فصل اول
کلیات
مقدمه
اعتیاد به مواد مخدر، به عنوان نابسامانی اجتماعی، پدیده ای است که بدان ‹‹ بلای هستی سوز›› نام نهاده اند؛ زیرا ویرانگری های حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیاری ازارزش ها وهنجارهای فرهنگی واخلاقی می گرددوسلامت جامعه رابه مخاطره می اندازدهرسال این بلای خانمان برانداز، قربانیان بی شماری را به آغوش سرد خاک می نشاند.
اعتیاد به مواد مخدر تقریباً پدیده نوظهوری است که ازعمر آن شاید بیش از150 سال نمی گذرد. البته مصرف ماده مخدر وحتی خوگری ونیز استعمال نفننی بدان، تاریخی طولانی دارد. لیکن از قرن 19 به بعد است که به سبب تاثیر فراوان بر جنبه های متفاوت زندگی اجتماعی انسان ها، توجه بسیاری را بخود جلب کرده است. تحقیقات تاریخی ومردم شناختی نشان داده است که استفاده از مواد مخدر درگذشته صرفاً به بزرگسالان محدود بود ونوجوانان وجوانان به آن روی نمی آوردند. مصرف مواد مخدربه طور پراکنده درمراسم اعتقادی ومذهبی منحصراً توسط گروه های خاصی درشرایط معینی صورت می گرفت. اما بعدها هنگامی که مرفین، هروئین، کوکائین وبازار آمد، مواردی از اعتیاد جوانان نیزمشاهده شد . دردهه 1960 تعداد معتادان به این پدیده آنقدر اندک بودکه توجه اجتماعی را درمقایسه وسیع به خود جلب نمی کرد؛ اما دراوایل دهه 1970 استفاده از مواد مخدر ناگهان درمیان جوانان ونوجوانان شایع شد وبه صورت مساله ای جهانی وابعاد همه گیر آن بصورت یک موج از قاره ای به قاره دیگر گستــرش یافت.
ودردنیای هیــپیگری مــاری جوانا 1وسیله ای برای تفریح اشتراکی وگروهی شد وهمراه موسیقی وعشق به عنوان ســه رکن اساســی فرهنگی هیپیها متجلی گردید. 2 مشکل این آفت ویرانگر دردهه مذکور به چند کشور صنعتی ثروتمند جهان محدود می شد، اما اینک به یک معضل جهانی تبدیل شده وآثار تخریبی آن بیشتر متوجه کشورهای توسعه نیافته است.
گسترش کشت وتجارت مواد مخدر اثرات بسیار خوبی برتوسعه اقتصادی کشورهای تولید کننده داشته است. براساس یافته های یک موسسه تحقیقات اقتصادی درکلمبیا، بیش از80 درصد سودتجار عمده مواد مخدراین کشور درخارج سرمایه گذاری می شود ودولت سالانه معادل یک میلیارد دلار صرف مبارزه با گروه های مسلح تولید کننده این مواد وحفاظت از جان مقامات کشور می کند.
حجم معاملات کارتلهای جهانی مواد مخدر سالانه به 5/1 تریلیون دلار بالغ می شود. درآمد حاصله ازتجارت غیرقانونی آن، ازصادرات نفت بیشتر شده وتنها از درآمد حاصل ازصادرات اسلحه درجهان کمتر است.
_______________
1- ماری جوانا یا حشیش ماده ای است که ازگل وساقه گیاه شاهدانه به دست می آید ودرایران به عنوان ‹‹بنگ›› معروف است. این ماده حالتی تخدیری درانسان بوجود می آورد که توام با پرحرفی، آوازخوانی وخنده های غیرارادی واحمقانه است.
2- قبل از پیدایی هیپیگری درآمریکا، تفریح جوانان بصورت انفرادی بود وهرکس به تنهایی به تدارک سرگرمی می پرداخت، اما ماری جوآنا مرز مالکیت خصوصی وانفرادی تفریح را شکست وآن را بصورت اشتراکی درآورد. اینک ماری جوانا دست به دست می گردد وهمگان را دراین تفریح شامل می شود. به بیان دیگر، ماری جوانا بیشتر نشانه یک شیوه فرهنگی است تا یک ماده مخدر(صالحی- 1371-156).
درپاسخ به نگرانی های فزاینده بین المللی درباره این بلای خانمانسوزبودکه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، کنفرانس بین المللی مواد مخدر وتجارت ممنوع را درسال1987 دروین تشکیل داد.
هدف کنفرانس، ترتیب دادن اقداماتی درسطح محلی، ملی و بین المللی برای مبارزه با مواد مخدر همچنین مشخص کردن فعالیت های آینده درزمــینه آموزش های پیشگیرانــه، کاهش مصــارف غیرقانونی، فشارهای قانونی ، ریشه کن کردن منابع مواد مخدر، وتوان بخش معتادان وبه خصوص وارد کردن آنان به اجتماع بود. درحلسات این کنفرانس ‹‹ گیسب دب گنارو›› عمل تولید کنندگان موادمخدر سرکوب نخواهد شد مگر اینکه فرهنگ اعتیاد ازمیان برداشته شود واین بدان معناست که مبارزه ای سرسختانه وپیگیر باید علیه تولید کنندگان ، قاچاقچیان وسندیکاهای جنایتکار وقدرتمندی که از این راه پول هنگفتی به جیب می زنند، صورت گیرد.
بیان مساله
موضوع: ‹‹ راهکارهای پیشگیری ازاعتیاد دربین دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر کوهدشت››
– تعریف راه کارها: به مجموعه راه حل های پیشنهادی برای حل یک مساله یامشکل راه کار گفته می شود.
– تعریف پیشگیری: پیشگیری درفرهنگ لغات به معنای جلوگیری ازوقوع چیزی یا کاری است ودراصطلاح هررشته ای ازعلوم با موضوع آن ترکیب می شود، چنانچه درحقوق جزا، پیشگیری ازوقوع جرم، درپزشکی، پیشگیری از بیماری ودراین تحقیق، پیشگیری از استفاده نابجای مواد مخدر، روان گردان درمعنای اصطلاح سازمان بهداشت جهانی (Drug Abuse) ترتون والکل می باشد.
– تعریف اعتیاد: اعتیاد چیست؟ اعتیاد را به عادت کردن1، خو گرفتن، خوگر شدن وخود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنی کرده اند. به عبارت دیگر، ابتلای اسارت آمیز به ماده مخدر که ازنظر جسمی یا اجتماعی زیان آورشمرده شود اعتیاد نام دارد.
اصطلاح اعتیاد به سهولت قابل تعریف نیست، اما عواقب آن به صورت های مختلف نظیرکم شدن تحمل2 ووابستگی بدنی3 هویدا می شود.
درطب جدید به جای کلمه اعتیاد، وابستگی به دارو4 به کارمی رود که دارای همان مفهـوم ولـــی دقیق تر وصحیح تر است.
_______________
1- اعمال عادت شده معمولاً اتوماتیک وار بدون تفکر واندیشه انجام می گیرد. به عبارت دیگر ‹‹عادت›› تابع یک اصل فیزیکی که ازهوش واراده فرد جداست، می باشد.
2- Tolerance
3- Physical Dependence
4- Drug Dependence
– تعریف مواد مخدر: سازمان بهداشت جهانی ماده مخدر را این گونه تعریف می کند‹‹ هرماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بریک یا چند عملکرد ازعملکرد ها تاثیربگذارد، ماده مخدر است››. این تعریف مصرف کنندگان مواد مخدر را افراد غیر طبیعی ومنحرف می داند وبر اساس آن مخدرهایی نظیر توتون ومشروبات الکلی وهم مخدرهای غیرقانونی مانند: هروئین، 1ال.اس. دی2 را دربر می گیرد.
– ازنظر آسیب شناسی هردارویی که پس ازمصرف چنان تغییراتی را درانسان بوجود آوردکه از نظر اجتماعی قابل قبول وپذیرش نباشد واجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد، آن دارو مخدر است وکسی که چنین دارویی را مصرف می کند معتاد شناخته می شود.
تعریف دانش آموز پیش دانشگاهی
به کلیه کسانی که درمقطع دبیرستان تحصیل می کنند وسال سوم دبیرستان را گذرانده اندو موفق به اخذ دیپلم شده اند ومشغول به تحصیل درسال آخر دوره دبیرستان هستند دانش آموز پیش دانشگاهی می گویند.
تعریف شهر کوهدشت
شهر کوهدشت مرکز شهرستان کوهدشت است که این شهرستان یکی ازتوابع استان لرستان
است که درفاصله 90کیلومتری استان لرستان قرار دارد.
________________
1- هروئین پودرکریستالی سفید رنگی با طعم تلخ وازمشتقات تریاک است که با عمل تقطیر مستقیماً از مرفین استخراج می شود.
2- ال.اس.دی. مخفف یک اصطلاح آلمانی به معنی مواد توهم زا است وبصورت گرد سفیدرنگ یا قرص روشن وبدون رنگ ومزه وبو یافت می شود.
اهمیت وضرورت تحقیق
با توجه به اهمیت زیادی که این تحقیق دارد برآنیم تا با انجام آن راهکارهای جهت رهایی از این دام با جستجو دراثرات اعتیاد برروی نحوه زندگی ومعیشت افراد گام برداریم وبا توجه به اینکه چقدر از نیروی انسانی ما روزانه دراین راه تلف می شود وچقدر از این بابت ما ضررمی بینیم؟ با توجه به اینکه 80% افرادی که درزندان ها بسر می برند گرفتار اعتیاد هستند وبیشتر آنهانیز جوان وجزءنیروی کار این مرز وبوم هستند.
پس این خود اهمیت وضرورت تحقیق را مشخص می کند. متاسفانه برخی از افراد با انتخاب این راه که به بن بست اعتیاد منتهی می شود، خودرا از بسیاری پیشرفت ها منع کرده اندو گرفتار زندان شده اند وبه جای قرار گرفتن درچرخه اقتصادی کشور وکمک به آبادانی این کشور واستفاده بهتر از زندگی، بدون هیچ هدفی درچهاردیواری زندان مشغول سپری کردن مدت حکومت خود هستند. آیا این مهم نیست که بدانیم سرنوشت چنین افرادی بعد از اتمام محکومیت چیست؟ آیا این مهم نیست که بعد ازخارج شدن ازاین محیط چه خواهندکرد؟
آیا بازهم به این علت که بیکارند وجامعه آنها را رد کرده به این محیط بازنخواهند گشت؟ همه این سوالات نشانگر اهمیت فوق العاده تحقیق می باشد وبا اینکه آیا می توانیم ازنتایجی ازسوی امروزه مسئله اعتیاد به مواد وداروها چه به مواد مجاز وغیر مجاز، بصورت یک مشکل جهانی وفراگیر درآمده است. آمارهای منتشره ازسوی سازمان های بین المللی، بخصوص سازمان بهداشت جهانی، کمیته کنترل جهانی مواد مخدر، وسازمان یونسکو حاکی از افزایش فزاینده مصرف این مواد درسطح جهان است. تنها تفاوت موجود بین کشورها ورده های سنی مختلف، درالگوی مصرفی آنها است. برهیچ کس پوشیده نیست که گسترش این روند بییشتر تیشه بر ریشه بنیادهای اخلاقی، اقتصادی واجتماعی یک جامعه می زندوآن را ازدرون دچارفساد می کند ودرنهایت به انحطاط می کشد. این مشکل امروزه آنچنان خودنمایی می کند که هیچ کشوری نمی تواند خود را کاملاً مصون از آن بداند.
ازاین رو پی بردن به علل سوء مصرف داروها ومواد به عنوان اولین قدم پیشگیری مطرح می شود از آنجا که اعتیاد دارویی ووابستگی به مواد مخدر موضوعی پیچیده وچند بعدی است، طبیعتاً فعالیتی فراگیر وگسترده درهمه جوانب اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، مذهبی، آموزشی و… را طلب می کند. آنچه مسلم است علاج واقعه قبل ازوقوع ، بیش ازهر راه حل دیگر با عقل سلیم جوردرمی آید. مطالعات جهانی نشان داده است که درپیشگیری اولیه، آموزش همه جانبه نقش قطعی وتعیین کننده دارد وسرمایه گذاری دراین بخش نتایج بلند مدت ودیرپایی حاصل می کند.با توجه به مطلب ارائه شده واهمیت مساله پیشگیری ازاعتیاد می توان به اهمیت وضرورت این تحقیق پی برد ما برآنیم که بتوانیم به اهمیت وحساس بودن این مساله گامی جهت رسیدن به جلوگیری ، راهی جهت پیشگیری ازاعتیاد برداریم. ازسویی حساس بودن سن دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی و ورود به دوره جدیدی درزندگی تحصیلی وشغلی می توان به اهمیت بالای این تحقیق پی برد.
امید است که با توکل برخدا ویاری اساتید محترم گامی درجهت رسیدن به این مهم که همانا آشنایی این قشر عظیم وحساس جامعه با معضلات وپی آمدهای اعتیاد است برداریم. انشاءالله
اهداف تحقیق
هر تحقیق بالطبع دارای هدف خاصی می باشد. که محقق درنظر دارد به این اهداف دست پیدا کند. تا بتواند با ارائه راه حل های مناسب مشکل جامعه را نیز حل کند. هدف از تحقیق درزمینه اثرات اعتیاد دروهله اول پاسخ به سوالات ذهنی محقق بود که او زا واداربه تحقیق دراین رابطه نموده است. که بتواند روشن کند که آیا اعتیاد درموفقیت یا عدم موفقیت فرد درزندگی تاثیر دارد یا خیر ودیگر اینکه اصولاً چه افرادی به دام اعتیاد گرفتار می شوند. وچرا روزبه روز برتعداد معتادان افزوده می شود.
پیدا کردن پاسخ این سوالات باوقت کمی که دراختیار محقق می باشد امکان پذیر نیست واین درحیطه کاری متخصصین وکارشناسان است که به طور جدی دنبال نمایند وهمچنین این کارتوجه عمیق مسئولان کشور را می طلبد. بنابراین حداقل کاری که ما می توانیم انجام دهیم تحقیقی هرچندسطحی دروقتی اندک است که امید است درآینده ای نه چندان دور با این مشکل وداع کنیم.
وبه گفته مجتبی جبل عاملی جانشین دبیرکل ستاد مواد مخدر: با توجه به تدوین سیاست های کلان مبارزه با مواد مخدر از این پس پیشگیری ازاعتیاد اولویت اول مبارزه با مواد مخدردر کشوراست. بنابراین ما امیدواریم که با انجام این تحقیقات جزئی اثرات اعتیاد را ریشه یابی کنیم وبا ارائه راه حل های مناسب گامی مثبت درپیشگیری از اعتیاد جوانان برداریم.
فرضیه های تحقیق
1- به نظر می آید که، سازگاری والدین درگرایش فرزندان به اعتیاد موثر است.
2- به نظر می آید بیکاری یکی ازعوامل کشش افرادبه اعتیاد است.
3- به نظر می آید میزان درآمد خانواده درابتلای افراد به اعتیاد موثراست.
4- به نظر می آید عدم آگاهی والدین از روحیات ومسائل خاص جوانان درگرایش فرزندانشان به اعتیاد موثر است.
5- به نظر می آید تنها ومجرد زندگی کردن افراد درابتلای آنها به اعتیاد موثر است.
تعیین متغیرها
دو نوع متغیر دراین تحقیق وجود دارد:
– متغیر مستقلX – متغیر وابسته Y
متغیروابسته: اعتیاد
متغیر مستقل : معاشرت با دوستان ناباب- علاقه- بیکاری- وجود معتاددرخانواده- مشکلات خانوادگی- رتبه تولد وتحصیلات- میزان توجه والدین.
تعاریف عملیاتی مفاهیم
1) اعتیاد
الف- تعریف نظری: درمعنای وسیع عبارت است ازرفتاری که براثر عادت برفرد چنان مسلط میشودکه کاملاً ویا تا حدودی رفتارهای سالم او را تحت تاثر قرارمی دهد وآنها را تحت سیطره خود در می آورد.
ب- تعریف عملی: اعتیاد به استفاده مکرر وزیادازمواد مخدر ومحرک والکل اطلاق می گردد.
2) دانش آموزان پیش دانشگاهی
الف- تعریف نظری: به کلیه افرادی که مدرک دیپلم خود را اخذ کرده اند ودردبیرستان مشغول گذراندن آخرین سال تحصیلی خود قبل ازورود به دانشگاه ها می باشند.
ب) تعریف عملی: این افراد دررشته های مختلف تحصیلی ازجمله علوم انسانی، تجربی وریاضی مشغول به تحصیل هستند.
3) مواد مخدر
الف- تعریف نظری: هرچیزی که انسان یا حیوان را ازحالت عادی خارج کند مانند هزچیز لذت آور.
ب) تعریف عملی: مواد مخدر انواع واقسام زیادی دارد، مانند حشیش، تریاک، هروئین و… .
فصل دوم
ادبیات
تاریخچه مواد مخدر
هزاران سال بشر درتمام روی زمین از مواد مخدربه عنوان یک وسیله فراموشی ورهایی ازغم واندوه استفاده کرد. از قدیمی ترین ازمنه تاریخ انسان تمایل به مصرف مواد داشته که درحالت روانی وهوشیاری ازتغییر بوجود آورده الکل وتریاک درمیان قدیمی ترین داروها روان گردان قرار دارند که دربسیاری ازفرهنگ ها مورد استفاده قرار گرفته اند.
درنقاشی ها که برروی سنگ حک شده طرح هایی ازگل بوته شقایق وخشخشان دیده شده است. قدیمی ترین این آثارر مربوط به 4000 سال پیش درنواحی روم ومصر باستان بوده است. بامیان وسومریان، فنیقیها وآشوریان با خواص مواد مخدرآشنا بوده اند.از2000 سال پیش بیشتر مصری ها، پارت ها، هندوها، چینی ها، ژاپنی ها، رومیان ویونانیان ملت هایی بوده اند که خشخشاش رابعنوان داروی مغز شناخته ومورد استفاده قرارداده اند.
بریکی ازسکه های قدیم یونان تصویر بوته خشخشاش دیده شده است. خود واژه افیون نیزدارای ریشه یونانی است.
بقراط ازشیره خشخاش به عنوان داروی خواب آور، مسکن درد سخن گفته است.
افلاطون درجهت استفاده های طبی از مواد وبه منظور کاهش از درد بیماران خود مطالعاتی داشته است وخود خواص شیرها، گرد خشخشاش را آزمایش کرده وبرای مداوای بیماران مورداستفاده قرارمی داده است . کشورهندوستان بعد ازمصر باستان قدیمی ترین سرزمینی است که در آن مصرف مواد رواج داشته است وعده ای براین باورند که زادگاه اصلی افیون هندوستان بوده است. هندی ها درمورد مصرف تریاک تعصب خاصی داشتند وتریاک را دارویی آسمانی وشفا بخش می دانستند وآنرا بهترین درمان کلیه الام جسمی وروحی می دانسته اند وحتی اعتقاد داشتند که پلیدی های انسان چون خشم، غضب، حسد، هوی وهوس های انسانی را ازانسان دور می کند. 200 سال قبل درمحافل ادبی فرانسه، حشیش مورد توجه بوده است. ازدانشمندان ایرانی زکریای رازی وابوعلی سینا به خواص دارویی تریاک توجه داشته اند. با پیشرفت علم طب وشیمی انواع داروهای مخدر زیادتر شد ومصرف طبی به سوی مصرف که امروزه اعتیادش می خوانیم کشیده شده است.
معرفی تریاک به انگلستان که با تجارت چینی بوجود آمد موجب سوء استفاده های وسیع از آن درقرن 19 گردید. درضمن جنگ های داخلی آمریکا، ابداع تزریق این داروها سبب استفاده غیر طبیعی وسیع ازمرفین شد. هروئین درسال 1898 برای اولین باربصورت گرد سفید رنگ مورد مصرف قرار گرفت.یکی ازداروهای دیگر برمورها بود که اواسط قرن 19 بعنوان خواب آور رواج یافت. اواخر قرن نوزدهم غربی ها گیاهانی راکه به منظور تخدیر بکار می رفتند مثل کاکوئین وحشیش شناختند قبل از جنگ ژاپن هزاران جوان سوی آمختامین ها روی آوردند وکنترل مسئله مستلزم تدبیرهایی مثل ایجاد موسسات روانپزشکی وایجاد موازین قانونی بود.
کاکوئین که اولین با توسط بومیان آفریقا کشف شد بصورت جویدن، مورد مصرف قرارگرفته است این ماده درحال حاضر ازمواد مخدر وپرمصرف درقاره آمریکا واروپاست. درحالی که ماری جوانا ها لوسنوردنها دردهه 7 این قرن درطبقات متوسط وبالای متوسط امریکا شیوع یافت. هروئین ترکیب قوی وسریع الاثر مرفین یک مسئله طبی وقانونی وخیم مردم شهری وفقیر سیاه پوست گردید. درسال 1970 ثابت شد که فقط درشهر نیویورک صد هزار معتادبه مواد مخدر وجود دارد. مع هذا درمراحل آخر جنگ ویتنام، انواع خاصی ازتریاک دردسترس سربازان آمریکایی درویتنام قرارگرفت . مطالعه ای نشان داد که نیمی ازسربازان آمریکایی درویتنام درسال 1970 ازتریاک ومشتقات آن استفاده می کردند و20 درصد تقریباً مصرف کننده دائمی بوده اند.
ژاپن
تا قبل از 1945 درژاپن اثری ازمشکلات اعتیاددیده نمی شود از این رو آن را دور آرام نامیده اند درژاپن شکل اعتیاد از سال 1945 آغاز وبه چند دوره تقسیم گردید:
1- اولین دوره که پس ازجنگ دوم بودواستعمال محرک ها رواج داشت دراین دوره به علت شرایط ناشی ازجنگ ، استعمال مواد محرک بویژه بین کارگران شب کار، دانش آموزان برخی ازافرادی که مردم را به نحوی سرگرم می نمودند شیوع یافت.
2- کاهش استعمال محرک های مشکل استعمال مواد مخدر بویژه هروئین آغاز گردید بطوری که آماردرسال 1961 نشان می دهد چهل هزار معتاد به هروئین وجود داشت که دراین دوره افزایش چشمگیری مصرف هروئین به چشم می خورد.
3- دروه آرام 1969-1964 که ازمصرف هروئین ومواد مخدر کاسته شد ژاپن ازنظر اعتیاد دوره آرامی را گذراند.
4- دوره رواج مجدد ، محرک ها درسال 1970 از این سال مصرف محرک ها دوباره دو برابر شد وشیوع یافت.
چین
در گذشته دور در چین آشنایی چندانی با مواد افیونی نداشته اندو نوشته های تاریخی بیانگر آنند که از آن به عنوان گل زینتی استفاده می کرده اند در سالیان دراز پس از آن به خاصیت تخدیری آن پی برده اند، چین می نماید که تریاک به عنوان ماده مخدر نخست به هندوستان و سپس به چین زودتر از دیگر کشورها پاگذاشت. در قرن 17 میلادی که پای اقدام اروپای به قاره آسیا باز شدکشیدن و استعمال تریاک نیز گسترش یافت به معنای دیگر پدید اعتیاد با آمدن بیگانگان استعمارگر در شرق آغاز شد و یکی از انگیزه های انتشار اعتیاد در آسیای کمپانی هند شرقی انگلیس در هند بود. تریاک ابتدا در هند و آسیای صغیر تولید می شده است. بیش از 1767 واردات تریاک چین در هند از دویست صندوق در سال تجاوز نمی کرد. حکومت شنگ واردات تریاک را به منظور استفاده در ترکیبات دارویی و طبی مجاز ساخته بود. در سال 1773 حکومت انگلیسی هند، سیاست تبه کارانه صادرات تریاک به چین پیش گرفت و حق انحصاری تجارت تریاک را به کمپانی هند شرقی واگذار کرد. به منظور تکمیل این سیاست در سال 1798 حق انحصاری تجارت تریاک را به کمپانی هند شرقی تنویض کرد تا سال 180 تریاک صادر شد به چین به مرز دو هزار صندوق رسید از آغاز تنها اشراف- مقامات، مالکان و تجارثروتمند تریاک دود می کردن. بعدها از هر قماشی، انگل و مفت خور طبقه حاکم مانند خواجگان، دربار، گردانندگان عشرتکده ها حاملان تخت روان، سربازان، راهبان و راهبان بودایی، شهر معتاد شدند، بر طبق بررسی در سال 1853 بیش از دو میلیون نفر تریاک دود می کردند.
تاریخچه تریاک و مواد مخدر در ایران
درباره ورود تریاک به ایران قولهای متفاوتی وجود دارد. به نظر عده ای تریاک از طریق عربها به ایران وارد شده. برخی محققین مدعی اند که در حمله مغول ب هایران، سربازان مغولی افیون را وارد ایران کردندو عده ای نیز ورود تریاک به ایران را تحفه نادرشاه پس از لشکرکشی به هند و مراجعت به ایران می دانند. در زمان غزنویان بیشتر سلاطین و درباریان و توانگران مصرف و خوردن تریاک متداول بوده رواج تریاک کشی در ایران از زمان صفویه شروع شده و درباریان اغلب به این ماده معتاد بودند در این زمان مردم ایران عثمانی معتقد بودند تریاک مایه قوت، جرات و جسارت می شود. در زمان شاه طهماسب اول صفوی خوردن تریاک به حدی میان شاهزادگان و سران دولت رواج داشت که همیشه مقدار زیادی تریاک در انبارهای شاهی نگهداری می شده عصر صفوی را کی توان عصرآغاز مصرف مواد مخدر به صورت گسترده دانست رواج تریاک در این عصر به اندازه ی بود که شربت تریاک در عطاریها به فروش می رسید و مردم به سهولت می فرمودند و می خوردند.
تریاک کشی به صورت جدید از زمان قاجاریه با فعالیت استعمارگران شکل گرفت و در واقع شکل سیاسی مواد مخدراز این زمان آغاز گردید. کشت خشخاش در ایران از زمان امیر کبیر در مرحله آزمایش بوده است و بنا به نوشته روزنامه وقایع اتفاقیه زراعت خشخاش در اطراف تهران به عنوان آزمایش انجام می شده است.
شاید اولین عاملی که در گسترش و رواج مواد مخدر در ایران بیشترین مهم را داشت پذیرش مواد مخدر به عنوان یک داروی مسکن آلام از سوی مردم به علت فقدان بهداشت و بی اطلاعی بود. شرایط ایران در دوره قاجاریه مناسب ترین زمینه را برای پذیرش اینگونه تصورات فراهم کرده و ماده مخدر تریاک در فرهنگ جامعه جای گرفت.
چنانچه ملاحظه می شود همراه با رشد استعمار در جامعه های در حال رشد، کشت خشخاش و اعتیاد به تریاک در روستاهای ایران متداول گت و خرید و فروش آن معمول شد. چون انگلیسی ها تریاک ایران را خوب می خریدند، کشاورزان دست از زراعت گندم کشیدند و قسمت زیادی از اراضی گندم را کشت خشخاش و اعتیاد تخصیص دادند، به طوری که تریاک به صورت یکی از مهمترین اجناس صادراتی ایران در آمده در زمان حسن صباح نیز فداییان وی حشیش مصرف می کرده اند و بعد از استعمال با جرات شده و کارهای دشوار را تا سر حد مرگ انجام می دادند.
تاریخچه مصرف هروئین در ایران
استعمال هروئین در ایران مانند کشورهای اروپایی و آمریکا سابقه طولانی ندارد و گرچه پس از جنگ جهانی دوم این سم در جهان پخش و شناسانده شد ولی در ایران بیش از سی سال است که هروئین قدم به قدم در اجتماع ما پیش رفته است. برخی معتقدند به علت عدم دسترسی به تریاک مورد نیاز خود به هروئین روی آوردند، در نتیجه منبع کشت خشخاش و فروش تریاک بود که معتادان به علت عدم دسترسی به تریاک مورد نیاز خود به هروئین روی آوردند. اما به نظر کارشناسان این هروئین سابقه اعتیاد به تریاک را ندارد، ثانیاً هروئین در طبقه جوان ومرفه نفوذ کرد در حالیکه معتادان به تریاک را بیشتر افراد میانسال و سالخورده تشکیل می دهد، ثالثاً در کشورهایی که سابقه کشت خشخاش و مصرف تریاک ندارند آمار معتادان به هروئین زیاد و چشمگیر است.
در زیر برخی آمار و اقلامی که در شهرستان کوهدشت جمع آوری شده آمده است
مناطق آلوده :
خیابان بوعلی ، فردوسی ، تازه اباد شاهیوند ، پارک بهشتی ، خیابان جهاد شمالی و جهاد جنوبی ، روستای توه خشکه ، بره کلک ، سرطرهان
بیشترین نوع مصرف مواد به ترتیب :
1. کراک 2. هروئین 3. شیشه 4. تریاک
بیشترین کشفیات :
تریاک 60 کیلو
بیشترین قشر آلوده :
جوانان بیکار ، کارگر ، کارمندان دولتی. و سنین 18 تا 30 سالگی
اعتیاد
اعتیاد مساله ای است که از دیرباز متناسب با شدت و وخامت آن، مورد توجه قرار گرفته است. زمانی در کشورهای ایران، ترکیه وچین برای مبارزه با اعتیاد به کشتار معتادین اقدام می کردند ودر غرب معتادین را به زندان می افکندند.گاه به جای تلاش جهت کنترل مواد روان گردان ،عنان اعتیاد را رها کرده و به تشکیل سمینارها و کنفرانسها دل خوش داشته اند؛بدون آنکه در جهت بر طرف کردن اعتیاد مورد بهره وری قرار گیرند.از طرف دیگر بازنگری معتادین اغز مواد روان گردان بدون میل و همکاری آنها، نتیجه مطلوبی ندارد و وابستگی روانی،آنها را مجددا به اعتیاد سوق می دهد، اگر معتقد باشیم که از طریق برخوردهای علمی با اعتیاد امکان موفقیت بیشتر است،نباید از شناخت و بررسی های نظری آن غافل بمانیم.همگام با اقدامات باز دارنده جهت جلوگیری از اشام اعتیاد، لزوم کارهای تحقیقی و کتابهایی که در این زمینه منتشر می شود محسوس است. و متاسفانه کتاب جامعی که از هر جهت مطلوب باشد کمتر به رشته ی تحریر در آمده است. فیزیولوژیست ها در مورد زندگی تعریف خاصی دارند. بر طبق نظر آنها زندگی کوششی است توسط ارگانیزم برای ایجاد تعادلی جسمانی که دائم در حال از دست رفتن می باشد.این تعریف را از جهاتی می توان به زندگی روانی تعمیم داد. حفظ تعادل روانی در مقابل محرک های مختلف محیطی وبرخی ناملایمات روزمره گاهی به دشواری انجام پذیر است. محرک- های مختلف بر شخص اثر گذاشته فشار تولید می کنند.
اگر آستانه ی تحریک پذیری فرد(که با یادگیری های اولیه، ساخت جسمانی، درجه سلامت خصوصیات و شرایط دیگر فرد بستگی دارد)در سطح نسبتا بالاتری باشد،بسیاری از ناملایمات تاثیری ندارد و به انفعالاتی منجر نمی شوند. پاره ای از تحریکات که بالاتر از آستانه ی ادراکات روانی اند ولی دارای قدرت زیادی نیستند، شخص قادر به تحمل فشار آنهاست. ولی تداوم ناراحتیها خفیف به مرور تعادل روانی شخص را به هم زده وفشارهایی تولید می کند.
برای رهایی از ناراحتیهای مختلف طرق گوناگونی وجود دارد (مکانیزم های دفاعی)که بعضی از افراد در اثر یادگیری و تربیت غلط (والدین) از بین آنها وسیله دفاعی نامناسبی را انتخاب می کنند که شرح نمونه ای از آنها بدین منوال است :
من یا شخصیت فرد که در هنگام تولد به وجود می آید و تا پایان دوران کودکی به رشد و تکامل خود ادامه می دهد. در خلال گذراندن این مراحل، کودک مکانیزم های دفاعی را نیز کسب میکند که بعد ها جزئی از شخصیت وی می شود.در مقابل رویدادها و حوادث مختلف، والدین متناسب با روشهای رفتاری وتمایلات خود یک نوع واکنش را از طفل بیشتر پذیرفته و آن را در وی تشویق می کنند. بنا به عقیده ی پاولف که معتقد است تمام زندگی روانی انسانها بر پایه ی یادگیری استوار ست که از طریق شرطی شدن کسب شده اند،رفتار دفاعی به خصوص از جانب اطرافیان طفل پاداش داده می شود وسایر عکس العمل های رفتاری او را نه تنها پاداش مثبتی نداده
بلکه مورد تنبیه نیز قرار می دهند. در این مورد یک مثال می تواند موضوع را روشن تر تشریح نماید:
طفلی مورد تنبیه پدر قرار می گیرد،در این مرحله طفل ممکن است چندین وسیله دفاعی را برای از بین بردن فشاری که در نتیجه تنبیه عارض شده است به کار برد:
1)گریه کند (رجعت عکس العمل دفاعی)
2)همراه با گریه کردن داد و فریاد نیز راه بیندازد (پرخاشگری)
3)با مشت به در و دیوار بکوبد و احیانا به طفل کوچکتر از خود حمله نماید (جابه جایی)؛ ویا به اعمال و واکنش های دیگری روی بیاورد (سایر مگانیسم های دفاعی). در این هنگام اگر از جانب پدر (معمولا به علت سرو صدا و خرابکاری های طفل) از عکس العمل های مختلف طفل مجددا ممانعت به عمل بیاید، مادر که در این هنگام فرضا ناظر این صحنه بوده است، با در آغوش گرفتن و نوازش طفل تالمات وی را بر طرف می سازد و بدین ترتیب وی را تشویق می نماید تا در مقابل ناکامی ها عکس العمل نشان ندهد و برای بر طرف کردن ناراحتیهای خود به آغوش وی پناه برد. چنین رفتاری از راه پاداش- ها وشرطی شدن توسط طفل یادگیری می شود. بدیهی است که اراده وخواسته طفل در این یادگیری نقشی ندارد وشاید در طول زندگی خود نیز هرگز نتواند به مضرات آن آگاهی پیدا کند. واضح است که چنین افرادی در تمام طبقات مختلف اجتماعی وجود دارند و اطفالی با چنین تربیت و یادگیری ممکن است از نظر تحصیلی نیز مدارجی را طی کنند. پایه تحصیلات با اعتیاد چندان وابستگی ندارد و کسانی که تحصیلات عالی دارند تقریبا به نسبت دیگران به اعتیاد وابستگی پیدا می کنند.
فروید با دیدگاه شخصی خود علت اساسی اعتیاد را را در سیستم روانی فرد جستجو می کند.بر طبق نظرات وی،اعتیاد زمانی که با آگاهی از اثرات تخریبی آن توام گردد، به علت وجود انگیزه تخریبی ایجاد می شود.در نتیجه شخص با نابودی و صدمه زدن به خود و دیگران به تشفی این غریزه می پردازد و این انگیزه نهایتا انسان رابه طرف مرگ سوق می دهد.
اعتیاد به شکلی که مشاهده می شود مخصوص بشر است و استعمال آن به انسان مجال می دهد تا برای اندک زمانی از رنج و ناراحتیهای خود آسوده تر گردد.
اعتیاد از جنبه های مختلفی با بیماری (روانی- جسمانی) در ارتباط است. بعضی از بیماران برای تسکین یا بهبودی خود به داروهای روانگردان روی می آورند و حالاتی که بعد از استعمال داروها در شخص به وجود می آید دارای علایمی است که در برخی از بیماری های روانی نیز قابل مشاهده اند. همچنین مصرف مداوم مواد مخدر ابتلا به بیماری های جسمی و روانی را به دنبال دارد. رابطه ی بین اعتیاد و بیماری را می توان به شکل حلقه علت و معمولی زیر نشان داد.
بیماری= اعتیاد= بیماری
عتیاد
اعتیاد از دو جنبه مورد برسی قرار می گیرد که به طور خلاصه توضیح می دهیم.
اعتیاد به معنی وسیع کلمه:
اعتیاد یا عادت کردن به معنای خو گرفتن به چیزی است. اعمال عادت شده معمولا اتوماتیک و بدون تفکر و اندیشه انجام می گیرند. از این روست که برخی عمل عادت را تابع یک اصل فیزیکی می دانند که از هوش و اراده فرد مجزاست و در ردیف اعمال غریزی حیوانات قرار می گیرد. زیرا حرکات و رفتارهای عادت شده برای به وقوع پیوستن، عصب، عضلات و اندام های مخصوص را بدون دخالت و اندیشه و دقت به کار می گیرد. آن چه در این مبحث قابل نتیجه گیری است و اغلب محققان در این زمینه به آن معتقدند، کوششی است که باید انجام پذیرد تا عادات تحت کنترل انسان قرار گیرند. به عبارت دیگر عادات در زندگی باید مقید بشر باشند نه رهبر رفتار او.
در طب جدید به جای کلمه ی اعتیاد ، وابستگی به دارو به کار می رود که دارای همان مفهوم ولی دقیق تر و صحیح تر است . مفهوم این کلمه این نیست که انسان بر اثر کاربرد نوعی ماده شیمیایی از نظر جسمی و روانی به آن وابستگی پیدا می کند، به طوری که بر اثر دستیابی و مصرف دارو ، احساس آرامش و لذت به او دست می دهد؛ بلکه به این معناست که فرد با نرسیدن دارو به خماری ، دردهای جسمانی و احساس ناراحتی و عدم تامین دچار می شود.
سازمان بهداشت جهانی ، ماده ی مخدر را این گونه تعریف می کند: " هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد از عملکردها تاثیر بگذارد ، ماده ی مخدر است." این تعریف مصرف کنندگان مواد مخدر را افرادی غیر طبیعی و منحرف می داند و براساس آن مخدرهایی نظیر توتون و مشروبات الکی و همچنین مخدرهای غیرقانونی مانند هروئین و ال . سی . دی را در بر می گیرد
معتاد کیست؟
"معتاد کسی است که بر اثرمصرف مکرر و مداوم، متکی به مواد مخدر یا دارو شده باشد، "یا به عبارت دیگر" قربانی هر نوع وابستگی دارویی یا روانی به مواد مخدر، معتاد شناخته می شود."از نظر آسیب شناسی ، هر دارویی که پس از مصرف چنان تغییراتی را در انسان به وجود آورد که از نظر اجتماعی قابل قبول و پذیرش نباشد و اجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد، آن دارو مخدر است و کسی که چنین موادی را مصرف می کند معتاد شناخته می شود.بنابراین ، معتاد به کسی می گویند که در نتیجه ی استعمال متمادی دارو در بدن وی حالت مقاومت اکتسابی ایجاد شده ، به شیوه ای که استعمال مکرر آن موجب کاسته شدن تدریجی اثرات آن می گردد. از این رو، پس از مدتی شخص مقادیر بیشتری از دارو را می تواند بدون بروز ناراحتی تحمل کند و در صورتی که دارو به بدن وی نرسد، اختلالات روانی و فیزیکی در او ایجاد می شود.
انواع اعتیاد
با توجه به تعریف اعتیاد که قبلاً به آن اشاره شد، انواع اعتیاد را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
١- اعتیاد مجاز: به وابستگی و تداوم در مصرف موادی که به عنوان دارو شناخته شده و به طور طبیعی یا مصنوعی به دست می آید، اعتیاد مجاز می گویند که معمولاً شامل بسیاری از مواد است که با تجویز پزشک یا اغلب خودسرانه مصرف می شود. اعتیادهای مجاز به نوبه خود به دو دسته تقسیم می شوند.
الف) اعتیاد به مواد مخدر طبیعی و مصنوعی که به عنوان دارو شناخته می شوند.
ب) اعتیاد به موادی مانند تنباکو، سیگار و نظایر آن که تنها از دیدگاه روانی عادت آور است و تداوم مصرف را ایجاد می کند.
٢- اعتیاد غیر مجاز: وابستگی فرد به مصرف همیشگی مواد مخدر و بهره گیری ازعواملی که بنا بر قوانین کشوری یا بین المللی ( شرعی و مدنی ) غیرقانونی شناخته می شود، اعتیاد غیر مجاز می گویند. این امر در نتیجه ناپسند بودن مظاهر اعتیاد از دیدگاه شرعی ، پزشکی ، بهداشتی ، روانی و اجتماعی ، غیر مجاز تلقی می شود.
فرایند اعتیاد
اعتیاد به هر شکلی که باشد، معمولاً طی یک فرایند سه مرحله ای انجام می گیرد، این مراحل عبارت اند از:
١- مرحله آشنایی: در این مرحله شخص در اثر مسامحه یا تشویق دیگران یا میل به انجام یک کار تفریحی یا کنجکاوی یا علل دیگر مانند کسب لذت ، به مصرف مواد مخدر آشنا می شود.
٢- مرحله میل به افزایش مواد: در این مرحله ، بدن هر روز به مواد بیشتری نیاز پیدا می کند و بعد از مدت ها استفاده نامرتب از موادمخدر، شخص دچار شک و تردید شده، برای رهایی از آن با امیال خود دست به مبارزه می زند
٣- مصرف اعتیاد( بیماری): در این مرحله، بعد از شک و تردید و شاید مدتی ترک اعتیاد ، شخص سرانجام به مرحله اعتیاد واقعی می رسد که اگر مواد مخدر ، کم یا بدون رعایت ترتیبات لازم ناگهان قطع شود عوارض جسمانی و روانی در او ایجاد می شود.مصرف هروئین به سرعت موجب اعتیاد می شود. تریاک پس از مصرف دارو و حدود یک ماه متوالی به چنین مرحله ای می رسد. اما اعتیاد به الکل مستلزم مصرف آن به مدت طولانی تر است.
شخصیت معتاد
شخصیت فرد به ساختار روانی او بستگی دارد. شخصیت با توجه به برخی عوامل ساختاری ثابت، که با پایان بلوغ برای همیشه شکل می گیرد، تعریف می شود و فرد خواه بیمار باشد خواه سالم، ساختار بنیادی شخصیتش هرگز تغییر نمی کند.بین شخصیت و اعتیاد رابطه متقابل وجود دارد ؛ یعنی فرد به علت وضع خاص شخصیتی و نیازها و شکست ها، ناتوانی در برخورد با مسائل و ناکامی در زندگی، عدم ثبات عاطفی و ناملایمات دیگر به اعتیاد رو می آورد و اعتیاد نیز به نوبه خود موجب از بین رفتن انسجام روانی و هیجانی شخص می شود. بدین ترتیب بین اعتیاد و شخصیت ، دور باطلی ایجاد می گردد که مبارزه با آن مستلزم تغییر شرایط بیرونی و درونی، یعنی ایجاد اراده و روحیه ای قوی و آسیب ناپذیر است و بالاخره، به دلیل فساد بافت های مغزی که از مصرف مواد مخدر به وجود می آید، شخص کنترل حرکات خود را از دست داده، آمادگی آسیب رسانی به خود و دیگران را پیدا می کند. از این رو، به موازات افزایش معتادان، سرقت ها و انحرافات اجتماعی و اخلاقی نیز روز افزون می شود.شناخت شخصیت و ویژگی های رفتاری معتادان به منظور مبارزه با اعتیاد و نیز پیشگیری و درمان آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اعتیاد دگرگونی هایی در خلق و خوی معتاد به وجود می آورد که از احوال ظاهریش می توان بدانها پی برد
قوانین ایران درباره اعتیاد
در ایران قوانین به منظور ایجادمحدودیت هایی در امر کشت خشخاش واستعمال تریاک تصویب گردید. قانون تشدید مجازات و تکبین کشت خشخاش و قاچاقچیان مواد مخدر در سال 1348 به تصویب مجلس رسید. طبق این قانون برای ریشه کن کردن مواد مخدر مجازات دراعدام برای قاچاقچیان و سوداگران مواد مخدر پیش بینی گردید. لایحه قانونی تشدید مجازات مواد مخدر نیز در سال 1359 به تصویب رسی. از سال 1367 مبارزه با مواد مخدر شدت بیشتری پیدا کرد که مهمترین آن ایجاد پایگاه های مجهز در مرزها بود.
تاریخچه کنترل بین المللی مواد مخدر
با توجه به افزایش آمار معتادین و عواقب وخیم و گوناگون اعتیاد، کنترل بین المللی مواد مخدر مطرح گردید و اولین بار در سال 1909 در شهر شانگهای تشکیل گردید. منظور از برپایی این کمیسیون پیروی از اصولی چون کنترل تریاک، محدود ساختن تولید، کنترل و فروس آن و نظارت بر موارد استعمال در زمینه های علمی و پزشکی بود.
دومین جلسه ای که برای این منظور تشگیل گردید بعد از جنگ جهانی دوم بود که کنترل تولید و فروش تریاک تحت نظر و مسئولیت مستقیم جمعی مرکب از نمایندگان کشورهای مختلف در آمد در حال حاضر چهار سازمان بین المللی به نامهای زیر در زمینه تریاک و مواد مخدر و نظارت بر آن مشغول مطالعه و فعالیت می باشند.
کمیسیون مواد مخدر، کمیته مرکزی دایمی تریاک، کمیته کارشناسان موادی که متخصصین سم می باشند ارگان کنترل مواد مخدر
علل اعتیاد از نظر فریمان
فریمان معتقد است که هرچقدر درباره ویژگی های شخصی معتادان مطالعه شود ما را ریشه اعتیاد نزدیکتر نخواهد ساخت. به نظر فریمان شخص از طریق تماس با فروشنده مواد، معتاد نمی شود بلکه از طریق گروه های غیر رسمی نظیر جشنها و مراسم و از طریق همسالان و ارتباط پذیرایی کننده و گرد همایی مشابه آن با این مواد آشنا می شوند.
دیدگاه چاپن
گزارش چاپن در کتاب جرم جوانان، مواد مخدر و سیاست دولت حاکی از آن است که نیم معتادان گفاه اند که با یک مصرف کننده ی دیگر آشنایی نزدیک داشته اند و قبل از سن 18 سالگی این مواد را می شناخته اند و نیز اکثر معتادان در نقاطی ساکن هستند که تعداد زیادی معتاد وجود دارد.
دیدگاه کلمن
از نظر کلمن علت اعتیاد به مواد مخدر می تواند هم عدم انطباق شخصی با محیط با شهر و هم تاثیرات فرهنگی و اجتماعی در آن دخالت داشته باشد. کلمن از 3 عامل مختلف سخن می گوید:
1- استفاده از مواد مخدر برای تسکین درد
2- اعتیاد به دلیل اختلالات شخصیتی و ناهنجاری های روانی
3- عوامل فرهنگ فرعی
که به دست می آوریم گامی مثبت در این راه برداریم یا نه.
مسئله اعتیاد مهمترین معضل کنونی ماست که همه دستگاه ها و مسئولان کشور برای کاهش و ریشه کن کردن پدیده شوم اعتیاد باید بسیج شونددر حالی که متاسفانه حساسیت کافی در کشور وجود ندارد. در صورتی که برخورد با این مسئه به همین صورت ادامه یابد چشم انداز خطرناکی برای آینده کشور متصور است. به گفته دبیر کل مبارزه با مواد مخدر که در رسانه ها اعلام شده که 2/1 میلیون نفر در ایران اعتیاد دارند و 800 هزار نفر هم مواد مخدر را بطور تفننی استفاده می کنند بر اساس این آمار سهم استان خراسان 200 تا 250 هزار نفر است.
تاریخچه عملی تحقیق
در زمینه اعتیاد تحقیقات مختلف صورت گرفته است. اما به غیر از نتیجه تحقیقات انجام شده در سال 1972 و مطالعات ‹‹هیئت تحقیق در مورد مواد مخدر›› ‹‹مشهور به گزارش پلیتر›› در سال 1977، اطلاعات آماری ما بسیار ناچیز است؛ چرا که داده هایی که معمولاً به دست ما می رسد عمدتاً مربوط به چگونگی مداوا، بازجویی های انجام شده، و نیز آیینه های مختلف دادرسی قضایی است.
به عکس و زمینه سرایت اعتیاد، برخی از تحقیقات، بخصوص تحقیقات ‹‹مرکز ملی اسناد مربوط به تحقیق درباره اعتیاد›› به روشن کردن مسئله اعتیاد کمک می کند.
فصل سوم
نوع تحقیق: تحقیق میدانی و توصفی است.
جامعه مورد مطالعه
در این تحقیق جامعه مورد مطالعه ما را دانش آموزان پسر پیش دانشگاهی شهر کوهدشت تشکیل میدهد که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل می باشند.
نمونه و شیوه نمونه گیری
نمونه تحقیق و افراد نمونه جامعه آمتری ما 30 نفر از دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر کوهدشت می باشند.البته پراکندگی بین این تعدادوجوددارد.شیوه نمونه گیری بصورت تصادفی ساده است.
ابزار اندازه گیری
پس از انتخاب گروه نمونه آماس مسئله مهم برای استفاده از این افراد و اطلاعات موجود مهمترین مسئله ابراز اندا ه گیری می باشد. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه و طرح سوالاتی در مورد اعتیاد و عوامل مربوطه به آن است که در حدود 20 سوال آمده است سوالات پرسشنامه در قسمت ضمائم ارائه خواهد شد.
روش آماس
این تحقیق برای به دست آوردن اطلاعات لازم در مورد راهکارهای کاهش اعتیاد بر مواد مخدر بین دانش آموزان پی دانشگاهی شهر کوهدشت است و چون از پرسشنامه استفاده شده است تک تک سوالات مطرح شده به صورت چوب خط بررسی شده در پایان درصدگیشه شده و نتیجه نهایی استخراج شده است.
روش جمع آوری اطلاعات روش تحقیق
در این تحقیق سعی شده است در جمع آوری اطلاعات از روش جامعه سنجی ‹‹سوسیومتری›› استفاده شود.
فصل چهارم
جدول شماره (1). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد راهکارهای کاهش اعتیاد به مواد مخدر
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
0
9
14
2
25
درصد
0
36
56
8
100
سوال شماره (1). درآمد بالای خانواده تا چه میزان در ابتلای افراد به اعتیاد نقش دارد؟
نمودار شماره (1). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنیها در مورد راهکارهای کاهش اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که هیچ یک از افراد گزینه خیلی زیاد را انتخاب نکرده اند و در میان گزینه های ارائه شده گزینه متوسط با فراوانی 14 نفر و درصد 56 % بالاترین انتخاب را به خود اختصاص داده است. با توجه به آنار فوق می توان گفت درآمد بالای خانواده بطور متوسطباعث گرایش افرادبه اعتیاد می گردد.
جدول شماره (2). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر ولگردی در گرایش افراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
16
8
1
0
25
درصد
64
32
4
0
100
سوال شماره (2). ولگردی افراد تا چه میزان در معتاد شدن آنها موثر است؟
نمودار شماره (2). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر ولگردی در گرایش افراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 16 فر از افراد یعنی 64% افز افراد نظری موافق نسبت به تاثیر ولگردی در گرایش افراد به اعتیاد دارند. در این سوال گزینه کم با هیچ پاسخی کمترین انتخاب را دارد.
جدول شماره (3). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر پر نکردن صحیح اوقات فراغت در گرایش افراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
5
11
8
1
25
درصد
20
44
32
4
100
سوال شماره (3). پر نکردن صحیح اوقات فراغت تا چه میزان در ابتلای افراد به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (3). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد پر نکردن صحیح اوقات فراغت در گرایش افراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که از مجموع 25 نفری که به این سوال پاسخ داده اند 11 نفر گزینه زیاد را انتخاب کرده اند که این نشان می دهد 44% از افراد میزان تاثیر پر نکردن صحیح اوقات فراغت را در گرایش افراد به اعتیاد زیاد می دانند.
جدول شماره (4). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر فقر خانواده بر میزان گرایش افراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
4
4
11
6
25
درصد
16
16
44
24
100
سوال شماره (4). فقر خانواده تا چه حد بر اعتیاد افراد موثر است؟
نمودار شماره (4). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر فقر خانواده بر میزان گرایش افراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که گزینه های خیلی زیاد و زیاد با 16% کمترین انتخاب و گزینه متوسط با مجموع 11 نفریعنی 44% بالاترین انتخاب داشته است.
جدول شماره (5). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیراعتیاد ولدین بر اعتیاد فرزندانشان
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
3
13
6
3
25
درصد
12
52
24
12
100
سوال شماره (5). اعتیاد والدین تا چه حد بر ابتلای فرزندانشان به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (5). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیراعتیاد ولدین بر اعتیاد فرزندان فرزندانشان
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 52% از دانش آموزان میزان تاثیر اعتیاد و والدین به اعتیاد فرزندانشان را زیاد می دانند. 24% از آنها میزان تاثیر متوسط می دانند و از دانش آموزان نیز گزینه های خیلی زیاد و کم را انتخاب کرده اند.
جدول شماره (6). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر عدم آگاهی والدین از نیازها و خواسته های فرزندانشان در اعتیاد آنها
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
1
12
9
3
25
درصد
4
48
36
12
100
سوال شماره(6).عدم آگاهی والدین ازنیازها وخواسته های فرزندانشان تاچه حددراعتیاد آنها موثر است؟
نمودار شماره (6). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر عدم آگاهی والدین از نیازها و خواسته های فرزندانشان در اعتیاد آنها
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 48% از دانش آموزان میزان این تاثیر را زیاد می دانند. 36% از آنها میزان این تاثیر را متوسط می دانند و تنها 4% از دانش آموزان گزینه خیلی زیاد را انتخاب کرده اند.
جدول شماره (7). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر کم توجهی والدین به فرزندانشان در ابتلای آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
6
15
4
0
25
درصد
24
60
16
0
100
سوال شماره (7). کم توجهی والدین به فرزندانشان تا چه حد در ابتلای آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (7). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر کم توجهی والدین به فرزندانشان در ابتلای آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که هیچ یک از دانش آموزان کم توجهی والدین را در ابتلای فرزندانشان دبه اعتیاد بی تاثیر نمی دانند. در این سوال 60% از دانش آموزان میزان این تاثیر را زیاد می دانند. 24% خیلی زیاد و 16% از آنها نیز میزان تاثیر را متوسط می دانند.
جدول شماره (8). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنیها درمورد تاثیر دوری دانش آموزان و دانشجویان از خانواده در ابتلای آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
1
13
7
4
25
درصد
4
52
28
16
100
سوال شماره (8). دوری دانش آموزان ودانشجویان ازخانواده تا چه حددرابتلای آنها به اعتیادموثر است؟
نمودار شماره (8). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر دوری دانش آموزان و دانشجویان از خانواده در ابتلای آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 52% از دانش آموزان میزان این تاثیر را زیاد میدانند. واین گزینه بالاترین انتخاب رادارد.28% دانش آموزان میزان این تاثیررامتوسط می دانند. و این گزینه رتبه دوم انتخاب را دارد. 16% دانش آموزان میزان این تاثیر را کم می دانند. و این گزینه رتبه سوم انتخاب را دارد. 4% از دانش آموزان میزان این تاثیر را خیلی زیاد می دانند. و این گزینه کمترین انتخاب را در بین 4 گزینه داشته است.
جدول شماره (9). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر درآمد کم خانواده در گرایش افراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
1
12
11
1
25
درصد
4
48
44
4
100
سوال شماره (9). در آمد کم خانواده تا چه حد در گرایش افراد بر اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (9). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر درآمد کم خانواده در گرایش افراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 48% دانش آموزان میزان کم خانواده را زیاد می دانند. 44% از آنها نیز میزان تاثیر کم خانواده را در حد متوسط می دانند. و گزینه های کم و خیلی زیاد 4%از انتخاب افراد را به خود اختصاص داده است.
جدول شماره (10). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر ناسازگاری والدین درگرایش فرزندان به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
4
11
8
2
25
درصد
16
44
32
8
100
سوال شماره (10). ناسازگاری والدین تا چه حد در گرایش فرزندان به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (10). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر ناسازگاری والدین درگرایش فرزندان به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 44% دانش آموزان تاثیر ناسازگاری والدین را در گرایش فرزندان به اعتیاد زیاد می دانند. گزینه های متوسط، خیلی زیاد و کم به ترتیب با 32%، 16% و 8% در رتبه های بعدی قرار دارند.
جدول شماره (11). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر عدم پایبندی خانواده به اصول مذهبی درگرایش فرزندانشان به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
5
6
12
2
25
درصد
20
24
48
8
100
سوال شماره (11). تاثیرعدم پایبندی خانواده به اصول مذهبی چه میزان درگرایش فرزندان به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (11). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر عدم پایبندی خانواده به اصول مذهبی درگرایش فرزندانشان به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 48% از دانش آموزان با انتخاب گزینه متوسط میزان تاثیر را متوسط دانسته اند. که بالاترین میزان انتخاب را دارد.
جدول شماره (12). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر زندگی مجردی درمیزان گرایش آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
2
12
6
5
25
درصد
8
48
24
20
100
سوال شماره (12). تاثیر زندگی مجردی افراد تا چه حد به گرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (12). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر زندگی مجردی درمیزان گرایش آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 48% افرادگزینه زیاد را انتخاب کرده که بالاترین انتخاب دربین گزینه هاست. 24% گزینه متوسط را انتخاب کرده اند.20% گزینه کم وتنها8% ازدانش آموزان گزینه خیلی زیاد را انتخاب کرده که کمترین انتخاب را دارد.
جدول شماره (13). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر معاشرت با دوستان ناباب درمیزان گرایش افراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
16
8
1
0
25
درصد
64
32
4
0
100
سوال شماره (13). معاشرت با دوستان ناباب تا چه حد به گرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (13). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر معاشرت با دوستان ناباب درمیزان گرایش افراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که دربین گزینه های فوق گزینه خیلی زیاد 64% از افراد را شامل می شودکه بالاترین سطح انتخاب دربین گزینه ها است.وهیچ یک ازافراد گزینه کم را انتخاب نکرده اند.
جدول شماره (14). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر سختگیری بیش ازحد یا دادن آزادی مطلق به فرزندان درمیزان گرایش آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
2
11
9
3
25
درصد
8
44
36
12
100
سوال شماره (14). سختگیری بیش ازحدیا دادن آزادی مطلق به فرزندان تا چه حد به گرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (14). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر تاثیر سختگیری بیش ازحدیا دادن آزادی مطلق به فرزندان درمیزان گرایش آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 44% ازدانش آموزان تاثیرسختگیری بیش ازحد یادادن آزادی مطلق را درگرایش به اعتیاد زیاد می دانند. 36% میزان این تاثیر را متوسط،12% گزینه کم را انتخاب کرده، 8% هم گزینه خیلی زیادرا انتخاب کرده اند.
جدول شماره (15). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر کنجکاوی افراد نسبت به مواد مخدردرگرایش آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
2
7
13
3
25
درصد
8
28
42
12
100
سوال شماره (15). حس کنجکاوی افراد نسبت به مواد مخدر تا چه حد به گرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (15). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر کنجکاوی افراد نسبت به مواد مخدردرگرایش آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که گزینه متوسط با 42% بالاترین انتخاب را داشته است. گزینه زیاد28% انتخاب داشته ،گزینه کم 12% ازانتخاب، گزینه خیلی زیاد 8% از انتخاب ها را به خود اختصاص داده است.
جدول شماره (16). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر برخوردارنبودن جوانان ازحمایت وپذیرش والدین درگرایش آنها به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
0
19
5
1
25
درصد
0
76
20
4
100
سوال شماره (16). برخوردارنبودن جوانان ازحمایت وپذیرش والدین تا چه حد به گرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (16). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر برخوردارنبودن جوانان ازحمایت وپذیرش والدین درگرایش آنها به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که هیچ یک ازافراد گزینه خیلی زیاد را انتخاب نکرده اند. تنها 1نفرگزینه کم، 5 نفرگزینه متوسط و19 نفراز آنهاگزینه زیاد را انتخاب کردکه بالاترین انتخاب را داراست.
جدول شماره (17). جدول توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر جامعه که بیشتر افراد آن معتادند درگرایش دیگرافراد به اعتیاد
خیلی زیاد
زیاد
متوسط
کم
جمع
فراوانی
12
8
5
0
25
درصد
48
32
20
0
100
سوال شماره (17). جامعه ای که بیشتر افراد آن معتادهستند تا چه حد به گرایش دیگر افراد به اعتیاد موثر است؟
نمودار شماره (17). نمودار توزیع فراوانی نمرات آزمودنی ها در مورد تاثیر جامعه که بیشتر افراد آن معتادند درگرایش دیگرافراد به اعتیاد
اطلاعات موجود در این جدول نشان می دهد که 48% ازدانش آموزان با انتخاب گزینه خیلی زیادمیزان تاثیرجامعه معتادبه اعتیادافراد را خیلی زیاد میدانند.32% این میزان را زیاد، 20% متوسط و هیچ یک ازافراد گزینه کم را انتخاب نکرده اند.
فرضیه شماره (1).
به نظر می آید ناسازگاری والدین درگرایش فرزندان به اعتیاد موثراست.
سوالات فرضیه: سوال شماره 10 پرسشنامه اختصاص به فرضیه اول تحقیق دارد.
سوال فرضیه:
به نظرشما ناسازگاری والدین تا چه حد درگرایش افراد به اعتیاد موثر است؟
کم
متوسط
خیلی زیاد – زیاد
2
8
15
فراوانی
8
32
60
درصد
60 100×15 X 15
خیلی زیاد وزیاد% 60 = ____ = ______ = X ____ = ____
1 25 100 25
نتیجه: با توجه به اینکه 60% ازپاسخ دهندگان گزینه زیاد وخیلی زیاد را انتخاب کرده اند نشان می دهد که فرضیه شماره یک ما مورد تایید افراد است وبه اثبات می رسد.
فرضیه شماره (2) .
به نظر می آید بیکاری یکی ازعوامل کشش افراد به اعتیاد است.
سوالات فرضیه : سوالات شماره 2 و 3 پرسشنامه مربوط به فرضیه شماره 2 است.
سوال شماره 2:
به نظر شما ولگردی افراد تاچه میزان درمعتاد شدن آنها موثر است؟
سوال شماره 3:
به نظرشما پرنکردن صحصح اوقات فراغت تا چه میزان درابتلای افراد به اعتیاد موثر است؟
کم
متوسط
خیلی زیاد – زیاد
1
9
40
فراوانی
2
18
80
درصد
80 100×40 X 40
خیلی زیاد وزیاد% 80 = ____ = ______ = X ____ = ____
1 50 100 50
نتیجه : با توجه به اینکه 80% آزمون شدگان گزینه زیاد وخیلی زیاد را انتخاب کرده اند. درمیابیم که فرضیه شماره2 ما به اثبات رسیده است ومی توان بیکاری را یکی از عوامل موثر درگرایش افراد معتاد دانست.
فرضیه شماره (3) .
به نظر می آید میزان درآمدخانواده درابتلای افراد آن به اعتیاد موثراست.
سوالات فرضیه : سوالات شماره1،4و9 پرسشنامه مربوط به فرضیه شماره 3 است.
سوال شماره 1:
به نظر شما درآمد بالای خانواده تا چه میزان درابتلای افراد به اعتیاد نقش دارد؟
سوال شماره 3:
به نظرشما درآمد کم خانواده تا چه حد درگرایش افراد به اعتیاد موثر است؟
کم
متوسط
خیلی زیاد – زیاد
8
36
30
فراوانی
12
48
40
درصد
40 4×10 100×30 X 30
خیلی زیاد وزیاد% 40 = ____ = _____ = ______ = ____ = ____
1 1 75 100 75
نتیجه: با توجه به آمارفوق واز آنجا که 40% افراد گزینه خیلی زیاد وزیاد را انتخاب کرده اند.48% افراد نیزگزینه متوسط را انتخاب کرده اند می توان گفت که میزان تاثیر درآمد خانواده بر روی عتیاد متوسط است و این فرضیه ما را کاملاً رد یا نقض می کند.
فرضیه شماره (4).
به نظر می آید عدم آگاهی والدین از روحیات ومسائل خاص جوانان درگرایش فرزندانشان به اعتیاد موثر است.
سوالات فرضیه : سوالات شماره6،7،14و16 پرسشنامه مربوط به فرضیه شماره 4 است.
سوال شماره 6:
عدم آگاهی والدین از نیازهاوخواسته های فرزندانشان تا چه حد دراعتیاد آنها موثر است؟
سوال شماره 3:
کم توجهی والدین به فرزندانشان تا چه میزان درابتلای افراد به اعتیاد موثر است؟
سوال شماره 14:
سختگیری بیش ازحدوالدین یا دادن آزادی مطلق به فرزندان تا چه حد درگرایش فرزندانشان به اعتیاد موثر است؟
سوال شماره 16:
برخوردار نبودن جوانان از حمایت وپذیرش والدین تا چه حد درگرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
کم
متوسط
خیلی زیاد – زیاد
7
27
66
فراوانی
7
27
66
درصد
66 100×66 X 66
خیلی زیاد وزیاد% 66 = ____ = _______ = X ____ = ______
1 100 100 100
فرضیه شماره (5).
به نظر می آید تنهایی ومجرد زندگی کردن افراد درابتلای آنها به اعتیاد موثر است.
سوالات فرضیه : سوالات شماره 8 و 12 پرسشنامه مربوط به فرضیه شماره 5 است.
سوال شماره 8:
دوری دانش آموزان ودانشجویان ازخانواده تا چه حدی درابتلای آنها به اعتیاد موثر است؟
سوال شماره 12:
زندگی مجردی افراد تا چه حد درگرایش آنها به اعتیاد موثر است؟
کم
متوسط
خیلی زیاد – زیاد
9
13
28
فراوانی
18
26
56
درصد
56 100×28 X 28
خیلی زیاد وزیاد% 56 = ____ = ______ = X ____ = ____
1 50 100 50
نتیجه: با توجه به اینکه 56% از افراد گزینه زیادوخیلی زیاد را درسوالات مربوط به این فرضیه انتخاب کرده اند. می توان نتیجه گرفت که این فرضیه به اثبات می رسد ومورد قبول است.
فصل پنجم
خلاصه تحقیق
تحقیقی که شرح آن ازنظرتان گذشت درمورد راهکارهای کاهش اعتیاد دردانش آموزان پیش دانشگاهی شهر کوهدشت است. ما دراین تحقیق سعی کردیم با ارائه تاریخچه مصرف مواد مخدر درایران، چین، ژاپن وهمچنین تاریخچه مصرف هروئین درایران به معرفی بیشتر این پدیده اجتماعی بپردازیم.
همچنین دراین تحقیق ازدیدگاه صاحبنظران چون فریمان، چاپن، کلمن سود جستیم.
فرضیه های این تحقیق درزمینه های اجتماعی مثل ناسازگاری والدین- اقتصادی مثل درآمد بالا یا کم خانواده یا فقر خانواده فرهنگی مثل آگاهی والدین از نیازها مثل و خواسته های های فرزندان- دادن آگاهی لازم به فرزندان بود.
در ارائه به تجزیه و تحلیل سوالاتی که با توجه به فرضیه های تحقیق طرح شده بود به صورت موردی و تک به تک پرداختیم. محدودیت های عملی این تحقیق را برشمردیم که در نظیر تاثیر عوامل مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقصادی و مذهبی بر روی این پدیده بود که ارائه آمار را مشکل می کند.
در پایان با ارائه پینهادات و راهکارهایی سعی در ارائه راهکارهایی جهت کاهش اعتیاد داشتیم. به امید آنکه این تحقیق قدمی در کاهش این آسیب و معضل اجتماعی برداریم.
ارائه پیشنهادات
با توجه به پژوهش انجام شده و آماری که در این تحقیق بدست آمده است پیشنهادات زیر ارائه می گردد.
1- پرکردن صحیح اوقات فراغت جوانان و پیشگیری از ولگردی و بلاتکلیفی آنها.
2- پیشگیری از ابتلای والدین به اعتیاد یا در صورت معتاد بودن آنها درمان اعتیاد آنها.
3- کمک به بهبود وضعیت مادی و اقتصادی خانواده و پیشگیری از فقر خانواده.
4- دادن آگاهی های لازم به والدین از نیازها و خواسته های فرزندانشان وبهادادن به فرزندان خود.
5- توجه بیشتر والدین به فرزندانشان و عدم بی توجهی آنها به فرزندانشان.
6- عدم ناسازگاری والدین و ایجاد رابطه ای دوستانه و محبت آمیز با یکدیگر.
7- پایبندی خانواده به اصول مذهبی و رعایت اصول دینی و اخلاقی اسلامی از سوی والدین.
8- پیشگیری از معاشرت فرزندانمان با دوستان ناباب.
9- کنترل متعادل و معقول فرزندانمان و عدم سختگیری بیش از حد یا دادن آزادی مطلق به فرزندانمان.
10- حمایت بیشتر از فرزندانمان.
محدودیت های تحقیق
به دلیل برداشت افراد جامعه از اعتیاد و از آنجا که اعتیاد به عنوان یک معضل وآسیب اجتماعی منظور می گردد و بیشترین ناهنجاری ها و بزهکاری ها جامعه از این آسیب نشات می گیرند لذا بخش آمارو ارقام آن امکان پذیر نمی باشد. و با توجه به عدم توانایی در کنترل عواملی ناخواسته با مشکلات توام است. همانگونه که در این پژوهش مشاهده شد مسائل مختلفی نظیر مسائل اقتصادی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی در بروز پدیده اعتیاد موثرند و این مسائل به طور جدی در هم تداخل نموده به طوری که تفکیک آنها یکدیگر در عمل غیر ممکن است.
محدودیتهایی که کنترل محقق است
1- محدود کردن دامنه تحقیق به سطح شهر
2- محدود کردن تحقیق به توطیع محدودی از سوالات بین افراد
3- محدود کردن تعداد سوالات
نتیجه گیری:
اعتیاد به مواد مخدر ، به عنوان نابسامانی اجتماعی ، پدیده ای است که آن را " بلای هستی سوز " نام نهاده اند؛ زیرا ویرانگری های حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی واخلاقی می گردد و سلامت جامعه را به مخاطره می اندازد و هر سال این بلای خانمان برانداز، قربانیان بی شماری را در آغوش سرد خاک می افکند.
اعتیاد به مواد مخدر تقریباً پدیده نوظهوری است که از عمر آن شاید بیش از صد و پنجاه سال نمی گذرد. البته مصرف مواد مخدر و حتی عادت و نیز استعمال تفننی بدان ، تاریخی طولانی دارد . لیکن از قرن نوزدهم به بعد است که به سبب تاثیر فراوان بر جنبه های متفاوت زندگی اجتماعی انسان ها ، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
منابع و مآخذ
1- ستوده، هدایت الله- مقدمه ای بر آسیب شناسی چاپ اول انتشارات پیام نور، پاییز 1372.
2- دکتر کی نیا، مهدی، مبانی جرم شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، آبان 1370.
3- دکتر کی نیا، مهدی، عوامل اجتماعی طلاق، ناشر مطبوعات دینی، بهار 1373.
4- دکتر هومن، حیدر علی، استنباط در پژوهش های رفتاری، انتشارات دیبا، 1373.
5- اورنگ، جمیله، پژوهش درباره اعتیاد، انتشارات فرهنگ ارشاد، 1367.
6- رعدی، منوچهر، راهنمایی پیشگیری از اعتیاد.
38