معرفی رشته کوهنوردی

 فهرست
عنوان صفحه
کوه نوردی و خطرات کوهستان 1
خطر گرما وسرما در کوهستان 4
خطرات صاعقه در کوهستان 9
بهمن 11
بلاهای ممکن دیگر در کوهنوردی 20
کوه گرفتگی یا ارتفاع زدگی 21
بیماری کوه گرفتگی 21
پیشگیری از ارتفاع زدگی 29
سقوط در کوهستان 31
راههای جلوگیری از سقوط 32
خطر مه در کوهستان 33
کولاک در کوهستان 34
تغذیه در کوهستان 35
تجهیزات کوهنوردی 37
لایه بندی لباسها 38
مسئولیت حوادث کوهنوردی 50
منابع 52
کوهنوردى و خطرات کوهستان

ورزش کوهنوردى، با خطر همراه است، معمولاً بخشى از هر کتاب آموزش کوهنوردى، اختصاص به شناخت خطرهاى کوهستان و راه هاى مقابله با آن دارد. همچنین، در بیشتر شماره هاى هر مجله کوهنوردى، اخبارى از حادثه هاى مرگبار یا دردناک به چشم مى خورد. و در صفحه شناسنامه بسیارى از نشریات کوهنوردى، (و برگه هاى درخواست عضویت باشگاه هاى کوهنوردى و بروشورهاى همراه وسایل کوهنوردى) به "خطرهاى ذاتى" این فعالیت به صراحت اشاره شده و از خواننده خواسته شده که مسئولیت عواقب ناشى از حادثه هاى کوهستان را شخصاً بپذیرد.
سازمانهاى جهانى که فعالیتشان مرتبط با کوهپیمایى است، به این ویژگى اشاره دارند، براى مثال در مجموعه رهنمودهایى که اتحادیه جهانى حفاظت (IUCN) در زمینه نگهدارى و استفاده از مناطق کوهستانى ارائه داده است، در چند مورد به خطرهاى محیط هاى کوهستانى اشاره شده است: "رهنمود ۱۴۲- مخاطرات به طور سرشتى بخشى از تجربه کوهستان به شمار مى روند، باید آن را پذیرفت و به رسمیت شناخت. نباید هراس داشت، اما به وسیله احتیاط مستمر و درونى شده مى توان هراس را دست آموز و مهار کرد، مخاطرات را پشت سر گذاشت یا با آن روبه رو نشد و از کوهستان لذت برد. کوهستان هیچگونه بى احتیاطى را بر نمى تابد. " لازم به یادآورى است که آن درجه از "احتیاط مستمر" که بتوان با آن به کلى از خطر کوهستان دور شد، عملاً دست نیافتنى است و با کوهنوردى هاى نوآورانه و دشوار، قابل جمع نیست. بیان واقع بینانه خطرهاى کوهنوردى را مى توان در یکى از بندهاى "بیانیه تیرول" دید که توسط کریس بانینگتون، کوهنورد پرسابقه در کنگره آینده ورزش هاى کوهستانى در اینسبروگ اتریش (۸ سپتامبر ۲۰۰۲) خطاب به کوهنوردان خوانده شد، و مورد قبول بیش از یک صد کارشناس و کوهنورد و سنگ نورد برجسته جهان قرار گرفت: "مسئولیت خطر کردن ها (risks) را بپذیرید."
بررسى هاى آمارى بسیارى در زمینه خطرهاى کوهنوردى انجام شده است. فقط براى ارائه یک نمونه، مى توان یادآور شد که از میان ۲۱۲ نفر کوهنورد که از ایران در قالب تیم هاى اعزامى فدراسیون از۱۳۵۲ تا ۱۳۸۲ به کوه هاى بلند جهان (هیمالایا، قراقوروم، تیان شان، پامیر) رفته اند، پنج نفر در کوه کشته شده اند (مرحومان عبدالله عزیزى، حسین حراستى، جلال فروزان در برنامه هایى به جز برنامه هاى فدراسیون، محمد داودى در یک برنامه فدراسیون در داخل کشور، محمد اوراز در یک برنامه برون مرزى فدراسیون). این میزان خطر (نزدیک به ۵/۲ درصد)، نشان دهنده میزان ریسکى است که کوهنوردان جدى و پرکار، کم و بیش با آن مواجه اند. البته کوهنوردى عمومى، نسبت به کوهنوردى در کوه هاى بلند جهان، خطر بسیار کمترى دارد، به طورى که شاید بتوان گفت خطر آن از خطر رانندگى حرفه اى و حتى غیرحرفه اى در ایران کمتر است.
در کوهنوردی خطرات به دو دسته تقسیم می شوند:
خطرات پیرامونی (OBJECTIVE HAZARDS)
و خطرات شخصی (SUBJECTIVE HAZARDS).
اصولا برای بررسی و تحلیل یک حادثه کوهنوردی ابتدا سعی می کنند در سطح کلان مشخص شود ین حادثه جزو کدام دسته است بعد به بررسی های فاکتور های آن می پردازند . اجازه بدهید مثالی بزنم : فرضا مرگ یک کوهنورد در بهمن. درست است که بهمن جزو خطرات پیرامونی است ولی اگر آن کوهنورد می دانسته که آن شیب بهمن خیز است بارش برف هم انجام شده اما باز قصد عبور از بهمن را داشته باشد. علت اصلی اتفاق جزو خطرات شخصی طبقه بندی و بعد بنا به معیار هی مربوطه تحلیل می شود. بعنوان نمونه گزارشات آلپاین کلوب آمریکا ACC و یا اتحادیه کوهنوران انگلیس The BMC نمونه های مشخصی از این شیوه بشمار می یند. اگر از هیاهوی خبری و رسانه ای در ین باره بگذریم و واقع بین تر به این فاجعه نگاه کنیم یا این فاجعه بخاطر اشتباهات فردی یا گروهی فنی رخ داده؟
تمام آموزش ها، تمام کلاسها و تمام تجارب برای ایجاد یک حاشیه ایمنی بین ما و این خطرات است. اما هیچ آموزشی و هیچ پیشگیریی نمی تواند محافظ صد در صدی در برابر این خطرات باشد. بنظر من درگذشتگان این فاجعه بسیار بد شانس بودند. در بدترین زمان در بدترین مکان حضور داشتند.
همه ما بهمنی را به امید نریختن آن بریده یم و به گیره ی سست آویزان شده یم . این همان بخش جذاب و غیر قابل پیش بینی کوهنوردی است که باید برای عموم برای جامعه شکافته شود.اگر سال دیگر نه اصلا ماه دیگر یک تیم قصد پیمایش این دره را بنماید . اگر سابقه عبور از این دره را دشته باشد اگر سابقه چند بار عبور در باران را هم در کارنامه خود داشته باشد اگر بهترین ابزار و لوازم را با خود ببرد و به سلامت از دره بیرون بیاید . می توانیم بگوییم:ببینید کار این تیم درست بود.

خطر سرما و گرما در کوهستان
حقایقی درباره سرما از فیزیک:: سرما ما را سرد و گرما ما را گرم می کند، درست، اگر قرار بود ما تمام عمرمان را در یک محیط گرم و نرم باشیم همین سطح از اطلاعات برایمان کافی بود. اما برای کوهنوردی اطلاعات بیشتری نیاز است. برای عموم مردم این موضوع جا افتاده است که اگر در هوای آزاد باشند و احساس سرما کنند و در همان حین باد بوزد آنها احساس سرمای بیشتری را خواهند کرد اما دلیل این موضوع چیزی است که برایشان اهمیت ندارد. اما پاسخ آن برای ما اهمیت زیادی دارد. دلایل علمی که در پشت این مطلب قرار دارد برای ما بسیار راهگشا خواهد بود. ما بدنبال یافتن دلایل علمی لرزییدن، احساس گرما و سرما هستیم. برای ما جزییات اهمیت دارد. هر چقدر که این جزییات را بدانیم احتمال صعود موفق خود را افزایش داده ایم. پس بیا یید با جزییات شروع کنیم. با اتمها.
حرکت اتمها :: هر اتمی محتوی انرژی است. اتمها حرکت می کنند و هر چقدر پرانرژی تر باشند با سرعت بیشتری حرکت می کنند. این حرکت با گرما اندازه گیری می شود. پس حرکت سریعتر نشانه گرمای بیشتر است. قانونی هست که می گوید: انرژی همواره بدنبال تعادل یافتن است. اما این تعادل با انتقال انرژی از سطح بالاتر به سطح پایینتر شکل می گیرد.و به عبارت دیگر از گرما به سرما. اتفاقی که می افتد آن است که در هنگام برخورد اتمها به یکدیگر انرژی از اتمهای پر انرژی به اتمهای کم انرژی منتقل می شود. در این راه بخشی از گرما به اتم های کم انرژی منتقل می شود و به این شکل تعادل برقرار می شود. حالا می توان گفت که گرما وجود انرژی و سرما نبود انرژی است. حرکت اتمها در دمای °C 273.15 – یا در 0° درجه کلوین متوقف می شود. دمای بخشهای درونی (Core) بدن ما 37°C و دمای لایه بیرونی آن 34°C است. به علت این اختلاف دما (گرادیان حراراتی)، حرارت هسته بدن به سمت لایه بیرونی منتقل می شود و حرارت (انرژی) از سطح پوست بدن به محیط منتقل می گردد. بسته به نوع پوشش، بخشی این حرارت از لباسها عبور کرده و به اتمسفر وارد می شود. این فرآیند، انتقال حرارت به طریقه هدایت (conduction) نامیده می شود.

تعادل حرارتی:: این انتقال انرژی (هدایت) ادامه دارد تا زمانیکه سطح انرژی در هر دو ماده برابر شود. این فرآیند تعادل حرارتی، نامیده می شود. درک مفهوم آن برای شما بسیار ضروری است، چرا که در کوهستان ادامه حیات شما به آن بستگی دارد. اگر قدری یخ را درکف دستتان قرار دهید فرایند انتقال انرژی آغاز می شود و تا برقراری تعادل حرارتی ادامه خواهد داشت. شما احساس سرما می کنید نه به این خاطر که سرما توسط اتمهای پوستتان جذب شده، بلکه به این دلیل که انرژی اتمهای دست شما به اتمهای یخ منتقل شده است. انتقال انرژی تا زمانی که دمای مولکولهای یخ به34°C برسد و با دمای پوست شما برابر شود ادامه دارد. به این دلیل که میزان انرژی بدن شما بسیار بیشتر از تقاضای یخ برای رسیدن به 34°C است بدن شما این جنگ را می برد و یخ ذوب می شود. برعکس اگر شما برهنه در یک یخچال طبیعی قرار بگیرید این بدن شماست که بازنده این جنگ خواهد بود. پس ادامه حیات بدن ما بسته به این جنگ ایجاد تعادل حرارتی بین بدن و محیط اطراف است. ما در این جنگ همواره بازنده خواهیم بود اما خوشبختانه این امکان را داریم تا خودمان را با غذا (انرژی) و تجهیزات مجهز کنیم و جنگ را ادامه دهیم. زمانی که فرآیند تجهیز به هر دلیل متوقف شود ما قربانی این تعادل حراراتی خواهیم بود.

حقایقی در مورد سرما و بیولوژی بدن :: همانطور که اکثر کوهنوردان می دانند، دمای مناسب برای متابولیسم (سوخت و ساز) بدن 37°C است. این درجه حرارات باید برای انجام منظم فعالیتهای حیاتی در هسته (Core) بدن مانند قلب، شش ها، مغز ثابت باشد. لایه بیرونی این هسته از پوست با ضخامت 1.65 میلیمتر تشکیل شده است. پوست بدن مساحتی حدود 1.8 متر مربع را پوشش می دهد و وظیفه مهم آن که درجه حراراتی حدود 34°C دارد، کاهش انتقال حرارات بخش درونی بدن به اتمسفر است. اولین علائم تغییر درجه حرارت بخش درونی بدن لرزیدن و جمع شدن (پوست مرغی شدن) پوست بدن است. لرزیدن تلاش بدن برای ایجاد گرما با منبسط و منقبظ کردن عضلات و ایجاد اصطکاک بین آنها است. و جمع شدن پوست تلاش بدن برای راست شدن موهای سطح پوست و ایجاد یک فضای خالی برای گرم شدن بیشتر است. اگر این کاهش دمای بخشهای درونی بدن ادامه یابد، بدن گردش خون را محدود می سازد تا اتلاف حرارات را از طریق سیستم خون رسانی کاهش دهد. مثل عقب نشینی های نظامی بدن نیز برای حفظ مغز و مرکز فرماندهی، انگشتان دست و پا و حتی خود دست و پا را قربانی می کند و با کاهش خون رسانی به آنها سعی در حفظ سطح فعالیتهای حیاتی بدن دارد. سرما زدگی عموما در این مرحله اتفاق می افتد.
در این شرایط بدن شما هورمونهای شیمیایی نیز ترشح می کند. تروکسین که باعث افزایش میزان متابولیسم بدن شده و آدرنالین که فشار خون را افزیش می دهد و سرعت تبدیل کلیکوژن به گلوکز و چربیها به اسید های چرب را افزایش می دهد. اگر تمام این کارها فایده ای نداشت و دمای دورن بدنتان 2°C کاهش یافت در این شرایط شما اثرات سرمازدگی را احساس خواهید کرد. سطح هوشیاری شما کاهش یافته، گیج و بیحال خواهید شد. در این شرایط اگر در موقعیت مناسبی قرار نداشته باشید و کمکهای اولیهه مناسب دریافت نکنید احتمال اینکه آسیب بیشتری ببنید وجود دارد. با توجه به کاهش سطح هوشیاری، نقش همنوردان شما در درک علائم اولیه سرمازدگی و نجات شما بسیار مهم است. اگر کاهش دما همچنان ادامه یابد، عضلات، دست از فعالیت خواهند کشید و کنترل کننده های حرارت داخلی بدن مثل هیپوتالاموس نیز متوقف می شوند. در این شرایط شانس زنده ماندن شما به حداقل می رسد. با کاهش دمای بخشهای داخلی بدن به میزان 5°C بدن دچار سرمازدگی شدید خواهد شد و بلافاصله مرگ در پی آن به سراغ فرد می آید. اگر تجهیزات لازم و داروهای مناسب محیا باشد می توان افراد سرمازده ای را که درجه حرارات بدن آنها به کمتر از 15°C نیز رسیده است نجات داد اما در کوهستان امکان امداد و نجات در این موارد و حتی کمتر از آن عملا غیر ممکن است.
به خدمت گرفتن علم :: اما این مطالب چه کمکی به ما در کوهنوردی می کند؟ دانستن طریقه انتقال انرژی (گرما به سرما) در سطح مولکولها به ما این امکان را می دهد تا این انتقال حرارت را کاهش داده و سطح دمای بخشهای داخلی بدنمان را حفظ نماییم و بتوانیم زنده بمانیم. برای این منظور باید دیواری بسازیم تا این انتقال انرژی بین بخشهای گرم و محیط سرد اطراف آن کاهش یابد. این امر احتیاج به درک مفهوم عایق بندی کردن بدن با پوشاک(Insulation) و ماکزیمم کردن اثر بخشی دارد.

کم شدن دمای بدن ( سرما زدگی )
شرح بیماری
کم شدن دمای بدن عبارت است از پایین افتادن درجه حرارت بدن به کمتر از 35 درجه سانتیگراد. این حالت می تواند بسیاری از دستگاه های بدن را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله این که جریان خون به کلیه و مغز کاهش می یابد. این حالت در تمام سنین می تواند اتفاق بیافتد اما اکثر بیماران ، سالمندانی هستند که نمی توانند خود را در زمستان گرم نگاه دارند.
علایم شایع
* علایم اولیه :
o هماهنگی نامطلوب عضلات
o گیجی و سردرگمی ذهنی
o لرزیدن و پایین بودن درجه حرارت بدن (کمتر از 35 درجه سانتیگراد)
o کم بودن تعداد نبض
o ضعف ، خواب آلودگی
* علایم بعدی :
o سفت شدن عضلات
o درجه حرارت بدن به محدوده 9/28-25 درجه سانتیگراد سقوط می کند.
o بنفش شدن انگشتان دست و پا و نیز بستر ناخن ها
o از دست دادن هوشیاری

علل
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سرما، خصوصاً محیط باز همراه با بالا بودن شاخص باد ـ سرما؛ و نیز غرق شدن در آب سرد و نجات فرد قبل از خفگی کامل . البته در افرادی که بیمار یا ضعیف هستند، این حالت می تواند در درجه حرارت های نزدیک به طبیعی نیز رخ دهد.
عوامل تشدید کننده بیماری
* بزرگسالان بالای 60 سال یا شیرخواران
* لباس نازک یا مرطوب
* لاغر بودن . افراد لاغر زودتر از افراد چاق حرارت بدن خود را از دست می دهند.
* مصرف دخانیات ، که خونرسانی به اندام ها را کاهش می دهد.
* مصرف الکل
* اختلال روانی بیماری مزمن (نارسایی قلب، بیماری ریوی ، بیماری هایی که فرد را زمین گیر می کنند).
پیشگیری .
* در هوای سرد، از لباس ضد باد در چند لایه استفاده کنید، از جمله شال گردن ، کلاه و دستکش
* در هوای بارانی اگر خیس شدید، لباس های خود را هرچه زودتر عوض کنید.
* برای تولید گرما سعی کنید حرکت داشته باشید.
* در رودخانه یا دریاچه ای که یخ بسته است ، اسکیت یا ماهیگیری نکنید مگر این که مطمئن باشید یخ آن ضخیم و بی خطر است .
* به هنگام پیک نیک یا راهپیمایی و کوهنوردی در هوای سرد، تمهیدات لازم برای موارد اورژانس به هنگام کم شدن یا صدمه دیدن را به همراه داشته باشید.
عواقب مورد انتظار
برحسب مدت زمان قرار گرفتن در معرض سرما و میزان حرارت از دست رفته می تواند مرگبار هم باشد. احتمال زنده ماندن فرد در صورتی که به هنگام رسیدن به اورژانس هوشیار باشد بسیار زیاد است . جالب این که بعضی از کودکان پس از یک ساعت یا بیشتر غوطه ور بودن در آب یخ زنده مانده اند.
عوارض احتمالی
* شوک
* ذات الریه
* نارسایی کلیه
* سرمازدگی ؛ قانقاریا
* مرگ
درمان
اصول کلی
* بستری شدن . فرد باید به نزدیکترین مرکز اورژانس انتقال یابد. گرم کردن بیمار برحسب شدت پایین افتادن درجه حرارت بدن تنظیم می شود.
* موارد زیر به هنگام انتظار برای رسیدن کمک اورژانس ممکن است کمک کننده باشند:
o توجه داشته باشید که فرد ممکن است گیج باشد و در برابر اقدامات کمک کننده مقاومت کند.
o فرد را روی سطح صاف قرار داده و وی را با پتو با درجه حرارت طبیعی بدن بپوشانید.
o حمام گرم (نه داغ ) ممکن است کمک کننده باشد، اما برای راهنمایی گرفتن در این مورد با نزدیکترین مرکز اورژانس در تماس باشید.
o اگر فرد در محیط بیرون است ، وی را با پتو بپوشانید یا از باد محافظت کنید.
o در صورت امکان ، فرد را با گرمای بدن خودتان گرم کنید.
داروها
داروهایی برای حفظ فشار خون در صورتی که وضعیت فرد بحرانی باشد.

فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
پس از درمان ، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های طبیعی باید تدریجاً از سر گرفته شوند.
رژیم غذایی
اگر فرد قادر به نوشیدن باشد، مایعات گرم به او بدهید.

درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر علایم پایین افتادن درجه حرارت بدن را در یک نفر مشاهده کرده اید. این ممکن است یک اورژانس باشد.
گرمازدگی
شرح بیماری
گرمازدگی عبارت است از بیماری ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض حرارت زیاد، نخوردن مایعات به حد کافی ، یا خوب کار نکردن مکانیسم های تنظیم حرارت در مغز. این حالت می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در سالمندان شایع تر است .

علایم شایع
* خستگی گرمایی :
o منگی ، خستگی ، غش ، سردرد
o رنگ پریدگی و مرطوب بودن پوست
o تند و ضعیف بودن نبض
o تند و سطحی بودن تنفس
o گرفتگی عضلانی
* تشنگی زیاد گرمازدگی :
o غالباً قبل از این مرحله ، خستگی گرمایی و علایم آن وجود دارد.
o داغ ، خشک و بر افروخته بودن پوست
o تعریق وجود ندارد.
o بالا بودن درجه حرارت بدن
o تند بودن ضربان قلب
o گیجی
o از دست دادن هوشیاری
علل
* خستگی گرمایی به علت نوشیدن آب به مقدار ناکافی ، خوردن نمک به مقدار ناکافی ، و کمبود تولید عرق به وجود می آید. (بدن به کمک عرق کردن و بخار شدن عرق خنک می شود.
* گرمازدگی در اثر قرار گرفتن بیش اندازه در حرارت شدید و کار نکردن مکانیسم های تنظیم حرارت بدن ایجاد می شود. در این حالت دمای بدن تا حد خطرناکی بالا می رود (حتی تا حدود 5/41 درجه ).

عوامل افزایش دهنده خطر
* اثرات عمومی بالا رفتن سن
* نوشیدن الکل یا سوءمصرف سایر مواد
* بیماری مزمن مثل دیابت یا بیماری عروق
* بیماری اخیر که باعث از دست رفتن مایع در اثر استفراغ یا اسهال شده باشد.
* هوای داغ و پر رطوبت (شرجی )
* بودن در محیط بسیار گرم
* از دست دادن مایعات بدن در اثرورزش وتعریق و ننوشیدن مایعات کافی برای جایگزینی آب از دست رفته
* پوشیدن لباس زیاد، خصوصاً لباس تنگ
* تب بالا
* فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی یا ورزش شدید در هوای داغ و پر رطوبت
پیشگیری
* در هوای داغ ، لباس سبک و گشاد بپوشید.
* مرتب آب بنوشید و صبر نکنید تا تشنه شوید و سپس آب بنوشید.
* اگر تعریق زیاد دارید، آب بیشتر بنوشید. اگر مقدار ادرار کم شود، میزان آب دریافتی را زیادتر کنید.
* سعی کنید به هوای داغ عادت کنید.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با درمان سریع بهبودی کامل در عرض 2-1 روز حاصل می شود.

عوارض احتمالی
ممکن است هر کدام از اعضای مهم بدن دچار مشکل شوند ) قلب، ریه ها، کلیه ها، مغز )
با مدت زمان قرار گرفتن در معرض گرما و شدت آن ، و نیز سرعت و اثربخشی درمان ارتباط دارد.

درمان
اصول کلی
* اگر فردی علایم گرمازدگی را دارد و عرق نمی کند:
وی را سریعاً خنک کنید. لباس های وی را در آورید و او را در آب سرد قرار دهید، یا دور او ملحفه مرطوب بپیچید. ترتیب انتقال او را به نزدیکترین بیمارستان بدهید. این یک اورژانس است !
* اگر فردی ضعیف و خسته است اما عرق می کند:
وی را در یک جای خنک بخوابانید، مایعات خنک به او بدهید (آب ، آب میوه ، یا سایر نوشیدنی های خنک ). ترتیب انتقال او را به نزدیکترین بیمارستان بدهید، مگر در موارد خفیف . توصیه های پزشکی برای مراقبت مناسب از فرد را به وی یا همراهان وی ارایه دهید.
داروها
برای این اختلالات معمولاً دارویی مورد نیاز نیست .
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
* وقتی که علایم وجود دارند، در حالتی که پاهایتان بالا باشد استراحت کنید.
* با روبه بهبود گذاشتن علایم می توان کارهای روزمره را تدریجاً از سر گرفت .
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمی شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم گرمازدگی یا خستگی گرمایی را دارید، یا این که علایم را در فردی دیگر مشاهده نموده اید. بلافاصله اورژانس را خبر کنید! این اختلالات ممکن است جدی یا مرگبار باشند.

خطرات بعدی
خطرات صاعقه در کوهستان به دو گونه است :
۱ـ برخورد مستقیم آذرخش
۲ـ برق زمینی که در نتیجه تخلیه بار الکتریکی ابرها ، تا شعاع معینی سطح زمین و مولکول های هوا دارای بار الکتریکی می شود )
هر ساله تعداد زیادی از کوهنوردان دچار صاعقه زدگی می شوند و براثر صاعقه زدگی یا جان خود را از دست می دهند و یا دچار آسیب های شدید می شوند.بسیاری از این حوادث با رعایت نکات ایمنی قابل پیشگری هستند وبه همین جهت در این قسمت به بررسی این موارد می پردازیم.
اصول پیشگشری:
رعایت چند نکته در پیشگیری از صاعقه زدگی در بین کوهنوردان بسیار مهم است:
1) در صورت امکان با شروع صاعقه در مکان های سر پوشیده مانند جان پناه ها یا کلبه های کوهستانی پناه بگیرید.
2) همواره برنامه ی کوهنوردی را طوری تنظیم کنید که بعد از ساعت11 صبح در مکان های مرتفع نباشید.
3) هیچگاه چادر خود را به بلندترین درختان اطراف وصل نکنید.
4) در صورت شنیدن صدای رعد حتی با وجود آسمانی صاف ، احتمال وقوع صاعقه بسیار زیاد است.سریعاً خود را به مکان امن برسانید.
5) وجود ابرهای تیره و افزایش باد خبر از قریب الوقع بودن صاعقه است.
6) می توان از جلیقه های ضد صاعقه استفاده نمود.
7) در مکان های سر پوشیده به در، پنجره و اجسام فلزی نزدیک نشوید.
8) دستگاه های الکتریکی خود را خاموش کنید.
9)طناب هایی را که به همراه دارید بخصوص اگر خیس و مرظوب شدند،از خود دور کنید.
10) تنها در موارد اورژانس از تلفن استفاده کنید .امواج صاعقه به راحتی از خطوط تلفن عبور می کنندو آسیب ناشی از آنها یکی از شایع ترین علت صاعقه زدگی در مکان های سر پوشیده است.
11) داخل خودرو معمولاً در برابر صاعقه زدگی امن است.
12) هیچ گاه به یک خودرو تکیهنکنید.
13) از دوچرخه یا موتور فاصله بگیرید.

بهمن
با گرم شدن هوا ،وبا توجه به برفهای سنگینی که درگذشته در ارتفاعات می نشیند احتمال بروز بهمن های خطرناک هم شدت پیدا میکند. پس لازم است که اگر در روزهای پایانی زمستان پا به ارتفاعات و حتی دره های کم ارتفاع هم می گذاریم، تمام جوانب احتیاط را رعایت کنیم.مهمترین موضوع اینست که تنها به کوه نرویم و با افراد با تجربه همراه شویم. باید بدانیم که میزان زیاد برف، تغیرات درجه حرارت که باعث ذوب شدن برفها شود و وجود لایه های ضعیف و شیب بالای 45 درجه باعث بروز بهمن میشود. از مسیر شیب های بهمنی نباید عبور کرد و اگر مجبور به عبور از زیر این شیبها شدیم باید بدون به هم زدن آرامش کوهستان ، هر چه سریعتر و با چشمان باز عبور کنیم. اگر شواهد حاکی از بروز بهمن بود هر چه سریعتر باید به کناری فرار کرد و با فریاد همه را آگاه کرد. و اما اگر در بهمن گیر کردیم، باید از ورود برف به دهان و بینی جلوگیری کرده و فاصله ای را با یکی از دستها در جلوی دهان برای تنفس در نظر بگیریم و با دست دیگر سعی کنیم خود را به سطح بکشانیم. مثل فرمان اتومبیل که در زمان توقف به سختی حرکت میکند، اگر بهمن نیز متوقف شود دیگر حرکت کردن به دلیل تراکم برف، بسیار سخت میشود. پس تا توقف بهمن که زمان زیادی هم بطول نمی انجامد برای دست و پا زدن فرصت داریم. باید بدانیم که تقلای معقول نجات بخش است. پس از توقف حرکت بهمن با حفظ خونسردی با تلاش رو به بالا حرکت می کنیم و اگر جهت را گم کردیم با خارج کردن آب دهان جهت جاذبه زمین و جهت سطح برف را میتوان تشخیص داد.

زمان و مکان سقوط
بهمن چگونه در کوهستان شکل می گیرد؟ در چه مناطقی از کوه ها، بهمن سقوط می کند؟ وزن بهمن و سرعت حرکت آن به چه میزان است و بالاخره چگونه می توان خود را از مسیر حرکت بهمن رهانید و از مهلکه نجات یافت؟
در چه جاهایی خطر بهمن وجود دارد؟
1- شیب، یکی از عوامل بسیار مهم در سقوط بهمن است. روی شیب های خیلی تند (بیشتر از 50 درجه) چون برف قبل از انباشته شدن به طور طبیعی به پایین سرازیر می شود، خطر سقوط بهمن معمولاً زیاد نیست. روی شیب های خیلی ملایم (کمتر از 25 درجه) نیز خطر بهمن معمولاً زیاد نیست. تحقیقات بهمن شناسان فرانسوی نشان می دهد که بهمن های تخته ای، عمدتاً روی شیب های 30 تا 45 درجه است و بیشترین بهمن ها از روی شیب های 35 تا 40 درجه سقوط کرده است. کوهنوردان و اسکی بازان امریکایی اهمیت فوق العاده ای برای عامل شیب قائل هستند. هر کوهنورد یا اسکی باز کوه، همیشه یک شیب سنج کوچک در جیب دارد تا با آن میزان خطر ریزش بهمن را برآورد کند.
2- با تند شدن شیب، ثبات لایهفوقانی برف کاهش یافته و خطر بهمن افزایش می یابد.
3- پوشش زمین. پوشش طبیعی خاک که ارتباط بین مانتو برفی (توده برف) و خاک را برقرار می کند نیز البته نه به اندازه شیب، مهم است. زمین های صاف و صیقلی و یا بدون پستی و بلندی و شیب هایی که دارای بوته های کوچک یا چمنزار و علف هستند، بهمن خیز است. به عکس، شیب های پر سنگلاخ و به ویژه با تخته سنگ های بزرگ و یا درخت و درختچه و یا بوته های بزرگ- مثل گون- معمولاً برف را به خوبی نگه می دارند. یکنواختی شیب بسیار خطرناک است. به همین خاطر معمولاً با خاکبرداری، بین شیب ها را پله پله می کنند.
چه موقع خطر بهمن زیاد می شود؟
باد عامل بسیار مهمی در افزایش خطر سقوط بهمن است به ویژه اگر در چند روز گذشته به شدت وزیده باشد. باد موجب تلمبار شدن برف در برخی نقاط می شود، ضخامت برف را افزایش می دهد و باعث به وجود آمدن نقاب های برفی در خط اراس ها و گردنه ها می شود. فراموش نکنیم که عبوراز شیب هایی که در بالایشان نقاب های برفی درست شده، فوق العاده خطرناک است.
بارش برف چون وزن اضافی بر مانتو برفی می گذارد، ثبات آن را کاهش می دهد. البته سقوط بهمن پس از بارش برف، بستگی به مقدار بارش، وزن مخصوص برف و شیب کوه دارد. با این حال، به طور کلی می توان گفت که با ریزش 30 سانتیمتر برف جدید روی شیب های تند (بیش از 35 درجه) خطر جدی می شود و با 80 سانتیمتر برف جدید، حتی شیب های متوسط هم خطرناک می شوند.
هوای گرم و ملایم به سرعت لایه ها را به هم پیوند می دهد و در نتیجه، خطر سقوط بهمن را کاهش می دهد. به عکس، اگر این گرما نسبتاً زیاد باشد، خطر را افزایش می دهد، زیرا برف را به قطرات آب تبدیل می کند و لایه های فوقانی برف روی این قطرات می غلتند و به پایین سرازیر می شوند. بارش کمی باران نیز چسبندگی برف را افزایش می دهد، ولی اگر بارش از حدی بگذرد، مانتو برفی ثبات خود را از دست خواهد داد.
از اواسط فروردین به بعد، در ارتفاعات 3000 متر به بالا، تابش خورشید مانتو برفی را- به ویژه جبهه های جنوبی- بی ثبات می کند و در بعد از ظهرها، بهمن های آبکی سرازیر می شود.
سرعت بهمن
سرعت بهمن برف آبکی 55 تا 70 کیلومتر در ساعت، سرعت بهمن برف خشک 110 تا 140 کیلومتر در ساعت و سرعت بهمن پودر 220 تا 290 کیلومتر در ساعت می باشد. همچنین، نیروی فشار حاصل از بهمن می تواند به 20 تن برسد.
شکل های مختلف برف
شکل برف بستگی تام به دمای محیط دارد:
از 10 تا 5 درجه زیر صفر، سوزنی شکل، از 5 تا 10 درجه زیر صفر، استوانه ای، بادامی شکل.
از 10 تا 13 درجه زیر صفر، پهن، بادامی شکل، از 13 تا 17 درجه زیر صفر، شش گوش، از 18 تا 25 درجه زیر صفر، استوانه ای پهن. شکل برف از این لحاظ مهم است که میزان چسبندگی و قدرت اتصال مانتو برف (توده برف) را تعیین می کند و در نتیجه احتمال ریزش بهمن را کاهش یا افزایش می دهد.
وزن برف
شخص مدفون زیر بهمن تحت فشاری است که وزن و ارتفاع بهمن بر او وارد می کند. وزن یک متر مکعب برف بستگی به مقدار آب موجود در آن دارد.
برف تازه
برف پودر، 30 تا 60 کیلوگرم
برف فشرده سبک، 100 تا 200 کیلوگرم
برف کهنه
برف شناور، 200 تا 300 کیلوگرم
برف خشک نشست کرده، 300 تا 400 کیلوگرم
برف آبدار نشست کرده، 400 تا 450 کیلوگرم
برف زیرین خشک، 400 تا 700 کیلوگرم
برف زیرین آبدار، 600 تا 800 کیلوگرم
با استفاده از آمار، کسانی که دچار بهمن شده اند، تعیین کرده اند که با گذشت زمان احتمال زنده ماندن بهمن زده چقدر است. شخص مدفون در زیر یک متر برف با گذشت زمان شانس زنده ماندنش به سرعت کاهش می یابد.
به طور کلی می توان گفت که با گذشتن هر یک ساعت، شانس زنده ماندن نصف می شود.
در ساعت اول، شانس زنده ماندن بهمن زده حدود 45 درجه است. در ساعت دوم شانس او به 28 درصد، در ساعت سوم به 18 درصد و در ساعت چهارم به 10 درصد کاهش می یابد. به عبارت دیگر، از ساعت چهارم به بعد، تنها یک نفر از 10 نفر را می توان از زیر بهمن زنده خارج کرد. در ضمن این نکته نیز قابل ذکر است که از همان لحظات اول در اثر ضربه و فشار بهمن و اصابت به صخره و سقوط از بلندی و از این قبیل صدمات، جان خود را از دست می دهند.
بهمن زده هر قدر در عمق کمتری مدفون شده باشد، شانس بیشتری برای زنده ماندن دادر. به همین خاطر است که توصیه می کنند با شنا یا پرش کردن، سعی کنیم روی سطح بهمن باقی بمانیم. همان طور که نمودار نشان می دهد، در عمق کمتر از 50 سانتیمتر، شانس زنده ماندن به کمتر از 10 درصد می رسد

برای عبور از مناطق بهمن گیر چه باید کرد؟
1-حد الامکان از مناطقی که احتمال ریزش بهمن را دارد عبور نکنیم.
2-زیپ ها وسر آستین های البسه خود را کاملاً ببندیم.
3-توسط کلاه کولاک ویا دستمال گردن جلوی دهان خود را ببندیم.
4-به همراه داشتن نخ بهمن (نخی به متراژ 50 متر با رنگی معمولا تیره که به کوهنورد متصل است)
5-آماده نگهداشتن وسایل اضافی مثل کوله پشتی و کلنگ برای رها کردن
6-عبور یک به یک افراد با قدم هایی بلند و با فاصله.
7-خودداری از ایجاد سر و صدای اضافه.
8-استقرار افراد با تجربه بر روی یالهای کناری برای تعقیب با چشم.
9-همراه داشتن وسایل ضروری مثل کمکهای اولیه و مقداری تنقلات .
در حین بهمن باید چه کنیم
1-رها کردن وسایل اضاف و سنگین
2-در مقابل بهمن حالت گلوله ای باید گرفت.
3-فریاد کشیدن در هنگام غلطیدن بر روی برف.
4-ایجاد محافظ صورت به وسیله دستان.
5-بزرگ کردن فضا برای تنفس در زیر برف.
6-تشخیص جهت کشش زمین .
7-سعی در کنار زدن برف ها و به سمت بالا آمدن.

بلا های ممکن دیگر در کوهنوردی
وقتی قرار است بیرون چادر بخوابی، خیلی پروانه ای فکر نکن، چون این بالا از نیش پشه گرفته تا نیش هر جک و جانور دیگری ممکن است برایت درد و مرض درست کند. پس بی خیال آسمان شو و توی کیسه خوابت فرو برو و قدر این کیسه متفاوت را بدان.
وقتی کفش عید پارسالت را می پوشی و یک کوه نوردی نیمه سنگین انجام می دهی، عواقبش را هم قبول کن. کفش نامناسب و فشار، دو عامل مهمی هستند که یک دوست قدیمی را با پاهایت همراه می کنند؛ میخچه. بهتر است بدانی میخچه یک بیماری پوستی است، پس بعداز حمام با ناخن گیر به جان این توده فشرده از پوست نیفت. میخچه معمولا با داروهای موضعی و در مواقع شدیدتر با جراحی درمان می شود.
اگر موقع استراحت های چند دقیقه ای، کرم ضد آفتابت را بیرون بیاوری و روی پوست دست و صورتت بزنی، هیچ کس به شما نمی گوید چه آدم شیکی هستی. چون در غیر این صورت، وقتی بعدازظهر با گونه های گلی از کوه پایین می آیی همه به شما می گویند چه آدم بی فکری. آفتاب سوختگی باعث سرطان پوست و پیری زودرس آن می شود. پس چه حرفه ای باشی چه نباشی، آفتاب سوختگی را جدی بگیر!

به نفعت شماست که خیلی شاد کوه نوردی نکنید و همه ی سنگ های زیر پایتان را جدی بگیرید. چون در رفتن یک سنگ کوچک از زیر پایتان همان و زمین خوردن و در شرایط بدتر، سقوط همان. پس اگر موقع بالا رفتن و پایین آمدن سرود می خوانی، لطفا با چشم های باز این کار را بکنید!

کوه گرفتگی یا ارتفاع زدگی
تعریف کوه گرفتگی:
حالتی که در اثر افزایش ارتفاع و فعالیت شدید بدنی در شخص بوجود میاد.
مهمترین علائم کوه گرفتگی عبارتند از:
1- از دست دادن اشتها 2- افزایش غیر طبیعی ضربان قلب و دم و بازدم
3- تنگی نفس 4- اختلال در سیستم گوارشی 5- سردرد شدید
6- قرمز شدن چشم ها 7- عدم تمرکز حواس 8-کاهش بینایی و شنوایی
9- تنفش شین ستوکی (chyne-stoke) که علامت ارتفاع زدگی حاد است؛ تنفس به یکباره شدید شده و بعد از چند ثانیه به حالت اول برمیگردد.

بیماری کوه گرفتگی ( ادم مغزی و ریوی در ارتفاع )

ایسکانیوز- کمی فرصت برای تطابق شخص باتغییرات اختلاف ارتفاع ، میزان ارتفاع ، فعالیت بدنی ومیزان سلامتی جسمی و آمادگی قبلی در بروز و شدت اختلالات حاد یا مزمن ناشی ازهیپوکسی ( کمبود اکسیژن خون ) مربوط به ارتفاعات بیش از 3000 متر تاثیردارد. درافراد مختلف میزان تحمل به هیپوکسی فوق العاده متفاوت است.
بیماری کوه گرفتگی در اثر کمبود اکسیژن در ارتفاع بالا بوجود می آید.
edema = ادم ، خیز ، تجمع غیرطبیعی مایع درفضای بین یاخته ای بافتهای بدن .
علایم ادم مغزی :
گیجی ، سردرد ، سستی فوق العاده ، خواب آلودگی ، احساس سرما ، تهوع ، استفراغ ، برافروختگی صورت ،
تحریک پذیری ، اشکال درتمرکزحواس ، سرگیجه ، طنین گوش ، اختلالات بینائی (گاه خونریزی شبکیه ) ، اختلالات شنوائی ، بی اشتهائی ، بی خوابی ، شدت سردرد ، اختلال تعادل ، کاهش سطح هوشیاری ، کوما و مرگ .

علایم ادم ریه :
سرفه های خشک ، تنگی نفس هنگام استراحت ، تنگی نفس که برای رهایی ازآن باید ایستاد یا نشست ، سنگینی وفشاربرقفسه صدری ، خس خس سینه ، خروج خون یاخلط خونی ازریه همراه با سرفه ، افزایش ریتم قلب و تنفس ، تنفس نامنظم و مرگ .
درمان :
انجام تنفس عمیق درفواصل معین می تواندعلائم را بهبود بخشد. دراکثرافراد این علائم ظرف 48-24 ساعت ازبین
می رود.اما دربعضی موارد ممکن است علائم بصورت شدید ومقاوم باقی بماند تا آن حدکه شخص مجبورشود به منطقه کم ارتفاع مراجعت نماید وحتی درمان داروئی و بستری شدن در مراکز درمانی ضرورت پیدا نماید .
شناخت علایم اولیه ، هرچه زودتر بیماررا قادرمی سازد که قبل ازادم شدید وناتوان کننده به تنهائی یا با کمک دیگران به ارتفاع پائین تربرگردد. برگشت سریع به ارتفاعی حتی 1000-500 متر پائین ترممکن است علائم را بهبود بخشد.
مصرف اکسیژن غالبا علائم حادکوه گرفتگی را مرتفع می کند. باید توجه داشت درصورتی که بیمارسیگارمصرف می نماید ، میزان اکسیژن داده شده کمترازافراد عادی باشد و بیمارازنظر وقفه تنفسی کنترل شود .چون اکسیژن بامیزان زیاد ممکن است باعث آپنه (وقفه تنفسی ) درافراد سیگاری بشود . کاربرد قرص دگزامتازون در پیشگیری از بیماری کوه گرفتگی ( ادم مغزی و ریوی در ارتفاع )
تدابیرپیشگیری عبارتنداز :
آموزشهای لازم به افراد جدید وآگاه کردن آنها از امکان بروزادم مغزی وریوی ، شرایط مساعد فیزیکی قبل ازآغازسفر، صعود ملایم برای تطابق وهماهنگی با ارتفاع ، شب ماندن درپناهگاه برای هم هوائی ، انجام صعودهای تمرینی به ارتفاعات پائین ترازقله مورد نظردرهفته های قبل ، 2-1 روزاستراحت بعدازرسیدن به نقطه مرتفع ، کاربردسریع تدابیرطبی درصورت بروزآثارتنفسی وبستری کردن افرادی که سابقه ادم ریه درجریان کوهنوردی های قبلی داشته اند.
تحقیق :
درگذشته برای پیشگیری ویادرمان ادم مغزی وریوی ازقرص استازولامیداستفاده می شدکه یک داروی دیورتیک (ادرارآور) است. این دارواولاتاثیرمطلوبی درعمل ندارد وثانیا به علت افزایش حجم ادراردرزمان صعود باعث کم آبی بدن ، از دست دادن الکترولیتها ومشکلات ناشی از دفع ادرار زیاد در ارتفاعات می شود.
درطول برنامه های صعود به ارتفاعات بالا، به افرادی که دچارکوه گرفتگی شدیدمی شوند ،آمپول دگزامتازون به صورت داخل وریدی وآهسته تزریق می شودکه خیلی موثرواقع می شود.طی سالهایی که من به کوه میرفتم ، این مشکل گریبانگیرمن وبسیاری ازکوهنوردان بود. ازآنجایی که پیشگیری همیشه مقدم بردرمان است ، این فکردرمن بوجودآمدکه درمورد کسانی که سابقه کوه گرفتگی دارند ، پیشگیری موثرتری انجام دهیم.
ازقرص دگزامتازون به عنوان پیشگیری ، ابتدا خودم و بعد دوستانی که داوطلب بودند ، طی سه سال بارها استفاده نمودیم که نتیجه کاملا رضایت بخش بود وعلایم حاد کوه گرفتگی در اکثر موارد مشاهده نشد ویا بروز علایم بسیار خفیف بود.یکی ازدوستان من که همیشه دچارکوه گرفتگی می شد ، سال گذشته درصعود به قله سبلان همراه ما بود وازاین قرص استفاده کرد ودرخاتمه برنامه اظهارداشت : مثل این بودکه به پلنگ چال رفته باشم وبه هیچ عنوان ازارتفاع اذیت نشدم.
دریک کارتحقیقی دیگر درشهریورماه گذشته من بدون انجام تمرینات لازم برای آمادگی ارتفاع ، بامصرف این قرص به قله دماوند صعود کردم ومشکل کوه گرفتگی برایم پیش نیامد. در حالی که در صعودهای قبلی دچار سردرد شدید ، تهوع و استفراغ می شدم .
نتیجه تحقیق : با مصرف قرص دگزامتازون میتوان از بروز علائم حاد کوه گرفتگی پیشگیری نمود.
Tab. Dexametasone 5mg
این داروبادوز mg/day 9- 5/0 (میلی گرم درروز) بصورت مقدارواحد یا درمقادیرمنقسم قابل مصرف است (حداکثرمعادل 18 عدد قرص در روز) .
دوزپیشنهادی درهروعده مصرف : 3-2 قرص ( حد اکثر 6 قرص ) و سه بار در روز می باشد.
مصرف این دارو باید یک روز قبل از صعود شروع شود .
یک روز قبل از صعود :
– ظهر : 3-2 قرص ( حد اکثر 6 قرص )
– شب : 3 قرص
روز صعود :
– صبح : 3-2 قرص
– ظهر : 2-1 قرص
– شب : 2-1 قرص
بسته به میزان ارتفاع و علائم فرد ، دوز این دارورا میتوان کاهش یا افزایش داد.
ازآنجایی که داروهای کورتنی باعث افزایش ترشح اسید معده می شود ، توصیه می شود که حتما همراه غذا وقرص آنتی اسید (آلومینیوم ام جی اس ) مصرف شود. آنتی اسید مذکور باعث کاهش نفخ کردن نیز می گردد.
درمورد مجوزمصرف این دارو ؛ درصورتی که بیمارهستید (مخصوصا بیماریهای دستگاه گوارش و سیستم ایمنی ) با پزشک معالج خودمشورت نمائید.
سردرد :
سردرد درارتفاعات زیر 3000 متر درافرادی که کوهنوردی را تازه شروع کرده اند یا تنفس خود را صحیح انجام نمی دهند ، دیده می شود. دراین افراد بدلیل هیپرونتیلاسیون (تنفس سریع )میزان O2 خون افزایش ودرنتیجه میزان CO2 کاهش می یابد.این کارباعث می شودکه PH خون که درحالت نرمال بین 45/7 – 35/7 می باشد ، قلیائی تر شود. این حالت معمولا با بروزسردرد همراه است.درمان آن کاهش PH خون می باشد.که باچندروش انجام می شود :
– تنفس به مدت چند دقیقه دریک کیسه نایلونی به منظورافزایش CO2 خون.
– خوردن مواد با PH اسیدی مثل آب لیموترش وقرص ویتامین C .

نکته :
برای کاهش نفخ شکم ؛ مصرف عرق نعناع ، عرق کاکوتی و یا قرص نعناع پیشنهاد می شود.
ضمنا دربرنامه های کوهنوردی بدلیل به هم خوردن رژیم غذایی ، بی اشتهایی وتهوع ناشی ازارتفاع ، موارد زیادی مشاهده می شود که فرد دچارکمبود انرژی می گردد. دراین موارد توصیه می شود ازمصرف نوشابه های گازداراکیدا خودداری نموده وبجای آن از نوشابه کوهستان استفاده نمائید .
نوشابه کوهستان : آب + پودر گلوکز + آبلیموی تازه یاعرق نعناع .
گلوکزقندی است که بلافاصله پس ازجذب دردستگاه گوارش ، برای بدن قابل مصرف می باشد.
در جیره غذایی کوه می توان برای تهیه کردن مربا ، بجای شکر از گلوکز استفاده نمود.
امیدآن می رود که باراهنمایی ها ورهنمودهای اساتید گرامی پزشکی وپیشکسوتان کوهنوردی وسایراهل نظربتوانم مقاله جامعتری دراین زمینه تهیه ودراختیارهمنوردان عزیزقراردهم.

پیشگیری از ارتفاع زدگی:
مهم ترین راه پیشگیری از ارتفاع زدگی، انجام تمرینات ورزشی مستمر و کسب آمادگی لازم برای صعود های دشوار است. تمرینات ورزشی(به خصوص تمرینات هوازی که به صورت مداوم انجام شود) باعث خو گرفتن بدن به تغییرات ذکر شده، افزایش میزان گلبول های قرمز در خون، هماهنگی ماهیچه ها با دستگاه گردش خون و نیز افزایش سطح کربوهیدرات در ماهیچه ها میشود که مجموع این عوامل باعث پیشگیری از ارتفاع زدگی خواهد شد.

اما در طول برنامه های کوهنوردی نیز میتوان با رعایت نکاتی از ارتفاع زدگی جلوگیری کرد:

1- راه پیمایی گام به گام بهترین کار برای تطبیق تدریجی با ارتفاع است. از انجام حرکات تند و انفجاری در کوهستان خودداری کنید. نفس نفس زدن نشانه این است که بیشتر از توانتان دارید فعالیت میکنید.. در این صورت حرکت خود را آهسته تر کنید. عمیق تر نفس بکشید. برای نفس کشیدن به جای جلو دادن شکم، دیافراگم را به پایین بکشید تا حجم بیشتری از ریه ها بوسیله هوای تازه اشغال شوند. قدم های خود را کوتاه بردارید.
2- اهمیت برنامه غذایی پیش از برنامه کوهنوردی به مراتب بیشتر از غذایی است که در طول برنامه مصرف میکنید. در روز های قبل از برنامه غذاهای پر کربوهیدرات و پرچربی بخورید. در عوض در طول برنامه غذاهای زود هضم و سبک تری را انتخاب کنید.
3- اهمیت آب را فراموش نکنید. کم آبی بدن باعث غلظت خون و کم کاری کلیه ها خواهد شد. آب را کم کم و در فواصل زمانی معین بنوشید. به آب خود مواد قندی (به میزان کم) اضافه کنید.
4- روز قبل از برنامه به میزان کافی بخوابید.
5- مصرف توتون و الکل اکیداً ممنوع…

در صورت ارتفاع زده شدن در درجه اول به استراحت بپردازید. در صورت عدم بهبود از ادامه صعود جداً پرهیز کنید. آب همراه با مواد قندی مصرف کرده و ارتفاعتان را کم کنید.
برای مصرف دارو های ضد ارتفاع(مانند استازولامید) و یا دارو های دیگر با پزشک یا شخص آشنا یه این امر مشورت کنید.
در صورت بروز ناراحتی خیلی سریع ارتفاع نگیریم و در صورت تشدید ناراحتی ارتفاع را کم کنیم. – در برنامه های بلند به بالاتر صعودکنیم و در پائین تر شب مانی هم هوایی کنیم (هم هوایی انطباق بدن با کاهش فشار هوا و کاهش مقدار اکسیژن است ). – به هنگام سردردهای جزئی از مسکن های مناسب استفاده کنیم

در صورت ادامه و یا بیشتر شدن عوارض، حتما به پزشک مراجعه کنید

سقوط در کوهستان
سقوط یکی از خطرات مهمی است که همیشه در کمین کوهنوردان است .بیشترین میزان سقوط در فصولی که برف و یخ در منطقه وجود دارد و کوهنوردان با آن ها در گیرند به وقوع می پیوندد.
علل سقوط:
1-نامناسب بودن کفشها
2-نبود وسایل کافی برای حرکت در شیب های تند
3-نداشتن تجربه کافی برای حرکت بر روی یخ و برف
4-پر شیب بودن سطح فرود
راههای جلوگیری از سقوط:
1-اگر بر روی برف و یخ حرکت میکنید حتما از کرامپون و کلنگ استفاده نمایید
2-استفاده از طناب های ثابت الذامی می باشد.
3-تمامی سطح کفش یا کرامپون خود را بر سطح زمین هموار کنید .
4-زاویه قفسه سینه با پای جلوی خود را هماهنگ نگاه دارید .
5- به وسیله طناب خود را به دیگر هم نوردان متصل کنید .
در هنگام سقوط چه باید کرد؟
1-سعی کنید با استفاده از کلنگ تعادل خود را حفظ کنید.
2-دستها و قسمت بالا تنه خود را به سمت بال قرار دهید و حدالامکان به شکم دراز بکشید.
3-اگر سطح مورد نظر از برف های نرم و به اصطلاح پودری تشکیل شده بود با قسمت پهن کلنگ ترمز کنید و اگر سطح برف به حالت یخ زدگی در آمده بود با نوک تیز کلنگ این کار را انجام دهید.
4- اگر دستکش نداشتید با آرنج خود سرعت را کم کنید .

خطر مه در کوهستان :
بخار آب منطقه در هوای سرد تبدیل به مه می شود .وجود مه به دو صورت است :
1- یا صبح بوجود می اید .
2- غروب بوجود می آید .
مه باعث می شود حرکت کند شود , دید محدود شود , گوش و تنفس دچار اشکال می شود .
راههای مقابله :
1- فاصله بین گروه را باید کم کرد بطوریکه کوله نفر جلویی دیده شود .
2- ارتفاع سنج و قطبنما بهمراه داشته باشیم .
3- افراد به هیچ عنوان نباید متفرق شوند .
4- پرچم راهنما باید حتما در طول مسیر راه داشته باشیم .
5- در مه غلیظ از معابر خطر ناک نباید حرکت کنیم ودر جای خود ثابت بایستیم تا مه بر طرف شود .
در ماههای آذر , فروردین , اردیبهشت مه بیشتر تشکیل می شود .
کولاک در کوهستان :
باد شدیدی که روی برفها می وزد کولاک را بوجود می آورد که باعث سختی تنفس , کاهش دید ,سرمازدگی و خطر ریزش بهمن را افزایش می دهد.
بادهایی که منجر به کولاک می شوند در روز از دره بطرف کوه و در شب باد از کوه به دره می وزد.
راه مقابله با آن :
بهترین راه این است که از خط الراسها پایین آمده و دوم اینکه وسیله ها باید به بدن حمایت شوند . محافظت از نقاط حساس مانند بینی , لب و صورت هم از نکات مهم دیگر می باشد .

تغذیه در کوهستان
بعداز هفت هشت ساعت بالا رفتن توی سرما و به دوش کشیدن یک کوله ی چهل پنجاه کیلویی هیچ چیزی بیش تر از یک دیزی سنگی چرپ و چیلی با ترشی لیته حالت را سرجایش نمی آورد. اگر هم خیلی شیک باشی دلت پیتزا و لازانیا می خواهد. ولی توی ارتفاع هفت هزار متری نه خبری از دیزی سنگی است نه پیتزا. البته وقتی داری سوپ آماده ات را توی آب جوش هم می زنی می توانی تصور کنی آب گوشتت را داری آماده می کنی. ولی شرمنده، برای پیتزاخورها کاری نمی شود کرد.
برای کوه نورد، سوپ می تواند یک شام اعیانی محسوب شود. چون دو شرط یک غذای درست و حسابی کوهستانی را دارد؛ سبک و پرکالری. به خاطر فعالیت شدید و تعرق مدام، بدن آب و نمک و پتاسیم زیادی از دست داده. پس موقع شام می توانید با سوپ، آب و املاح از دست رفته بدن را جبران کنید.اگه مثل کپل مدرسه موش ها عاشق فندق و بادام و کشمش هستی، بدان و آگاه باش که درست آمدی. می توانی همه ی جیب های کوله و لباست را پر از این تنقلات کنی و در طول مسیر صعود وقت و بی وقت بهشان نکاله بزنی، اما وقت استراحت های چند دقیقه ای بهتر است از میوه هایی مثل پرتقال و نارنگی و سیب استفاده کنی، البته هیچ وقت شکلات را فراموش نکنید، هم به خاطر قند و کالری فراوانش هم به خاطر خوش مزگیش.بعضی چیزها هست که عمرا بهشان لب بزنی؛ مثل همین سیر دوست داشتنی. ولی چون سیر مقاومت بدن را زیاد می کند، در روزهای اول یک برنامه چند ماهه حتما به شما می گویند که از آن میل کنید؛ البته این توصیه فقط مال روزهای اول است؛ چون در ارتفاعات باعث تپش قلب می شود. پس اگر جلوی چشم هات توی شام اعیانیت سیر خرد کردند، سعی کن لبخند بزنی؛ چون تو یک حرفه ای هستی.

تجهیزات کوهنوردی
تجهیزات کوه نوردی به دو دسته تقسیم می شود: وسایل فردی و وسایل گروهی. وسایل فردی که به کنار، ولی از زیر بار وسایل گروهی نمی توانی در بروی. پس بی خودی کوله ات را زیادی پرنکن؛ چون این کار نه عاقلانه است و نه حرفه ای.
اگر جزو آن دسته از آدم ها هستی که پوست شکلات شان را هم یادگاری نگه می دارند، باید بدانی این جا اصلا جایش نیست. چون به اندازه کافی کوله ات سنگین هست که دلت بخواهد وسط راه بگذاریش به امان خدا. البته وزن کوله ی کوه نورد هیچ وقت نباید از وزنش بیشتر باشد، چون به ستون مهره ها و زانو آسیب می رساند.

مهمترین وسیله فردی کفش است و بنا به این که برنامه در چه منطقه ای و در چه فصلی انجام می شود، نوع آن فرق می کند. البته این برای توست که حرفه ای هستی وگرنه برای من همان کفش عید پارسال هم کفایت می کند.
بیشتر کوه نوردها از کیسه خواب هیچ دل خوشی ندارند. چون هرچقدر هم جنسش پر باشد و سبک ولی هنوز نصف کوله شان را پر می کند. پس بهتر است برای این نصفه باقی مانده حساب شده عمل کنید.
باتوم، شکل و اسم حرفه ای همان چوب دستی خودمان است. و چون وسیله ای است که مدام در دست کوه نورد است بهتر است جنس آن ضد صاعقه باشد. موقع بالا رفتن و پایین آمدن این قدر به خاطر وجود چنین اختراعی خدا را شکر می کنید که لازم نیست بیشتر از این من درباره اش حرف بزنم.

لایه بندی لباسها (Insulation) :: مهمترین یاور و کمکی که ما در این نبرد داریم، عایق بندی بدن خود با پوشاک مناسب است. نقش پوشاک در اینجا کمک به کاهش انتقال حرارت است که به علت شکل اسفنجی و وجود فضاهای خالی بین بافت آنها انجام می شود. در واقع هوا بهترین عایق برای محافظت بدن در برابر سرماست. فضای خالی بین بافت های لباس باعث کاهش شدت انتقال انرژی از سطح پوست به لایه های بالاتر می شود. در مقابل آب و رطوبت عایق ضعیف تری نسبت به هواست. به همطن دلیل است که پوشاک ضد باد (windproof) از پارچه های بدون منفذ تهیه می شوند.
چگونه بدنمان را عایق بندی نماییم :: اگر شما یک خانه بودید در این صورت عایق بندی شما با کمی پشم شیشه و ورق های فایبرگلاس، کار سختی نبود اما اینطور نیست. متاسفانه موجود زنده ای هستید که بدنش دائما در حال تنفس است و تنها از گردش در محیط های معمولی راضی نمی شود بلکه نیاز دارد تا در سردترین محیط ها هم به فعالیت بپردازد. عایق بندی مناسب به معنی پوشش بیشتر نیست. عامل راحتی را نیز باید در نظر بگیرید. در واقع در اکثر مواقع فقط چند میلی متر ریز اقلیم (Microclimate) مناسب در کنار پوسستان به شما راحتی مورد نظر را می دهد. دقیقا همان کاری که حیوانات در طبیعت در سرمای شدید به کار می برند. بر این اساس باید به این موضوع توجه اساسی داشته باشید که هوای محبوس شده در بافت های پوشاکتان در واقع بهترین عایق حفظ حرارات بدنتان است. همان عاملی که کمپانی های تولید کننده پارچه نیز در تولید پارچه های مناسب از ان استفاده می کنند. این ریز اقلیم پیرامون بدن به علت جریان هوا (باد) دائما در حال خنک شدن است و به همین دلیل است که پوشاک تولید شده از پارچه های ضد باد مثل Pertex یا Ventile جز ضروری پوشاک کوهنوردان هستند. میزان حراراتی که یک کوهنورد در حین فعالیت تولید می کند برای سنجش میزان ضخامت عایق های وی بسیار مهم است و باید کنترل گردد. یک فرد که فعالیت می کند 1600 درصد از شخصی بدون تحرک انرژی (گرما) تولید می کند. به این دلیل است که می بینیم در اورست کوهنودان می توانند در دمای-15°C هم به کوهنوردی بپردازند. زمانیکه مفهوم عایق بندی را دریافتید نکته مهم دیگریباقی مانند و آن اینست که…….
گرم شدن بدن دشمن گرم ماندن آن است ('Getting hot is the worst way to stay warm'):: زمانیکه فعالیت می کنید و یا دمای محیط اطرافتان بیشتر از 37°C یا هردو، دمای بدنتان افزایش می یابد. زمانی دمای پوست بدن به 37°C می رسد بدن شروع به عرق کردن می نماید. عرق کردن تلاش بدن برای از دست انرژی (گرما) و رسیدن به تعادل حراراتی است. همانطور که همه ما می دانیم، زمانیکه بدن عرق میکند و پوست مرطوب می شود، آب شروع تبخیر شدن از سطح پوست می کند و سبب می شود تا پوست شما سرد تر شود. علت این امر این است که زمانی ک عرق از سطح پوست شما به علت باد جدا می شود امکان تشکیل یک لایه نمدار از هوا در اطراف پوست بدنتان وجود نخواهد داشت وهرچه تعداد مولکول های جدا شده از پوست شما بیشتر مولکول های آب تولید شده توسط پوست باشد شما بیشتر (سریعتر) سردتان می شود. باد بیشتر (تند تر) تنیجه ای جز احساس سرمای بیشتر بر پوست شما برای شما نخواهد داشت. برای جدا شدن یک مولکول آب از سطح آزاد آب مقدار مشخصی انرژی لازم است و این مقدار انرژی با شدت باد رابطه عکس دارد. این همان پدیده معروف اثر باد سرما زایی (WindChill Effect) است. این فرآیند به شدت در کنترل دمای داخلی بدنتان موثر است و شما را سرد می کند (احساس سرمای بیشتری می کنید).
اما …
مشکل اینجاست که وقتی یک کوهنورد فعالیت می کند و در نتیجه عرق می کند، حفره های خالی موجود در بافت لباس های وی پر ازآب می شود و به این علت هوا خاصیت عایق بودن خود را از دست می دهد. در این شرایط انرژی می تواند از طریق آبی که در این حفره ها وجود دارد سریعتر انتقال پیدا کند. ….

برای خنک کردن بدن در این شرایط باید دمای هوای محیط کم شود . برای این کار یا باید کاهش سطح تولید انرژی (گرما) توسط عضلات اتفاق بیافتد یا به وسیله تعویض (remove) پوشش های مان اجازه دهیم تبخیر عرق از سطح پوستمان به راحتی اتفاق بیافتد. با آبی که در داخل بافت پارچه ها وجود دارد احساس سرما بسیار شدید تر حاصل می شود. بخصوص اگر پوشش های ضد باد هم وجود نداشته باشند. در واقع مشکل اصلی اینجا خودش را نمایان می کند یعنی اگر شما لخت بودید عرق می کردید و عرق از سطح پوست شما تبخیر میشد اما حالا شما در داخل لباسهایی خیس قرار دارید که شما را سردتر هم می کنند.
در اینشرایط فرض کنید که بدن شما فعالیت مناسبی هم نداشته باشد و انرزی مناسبی برای جایگزینی انرژِی ازهدر رفته تولید نکرده باشد (مثلا شما برای گرفتن عکس یادگاری در قله وقت تلف بکنید) در این شرایط بدنتان در معرض یک موقیت بحرانی قرار گرفته است. این پدیده خنک شدن (Chilling) است و یکی از مهمترین دلایل افت دمای بدن (hypothermia) است. اینکه درونتان طوفانی از سرما احساس کنید نه بیرونتان می تواند کشنده باشد( being the 'storm within' not the 'storm without' that can kill ).
دقیقا به همین دلیل است که یک لایه خشک و نازک در روی پوست لازم است تا یک ریز اقلیم (Micro Climate) فعال برای خشک نگه داشتن سطح پوست ایجاد کند. اگر این مفاهیم را درک کرده باشید و تجهیزات مناسبی نیز داشته باشید، می توانید تحت شرایط سخت و سرمای شدید نیز از بروز سرما زدگی جلو گیری نمایید.
عرق کردن ممنوع!::
شرکتها و کمپانیهای سازنده محصولات کوهنوردی در شعارهای تبلیغاتی خود ادعا می کنند که با محصولات قابل تنفس و خارق العاده خود، شما را گرم و سطح پوست بدن شما را خشک نگه می دارنند و این کار را تحت هر شرایط آب و هوایی و با هر سطح از فعالیت بدنی شما می توانند انجام دهند. اما مشکل، محصولات تولیدی و کیفیت آنها نیست بلکه مشکل خود شما هستید. حتی بهترین محصولاتی هم که به عنوان لایه اول تولید شده اند زمانی که عرق کنید، خیس می شوند و کارایی شان کاهش می یابد و زمانی که بیش از حد فعالیت کنید دمای بدنتان بالای 37°C می رود، پس انتظار معجزه از این پارچه های پلی استری و پلی آمیدی نداشته باشد. اولین دفاع در برابر سرمازدگی و کاهش دمای بدن این است که بدانیم چطور از این محصولات بدرستی استفاده کنیم. وظیفه اول شما این است که با کنترل میزان تعرق و انتخاب ضخامت مناسب برای پوشاک لایه اول خود سطح دمای بدن خود را در 37°C تنظیم کنید. اگر رفتار کوهنوردان حرفه ای را بررسی کنید، خواهید دید که آنها از پوشاک نازک استفاده می کنند و زمانی که به دلیل سرمای شدید محیط مجبورند از پوشاک ضخیم تر و لایه های بیشتری استفاده کنند، آنقدر آهسته حرکت می کنند تا تولید انرژی در بدنشان را، در حد مشخصی محدود سازند. به این وسیله آنها میزان تعرق بدن خود را تنظیم می کنند. در ضمن در این مواقع میزان آمادگی جسمانی نیز بسیارمهم است. یک کوهنورد ورزیده کمتر از یک کوهنورد معمولی تقلا می کند و به همین دلیل کمتر هم عرق می کند. شما حتما کوهنوردان مبتدی را دیده اید که تمام لباسهای خود در حین حرکت پوشیده اند. دقیقا به همین دلیل است که آنها زودتر خسته شده و زود تر سرمازده می شوند. آنها نمی دانند که به محض شروع کوهنوردی چه مقدار انرژی توسط عضلاتشان تولید می شود.

از مزیت های پارچه ها بهره ببرید . :: دومین چیزی که باید به آن وجه داشته باشید استفاده از پوشاک با کیفیت و مناسب است. از پوشاکی استفاده کنید که دو مزیت را همزمان داشته باشند: به قدر کافی شما را گرم نگه دارند و احتمال سرمازدگی شما را کاهش دهند وبخاطر ساختار مناسبشان اگر شما موفق نشدید عرق کردن خود را کنترل کنید و لباستان خیس شد قالبیت خود را تا حدود زیادی حفظ کند. به ایت ترتیب شما هب حد بالایی از کارایی در پوشاکتان می سرسید که به شما این توانایی صعود به ارتفاعات بالا در شرایط سخت و حفظ جانتان را می دهد. پارچه کتان بدترین منسوجی است که می توانید در پوشاک خود در برنامه زمستانی استفاده کنید. چرا که به طور کامل از عرق شما اشباع شده و اصلا توانایی انتقال عرق را به لایه های بعدی ندارد. به این ترتیب شما به راحتی سرما زده خواهید شد.
سه خاصیت مهم که پارچه های مورد استفاده در فعالیتهای زمستانی برای مقابل ه با سرما زدگی باید داشته باشند به این قرار است:
خاصیت فتیله ای داشتن (Wicking):
عرق باید از سطح پوست شما براحتی به لایه های بعدی منتقل شود تا به این ترتیب میزان انتقال حرارت ازبدنتان به کمترین مقدار خود می رسد. این اتفاق به می تواند به اشکال مختلفی صورت بگیرد و بطور معمول بوسیله پارچه های آب دوست (hydrophilic) در پوشاک لایه اول بدست می آید. لباسهای لایه اول به سرعت عرق را جذب کرده و بوسله حرارت دفع شدن بدن آن را به لایه های بالایی منتقل می کنند.
تراکم (Density):
یک پارچه کلفت دارای بافت بیشتر و فضای خالی کمتری نسبت به پارچه های نازک است و از آنجا که هوا بهترین عایق است، پارچه های نازک بهترین انتخاب ممکن هستند. بعلاوه اینکه زمان خشک شدن و گرم شدن وقتی خیس می شوند، در این پارچه کمتر از پارچه های ضخیم است. پارچه های تهیه شده از پر و پشم های خاص و پلی استرو پلی آمیدتحت عنوان تجاری پلاراز بهترین این پارچه هستند.

خاصیت ارتجاعی (Stretch):
هر چقدر پارچه به پوست نزدیک تر باشد، انتقال عرق از آن بسیار بهتر صورت می گیرد. هر چقدر که با پوشاک لایه اول خود، سریعتر به تعادل حرارتی برسید، انتقال حرارت کمتری هم خواهید داشت و می توانید ریز اقلیم (Micro Climate) کامل تری را در سطح پوست خود بوجود آورید. این لایه نزدیک به پوست می تواند نقش بسیار موثری در تثبیت کردن یا بهم زدن تعادل حرارتی در مواقی که بدن سرد یا گرم می شود، داشته باشد. لباسهای لایه اول با خاصیت ارتجاعی بهترین پوشاک لایه اول هستند اما به مرور زمان خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و براحتی آسیب دیده و پاره می شوند.
لباسهای ضد سرما (Anti chill):: لایه بندی پوشاک بهترین راه برای رسیدن به راحتی و آسایش در شرایط سخت زمستانی است. با استفاده از پوشاک لایه اول جذب (Stretch)، با تراکم و ضخامت کم، شما می توانید یک ریز اقلیم مناسب در اطراف پوست بدنتان داشته باشید که عرق را از سطح پوستتان جذب کرده و آنرا به لایه های بعدی منتقل می کند. با این لایه اول حتی در باد های شدید هم می توانید با اضافه کردن یک لایه ضد باد () بخوبی از خودتان در مقابل سرما محافظت کنید. به همین دلیل است که کوهنوردانی را در هیمالیا می بینید که تنها لباسهای لایه اول خود را به تن دارند و یا در زیر لایه محافظ (Shell) خود تنها پوشش لایه اول را بر تن دارند.
قابلیت تنفس پوشاک خاصیت بسیار مهمی است و بهمین دلیل شما امروزه با پوشاکی روبرو هستنید که هر سه کار را در آن واحد می توانند برای کوهنوردان انجام دهند. این پوشاک نازک زمانی که با دستکش و کلاه (6 درصد از گرمای بدن از طریق سر به دفع می شود) مورد استفاده قرار بگیرند و قابلیت های بالایی از خود بروز می دهند. ضمن اینکه شما می توانید با افزایش و یا کاهش میزان تحرک خود میزان حرارت تولیدی توسط بدنتان را کنترل کنید. نکته مهم این است که شما به میزان کمتری عرق می کنید و خطر کاهش آب بدنتان (dehydration) شمار را کمتر تهدید می کند که خود عامل دیگر در احساس سرماست. در این شرایط حتی اگر احساس سرما کنید می توانید با افزایش یک لایه به پوشش خود از خود به خوبی محافظت کنید. نکته آخر این است که مطمئن شوید تمام لباسهای انتخاب شده برای لایه های مختلف به خوبی در بدنتان قرار (Fit) می گیرند و به تن کردن و خارج کردنشان براحتی برایتان امکان پذیر است. تنها بر روی شلوارتان متمرکز نشوید که بآیا براحتی متوانید آنرا بپوشید و استفاده کنید در مورد سایر پوشاکتان هم وسواس به خرج دهید.

آزمون آخر:: تمام شد. حالا شما مجموعه از اطلاعات را در اختیار دارید که من بعد از آن همایش جمع آوری کرده ام. می دانم که اطلاعات وجود داشتند که مکن است باعث سردرگمی شما شوند اما امیدوارم حداقل این حسن را داشته باشند که مانند من باعث شوند تا شما بیشتر از دمای قسمتهای داخلی بدنتان در برنامه های زمستانی خود محافظت نمایید. و به عنوان آزمون آخر امیدوارم، شما با کنارهم قرار دادن اطلاعات مورد نیاز از این مقاله "هنر تحمل کردن" را بدست آورده باشید
با استفاده از لایه های متعدد پوشاک که بافت های متفاوتی دارن و وظایف مختلفی رو انجام می دهند کنترل و بهینه کنیم. آنچه که در حال حاضر مرسوم هست این است که از سه لایه پوشاک استفاده کنیم.
1- لایه اول برای جذب عرق از سطح پوست و انتقال آن به لایه های بعدی و کنترل رطوبت بهینه و همچنین حفظ دمای بدن در محدوده مطلوب 32 هست. در واقع مهمترین بخش برای کنترل شرایط ریز اقلیم لایه اول پوشاک ماست. به طور سنتی ما هم از بدترین نوع آن یعنی از تی شرتهای تولید شده از کتان برای لایه اول استفاده می کنیم. بهترین پارچه های تولید شده برای این لایه با کارک های تجاری زیر عرضه شدند.این که این پارچه ها چه تفاوتی دارند برای من سئوال بود درسته کارایی آنها با هم تفاوت می کند اما مهم این است که از لایه اول استفاده بشود. لایه اولی که 100 درصد پلی استر باشد. از کتان به هیچ وجه نباید در پوشاک کوهنوردی استفاده کنیم!!!!! :)))

لایه اول لایه دوم لایه سوم
لایه دوم:: لایه عایق نامیده می شود. و ظیفه آن حفظ حراراتی که از لایه اول خارج شود. پارچه هایی که برای لایه دوم استفاده می شوند بر این مبنا تهیه شده اند که بیشترین هوای ممکن را بتوانند بین بافتهایشان محبوس کنند. بنابراین این لایه در شرایط آب و هوای سرد به پوشش ما اضافه می شود. همان شرکتهایی که در بالا معرفی شدند هم محصولات بسیار خوبی برای این لایه تولید کردند.
لایه سوم:: لایه محافظ هم نامیده می شود. ویژگیهای این لایه احتیاج به توضیحات مفصلی دارد. برای محافظت در برابر خراشیدگی، بارندگی ها و باد از این لایه استفاده می شود. بهترین بافت های این لایه با مارک های زیر تولید می شوند: Gore-Tex , Hyvent , Aqua-Dry and Dri-Lite.
لایه چهارم:: لایه فوق عایق هم نامیده می شود. پرها بهترین پوشش برای این لایه هستند.

• مسئولیت حوادث کوهنوردى
طبق بند ۳ ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامى "حوادث ناشى از عملیات ورزشى مشروط بر این که سبب آن حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم با موازین شرعى مخالفتى نداشته باشد" جرم به شمار نمى رود. در مورد کوهنوردى به جاى "مقررات"، مى توان عرف جامعه کوهنوردى را مدنظر قرار داد، و گفت به شرط آنکه این عرف در مکان ورزش (کوهستان) و در زمان اجراى برنامه رعایت شده باشد، مسئولیت حوادث کوهنوردى و عواقب آن (تا حد مرگ) بر عهده کسى نیست. چنانچه این مصونیت براى دست اندرکاران ورزش نبود، انجام تمرین ها و اجراى برنامه هاى ورزشى جدى چنان پرمسئولیت مى شد که ممکن بود کسى به سرپرستى یا مدیریت یک فعالیت ورزشى تن ندهد. از سوى دیگر رعایت نکردن مقررات و عرف ورزشى موجب مسئولیت است که به ویژه در مورد سرپرستان و مربیان و افراد کارآزموده همراه ورزشکاران، بسیار بیشتر است. سرپرست وظیفه دارد تناسب فعالیت ورزشى را که بر عهده ورزشکار گذاشته مى شود، با صلاحیت و آمادگى او در نظر بگیرد؛ بر مناسب بودن وسایل و پوشاک او نظارت کند و به شرایط جوى که فعالیت هاى ورزشى در آن صورت مى گیرد… توجه کند"۶، در موقع بروز حادثه به سرعت و به شیوه اى مناسب به کمک آسیب دیده بشتابد و … قصور در این موارد، موجب مسئولیت براى وى خواهد بود.
حادثه و آسیب دیدگى جزیى از هر فعالیت ورزشى است، و در ورزشى مانند کوهنوردى جدى، مى توان گفت که خطرپذیرى یکى از ارکان فعالیت است. اما در برنامه هاى"ملى" باید این خطرپذیرى کمتر از برنامه هایى باشد که چند کوهنورد با سطح تجربه کم و بیش یکسان و به شکل دوستانه اجرا مى کنند. چرا که در شکل دوم، همگى با مسئولیت یکسان به استقبال خطر مى روند و على القاعده پاسخگوى مقام یا جماعتى از مردم نیستند. برعکس، در تیم هاى ملى، ورزشکار جزء سرمایه هاى عمومى به شمار مى رود و از سوى یک سازمان اعزام مى شود، و چون این اعزام با هزینه مردم انجام مى شود، مسئولیت سرپرست سنگین تر است و باید به عموم مردم (اعم از متخصص و کارشناس، یا فرد عادى) پاسخگو باشد.

منابع :

http://hk8rod.persianblog.com/
http://rescue122.blogsky.com/?PostID=62
http://www.niksalehi.com/news/archives/003424.php
http://rock-qaderi.blogfa.com/post-9.aspx
http://daneshnameh.roshd.ir

سایت سرود کوهستان

4