کلیاتی درمورد درمانهای فیزیکی و داروئی دربیماریهای تخصصی
اصول عام روان دارو شناسی
اساس طبقه بندی داروهای روان گردان (Psychotropic )
کاربرد بالینی : ضدافسردگی و… ( اشکال اش این است که برخی داروها کاربرد های مشترک دارند)
ساختمان شیمیایی : سه حلقه ای ها
مکانیزم اثر : مانند مهار کننده های مونو آمین اکسیداز (MAOI)
تاریخچه : نسل اول ، سنتی و…
ویژگی های منحصر به فرد ( آتی پیک)
مشکل داروهای مورد استفاده در این است که داروهای مورد استفاده برای اختلالات طبی وعصبی برای اختلالات روانی هم به کار می روند
طبقه بندی به کار رفته در این کتاب بر اساس مکانیسم اثر مشترک و شباهت ساختمانی است.
عوامل موثر بر اثرات دارویی
ژنتیک
محیط
هیچ دارویی در همه موارد موثر نیست ، باستثناء کلوزاپین که FDA ( اداره دارو غذای ایالات متحده ) برای موارد مقاوم به درمان اسکیزوفرنی تایید کرده است.
فارماکو دینامیک ( پویش داروشناسی) سیر زمانی وشدت اثر داروها
مکانیزم گیرنده
منحنی دوز – پاسخ
شاخص درمانی وپیدایش تحمل
وابستگی وپدیده تحمل
مکانیسم اثر دارو
پاسخ بالینی به یک دارو ( عوارض جانبی ، حاصل تعامل دارو واستعداد بیمار است)
رابطه دوز- پاسخ تدریجی
Percent of maximum response
مکانیزم اثر داروها
هنوز به درستی شناخته شده نیست
تغییر در تراکم های سیناپسی دوپامین ، سروتونین ، نورآدرنالین ، هیستامین ، استیل کولین
این تغییرات ناشی از آگونیست ها یا آنتاگونیست های گیرنده ، تداخل دربازجذب نورو ترانسمیتر ، تقویت آزادسازی نوروترانسمیتر و مهار آنزیمی است
فرض براین است که عناصر پایین دستی ، بازنمود دلایل واقعی ایجاد بهبود بالینی براثر مصرف داروها هستند.
آگونیست کامل
دارویی که به گیرنده خاصی متصل شده واثرات مشابه اثرات نورو ترانسمیتر معمولی تولید می کند
دردرمان اختلالاتی که در آنها نوروترانسمیترحذف یا کاهش یافته کابرد دارد
آگونیست نسبی (مختلط)
ماده ای که به یک گیرنده تمایل ترکیبی دارد اما در گیرنده مزبور پاسخ دارو شناختی نسبی ایجاد می کند
وقتی غلظت نورو ترانسمیتر پایین است مانند آگونیست عمل می کند
آگونیست معکوس
ماده ای که به همان گیرنده آگونیست متصل می شود اما اثرات داروشناختی متضاد ایجاد می کند
آگونیست کامل و ناقص
آنتاگونیست
ترکیبی که به گیرنده متصل شده وسبب مهار یا انسداد اثر ماده دیگری در مکان گیرنده می شود
رقابتی : رقابت برای اتصال به یک گیرنده
غیر رقابتی : استفاده از سایرروش های آنتا گونیستی برای اعمال اثر خود
آنتاگونیست فارماکولوژیک رقابتی
Dose (mg)
EC50
شیفت به راست
آگونیست تنها
آگونیست همراه
آنتاگونیست رقابتی
عوارض جانبی
آشنایی با عوارض شایع تر وپیامد های وخیم تر داروها
احتمال بروز عارضه
تاثیر آن در کیفیت زندگی بیمار
سیرزمانی وعلت ایجاد آن
هیچ عارضه ای درهمه بیماران بروز نمی کند
عوارض زودرس ناپایدار
عوارض زودرس پایدار
عوارض دیررس
بحث افکار خودکشی
ودرمان های ضد افسردگی
هنوز بدون پاسخ باقی مانده است
عوارض جانبی مرتبط با داروهای جدیدتر
خواب آلودگی
اختلالات گوارشی
داروهای ضد روانپریشی : یبوست وخشکی دهان
داروهای سروتونرژیک ( درد معده ، تهوع، نفخ ، اسهال)
3. اختلال حرکتی : – دیستونی
– پارکینسونی
– اکستاراپیرامیدال
– دیسکینزی دیررس
4. کژکاری جنسی
– کاهش میل جنسی
– اختلال انزال ونعوظ
– مهار ارگاسم درزنان
5. افزایش وزن ( احتباس مایع ، افزایش دریافت کالری ، کاهش ورزش ، تغییر متابولیسم)
6. کاهش وزن
7. تغییرات گلوکز ( دیابت ملیتوس)
8. هیپوناترمی ( سرگیجه ، سر آسیمگی و بیحالی )
9. تخریب شناختی ( در افراد سالمند فراموشی پیش گستر) غالبا در آگونیست های بنزودیازپین ها اتفاق می افتد
10. تعریق
11. اختلالات قلب وعروق
12. بثورات ( سندرم استیونس – جانسن ) دخالت عوامل ایمنی
13. واکنش های دارویی متناقض گونه وایدیو سنکراتیک ( فرد ویژه) : حساسیت غیرعادی ژنتیکی به دارو
مدت درمان
مرحله آزمایش اولیه
ادامه درمان : درمان پیگیری
مرحله نگهداری
اثرات درمانی درگروه های خاص
کودکان
زنان شیرده وباردار
سالمندان
افراد دچار بیماری طبی
کودکان
به جز اختلال ADHD و OCD در برچسب داروهای روانگردان ، کاربرد دارو در کودکان درج نشده است.
تعمیم نتایج مطالعات بزرگسالان به کودکان درست نیست
سرعت متابولیسم در کودکان بالاست بنابراین بایستی به نسبت وزن ، دوز بیشتری از داروها استفاده شود.
درعمل از دوزهای پایین شروع می شود وبتدریج دوز دارو افزایش می یابد
اما اگر دوزهای بالغین در کودک موثر است وعوارض قابل پذیرش لست در استفاده از این دوز تردید نیست
زنان شیرده وباردار
درمورد هیچ دارویی نمی توان گفت که دراین دوره هیچ خطری ندارد
هیچ داروی روان گردانی منع مصرف مطلق ندارد
قاعده اساسی پرهیز از تجویز هرگونه دارو در زن باردار ( بخصوص در سه ماهه اول) یا زنان شیرده است.
مگر اینکه اختلال روانی مادر شدید باشد ومشخص شود ارزش درمانی بیشتر از عوارض احتمالی آن برجنین یا نوزاد است.
پاروکستین ( ضد افسردگی) خطر ناهنجاری قلبی را افزایش می دهد
داروهایی که خطرات نقائص بدوتولد در آن ها به اثبات رسیده است عبارتست از : لیتیوم ، کاربامازپین و والپروات
سندرم ترک نوزادی درنوزادانی که در سه ماهه سوم داروی SSRI مصرف کرده اند وجوددارد
همه داروها درشیر ترشح می شوند. بنابراین نباید به کودک شیر داده شود
بیماران سالمند
آسیب پذیری این گروه به عوارض داروه بیشتر است
متابولیسم پایین است بنابراین بایستی با دوزکم داده شوند
باتوجه به مصرف داروهای دیگر در این گروه ، بحث تداخل دارویی بایستس مد نظر قرار داده شود.
سقوط دراین گروه وشکستگی ناشی از آن دراین گروه بیشتر است اما درداروهای جدید کمتراست.
داروهایی نظیر بنزودیازپین ها وآنتی کولینرژیک ها که تخریب شناختی ایجاد می کنند خطر دمانس را افزایش می دهند.
افراد دچار بیماری طبی
دراین موارد اختلال طبی به عنوان علت علائم روانپزشکی باید ردشود
دراختلالات عصبی ، درون ریز و ایدز آشفتگی خلق وشناخت وجود دارد
کورتیکواسنروئیدها و ال دوپا با مانیا همراهند
دردیابتی ها دارویی تجویز شود که منجر به افزایش وزن یا گلوکز نشود
دارونما
موادی که از لحاظ داروشناختی غیر فعالند ولی اثرات بالینی چشمگری دارند.
دربسیاری از اختلالات روانپزشکی ازجمله افسردگی خفیف تا متوسط وبرخی اختلالات اضطرابی ، حدود 30 بامصرف دارونما بهبود دارند یا نشانه ها فروکش می کند.
اما درشیزوفرنی ، مانیا وافسردگی روانپریشانه میزان پاسخ به دارونما بسسیار پایین است.
علل تاثیر دارونما
تلقین
اثرات ضد دردی دارونما
تحریک عوامل ضدافسردگی وضد اضطراب درونزاد
پدیده Nocebo
بروز عوارض جانبی بعد از مصرف دارونما را گویند
دارونماها قادرند عوامل درونزاد سمی نیز تولید کنند
درمان بادارونما بدون رضایت یمار ، پس از بر ملاء شدن موضوع می تواند عمیقا اعتماد بیمار را به پزشک تضعیف کند.
اختلالات حرکتی ناشی از دارو
پارکینسونیسم ناشی از نورولپتیک ( سفتی عضلات ، راه رفتن لخ لخ کنان ، قامت خمیده وآبریزش از دهان ، لرزش پول شمار ، لرزش اطراف دهان ( سندرم خرگوش) ، شیوع 15 درصد
دیستونی حاد نورولپتیک ( انقباض های گذرا یا طولانی عضلات که منجر به حرکات غیر طبیعی واضح ، یا وضعیت گیری های ناهنجار می شود
ناآرامی حاد ناشی از نورولپیتک ( احساس ذهنی بیقراری ، نشانه های عینی بی قراری ، یا هردو)
دیسکینزی دیررس ( حرکات کره وآتتوئید ، بندرت در کمتر از 6ماه بعد از مصرف دارو ظاهر می شوند)
سندرم نورولپیتک بدخیم ( عارضه تهدید کننده حیات، سفتی عضلانی موتسم ، تیرگی شعور ، علائم دستگاه خودکار و..)
لرزش وضعیتی
سندرم پاهای بی قرار ( احساس مورمور ورعشه در عمق ساق پا درهنگام نشستن یا خوابیدن که منجر به میل مقاومت ناپذیر برای حرکت دادن پاها می شود )
آگونیست های گیرنده آلفا دو- آدرنرژیک
تحریک گیرنده های a2 – آدرنرژیک ، میزان شلیک نرون های آدرنرژیک را کم می کند وغلظت پلاسمایی نوراپی نفرین را کاهش می دهد وبرانگیختگی فرد را کاهش می دهد.
مانند کلونیدین و گوانفیسین (نیمه عمر طولانی ورخوت زایی کمتر)
کاربرد :
ADHD (پرتحرکی وپرخاشگری)
ترک مواد شبه افیونی ، الکل ، بنزودیازپین ها ، نیکوتین
اختلال توره وسایر اختلالات تیک
مهار سرآسیمگی در PTSD
آنتا گونیست های گیرنده بتا آدرنرژیک
مانند پروپرانولول ، آتنولول
کاربرد
اختلالال اضطرابی : جمعیت هراسی ، پانیک ، PTSD
ترمور وضعیتی ناشی از لیتیوم
مهار رفتار پرخاشگرانه
نا آرامی حاد ناشی از نورو لپتیک
ترک الکل
تقویت ضد افسردگی ها
اسکیزوفرنی ، شیدایی و لکنت زبان
داروهای آنتی کولینرژیک و آمانتادین
آنتی کولینرژیک مانند: بایپریدین
کاربرد :
پارکینسونیسم ناشی ازنورو لپتیک
دیس تونی حاد نورولپتیک
ترموروضعیتی
داروهای ضد تشنج : گاباپنتین ، پره گابالین ، تیا گابین ، لوتیراستام ، توپیرامات و زونیزامید
گاباپنتین ( افزایش گابا درمغز ، به عنوان خواب آور ، ضد اضطراب وکاهنده عطش الکل استفاده می شود)
پره گابالین (افزایش گابا درمغز ، کاربرد در اختلال اضطراب فراگیر)
توپیرامات : جذب سریع ، تثبیت کننده خلق ، کاهش وزن درموارد افزایش وزن ناشی از مصرف داروهای روانپزشکی
تیا گابین : مهار باز جذب گابا ، ضد اضطراب
زونیزامید : درمان جایگزینی شیدایی ، کاهش وزن درموارد افزایش وزن ناشی از مصرف داروهای روانپزشکی ، فعالیت دوپامین وسروتونین را تقویت می کند
لوتیراستام : درمان شیدایی حاد ، ضد افسردگی ، ضد اضطراب
ضد هیستامین ها
مانند : دیفن هیدرامین ، هیدروکسی زین ، پرومتازین ، سیپروهپتادین
کاربرد:
درمان مشکلات حرکتی ناشی از نورولپتیک ها
خواب آورهای تقریبا بی خطر
سیپروهپتادین سبب افزایش وزن می وشود ودر بی اشتهایی عصبی کاربرد دارد
داشتن اثر ضد سروتونرژیک در سیپروهپتادین که منجر به خنثی سازی سندرم سروتونین که درمصرف هم زمان چند داروی سروتونرژیک رخ می دهد ، می شود
باربیتورات ها وداروهای مشابه اثر مصارف درمانی
تشنج درمانی الکتریکی (ECT) : متوهگزیتال به عنوان داروی بیهوشی وبرای خاتمه حملات تشنجی طول کشیده دراین تکنیک به کار می رود
حملات تشنجی ( تونیک کلونیک منتشر وپارسیل ): فنوباربیتال
تحلیل تخدیری ( نارکو آنا لیز) : آموباربیتال یا آمیتال برای کمک به تشخیص واکنش های تبدیلی ، کاتاتونی ، بهت هیستریک وموتیسم غیر قابل توضیح وهمچنین تمایز بهت از اسکیزوفرنی وضایعات ساختاری مغز به کار می رود. مصاحبه آمیتال :تزریق وریدی آمیتال وایجاد خواب آلودگی وسپس مصاحبه
خواب : بعد از دوهفته مصرف تحمل ایجاد می شود وقطع آن ها منجر به تشدید بی خوابی می شود.
ترک داروهای خواب آور ورخوت زا
باربیتورات ها وداروهای مشابه اثر مصارف درمانی
پارالدئید : درمان صرع ، علائم نرک الکل ودلیریئم ترمنس
مپروبامات : درمان اضطراب وشل کننده عضلات
کلرال هیدرات : خواب آوری که به ندت استفاده می شود ونباید بیشتر از 2الی 3 روز مصرف شود
بنزودیازپین ها وداروهای موثر بر گیرنده بنزو دیازپین ها
تاثیر بر گیرنده هایی تحت عنوان گیرنده بنزودیازپین که تنظیم فعالیت گابا ( گاما آمینوبوتیریک اسید) را بر عهده دارند.
مصارف بالینی :
بیخوابی : تمازپام ، فلورازپام، تریازولام و…
اختلال اضطراب فراگیر
اختلال هول یا پانیک : آلپرازولام وکلونازپام
جمعیت هراسی : کلونازپام
سایر اختلالات اضطرابی : اختلال انطباق ، اضطراب مرضی ، وسواس ، اختلال استرس پس از سانحه
اختلال مختلط اضطراب – افسردگی ( آلپرازولام)
اختلال دوقطبی نوع یک : کلونازپام ، لورازپام و آلپرازولام ( برای درمان حمله های شیدایی)
آکاتیزیا ( نا آرامی )
پارکینسون : زولپیدم
مصارف دیگر در روانپزشکی :
کلردیازوپوکساید : برای کنترل علائم ترک الکل
لورازپام : سرآسیگی ماشی از مصرف مواد
درمان کاتاتونیا
اختلال هذیانی همراه با پانیک واضطراب
راملتئون : درمان مشکلات شروع خواب
نکته : فلومازنیل برای خنثی کردن عوارض روانی – حرکتی ، فراموشی ورخوت ناشی از آگونیست های گیرنده بنزودیازپین به کار می رود.
احتیاط ها وواکنش های جانبی
خواب آلودگی در 10 درصد بیماران
فراموشی پیش گستر
مصرف در سه ماهه سوم بارداری موجب تسریع سندرم ترک در نوزادان می شود
علائم شایع ترک بنزودیازپین ها
اضطراب
تحریک پذیری
بی قراری
بی خوابی
پرشنوایی
ترمور
تهوع
اشکال تمرکز
میوکلونوس
مسخ شخصیت
دلیریوم
تشنج
بوپروپیون
ضدافسردگی که بازجذب دوپامین ونوراپی نفرین را مهار می کند
هیچ گونه سندرم ترک ندارد
برای پیش گیری از افسردگی فصلی دربیماران دچار اختلال عاطفی فصلی مورد تایید است
بانام تجاری زیبان در درمان ترک سیگار به کار می رود
به دلیل اثرات سرخوشی آور درافراد با سابقه سومصرف مواد ممنوع است.
مصارف درمانی بوپروپیون
افسردگی
اختلال عاطفی فصلی ( دوره های عود کننده علایم افسردگی است که در فصل بهار / زمستان شروع می شود وشامل افزایش وزن ، بیحالی وپرخوابی هستند).
ترک سیگار: دربیمارانی که انگیزه بالایی دارند وازیک حمایت ساختاریافته برخوردارند کاربرد دارد وبه همراه جایگزین های نیکوتین اثر بخشی بالایی دارد
اختلالات دوقطبی
اختلال کم توجهی / بیش فعالی : افرادی با مصرف محرک های روانی دچار تیک می شوند و افرادی که هم زمان افسردگی هم دارند به کار می رود
سم زدایی کوکائین
اختلال کمبود میل جنسی
عوارض جانبی
سردرد ، بی خوابی تهوع ، بی قراری ، سرآسیمگی وتحریک پذیری
دربیماران دچار اضطراب شدید یا اختلال هول نباید تجویز شود
علائم روانپریشانه مانند توهم ، هذیان ، کاتاتونیا ودلیریوم
عواض آنتی کولینرژیک مانند افت فشار خون وضعیتی ، خواب آلودگی ، افزایش وزن ندارد
بوسپیرون
داروی مناسب اختلال اضطراب فراگیر بدون عوارض رخوت زایی
عارضه کژکاری جنسی یا افزایش وزن ندارد
برخلاف بنزودیازپین ها اثر فوری ندارد
اثرات ضد افسردگی ضعیف
موثر در OCD
درPTSDبرای درمان انگیختگی مفرط وفلش بک ها
در دندان قروچه ناشی از SSRI
میل به مصرف نیکوتین
ADHD
مهار کننده مجرای کلسیم
داروهای ضد شیدایی در افرادی که به داروهای خط اول جواب نداده اند
مانند نیفدیپین ، نیمودیپین ، آملودیپین و…
دراختلال دوقطبی تند چرخی ( تناوب خلق در کمتر از 24 ساعت)
مصارف درمانی مهار کننده مجرای کلسیم
اختلال دوقطبی
مانع از ظهور پاسخ به داروهای ضدافسردگی می شوند
اختلال توره
بیماری هانتینگتون
اختلال پانیک
اختلال انفجاری متناوب
دیس کینزی دیررس
کاربامازپین واکسکاربازپین
درمان اختلال دوقطبی
دوره های شیدایی حاد : در مقاومت به لیتیوم
پیشگیری از عود اختلال دوقطبی نوع دو، اختلال اسکیزوافکتیو، وشیدایی
افسردگی حاد مقاوم به درمان
ترک حاد الکل
درمان علائم راجعه PTSD
کنترل رفتارهای پرخاشگرانه وتکانشب بیماران غیر روانپریش
اسکیزوفرنی با علائم مثبت
مهار کننده های کولین استراز وممانتین
تجزیه داخل سیناپسی استیل کولین وغیر فعال شدن آنرا کاهش می هند
درنتیجه انتقال عصبی کولینرزیک را تقویت می کنند
بهبود اندک درحافظه وتفکر هدفمند
دردرمان شناختی خفیف تا متوسط دمانس نوع آلزایمر کاربرد دارد. ممانتین در نوع شدید کاربرد دارد
آگونیست های گیرنده دوپامین وپیش ساز ها(آپومورفین، بروموکریپتین،لوودوپا،پرگولید،پرامیپکسول،وروپینیرول)
مصارف درمانی
اختلالات حرکتی ناشی از دارو
اختلال خلقی
کژکاری جنسی
آنتاگونیست های گیرنده دوپامین: داروهای ضد روانپریشی تیپیک
داروهای نسل اول یا سنتی : کلر پرومازپین : گیرنده دوپامین D2(DRA)
داروهای نسل دوم یا جدید یا آتی پیک ( SDA) : آنتاگونیست های سروتونین – دوپامین وآگونیست نسبی دوپامین ، عوارض خارج هرمی کمتری دارندوبرروی علائم منفی اسکیزوفرنی ، نقائص شناختی وافسردگی همراه با آن موثر است.
مصارف درمانی داروهای نسل اول
اسکیزوفرنی واسکیزوافکتیو: سبب کاهش علائم حاد وجاوگیری از تشدید علائم در آینده ، موثر بر علائم مثبت ، ممکن است باعث تشدید علائم منفی شوند . . گاهی مصرف دارو تا آخرعم ادامه دارد
شیدایی ، اثر لیتیوم دیرتر ظاهر می شود بنابراین اول بااین داروها شروع سپس بتدریج داروهای روانپریشی قطع می شود
افسردگی همراه با علائم روانپریشانه : درمان دیگر دراین موارد ECT است
اختلال هذیانی
سرآسیمگی شدید ورفتار خشونت بار ، کودکان کم مانده ذهنی وکودکان اوتیسم
سندرم توره (تیک های صوتی وحرکتی): هالوپریدول ، پیموزاید، کلونیدین
اختلال شخصیت مرزی
دمانس ودلیریوم
اختلال روانپریشی ناشی از مواد ، توهم وهذیان ناشی از ترک الکل درصورت تجویز این داروها منجر به تشنج می شود
اسکیزوفرنی کودکی
سایر مصارف درمانی
هانتیگنتون
اختلال کنترل تکانه ای که به سایر درمان ها جواب نداده
اختلالات نافذ رشد
بالیسموس وهمی بالیسموس
صرع لوب گیجگاهی و اختلالات غدد درونریز نیز ممکن است با علائم روانپریشانه همراه باشند
عوارض جانبی
سندرم بدخیم نورولپتیک افزایش شدید دمای بدن ، سفتی شدید عضلانی ودیستونی ، بی حرکتی ، سکوت ، میوتسم ، کنفوزیون ، آژیتاسیون وافزایش نبض وفشار خون که منحر به کلاپس قلبی – عروقی می شود.
کاهش آستانه تشنج
رخوت (Sedation) : عمدتا نتیجه مسدود شدن گیرنده ای نوع یک هیستامین است . کلر پرومازین رخوتزاترین است . تجویز آنها درهنگام خواب مشکلات رخوت را کم می کند واغلب فرد نسبت به این عارضه تحمل پیدا می کند
عوارض ضد کولینرژیک مرکزی: سرآسیمگی شدی ، عدم وقوف به زمان ومکان وشخص ، توهم ، اتساع مردمک ها ، بهت واغما ، تجویز فیزوستگمین نشانه ها را ازبین می برد
عوارض قلبی : کاهش قدرت انقباضی قلب
مرگ ناگهانی ناشی از آریتمی قلبی
عوارض جانبی
افت وضعیتی فشار خون براثر مهار آدرنرژیک واغلب در چند روز اول درمان دیده می شود وبعدا تحمل ایجاد می شود
عوارض خونی
عوارض ضد کولینرژیک محیطی : خشکی دهان وبینی ، تاری دید ، یبوست ، احتباس ادرار واتساع مردمک
عوارض هورمونی بزرگی پستان ، ناتوانی جنسی درمردان وفقدان قاعدگی ومهار ارگاسم درزنان
عوارض جنسی
عوارض پوستی وچشمی
زردی
تداخل دارویی
تدخین سیگار : کاهش غلظت پلاسمایی ضد روانپریشی ها
نوشابه های کافئین دار: احتمال کاهش اثر ضد روانپریشی دارو
لیتیوم ومصارف درمانی آن
اختلال دوقطبی یک : – حملات شیدایی – افسردگی دوقطبی
اختلال افسردگی اساسی ک دربیمارانی به ضد افسردگی ها به تنهایی پاسخ نداده اند
اختلال اسکیزو افکتیو واسکیزوفرنی
آکونیست های ملاتونین: راملتئون وملاتونین
راملتئون : آگونیست گیرنده ملاتونین ، برای درمان بیخوابی شروع خواب
ملاتونین عمدتا در غده صنوبری تولید می شود ، تاریکی ترشح این هورمون تحریک ونور ترشح آن را مهار می کند
شایعترین عارضه : سردرد
میرتازاپین
درمان افسردگی بدون مکانیزم مهار باز جذبی و یا مهار مونوآمین اکسیداز ، موجب افزایش نو.ر اپی نفرین وسروتونین می شود، سبب کاهش تهوع واستفراغ می شود
عوارض آن افزایش اشتها ورخوتزایی است
در افسرده ای دچار بیخوابی شدید وکاهش وزن تجویز می شود
بیماران افسرده سالمند گزینه مناسبی هستند
مهار کننده های مونو آمین اکسیداز(MAOI)
موارد مصرف :
1- افسردگی
2- اختلال پانیک
3- جمغیت هراسی
عارضه مهم : افزایش فشارخون
آگونیست های گیرنده شبه افیون ها : متادون ، لوومتادیل وبوپر نورفین
در درمان اعتیاد به مواد افیونی به کار می روند
درمان نگهدارنده با متادون در زن باردار خطر سوتغذیه ، عفونت ، زایمان زودرس ، سقط خودبخود ، پره اکلامپسی ، اکلامپسی ، جداشدن زود رس جفت را کاهش می دهد
آنتاگونیست های گیرنده مواد شبه افیونی : نالترکسون ، نالمفن ونالوکسان
احساس ذهنی نشئگی همراه با مصرف مواد افیونی یا الکل را کاهش داده یا حذف می کنند .
کاهش یا حذف ولع مصرف همراه با سومصرف مزمن مواد شبه افیونی والکل می شوند
مهار کننده های انتخابی باز جذب سروتونین – نور اپی نفرین : ونلافاکسین ، دولوکستین
مصارف درمانی ونلافاکسین:
افسردگی
اختلال اضطراب فراگیر
اختلال اضطراب ضد اجتماعی
اختلال پانیک
وسواسی اجباری، بازار هراسی، جمعیت هراسی ، ADHD
مصارف درمانی دولوکستین :
افسردگی واختلال اضطراب فراگیر
درد نورو پاتیک همراه با دیابت وبی اختیاری ادراری فشاری
مهارکننده اختصاصی باز جذب سروتونین(SSRI) مانند فلوکستین
مصارف درمانی :
افسردگی
تشدید افکار خودکشی
تافسردگی در حین حاملگی یا پس از زایمان
افسردگی در سالمندان وافراد دچار بیماریهای طبی
افسردگی کودکان
اختلالات اضطرابی
اختلال وسواسی اجباری
اختلال هول
جمعیت هراسی
اختلال استرس پس از سانحه
اختلال اضطراب فراگیر
پراشتهایی عصبی وسایر اختلالات خوردن
بی اشتهایی عصبی
چاقی
اختلال ملال پیش از قاعدگی
انزال زودرس
انحرافات جنسی
اختلال درخود ماندگی
آنتاگونیست های توام سروتونین ودوپامین : داروهای ضد روانپریشی غیر متعارف ( آتیپیک)
مانند ریسپریدون ، الانزپین ، کوئتیاپین ، کلوزاپین
مصارف درمانی
1- اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو
2- اختلالات خلقی
3- ایدز
4- اوتیسم و…
داروهای سه حلقه ای وچهار حلقه ای
دردرمان افسردگی هایی که بیماران قادر به تحمل عوارض داروهای SSRI نیستند
والپروات
درمان شیدایی یا مختلط حاد در اختلال دوقطبی نوع یک