موضوع:
مشاهده تعدادی از اندام های رویشی و زایشی در قارچ ها
Vegetative = Somatic (بدنی = رویشی)
Fungal organs
Acexual (غیرجنسی)
Reproductive (تولید مثل زایشی)
Sexual (جنسی)
a. Oidium (R.A)
b. Synnema = Graphium (R.A)
c. Septate Hypha (V)
d. Chalmydospore (V)
e. Conidium (R.A)
f. Coenocytic Hypha (V)
نکته) "Hypha" Conidium نیست، بلکه اسپور (spore) است و در تولید مثل غیرجنسی ایجاد می شود.
نکته: به پایه ای که روی Hypha در شکل شماره 1 ایجاد می شود، Conidiophore گویند.
موضوع:
مشاهده اندام های رویشی و زایشی در قارچ ها
1.
Coenocytic Hypha ( Zoosporangium
Zoosporangium ( Zoosporangiophore
Zoosporangiophore ( Coenocytic Hypgha
2.
Ascopore
Ascus – Ascospore
Ascus
نکته) Ascus دسته ای از قارچ ها هستند که در تولید مثل جنسی این اندام ها را تولید می کند.
3.
Stroma
Ascus
Ascospore
نکته: معمولاً تعداد Ascospore چه در تک سلولی و چه در دو سلولی 8تاست.
4. Pycnidium
نکته: Rhizomorph برای قارچ Armillaria استفاده می گردد.
نکته) Sclerotium توده های به هم پیچیده از Hypha است.
7. Sclerotium
نکته) یکی از قارچ ها که مولد این اندام است.
Colletotrichum Gloeosporioides
نکته) بیماری که این اندام را ایجاد می کند Canker (شانکر) است.
آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری های گیاهی
موضوع: بیماری سفیدک پودری در گیاهان
سفیدک سطحی = سفیدک حقیقی Powdery Mildew
پوشش سفیدک Mycelium
نمونه برداری از پوشش سفید
Conidium
Conidiophore
در شرایط محیطی نامساعد در داخل پوشش سفید نقطه های سیاه رنگی دیده می شود.
نمونه برداری:
Ascus
Cleistothecium
Ascospore
بیماری سفیدک پودری جو Barley powdery mildew
Pathogen: Blumeria garminis
سفیدک پودری شمشاد
Pathogen: Microspoaera euonymi – japonici
موضوع:
بیماری های زنگ (Rust) در گیاهان
جوش Rustule
بیماری زنگ رز تک سلولی
Pustule
اسپورهای بهاره است: به رنگ زرد تا نارنجی = تک سلولی
Uredopustule ( Uredospoere
اواخر فصل: به رنگ مشکی = چند سلولی
Teliopustule ( Teliospore
نکته: تشخیص زنگ ها معمولاً از روی Teliosporeها صورت می گیرد و باعث بقای زنگ و انتشار آن از سالی به سال دیگر می شود.
Teliospore گیاه تمشک در زیر میکروسکوپ
نکته) عامل این دو بیماری قارچ است با نام علمی
Pathogen: Phragmidium mucronatum
موضوع:
بیماری سفیدک کرکی (داخلی، دروغی و کاذب) در گیاهان (Downy mildew)
Pathogen: قارچ (قارچ های پست) Polyphage: چند میزبانه Sign دارد.
بیماری سفیدک کرکی در گیاهان
این بیماری تحت نام سفیدک کرکی، سفیدک داخلی، دروغی و کاذب نیز نامیده می شود. به زبان انگلیسی نام این بیماری Downy mildew است. این بیماری نیز همانند زنگ ها، سیاهک ها و سفیدک های پودری در بسیاری از گیاهان زراعی و باغی بروز پیدا می کند. عامل این بیماری قارچ است و این قارچ جزو قارچ های پست می باشد. Pathogen بیماری پولیفاژ بوده و به طیف وسیعی از گیاهان حمله می کند. علائم این بیماری در اکثر گیاهان بیمار یکسان و به شرط زیر است:
ابتدا در سطح فوقانی برگ ها لکه های سبز کمرنگ تا زرد و با حاشیه نامشخص تشکیل شده که به تدریج توسعه پیدا می کند. در سطح زیرین برگ ها و درست در محل لکه ها فرم تولید مثل غیرجنسی قارچ به صورت پوشش کرکی سفید مایل به خاکستری خود را نشان می دهد. اگر از این پوشش نمونه برداری کنیم، زئوسپورانژیوفورها و زئوسپورانژیوم های قارچ مشاهده می شود. آنها از روزنه های تحتانی سطح برگ خارج می گردد. بیماری های سفیدک کرکی موجب کاهش سطح فتوسنتزی برگ ها شده و بدین ترتیب باعث ریزش گل ها، کوچک شدن میوه ها و یا ریزش آنها می شود. در بعضی از گیاهان مانند انگور علائم بیماری بر روی خوشه قوره و انگور قابل مشاهده است.
نام بیماری عامل بیماری
سفیدک کرکی کاهو Bremia Lactuca
سفیدک کرکی انگوی Plasmopare Viticola
سفیدک کرکی اسفناج Peronospore effuse
کنترل و مبارزه:
سفیدک های کرکی آب و هوای نسبتاً گرم و مرطوب را پسندیده و در روزهایی که هوا آفتابی نباشد، بیشتر به چشم می خورد. بنابراین شرایط آب و هوای ابری و مرطوب بالا به توسعه این بیماری کمک زیاد می کند. جهت کنترل و مبارزه با این نوع بیماری لازم است به موقع علائم بیماری مورد توجه قرار گیرد و اقدامات لازم صورت گیرد. به محض مشاهده لکه های کوچک بر روی سطح برگ ها معمولاً سم پاشی با قارچ کش های مناسب صورت می گیرد. قارچ هایی که معمولاً جهت کنترل این بیماری ها استفاده می شود، عبارتند از:
Ridomil, Zineb, Metalaxyl, Thiram, Ferbam, Maneb
نکته: Ridomil مخلوطی از Metalaxyl و Mancozeb است.
در کنار کنترل شیمیایی، جمع آوری بقایای گیاهی آلوده و معدوم ساختن آنها باعث کاهش شدت بیماری در دوره های بعدی می شود.
نام بیماری عامل بیماری
سفیدک پودری توت Phyllactinia turica
سفیدک پودری پیچک صحرایی Erysiphe convolui
زنگ یولاف Puccinia avenae
زنگ باقلا Uromyces fabae
نکته: در سفیدک پودری کلسیتوتسیوم وجود دارد، ولی در سفیدک کرکی کلسیتوتسیوم وجود ندارد.
انواع سم و قارچ کش ها: Folicure, Tilt
برای سفیدک های پودری از این قارچ کش ها استفاده می شود:
Captan, Karatan, Benomyl = Benlate
برای کنترل بیماری های سیاهک آشکار و پنهان گندم و ضدعفونی بذر:
Carboxhn Thiram
موضوع:
خصوصیات سموم مختلف
نکته: WP مخفف: Wettable Powerd (خیس)
خصوصیات
Fungicides
فرمولاسیون
Formulation
حلالش آب است ( محلول غلیظ
E3
حلالش روغن است ( محلول غلیظ روغنی
Os
پودر
P
سمی که گردی پودری است و باید داخل آب ریخت تا به صورت شیری شود
Wp
قسمت خارجی آن غیرسمی است. رطوبت هوا باعث تجزیه لایه بیرون می شود و سم آزاد می شود، ولی روی اندام های هوایی اثر ندارد و بیشتر این سم در شالیزارها کاربرد دارد.
G (دانه)
AD
فاکتور 2)
دز کشنده = درجه سمیت = Lethal Dose
Oral ID (هرچه این عدد کوچکتر باشد، سم قویتر است) 50
نکته: با این مقادیر سموم نصف موش ها از بین می رود. پس: A B C
فاکتور 3)
حداقل فاصله زمانی بین مصرف تا تجزیه در طبیعت ( دوره کارس = دوره احتیاط
بیماری بادزدگی سیب زمینی، گوجه فرنگی و بادمجان:
Pathogen: Phytophathora infestans
علائم بیماری بر روی سیب زمینی ابتدا بر روی برگ ها خود را نشان می دهد. لکه هایی سوخته در نوک و حاشیه برگ ها که ناشی از نکروز برگ است، مشاهده می شود. این لکه ها به تدریج توسعه یافته و مناطق وسیعتری را دربر می گیرد. در شرایط آب و هوایی مرطوب و ابری در قسمت پشت برگ ها با قارچ پاتوژن ناشی از تولید مثل غیرجنسی به صورت یک پوشش کرکی مشاهده می شود.
بر روی ساقه ها لکه های کشیده شده و سیاه رنگ حاصل از نکروز بافت پوست مشاهده می شود. از بین رفتن سطح فتوسنتزی ناشی از بیماری منجر به کاهش اندازه غده ها و میزان نشاسته آنها می شود. اگر آلودگی به غده ها سرایت کند، پوسیدگی های قهوه ای رنگی بر روی غده ها ایجاد شده و ارزش اقتصادی آنها را می کاهد. گاهی اوقات هنگام جمع آوری محصول در اثر تماس غده با اندام های هوایی آلوده غده ها آلوده شده و علائم بیماری را در انبار نشان می دهد. این بیماری یکی از مهمترین بیماری های سیب زمینی بوده و در سال 1845 در ایرلند موجب قحطی شده است. عامل این بیماری، قارچی است با نام علمی Phytophthora infestans.
اگر از برگ های آلوده در سطح زیرین نمونه برداری کنیم، قارچ عامل بیماری قابل رویت است. علائم بیماری بر روی گوجه فرنگی نیز شبیه سیب زمینی است، ولی میوه ها نیز می تواند آلوده شده و نواحی پوسیده و فرورفته و چروک داری را بوجود آورد. قارچ پاتوژن در داخل بقایای گیاهی زمستان گذرانی کرده و برای سال بعد خود را ادغام می کند. جهت کنترل بیماری به محض مشاهده اولین علائم بیماری، لازم است با قارچ کش هایی نظیر ریدومیل سم پاشی صورت گیرد. در صورتی که شرایط آب و هوایی مرطوب و ابری همچنان ادامه یابد، سم پاشی ها هر 15 روز باید تکرار شود.
آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری های گیاهی
قارچ کش ها بین سایر سموم یک سری خصوصیاتی دارند. یکی از این خصوصیات فرمولاسیون می باشد، یعنی آن فرمی که سم ارائه می شود، مثل پودری یا اسپری formulation و بعضی از سموم مایع اند و بعضی از سموم روغنی اند. بعضی ها مثل دانه (گرانول) می باشند و ممکن است سمی با یک ترکیب دارای فرمولاسیون های متفاوت باشند، مثل
محلول غلیظ = Ex (حلال: آب)
محلول های غلیظ روغنی = Os (حلال: روغن)
پودر یا گرد = P (حلال ندارد و به همین صورت استفاده می شود)
پودر خیسی شدنی = Wp (حلال: آب)
وقتی در آب حل شود، یک محلول شیری رنگ بوجود می آید. مشکل آنها، این است که باید داخل سم پاش هایی ریخته شود که همزن داشته باشند.
دانه گرانول = G (حلال: رطوبت هوا)
بیرون آن پوشش غیرسمی دارد. رطوبت هوا باعث می شود آرام آرام پوشش بیرونی تجزیه شود و سم آن آزاد شود. برای کنترل بلاست برنج سم روی اندام هوایی تاثیر ندارد.
سم های کپسولی = Ae
این سم ها به صورت کپسول های تحت فشار درست شده اند که اگر قلاف آن آزد شود، سم با فشار خارج می شود.
درجه سمیت چیست؟
درجه سمیت را اصطلاحاً lethal dose (دز کشنده) گویند. سمیت قارچ کش را برای انسان و پستانداران می باشد. هرچه درجه سمیت پایین تر باشد، یعنی خطرناک تر است. درجه سمیت را چنین نمایش می دهند:
Oral LD50 (عدد)
نکته: دوره کارنس = دوره احتیاط می باشد.
قارچ کش ها را در طبیعت استفاده می کنیم و قارچ را از بین می بریم. بالاخره این سم باید تجزیه شود و سمیت خود را از دست دهد. حداقل فاصله زمانی بین مصرف تا تجزیه در طبیعت را دوره کارمن می گویند. تا زمانی که دوره کارمن نگذشته، نباید محصول را برداشت کنیم.
آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری های گیاهی
از مهمترین بیماری حبوبات حتی حبوباتی که به عنوان علف هرز هستند، بیماری برق زدگی یا (آسکوخیتوز) قارچ مولد این بیماری یک اندام تولید مثلی، تولید می کند به نام پیکنیدیوم.
بیماری آسکوخیتوز (برق زدگی) باقلا: Broad bean ascochytos
نام علمی پاتوژن: Ascochyta fabae
این بیماری یکی از مهمترین بیماری های حبوبات شامل باقلا، نخودفرنگی، نخود، لوبیا، عدس و ماش است. این بیماری در تمام مناطق کشت حبوبات وجود دارد. علائم بیماری بر روی برگ، ساقه، پیچک، غلاف و دانه قابل مشاهده است.
بر روی برگ لکه هایی نکروزه (بافت مرده) به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه و به صورت دوایر متحد المرکز خود را نشان می دهد. پس از مدتی در مرکز لکه ها نقاط سیاهی دیده می شود که همان پیکنیدیوم های قارچ عامل بیماری هستند. با برش گیری دقیق از محل پیکنیدیوم ها می توان آنها را در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد. لکه های عامل بیماری بر روی ساقه ها و پیچک ها به صورت کشیده خود را نشان می دهند. اگر لکه ها اطراف ساقه را احاطه کنند، منجر به زخم شدن و شکستگی ساقه می شوند. بر روی غلاف لکه های سیاه مشاهده شده، ولی به صورت دوایر متحدالمرکز نیستند. بر روی دانه، زمانی که آلودگی شدید است، لکه هایی در رنگ زرد چرکی حاکی از آلودگی دانه هاست.
عامل بیماری، قارچی است با نام علمی Ascochyta fabae.
گونه های متعددی از این جنس بر روی حبوبات فعالیت می کنند:
Ascochyta pisi نخودفرنگی
Ascochyta rabiei نخود زاعی
کنترل و مبارزه:
جمع آوری بقایای گیاهی آلوده پس از برداشت محصول در کنترل بیماری بسیار موثر است. همچنین تهیه بذر حبوبات در مناطق خشک و غیرمرطوب تهیه نشود. به محض مشاهده علائم بیماری سم پاشی با قارچ کش های کاپتان، مانکوزب و تیرام و پنومیل در کنترل بیماری بسیار موثر است. در صورتی که شرایط آب و هوایی مرطوب باشد، سم پاشی باید مرتباً تکرار شود.
آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری های گیاهی
بیماری بلاست برنج Magnaporthe grisea
فوزاریوم هم به ریشه و هم به سنبله حمله می کند.
فوزاریوم گندم (ریشه، اما علائم بر روی سنبله مشاهده می شود) Fusariose
Fusarium graminearum
سفیدک پودری آفتابگردان Laveillula taurica
لکه قیری افرا Rhytisma acerinum
سیاهک گال زای ذرت Ustilago maydis
خسارت سن گندم. این بیماری توسط حشره سن ایجاد می شود.
پیچیدگی برگ هلو (لب شتر) Taphriona deformans
موضوع:
مشاهده و بررسی بیماریهای سیاهک smut در گیاهان
انواع سیاهک ها در غلات
1. سیاهک آشکار
2. سیاهگ پنهان
3. سیاهک سخت
4. سیاهک هندی
5. سیاهک پاکوتاه
6. سیاهک گال زا
بیماری های سیاهک در گیاهان از آن جهت تحت به این نام خوانده می شود که همانند جسم سوخته ای گرد سیاهرنگی بر روی اندام های آلوده مشاهده می شود این قبیل بیماری ها خلص غلات است در بیشتر این موارد در این گیاهان مشاهده می شود قارچ پاتوژن به اندام های تولید مثلی در غلات (گل آذین) یا سنبله حمله کرده ضمن تغذیه از دانه ها محتویات آنها را از بین برده و به جای آن توده ای از اسپرهای خود را به صورت گردی سیاهرنگ بر جای می گذارد. اسپرهای حاصل بیماری تلیوسپور نامیده می شود این اسپرها بر خلاف زنگها فاقد تلیوم هستند از آنجا که قارچ پاتوژن بیماری های سیاهک به سنبله غلات حمله می کنند و دانه ای بر جای نمی گذارند خسارت ناشی از این بیماری ها بسیار قابل توجه است و هیچ راه درمانی نیز نداشته و تنها شیوه کنترل این قبیل بیماری ها پیشگیری است.
سیاهک ها بر حسب نوع علائکم به چندین دسته تقسیم می شوند:
1. سیاهک آشکار Loos smat
2. سیاهک پنهان covered smat
3. سیاهک سخت Hard smat
4. سیاهک هندی Indian smat
5. سیاهک پاکوتاه Dwarf smat
6. سیاهک گال زا galgen smat
علائم بیماری در سیاهک های آشکار به صورت ظهور توده ای از تلیسپورهای قارچ پاتوژن بر روی سطح خارجی سنبله است که بر اثر آن سنبله ظاهری سیاه و دوده گرفته از خود نشان می دهد. ضمن تغذیه از محتویات دانه (…..)دانه را نیز از بین برده و به جای آن توده ای از تلیوسپورها را بر جای می گذارد همچنین پاتوژن و ریشک های سنبله نیز حمله نموده و آنها را نیز از بین ببرد. چنین سنبله هایی عموماً زودتر از بقیه در سطح مزرعه به صورت سیاهرنگ ظاهر می شوند. در اثر وزش باد و ریزش باران تیلوسپورها شسته شده و در نهایت محوری لخت از سنبله باقی می ماند.
سیاهک پنهان: علایم بیماری در این نوع سیاهک به هنگام ظهور سنبله مشاهده نمی شود و سنبله ظاهری سالم از خود بروز می دهد ولی اگر آن را در میان 2 کف دست مالش دهیم مشاهده می شود که هیچ دانه ای در آن تشکیل نشده و جز پوشش های دانه و ریشک ها سالم به نظر می رسد این نوع سیاهک، سیاهک پنهان نام دارد و در این نوع سیاهک قارچ پاتوژن محتویات دانه را ضمن تغذیه از بین می برد ولی خرابی باقیمانده و بنابراین تلیسپورها خارج نمی شود.
3. سیاهک سخت: این نوع سیاهک فقط در جو مشاهده می شود. سنبله های جو علائم بیماری را به صورت توده هایی سیاهرنگ حاصل از تلیسپور قارچ پاتوژن از زیر پوسته نازک دانه نشان می دهد ریشک ها نیز در این بیماری معمولاً سالم باقی می ماند سنبله آلوده در اثر ترشح موادی به خارج پس از مدتی سخت و سفت شده و به همین علت به آن سیاهک سخت می گویند این قبیل سنبله ها در اثر وزش باد و ریزش باران شسته نمی شود بعضی از آنها نیز فرصت خروج از برگ غلافی را نیز ندارند واریته ای از جو به نام (L.B) نسبت به این بیماری ایمن است.
سیاهک هندی: سیاهک هندی علائمی مشابه با سیاهک پنهان بر روی سنبله های خود دارد با این تفاوت که تعداد محدودی از سنبلک ها به بیماری دچار شده و در نهایت دانه تشکیل نمی دهد بقیه سنبله سالم بوده و دانه در آنها تشکیل می شود از آنجا که بخشی از سنبله به بیماری دچار می شود به آن سیاهک جزءای یا بخشی نیز می گویند. این سیاهک به طور محدود در جنوب ایران استان سیستان و بلوچستان مشاهده می شود.
این بیماری برای اولین بار از ایالت پنجاب هندوستان گزارش شده.
سیاهک پاکوتاه: غلائم بیماری سیاهک پاکوتاه کاملاً شبیه سیاهک پنهان است و تشخیص افتراقی این 2 از روی سنبله امکان پذیر نیست. سیاهک پاکوتاه منجر به کاهش ارتفاع بوته ها به حد معمول می شود. و بدین ترتیب با مقایسه بوته های کوتاه و سنبله های آلوده با بوته های سالم بیماری قابل تشخیص است.
سیاهک گال زا: این بیماری خاص گیاه ذرت است. قارچ پاتوژن در اثر تحریک دانه های تازه تشکیل بلال منجر به افزایش غیر طبیعی و بیش از حد آنها شده و دانه ها را به صورت گال (Gall) در می آورد. گال ها در قسمت های مختلف بلال منفرد یا مجتمع تشکیل می شود آنها دیواره غشائی و نازک داشته که با کوچکترین فشاری پاره می شود. در داخل گال ها تلیسپورهای قارچ پاتوژن به صورت گرد سیاهرنگی که ناشی از تغذیه از دانه است به وفور یافت می شود.
بیماری کپک دوره ای غلات: (sooty Mold)
علائم این بیماری بر روی سنبله های غلات ممکن است در وهله اول با علائم سیاهک اشتباه می شود ولی با کمی دقت می توان آن را تشخیص افتراقی داد. خسارت ناشی از این بیماری به صورت نقطه ها و یا توده هایی دوده شکل و سیاهرنگ بر روی پوشش های دانه، ریشک ها و در کل سطح خارجی سنبله است. قارچ بیمارگر به دانه ها حمله نمی کند بنابراین دانه در این بیماری هر چند کوچک و لاغر تشکیل می شود و بدین وسیله نباید آن را سیاهک دانست.
قارچ های مولد این بیماری تحت شرایط محیطی با رطوبت بالا فعالیت خود را بر روی سنبله افزایش می دهند همچنین آنها را با ترشح مایکوتوکسین (زهرابه ماهیچه ای) باعث سمیت دانه ها و افت شدید کیفیت در محصول می شوند.
سیاهک آشکار گندم ustilago tritici
سیاهک آشکار جو u. nuda
سیاهک سخت جو u. hordei
سیاهک پنهان گندم Tilletion tritici, T.foetida
سیاهک هندی گندم T.indica
سیاهک پاکوتاه گندم T. controversa
سیاهک گال زای ذرت u stilago maydis
Alternaria triticam
A alternate
stemphyllium
موضوع:
اصول کلی نمونه برداری در قارچ شناسی و بیماریهای گیاهی
یکی از ارکان اساسی در کار آزمایشگاهی تهیه نمونه (Sample) از قارچ ها و بیماری های گیاهی می باشد. چرا که بسیاری از قار چها و بیماریهای گیاهی در تمامی فصول سال در طبیعت موجود نیستند و تهیه نمونه از آنها باعث حفظ و نگهداری آنها در مقیاس کم خواهد شد. لازم به ذکر است که روشهای متعددی جهت نمونه برداری از قارچ ها و بیماری های گیاهی وجود دارد.
یکی از نمونه های مهمی که استفاده و کاربرد زیادی دارند اسلاید های میکروسکوپی می باشند. این اسلاید ها به دو روش لام و لامل، لام و چسب نواری تهیه می شوند.
1. تهیه و اسلایدهای میکروسکوپی به روش لام و لامل
وسایل مورد نیاز: لام، لامل، آب مقطر یا ماده رنگی (به طور لاکتوفنول (Lactophenol)، سوزن نمونه برداری (تلقی) و میکروسکوپ.
روش کار
ابتدا لام تمیزی آماده نموده و یک قطره آب مقطر یا Lactophenol در مرکز لام قرار می دهیم. میزان بزرگی قطره باید طوری باشد که پس از گذاشتن لامل بر روی قطره تمام سطح زیر لام را پوشش داده و منطقه ای خشک باقی نماند. همچنین باید توجه شود که قطره از زیر لامل نیز بیرون نزند (مقدار قطره بر حسب تجربه به دست خواهد آمد).
سپس با سوزن نمونه برداری که از قبل تمیز و استریل شده (توسط شعله یا پنبه آغشته به الکل) مقداری از نمونه را برداشته و روی قطره قرار می دهیم. باید دقت نمود که میزان نمونه برداشته شده باید طوری باشد که زیر لامل برجستگی بیش از حدی ایجاد نکرده و همچنین در زیر میکروسکوپ به آسانی قابل تشخیص باشد. سپس به سرعت لامل تمیز را از اطراف در دست گرفته و لبه آن را برای لام کنار قطره با زاویه 45 قرار می دهیم.
سپس به آرامی لامل را به قطره نزدیک نموده و زاویه ای تند به آن می دهیم. آنگاه به وسیله سوزن نمونه برداری طرف دیگر لامل را گرفته و به آرامی آن را با قطره تماس می دهیم و سپس با ملایمت سوزن را از زیر لامل خارج می کنیم.
بدین ترتیب از تشکیل حباب در زیر لامل جلوگیری کرده و نمونه فوق آماده مشاهدات میکروسکوپی می باشد. برای مشاهده نمونه، آنرا با لنز 1 زوم کرده، سپس جهت بررسی های دقیق تر با سایر لنزها آن را زوم می کنیم.
بعضی از نمونه ها در هنگام قرار گرفتن بر روی آب مقطر به هم چسبیده، توده ای را تشکیل داده که به زحمت در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است. برای رفع این مشکل از لاکتوفنول استفاده می کنیم. لاکتوفنول خاصیت پخش کنندگی داشته و نمونه مورد نظر را تا حد ممکن به واحدها و اجزای کوچکتری از هم جدا می کند. لاکتوفنول در دو نوع بی رنگ و رنگی موجود است که نوع رنگی آن علاوه بر خاصیت پخش کنندگی خاصیت رنگ دهی نیز دارد.
2. روش تهیه اسلایدهای میکروسکوپی به صورت لام و چسب نواری شیشه ای (چسب اسکاچ)
وسایل مورد نیاز: لام، چسب نواری شیشه ای، آب مقطر یا لاکتوفنول و میکروسکوپ.
روش کار
تکه ای چسب نواری شیشه ای برداشته و آن را بر روی نمونه قرار داده و سریعاً برمی داریم. مقدار قابل توجهی نمونه به چسب اسکاچ گیر می کند. باید از قبل قطره آب مقطر یا لاکتوفنول بر روی لام قرار داده و لام را در کنار خود آماده نگه داریم. چسب اسکاچ حامل نمونه را بدون فوت وقت بر روی لام می چسبانیم به طوری که مرکز تکه چسب بر روی قطره روی لام قرار گرفته و با دو دست طرفین چسب را بر روی لام می چسبانیم. این نمونه آماده مشاهدات میکروسکوپی است.
مقایسه دو روش با هم
نمونه های تهیه شده به روش لام و لامل از وضوح بیشتری برخوردار می باشد. در صورت نیاز می تواند با استفاده از چسب سیتولوژی فیکس شوند. ولی اسلایدهای تهیه شده به روش لام و چسب نواری علی رغم سرعت و سهولت در امر تهیه و عدم نیاز به لام و سوزن نمونه برداری از وضوح کمتری برخوردار بوده و همچنین قابلیت فیکساسیون را ندارد.