بوده است. هرگاه معلم قصد جبران درس های عقب مانده را دارد یا می خواهد امتحان بگیرد، اولین گزینه ای که برای حذف کردن مطرح می شود زنگ ورزش است. طبق آمار رسمی سازمان بهداشت جهانی(WHO) از۳۰ سال پیش تاکنون به دلیل بی توجهی به اهمیت ورزش و فعالیت بدنی در کودکان و نوجوانان، میزان اضافه وزن در کودکان و نوجوانان 3برابر و میزان ابتلای آنها به دیابت دوم که ناشی از اضافه وزن است 2برابرشده است. زندگی بشر امروز آنقدر راحت شده که او را به سوی تنبلی و کم تحرکی محض می کشاند. در یک برنامه ریزی فرهنگی صحیح باید افراد را به این سمت و سو سوق داد که استفاده از آسانسور، پله برقی، ماشین شخصی، سرگرمی های بی تحرک و هر عامل کاهش دهنده فعالیت جسمانی را در زندگی خود به حداقل برسانند؛ البته این کار نیازمند برنامه ریزی جامع و اجرای صحیح آن است . ابوالحسنی توجه به ورزش در سنین پایه و در مقاطعی مثل مهدکودک و پیش دبستانی را نخستین گام موثر در ایجاد شرایط ایده آل جسمانی برای کودکان می داند. او می گوید: اگر قرار است کار اساسی انجام دهیم باید از پایه شروع کنیم. پخش مکرر برنامه های نرمش و ورزش صبحگاهی در صدا و سیما، گرچه کار خوب و قشنگی ست، اما باید بپذیریم که چندان موثر نبوده است. این برنامه ها در ساعاتی از روز پخش می شود که بسیاری از مردم سر کار یا در مدارس هستند و تعداد دیگری نیز هنوز در خوابند. مقوله ورزش چیزی نیست که تنها با نشان دادنش به مردم، بتوانیم آنها را ورزشکار و علاقه مند به ورزش کنیم. برای نهادینه کردن فرهنگ ورزش باید افراد را در شرایط انجام دادن آن قرار داد؛ یعنی امکان ورزش کردن را برایشان به وجود آورد که بهترین و راحت ترین راهش ، گسترش ورزش مدارس است . به اعتقاد او نظام آموزشی ما باید تعریف جدیدی از آموزش ورزش در مدارس ارائه دهد. تدریس مباحث تئوریک در کنار تمرین و کار عملیاتی، استفاده از مربیان و معلمان تحصیلکرده و مشتاق و فراهم کردن شرایط برای روی آوردن دانش آموزان به ورزش های متنوع متناسب با روحیات و علایق شان، مهمترین عوامل برای نهادینه کردن فرهنگ ورزش در جامعه هستند. ابوالحسنی می گوید: چنین برنامه هایی اگر به طور صحیح و دلسوزانه اجرا شود، باعث ایجاد انگیزه و رغبت نسبت به ورزش در کودکان و نوجوانان ما می شود. برنامه ریزی های ما تا به حال غیر هدفمند و گاه غیر قابل اجرا بوده است، اما اگر به فکر حفظ سلامت افراد جامعه و جلوگیری از گسترش اختلالات و ناهنجاری های قامتی در میان نوجوانان و جوانان هستیم باید دیگر دست از حرف زدن برداریم و با طرح ها و برنامه های اجرایی هدفمند فرهنگ ورزش کردن را وارد زندگی روزمره مردم کنیم .
قامت ناهنجار
اصطلاح ناهنجاری های قامتی را برای تغییر شکل ساختار اسکلت بدن انسان به کار می برند. این تغییرشکل، اگر حاد باشد منجر به عوارض جسمانی خطرناکی می شود و اگر خفیف باشد نیز به عنوان یک ایراد ظاهری جلب توجه می کند. ناهنجاری های قامتی باعث کاهش اعتماد به نفس افراد می شوند و در دراز مدت فعالیت های اجتماعی شان را تحت تاثیر می دهند و حتی گاه به عنوان صفت مشخصه یک فرد برای شناساندن او به کارمی روند که تمام اینها ممکن است تاثیرات سوئی را در روحیه و بالطبع زندگی افراد به جا بگذارد
1. تناسب بین قد و وزن را کاملاً مد نظر داشته باشید.
2. عل بوجود آمدن عارضه مشخص نیست (دراثر حادثه ای بوده یا عوامل دیگری دخالت داشته).
3. رژیم غذایی باید کاملاٌ مورد بررسی قرار گیرد.
4. نوع کار اجرایی روزانه و فشارهای وارده بر اندام های تحتانی باید به صورت خیلی دقیق رعایت گردد.
5. استفاده از کفش مناسب برای منزل و بیرون کاملاٌ به صورت دقیق مد نظر باشد.
6. نوع حرکات اصلاحی با توجه به عارضه و شدت درد برنامه ریزی گردد.
7. نوع حرکات مقاومتی بعد از حرکات اصلاحی به صورت مرحله ای تنظیم گردد.
8. باتوجه به سئوالات فوق ونکات زیر وبررسی وضعیت شما ( فاصله از پایین 7 سانتیمتر،تجوټWBR/>?ز آمپول ویتامین D ،و سایر موارد ) می تواند رهگشای نگرانی باشد.
آشنایی با زانوی ضربدری
زانوی ضربدری: انحراف زانو به سمت داخل ساق به سمت خارج به نحوی که قوزک ها ازهم فاصله بگیرند" افزایش زاویه Val gum فیزیولوژیک در زانو".که این زاویه در حدود 8 تا 13 درجه ذکر کرده اند،زاویه پای درست و طبیعی 8 درجه می باشد اگراز این مقدار به سمت بیرون بیشتر باشد زانوی ضربدری گویند.
علل ایجاد کننده زانوی ضربدری
1. وزن زیاد : باعث فشار بر روی استخوان ها هم در بچه ها ودر بزرگسالان عامل زانوی پرانتزی وضربدری است، توجه به " کاهش وزن"از اصول اساسی است.
2. زمینه ارثی: افرادی که زمینه استعداد ارثی در آنها وجود دارد.
3. بیماری روماتیسم" التهابی" عفونت مفاصل (راه درمان)" استفاده از دارو".Rheumatoid Arthritis
4. راشیتسم نرمی استخوان(راه درمان)" استفاده از دارو".Rachitist
5. رشد کندیل داخلی دروضعیت طبیعی کندیل داخلی نسبت به خارجی پائین تر است" که رشد کندیل به سمت بیرون منحرف می شود".
6. شکستگی.
7. در مورد بچه ها قنداق کردن.
8. صافی کف پا اگر زاویه به 90 درجه برسد" استفاده از عمل جراحی". 9. طبیعی 130- 120 درجه می باشد Coax Veraگویند.
10. پارگی" استفاده از عمل جراحی".
11. اگرعضله همسترینگ ضعیف باشد درد داریم،اگر نیم وتری ونیم غشایی ضعیف شوند،قادر به تحمل فشار عضله ثابت داخلی نبوده،درنتیجټWBR/>? زانوبه سمت داخل منحر می شود.
12. کوتاهی دوسر رانی.
Medial Hamstring

Lateral Hamstring
13. کوتاهی فاصله درشت نی ؛Iliotibial bond
14. قورباغه ای نشستن.W-sitting
15. ردیف های 10 تا 14 مربوطه به عضلات داخلی وخارجی (لگن ،ران ،کمر) می باشد. اصلاح وتقویت آنها کمک موثر برای زانو،مچ،و ساق پا است.
عوارض ناشی از زانوی ضربدری
1. فشردگی استخوان ها درقسمت خارجی زانو" آرتروز" که همراه با درد می باشد.
2. کشیدگی تاندون ها " بافت های نرم" درد در قسمت داخلی زانو.
3. جابجایی کشکک به سمت بیرون درد درقسمت جلو زانو" همسترینگ خم کننده هستند".
4. زانوی ضربدری درآینده منجربه ایجادپای طبیعی،صاف،گوؼWBR/>?" ممکن است بی تاثیرهم باشد" استفاده ازکفه پا برای جبران ضربدری که فشار آورده و باعث می شود زانو به سمت داخل برگردد.
5. کوتاهی قد را بدنبال دارد" از قانون سوم نیوتن استفاده می شود" نیروی عکس العمل غیر طبیعی می باشد،در زانوی ضربدری احتمال پارگی مینسک بیشترمی باشد،چون کندیل هابهم نزدیک می شوندفاصله کمترمی گردد.
تشخیص زانوی ضربدری
الف – در حالت ایستاده زمانی که فرد متوجه نیست.
ب- فرد طاق باز خوابیده پاهادرکنارهم قرارگرفته اند فاصله دو قوزک داخلی را اندازه می گیریم شدت درجه بندی عارضه به شرح زیر می باشد:
1. اگر فاصله تا 5/1 سانتی متر بود تغییر شکل قابل اغماض می باشد.؛
2. اگر فاصله میان دو قوزک به 5/2 رسید زانوی ضربدری درجه یک می باشد.
3. اگر فاصله میان دو قوزک از 5/2 تا 5 باشد زانوی ضربدری درجه دو می باشد.
4. اگر فاصله میان دو قوزک از 5/5 تا 5/7 باشد زانوی ضربدری درجه سه می باشد.
5. اگرفاصله میان دوقوزک از 5/7 بیشترباشد زانوی ضربدری درجه چهار می باشد،این حالت ها در خانم های چاق بیشتر از نوع پرانتزی می باشد( برای این موضوع فرد باید به طور مستقیم در کنار دیوار یا صفحه ای ایستاده،فاصلټWBR/>? مابین دو قوزک پا را اندازه گیری نمود).
اصلاح تغییر شکل زانوی ضربدری
1. فرد در راه رفتن توجه کامل نماید" اندازه فاصله طولی پاها کمتر شود".
2. زمانی که در منزل هستیم،قرار دادن حوله در داخل زانو و دو پا را در ناحیه قوزک بهم نزدیک کنیم.
3. در زمان استراحت در منزل؛ قرار دادن حوله بین دو زانو و دوساق را با رو سری یا باند بسته تا بهم نزدیک شوند.
4. تلاش برای نشستن دو زانودر منزل با دقت تمام.
5. در صورتی که کف پاها طبیعی یا صاف می باشند،روی لبه پاها پای برهنه راه رفتن" نیاز به تمرین دارد".
6. زمان راه رفتن تلاش کنیم وزن بدن روی قسمت بیرونی پا حمل شود.
7. اصلاح باکفی درهرسنی:باقرار دادن کفی که لبه داخلی آن برآمده تراست Medial Heel Wedge که ضخامت برای بزرگترهازانو هارا دور نماید" پای طبیعی و صاف"؛ میان سالان mm 4 وبرای بچه کمتر است، زانوی ضربدری درحقیقت درجه 1 و 2 در اینmm ردیف قرارگرفته و می توانند جواب مثبت دریافت نمایند.
8. اگر زانوی ضربدری ویا کف پا صاف باشد،فرد به پهلو خوابیده پا را بالا گرفتهIliotibial Bode ،به عقب برده درهمان حالت نگاه می داریم درصورتی که پا به حالت افتاده در آید مشکل وجود دارد،اگر کوتاه بود همان حالت که بالا بود به پائین فشار داده تا اصلاح شود.
پای صاف باشد Medial Hamstring
پای کوتاه Lateral Hamstring
**همسترینگ داخلی: خم کردن زانو+ بازکردن ران" اکستنشن" + چرخاندن ساق پا بداخل" ضعیف شده است".
راه درمان: فرد روی شکم خوابیده از نوک پا گرفته ساق را بداخل چرخانیده از فرد می خواهیم زانوی را خم کند در مقابل خم کردن زانو مقاومت اعمال می کنیم.
**همسترینگ خارجی: خم کردن زانو+ بازکردن ران" اکستنشن" + چرخاندن ساق پا به خارج تعریف شده است.
راه درمان: فرد طاق باز خوابیده از نوک پا گرفته مچ پا را بداخل چرخانیده زانو راباز کرده ران را خم می کنیم ونگاه می داریم مدت زمان کشش 30 ثانیه می باشد.
عوامل موثر در داشتن زانوی پرانتزی
1. دختر خانم، یا آقا پسر هستید؟
2. شغل شما چیست ( دانش آموز، پیَشه ور، وغیره…)؟
3. آیا دچار حادثه ای شده اید (تصادف، صدمات غیرمنتظره، حادثه ورزشی، فشار بیش ازحد، زندگی در آپارتمان، تغذیه نامناسب، بیماری)؟
4. آیا کاهش وزن نامناسب داشته اید؟
5. آیا دارای وزن اضافه می باشید؟
6. آیا کف پای شما دارای قوس کمتر و یا صاف نیست؟
7. آیا از کفش مناسب استفاده می نمائید؟
8. آیا تاکنون فعالیـت جسمانی ویا حرکات اصلاحی انجام داده اید؟
9. آیا از زانو رادیوگرافی وآرتروسکوپی کامل به عمل آورده اید؟
10. مقدار پرانتزی بودن زانو چقدر است ؟
تعریف زانوی پرانتزی Genu Val gum
اگر کندیل های داخلی از هم فاصله بگیرند ویا زاویه Val gum فیزیولوژیک زانو کاهش پیدا بکند زانو ، زانوی پرانتزی خواهد بود.
علل ایجاد کننده زانوی پرانتزی
1. وزن زیاد : باعث فشار بر روی استخوان هاهم دربچه ها ودر بزرگسالان عامل زانوی پرانتزی وضربدری است.
2. زمینه ارثی: افرادی که زمینه استعداد ارثی در آنها وجود دارد.
3. بیماری روماتیسم" التهابی" عفونت مفاصل. Rheumatoid Arthritis
4. راشیتسم نرمی استخوان (کمبودکلسیم دربدن).Rachitist
5. رشدکندیل داخلی دروضعیت طبیعی کندیل داخلی نسبت به خارجی پائین تر است" که رشد کندیل به سمت بیرون منحرف می شود".
6. شکستگی ( به علل مختلف).
7. در مورد بچه ها قنداق کردن" پوشاک زیاد"در مرحله بعد زود راه افتادن آنها(عدم آگاهی تعدادی از مادران).
8. فرو رفتگی در قسمت داخلی زانو که توام بادرد می باشد.
9. کشیدگی در قسمت خارجی زانو" کشش".
10. کشکک به سمت داخل انحراف پیدا نموده و درد در قسمت قدامی(جلو) زانو بروز می نماید.
11. صافی کف پا اگر زاویه به 90 درجه برسد.
12. طبیعی 130- 120 درجه می باشد Coax Veraگویند.
13. پارگی خارجی (لیگامنت های نگهدارنده استخوان های اطراف زانو)LCL.
14. **اگرعضله همسترینگ ضعیف باشد درد داریم،اگر نیم وتری ونیم غشایی ضعیف شوند،قادر به تحمل فشار عضله ثابت داخلی نبوده،درنتیجټWBR/>? زانوبه سمت داخل منحر می شود (ضعف در عضلات لگن وکمر).
15. کوتاهی همسترینگ وضعف دوسر رانی.
16. کوتاهی فاصله درشت نی .Iliotibial bond
17. قورباغه ای نشستن" چهار زانو".W-sitting
پیشنهاد و روش درمان زانوی پرانتزی :
1. در هر سنی قابل اصلاح می باشد اما زمان طولانی تر است.
2. استفاده ازکفش وجوراب مناسب ( زمان راه رفتن و فعالیـت جسمانی "جداگانه").
3. استفاده از استخر در هفته حداقل دو مرتبه هر بار 1 تا 5/1 ساعت راه رفتن به صورت متناوب (از 15 تا 20 دقیقه، بین هرکدام 3 الی5 دقیقه استراحت کردن).
4. استفاده از بریس های ترمیمی زانوکه وظایف زیر را برعهده دارند:
a. حفاظت از پاهای پرانتزی.
b. ممانعت ازحرکت قدامی درشت نی.
c. کنترل چرخشی زانو.
5. در مسیرمستقیم وصاف حرکت کردن، زمان راه رفتن زانوها را بهم نزدیک کنید.
6. حالت قورباغه ای،زانوها در زمان نشستن بهم نزدیک کنید ویا ببندید(با شال نرم نخی،دستمال نرم،باند مخصوص).
7. تنظیم برنامه ورزشی منظم (حرکت درمانی شامل: راه رفتن" روی زمین، داخل آب" تقویت عضلات قسمت پائین تنه.
8. استفاده از برنامه غذایی مناسب که دارای مواد کلسیم،آهن،فسټWBR/>?ر،روی باشند.
9. برای تقویت عضلات همسترینگ خارجی: رو به شکم خوابیده مچ پا را به خارج چرخانیده از فرد دیگری می خواهیم زانو را خم کند در مقابل مقاومت اعمال می نمائیم.
10. برای تقویت عضلات همسترینگ داخلی:فرد طاق باز خوابیده مچ پا را به خارج چرخانیده زانو را صاف کرده پا را بالا می آوریم.
11. دقت عمل،اجرای درست،تنظیم برنامه های در در بهبودی عارضه بسیار موثر می باشد.

10