دانلود گزارش کارآموزی نصب و راه اندازی آسانسور آسانسور سازی برج پیما

 دانشگاه آزاد اسلامی
واحد شهر ری
رشته : الکترونیک
گزارش کارآموزی :
نصب و راه اندازی آسانسور

محل کارآموزی :
آسانسورسازی برج پیما

استاد راهنما
آقای امیر احمدی نژاد
دانشجو:
هادی عجمی
سال تحصیلی :
(بهمن 87-88)
تاریخچه محل کارآموزی
محل کارآموزی شرکت آسانسورسازی برج پیما که تاسیس کننده آن عبدالمجیدکرمی است که در سال 1380 تاسیس گردیده است که شماره ثبت شرکت 181737می باشد که کار اصلی شرکت نصب و راه اندازی آسانسور و تعمیرات و سرویس آسانسور است که این شرکت دارای 9 اکیپ کاری است که هرکدام یک کار مخصوصی راانجام می دهند. که برخی کار آهنکاری و برخی کارهای ریلی عده ای کار مکانیکی و عده ای کار نصب راه اندازی را انجام می دهند که نصب راه اندازی یک آسانسور را در دو هفته به اتمام می رسانند. این شرکت با کارخانه های بزرگی از قبیل شرکت تابلوسازی آرمان فرازعبدداقی – ارسی – شرکت در اتوماتیک بیابانی همکاری می کند و تمامی آسانسورها رابعد از کار استاندارد تا یکسال گارانتی می کنند.
حمد و سپساس ایزد منان را که با الطاف بیکران خود این توفیق را به ما ارزانی داشت تا بتوانیم در راه دانش و فرهنگ این مرز و بوم گامهایی هرچند کوچک برداشته ودر انجام رسالتی که برعهده داریم موثر واقع شویم . گستردگی علوم برقی و توسعه روزافزون آن شرایطی را به وجود آورده هر روز شاهد تحولات اساسی چشمگیر درسطوح جهانی هستیم . در اینجا از مربیان کارآموزی بنامهای آقای حسین جهانی و آقای سعید نصیری و استاد گرامی خود استاد امیر احمدی نژاد تشکر و قدردانی می کنم .

آسانسور Elevator
تاریخچه آسانسور:
آدمی همواره کوشیده است برخی شیوه های ساده برای بلندکردن خود و موادمورد استعمال و بازخود را بالا ببرد. یکی از نخستین آسان اختراع آن ثبت شده به وسیله ریاضیدان پرآوازه . ارشمیدس در حدود 253 ق .م . بود. آسانسور وی یک بلندکن دستی بود که برای حمل یک شده بود. در مصر باستان احتمالاً نمونه ای از نیروی بلندکردن به وسیله بردگان برای ساختمان اهرام استفاده می کردند.
آورده اند که چنگیزخان مغول برای رفتن به طبقات بالای یک ساختمان از آسانسوراستفاده می کرد اما این آسانسور را نیروی بردگان و اسیران می برد. اما تا زمانی که آدمی ساختمان های خیلی بلند نساخته بود نیازی به آسانسور نداشت و از وقتی آسانسورموردنیاز احساس گشت ایجاد بناهای بلند آغاز گردید.
بعدها به فکر ساختن آسانسوری افتادند که با نیروی باد، آب ، برق و غیره کار کند وسرانجام در سال 1850 آسانسور آبی با هیدرو ساختمان های سه ، چهار طبقه ساخته شد.در این روزگار آسانسورهای زمختی برای حمل بار ساخته و به کار مشغول شد. این آسانسورها نمی توانست بالا ببرد، علاوه بر این خیلی کند بالا می رفت . نخست این آسانسورها با موتورهای بخار و بعدها با موتورهای هیدرولیک به کار موتورهای نخستین هیدرولیک یک Plunger (ستون فولادی ) به کار می رفت . دستگاه پایین و بالا باستون فولادی پایین تر از آسانسور قرار می گرفت تلمبه فشار آب را با فشار به دستگاه پایین فرو برنده داخل یک سیلندر عمودی می کرد. افزایش فشار روی دستگاه پایین وفروبرنده آسان می کندو بالا می برد.
فشار حقیقی موردنیاز در این آسانسور را به پایین بردن تامین می کند. در این آسانسور همچنین یک سیستم دستگاه وزنه تعادل که مانع وزنه داخلی آسانسور ومحموله آن می شود، دارد. دستگاه فروبرنده Plunger به طور عملی برای ساختمان های بلند مناسب نبود زیرا نیاز به زیادی داشت . بعدها به بکاربردن یک ریسمان گیردهنده آسانسور هیدرولیکی با تعداد زیادی قرقره تکامل وتوسعه یافت .
در 1853 الیشا گرویس از اوتیس از مردم نیویورک ، نخستین دستگاه بلندکننده یابالابر با یک نوع ایمنی خودکار برای نگهداری سکوی آسانسور (اگر ریسمان بالابر پاره شود) اختراع کرد.

آسانسور Elevator
آسانسور دستگاهی است که مردم و بار را به طبقات بالای یک ساختمان می رساند.یک اتومبیل یا جعبه و یا بسته باری را نیز بالا و پایین می برد. آسانسور با گسترش وارتفاع آسمان خراش های مدرن امکانپذیر ساخته است . پیش از اختراع آسانسور مردم مجبور بودند طبقات متعدد ساختمان بلند را پیاده بالا و پایین بروند. برخی از اشخاص آسانسور را در خانه های خود نصب کرده اند، مخصوصاً اگر یک شخص علیل و ناتوان درآنجا زندگی کند.

یک آسانسور مسافربر چطور کار می کند؟
یک آسانسور حمل مسافر در حدود 2300 کیلوگرم وزن دارد. این آسانسور حدود1600 کیلو را حمل می کند. در یک ساختمان بلند، آسانسور، موردنیاز را بالا و پایین می بردکه وزنش 1400 کیلو یا بیشتر می باشد.

کنترل ها
برخی از آسانسورها به وسیله اپراتورهائی که در داخل آسانسور سوار هستندکنترل می شوند. سوئیچ موتوری که استارت حرکت و توقف می زند به جعبه بلند می کند،آسانسور پایین می رود و یا می ایستد.
انواع جدیدتر آسانسور به طور خودکار، کار می کند و نیازی به اپراتور نیست . این گونه آسانسورها به طور وسیع و گسترده ای در ساختمان های آسما خراش ها کاربردیافته است .
مسافران دکمه بیرون آسانسور را فشار می دهند تا آسانسور را به طبقه دلخواه ،مثلاً همکف بیاورد. در این هنگام درها به طور خودکار باز می مانند. هنگامی است که آسانسور به آن طبقه برسد، مسافر که در درون اتاقک است ، درها به طور خودکار بازمی شود واین هنگامی است که آسانسور

نگاهی گذرا بر مخترعان آسانسور
از نخستین آسانسورها که اختراع آن ثبت شده به وسیله ریاضیدان پرآوازه ،ارشمیدس در حدود 253 ق .م . بود. آسانسور وی یک بلندکن دستی بود که برای حمل یک مسافر طراحی شده بود. در مصر باستان احتمالاً نمونه ای از نیروی بلندکردن به وسیله بردگان برای ساختمان اهرام استفاده می کردند.
آورده اند که چنگیزخان مغول برای رفتن به طبقات بالای یک ساختمان از آسانسوراسیرخچه آسانسور آدمی همواره کوشیده است برخی شیوه های ساده برای بلندکردن خود و مواد متفاده می کرد اما این آسانسور را نیروی بردگان و اسیران بالا و پایین می برد. اما تا زمانی که آدمی ساختمان های خیلی بلند نساخته بود نیازی به آسانسورنداشت و از وقتی آسانسور موردنیاز احساس گشت که کار ایجاد بناهای بلند آغاز گردید.
بعدها به فکر ساختن آسانسوری افتادند که با نیروی باد، آب ، برق وغیره کار کند وسرانجام در سال 1850 آسانسور آبی یا هیدرولیکی برای ساختمانهای سه ، چهار طبقه ساخته شد. در این روزگار آسانسورهای زمختی برای حمل بار ساخته و به کار مشغول شد. این آسانسورها باز پر وزنی را نمی توانست بالا ببرد، علاوه بر این خیلی کند بالامی رفت . نخست این آسانسورها با موتورهای بخار و بعدها با موتورهای هیدرولیک به کار می رفت . موتورهای نخستین هیدرولیک یک plunger (ستون فولادی ) به کار می رفت .دستگاه پایین و بالا با ستون فولادی پایین تر از آسانسور قرار می گرفت . یک تلمبه فشارآب را با فشار به دستگاه پایین فرو برنده داخل یک سیلندر عمودی می کرد. افزایش فشارروی دستگاه پایین و فروبرنده آسانسور را بلند می کند و بالا می برد.
فشار حقیقی موردنیاز در این آسانسور را به پایین بردن تامین می کند. در این آسانسور همچنین یک سیستم دستگاه وزنه تعادل که مانع بلندشدن وزنه داخلی آسانسور و محموله آن می شود، دارد. دستگاه فروبرنده Plunger به طور عملی برای ساختمان های بلند مناسب نبود زیرا نیاز به یک گودی زیادی داشت . بعدها با به کار بردن یک ریسمان گیردهنده آسانسور هیدرولیکی با تعداد زیادی قرقره تکامل و توسعه یافت .
در 1853 الیشا گرویس از اوتیس از مردم نیویورک ، نخستین دستگاه بلند کننده یابالابر با یک نوع ایمنی خودکار برای نگهداری سکوی آسانسور از سقوط (اگر ریسمان بالابر پاره شود) اختراع کرد.

آسانسور Elevator
آسانسور دستگاهی است که مردم و بار را به طبقات بالای یک ساختمان می رساند.یک اتومبیل یا جعبه و یا بسته باری را نیز بالا و پایین می برد.
آسانسور، با گسترش و ارتفاع آسمان خراش های مدرن امکانپذیر ساخته است .پیش از اختراع آسانسور مردم مجبور بودند طبقات متعدد ساختمان های بلند را پیاده بالاو پایین بروند. برخی از اشخاص آسانسور را در خانه های خود نصب کرده اند،مخصوصاً اگر یک شخص علیل و ناتوان در آنجا زندگی کند.

یک آسانسور مسافربر چطور کار می کند؟
یک آسانسور حمل مسافر در حدود 2300 کیلوگرم وزن دارد. این آسانسور حدود1600 کیلو را حمل می کند. در یک ساختمان بلند، آسانسور ماشین آلات موردنیاز را بالا وپایین می برد که وزنش 1400 کیلو یا بیشتر می باشد.

کنترل ها
برخی از آسانسورها به وسیله اپراتورهائی که در داخل آسانسور سوار هستندکنترل می شوند. سوئیچ موتوری که استارت حرکت و توقف آسانسور را می زند به جعبه بلند می کند، آسانسور پایین می رود و یا می ایستد. این سیستم در حال حاضر بیشتر جهت بالابرهای موقت استفاده می شود.
انواع جدیدتر آسانسور به طور خودکار، کار می کند و نیازی به اپراتور نیست .اینگونه آسانسورها به طور وسیع و گسترده ای در ساختمان های آپارتمانی و آسمان خراش ها کاربرد یافته است .
مسافران دکمه برون آسانسور را فشار می دهند تا آسانسور را به طبقه دلخواه ،مثلاً همکف بیاورد. در این هنگام درها به طور خودکار باز می شود و این هنگامی است که آسانسور به آن طبقه برسد، مسافر که در درون اتاقک است ، درها به طور خودکار بازمی شود و این هنگامی است که آسانسور به آن طبقه مسافر که درون آسانسور قرارگرفته ، با زدن دکمه ای درها بسته شده و به طبقه دلخواه می برد. آسانسور به طور خودکاردر آن طبقه می ایستد، درها باز می شود، مسافر آسانسور را ترک می کند و درها دوباره بسته می شود.
آسانسور در ساختمان های شلوغ ، کنترل های الکترونیک دارد و در آن تکنیک های کامپیوتری برای مراقب آسانسورها و رفت و آمد موردنیاز کار گذاشته اند. برای نمونه ،هنگامی که اشخاص بسیاری آسانسور را هنگام شب ترک می کنند، آسانسور به آخرین طبقه می رود و به طور مستقیم به طبقه اصلی بدون توقف می رود.
مراقبت خودکار و کنترل های الکترونیک را می توان به آسانسورهای قدیمی وصل کرد. از این راه در ساختمان های قدیمی آسانسورهای جدید به کار می افتد و خدمات موردنیاز را می دهد.

ماشین آلات
آسانسورهای مدرن برقی هستند و نمونه استاندارد آسانسور در ساختمان های بلند به نام direct – traction elevator یک دستگاه موتور برقی در بالای شافت آسانسورکه بالا و پایین می رود قرار می دهند، می باشد. موتور کنترل کننده وزن Counter weightسنگین دارد. این بسته سنگین به پشت شافت آسانسور وصل است . و بالانس و تعادل وزن دستگاه آسانسور را حفظ می کند. با یک کنترل کننده وزن آن موتور به بالا حرکت نمی کند. این بالارفتن تنها میان اختلاف وزن بار آسانسور و با کنترل کننده وزن حرکت می کند. هنگامی که آسانسور حرکت می کند کنترل کننده وزن در نقطه مقابل حرکت می کند. برای نمونه هنگامی که آسانسور به سوی بالا می رود کنترل کننده وزن به سوی پایین می رود.

جنبه ها و کیفیت های ایمنی
قوانینی ایمنی شهرهای بزرگ ایجاب می کند که آسانسورها نمونه ها و گونه هادرهای دستگاههای آسانسور باید پیش از حرکت آسانسور بسته باشد. تدبیر و طرح ایمنی و حفاظت خودکار اطمینان بدهد که درها بسته در سقف هر آسانسور وجود داشته باشد. به علاوه ، در بسیاری از آسانسورها یک پانل در کنار دستگاه وجود داشته باشد.سایر زمینه ها و جنبه های ایمنی شامل فرمان دهنده سرعت خودکار می باشد، به طوری که بتوان از سرعت آن ماست یا بر سرعت آسانسور افزود. علاوه بر این سرویس مرتب ومنظم و رفع عیوب احتمالی خیلی اهمیت دارد. ماشین اوتیس با نیروی بخار کار می کرد.این آغاز مسافربرهای مدرن با آسانسورهای ایمنی بود. در 1857، اوتیس یک آسانسوربرای پنج طبقه برای یک شرکت چینی و شیشه در شهر نیویورک نصب کرد. Screwe که به طور عمودی داخل شافت آسانسور حرکت می کرد، اختراع کردند.
این Screwe آهنی از وسط دستگاه عبور می کرد. یک موتور بخار در زیرزمین Screwe را که آسانسور را بالا یا به آهستگی پایین می آورد، کار می کرد.
افتخار نصب اولین آسانسور برقی به کمپانی برادران اوتیس داده شد که به وسیله پسران الیشا اوتیس نظارت و اداره می شد. از این آسانسورها در سال 1889 در یک ساختمان نیویورک نصب گردید و تا سال 1920 که این ساختمان تخریب شد این آسانسور کار می کرد.

آسانسور سیلو
برای تخلیه و بارگیری از کامیون به سیلو یا خالی کرد غله از سیلو به کامیون وکشتی و غیره از این گونه آسانسور استفاده می شود.

آسانسور از کجا می فهمد که چه وقت باید توقف کند؟
دکمه های داخل اتاقک کلیدهای بیرون آن را به کار می اندازد. این کلید شبیه همان کلیدهائی هستند که در خانه ها برای روشن و خاموش کردن برق به کار می روند. کلیدها باآن موتور برقی که اتاقک آسانسور را به بالا و پایین می فرستد مرتبط هستند. چون اتاقک آسانسور به بالاترین طبقه ساختمان می رسد، یک کلید مخصوص به طور خودکار به موتور علامت می دهد که بالاکشدن اتاقک را متوقف کند.
در یک ساختمان بلند ممکن است در 20 طبقه مختلف افرادی که منتظر آسانسورایستاده در یک زمان دست روی دکمه های آسانسور بگذارند و آنهارا فشار بدهند.برخی ها می خواهند پایین بروند و برخی بالا، آسانسور به خودی خود در مقابل طبقات دکمه بالار فتن را زده اند می ایستد و همین طور در مقابل طبقاتی که دکمه پایین رفتن رازده اند. به نظر می رسد که ظاهراً آسانسور به خاطر سپرده است که دکمه کدام طبقات زده شده و باید در مقابل کدام طبقه بایستد. چون آسانسور مانند آدمی مغز ندارد که علایم رابه خاطر بسپارد، بلکه به یک کامپیوتر متصل است ، یعنی دستگاهی که دارای نوعی حافظه مکانیکی است . خود کامپیوتر به موتوری که اتاق آسانسور را به حرکت درمی آورد و آن را متوقف می کند، مربوط است . از این رو همان طور که علایم الکتریکی از طریق دکمه ها به سرعت منتقل می گردند. اتاقک آسانسور به ترتیب جواب کسانی را که در طبقات پشت درآسانسور ایستاده اند و دکمه آن را می فشارند، می دهد.

آسانسور
دستگاهی است دائمی که برای جابجایی اشخاص یا کالا، بین طبقات ساختمان بوده و در طبقات مشخصی عمل می نماید. دارای کابینی است که ساختار، ابعاد و تجهیزات آن به اشخاص به سهولت اجازه استفاده می دهد و میان ریلهای منصوبه عمودی باحداکثرانحراف 15 درجه حرکت می کند.
آسانسور وسیله نقلیه عمومی دائمی است که بین ترازهای از قبل تعریف شده حرکت می کند. آسانسور تنها وسیله رفت و آمد ترافیکی است که مورد استفاده تمامی گروه سنی قرار می گیرد و عمومی ترین وسیله جابجایی عمودی در جهان است .
آسانسور وسیله نقلیه ای است که کنترل آن به یک سیستم سپرده شده فرمان دادن به آن به اختیار مسافر است ، اما ایستادن آن در محل مقرر به توسط سیستم است .
آسانسور در داخل محیطی نصب می شود که از سه قسمت تشکیل شده است :
1- موتورخانه : برای برقراری موتور و گیربکس و تابلو کنترل آسانسور و تابلوبرق
2- چاه آسانسور: برای نصب درها، ریلها و همچنین محلی برای حرکت کابین ووزنه
3- چاهک : در پایین ترین قسمت چاه آسانسور، برای ضربه گیرها و بافرها
موتور گیربکس بعنوان قلب آسانسور و تابلو کنترل بعنوان مغز آسانسور عمل می نماید.
آسانسور حمل بار و مسافر
آسانسوری است که برای حمل و نقل کالا طراحی شده است و معمولاً عمل حمل ونقل به همراه افراد صورت می گیرد.

آسانسور خدماتی
آسانسوری است دائمی که برای جابجایی کالا بین طبقات ساختمان می باشد و درطبقات مشخصی عمل می کند، دارای کابینی است که ابعاد آن به اشخاص اجازه استفاده رانمی دهد و در میان ریلهای منصوبه عمودی و با حداکثر 15 درجه انحراف ، حرکت می کند.ابعادی که کابین را برای افراد غیرقابل استفاده می کند، نباید از مقادیر زیر بیشتر شود:
الف – مساحت کف کابین 00/1 متر مربع
ب – عمق 00/1 متر
ج – ارتقاع

آسانسور خودرو بر ساختمان های خصوصی
آسانسوری که اتاقک آن ابعاد مناسبی برای جابجایی خودروهای سواری داشتهوطراحی آن امکان این جابجایی را می دهد.

ریل راهنما
اجزایی صلب هستند که برای هدایت کابین و یا وزنه تعادل تعبیه می شود.

تعریف سیستم مکانیکی و قطعات مربوطه
و سرعت است . آسانسور طبق این پارامتر ساخته می شود. جرم یک (Q (kgپارامترهای اصلی آسانسورها مسافر برای هر نوع محاسبه ای در آسانسور 75 کیلو درنظر گرفته می شود.
پارامترهای فنی دیگر عبارتند از:
الف ) ارتفاع مسیر (بالارفتن کابین ) تعداد و محل توقف ها
ب ) ابعاد چاه آسانسور، کابین و موتورخانه
پ ) ولتاژ برق اصلی ، تعداد استارت آسانسور در ساعت و فاکتور بار
ت ) سیستم کنترل آسانسور
ث ) سیستم درب های آسانسور و ورود و خروج و نوع کنترل
ج ) تعداد آسانسورها و مکان آنها در ساختمان
چ ) شرایط محیط کارکرد
قطعات اصلی آسانسورهای الکتریکی عبارتند از:
الف ) وسایل تعلیق کابین و وزنه تعادل که می تواند سیم بکسل فولادی و یا زنجیرباشد.
ب ) وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل :
– موتور الکتریکی
– گیربکس
– ترمز
– فلکه کششی و یا دنده زنجیر
– شاسی ماشین – کوپلینگها، محورها، یاتاقانها
پ ) کابین که مسافرین و یا بار را حمل می کند، شامل یوک ، که چهارچوبی فلزی است و کابین از طریق آن به سیستم تعلیق متصل می شود، کف کابین که بار را نگهداری می کند و بدنه کابین به کف متصل است .
قطعات دیگر عبارتند از:
– سیم تعلیق
– راهنماها که باعث هدایت کابین در مسیر حرکت خود می شود.
– درب کابین و محرک درب
ت ) وزنه تعادل که برای جبران وزن کابین و قسمتی از ظرفیت بکار می رود.
(Hoist Way)
ث ) چاه آسانسور
این فضا قسمتی یا تماماً پوشیده است و از کف چاله تا سقف (کف موتورخانه ) ادامه دارد. در این فضا کابین و وزنه تعادل حرکت می کنند و شامل ریلهای راهنما برای کابین ووزنه تعادل و درهای طبقات و ضربه گیر در کف چاه می باشد.

ج ) سیستم ایمنی
یک وسیله مکانیکی است که در صورت بروز هرگونه خرابی ، یا شل شدن سیم بکسل (زنجیر تعلیق ) وسیله توقف و نگاه داشتن کابین و یا وزنه تعادل در روی ریل راهنما می باشد و اگر سرعت کابین در جهت پایین رفتن از مقدار مشخص شده ای تجاوزکند این مکانیزم عمل می نماید، عملکرد این مکانیزم توسط گاورنر که معمولاً درموتورخانه است شروع می شود.

چ ) ضربه گیرها
کابین یا وزنه از حدود تعیین شده در چاهک گذشته و امکان برخورد با کف چاهک پیش آید این وسیله از برخورد خش جلوگیری می نماید. ضربه گیر ممکن است از جنس پلی اورتان ، فنر یا نوع روغنی انتخاب شود که بستگی به سرعت اسمی داشته و طوری طراحی می شود تا انرژی جنبشی کابین یا وزنه تعادل را جذب کرده (نوع فنری ) و یا مستهلک نماید.
ح ) تجهیزات الکتریکی
که شامل امکانات ایمنی و روشنایی نیز می گردد.
خ ) سیستم کنترلی
موتور و گیربکس بالابر
موتور و کاهنده های بدون چرخ دنده معمولاً برای سرعت های بیشتر از 5/2 متر برثانیه استفاده می شود درحالیکه برای سرعت های کمتر، از گیربکس های دارای چرخ دنده استفاده می شود قبلاً از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد ولی با پیشرفت روش های طراحی و تولید، چرخ دنده های حلزونی یک استاندارد قابل قبول مورد استفاده در گیربکس آسانسورها شد.
و تغییر سرعت از طریق تغییر فرکانس صورت می گیرد. AC موتور گیربکس شامل موتور سه فاز

ترمزها
در صورت قطع برق یا قطع برق سیستم کنترل ، سیستم ترمز آسانسور باید به طوراتوماتیک عمل کند، لذا از ترمزهای اصطکاکی الکترومغناطیسی استفاده می شود. اگرکابین با 125% بار نامی خود در سرعت معمول خود حرکت کند، ترمزها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بلافاصله سیستم را در حالت ساکن نگهدارند.
ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند. ترمز توسط الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود. اگر جریان برق قطع شود باید حداقل دو وسیله مستقل الکرتیکی کنترل کننده داشته باشد. در صورت قطع جریان برق ، ترمزباید بلافاصله عمل نماید. هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله دستی اضطراری مجهزباشد ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست بتوان آن را باز کرد و با فشاردائمی توسط نفر این ترمز باز بماند.
مقررات ایمنی سیستم محرکه آسانسور
1- هر آسانسور باید حداقل یک سیستم محرک مخصوص به خود داشته باشد.
2- حرکت دادن آسانسور به دو روش مجاز است .
با استفاده از سیم بکسل و فلکه و وزنه تعادل (By traction)
الف ) سیستم اصطکاکی
این سیستم چه از نوع وینچی بدون وزنه تعادل و چه از نوع (Positiv drive)
ب ) سیستم مستقیم فقط برای سرعتهای کمتر از 63/0 متر بر ثانیه مجاز است .
3- آسانسور باید مجهز به سیستم ترمزی باشد که در مواقع قطع منبع تغذیه موتوراصلی و یا مدارهای فرمان به صورت خودکار سیستم متحرکه را متوقف نماید.
4- سیستم ترمز باید یک ترمز الکترومکانیکی (اصطکاکی ) داشته باشد.
5- سیستم ترمز باید بدون هیچگونه تاخیری پس از قطع مدار بازکننده ترمز، عمل نماید (دیود با خازنی که به طور مستقیم به ترمینال سیم پیچی ترمز متصل است بعنوان یک وسیله تاخیر دهنده محسوب نمی شود).
6- فشار کفشک های ترمز باید توسط نیروی فنر تامین شود.
7- ترمز باید دارای حداقل دو کفشک با لنتهای نسوز باشد که روی دیسک یااستوانه عمل می کنند.
8- استفاده از ترمز نواری ممنوع است .
9- وجود چرخ طیار یا وسیله دیگری برای رساندن کابین در حالت اضطراری تاسرطبقه ضروریست .
10- برای قسمتهای گردنده در دسترس با سطح ناصاف نظیر زنجیرها، چرخ زنجیرها و چرخ دنده ها بایستی حفاظت موثری پیش بینی شود.
11- کلیه اجزاء گردنده با سطح صاف بایستی به رنگ زرد باشد.

سیستم تعلیق کابین و مکانیزم تعادل
کابین و وزنه های تعادل توسط سیم بگسل های فولادی معلق نگاه داشته می شوند.سیم بگسل های آسانسور به بالای یوک کابین متصل می شوند. یک وسیله اتوماتیک برای تنظیم کشش سیم بگسل تعلیق باید حداقل در یکی از دو انتها وجود داشته باشد. این وسیله با مکانیزم متعادل ساز فشردگی بطور جداگانه معرفی می شود، چنین وسیله ای شامل یک سوکت گوه ای است که همراه یک فنر مارپیچ فولادی ، ضربه گیر لاستیکی و کابل شو است .

وزنه تعادل
وزنه تعادل در آسانسورهای کششی و زنجیری برای تعادل جرم کابین و درصدی از وزن بار یا مسافر بکارمی رود. این درصد 45 تا 50 می باشد.
وزنه های تعادل داخل قاب مربوطه بایستی به طریقی مهار شده باشند که در اثرضربات احتمالی شکسته نشده و از قاب خارج نشوند. به قاب وزنه باید حفاظ یاحفاظ هایی فلزی نصب شوند تا در صورت شکستن کفشک های روزنه ، قاب از ریل وزنه خارج نشوند.

هدایت کابین
استفاده از ریل راهنما بعلل زیر است :
1) برای هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت عمودی و حداقل کردن حرکات افقی
2) جلوگیری از نوسانات کابین بعلت نیروهای خارج از مرکز
3) توقف و نگهداشتن کابین در هنگام عملکرد مکانیزم ایمنی
کابین و وزنه تعادل در حرکت خود باید توسط حداقل دو ریل راهنما فولادی صلب هدایت شوند. این دو از فولاد ساختمانی دارای تنش کششی بیشتر از 370 نیوتن برمیلی متر مربع و کمتر از 520 نیوتن بر میلی متر مربع ساخته شده اند.

مقررات ایمنی ریل های راهنما
1- کابین و وزنه تعادل بایستی هرکدام به وسیله حداقل دو ریل راهنمای سخت ،هدایت شوند.
2- توان و استحکام ریل ها، متعلقات و اتصالات آنها باید جهت تحمل نیروهای ناشی از عملکرد ترمز ایمنی (پاراشوت ) و همچنین انحناء و پیچش های ناشی از بار نامتعادل داخل کابین ، کافی باشد.
3- ریل های راهنما باید به گونه ای به براکت ها و سازه ساختمان ها محکم شوند که اثرات نامطلوب ناشی از نشست ساختمان یا انقباض بتن ، به صورت خودکار یا با تنظیم ساده ای قابل جبران باشد.
4- جوشکاری ریل ها به همدیگر یا به براکت ها و ساختمان ممنوع می باشد.

انواع کفشک راهنما
کابین و وزنه تعادل می باید بر روی پل راهنما توسط کفشک های بالایی و پایینی که به شاسی متصل هستند هدایت شوند.
دو نوع اصلی کفشک راهنما وجود دارد که عبارتند از:
1) کفشک های لغزشی
2) کفشک های غلطکی
کفشک های لغزشی که اخیراً استفاده می شود برای سرعت های کم و متوسط تاحدود 2 متر بر ثانیه می باشد.
اصطکاک لغزشی می تواند مقاومت قابل توجهی در حرکت کابین اعمال نماید. بابکاربردن کفشک های لغزشی ریلهای راهنما باید روغنکاری شوند تا مقاومت در مقابل اصطکاک و سایش کم شود و شرایط لغزش بهتر گردد. امروزه استفاده از روغنکاری کننده های خودکار با روغن سنگین یا گریس معمول است .
وجود کفشک های راهنمای غلطکی در آسانسورهای سرعت زیاد ضروری هستند،هرچند نرمی حرکت کابین و صرفه جویی در انرژی به علت کاهش در اصطکاک وجود این کفشک های غلطکی را در آسانسورهای با سرعت متوسط را نیز اقتصادی می کند.

گاورنر سرعت غیرمجاز
گاورنر در موتورخانه قرار دارد و شامل سیم بگسل گاورنر (1) (سیم بگسل ) که ازفلکه گاورنر (2) گذشته و به فلکه کششی (3) در ته چاهک امتداد یافته و مجدداً به فلکه گاورنر برگشته و حلقه ای تشکیل می دهد. سیستم به وسیله کابین که در نقطه (4) به سیم بگسل گاورنر وصل شده به حرکت درمی آید. وقتی که سرعت به حد فعال شدن گاورنربرسد، گاورنر سیم بگسل را نگه می دارد و از آنجائیکه کابین هنوز حرکت خود را در جهت پایین ادامه می دهد لذا سیم گاورنر کشیده شده و در نهایت سیستم ایمنی عمل می نماید.
سرعت فعال شدن گاورنر باید حداقل 115 درصد سرعت اسمی باشد. EN81مطابق

سیستم ایمنی (پاراشوت )
کابین هر آسانسور که بوسیله سیم بگسل ها یا زنجیر، معلق و ممکن است به وسیله اشخاص به منظور تردد و جابجایی بار یا کالا مورد استفاده واقع شود، باید مجهز به سیستم ایمنی یا آنچه در ایران به اسم پاراشوت معروف شده است گردد. وزنه تعادل زمانی باید یا سیستم ایمنی (پاراشوت ) مجهز شود که طبقه زیرین آن مسکونی باشد.
سیستم ایمنی یک وسیله مکانیکی برای متوقف کردن کابین (یا وزنه تعادل ) به طریق درگیرشدن با ریل های راهنما است و در مواقعی که کابین از سرعت تعیین شده قبلی در جهت حرکت به سمت پایین تجاوز کند بدون توجه به دلیل افزایش سرعت ، عمل می کند.
سیستم ایمنی ترجیحاً در زیر و در پایین ترین قطعه یوک کابین نصب می شود و برروی جفت ریل های راهنما عمل می کند. درگیری با ریلهای راهنما باید همزمان باشد، و کف کابین با بار توزیع شده بطور یکنواخت ، نباید انحراف بیش از 5 درصد از موقعیت خودش داشته باشد.
سرعت مشخص که کابین یا وزنه تعادل باید در آن متوقف (پاراشوت ) شود برابر باسرعتی است که گاورنر برای آن تنظیم شده تا عکس العمل نشان دهد. سیستم ایمنی وزنه تعادل ممکن است یا با خرابی سیستم تعلیق و یا بوسیله یک سیم بگسل ایمنی ، اگر سرعت اسمی از یک متر بر ثانیه متجاوز نباشد عمل نماید. یک سوئیچ سرعت بیش از حد مجازباید روی دستگاه گاورنر نصب شود تا قبل از فعال شدن سیستم ایمنی مدارات کنترل راقطع نماید. سیستم ایمنی کابین براساس مشخصه های عملکرد طبقه بندی می شوند که به شرح زیر می باشند.
1) نوع آنی یا لحظه ای : که فشار به سرعت فزاینده ای را بر روی ریل های راهنما درمدت زمان توقف اعمال می نماید. زمان توقف و مسافت توقف بسیار کوتاه است ووسیله ای انعطاف پذیر برای محدود کردن نیروی کند شوندگی و مسافت توقف معرفی نشده است . این نوع سیستم ایمنی در اروپا می تواند برای سرعت های تا بکار گرفته شود.
2) نوع پیشرونده : حین توقف فشار محدودی را روی ریل های راهنما اعمال می کندو بعد از فعال شدن کابل سیستم ایمنی ، نیروی کندشوندگی به طور قابل ملاحظه ای یکنواخت می ماند. زمان و مسافت توقف بستگی به جرم در حال حرکتی که باید متوقف شود و سرعتی که سیستم ایمنی در آن فعال می شود دارد.

ضربه گیرها:
مشخصات
آسانسورها باید با ضربه گیرها که در کف چاهک و در مکان انتهایی حرکت کابین ووزنه تعادل قرار می گیرند، تا وسیله اضطرار ارینهایی را تشکیل دهند. اگر ضربه گیرها به کابین یا وزنه تعادل وصل شوند باید یک پایه یا فونداسیونی به ارتفاع نیم متر در چاهک قرار بگیرد تا این ضربه گیرها روی آن بنشینند.
دو نوع کلی از ضربه گیرها وجود دارد:
(Accumulation type) 1) نوع جمع کننده انرژی
(Dissipation type) 2) نوع مستهلک کننده انرژی
1- ضربه گیر نوع جمع کننده انرژی با یابدون حرکت برگشتی می تواند برای سرعت های تا 1 و یا 6/1 متر برثانیه به ترتیب بکار گرفته شود.
2- ضربه گیر نوع مستهلک کننده انرژی مستقل از سرعت اسمی آسانسور بکارگرفته می شود. یک دورانداز، موتور را کنترل نموده و در رسیدن به طبقه توقف ، درصورتیکه ضروری باشد، سرعت کابین را به حدی کم کند تا سرعتی که کابین در موقع نشستن به روی ضربه گیر دارد از سرعتی که ضربه گیر برای آن طراحی شده زیادترنباشد.

ضربه گیر پلی اورتان (جمع کننده انرژی )
ضربه گیرهای پلی اورتان در برخی کشورها برای سرعت اسمی پایین بسیارمعروفیت یافته است .

ضربه گیر فنی (جمع کننده انرژی )
قطعه اصلی این نوع ضربه گیرها معمولاً یک فنر مارپیچ ساخته شده از مقطع گرد یامربع است .

ضربه گیر روغنی (هیدرولیک ) (مستهلک کننده انرژی )
در مقایسه با نیروی بازدارندگی فزاینده ضربه گیرهای فنری ، ضربه گیرهای روغنی می توانند طوری طراحی شوند که در حین عمل توقف نیروی ثابتی را اعمال نمایندکه نتیجتاً باز دارندگی ثابت خواهد بود.
ضربه گیر باید توانایی تبدیل انرژی جنبشی کابین (یا وزنه تعادل ) در لحظه اصابت به حرارت ، و همینطور انرژی پتانسیل ناشی از کاهش سطح ، که مساوی با جابجایی ضربه گیر است را داشته باشد.

مقررات ایمنی سیم بکسل ها و ایمنی های مکانیکی
(ترمز ایمنی – گاورنر – ضربه گیر)
1- سیم بکسلهای متصل به کابین و وزنه تعادل می بایستی حتماً از جنس فولاد،حداقل 2 رشته با حداقل قطر 8 میلی متر باشند و مخصوص آسانسور ساخته شده باشند.
2- ضریب ایمنی سیم بکسلها در صورتی که تعداد سیم بکسلها 3 رشته یا بیشترباشند حداقل 13 و در صورتیکه 2 رشته باشد حداقل 16 می باشد.
3- حداقل نسبت بین قطر فلکه ها به قطر سیم بکسل 40 می باشد.
4- بارهای وارده بایستی به صورتی یکسان روی کلیه رشته های سیم بکسل توزیع گردد.
5- کلیه فلکه های گیربکس و هرزگرد بایستی دارای مانع خروج سیم بکسل از شیارباشند.
6- ترمز ایمنی (پاراشوت ) صرفاً هنگام پایین آمدن کابین فعال بوده و بوسیله فکهایا قرقره های درگیر با ریلها که در اثر افزایش سرعت کابین از گاورنر فرمان می گیرد، عمل می کند.
و (Progressive) 7) ترمز ایمنی (پاراشوت ) برای آسانسورهای با سرعت حداکثریک متر بر ثانیه از انواع لحظه ای یا نوع تدریجی برای سرعت های بیشتر از یک متر بر ثانیه حتماً از نوع تدریجی باشد.
8- ترمز ایمنی (پاراشوت ) می بایستی ترجیحاً در پایین ترین قسمت کابین مستقرشده و پس از عمل کردن فقط با بالاآوردن کابین آزاد گردد.
9- وسیله الکتریکی باید قبل از عملکرد کامل ترمز ایمنی یا درست هنگام ایستاده کابین موتور را از کار بیاندازد.
10- کنترل کننده های مکانیکی سرعت (گاورن ) می بایستی متناسب با سرعت نامی آسانسور و رعایت مقررات تنظیم و ثابت شده است . (EN 81-9.9 مربوطه )
11- سیم بکسل گاورنر می بایستی با قطر حداقل 6 میلی متر، دارای حداقل ضریب اطمینان 8 و بسیار انعطاف پذیر باشد.
12- کنترل کننده های سرعت (گاورنر) بایستی دارای وسیله ای الکتریکی باشد که پس از عملکرد تا آزاد کردن کابین از حرکت آن جلوگیری نماید.
13- آسانسورها بایستی دارای ضربه گیرهای کابین و وزنه تعادل باشند که درپایین ترین حد حرکت کابین و وزنه تعادل و بر روی ستونهایی (سکوهایی ) نصب می شوند و نوع مناسب آنها باتوجه به سرعت و ظرفیت آسانسورها انتخاب می شود.
14- ضربه گیرهای سیار که با کابین و وزنه تعادل در حرکت هستند، بایستی باستون های (سکوهای ) حداقل نیم متر ارتفاع که در پایین ترین حد حرکت کابین و وزنه تعادل (در چاهک ) تعبیه شده اند تماس حاصل نمایند.
15- در هر صورت هنگام نشستن کابین روی ضربه گیرها بایستی فضای مناسب در چاهک بعنوان جان پناه وجود داشته باشد.
درها و سردرها
مشخصات انواع دربها
بسته به هر حالت خاصی ، باید مناسبترین نوع در کابین و در راهرو استفاده شود.انتخاب بستگی به نوع آسانسور و بار اسمی آن دارد. کارآمدترین در نوعی است که دارای زمان بازشدن کمتری باشد و عرضی که انتقال همزمان مسافرین را اجازه بدهد.

درهای لولایی
درب تکه لته اغلب به عنوان درب طبقه در آسانسورهای کوچک مسافربر در منازل جائیکه ترافیک خیلی کم است کاربرد دارد. این نوع فضای اضافی را برای بازشدن لته نیازدارد و بطور دستی عمل می شود و هر دو زمان بازشدن و بسته شدن نسبتاً طولانی است .ترتیب معمول به این صورت است که درب به طور دستی باز می شود و بسته شدن ان به وسیله یک وسیله مخصوص بستن درب صورت می گیرد تا از ماندن و کوبیده شدن جلوگیری شود.

درهای کشویی افقی
امروزه این نوع درب ها بشتر استفاده می شوند و مزایایی از قبیل بازشدن سریع وبی صدا بودن در مقایسه باانواع دیگر و راحتی عمل را دارند.
طبقه بندی آنها به قرار زیر است :
1) در تکه لته ، چپ بازشو یا راست شو
2) درب کنار بازشو، دو یا سه سرعت چند لته
3) درب وسط بازشو تک سرعته
4) در با لته های متعدد

استانداردسازی آسانسور
کلیه آسانسورهای نصب شده در کشور براساس مصوبه شورای استاندارد ازتاریخ 1/1/82 (برمبنای تاریخ صدور پروانه ساختمان ) تحت پوشش استاندارد ملی ایران و دستورالعملهای آن قرار دارد. این موضوع به کلیه شهرداریهای ایران جهت لحاظ درصدور پروانه و پایان کار ابلغ گردیده است . در این مقاله جهت آشنایی بیشتر مهندسین مشاور و ناظر، کلیاتی از استانداردهای موجود ارایه می گردد تا در استانداردسازی آسانسور، مورد استفاده قرار بگیرد. کلیاتموضوع در مبحث 15 مقررات ملی ساختمان وضمایم آن و نیز در جزوه منتشره از موسسه استاندارد ملی – نصب آسانسور – شماره 1-6303 منتشره از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ، درج گردیده است . نظربه اینکه متولی استاندارد سازی آسانسور، در قانون ، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تعیین گردیده ، لذا این موسسه نیز وظایف خود را به دو شرکت تعیین صلاحیت شده در سطح کشور، واگذار نموده است . شرکت های مذکور پس از طی بازرسیها و مراحل قانونی تشکیل پرونده ، در صورت مطابقت با استانداردهای موجود،تاییدیه لام را صادر می نمایند. از جمله وظایف شرکت های مذکور، تعیین صلاحیت فروشندگان و نصابان آسانسور، از نظر فنی بوده و فروشندگان و نصابان اقدامات لازم را انجام داده از جمله مدارک خواسته شده در واحد بازرسی اینگونه شرکتها الزام آسانسور موظف به ارایه پرونده طراحی و مونتاژ از وزارت صنایع و معادن می باشند.

کلیات
آسانسور وسیله ای است دایمی که برای بالا و پایین بردن بین دو سطح و یا بیشتر،بکار می رود. این وسیله شامل کابین برای حمل مسافرین و یا بار بوده و در داخل ریل های راهنمای صلب بصورت عمود یا مورب ، زاویه کمتر از 15 درجه نسبت به محور قائم ،حرکت می کند. در حال حاضر یکی از مشکلات مهم ساختمان های بلندمرتبه ، عدم پیش بینی فضای لازم برای آسانسور بوده و لازم است در ابتدای طراحی ساختمان این فضامتناسب با تعداد آسانسور، ظرفیت و سرعت مناسب ، باتوجه به ارتفاع ساختمان ، جمعیت ساکن و کاربری ساختمان ها پیش بینی گردد. در غیر این صورت ، پس از اجرای ساختمان ،معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور، بسیار مشکل و در اکثر موارد غیرممکن می باشد.مطالب یاد شده را می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد:
قسمت اول : حداقل فضای لازم برای انتخاب تعداد، ظرفیت و سرعت آسانسور برای ساختمان های مسکونی بایستی درنظر گرفته شود. این حداقل ها برمبنای زمان اسمی طول مسیر (40 ثانیه )، از استانداردهای بین المللی ایزو 4190 برگرفته شده است .
بدیهی است تعیین دقیق آسانسورهای موردنیاز در ساختمان ها باید برمبنای نمودارها و استانداردهای جهانی معتبر، توسط شرکت های متخصص انجام گیرد.

مراحل طراحی و اطلاعات ساخت آسانسور از آماده سازی چاهک تا بتون ریزی
جهت جلوگیری از هدررفتن زمان در پروسه طراحی و انتخاب آسانسور وهزینه های زیاد و رعایت نکات ذیل از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و چنانچه سازندگان ساختمان در طول عملیات طراحی و اجرا به نکات قیدشده توجه نمایند ازمزایای ان بهره مند خواهند شد.

مرحله 1) آماده سازی کف چاله آسانسور:
الف – جهت نصب آسانسور ارتفاع موردنیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید 190 cm باشد.
ب – در زمان بتون ریزی کف چاله باعنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین وزیر قاب وزنه تعادل 10 cm بتون مگر و 30 cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود وارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150 آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتاع باقیمانده نباید کمتر از cm 150 شود.
ج – جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرای آرماتورهای انتظارجهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.
نکته مهم : در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است .
جهت چاه ارت (Earth) تا رسیدن به رطوبت لازم زمینی ، و وصل کردن سیم مربوطه ، می توان از چاه اصلی ساختمان جهت ایجاد چاه ارت استفاده نمود و چنانچه این چاه پیش بینی نشده است ، در محل مناسب و نزدیک به آسانسور چاهی به عمق حداکثر8/3 متر ایجاد کرد تا به رطوبت زمینی رسید سپس مواد ذیل را
1- نمک 33%
2- زغال 33%
3- پتاسیم 33%
4- سیم مسی بدون روکش به متراژ مناسب جهت محل مورد انتقال
5- میله مسی و صفحه مسی (در بازار به صورت یک مجموعه وجود دارد)
طبق دستورالعمل در چاه حفر شده قرار داده و روی آن را می پوشانیم .

مرحله 2) تهیه نقشه :
چنانچه ساختمان در حال احداث می باشد و دسترسی دقیق به ابعاد موردنیازچاهک میسر نباشد، نقشه های زیر لازم است .
1- پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیرزمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
2- مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه های کامل از کف چاله آسانسور تا زیرسقف موتورخانه
3- پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تاسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک به شرکت طرف قرارداد ارائه شود.

مرحله 3) بتون ریزی کف چاهک :
همانطوریکه در مرحله 1 اشاره شده پس از تکمیل مدارک موردنیاز (در مرحله 2)باتوجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک به شرح ذیل به کارفرما ارائه خواهد شد.
1- بتون مگر 10 سانتیمتر
2- بتون آرمه کف و آرماتوربندی 30 سانتیمتر
مرحله 4) عملیات آهن کشی (سازه فلزی ) چاهک آسانسور:
آهن کشی عبارت است از سازه فلزی در داخل چاهش آسانسور جهت استقراربراکت های موردنیاز ریل های کابین و ریل های وزنه براساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور که به شرح زیر می باشد:
1- تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاهک
2- تهیه لیست آهن آلات موردنیاز
3- نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی
4- انجام آهن کسی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
5- اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی

مرحله 5) دیوارکشی اطراف چاهک (در صورتیکه قبل از آهن کشی انجام نشده باشد)
الف – سه طرف چاهک (سمت راست – روبرو – سمت چپ ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد.
ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
1- ورق کشی : که به تناسب فضا از ورق های فلزی – یا پانل گچی استفاده می شود.
2- رابتیس بندی : با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
3- آجرکشی
ب – انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ
توضیح :
اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستونها و در داخل دیوار قرار می گیردمی بایستی در محل نصب براکت ها بر روی کلافهای افقی فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی جلوگیری شود.
جهت اجرای مناسب مورد فوق براساس نقشه های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می شود امکانپذیر خواهد بود.
در این مرحله اجرای روشنایی داخل چاهک طبق دستورالعلم مربوطه باید انجام شود.

مرحله 6) ایجاد موتورخانه :
اطاق موتورخانه برحسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می گردد و رعایت ابعاد و اندازه های زیر الزامی است :
1- ارتفاع از روی کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اطاق موتورخانه حداقل نباید کمتر از 6 متر باشد.
2- اطاق موتورخانه باید درب باعرض ورودی حداقل cm80 باشد.
3- اطاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویهباشد.
4- نصب هواکش مناسب در موتورخانه (حداقل با فن 250 CFM)
5- نصب قلاب فلزی در بالای چاهک آسانسور روی سقف موتورخانه مناسب برای حداقل 2000 kg وزن
6- فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین 5 الی 40 درجه سانتیگراد)
7- نصب کپسول آتش نشانی
8- نصب تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تایید شرکت فروشنده آسانسوردر موتورخانه
9- اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب به تابلو برق سه فاز
10- چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید درچه ای (Trap Dooe) به ابعاد حداقل 80 * 100 cm در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر) تعبیه گردد
11- زیر سقف چاهک در موتورخانه آسانسورهای دوبله دریچه ای به ابعاد 600 *500 cm برای هر آسانسور تعبیه گردد.
مرحله 7) دورچینی درب طبقات :
بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات عوامل فنی و تایید آن بایدموارد ذیل انجام شود:
1- اجرای دیوارچینی دور دربها بوسیله آجر یابلوک یا پوشش فلزی
2- پوشش به هر صورتیکه انجام می شود نبایستی از لبه داخلی دربها در سمت چاهک تجاوز نمایدو حداقل باید با لبه چهارچوب دربها همسطح باشد.

مرحله 8) اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز:
همانطوریکه در بند 8 و 9 مرحله 6 آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار می باشد و لذا به شرح ذیل باید اقدام گردد:
1- نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور
2- نصب سیم ارت (Earth)
3- چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه های استاندارد می باشد باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحاظ گردد.
در فاصله های استاندارد از کابل mm 16 * 5 برای آسانسورهای 8 و 13 نفره و ازکابل mm 10 * 5 جهت آسانسورهای 4 و 6 نفره استفاده می گردد.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه گردد.
1- سه عدد فیوز 25 A برای آسانسورهای 4 و 6 نفره
2- سه عدد فیوز 50 A برای آسانسورهیا 8 و 13 نفره و باری
3- کلید گردان 63 A
5- نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه
6- تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن

مرحله 9) بتون ریزی سقف چاهک :
بعد از اتمام عملیات نصب درب و ریل و صدور تاییدیه عملیات توسط فروشنده آسانسور باید طبق مشخصات فنی محل نصب ریلها نسبت به اجرای قالب گذاری آرماتوربندی و بتون ریزی اقدام گردد.
زمان لازم جهت استحکام بتون حدود 15 روز می باشد.
ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهک آسانسور (نیروی دینامیکی Dynamic) بشرح زیر می باش :
1- آسانسور 4 نفره حدود 3000 کیلوگرم
2- آسانسور 6 نفره حدود 3200 کیلوگرم
3- آسانسور 8 نفره حدود 3850 کیلوگرم
4- آسانسور 15 نفره حدود 6200 کیلوگرم

نکته مهم : رعایت موارد ایمنی :
در تمامی دوره نصب آسانسور به جهت وجود پرتگاه در مقابل فضای دربهای آسانسور نصب حفا ایمنی مقابل دربها و فضاهایی که حالت پرتگاه دارند الزامی است وباید با نصب تابلوهای

کمک به پروژه دانشجوهای دانشگاه شاهرود
مقاله کاملی درباره آسانسور در سازه
نحوه انتقال بار آسانسور:
در عمل نیروی آسانسور بین تیرهایی که در اطراف داکت قرار داده می شون وشاستی آن تیرها متصل می گردد منتقل می گردد اما از لحاظ فنی در اطاقک آسانسورتکیه گاه هایی با حفر آسانسور قرار دارند و نیروی وزن اطاقک به این تکیه گاه واردمی شود. نیروی کلی آسانسورهای معمولی از چهار عدد نبشی برای دور باکس آسانسوراستفاده می شود. این طبقات به تیرهای سقف مهار می گردند.
اتصال آسانسور به سازه :
سازه آسانسور تنها از یک وجه به سازه اصلی متصل است . برای طراحی اتصالات آسانسور جدولی داریم که مثلاً میگه اگه ظرفیت آسانسور ما 6 یا 8 نفره هست از چه نبشی ، از چه ریل راهنمایی ، از چه براکتی و… استفاده کنیم . در مورد نحوه اتصال :بصورت عمومی در ساختمانهای بتنی با قراردادن plate تویتیر یا هرجایی که قابلیت اتصال داره بوسیله شاخک هایی نبشی های آسانسور رو بهاونها جوش می کنند. نبشی فقط نقش ریل دارد و باربر نیست . سازه آسانسور به مهاربند نیاز ندارد یکدیافراگم داریم با باری محوری که توسط کابل تحمل می شود و به تیرهای دور باکس واقع در خرپشته وارد منتقل می شود.
معمولاً از مدل سازی اثر آسانسور در etabs صرفنظر می شود. چون سازه آسانسور کاملاً جدا از سازه می باشد بهتر است فنداسیون آن نیز بصورت جداگانه طراحی شود. چاله آسانسور باید در تمامی موارد تعبیه گردد ودر طراحی پی باید محل چاله آسانسور درنظر گرفته شود.

نحوه مدل کردن چاله آسانسور در SAFE:
چاله آسانسور در نرم افزار Safe تنها به صورت یک بازشو تعریف شده و باتوجه به سادگی طراحی دستی آن امکانپذیر است . همچنین در پی های گسترده با تنظیمات دربخش Detailing می توان آرماتورهای گوشه های بازشو را مطابق آیین نامه بدست آود.چون نرم افزار SAFE قادر به طراحی در حالتی که در پی اختلاف تراز وجود دارد، نیست و سطح را در یک تراز درنظر می گیرد… شاید بهترین راه طراحی دستی چاله آسانسورباشد، ولی چون چاله آسانسور ابعاد کوچکی دارد می توان عملکرد آن را با پی یکنواخت درنظر گرفت و پی را کلاً در یک تراز طراحی کرد… اگر ابعاد چاله آسانسور بزرگ باشد به صورتی که عملکرد آن مجزا از پی باشد می توان چاله را به صورت یک پی مجزا درنرم افزار مدل و طراحی کرد.
تصویر زیر شماتیک کلی روند آنالیز طراحی آسانسور را نشان می دهد:
مقادیر ورودی سیستم شامل موارد زیر می باشد:
1- نوع ساختمان (مسکونی ، تجاری ، بیمارستانی ، مدرسه و غیره )
2- تعداد کل طبقات
3- تعداد طبقات جمعیت دار
4- اگر واحد غیرمسکونی است تعداد اتاقها در هر واحد و تعداد واحدهای هر طبقه ودر غیر این صورت مساحت مفید هر طبقه
5- جمعیت هر طبقه
6- کل تراول (طول مسیر حرکت آسانسور)
7- ارتفاع طبقات
8- در صورت خاص بودن ساختمان (مهدکودک ، خانه سالمندان ، معلولین و…)
پس از کسب اطلاعات بالا پردازش های زیر می بایست بر روی آنها و یا جداگانه انجام پذیرد:
1- تعیین جمعیت کل
2- تعیین جمعیت در زمان ترافیک
3- زمان انتظار برای دریافت سرویس (Interval)
4- زمان یک سفر کامل Round Trip time
پارامترهای مهم موثر در محاسبه زمان یک سفر کامل :
– زمانهای پیاده و سوار شدن
– زمانهای پرش

خروجی های زیر پس از پردازش :
تعداد آسانسور سرعت آسانسور
ظرفیت آسانسور
نوع کنترل :
– گروهی و تعداد آن
– مجزا
پس از آنالیزهای بالا طراحی آسانسور در سه مرحله زیر انجام می پذیرد – استاندارد موردنظر در طراحی EN81 می باشد.
پس از آنالیز ترافیک و بررسی محدودیتهای ابعادی که براساس فرم صفحه بعداطلاعات اولیه آن از طریق بازدید از محل و یا نقشه های ابعادی و مشاوره با کارفرماصورت می گیرد، امر طراحی آسانسور صورت می گیرد.
فاز اول : بررسی و تعیین ابعاد و اندازه ها
فاز دوم : بررسی و تعیین مشخصات فنی قطعات
فاز سوم : تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی

فاز اول طراحی : طراحی ابعاد و اندازه ها
پس از انتخاب آسانسور مناسب از نظر تعداد، سرعت و ظرفیت که با بررسی محاسبات ترافیکی و محدودیتهای ابعادی صورت پذیرفت ، براساس جدول ابعاد واندازه های مطابق مقررات EN81 و توصیه های ISO که در صفحات بعد آمده است . سعی می شود مناسبترین ابعاد و اندازه ها انتخاب گردد. شایان ذکر است ابعاد و اندازه های ارائه شده صرفاً برای آسانسورهای معمولی و استاندارد می باشد. در شرایط خاص وآسانسورهای گرد، آسانسورهای پاناروما (شیشه ای ) و یا آسانسورهای صنعتی ، ابعاد واندازه ها براساس شرایط موجود تعیین می گردد. اما همواره سعی می شود مقررات EN81 برای میزان فضای هر مسافر (مساحتها) رعایت گردد.
خروجی های فاز اول طراحی عبارتند از:
تعیین ابعاد چاهک (عرض – عمق – ته چاه Pit – اورهد – طول مسیر) تعیین ابعادموتورخانه و محل آن (طول – عرض – ارتفاع – بالا یا پایین )
تعیین ابعاد کابین (یک طرف درب – دو طرف درب )
تعیین نوع دربها و سمت بازشو (چدنی – سربی – در ابعاد مختلف )
نوع وزنه تعادل و ابعاد آن (چدنی – سربی – در ابعاد مختلف )
موقعیت وزنه تعادل (پشت کابین – بغل کابین )

فاز دوم طراحی : تعیین مشخصات فنی قطعات :
پس از انتخاب ابعاد و اندازه ها، فاز دوم طراحی که در واقع مشخص نمودن دقیق پارامترهای فنی قطعات می باشد شروع می شود. ابعاد و اندازه های طراحی شده برای چاهک ، کابین و درب ها پارامترهای سیار مهمی هستند که در انتخاب مشخصات فنی قطعات موثر می باشد. لذا عوامل اصلی مهم ، در انتخاب قطعات و مشخصات فنی آنهاعبارتند از:
عوامل موثر در انتخاب تجهیزات
1- نوع استاندارد EN81
2- سرعت آسانسور
3- ظرفیت آسانسور
4- طول مسیر حرکت (تراول ) آسانسور
5- ابعاد و اندازه ها (چاهک ، موتورخانه ، کابین ، درب )
6- نوع کاربری آسانسور
7- محیط کاربری آسانسور
8- انتخاب نوع و کیفیت حرکت آسانسور

فاز سوم طراحی : تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب وراه اندازی :
پس از طراحی ابعادی و تعیین مشخصات فنی قطعات و تجهیزات ، نقشه های اجرایی جهت آماده سازی چاه و همچنین نحوه قرارگیری و نصب تجهیزات و نقشه های مدارهای کنترل تهیه می گردد. در این مرحله از طراحی پارامترهای زیر مشخص می شود.
1- نحوه اسکلت فلزی و آهن کشی جهت چاهک های آجری (محل نصب براکت های ریل )
2- نحوه پلیت گذاری برای چاهک های بتنی (محل نصب براکت های ریل )
3- نحوه قرارگیری تجهیزات آسانسور برای عملیات نصب
4- مشخص نمودن محل سوراخهای سکوی موتورخانه
5- نحوه بتن ریزی کف چاهک و محل قرارگرفتن بافرها
6- نحوه آماده سازی محل های نصب درها
7- محاسبه نیروهای وارده به سازه اصلی چاه
8- مشخص نمودن نقشه اجرایی موتورخانه (قلاب سقف – هواکش موتورخانه وچاهک – درب ورودی – محل تابلی 3 فاز)
9- تهیه نقشه های کنترل فرمان و نحوه سیم کشی چاهک و موتورخانه
10- ارائه دستورالعمل های کابل کشی و آماده سازی تابلو 3 فاز جهت کارفرما
11- انجام بازرسی های فنی و تحویل تجهیزات به کارفرما

مراحل طراحی و اطلاعات ساخت آسانسور از آماده سازی چاهک تا بتون ریزی
جهت جلوگیری از هدررفتن زمان در پروسه طراحی و انتخاب آسانسور وهزینه های زیاد رعایت نکات ذیل از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و چنانچه سازندگان ساختمان در طول عملیات طراحی و اجرا به نکات قید شده توجه نمایند از مزایای آن بهره مند خواهند شد.

مرحله 1) آماده سازی کف چاله آسانسور:
الف – جهت نصب آسانسور ارتفاع موردنیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید 190 cm باشد.
ب – در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین وزیر قاب وزنه تعادل 10 cm بتون مگر و 30 cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود وارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150 آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150 cm شود.
ج – جهت اجرای سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.
نکته مهم : در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است .
جهت چاه ارت (Earth) تا رسیدن به رطوبت لازم زمینی ، و وصل کردن سیم مربوطه ، می توان از چاه اصلی ساختمان جهت ایجاد چاه ارت استفاده نمود و چنانچه این چاه پیش بینی نشده است ، در محل مناسب و نزدیک به آسانسور چاهی به عمق حداقل 8/3متر ایجاد کرد تا به رطوبت زمینی رسید سپس مواد ذیل را
1- نمک 33%
2- زغال 33%
3- پتاسیم 33%
4- سیم مسی بدون روکش به متراژ مناسب جهت محل مورد انتقال
5- میله مسی و صفحه مسی (در بازار به صورت یک مجموعه وجود دارد)
طبق دستورالعمل در چاه حفر شده قرار داده و روی آن را می پوشانیم .

مرحله 2) تهیه نقشه :
چنانچه ساختمان در حال احداث می باشد و دسترسی دقیق به ابعاد موردنیازچاهک میسر نباشد، نقشه های زیر لازم است .
1- پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیرزمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
2- مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه های کامل از کف چاله آسانسور تا زیرسقف موتورخانه
3- پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تاسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک به شرکت طرف قرارداد ارائه شود.

مرحله 3) بتون ریزی کف چاهک :
همانطوریکه در مرحله 1 اشاره شده پس از تکمیل مدارک موردنیاز (در مرحله 2)باتوجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک به شرح ذیل به کارفرما ارائه خواهد شد.
1- بتون مگر 10 سانتیمتر
2- بتون آرمه کف و آرماتوربندی 30 سانتیمتر
مرحله 4) عملیات آهن کشی (سازه فلزی ) چاهک آسانسور:
آهن کشی عبارت است از سازه فلزی در داخل چاهش آسانسور جهت استقراربراکت های موردنیاز ریل های کابین و ریل های وزنه براساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور که به شرح زیر می باشد:
1- تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاهک
2- تهیه لیست آهن آلات موردنیاز
3- نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی
4- انجام آهن کسی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
5- اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی

مرحله 5) دیوارکشی اطراف چاهک (در صورتیکه قبل از آهن کشی انجام نشده باشد)
الف – سه طرف چاهک (سمت راست – روبرو – سمت چپ ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد.
ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
1- ورق کشی : که به تناسب فضا از ورق های فلزی – یا پانل گچی استفاده می شود.
2- رابتیس بندی : با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
3- آجرکشی
ب – انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ
توضیح :
اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستونها و در داخل دیوار قرار می گیردمی بایستی در محل نصب براکت ها بر روی کلافهای افقی فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی جلوگیری شود.
جهت اجرای مناسب مورد فوق براساس نقشه های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می شود امکانپذیر خواهد بود.
در این مرحله اجرای روشنایی داخل چاهک طبق دستورالعلم مربوطه باید انجام شود.

مرحله 6) ایجاد موتورخانه :
اطاق موتورخانه برحسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می گردد و رعایت ابعاد و اندازه های زیر الزامی است :
1- ارتفاع از روی کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اطاق موتورخانه حداقل نباید کمتر از 6 متر باشد.
2- اطاق موتورخانه باید درب باعرض ورودی حداقل cm80 باشد.
3- اطاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویهباشد.
4- نصب هواکش مناسب در موتورخانه (حداقل با فن 250 CFM)
5- نصب قلاب فلزی در بالای چاهک آسانسور روی سقف موتورخانه مناسب برای حداقل 2000 kg وزن
6- فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین 5 الی 40 درجه سانتیگراد)
7- نصب کپسول آتش نشانی
8- نصب تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تایید شرکت فروشنده آسانسوردر موتورخانه
9- اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب به تابلو برق سه فاز
10- چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید درچه ای (Trap Dooe) به ابعاد حداقل 80 * 100 cm در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر) تعبیه گردد
11- زیر سقف چاهک در موتورخانه آسانسورهای دوبله دریچه ای به ابعاد 600 *500 cm برای هر آسانسور تعبیه گردد.

مرحله 7) دورچینی درب طبقات :
بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات عوامل فنی و تایید آن بایدموارد ذیل انجام شود:
1- اجرای دیوارچینی دور دربها بوسیله آجر یابلوک یا پوشش فلزی
2- پوشش به هر صورتیکه انجام می شود نبایستی از لبه داخلی دربها در سمت چاهک تجاوز نمایدو حداقل باید با لبه چهارچوب دربها همسطح باشد.

مرحله 8) اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز:
همانطوریکه در بند 8 و 9 مرحله 6 آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار می باشد و لذا به شرح ذیل باید اقدام گردد:
1- نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور
2- نصب سیم ارت (Earth)
3- چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه های استاندارد می باشد باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحاظ گردد.
در فاصله های استاندارد از کابل mm 16 * 5 برای آسانسورهای 8 و 13 نفره و ازکابل mm 10 * 5 جهت آسانسورهای 4 و 6 نفره استفاده می گردد.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه گردد.
1- سه عدد فیوز 25 A برای آسانسورهای 4 و 6 نفره
2- سه عدد فیوز 50 A برای آسانسورهیا 8 و 13 نفره و باری
3- کلید گردان 63 A
5- نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه
6- تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن

مرحله 9) بتون ریزی سقف چاهک :
بعد از اتمام عملیات نصب درب و ریل و صدور تاییدیه عملیات توسط فروشنده آسانسور باید طبق مشخصات فنی محل نصب ریلها نسبت به اجرای قالب گذاری آرماتوربندی و بتون ریزی اقدام گردد.
زمان لازم جهت استحکام بتون حدود 15 روز می باشد.
ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهک آسانسور (نیروی دینامیکی Dynamic) بشرح زیر می باش :
1- آسانسور 4 نفره حدود 3000 کیلوگرم
2- آسانسور 6 نفره حدود 3200 کیلوگرم
3- آسانسور 8 نفره حدود 3850 کیلوگرم
4- آسانسور 15 نفره حدود 6200 کیلوگرم

نکته مهم : رعایت موارد ایمنی :
در تمامی دوره نصب آسانسور به جهت وجود پرتگاه در مقابل فضای دربهای آسانسور نصب حفا ایمنی مقابل دربها و فضاهایی که حالت پرتگاه دارند الزامی است وباید با نصب تابلوهای احتیاط و هشدار از بروز هرگونه حادثه ای جلوگیری نمود.

پارامترهای فنی آسانسور
پارامترهای اصلی آسانسورها: نکته : در محاسبه ظرفیت آسانسورها، وزن مسافر برای هر نوع محاسبه ای 75 کیلو درنظر گرفته می شود.
پس مثلاً اگر ظرفیت اسمی آسانسوری 6 نفر باشد پس آن آسانسور در واقع توانائی حمل 6 * 75 یعنی : 450 کیلوگرم را دارد.
پارامترهای فنی عبارتند از:
الف ) ارتفاع مسیر (بالارفتن کابین ) تعداد و محل توقف ها
ب ) ابعاد چاه آسانسور، کابین و موتورخانه
پ ) ولتاژ برق اصلی ، تعداد استارت در ساعت و فاکتوریار
ت ) سیستم کنترل آسانسور
ث ) سیستم درب های آسانسور و ورود و خروج و نوع کنترل
ج ) تعداد آسانسورها و مکان آنها در ساختمان
چ ) شرایط محیط کارکرد
قطعات اصلی آسانسورهای الکتریکی عبارتند از:
الف ) وسایل تعلیق کابین و وزنه تعادل که می تواند سیم بکسل فولادی و یا زنجیرباشد.
ب ) وسیله رانش که محرک آسانسور است و شامل :
– موتور الکتریکی
– گیربکس
– ترمز
– فلکه کششی و یا دنده زنجیر
– شاسیماشین – کوپلینگها، محورها، یاتاقانها
پ ) کابین که مسافرین و یا بار را حمل می کند، شامل یوک ، که چهارچوبی فلزی است و کابین از طریق آن به سیستم تعلیق متصل می شود، کف کابین که بار را نگهداری می کند و بدنه کابین به کف متصل است . قطعات دیگر عبارتند از:
– سیم تعلیق
– راهنماها که باعث هدایت کابین در مسیر حرکت خود می شود.
– درب کابین و محرک درب
ت ) وزنه تعادل که برای جبران وزن کابین و قسمتی از ظرفیت بکار می رود.
ث ) چاه آسانسور Hoist Way
این فضا قسمتی یا تماماً پوشیده است و از کف چاله تا سقف (کف موتورخانه ) ادامه دارد. در این فضا کابین و وزنه تعادل حرکت می کنند و شامل ریلهای راهنما برای کابین ووزنه تعادل و درهای طبقات و ضربه گیر در کف چاه می باشد.
ج ) سیستم ایمنی
یک وسیله مکانیکی است که در صورت بروز هرگونه خرابی ، یا شل شدن سیم بکسل (زنجیر تعلیق ) وسیله توقف و نگاه داشتن کابین و یا وزنه تعادل در روی ریل راهنما می باشد و اگر سرعت کابین در جهت پایین رفتن از مقدار مشخص شده ای تجاوزکند این مکانیزم عمل می نماید، عملکرد این مکانیزم توسط گاورنر که معمولاً درموتورخانه است شروع می شود.
چ ) ضربه گیرها
کابین یا وزنه از حدود تعیین شده در چاهک گذشته و امکان برخورد با کف چاهک پیش آید این وسیله از برخورد خشن جلوگیری می نماید. ضربه گیر ممکن است از جنس پلی اورتان ، فنر یا نوع روغنی انتخاب شود که بستگی به سرعت اسمی داشته و طوری طراحی می شود تا انرژی جنبشی کابین با وزنه تعادل را جذب کرده (نوع فنری ) و یامستهلک نماید.
ح ) تجهیزات الکتریکی
که شامل امکانات ایمنی و روشنایی نیز می گردد.
خ ) سیستم کنترلی
موتور و گیربکس بالابر موتور و کاهنده های بدون چرخ دنده معمولاً برای سرعت های بیشتر از 5/2 متر بر ثانیه استفاده می شود در حالیکه برای سرعت های کمتر،از گیربکس های دارای چرخ دنده استفاده می شود قبلاً از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد ولی با پیشرفت روش های طراحی وتولید، چرخ دنده های حلزونی یک استاندارد قابل قبول مورد استفاده در گیربکس آسانسورها شد. و تغییر سرعت از طریق تغییر فرکانس صورت می گیرد. AC موتور گیربکس شامل موتور سه فاز

مقررات ایمنی ترمز آسانسور
در صورت قطع برق و یا قطع برق سیستم کنترل ، سیستم ترمز آسانسور باید به طور اتوماتیک عمل کند، لذا از ترمزهای اصطکاکی الکترومغناطیسی استفاده می شود. اگرکابین با 125% بار نامی خود در سرعت معمول خود حرکت کند، ترمزها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بلافاصله سیستم را در حالت ساکن نگهدارند.
– ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند.
– ترمز توسط الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود.
– اگر جریان برق قطع شود باید حداقل دو دسته مستقل الکتریکی کنترل کننده داشته باشد.
– در صورت قطع جریان برق ، ترمز باید بلافاصله عمل نماید.
– هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله دستی اضطراری مجهز باشد.
– ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست دست بتوان آن را باز کرد و بافشار دائمی توسط یک نفر این ترمز باز بماند.

مقررات ایمنی سیستم محرکه و ترمز آسانسور
1- هر آسانسور باید حداقل یک سیستم محرک مخصوص به خود داشته باشد.
2- حرکت دادن آسانسور به دو روش مجاز است .
الف ) سیستم اصطکاکی : با استفاده از سیم بکسل و فلکه و وزنه تعادل (Bytraction)
ب ) سیستم مستقیم : این سیستم چه از نوع وینچی بدون وزنه تعادل و چه از نوع فقط برای سرعتهای کمتر از 63/0 متر بر ثانیه مجاز است . (Positiv drive)
3- آسانسور باید مجهز به سیستم ترمزی باشد که در مواقع قطع منبع تغذیه موتوراصلی و یا مدارهای فرمان به صورت خودکار سیستم متحرکه را متوقف نماید.
4- سیستم ترمز باید یک ترمز الکترومکانیکی (اصطکاکی ) داشته باشد.
5- سیستم ترمز باید بدون هیچگونه تاخیری پس از قطع مدار بازکننده ترمز، عمل نماید (دیود با خازنی که به طور مستقیم به ترمینال سیم پیچی ترمز متصل است بعنوان یک وسیله تاخیردهنده محسوب نمی شود.
6- فشار کفشهای ترمز باید توسط نیروی فنر تامین شود.
7- ترمز باید دارای حداقل دو کفشک با لنتهای نسوز باشد که روی دیسک یااستوانه عمل می کنند.
8- استفاده از ترمز نواری ممنوع است .
9- وجود چرخ طیار یا وسیله دیگری برای رساندن کابین در حالت اضطراری تا سرطبقه ضروریست .
10- برای قسمتهای گردنده در دسترس با سطح ناصاف نظیر زنجیرها، چرخ زنجیرها و چرخ دنده ها بایستی حفاظت موثری پیش بینی شود.
11- کلیه اجزاء گردنده با سطح صاف بایستی به رنگ زرد باشد.
سیستم تعلیق کابین و مکانیزم تعادل

کابین و وزنه های تعادل :
کابین و وزنه های تعادل توسط سیتم بگسلهای فولادی معلق نگاه داشته می شوند.سیم بگسل های آسانسور به بالای بوک کابین متصل می شوند. یک وسیله اتوماتیک برای تنظیم کششش سیم بگسل تعلیق باید حداقل در یکی از دو انتها وجود داشته باشد. این وسیله با مکانیزم متعادل ساز فشردگی بطور جداگانه معرفی می شود، چنین وسیله ای شامل یک سوکت گوه ای است که همراه یک فنر مارپیچ فولادی ، ضربه گیر لاستیکی وکابل شو است .

وزنه تعادل :
وزنه تعادل در آسانسورهای کششی و زنجیری برای تعادل جرم کابین و درصدی از وزن بار یا مسافر بکار می رود. بن درصد 45 تا 50 می باشد.
وزنه های تعادل داخل قاب مربوطه بایستی به طریقی مهار شده باشند که در اثرضربات احتمالی شکسته نشده و از قاب خارج نشوند. به قاب وزنه باید حفاظ یاحفاظ هایی فلزی نصب شوند تا در صورت شکستن کفشک های وزنه ، قاب از ریل وزنه خارج نشوند.
هدایت کابین
استفاده از ریل راهنما بعلل زیر است :
1) برای هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت عمودی و حداقل کردن حرکات افقی
2) جلوگیری از نوسانات کابین بعلت نیروهای خارج از مرکز
3) توقف و نگهداشتن کابین در هنگام عملکرد مکانیزم ایمنی
کابین و وزنه تعادل در حرکت خود باید توسط حداقل دو ریل راهنما فولادی صلب هدایت شوند. این دو از فولاد ساختمانی دارای تنش کششی بیشتر از 370 نیوتن برمیلی متر مربع ساخته شده اند.

مقررات ایمنی ریل های راهنما:
1- کابین و وزنه تعادل بایستی هرکدام به وسیله حداقل دو ریل راهنمای سخت ،هدایت شوند.
2- توان و استحکام ریل ها، متعلقات و اتصالات آنها باید جهت تحمل نیروهای ناشی از عملکرد ترمز ایمنی (پاراشوت ) و همچنین انحناء و پیچشهای ناشی از بار نامتعادل داخل کابین ، کافی باشد.
3- ریل های راهنما باید به گونه ای به براکت ها و سازه ساختمان ها محکم شوند که اثرات نامطلوب ناشی از نشست ساختمان با انقباض بتن ، به صورت خودکار یا با تنظیم ساده ای قابل جبران باشد.
4- جوشکاری ریل ها به همدیگر به براکت ها و ساختمان ممنوع می باشد.

انواع کفشک راهنما
کابین و وزنه تعادل می باید بر روی پل راهنما توسط کفشک های بالایی و پایین که به شاسی متصل هستند هدایت شوند.
دو نوع اصلی کفشک راهنما وجود دارد که عبارتند از:
1) کفشک های لغزشی :
کفشک های لغزشی که اخیراً استفاده می شود برای سرعت های کم و متوسط تاحدود 2 متر بر ثانیه می باشد. اصطکاک لغزشی می تواند مقاومت قابل توجهی در حرکت کابین اعمال نماید. با بکار بردن کفشک های لغزشی ریلهای راهنما باید روغنکاری شوند تامقاومت در مقابل اصطکاک و سایش کم شود و شرایط لغزش بهتر گردد. امروزه استفاده از روغنکاری کننده های خودکار با روغن سنگین یا گریس معمول است .

2) کفشک های غلطکی
وجود کفشک های راهنمای غلطکی در آسانسورهای سرعت زیاد ضروری هستند،هرچند نرمی حرکت کابین و صرفه جویی در انرژی به علت کاهش در اصطکاک وجود این کفشک های غلطکی را در آسانسورهای با سرعت متوسط را نیز اقتصادی می کند.

گاورنر سرعت غیرمجاز:
گاورنر در موتورخانه قرار دارد و شامل سیم بگسل گاورنر (1) (سیم بگسل ) که ازفلکه گاورنر (2) گذشته و به فلکه کششی (3) در ته چاهک امتداد یافته و مجدداً به فلکه گاورنر برگشته و حلقه ای تشکیل می دهد. سیستم به وسیله کابین که در نقطه (4) به سیم بگسل گاورنر وصل شده به حرکت درمی آید. وقتی که سرعت به حد فعال شدن گاورنربرسد، گاورنر سیم بگسل را نگه می دارد واز آنجائیکه کابین هنوز حرکت خود را در جهت پایین ادامه می دهد لذا سیم گاورنر کشیده شده و در نهایت سیستم ایمنی عمل می نماید.سرعت فعال شدن گاورنر باید حداقل 115 درصد سرعت اسمی باشد. EN81 مطابق

سیستم ایمنی (پاراشوت )
کابین هر آسانسور که بوسیله سیم بگسل ها یا زنجیر، معلق و ممکن است به وسیله اشخاص به منظور تردد و جابجایی بار یا کالا مورد استفاده واقع شود، باید مجهز به سیستم ایمنی یا آنچه در ایران به اسم پاراشوت معروف شده است گردد. وزنه تعادل زمانی باید با سیستم ایمنی (پاراشوت ) مجهز شود که طبقه زیرین آن مسکونی باشد.
سیستم ایمنی یک وسیله مکانیکی برای متوقف کردن کابین (یا وزنه تعادل ) به طریق درگیرشدن با ریل های راهنما است و در مواقعی که کابین از سرعت تعیین شده قبلی در جهت حرکت به سمت پایین تجاوز کند بدون توجه به دلیل افزایش سرعت ، عمل می کند.
سیستم ایمنی ترجیحاً در زیر و در پایین ترین قطعه بوک کابین نصب می شود و برروی جفت ریل های راهنما عمل می کند. درگیری با ریلهای راهنما باید همزمان باشد، و کف کابین با بار توزیع شده بطور یکنواخت ، نباید انحراف بیش از 5 درصد از موقعیت خودش داشته باشد. سرعت مشخص که کابین یا وزنه تعادل باید در آن متوقف (پاراشوت ) شودبرابر با سرعتی است که گاورنر برای آن تنظیم شده تا عکس العمل نشان دهد سیستم ایمنیوزنه تعادل ممکن است یا با خرابی سیستم تعلیق و یا بوسیله یک سیم بگسل ایمنی ،اگر سرعت اسمی از یک متر بر ثانیه متجاوز نباشد عمل نماید. یک سوئیچ سرعت بیش ازحد مجاز باید روی دستگاه گاورنر نصب شود تا قبل از فعال شدن سیستم ایمنی مدارات کنترل را قطع نماید.
سیستم ایمنی کابین براساس مشخصه های عملکرد طبقه بندی می شوند که به شرح زیر می باشند.
1) نوع آنی یا لحظه ای : که فشار به سرعت فزاینده ای را بر روی ریل های راهنما درمدت زمان توقف اعمال می نماید. زمان توقف و مسافت توقف بسیار کوتاه است ووسیله ای انعطاف پذیر برای محدودکردن نیروی کند شوندگی و مسافت توقف معرفی نشده است . این نوع سیستم ایمنی در اروپا می تواند برای سرعت های تا بکار گرفته شود.
2) نوع پیشرونده : حین توقف فشار محدودی را روی ریل ها بر راهنما اعمال می کند و بعد از فعال شدن کابل سیستم ایمنی ، نیروی کندشوندگی به طور قابل ملاحظه ای یکنواخت می ماند. زمان و مسافت توقف بستگی به جرم در حال حرکتی که بایدمتوقف شود و سرعتی که سیستم ایمنی در آن فعال می شود دارد.

ضربه گیرها:
مشخصات :
آسانسورها باید با ضربه گیرها که در کف چاهک و در مکان انتهایی حرکت کابین ووزنه تعادل قرار می گیرند، تا وسیله اضطراریهایی را تشکیل دهند. اگر ضربه گیرها به کابین یا وزنه تعادل وصل شوند باید یک پایه یا فونداسیونی به ارتفاع نیم متر در چاهک قرار بگیرد تا این ضربه گیرها روی آن بنشینند.
دو نوع کلی از ضربه گیرها وجود دارد:
(Accumulation 1) نوع جمع کننده انرژی
(Dissipation type 2) نوع مستهلک کننده انرژی
1- ضربه گیر نوع جمع کننده انرژی با یا بدون حرکت برگشتی می تواند برای سرعت های تا 1 و یا 6/1 متر بر ثانیه به ترتیب بکار گرفته شود.
2- ضربه گیر نوع مستهلک کننده انرژی مستقل از سرعت اسمی آسانسور بکارگرفته می شود. یک دورانداز، موتور را کنترل نموده و در رسیدن به طبقه توقف ، درصورتیکه ضروری باشد، سرعت کابین را به حدی کم کند تا سرعتی که کابین در موقع نشستن به روی ضربه گیر دارد از سرعتی که ضربه گیر برای آن طراحی شده زیادترنباشد. ضربه گیر پلی اورتان (جمع کننده انرژی )
قطعه اصلی این نوع ضربه گیرها معمولاً یک فنر مارپیچ ساخته شده از مقطع گرد یامربع است .
ضربه گیر روغنی (هیدولیک ) (مستهلک کننده انرژی )
در مقایسه با نیروی بازدارندگی فزاینده ضربه گیرهای فنری ، ضربه گیرهای روغنی می توانند طوری طراحی شوند که در حین عمل توقف نیروی ثابتی را اعمال نمایندکه نتیجتاً بازدارندگی ثابت خواهد بود.
ضربه گیر باید توانایی تبدیل انرژی جنبشی کابین (یا وزنه تعادل ) را در لحظه اصابت به حرارت و همینطور انرژی پتانسیل ناشی از کاهش سطح ، که مساوی باجابجایی ضربه گیر است را داشته باشد.

مقررات ایمنی سیم بکسل ها و ایمنی های مکانیکی
(ترمز ایمنی – گاورنر – ضربه گیر)
1- سیم بکسلهای متصل به کابین و وزنه تعادل می بایستی حتماً از جنس فولاد،حداقل 2 رشته با حداقل قطر 8 میلی متر باشند و مخصوص آسانسور ساخته شده باشند.
2- ضریب ایمنی سیم بکسلها در صورتی که تعداد سیم بکسلها 3 رشته یا بیشترباشند حداقل 13 و در صورتیکه 2 رشته باشد حداقل 16 می باشد.
3- حداقل نسبت بین قطر فلکه ها به قطر سیم بکسل 40 می باشد.
4- بارهای وارده بایستی بصورتی یکسان روی کلیه رشته های سیم بکسل توزیع گردد.
5- کلیه فلکه های گیربکس و هرزگرد بایستی دارای مانع خروج سیم بکسل از شیارباشند.
6- ترمز ایمنی (پاراشوت ) صرفاً هنگام پایین آمدن کابین فعال بوده و بوسیله فکهایا فرفره های درگیر با ریلها که در اثر افزایش سرعت کابین از گاورنر فرمان می گیرد، عمل می کند.
7- Progressive ترمز ایمنی (پاراشوت ) برای آسانسورهای با سرعت حداکثر یک متر بر ثانیه از انواع لحظه ای یا نوع تدریجی برای سرعت های بیشتر از یک متر بر ثانیه حتماً از نوع تدریجی باشد.
8- ترمز ایمنی (پاراشوت ) می بایستی ترجیحاً در پایین ترین قسمت کابین مستقرشده و پس از عمل کردن فقط با بالا آوردن کابین آزاد گردد.
9- وسیله الکتریکی باید قبل از عملکرد کامل ترمز ایمنی یا درست هنگام ایستادن کابین موتور را از کار بیاندازد.
10- کنترل کننده های مکانیکی سرعت (گاورنر) می بایستی متناسب با سرعت نامی آسانسور و رعایت مقررات تنظیم و ثابت شده است . EN81-9.9 مربوطه
11- سیم بکسل گاورنر می بایستی با قطر حداقل 6 میلیمتر، دارای حداقل ضریب اطمینان 8 و بسیار انعطاف پذیر باشد.
12- کنترل کننده های سرعت (گاورنر) بایستی دارای وسیله ای الکتریکی باشد که پس از عملکرد تا آزاد کردن کابین از حرکت آن جلوگیری نماید.
13- آسانسورها بایستی دارای ضربه گیرهای کابین و وزنه تعادل باشند که درپایین ترین حد حرکت کابین و وزنه تعادل و بر روی ستونهای (سکوهایی ) نصب می شوندو نوع مناسب آنها با توجه به سرعت و ظرفیت آسانسورها انتخاب می شود.
14- ضربه گیرهای سیار که با کابین و وزنه تعادل در حرکت هستند، بایستی باستون های (سکوهای ) حداقل نیم متر ارتفاع که در پایین ترین حد حرکت کابین و وزنه تعادل (در چاهک ) تعبیه شده اند تماس حاصل نمایند.
15- در هر صورت هنگام نشستن کابین روی ضربه گیرها بایستی فضای مناسب در چاهک بعنوان جان پناه وجود داشته باشد.

آسانسور چگونه کار می کند؟
در سال 1800 تولید فولاد، انقلابی در ساخت ساختمانهای بلندمرتبه ایجاد کرد.اسکلت بندی بناها به کمک فلزات شروع شد و معماران و مهندسان آسمانخراشهایی به طول صدها پا ساختند. اما اگر اختراعی بنام آسانسور نبود، این برجها قابل استفاده نبودند. آسانسورهای مدرنی ساخته شد تا مردم بتوانند براحتی و با ایمنی زیاد به بالاترین طبقات آسمانخراشها بروند.
امروزه شهرهائی مثل نیویورک کاملاً به آسانسورها وابسته اند. در این بخش ما بانحوه حرکت و سیستم های کنترلی آسانسورها آشنا خواهیم شد و ایمنی آنها را موردبررسی قرار خواهیم داد.

آسانسورها
نحوه کار آسانسور ساده است . آسانسور از کابینی که به یک سیستم بالابر متصل شده و کابلی که به یک جعبه متصل است ، تشکیل شده است .
البته پیچیدگی آسانسورهای مدرن از اینها بیشتر است . آسانسورهای جدید به سیستم مکانیکی پیشرفته ای نیاز دارند تا وزن کابین و مسافران را تحمل کنند و ایمنی جان آنها را تضمین کند. امروزه دو نوع آسانسور کاربرد بیشتری دارند: آسانسورهای هیدرولیک و آسانسورهای طنابی
الف – آسانسورهای هیدرولیک
در سیستم آسانسورهای هیدرولیک ، بار با فشار پمپ های هیدرولیک جابجامی شود.
سیستم آسانسور هیدرولیک از سه بخش تشکیل شده است :
1- مخزن روغن
2- یک پمپ (تلمبه ) که توسط موتور الکتریکی کار می کند.
3- یک دریچه که بین سیلندر و مخزن قرار دارد.
تلمبه ، روغن را از مخزن به سیلندر هدایت می کند. هنگامی که دریچه باز باشد،روغن به راحتی به محل قبلی خود باز خواهد گشت . ولی اگر دریچه بسته شود، روغن بافشار وارد استوانه سیلندر خواهد شد.
هنگامی که روغن در سیلندر جمع شد، فشار به پیستون منتقل می شود و کابین آسانسور بطرف بالا حرکت می کند. هنگامی که آسانسور به طبقه موردنظر نزدیک شد،سیستم کنترل آسانسور علامتی را به موتور الکتریکی می فرستد تا کار تلمبه به تدریج قطع شود.
برعکس وقتی آسانسور بخواهد به طبقه پایین برگردد، سیستم کنترل آسانسوریک علامت به دریچه می فرستد و دریچه باز می شود.
سنگینی کابین و مسافران باعث می شود تا پیستون به سیلندر حاوی روغن فشاروارد آورد و روغن به مخزن برگردد. هرگاه آسانسور در طبقه زیرین توقف کرد، سیستم کنترل ، دوباره دریچه را می بندد. طرز کار این دستگاه بسیار ساده است ، ولی اشکالاتی هم دارد که به آن می پردازیم :

اشکالات سیستم هیدرولیک
مهمترین مزیت سیستم هیدرولیک این است که می تواند به آسانی با نیروی کم پمپ ،قدرت زیادی ایجاد کند تا آسانسور به راحتی بالا برود. ولی این سیستم دو عیب عمده دارد.
مهمترین مسئله اندازه تجهیزات است . اگر آسانسور بخواهد طبقات زیادی را بالابرود به پیستون بالاتری هم نیاز است ، پیستون بلندتر ه به جای زیادی نیاز دارد. مثلاً اگربخواهیم از این سیستم برای یک ساختمان 10 طبقه استفاده کنیم ، باید حداقل 9 طبقه چاه حفر کنیم تا پیستون در آن جا بگیرد!
مشکل دیگر این سیستم ، عدم توانایی آن در ذخیره انرژی پتانسیل است . در این سیستم پمپ نیروی عظیمی ایجاد می کند تا آسانسور بالا برود، ولی قادر نیست تا انرژی را ذخیره کنند. انرژی پتانسیل فقط وقتی به کار می رود که آسانسور بخاطر وزن خود به طرف پایین حرکت می کند، ولی اگر دوباره بخواهد بالا برود، باز باید از پمپ انرژی بگیرد.
آسانسور کابلی این دو مشکل را حل کرده است . در بخش بعدی به این سیستم می پردازیم .

ب – آسانسورهای کابلی
این سیستم امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد، در آسانسورهای کابلی ،کابین توسط یک سری کابل فولادی (که دو چرخ قرقره ای حلقه شده اند) به یک وزنه ، تعادل متصل است و چرخ قرقره نیز به یک موتور الکتریکی متصل شده است .
هنگامی که موتور در یک جهت می چرخد، چرخ قرقره ، آسانسور بالا می آید وهنگامی که در جهت عکس می چرخد، آسانسور به سمت پایین حرکت می کند. چرخ قرقره ،سیستم کنترل و موتور در بالاترین طبقه در اطاقکی به نام اطاق ماشین بطور ثابت قراردارند.
وزن وزنه تعادل معادل 40% ظرفیت کامل آسانسور است . یعنی هنگامی که آسانسور به 40% ظرفیت کامل خود رسید، آسانسور و وزنه به یک حالت تعادل می رسند.هدف از این تعادل ، ذخیره انرژی است .
با بار یکسان در هر دو طرف کابل ، چرخ قرقره ، نیروی کمتری برای حرکت دادن آسانسور نیاز دارد. در هر دو طرف کابین و وزنه تعادل ، دو خط ریل دندانه دار وجود داردتا از حرکت نوسانی کابین و وزنه تعادل جلوگیری کند. همچنین این ریل ها در مواقع اضطراری جهت ایمنی سیستم ، باعث متوقف شدن حرکت آسانسور می شوند.
ایمنی سیستم :
شاید در فیلهای هالیوودی دیده باشید که ناگهان طناب آسانسور پاره می شود ومسافران به پایین سقوط می کنند ولی در عمل غیر از این است .
در آسانسورهای کابلی چند رشته کابل محکم فولادی (4 تا 8 رشته کابل ) بکارمی رود و اگر به هر دلیلی یکی از این کابلها قطع شود، کابلهای دیگر وزن سیستم را تحمل خواهند کرد. اگر آسانسور بطور ناگهانی شروع به حرکت کند، سیستم فرماندهی مکانیکی در چرخ قرقره ، بطور خودکار، حرکت آسانسور را متوقف می کند.
وقتی چرخ قرقره با سرعت بیش از حد مجاز حرکت کند (در حالت سقوط آسانسور)، لنگرها به دلیل خاصیت گریز از مرکز باز می شوند و به چرخ دنده ثابت گیرمی کنند و چرخ قرقره می ایستد و باعث توقف آسانسور می شود.
هنگامی که آسانسور به مقصد برسد، سیستم فرماندهی مکانیکی باز وارد عمل می شود. بر روی ریل ها، کابلهائی متصل شده که هنگام توقف آسانسور (به دستورسیستم فرماندهی مکانیکی ) کشیده می شوند و آسانسور به دندانه های ریل ، گیر می کند وثابت می ایستد. آسانسورها همچنین سیستم توقف خودکاری دارند که هرگاه کابین یاوزنه تعادل به بالاتر یا پایین تر از ریل ها کشیده شود، آن را متوقف می کند. اگر با تمام این تجهیزات و پیش بینی های ایمنی ، آسانسور به پایین سقوط کند، در قسمت زیرین سیستم ،یک فنر بسیار قوی حاوی روغن پر شده در سیلندری وجود دارد که به مانند بالشی ،مصافران را از خطر حفظ می کند.

درهای اتوماتیک :
شما درهای اتوماتیک را به هنگام ورود به فروشگاههای بزرگ دیده اید. این درهابرای راحتی افراد ساخته شده اند ولی وجود درهای اتوماتیک در آسانسورها برای جلوگیری از افتادن افراد (بهنگام نبودن آسانسور) و ایمنی آنها بسیار ضروری است .
بعد از رسیدن آسانسور به مقصد و قبل از حرکت ، موتوری که بالای کابین آسانسور قرار دارد توسط بازوئی ، ریل درب آسانسور را بطرف چپ یا راست هل می دهند و باعث باز و بسته شدن درها می شود.
در آسانسورهای پیشرفته ، حسگری در درها تعبیه شده تا از بسته شدن آن ،هنگامی که فردی بین در قرار دارد، جلوگیری می کند. در ضمن حسگرهایی هم روی کابین تعبیه شده ، که به هنگام رسیدن به هر طبقه علامتی را به مرکز کنترلی و کابین آسانسورمی فرستد تا مسافران از محل خود در طبقات آگاه شوند.
در یک محدوده زمانی کوتاه ، آسانسورها به یک ماشین ضروری برای انسانهاتبدیل شده اند. آنها واقعاً یکی از ابزار مهم زندگی مدرن امروزی به حساب می آیند و شایدهم مهمترین آنها!

دانلود کتاب برق + جزوه برق + مقاله برق + پروژه
مدار فرمان
مدار فرمان آسانسور از 3 قسمت تشکیل شده : 1- 380 ولت 2- مدار فرمان 90 تا220 ولت 3- مدار فرمان لو ولتاژ (بین ولت ).
مدار 380 ولت ما وظیفه به حرکت درآوردن موتور آسانسور را به عهده دارد. این مدار بسته به نوع آسانسور (قدیمی 1 سرعته ) 2 عدد کنتاکتور. (جدید 2 سرعته ) 4کنتاکتور و یا نوع جدید آن که دارای کنترل دو موتور می باشد از 2 یا 3 کنتاکتور استفاده می کند. در برخی از آسانسورهای قدیمی با درب اتوماتیک موتور درب نیز که به موتورسردرب معروف شده از ولتاژ 380 استفاده می کند.
مدار 90 تا 220 ولت که وظیفه فعال کردن کنتاکتورها، چراغ های داخل کابین ، فن داخل کابین ، سیستم درب بازکن اتوماتیک (کمان درب بازکن )، ترمز آسانسور و… را به عهده دارد.
مدار 5 تا 30 ولت که مدار اصلی را تشکیل می دهد. این مدار شامل مدارهای شناسایی ، شستی های داخل کابین و شستی های طبقات ، مدارات اعلان طبقات (صوتی و یاتصویری ) و سیستم های ایمنی و… می باشد.

موتور آسانسور:
موتور الکتریکی 3 فاز یک یا دو سرعته ، قدرت از 5/3 کیلو وات به بالا و یا موتورهای dc که در حال حاضر زیاد کارآیی ندارند. معروفترین موتورهای آسانسور مربوط به شرکت های ایتالیایی می باشد.
لازم به ذکر است موتور آسانسور فقط وزن نفرات را حمل می کند. به این شکل که یک سیم بکسل را از یک طرف به تعدادی وزنه چدنی و از طرف دیگر به کابین می بندند.وزن کابین را با وزنه های چدنی برابر می گیرند و در طبقات میانی لول می کنند.

ترمز آسانسور:
سیستم ترمز که از یک سیم پیچ هسته فلزی متحرک ، بازو و لنت ترمز (مخصوص ماشینهای سنگین ) تشکیل شده است روی موتور نصب شده است . در آسانسور ترمزهمیشه درگیر می باشد. یعنی زمانی ترمز آزاد است که آسانسور در حال حرکت است .ولتاژ کار ترمز و نوع ولتاژ بسیار متغیر است و روی پلاک ترمز نوشته شده است . ولتاژac یا dc از 60 ولت تا 380 ولت که نوع 180 dc آن بسیار متداول می باشد.

سیستم درب بازکن اتوماتیک :
این سیستم به 2 شکل در آسانسورها وجود دارد. 2- درب های معمولی (لولایی ) 2-درب های اتوماتیک (کشویی ، تلسکوپی و…) در نوع اوی یک دستگاه کوچک فلزی باسیم پیچ و هسته متحرک که روی کابین نصب می شود وظیفه بازکردن درب را برعهده دارد. به این شکل که در حال حرکت ولتاژی به سیم پیچ آن اعمال می شود که بازوی متحرک کمان درب را جمع نگاه می دارد و مانع از برخورد آن با بازوهای قفل درب می شود. پس از رسیدن آسانسور به طبقه موردنظر ولتاژ اعمال شده برداشته می شود که باعث خوردن بازو به دستگیره قفل درب شده درب باز می گردد. ولتاژ کار کمان معمولاً220 ولت ac می باشد که با یک مدار ساده دیودی پس از تحریک ، نیم سیکل می شود تا ازسوختن سیم پیچ در درازمدت جلوگیری کند.
در آسانسورهای با درب اتوماتیک وظیفه باز و بستن درب به عهده یک موتورالکتریکی می باشد. این موتور در سیستم های جدید 24 ولت dc می باشد ولی درسیستم های قدیمی از موتورهای 3 فاز 110 یا 380 استفاده می شود.

سیستم روزیون :
این سیستم که مربوط به تعمیرکار یا سرویس کار می باشد کمک می کند که حین تعمیرات ، شستی های داخل و بیرون از کار افتاده و فقط از روی کابین قابل کنترل باشد. درسیستم روزیون 2 شستی ، وظیفه حرکت را برعهده دارند. یکی جهت بالا و دیگری پایین .در این سیستم آسانسور با سرعت کم حرکت می کند تا تعمیرکار امنیت بیشتری داشته باشد. در روی نمایشگر (r) یا (out of service) دیده می شود.
جهت تعمیرات داخل چاهک ، سنسورها، تعویض سیمکشی ، آچارکشی ریل وزنه ،ریل کابین و… کاربرد دارد.
نکته : در این سیستم کلیه ایمنی ها کار می کند.

سیم بکسل :
تعداد سیم بکسل ها بسته به نوع ، قطر، وزن کابین از 2 یا 3 یا 4 یا 5 و یا بالاتر استفاده می شود. استفاده از تعداد بیشتر به علت ایجاد اصطکاک بیشتر بین سیم بکسل و فلکه موتور می باشد تا باعث سرخوردگی سیمها و در نتیجه خوردگی فلکه نشود. ضریب ایمنی به کار رفته در آسانسور 25 برابر بیشتر از نیاز آسانسور می باشد. جنس سیمهافولادی با مغزی کنفی می باشد. قطر آن معمولاً 11، 9 و 13 میلیمتر می باشد.

تراول کابل :
کابلی که از یک سو به تابلو فرمان و از طرف دیگر به زیر کابین متصل است و دایم باآسانسور به بالا و پایین رفته و وظیفه ارتباط بین کابین و مدار کنترل را دارد. کمتر شدن این کابل در طراحی باعث صرفه جویی در هزینه نصب می شود ولی به این نکته باید توجه کرد که کمترشدن از 12 رشته باعث سبکی کابل و در نتیجه گره خوردن آن می شود. این کابل به تعداد 4-8-12-16-20-24 رشته در بازار موجود است . درون ان رشته ای از نخ نایلونی بسیار محکم وجود دارد که باعث استقامت کابل و طول عمر آن می شود.معروفترین مارک (دت وایلر) سوییس می باشد. نوع چینی آن بسیار نامرغوب و عمری معادل 3 تا 5 سال دارد که حدود یک پنجم عمر سوییسی آن می باشد.

توضیحات کلی یک آسانسور:
پس از روشن کردن آسانسور در نوع قدیمی (حدود 50 درصد آسانسورهای موجود) آسانسور طبقه موردنظر را از روی سنسورهایی که در چاهک و سر هر طبقه نصب شده است تشخیص داده و نمراتور (سگمنت ) و با چراغ رویل پنل نمایشگر طبقات رافعال می کند. این سنسورها الکترومکانیکی بوده و با کمانی فلزی که روی کابین نصب شده و با کابین حرکت می کند برخورد کرده و طبقات را شناسایی می کند. درون این سنسور 2 یا 3 و یا 4 پلاتین به صورت باز، بسته و یا هر دو وجود دارد. به محض خوردن کمان به سنسور پایین بسته ، باز می شود و مانع از شستی گرفتن طبقه ای می شود که آسانسور در آن است .
پلاتین های دیگر به شکل ترکیبی (بسته به مدار فرمان ) جهت حرکت آسانسور راتعیین می کنند. البته قسمتی از تعیین جهت روی مدار فرمان تعبیه شده است .
پس از خوردن یک شستی در داخل کابین و یا بیرون ، کمان ، درب را قفل می کند وپس از برقراری ارتباط الکتریکی با تابلو فرمان ترمز باز شده ، کنتاکتور دور زیاد و جهت چسبیده آسانسور حرکت می کند. پس از رسیدن به طبقه موردنظر کنتاکتور دور زیاد رهاشده کنتاکتور دور کم می چسبد. (با ستاره و مثلث کردن سربندی داخل موتور) وآسانسور چند سانتیمتر (حدود 30 الی 50 سانت ) از طول مسیر را با سرعت کم ادامه می دهد. این حرکت موجب نرم تر ایستادن آسانسور شده و در سر طبقه هم راحت تر هم سطح می شود. سپس با چسبیدن ترمز آسانسور می ایستد و کمان اجازه باز شدن درب رامی دهد.
اگر چند طبقه همزمان شستی خورده باشد تایمی حدود 3 ثانیه تعریف شده که آسانسور مکث کوتاهی می کند. این مکث این زمان را به شخص می دهد که قبل از حرکت مجدد درب را باز کند و سوار و یا پیاده شود. (نکته مهم در طراحی )
پس از ایستادن آسانسور چراغ ها پس از 10 یا 20 ثانیه به طور اتوماتیک خاموش می شوند.
در سیستم جدید سنسور مکانیکی سر طبقات در چاهک وجود ندارد. پس از روشن شدن آسانسور و پس از اولین بار شاستی خوردن ، آسانسور جهت شناسایی بسته به نوع طراحی به بالا و یا پایین رفته و یا برخورد با سنسوری الکترومکانیکی بالاترین و یاپایین ترین طبقه را تشخیص و به حافظه می سپارد.
از آن پس طبقات را براساس شناسایی اولیه می شناسد و عملکردی صحیح پیدامی کند.
در یکی دو سال اخیر با گذاشتن باتری بک آپ از شناسایی بی مورد هنگام برق رفتگی جلوگیری می کنند.
نکته : آسانسور در زمان شناسایی تمام ایمنی ها را رعایت می کند ولی به شستی خوردن درست عکس العمل نشان نمی دهد. یعنی ابتدا با خوردن شستی به شناسایی رفته و پس از آن به طبقه شستی خورده باز می گردد.

سنسورها:
همان طور که قبلاً گفته شد در سیستم های شناسایی قدیمی در هر طبقه یک سوییچ جهت شناسایی وجود داشت ولی به علت مشکلاتی از قبیل صدا دادن سنسورها،سیم کشی زیاد سیستم هنگام نصب ، خرابی غیرمتمرکز و سختی دسترسی از رده خارج وجای خود را به 2 عدد سنسور از نوع ریدرله که با آهنربا کار می کند داده است .
در سیستم جدید 2 سنسور 1- دورانداز 2- استوب طبقه جایگزین سنسورهای ثابت شده اند. این سنسورها به وسیله تراول کابل به مدار فرمان متصل شده اند و کارشناسایی را انجام می دهند. در هر طبقه به جای یک سنسور از یک عدد آهنربا استفاده شده که به محض قرار گرفتن سنسور روی کابین مقابل آهنربا، سنسور عمل کرده پالسی به مدار فرمان می فرستد. به این طریق به راحتی مدار کنترل شده و آسانسور در جای لازم می ایستد.
البته برای استوپ طبقه در هر طبقه یک آهنربا کافی است . ولی برای دوراندازی درهر طبقه 2 آهنربا نیاز می باشد. یکی برای جهت بالا و دیگری جهت پایین . که این عمل بایکی در میان شمردن آهنرباهای دورانداز توسط مدار فرمان اصلاح شده در حقیقت یکی از آهنرباها را می شمرد و دیگری را درنظر نمی گیرد.
نکته : این قاعده برای بالاترین و پایین ترین طبقه فرق می کند. چون در طبقه بالا وپایین یک جهت حرکت تعریف شده است پس یک آهنربای دورانداز کافی می باشد.
تذکر: مبحث سنسورها و شناسایی از پیچیده ترین نکات آسانسور می باشد لذا دقت بیشتری را در طراحی می طلبد.

ایمنی ها:
همان طور که قبلاً گفتیم ایمنی در آسانسور شامل حد بالا و پایین (الکترومکانیکی )که وظیفه دارد از خوردن کابین به کف یاسقف جلوگیری کند.
2 عدد میکروسوییچ از نوع الکترومکانیکی وظیفه شناسایی اولیه هنگام روشن شدن را برعهده دارند. (یکی بالاترین طبقه و دیگری پایین ترین طبقه ) به این شکل که اگرسنسور دورانداز روی کابین به هر دلیلی عمل نکرد این میکروسوییچ این وظیفه را به عهده بگیرد.
2 عدد میکروسوییچ هم وظیفه استوپ طبقه را در بالاترین و پایین ترین طبقه برعهده می گیرند. به همان شکل بالا اگر سنسور استوپ طبقه به هر دلیلی عمل نکرد آنهااین کار را بکنند.
در سیستم تابلو فرمان استفاده از 2 و یا 4 مبنی کنتاکتور جهت برق دوشاخه و قفل اجباری است . (اداره استاندارد) به این شکل که استفاده از رله به جهت اینکه ممکن است خال بزند و چسبیده بماند ممنوع است .

آسانسورها و بالابرهای مکانیکی مناسب معلولین
آسانسورها و بالابرهای مکانیکی : آسانسورها تنها وسیله مناسب جهت جابجایی معلولین به صورت عمودی و دسترسی آنان به سایر طبقات هستند. آسانسورها بایدگنجایش یک صندلی چرخدار با یک نفر همراه را داشته باشند، حداقل فضای داخل آسانسور X041110 سانتیمتر است . عرض ورودی آسانسور باید با عرض صندلی چرخدار تناسب داشته باشد که عرض 80 سانتیمتر مناسب است . در فضای ورود به داخل آسانسور نباید فاصله زیادی بین فضای بیرونی و درونی آسانسور وجود داشته باشد.همچنین آسانسور بایستی به گونه ای طراحی گردد که بالاتر از کف راهرو توقف ننماید،سرعت باز و بسته شدن درب آسانسور باتوجه به کند بودن حرکت معلولین بر روی صندلی چرخدار باید مورد توجه قرار گیرد. نیز باید در مورد محل قرارگرفتن دکمه های آسانسور محدودیت این افراد را مدنظر داشت . ارتفاع دکمه های کنترل نباید بیش از 140سانتیمتر باشد. با قراردادن بالابر مکانیکی در جوار یک یا دو پله که در ورودی ساختمان قرار دارند، می توان مشکل معلولین روی صندلی چرخدار را حل نمود. بالابرها به طورکلی به دو دسته بالابرهای عمودی و بالابرهای پله ای تقسیم می گردند. البته استفاده ازبالابرها در منازل بیش از مکان های عموی توصیه می گردد و شاید این بالابرهادرساختمان های عمومی کاربرد مطلوب موردنظر ما را برآورده نسازند.

ترمزها – مهدی صاحبدل کارشناس مکانیک / فصل دوم
در شکل 1-1 یک ترمز آسانسور که با برق d.c کار می کند نشان داده شده است . این نوع اخیراً با کویل هایی که برای کار نیم ساعته کافی هستند مجهز شده اند ولی ممکن است برای یک ساعت و یا سرویس دائم استفاده شوند. البته مقدار گشتاور کاهش می یابد.پوسته و بازوها از چدن با کیفیت مناسب می باشد. پوشش ترمز مستقیماً بر روی بازوهانصب شده است . فنر زیر محور دوران بازوها قرار گرفته است . تنظیم گشتاور ترمزتوسط یک پیچ که در انتهای بازو قرار دارد و با آن نیروی فشاری فنر تغییر می کند انجام می شود. بهترین نتایج وقتی گرفته می شود که غلطکی که ترمز بر روی آن اعمال می شوداز چدن پرلیتی با سختی 150 HB باشد بدست می آید. مغناطیس d.c عملکرد آرامی دارد درنتیجه درجائیکه سکوت لازم است مثل بالابر مسافری استفاده می شود.
شکل 1-1 ترمز d.c الکترومغناطیس (Dewhurst plc)
ترمز با دست رها می شود. ساختمان این ترمز ساده و با تعداد قطعات کمی ساخته شده است و در نتیجه نگهداری آن نیز ساده است . لقی میان غلطک سیلندری و پوشش ترمز کم است در نتیجه عملکرد ترمز سریع خواهد بود.
یک ترمز سیم بکسل توسط J.A.Nederbragt اختراع شده و سالها قبل در کشورهلند معرفی گردیده است . درحالیکه مکانیزم ایمنی باعث توقف کابین وقتی که سرعت درجهت حرکت به طرف پایی زیاد باشد می شود. امکانات ترمز سیم بکسل بسیار بیشتراست . مونتاژ ترمز شامل خود ترمز، یک کمپرسور هوا، یک مخزن هوا، و یک کنترل کننده الکترونیکی می باشد. ترمز توسط شرکت آلمانی BODE Aufzuge (Bongers &Deimann) ساخته شده است . یک تصویر از ترمز شامل تمام مقاطع لازم در شکل 1-2نشان داده شده است . سیم بکسل بین دو فک زیر حرکت می کند که دارای پوشش می باشند. یک فک به پوسته فولادی متصل است درحالیکه دیگری بصورت افقی حرکت کند و یک نیروئی را بر سیم بکسل ها وارد کند.
در نتیجه سیم بکسل بین فک ها و سیستم بالابر فشرده می شود و متوقف می گردد.نیروی محرک توسط فشار باد اعمال می شود. فشار باد از طریق یک کمپرسور کوچک بایک مخزن هوا که بین 20 تا 40 لیتر گنجایش دارد تامین می گردد. فشار باد در مخزن درمحدوده 6 تا 8 بار می باشد. یک کلید فشاری مشخص کننده فشار کافی در سیستم و یااینکه ترمز در حال عملکرد است می باشد. اگر فشار هوا کمتر از 5 bar باشد و یا ترمز فعال گردد سیستم کنترل بالابر قطع می گردد. ترمز توسط 4 فنر فشاری رها می شود.
یک تصویر از ترمز در شکل 1-3 نشان داده شده است .
واحد کنترل الکترونیکی ترمز شرایط کاری زیر را تشخیص می دهد:
1) سرعت بیش از حد مجاز
ترمز در حالت سرعت بیش از حد مجاز سیم بکسل ، در هر دو جهت مسیر فعال می شود.
2) توقف
اگر کابین بدون دستور حرکت ، شروع به حرکت نماید ترمز فعال می شود.
3) شروع
اگر کابین با دستور شروع حرکت ، حرکت ننماید ترمز فعال می شود.
4) قطع برق
اگر قطع جریان برق پیش بیاید ترمز فعال می شود و با برقراری جریان برق ترمزبطور اتوماتیک به حالت اولیه برمی گردد. اگر به علت خرابی بالابر ترمز سیم بکسل درست قبل از اینکه قطع برق اتفاق بیفتد اعمال شود پیغام اشتباه ذخیره شده و ترمز تا هنگامیکه دکمه رهائی (open) در قسمت کنترل فشرده گردد، یک سیم پیچ شیر برقیدارای انرژی شده و جلوی ورود هوای فشرده به سیلندر گرفته می شود و همزمان تخلیه می گردد درنتیجه ترمز رها می گردد.
هنگامیکه دکمه بسته (close) در قسمت کنترل فشرده شود، سیم پیچ برقی بدون جریان می گردد. شیر ورودی هوای فشرده را باز می کند و سیلندر پر می گردد و ترمزفعال می شود.
در مدت زمانی که جریان برق قطع است ترمز فعال باقی می ماند. در صورت وجودمسافری در کابین ، کابین می باید به نزدیکترین طبقه حرکت کند، دکمه مخصوصی بدین منظور بر روی شیر برقی فشرده شود و نگهداشته شود. ترمز سیم بکسل ها رها می شودو کمک دهنده می تواند کابین را توسط چرخ دستی حرکت دهد. هنگامیکه دکمه رها شود،ترمز سیم بکسل بطور اتوماتیک اعمال می گردد. ترمز در عمل ساده و قابل اطمینان است .چون در اطاق کنترل قرار دارد قابل دسترسی و بازرسی است و احتیاج به نگهداری کمی دارد. چون این وسیله یک ترمز اضطراری چند منظوره است به هر نوع وسیله ایمنی مکانیکی برتری دارد با این خصوصیات و کیفیت انتظار می رود که در طراحی بالابرهای آینده نقش مهمی را ایفا نماید.
شکل 1-3- ترمز سیم بکسل (Bode Aufzuge)

دستگاه OVerspeed Governor یا دستگاه کنترل کننده مکانیکی سرعت آسانسور
وظیفه Overspeed Governor این است که مادامیکه کابین آسانسور با سرعت مجاز به جهت بالا و پایین حرکت می نماید. هیچگونه عکس العملی از خود نشان نمی دهد.اما زمانیکه سرعت کابین از حد مجاز تعیین شده (که براساس بند 5-1-1 استانداردگاورنر آسانسور به شماره 7988) بالاتر رود دستگاه مزبور فعال شده و ترمز اضطراری را بکار می اندازد.
Overspeed Governor از اجزاء زیر تشکیل گردیده است .
1- قسمت اصلی گاورنر یا فلکه بالا
2- فلکه پایین
3- وزنه
1- الف قسمت اصلی گاورنر تشکیل شده از یک بدنه اصلی که از طرفی قطعات برروی ان نصب می گردد و از سمت دیگر بدنه در محل خود در اتاقک آسانسور نصب می شود.
ب – فلکه متحرک که دارای یک شیار V شکل می باشد. شیار اصلی که مخصوص قرارگرفتن سیم بکسل (طناب فولادی ) است .
پ – بر روی فلکه متحرک به موازات شیار V شکل اصلی یک شیار V شکل دیگر به قطر کوچک تر وجود دارد که مخصوص تست گاورنر می باشد.
ت – بر روی فلکه متحرک چهار برجستگی وجود دارد که هنگام توقف فلکه گاورنربا قطعه پاندولی درگیر می شوند.
ت – قطعه پاندولی از یک طرف بوسیله قرقره لاستیکی بر روی چهار پهلوئی که روی فلکه متحرک وجود دارد. حرکت نموده و زمانی که نیروی گریز از مرکز قطعه پاندولی را بیشتر از حد دوران خود پرتاب می نماید سردیگر قطعه پاندولی با برجستگی روی فلکه متحرک درگیر شده و عمل ترمز در فلکه متحرک ایجاد می گردد.
ث – پس از متوقف شدن فلکه متحرک همزمان میکروسوئیچ نصب شده روی گاورنر برق موتور آسانسور را قطع می نماید و طناب فولادی که روی شیار اصلی فلکه متحرک می باشد به سمت پایین رفته و بر روی شیار فلکه پایین که در انتهای چاهک آسانسور قرار دارد و به وسیله وزنه ای دائماً در حال کشش می باشد و زمانی که فلکه متحرک توقف می نماید وضعیت خاص موجود در شیار فلکه متحرک باعث کشیدن طناب فولادی گردیده و طناب فولادی ترمز اضطراری آسانسور را فعال می نماید و در نتیجه آسانسور متوقف می گردد.
اطلاعات مربوط به دستگاه فعال کننده ترمز اضطراری منطبق با مقررات استانداردمی ایران به شماره 7988 تهیه گردیده است .
برای نصب کردن گاورنر بالای ریل راهنما در آسانسورهای بدونه موتورخانه حتماً باید پنجره ای برای راحتی جهت سرویش و باز راه اندازی (روشن کردن میکروسوئیچ ) تعبیه گردد. (طرح و ترتیب نصب روی ریل بالایی آسانسور)

مسئولیت ها و ضمانت های واحد تولیدی آسان شایان
مخاطب این دستورالعملها اشخاصی هستند که به نحو احسن با سوارکردن ومونتاژ نمودن آسانسور آشنایی کامل دارند.
آگاهی زیاد در نحوه نصب و نگهداری دستگاه آسانسور امری بسیار ضروری است . کارگاه صنعتی آسان شایان برای صدمات حاصله از عدم کارآیی که در نتیجه نحوه نصب اشتباه عدم اطلاعاتلازم و عدم استفاده بهینه از آن برطبق دستورالعملهای ارائه شده که موجب از بین رفتن خصوصیات گاونر می شود هیچ مسئولیتی را نمی پذیرد.
در صورت استفاده از قطعه یا قطعات بنحوی که با آنچه که در دستورالعمل بیان گردیده مغایرت داشته باشد از نظر کارگاه صنعتی آسان شایان فاقد ضمانت می باشد.

بنا به دلائل ایمنی و امنیتی و فنی موارد زیر مجاز نمی باشد.
– اشتباه در سوار کردن دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری
– استفاده کردن از دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری بر روی دستگاه دیگر غیراز آن که تعیین گردیده .
– اعمال هر نوع تغییری روی دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری

احتیاط های ایمنی
مسئولیت ایمنی نصب کنندگان و سرویس کاران بعهده خودشان می باشد. مراعات و ملاحظه کردن تمامی مقررات و قواعد قانونی جهت اجتناب از صدمات احتمالی برمحصول در خلال مونتاژ، نگهداری و مرمت یک امر الزامی است .
دستورالعملهایی که مخصوصاً باید در رابطه با ایمنی و جلوگیری از صدمات احتمالی مورد توجه قرار گیرند با علائم زیرین مشخص گردیده اند:
توجه : دلالت بر خطر دارد.
موقعیتهایی را که برای اشخاص خطراتی را دربر دارد نشان داده و بر اقدامات رفتاری تاکید دارد.
خطر! خطر صدمه احتمالی بر عناصر ساختاری و قطعات جزء – برای مثال : اشتباه در امر مونتاژ کردن و غیره .
نشان دادن اطلاعات مید است .
دستورالعملهای عملیاتی زیرین بخش یکپارچه ای از کل تاسیسات بحساب می آیندکه آنها را باید در یک مکانی حفاظت شده و بسیار سهل الوصول نظیر آنچه که در اتاقک موتور موجود است نگهداری کنید.
فعال کننده ترمز اضطراری به گروه عناصر ساختاری ایمنی تعلق دارد بطور مطلق مراعات کردن قواعد و مقررات که دلالت بر عناصر ساختاری آن از قبیل اطلاعات دردستورالعملهای عملیاتی دارند بسیار ضروری و لازم هستند.
به این دلیل قبل از شروع به کار با این قطعات باید عملیات زیرین بویژه در ارتباط بافصل مربوط به احتیاطهای ایمنی باید خوانده شده مورد توجه قرار گیرد.
وسائل ایمنی نیاز ویژه به توجه و مراقبت دارند و کارکردن کامل آنها برای عملیات سالم و دستگاه بسیار ضروری است . اگر وسائل ایمنی قبلاً در کارخانه نصب و تنظیم گردیده اند عملیات آنها باید بلافاصله مورد آزمایش قرار گیرد.
در این دستورالعمل وسائل ایمنی شرح داده شده اند:
– کلید ایمنی روی دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری که در کارخانه تنظیم گردیده است .
– کلید ایمنی روی وزنه کششی با وزنه پارسنگ (فقط با دستگاههایی که بااستاندارد ملی ایران 7988 مطابقت دارد.)

برنامه ریزی عملیات
با دریافت محموله کنترل کردن اجناس و مقایسه کردن هر قطعه با سفارش خریدجهت تایید انطباق و کامل بودن آن یک امر بسیار لازم و ضروری است .
اطلاعات مندرج در پلاک و صفحه نشان دهنده نوع مدل بایستی با سفارش خریدمورد مقایسه قرار گیرد.
کلیه کارهای آسانسور در اتاق موتور آسانسور یا چاهک تنها باید بوسیله کارکنان ماهر و آموزش دیده انجام گیرد.
بویژه مقررات ایمنی زیرین باید مورد توجه قرار گیرند:
– وسائل ایمنی و حفاظتی برای ریزش نکردن (سکوی کاری جهت ایمنی افراد)نصب گردد.
– پوشاندن گودال روی کف
– حفظ و نگهداری وسائل مونتاژ و سایر اشیاء برای اجتناب از افتادن
– اگر کارها باید روی کابین آسانسور انجام شوند درب ها باید قفل شده و علائم هشداردهنده مناسب نصب شود.
1/2 سوار کردن دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری
1/1/2 سوارکردن در اتاقک موتور

آمادگی
سوار کردن دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری یا مستقیماً روی کف اتاقک موتوریا روی پایه مجزای دیگری که پایه هم روی کف اتاقک نصب می شود انجام می گردد.
کف و پایه مجزا باید فشار 25 کیلو نیوتن را تحمل نماید.
در آسانسورهای استاندارد EN81 با سوراخهای عبور طناب باید تا حد امکان کوچک نگهداشته شوند و بوسیله حلقههای ایمنی به بلندی 50 میلی متر محکم شوند.
قبل از آنکه سوار کردن قطعات انجام شود نصب حلقه روی کف ضروری است .
اگر قرار است بعد از سوار کردن روی سیمان کف سنگی روی آن قرار داده شودبایستی ارتفاع آن درنظر گرفته شود.

مراحل مونتاژ
– اگر پایه مجزا مورد استفاده قرار گرفته ابتداآنرا با پیچ به دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری ببندید.
– کنترل کننده ترمز اضطراری را روی شکاف عبوری طناب قرار داده و آنرا باشاقول با دستگاه ترمز مثلاً با محل اتصال به پاراشوت در یک ردیف قرار دهید.
– دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری را محکم کنید.
– دقت نمائید طناب فولادی روی شیار تست را از بین شیار پایه گاورنر بدون درگیری با پایه گاورنر رد نمائید.
مقررات ایمنی کار با دستگاه روی آسانسور بایستی مراعات شوند. کنترل کننده ترمز اضطراری را به همان گونه که در تصویرهای 1 و 2 نشان داده شده سوار کنید.
2/2 سوار کردن طناب نگهدارنده و وزنه کششی و وزنه پارسنگ
عملیات فنی کامل دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری تنها با سوار کردن صحیح خود طناب و وزنه کششی با وزنه پارسنگ امکانپذیر است . بایستی ارتفاع وزنه کششی باوزنه پارسنگ کاملاً روشن و واضح گردد که ،
– به هیچ عنوان وزنه پارسنگ نباید با کف تماس داشته باشد زیرا کنترل کننده ترمزاضطراری عمل نخواهد کرد.
– وقتی شاسی کابین دستگاه آسانسور به پایین ترین موقعیت خود برسد لنگرطناب پایین تر و انتهای طناب باقیمانده رو به پایین نبایستی با قرقره وزنه کششی برخورد کند.
– طناب کنترل کننده ترمز اضطراری را به اندازه کافی ببرید و آنرا روی پاراشوت یافلکه طناب وزنه کششی قرار ندهید.
– کرپی ترمز اضطراری ایمنی را متصل نمایید.
– یک سر طناب فولادی را به کرپی بالای ضامن ترمز اضطراری و سر دوم طناب فولادی را به کرپی پایین ضامن ترمز اضطراری (پاراشوت ) ببندید.
– حائل را در 550 میلیمتر (تصور 2) در ته چاه قرار دهید.
– وزنه پارسنگ را آنقدر نگهدارید تا در موقعیت اریب قرار گیرد. (تصویر 2)
– یک سر طناب فولادی به بالای اهرم فعال کننده ترمز اضطراری بسته شود.
اگر کار مونتاژ و سوار کردن کامل انجام شود وزنه پارسنگ باید یک موقعیت باکمی زاویه رو به پایین حدود 300 میلی متر از کف چاه فاصله داشته باشد. (شکل 2)
3/2 نصب کلیدهای برق ایمنی
تمام کارهای مربوط به تجهیزات برقی تنها باید توسط برق کار متخصص وکارکنان ماهر انجام گیرد.
قبل از شروع به عملیات برق تمام قسمتهای دستگاه باید قطع و خاموش شوند.
وقتی کابلهای ارتباطی را نصب می نمائید دقت کنید که کابلهای تک قطبی دارای دوپوشش باشند.
– کلیدهای ایمنی هنگام ضرورت مدار ایمنی دستگاه آسانسور را قطع می کند.
– کلیدهای ایمنی زیرین باید نصب شوند.
– دستگاه کنترل کننده ترمز ایمنی دارای کلید ایمنی برق می باشد.
– فلکه پایین با وزنه کششی و کلید ایمنی (کامل ) تایید استاندارد ملی ایران به شماره 7988 می باشد.
برای بهتر کارکردن پاندولی آن را روغنکاری نمائید.

برقراری عملیات
1/3 دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری و کلید ایمنی کنترل کننده ترمز اضطراری قبلاً در کارخانه نصب و تنظیم گردیده و موقعیت آن ثابت گردیده که غیرقابل تغییر است .
– گیرهنصب وزنه کششی را با وزنه پارسنگ بطریقی تغییر دهید که کلید ایمنی عمل نکند. (تصویر 1 موقعیت 2)
– بعد از سوراخ کردن طناب کششی را رها کرده کار کنترل را با حرکت دادن بازوی کششی بررسی کنید. بازوی کششی که همراه با فلکه پایین می باشد در صورت بالارفتن و پایین آمدن کلید ایمنی در هر دو سمت باید عمل کند. بعد از تعیین موقعیت مناسب آنرامحکم کنید.
– بعد از جاگذاری پین لغزشی کلید ایمنی باید با دست آنرا در موقعیت شروع دوباره تنظیم نمود.

عملیات کششی طناب دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری
بعد از شروع و کارکردن طولانی مدت دستگاه تنظیم دوباره طناب کنترل کننده ترمز اضطراری ضروری است .
به حداقل فاصله بین انتهای چاه و وزنه پارسنگ توجه کنید. (فاصله نباید کمتر از 30سانتیمتر باشد)

کارکردن آزمایشی بعد از مونتاژ کردن
ریلها را قبل از اینکه اولین آزمایش کارکرد انجام شود پاک کنید.
قبل از شروع به اولین آزمایش کاری آسانسور محل عبور کابین را از اشخاص واشیاء خالی نمایید. پیش از آنکه اولین آزمایش کاری کلی انجام شود ضروری است که درتمام مناطق موردنظر بطور آهسته همراه با دستگاه کنترل دستی حرکت دهید. بعد از آن فاصله رابررسی نمایید که فاصله کافی برای تمام قطعات بسته شده بویژه در محوطه بست ریلها و طناب فولادی روی دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری و تراول کابل وجودداشته باشد.
اگر امکان دارد قبل از آن ناهمواریها و نقاط باریک و خطرناک را یافته و آنها را رفع نمائید. در نتیجه یک آزمایش کاری را انجام می دهید.
– دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری را با دست بکار اندازید پس از ترمز کردن پاراشوت آسانسور را آرام بطرف پایین برانید.
دستگاه کنترل کننده ترمز اضطاری باید پاراشوت را رها کند.
کلید ایمنی بایدمدار ایمنی آسانسور را فعال کرده و خاموش نماید. با یک حرکت کندرو به بالا و یا رو به پایین کنترل کننده ترمز اضطراری و پاراشوت را در طرف عقب جاگذارید.

کنترل کردن تمام عملیات
متقابلاً خلاصی باید در یک سرعت اسمی و همچنین وسائل ایمنی مربوط کنترل گردند.
کنترل کردن خلاصی باید بعنوان یک تست کار دینامیکی انجام گیرد.
در طول انجام آزمایش هیچ کس نباید در کابین آسانسور باشد. طناب فولادی نگهدارنده سرعت را در شیار آزمایشی قرار دهید و کابین را در یک سرعت اسمی به پایین یا به بالا برانید. متناوباً دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری راکشیدن طناب فولادی بادست بکار انداخت کلید ایمنی باید خلاص شده و مدار ایمنی آسانسور را خاموش می نماید.
با یک حرکت کند رو به بالا یا رو به پایین دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری رادوباره به عقب بیاورید.

کنترل کردن دستگاه ایمنی برای طناب فولادی کششی
کلید ایمنی روی وزنه کشی با وزنه پارسنگ با برداشتن طناب فولادی کنترل کننده ترمز اضطراری از قرقره طناب فولادی کنترل می شود.
بطور کلی کنترل کننده ترمز اضطراری و وزنه کششی نیازی به نگهداری ندارد. درواقع چنین استنباط می گردد که با استفاده درست و معقول و مراقبتمداوم در نگهداری ان نیازی به مداخله وجود ندارد. ولی اساساً بخاطر استفاده مکرر از دستگاه بایستی کنترل وبازبینی های نوبتی و ادواری از آن انجام گردد.
بعد از تغییرات بنیادی و یا بعد از اتفاقی این امر ضروری است که دستگاه موردبازبینی و کنترل قرار گیرد و بخصوص در شرایطی که لوازم ایمنی آسیب دیده باشند.
تغییرات صدمات و اختلالات بایستی اصلاح گردیده و در محدوده زمانی بسیارکوتاه مرمت و رفع شوند.
کنترلهای نوبتی و ادواری نه تنها ایمنی و سلامتی دستگاه را افزایش می دهند. بلکه موجب می گردند که دستگاه عاری از دردسر و اشکال بوده و عمر طولانی تر برای ارائه خدمات داشته باشند. بویژه آن کنترلها و عملیات نگهداری ای توصیه می شوند که قانوناًپیش بینی شده اند توصیه می گردد. لطفاً اگر تردیدی را در رابطه با کارآیی عملیاتی قطعات دستگاهدارید با فروشنده تماس بگیرید.

برنامه نگهداری و کنترل
– هر 6 ماه کارآیی عملیاتی وسیله کنترل کننده ترمز اضطراری را بازبینی و کنترل کننده سیستم ترمز اضطراری و عناصر ساختاری مربوط را بدقت بررسی نمایید.
خطر پاره شدن طناب فولادی زمانی است که طناب نگهدارنده در یک سیر ناهموار ونامرتب و غیرعادی حرکت کند در واقع وقتی طناب با جداره و لبه شیار تماس داشته باشداحتمال پارگی وجود دارد.
– سهولت حرکت اهرم غلتکی را بررسی و در صورت نیاز آن را جابجا کنید.
– کلید ایمنی را با دست بررسی کنید (خلاصی دستی )
– دستگاه را همیشه از گرد و غبار پاک کنید.
– پلاک مدل دستگاه باید خوانا باشد.

انجام دادن تعمیرات
بطور کلی در مورد تعمیرات به هیچ وجه نمی شود قطعات دستگاه کنترل کننده ترمز اضطراری را از هم جدا کرده و آنرا اصلاح نمود. (چون مهر موم گردیده )
بخودی خود تعویض قطعات و اجزاء دستگاه بدلیل معیوب بودن یا سائیدگی به دلائل زیر مجاز نیست .
– بدلیل قوانین و مقررات مربوط به ضمانت دستگاه و ترتیبات فنی و ایمنی
– فقط قطعات یدکی اصلی باید روی دستگاه سوار گردد.
– استفاده کردن از آسانسور بدون دستگاه کنترل کننده سیستم ترمز اضطراری حتی بطورموقت مجاز نیست .

AFP
راهنمای نصب تابلوی برق اضطراری
EU 7500
(EMERGENCY UNIT)

تابستان 1384
با تشکر فراوان از شما استفاده کننده محترم ، AFP افتخار دارد که محصول جدیدی را به شما معرفی کند:

EU 7500
این دستگاه یک سیستم تامین کننده برق اضطراری (RESCUE POWER)می باشد که در هنگام قطع یا هرگونه نابسامانی در برق شبکه ، با استفاده از برق ذخیره شده در باتری های پشتیبان (BACK UO) با کنترل اتوماتیک درب کابین ، آن را به ترازطبقه می رساند و مسافران را از نگرانی می رهاند.
در ضمن وظیفه شارژ باتری های پشتیبان به عهده برد شارژر موجود در سیستم می باشد که در هنگام وجود برق شبکه ، باتری ها را به طور اتوماتیک شارژ می کند.EU7500 می تواند موتورهای آسانسور تا توان 5/7 کیلو وات رابه راحتی به گردش درآورد.
جهت استفاده برای موتورهای با توان بالاتر از 5/7 کیلو وات ، حتماً با شرکت AFPتماس بگیرید.
توجه : لطفاً قبل از نصب تابلوی EU7500 دفترچه راهنما را به طور کامل بخوانید.

نحوه کار دستگاه :
در هنگام قطع برق شبکه (یا دو فاز شدن ) سیستم برق اضطراری به طور اتوماتیک وار عمل شده پس از گذشت 5 ثانیه و پس از اعمال فرمان به درب اتوماتیک و مگنت درب باز کن ، در صورت برقراری مدار سری استپ ، ابتدا موتور را به سمت چپ حرکت داده جریان عبوری از مدار را ثبت می کند.
سپس موتور را به سمت راست حرکت داده ، مجدداً جریان عبوری از مدار را ثبت می کند با مقایسه مقدار دو جریان عبوری ثبت شده موتور را به سمتی حرکت می دهد که کمترین جریان را از مدار بکشد.
پس از حرکت کابین به سمت طبقه موردنظر با برخورد آن به سنسور توقف (LEF)موتور توقف کرده و درب کابین باز شده ، سیستم برق اضطراری به حالت STAND BYمی رود. در این هنگام دیگر کابین حرکتی نمی کند تا برق شبکه به حالت عادی برگردد.مدت زمان مجاز برای حرکت کابین در حالت اضطراری و رسیدن به سرطبقه 150 ثانیه است .
اگر زودتر به سر طبقه برسد کابین توقف کرده زمان باقی مانده صرف روشن نگه داشتن روشنایی داخل کابین می شود. در صورت نرسیدن به سر طبقه و تمام شدن زمان مجاز حرکت ، کابین توقف کرده سیستم به حالت STAND BY می رود.

راهنمای سیم کشی ترمینال ها
1- اتصال سه فاز اصلی ساختمان به تابلو EU 7500
توضیحات :
ابتدا در این قسمت اتصال کابل سه فاز اصلی ، از تابلوی سه فاز شبکه به تابلوی برق اضطراری انجام بگیرد. نکته قابل توجه در این قسمت روشن شدن لامپ سبز رنگ کنترل فاز می باشد.
2- اتصال سه فاز اصلی از تابلوی EU7500 به EC16:
توضیحات :
در ادامه باید برق سه فاز اصلی از تابلوی برق اضطراری به تابلوی کنترل آساسورمتصل ود. نکته قابل ذکر آن است که تمام تابلوهای کنترل آسانسور اعم از آریان آسانسور، رایانه ران آذر و… همگی دارای ترمینال های سه فاز اصلی هستند. سیم ترمینال FLC نیز در این مرحله متصل می شود و با این اتصال تابلوی فرمان آسانسور نیز امکان روشن شدن پیدا می کند.
3- اتصال موتور اصلی به تابلو EU7500 و تابلوی کنترل آسانسور
توضیحات :
اتصال موتور به تابلوی کنترل آسانسور که قبلاً توضیح داده شده است . اما درادامه ، خروجی سه فاز تابلوی برق اضطراری (U.V.W) به تابلوی برق اضطراری ترمینال های (U.V.W) یک به یک متصل شود.
4- اتصالات سنسورهای توقف ، سری استپ ، مشتک تغذیه و فرمان درب (سماتیک ):
توضیحات
در این قسمت اتصال سنسور توقف ، مدار سری استپ ، و فرمان درب بین دو تابلوبرقرار می شود. راه اندازی انواع درب در ادامه ارائه می گردد.
5- اتصال مگنت درب باز کن و ترمز موتور و باتری ها:
توضیحات :
در این قسمت چون خروجی ترمز تابلوی برق اضطراری (EU7500) به خروجی ترمز تابلوی کنترل آسانسور متصل می شود باید به جهت پلاریته این دو ولتاژ کاملاً دقت شود. در غیر این صورت حتماً یکی از پل دیودها خواهد سوخت .

راه اندازی و کنترل انواع درب در تابلوی EU7500
تابلوی EU7500 در حالت معمول برای درب نیمه یا تمام سماتیک طراحی و تولیدمی گردد. بنابراین هنگام نصب و راه اندازی تابلو برای انواع درب اتوبوسی یا فرماتور.فرمان درب مطابق مراحل زیر تکمیل شود.
دقت شود مشترک MP برای درب اتوبوسی و فرماتور در هر دو تابلوی EC16،EU7500 یکسان باشد:
در غیر اینصورت سبب اتصالی در مدار خواهد شد.
همچنین برای درب تمام فرماتور ترتیب فرمان OPEN , CLOSE در هر دو تابلویکسان باشد تا عملکرد درب در حالت اضطراری به درستی انجام شود.

راه اندازی درب سه فاز
توجه :
در صورتیکه درب کابین از نوع سه فاز باشد هنگام سفارش ، حتماً نوع درب سه فازیادآوری شود تا مدار لازم ، نرم افزار خاص و ترمینالهای مخصوص درب سه فاز تامین شود.

تعریف شاخص IP
سازمان IEC برای بدنه ادوات الکتریکی به تعریف درجه حفاظت با شاخص IPنموده است .
درجه حفاظتی را که یک تابلو در برابر تماس با قسمت های برق دار، ورود اجسام خارجی و مایعات تامین می کند، توسط علامت اختصاری مشخص می شود.
Ip: Index of protection
Ip: International protection
اعدادی که در سمت راست علامت اختصاری قرار می گیرند به ترتیب بیانگر:
IP. 1. 2. 3
1- در مقابل اجسام خارجی و تماس
2- حفاظت در مقابل نفوذ آب و مایعات
3- حفاظت در مقابل ضربه های مکانیکی
در صورتیکه دستگاه فاقد هریک از خاصیتهای فوق باشد بجای آن عدد واژه x بکارمی رود.
علاوه بر مشخصات فوق درجه حفاظتی دیگری نیز برای حفاظت در برابر مواد قابل انفجار تعریف می گردد:
(Sch): حفاظت در برابر هوایی که ممکن است قابل احتراق یا انفجار باشد.
جدول زیر درجات حفاظت و تعریف آنها را که در بندهای IP 2 , 1 آمده است ، نشان می دهد:
بند 1- اولین رقم مشخصه IP حفاظت در مقابل تماس و نفوذ اجسام خارجی
(0) حفاظتی از اشخاص در مقابل تماس با قسمت های متحرک و باردار در داخل تابلو وجود ندارد. حفاظتی برای وسایل در برابر نفوذ اجسام جامد خارجی وجود ندارد.
(1) حفاظت در مقابل تماس اتفاقی سطح بزرگی از بدن با قسمت های متحرک و یاباردار داخل تابلو وجود دارد حفاظت در مقابل نفوذ اجسام جامد خارجی بزرگ وجوددارد.
(2) حفاظت در مقابل تماس با قسمت های متحرک و یا باردار داخل تابلو با انگشتان وجود دارد. حفاظت در مقابل نفوذ اجسام جامد با اندازه متوسط وجود دارد.
(3) حفاظت در برابر تماس با قسمت های متحرک و یا باردار در داخل تابلو توسی ابزار، سیم ها و یا اجسامی با ضخامت بیش از 2.5 mm وجود دارد. حفاظت در برابر نفوذاجسام خارجی جامد کوچک وجود دارد.
(4) حفاظت در برابر تماس با قسمت های متحرک و یا باردار داخل تابلو توسط ابزار،سیم ها و یا اجسامی با ضخامت بیش از 1mm وجود دارد. حفاظت در برابر نفوذ اجسام خارجی جامد کوچک وجود دارد.
(5) حفاظت کامل در مقابل تماس با قسمت های متحرک و یا باردار در داخل تابلووجود دارد. حفاظت در مقابل گردوغبار مضر وجود دارد: از نفوذ گردوغبار بطور کلی جلوگیری نشده اما گردوغبار نمی تواند به مقداری که در عملکرد رضایتبخش وسایل داخل تابلو تداخل نماید داخل تابلو شود.
(6) حفاظت کامل در مقابل تماس با قسمت های متحرک و یا باردار در داخل تابلووجود دارد. حفاظت در مقابل نفوذ گردوغبار وجود دارد.
بند 2- دومین زقم مشخصه IP: حفاظت در مقابل نفوذ آب و مایعات
(0) حفاظتی وجود ندارد.
(1) حفاظت در مقابل قطرات آب متراکم وجود دارد. قطرات آب متراکم شده نباید اثرمضری بر روی تابلو داشته باشد.
(2) حفاظت در مقابل قطرات مایع وجود دارد. زمانی که تابلو با زاویه ْ15 نسبت به حالت عمودی ایستاده است ، قطرات مایع که بر روی تابلو می ریزند نباید آسیبی به تابلوبرسانند.
(3) حفاظت در مقابل باران وجود دارد. آب باران در زاویه مساوی و کوچکتر از ْ60نسبت به حالت عمودی نباید هیچگونه آسیبی به تابلو برساند.
(4) حفاظت در مقابل پاشیدن مایع وجود دارد. مایع پاشیده شده از هر جهت نبایدآسیبی به تابلو برساند.
(5) حفاظت در مقابل پاشیدن آب تحت فشار وجود دارد. آب پاشیده شده از یک شیلنگ فشار بالا از هر جهت نباید آسیبی به تابلو برساند.
(6) حفاظت در مقابل شرایط موجود در عرشه کشتیها وجود ارد. آب دریا در هنگام طوفان نباید داخل تابلوهای تحت شرایط پیش بینی شده شود.
(7) حفاظت در مقابل غوطه ور شدن در آب وجود دارد. نباید امکان ورود آب به داخل تابلو تحت شرایط پیش بینی شده فشار و زمان وجود داشته باشد.
(8) حفاظت در مقابل غوطه ور شدن در آب برای مدت زمان نامشخص تحت فشارمشخص شده وجود دارد.

جعبه رویزیون EC6
جعبه رویزیون های AFP دارای ترمینال های ریلی مناسب ، کلیدهای جهت با رنگ استاندارد، و پریز و روشنایی ساخته شده از قطعات و مواد اولیه مرغوب می باشد:
1- پریز با پوشش بارانی
2- کلید استپ قارچی
3- ترمینال های مخصوص برق 220 ولت
4- پیچ مخصوص EARTH
5- ریل اضافی برای استفاده کننده
6- بست کابل متحرک
7- ترمینالهای 24 ولت
8- بست خرطومی
9- پایه محل نصب ریل ها
10- سوراخ های میله های نگه دارنده
11- کلید جهت بالا
12- کلید جهت پایین
13- کلید حالتنرمال و رویزیون
14- میله های نگه دارنده (بست های نگهدارنده )
15- لامپ روشنایی
16- کلید لامپ
کلیه سیستم های کنترل فرمان براساس نوع کاربری آسانسور بسته به ارتفاع وسرعت موردنیاز و تحلیل ترافیکی آسانسور عمدتاً از تابلوهای میکروپرسسوری استفاده می گردد. تابلوهای مذکور به دو بخش جهت آسانسورهای دو سرعت (AC2) وآسانسورهای دورهای دور متغیر (VF3) تقسیم بندی می شود. تابلوهای مورد استفاده در آسانسورهای شرکت پیمان فرآیند تولید شرکت آریان آسانسور و شرکت آرمان فرازپویا می باشد.

سرعت تابلوهای دو AC2
سرعت پیش بینی می شود و دارای ویژگی هایی به شرح ذیل می باشد این گونه تابلوها جهت آسانسورهای دو باشد.
سیستم کنترل میکروپروسسوری مناسب برای آسانسورهای هیدرولیک وکششی
افزار قدرتمند با قابلیت تنظیم سریع و آسان نرم
دوبلکس و پوش باتن قابلیت سرویس دهی به صورت سیمپلکس و
قابلیت کار به صورت کاهش سیم
اروپا منطبق بر استاندارد EN81
مجهز به صفحه نمایش جهت راهنمایی و اعلام خطا
استارت قابلیت ثبت خطاها و تعداد
مجهز به مدارات و قطعات ایمنی از قبیل کلید حرارتی مغناطیسی
گارانتی و خدمات پس از فروش دو سال
تابلوهای دو متغیر VF3
این گونه تابلوها جهت آسانسورهای دور متغیر پیش بینی می شود و دارای ویژگیهایی به شرح ذیل می باشد.
استارت ، دوراندازی ، توقف نرم و بدون تکان در طول حرکت
کاهش تنش های مکانیکی و افزایش ضریب ایمنی در حرکت
افزایش کنترل پارامترهای حفاظتی موتور، شامل تشخیص خطای اضافه بار،خطای جریان نشتی زمین ، خطای اشباع لغزشی ، نظارت بر جریان ورودی و خروجی
کنترل دمای هوای محیط و نظارت بر دمای موتور
صرفه جویی در مصرف انرژی تا 50%
کاهش تنش های الکتریکی بر روی شبکه و بهبود ضریب توان
کاهش هزینه های نگهداری و بازگشت هزینه های سرمایه گذاری اولیه ، بین یک تا دوسال
قابلیت کنترل در دو مدل
OPEN LOOP – CLOSE LOOP
گشتاور راه اندازی بالا و کنترل دقیق حرکت در هنگام توقف
وجود یک نرم افزار پرقدرت پیشرفته در کنترل سیستم
امکان نصب برق اضطراری در هنگام قطع برق
جهت جلوگیری از محبوس شدن مسافران در زمان قطع برق آسانسورهای این شرکت می تواند به سیستم برق اضطراری (BLACK OUT) مجهز گردد که در صورت قطع برق این سیستم (BLACK OUT) آسانسور را به نزدیکترین طبقه هدایت می کند وسپس درب کابین باز می گردد تا مسافران محبوس آزاد گردند.
ضرورت نوسازی آسانسورهای قدیمی
آسانسور تنها وسیله رفت و آمد ترافیکی است که مورد استفاده تمامی گروه سنی قرار می گیرد و عمومی ترین وسیله جابجایی عمودی در جهان است .
با نگاهی گذرا به وضعیت آسانسورهای منصوبه در کشور، این نکته به خوبی مشهود می شود که بیشتر از 13 آسانسورهای کشور دارای عمر بیش از 25 سال می باشند.
از طرف دیگر نظر به این که لوازم و قطعات مورد استفاده در آسانسور دارای عمرمفید مخصوصی می باشند بدیهی است که در صورت استفاده از بهترین و مدرن ترین قطعات ، حتی با داشتن بهترین برنامه سرویس و نگهداری ، تجهیزات از شرایط مطلوب خارج شده و عمر مفید آنها به اتمام می رسد. حال اگر نداشتن برنامه راهبری سرویس ونگهداری برای بسیاری از آسانسورهای کشور و یا برنامه سرویس و نگهداری غیراصولی و مهمتر از همه عدم آشنائی بسیاری از افراد و شرکتهای نسل سوم باسیستم های آسانسورهای قدیمی کار شده در 25 سال پیش را هم به موارد فوق اضافه کنیم به راحتی به وضعیت بغرنج آسانسورهای قدیمی کشور پی می بریم .
باتوجه به اینکه آسانسور یکی از لوازم گران قیمتی می باشند که در ساختمان هانصب می شود لذا تعویض آن (هم از نظر اجرائی و هماز نظر اقتصادی ) به راحتی امکانپذیر نیست . پس بهینه سازی و مدرنیزاسیون می تواند در این زمینه کارساز شده وبهاحیاء ارزش بیانجامد.
مدرنیزاسیون می تواند ارزش ساختمان شما را بالا ببرد و باعث ایجاد انگیزه های جدیدی گردد. آیا شما می دانید که زمان آن فرا رسیده است یا نه .

1- تضمین امنیت و آسایش
آسانسور از معدود وسائل نقلیه ای می باشد که فرمان دادن به آن در اختیار مسافراست و کنترل و توقف آن توسط یک سیستم انجام می شود و مسافر هیچ نقشی در توقف آن ندارد. لذا باید ایمن ، کارا و مطمئن باشد.
آسانسورهای قدیمی از نظر ظاهری فاقد زیبائی و آرامش و از نظر فنی فاقد ایمنی می باشند. مدرنیزاسیون می تواند این امکان را به ساختمان های موجود بدهد که از همان امکانات موجود، نتایج بهتری در راستای ایمنی و سلامتی فوق العاده بهره مند شوند و این می تواند هزینه مدرنیزاسیون را توجیه کند.
یک آسانسور کامل باید سه قابلیت مهم داشته باشد: ایمنی (تنظیم پارامترهای کنترلی دارای تاییدیه های تست های نمونه ) قابلیت اطمینان (طراحی مهندسی در انتخاب وساخت قطعات و تجهیرات مطابق با استانداردهای EN-81 و مقررات ملی ساختمان ) نحوه عملکرد (چگونگی نصب و مونتاژ قطعات ، جهت راحتی و زیبائی )
بازسازی باعث می شود بدون تغییرات وسیع و گسترده سیستم آسانسور، آنها رابا مدرن ترین تجهیزات روز مجهز کرده و آرامش ، آسایش ، زیبائی و راحتی را هدیه بگیرید.

2- مدیریت زمان و سرمایه
ممکن است تصمیم در مورد اینکه کدام روش مدرنیزاسیون بهترین احساس را درشما بوجود خواهد آورد مشکل باشد. واقعیت این است که هرکدام از روش های فوایدخاص خودشان را دارند.
یک فایده عمومی که همه روش های مدرنیزاسیون دارای آن هستند این است که این روش ها زمان پاسخ دهی را کاهش می دهند. تجهیزات در حال حرکت بطور موثری زودتررفت و آمد می کنند و درب ها به سرعت باز و بسته می شود. زمان حرکت کاهش می یابد.
تجهیزات بهینه شده سیستم های کنترل ، این مسئله را نوید می دهند که افراد زمان کمتری را صرف انتظار خواهند کرد. هر پیشرفتی ثانیه های بیشتری را از تلف شدن نجات می دهند.
تصور کنید کارمندان اداره ای در دو شیفت از 8 صبح تا نیمه شب در تمام روزهای هفته کار می کنند. 3 دستگاه آسانسور در شرکت مذکور وجود دارد. آسانسورهای موجود بطور متوسط 5400 توقف در هر روز خواهد داشت . درحالیکه بطور متوسط برای هر توقف 2/1 نفر در حالت انتظار باشند متوسط زمان انتظار در هر توقف برابر 6/31 ثانیه است . آسانسورهای به روز شده زمان آن را در حدود 40% کاهش می دهند.
در این سناریو، مقدار زمانی که معمولاً صرف انتظار برای رسیدن آسانسورمی شود در هر سال مقدار 20701 ساعت کاری تقریب زده می شود. 40% کاهش در زمان انتظار می تواند باعث صرفه جویی در حدود 6365/123 دلار تنها در مورد زمان کاری شود (برای این مبنا که مزد هر ساعت کاری در حدود 15$ در نظر گرفته شده است ) بهبودکیفیت کاری می تواند به بازگشت سریع سرمایه در مورد مدرنیزاسیون کمک کند.

3- اعتبار تجدید شده
بررسی میزان اعتبار، یک ارزش بسیار آشکار برای تعیین میزان نیاز به مدرنیزاسیون کردن می باشد. علاقمندی به تجدید اعتبار هرگز به معنی تجمل طلبی نمی باشد بلکه روشی برای افزایش بازدهی شرکت می باشد.
میزان اعتبار هر شرکت و مدیر آن به چندین عوامل بستگی دارد که یکی از آنهاآسانسورها و پله های برقی می باشد. خرابی و از کارافتادگی مکرر آسانسورها و پله های برقی ها حتی به مدت کوتاه شما را در معرض یک محکومیت شدید قرار خواهد داد. فراتر ازموضوع زحمت ایجاد شده ، ظهور مکرر علامت "خارج از سرویس " باعث افزایش تردید درمورد ساختمان و اوضاع مالی مالکان می شود. روش مدرنیزاسیون می تواند به شما کمک کند تا با تجدیدکردن میزان اعتبار مردم به تجهیزات انتقال عمودی شما، از این معضل رهائی یابید.
4- هزینه تحمیلی ناشی از کار افتادگی
ما اغلب فکر می کنیم که هزینه های از کارافتادگی فقط در محدوده هزینه های تعمیرات است . با این وجود در بسیاری از ساختمان ها آسانسور نقش مهمی در سطح سرویس و نگهداری بازی می کند. برای مثال میزان هزینه ناشی از کارافتادگی آسانسوری که در یک هتل برای سرویس دهی به اتاق ها و خانه داری درنظر گرفته شده است ، چه میزان می شود؟
وقتی همه چیز همان طوری که باید کار می کنند، سرویس دهی هتل می تواندبی نقص بماند با این وجود وقتی یک آسانسور از سرویس خارج می شود لازم است راه دیگری برای تامین امکان حرکت عمودی کاترکنان درنظر گرفته شود. که این استفاده ازآسانسورهای مربوط به مهمانان و مشتری ها است که بطور منفی بر روی موثر بودن آسانسورها تاثیر می گذارد. زمان اضافی ممکن است باعث پاسخ دهی به مهمانان خشمگین شود.

5- سود حاصل از احساس مثبت مسافران
تاثیر ساختمان شما به طرز مهمی در احساس افراد نسبت به ارزش آن شرکت داردو همچنین ارزش قدرت احترام برای سکونت در آن ، آسانسورها و پله های برقی در ایجاداین احساس به طرز قابل توجهی سهیم هستند.
– یک آسانسور قدیمی ، پر سر و صدا و شلوغ با تجهیزات قدیمی خشن سواری ودارای لوازم و یا کابین های درونی فرسوده همه چیز را قدیمی جلوه می دهد و یک احساس نامناسب بودن محیط را در مسافران بوجود می آورد. این مورد می تواند تاثیر عمده ای برروی جذابیت ساختمان بگذارد و انعکاس منفی از وضعیت مالی مالک و مستاجر را در پی داشته باشد.
وقتی شما به ارزش ساختمان خود می افزایید تاثیر مثبتی دارد که نشان می دهدحداقل های شما به طرز عمده ای به طرف بالا جابجا شده است . شما می توانید به طرزموثری برای جذب مستاجران وارد رقابت شوید.
چشم انداز بالقوه وسیع ، درآمد بیشتر از فضاهای قابل دسترسی و افزایش بهره وری و باروری تمام اینها یک تفاوت قابل توجه در ارزش ساختمان شما ایجاد خواهدکرد.

6- به روز کردن ساختمان – حفظ سابقه
تجارت بسیاری از کمپانی ها برمبنای اطمینان مردم به سابقه و نشان (برند)آنهاست . هرچند سابقه زیاد ممکن است در زمینه آن چیزی که پایداری و کارشناسی نامبرده می شود ارزشمند باشد ولی در زمینه قدیمی بودن و تاریخ گذشته بودن می تواندتاثیر بالعکس داشته باشد.
این یک حقیقت است که بانکی با سابقه 100 سال می تواند اطمینان پذیری در امرخدمات رسانی اش را القا کند. اما این احساس در مواردی مثل جابجائی با یک آسانسور پرسروصدا، شلوغ و ارزان با یک سیستم کنترل قدیمی به ندرت حفظ و تقویت می شود.آسانسورهای به روز شده که از فناوری پیشرو استفاده می کنند می توانند در بالابردن ارزش چارچوب کارشناسی سازمان نقش داشته باشند. این آسانسورها حاکی از یک مدیریت موثر هستند و می تواند مدعی سرزندگی و حیات با نشاط این نشان (brand)باشد و به بازدید کنندگان این احساس را القا می کنند که شرکت به مساله راحتی و ایمنی اهمیت می دهد.

7- اجاره دادن آپارتمان با نرخ جدید
سیستم آسانسور و پله های برقی شما به منزله قلب ساختمان شما هستند و به عبارتی هیچ کدام از سیستم های دیگر در ساختمان دارای این مقدار تاثیر بر میزان توانائی شما برای جابجائی افراد به طور موثری در داخل ساختمان شما نیستند. تجهیزات قدیمی و منسوخ شده آسانسور و یا پله های برقی شما می تواند میزان مصرف انرژی ساختمان شما را به طرز غیر ضروری و چرخه حیات هزینه ها را افزایش دهند. راه حل های مدرنیزاسیون که به منظور کاهش هزینه های فعالیت ، همراه با یک مصرف انرژی معقول طراحی شده است می تواند نمونه ای از جلوگیری از هدر رفتن انرژی و کاهش چرخه هزینه ها باشند و در نهایت ، به طرز قابل توجهی بر روی خط بنیادی شما تاثیر بگذارد به یک آپارتمان مسکونی یک فرصت تازه حیات بدهید.

8- بهینه سازی مصرف انرژی
یکی از عمده ترین مسائل مربوط به کشور و حق شارژ ساختمان ها، مسئله مربوط به مصرف انرژی می باشد. در ایران بیش از 90% آسانسورها را سیستم معمولی به اصطلاح دو سرعته با حداکثر سرعت 1 m/s تشکیل می دهند که از نظر مصرف انرژی گزینش این سیستم محرکه بدترین گزینش ممکن است . خصوصاً این که این سیستم هابرای جاهای پر ترافیک نظیر بیمارستان ها، هتل ها و ساختمان های اداری یا دولتی انتخاب شده باشند.
امروزه استفاده از سیستم های VVVF , ACVV باعث می شود موتور با تلفات انرژی شیارکم مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از سیستم VVVF سبب کاهش قابل ملاحظه حرارت موتور آسانسور در ساختمان پرترافیک شده و با حذف فن موتور وسیستم خنک کننده برقی موتورخانه ، صرفه جوئی غیرمستقیم در مصرف انرژی نیز درپی دارد.
همچنین استفاده از موتورهای بدون گیربکس (گیرلس ) گامی دیگری در راستای کاهش مصرف انرژی می باشد. این موتورها به دلیل عدم استفاده از روغن ، سازگاری بامحیط زیست بالائی هم دارند. این موتور بدلیل بازده های بسیار بالا دارای برگشت پذیری بالائی نیز هستند. بنابراین باتوجه به ماهیت ترمز الکتریکی در این گونه آسانسورها درمرحله ترمز انرژی ناشی از ترمز به جای اتلاف به صورت حرارت مجدد به شبکه ترریق می شود.
خلاصه اینکه چندین طرح جهت بهینه سازی مصرف انرژی در آسانسور وجوددارند که خود بحثی جدا می طلبد و در اینجا فقط به چند نمونه جزئی اشاره گردید. تکمیل این بحث می توانند به صورت یک پروژه ملی مورد مطالعه قرار گیرد.

نتیجه گیری :
یک مدرنیزاسیون جامع ، راهی عملی به منظور راحتی و بارور ساختن ساختمان هامی باشد. نصب سیستم های جدید می تواند قابل دسترس بودن تجهیزات را افزایش دهند ومیزان مصرف انرژی را کاهش می دهند و همچنین این سیستم برای تامین سطح استحکام و بانهایت دقت طراحی شده اند.
زمان جابجائی و پاسخ دادن می تواند در حدود 40% کاهش یابد. صداهای مزاحم درحد قابل توجهی حذف خواهد شد و کیفیت سواری بهبود خواهد یافت . در ادامه سیستم های نوسازی شده می تواند در مصرف انرژی حدود 30% صرفه جویی کند ومیزان قرار گرفتن در معرض محکومیت را کاهش دهد.
امید است با حمایت مسئولان ذیربط (رسانه های جمعی جهت فرهنگ سازی و دیگرارگان ها و مسئولان جهت اجرائی کردن سیستم ) با بازسازی و نوسازی آسانسورهای کشور پرداخته شود تا علاوه بر زیبائی و راحتی ، امنیت جانی مسافران تامین گردد وشاهد حوادث ناگوار و دلخراش آسانسور در کشور نباشیم .
1

39