جمعیت و عقاید مربوط به آن
1-طرفداران افزایش جمعیت
”هرگز نباید از ازدیاد اتباع هراسی داشت،زیرا بدون وجود انسانها،ثروت و قدرتی هم درکار نخواهد بود“(J.Bodin)
منبع ثروت،تراکم جمعیت است(W.Temple)
2-مخالفین افزایش جمعیت
”منشا بدبختی انسانها خود انسان است و غرایز انسانی او“(Malthus)
علت اساسی که جلوی سیر بشر بسوی خوشبختی را می گیرد“تمایل دائمی او به تکثیر است“
3-طرفداران جمعیت ثابت
این گروه از آرمان سقراطی(اعتدال) پیروی می کردند.
معتقدند وقتی جمعیت به حد کمال رسید باید ثابت بماند.
دگرگونی دائمی نفوس نظام اجتماعی را برهم می زند(Mill).
4-طرفداران حد متناسب جمعیت
معتقدند جمعیت یک دولت باید نه چندان اندک باشد که استقلال و قدرت دفاعی را با مشکل مواجه سازد ونه چندان زیاد که اجرای یک حکومت دموکراتیک را با مشکل مواجه نماید.
افلاطون و ارسطو(جامعه ایده آل)
سیاست های جمعیتی
جمعیت هر کشور بزرگترین ثروت و منبع قدرت سیاسی و اقتصادی آن است.
رونق و پیشرفت علمی هر جامعه ای بیشتر به توانایی هوشی،دانش،کوشش و خلاقیت افراد آن جامعه ارتباط دارد و دانش و کوشش و خلاقیت هر جامعه نیز به نوبه خود در گرو سلامتی جسمی،روحی،آمادگی ذهنی و انگیزش تلاش و کوشش اعضای آن می باشد.
هر جامعه ای همانطور که برای استفاده مطلوب از منابع طبیعی و مادی خود برنامه ریزی می کند باید برای پرورش جمعیت خود و استفاده بهینه ازتوان جسمی و روحی آن نیز برنامه ای مدون و منطقی داشته باشد.
”تهیه چنین برنامه ای مستلزم اتخاذ نوعی سیاست جمعیتی است.“
تعریف سیاست های جمعیتی
به سیاست هایی گفته می شود که برکاهش میزان موالید یا افزایش رشد جمعیت توجه دارد.
بطور کلی کلیه سیاست های یک کشور که در برگیرنده رفاه مردم آن کشور است،سیاست های جمعیتی نامیده می شود.
به عبارتی دیگر سیاست جمعیتی مجموعه اصول،تدابیر و تصمیم های مدون جمعیتی است که از سوی دولت در پیش گرفته می شود.
ضوابط و معیارهای مسائل جمعیتی
سیاست های جمعیتی هر کشور از یک سلسله آرمانها،هدفهای کیفی و کمی و راهکارهای عملی برای تحقق آن اهداف،تشکیل می شود.
هدف اصلی سیاست های جمعیتی
1- ارتقاء شرایط زیستی و کیفیت زندگی همه مردم کشور
2- آماده ساختن آنان برای ایفای نقشی فعال و سازنده در فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور
سیاست های جمعیتی معطوف به:
کمک به خانواده ها در ارتباط با تعداد فرزندان،حمایت از کودکان،نظارت بر مهاجرت،حمایت از سالخوردگان،بهبود نسل وکنترل میزان ولادتها.
استاندارد زندگی
به هزینه ها،اجناس مصرفی و خدماتی که افراد از آنها بهره می برند اطلاق می شود(جزء عینی رفاه یا بهزیستی است)
استاندارد زندگی مردم کشورهای مختلف معمولا از طریق مقایسه درآمد ناخالص سرانه تعیین می شود
سطح زندگی
شامل 9 جزء است:
1- سلامت
2- مصرف غذا
3- آموزش
4- اشتغال
5- مسکن
6- تامین اجتماعی
7- پوشاک
8- فراغت
9- خودگردانی
کیفیت زندگی
شامل شرایط زندگی و رفاه اجتماعی است
شادی،دستاوردهای اجتماعی،آزادی عمل،عدالت و نبود ستم،رضایت و افتخار،خلاقیت،خودگردانی،احساس مالکیت وهمکاری با دیگران
شاخص کیفیت زندگی جسمی:
1- میرایی شیرخواران
2- امید به زندگی
3- میزان باسوادی
ضرورت دستیابی به چیزهای مختلف در زندگی،ما را زندانی آن چیزها می کند
(پائولوکوئلیو)
سیاست های جمعیتی و الگوی توسعه انسانی پایدار
آرمان اصلی سیاست جمعیتی یعنی ارتقاء شرایط زیستی و کیفیت زندگی مردم،درواقع یکی از هدفهای عمده برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور نیز بشمار می رود
ازجمله الگوهای توسعه که در سالهای اخیر توسط برنامه عمران سازمان ملل متحد مطرح شده است ”الگوی توسعه انسانی پایدار است“. Sustainable Human Development))
طبق این الگو هدف اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی تنها افزایش تولید ملی نیست بلکه شاخص های غیر اقتصادی(ارتقای سلامت،افزایش نرخ باسوادی،دسترسی به رفاه) نیز به اندازه رشد اقتصادی حائز اهمیتند
توسعه انسانی پایداربه معنای آن است که:(سازمان ملل)
اخلاقا موظفیم در حق نسل بعدی دست کم به همان خوبی عمل کنیم که نسل پیش از ما در حق ما عمل کردند.
به عبارتی منابع باید به شیوه هایی مورد استفاده قرار گیرند که با بهره گیری بیش ازاندازه،ازظرفیت کششی وتولید زمین، بدهی های زیست محیطی برای نسل های آینده به بار نیاید.
این بدهی ها در واقع قرض گرفتن از آینده و به سرقت بردن فرصت های مشروع نسل های آینده است
تحلیل نهایی:
توسعه پایدار توسعه ای است طرفدار مردم،طرفدار ایجاد شغل و سازگار با طبیعت.
کنترل نرخ رشد جمعیت
دومین هدف عمده سیاست جمعیتی دستیابی به جمعیتی با اندازه و رشد متناسب با امکانات اقتصادی کشور می باشد (چرا؟)
بدون اتخاذ سیاست عملی موثر برای کاهش نرخ رشد جمعیت هیچ کشوری نمی تواند ازعهده هزینه های لازم برای تامین شرایط بهداشتی،آموزشی و… برآید.
به همین دلیل کنترل موالید وتقلیل نرخ رشد جمعیت بعنوان یکی از هدفهای اصلی سیاست جمعیتی مورد تاکید قرار می گیرد.
یکی از راهکارهای اصلی نیل به هدف کاهش نرخ رشد جمعیت،اجرای Family Planning است
هدف اصلیF.P:
تشویق خانواده ها به تصمیم گیری عاقلانه درباره تعداد مطلوب فرزندان و کمک به آنها جهت پیاده کردن این تصمیم است
مشکلات ناشی از ازدیاد جمعیت در جهان وایران
1- افزایش جمعیت و مشکلات بهداشتی ناشی از آن
2- رشد بالای جمعیت و اثر بر محیط زیست
3- افزایش جمعیت و تغذیه
4- افزایش جمعیت و فقر
5- افزایش جمعیت و دسترسی به آب سالم
6- مشکلات اجتماعی و فرهنگی ناشی از افزایش جمعیت
7- افزایش جمعیت و کمبود مسکن
8- افزایش جمعیت و تاثیر آن برآموزش
9- افزایش جمعیت و اشتغال
منابع آب جهان
70/8 % سطح زمین
(361 میلیون کیلومتر مربع از 510 سطح کل زمین)
97/5% شور، 2/5% شیرین
برآورد شده مقدار سرانه آب بسیاری از کشورها در سال 2010 نصف سال 1975 شود
1/1 میلیارد نفردر جهان به آب سالم دسترسی ندارند
سیمای آب جهان (سرانه آب)
گرینلند بیش از 10000000 متر مکعب
فرانسه 800000
کانادا 275000
قطر 94
امارات 58
نوار غزه 52
کویت 10 متر مکعب
ایران 1955
(در سال1339 بیش از 5700 متر مکعب)
(در سال 1369 حدود 2150 متر مکعب)
(در سال 95-1390 حدود 1032 متر مکعب)
{سرانه کمتر از 500 متر مکعب=فقیر)
سیمای آب در ایران
ایران فلاتی پهناور،خشک و کم باران با توزیع نامناسب
حدود 65% مساحت ایران کویر و بیابان
منابع آب کشور به طور متوسط 130 میلیارد متر مکعب
(85% آب های سطحی و بقیه چشمه ها و زیرزمینی)
متوسط بارندگی در ایران کمتر از 240 میلیمتر
(متوسط بارندگی در جهان 860 میلیمتر)
ایران از نظر منابع آب در رده 131 کشورهای جهان قرار دارد
الگوی پیشنهادی مصرف آب (WHO)
کشورهای فقیراز نظر منابع آب 75 لیتر در شبانه روز به ازای هر نفر
کشورهای غنی 250-150 لیتر در شبانه روز به ازای هر نفر
نگرانی ها هرگز از غصه های فردا چیزی نمی کاهد بلکه فقط شادی امروز را ازبین می برد
با تشکر از توجهتان