آشنایی با تولید جوراب
ناصر الدین شاه در سفری به انگلستان (سال1267)18 جفت جوراب،از شهرهای" براد فورد" و " برایتون" برای زنان خود سوغات آورد بنابر بعضی منابع،زنان ناصر الدین شاه نخستین کسانی بودند که جوراب پوشیدند.در حالی که منابع دیگر سخن از این نکته به میان می آورند که در ایران باستان مردان "مادی" شلواری به پا می کردند که به نوعی جوراب سر خود متصل بود.
تاریخچه جوراب در رایران
"جعفر شهری " در "کتاب طهران قدیم" می نویسد :در ایران تا قبل از عهد ناصری،جوراب رواج نداشت و پس از سلطنت ناصر الدین شاه بود که ابتدا زنان درباری شاه قاجار جوراب آوردند و پس از آن کمکم به طبقات پایین رسید و متداول شد.پس از آن هم جوراب جزء البسه گران قیمتی بود که فقط در مهمانی های سنگین می پوشیدند؛ و چون جوراب مستهلک می شد،کف آن را می بریدند و پارچه ای دیگر به کف آن می دوختند و هنگامی که رویه آن نیز از بین می رفت و دیگر مناسب استفاده نبود،آن را از مچ می بریدند و به ساقه اش رکابی می دوختند و به آن جوراب رکابی می گفتند.
."جلیل ضیاپور" پژوهشگر فرهنگ،در کتاب پوشاک هخامنشی ها و مادی ها در "تخت جمشید"می نویسد ،در میان اقوام فراوان که بر راه پله شرقی کاخ آپادانا نقش بسته اند،کسانی دیده می شوند که شلوار و پای افزار مادی دارند و از جمله پیشکشی های آنان شلوار است که روی دست می برند.این شلوار از پا به جوراب وصل است که گویی یکسره دوخته شده و آن را در شکل هایی که " سکایی"ها و "کاپادوکی"ها معرفی می کنند می توان دید.در همین حال دکتر" محمود روح الامینی" _مردم شناس_ استفاده از جوراب را متعلق به عصر ناصری نمی داند و تاکید می کند:به طور دقیق،نمی دانم زمان استفاده یا رواج جوراب در میان ایرانیان چه زمانی بوده است،اما به تحقیق مربوط به گذشته های خیلی دورتر از تاریخ ناصر الدین شاه
است.علاوه بر آن ،لغت های "جوراب" و "پنجره" لغاتی است که از فرهنگ پارسی به فرهنگ عثمانی وارد شد و از آنجا به اروپا راه پیدا کرد.به نحوی که همین الان هم در لهستان مردم از لغات جوراب و پنجره استفاده می کنند.آن طور که از منابع در دسترس بر می آید،نخستین کارخانه جوراب بافی ایران در سال 1333 به همت "خلیل رحیمی" بنیان گرفت. قبل از این تاریخ جوراب بافی دستی رایج بود و کدبانوی هر خانه ای برای اهالی منزل جوراب پشمی می بافت . در سال 1345 ماشین های جوراب بافی ایتالیایی و چینی وارد ایران شد. ماشین های جوراب بافی رایانه ای هم در سال 1364 به ایران رسیدند که در ابتدا فقط جوراب های زناه می بافتند؛ولی از سال 1370 به بعد،ماشین هایی به بازار ایران آمد که همه نوع جورابی- اعم از زنانه،مردانه و بچه گانه – تولید می کند.
نمونه ای از یک دستگاه جوراب بافی
مراحل تولید جوراب
موارد فنی بافت و دوخت جوراب شکل گیری و نوع بافت جوراب از روی توپ نقشه هایی که روی دستگاه نصب میباشد صورت می گیرد که بنا به طرح و نقشه دارا ی شکل متغییری میباشند.
مراحل بافت و آماده سازی جوراب عبارتند از: بافت قیطانیی ـ مرحله آغازین بافت جوراب می باشد که از در رفتن رج های جوراب جلوگیری کرده و در شکل بندی اولیه جوراب نقش اساسی دارد. بافت کش ـ بنا بر تنظیمات و بر مبنای تناسب قواره جوراب شل و سفت میشود. بافت ساق ـ مرحله بعدی است که دارای درجه بندی مخصوص به خود می باشد.
نقش بندی نیز در این قسمت انجام می گیرد. بافت پاشنه که یکی از مهمترین قسمتهای جوراب است ، در این قسمت دستگاه به صورت رفتی و برگشتی منظم و برنامه ریزی شده به وسیله ابزارهای سوزن کش و سوزن خواب این قسمت را انجام می دهد این قسمت از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا تنظیم دستگاه در این مرحله باعث استحکام و دوام پاشنه می شود. بافت پنجه ـ قسمت نهایی بافت است که مشابه بافت پاشنه می باشد با این تفاوت که انتهای بافت بازمانده قسمت پنچه گیری انجام میشود. پس از بافت جوراب مرحله دوخت انجام می گیرد که مشتمل برزیگزال ، پنجه گیری و پس دوز می باشد. در این شرکت نیز دوخت جوراب مانند دیگر تولید کنندگان جوراب دنیا به علت سهولت پادرجوراب بصورت پنجه گیری می باشد. پس از دوخت نوبت رنگــرزی است که بـاعـث دوام و کیفیت بالای رنگ میشود.اطو، فینیش و در نهایت بسته بندی مراحل پایانی امر تولید جوراب می باشد.
منبع
http://www.isanat.com/guide/product-line/selolozi-line/item/846-textured-stockings.html