منظومه شمسی
منظومه شمسی
سامانهٔ خورشیدی
منظومهٔ شمسی یا سامانهٔ خورشیدی به انگلیسی: Solar system
سامانه ای دربرگیرندهٔ یک ستاره به نام خورشید و شماری اجرام آسمانی دیگر است که در مدارهایی مستقیم یا غیر مستقیم پیرامون آن می گردند.
سامانهٔ خورشیدی از انفجار یک ابرنواختر و فروریزش یک ابر مولکولی چرخان پدید آمد و چبود (هویت) آن در دوران رنسانس نوزایی و با مشاهدات افرادی از جمله گالیلئو گالیله دوباره مطرح و شواهد انکارناپذیر آن بر پایهٔ محاسبات او ارائه شد. این سامانه در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری واقع شده و ۲۶٬۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشانی فاصله، و در کنارهٔ کهکشان قرار دارد. خورشید بیش از ۹۹٫۸ درصد جرم سامانهٔ خورشیدی را شامل می شود و سرچشمهٔ انرژی بسیار از جمله انرژی گرما و نور است. این ستاره یک ستارهٔ نوع جی رشته اصلی و عضوی از تودهٔ ستارگان نخستین است. مانایی سامانهٔ خورشیدی به مانایی خورشید وابسته است.
ماده ای رقیق و فشرده به نام محیط میان سیاره ای در فاصلهٔ میان سیارات و اجسام دیگر وجود دارد. اجزای سازندهٔ محیط میان سیاره ای را هیدروژن خنثی و غیر یونیزه شده، گاز پلاسما، پرتوهای کیهانی و ذرات گرد و غبار تشکیل می دهند. در واقع این پنداشت که فضا یک خلا کامل است، نادرست است و مواد محیط میان سیاره ای در فضا وجود دارد. سدنا ۹۰۳۷۷ دورترین جسم کشف شده در سامانهٔ خورشیدی است که اوج آن ۱۰۰۰ واحد نجومی است و تناوب مداری آن ۱۰٬۵۰۰ سال به طول می انجامد. ابری کروی شکل و بزرگ به نام ابر اورت سامانهٔ خورشیدی را دربرگرفته که دامنهٔ آن از ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید آغاز می شود و به گستردگی ۵۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید ادامه می یابد. گسترش مرزهای سامانهٔ خورشیدی تا جایی است که دیگر تحت تاثیر خورشید نفوذ نور خورشید، گرانش خورشیدی، میدان مغناطیسی خورشید و بادهای خورشیدی نیست. هلیوپاز مرز میان محیط میان سیاره ای و فضای میان ستاره ای است. هلیوپاز به عنوان مرز بیرونی سامانهٔ خورشیدی در نظر گرفته شده و برآورد می شود که میان ۱۱۰ تا ۱۷۰ واحد نجومی از خورشید دورتر است.
پیدایش
طراحی هنری از یک سحابی
سامانه های خورشیدی پیرامون ستاره ها شکل می گیرند و منظومهٔ شمسی ما هم پیرامون خورشید شکل گرفته است . تاکنون دانشمندان، ستاره شناسان، فلاسفه و تقریباً هر کس دیگری به دنبال پاسخ چگونگی شکل گیری جهان گشته اند. هیچ الگوی معتبری که بتواند چگونگی شکل گیری جهان را توضیح دهد، وجود ندارد. اما دانشمندان بر سر محبوب ترین الگو به توافق رسیده اند. این الگو، نظریهٔ سحابی نام دارد.
حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش، هنگامی که یک ابر گازی و گرد و غباری در فضا آشفته بود، منظومهٔ شمسی در اثر انفجار یک ابرنواختر شکل گرفت. انفجار این ابرنواختر امواجی در فضا ساخت که ابر گازی و گرد و غباری را تحت فشار قرار داد. فشردن ابر موجب فروریزش آن شد، به طوری که گرانش گاز و گرد و غبار را به هم چسباند و یک سحابی خورشیدی شکل گرفت. ابر شروع به چرخیدن کرد و سرانجام فرو ریخت. سپس مرکز ابر داغ تر و چگال تر از بقیهٔ آن شد و دیسک گازی و گرد و غباری شکل گرفت که مرکز آن داغ و لبه های آن سرد بود. دیسک نازک تر و نازک تر شد و ذرات با هم توده هایی ساختند. با چسبیدن توده های کوچک به هم، برخی توده های بزرگ ساخته شدند و سیارات و ماه ها پدید آمدند. مواد یخی مناطق بیرونی دیسک با مواد سنگی سیارات غول پیکری مانند مشتری را پدیدآوردند. سرانجام مرکز ابر به اندازه ای گرم شد که تبدیل به ستاره ای به نام خورشید شد.
اگرچه نظریهٔ سحابی به طور گسترده پذیرفته شده است، اما هنوز مشکلاتی دارد که دانشمندان نتوانسته اند دلیل آن را توضیح دهند. یکی از این مشکلات انحراف محوری سیارات است. این مشکل بیان می کند که همهٔ سیارات روی دائرهالبروج واقع شده اند، با این حال، چرا انحراف محوری سیارات داخلی و خارجی تا این اندازه متفاوت است؟ با پیشرفت فناوری و بررسی و مطالعهٔ سیارات فراخورشیدی، دانشمندان در درستی نظریهٔ سحابی شک کرده اند. ستاره شناسان برخی از این مشکل ها را حل کرده اند، اما نتوانسته اند به همهٔ پرسش ها پاسخ بدهند.
کشف
گالیله با تلسکوپ خود دریافت که ناهید پیرامون خورشید می گردد.
منظومهٔ شمسی در دوران رنسانس کشف شد، هنگامی که فلاسفه تصمیم گرفتند که چیزی جز مشاهدات و منطق را نپذیرند و سنت را رد کنند. پذیرش عمومی این که خورشید در مرکز جهان واقع شده است، طی چند صد سال صورت گرفت. این نظریه که خورشید در مرکز جهان واقع شده است و سیارات پیرامون آن می گردند، توسط نیکلاس کوپرنیک ۱۵۷۳-۱۴۷۳ میلادی در سال ۱۵۴۳ در کتاب درباره گردش افلاک آسمانی پیشنهاد شد. اما کلیسا که مخالف این نظریه بود، کتاب کوپرنیک را در سال ۱۶۱۶ در فهرست آثار ممنوعه قرار داد. کوپرنیک در واقع ایدهٔ باستانی ستاره شناس یونانی آریستارخوس ساموسی حدود ۲۷۰ پیش از میلاد که می گفت خورشید بزرگ تر از زمین است و زمین مرکز جهان نیست را زنده کرد. ستاره شناس آلمانی یوهانس کپلر ۱۶۳۰-۱۵۷۱ میلادی از مفهوم کوپرنیک پشتیبانی و حمایت کرد، اما برای توصیف حرکات پیچیدهٔ اجرام فضایی، به خورشید و سیارات مداری بیضی شکل نسبت داد. سرانجام، گالیلئو گالیله ۱۶۴۲-۱۵۶۴ با تلسکوپی که اختراع کرد، ثابت کرد که ناهید مراحلی مانند ماه دارد و به دور خورشید می گردد و خورشید مرکز آن است. اما کلیسا با نظریهٔ گالیله مخالف بود و گالیله برای نجات جان خود وادار شد که گفتهٔ خود را تکذیب کند و برای همیشه نیز از آموزش در خانهٔ خود منع شد. پس از گالیله، یک ستاره شناس ایتالیایی دیگر به نام جووانی دومنیکو کاسینی ۱۷۲۱-۱۶۲۵ اندازهٔ مدار زمین را تعیین کرد. پس از او، آیزاک نیوتن ۱۷۲۷-۱۶۴۲ قوانین فیزیک را وارد منظومهٔ شمسی کرد و با استفاده از گرانش توضیح داد که سیارات چگونه حرکت می کنند. پس از نیوتن نیز افراد دیگری از جمله ادموند هالی و یان اورت به شناخت و کشف منظومهٔ شمسی کمک کردند.
موقعیت در فضا
مکان منظومهٔ شمسی در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری
منظومهٔ شمسی در ابر میان ستاره ای محلی، حباب محلی، بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری واقع شده است. ستاره شناسان تنها دریافته اند که کهکشان راه شیری در واقع دیسک کهکشان ماست و یک سحابی گسترده یا مجموعه ای از ستارگان نیست؛ کهکشان راه شیری یک کهکشان مارپیچی میله ای است که قطر آن حدود ۱۰۰٬۰۰۰ سال نوری است و پنداشته می شود که ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره داشته باشد. منظومهٔ شمسی حدود ۲۵٬۰۰۰ سال نوری از مرکز و کنارهٔ کهکشان فاصله دارد. دانشمندان به تازگی به این نتیجه رسیده اند که کهکشان راه شیری احتمالاً دارای دو بازوی مارپیچی بزرگ -بازوی برساووش و بازوی سپر-قنطورس- و چندین بازوی کوچک تر است. منظومهٔ شمسی میان دو بازوی بزرگ در بازویی به نام بازوی شکارچی قرار دارد.
سرعت خورشید در منظومهٔ شمسی ۲۲۰ کیلومتر بر ثانیه است و گردش خورشید پیرامون مرکز کهکشان راه شیری حدود ۲۲۵ میلیون سال به طول می انجامد. این مدت زمان یک سال کیهانی نامیده می شود. بازپسین باری که منظومهٔ شمسی در این موقعیت بود، دایناسورها بر روی زمین زندگی می کردند.
همسایه ها
فهرست ستارگان نزدیک و سیاره فراخورشیدی
آلفا قنطورس نزدیک ترین سامانه به خورشید است که دارای سه ستاره است: آلفا قنطورس اِی، آلفا قنطورس بی و پروکسیما قنطورس. آلفا قنطورس ای و بی ستارگان دوتایی هستند. آلفا قنطورس ای چهارمین ستارهٔ درخشان در آسمان شب است و حدود ۲۵ درصد بزرگ تر از خورشید است. اما آلفا قنطورس بی کمی کوچک تر از خورشیداست. پروکسیما قنطورس نیز یک ستارهٔ کوتولهٔ سرخ و نزدیک ترین ستاره به منظومهٔ شمسی است و ۴٫۲ سال نوری با خورشید فاصله دارد. این ستاره کوچک تر از خورشید است و جرم آن ۱۲٫۳ درصد جرم خورشید و شعاع آن ۱۴٫۵ درصد شعاع خورشید است. ستارهٔ بارنارد در ۶ سال نوری و ولف ۳۵۹ در ۷٫۷ سال نوری نیز چهارمین و پنجمین ستارهٔ نزدیک به منظومهٔ شمسی هستند.[۱۱] ستارهٔ شباهنگ درخشان ترین ستاره در آسمان شب است که ۸٫۶ سال نوری از زمین فاصله دارد و جرم آن ۹۸ درصد جرم خورشید است. آلفا قنطورس بی بی نزدیک ترین سیارهٔ فراخورشیدی به منظومهٔ شمسی است که پیرامون ستارهٔ آلفا قنطورس بی می گردد.
یک نمودار از موقعیت زمین و منظومه شمسی در جهان. این تصویر از چپ به راست است. برای دیدن از چپ به راست شروع کنید
خورشید
نمایی از خورشید و جو آن
خورشید ستاره ای است که زمین و اجرام دیگر منظومهٔ شمسی پیرامون آن می گردند. این جسم مسلط بر منظومهٔ شمسی، بیش از ۹۹٫۸ درصد جرم این منظومه را شامل می شود. جرم خورشید ۷۴۳ برابر مجموع جرم همهٔ سیارات منظومهٔ شمسی و ۳۳۰٬۰۰۰ برابر جرم زمین است. این ستاره منبع انرژی بسیار است که بخشی از نور و گرمای آن موجب بقای زندگی بر روی کرهٔ زمین می شود. دمای سطحی خورشید حدود °۵٬۰۰۰ سانتی گراد و دمای هستهٔ آن حدود °۱۵٬۵۰۰٬۰۰۰ سانتی گراد، ۱۵٫۵ میلیون است.
میانگین فاصلهٔ زمین از خورشید ۱۴۹٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر؛ ۱۴۹میلیون و۶۰۰هزار کیلومتر، برابر با ۹۲٬۹۶۰٬۰۰۰ مایل است. این فاصله به عنوان یک واحد نجومی شناخته می شود و مقیاس اندازه گیری فاصله در سراسر منظومهٔ شمسی است. خورشید یکی از بیش از ۱۰۰ میلیارد ستارهٔ کهکشان راه شیری است و مدار آن ۲۵٬۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان فاصله دارد. این ستاره نسبتاً جوان است و عضوی از جمعیت ستارگان نخستین ستارگانی که نسبتاً در داشتن عناصر سنگین تر از هلیم غنی هستند است. علاوه بر جمعیت ستارگان نخستین، دو جمعیت دیگر (جمعیت دومین ستارگان و جمعیت سومین ستارگان وجود دارد.
مقایسهٔ اندازهٔ خورشید و سیارات منظومهٔ شمسی
خورشید یک ستارهٔ نوع جی رشته اصلی است و در طبقهٔ دومین ستارگان داغ زرد رنگ و کوتوله قرار دارد. خورشید مانند بیشتر ستاره های دیگر از هیدروژن (H) و هلیم (He) ساخته شده است. هیدروژن که سبک ترین عنصر شیمیایی شناخته شده است، ۷۲ درصد جرم خورشید و هلیم ۲۶ درصد آن را می سازد. ۲ درصد دیگر را نیز ۷ عنصر اکسیژن (O)، کربن (C)، نئون (Ne)، نیتروژن (N )، منیزیم (Mg)، آهن (Fe) و سیلیکون (Si) می سازند. در خورشید، به ازای هر ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ اتم هیدروژن، ۹۸٬۰۰۰ اتم هلیم، ۸۵۰ اتم اکسیژن، ۳۶۰ اتم کربن، ۱۲۰ اتم نئون، ۱۱۰ اتم نیتروژن، ۴۰ اتم منیزیم، ۳۵ اتم آهن و ۳۵ اتم سیلیکون وجود دارد.
مراحل زندگی، تشکیل و نابودی خورشید
محیط میان سیاره ای
محیط میان سیاره ای
ورقهٔ جاری هلیوسفری حاصل از تاثیر میدان مغناطیسی چرخشی خورشید بر پلاسمای محیط میان سیاره ای است.
محیط میان سیاره ای ماده ای نازک و فشرده است که میان سیارات و اجسام دیگر منظومهٔ شمسی وجود دارد. اجزای مواد سازندهٔ محیط میان سیاره ای از هیدروژن خنثی غیر یونیزه شده، گاز پلاسماشامل ذرات باردار الکتریکی که از خورشید می آیند، پرتوهای کیهانی و ذرات گرد و غبار تشکیل شده اند. در فاصلهٔ میان مدار زمین و خورشید، در هر ۱۰۰ سانتی متر مکعب، یک اتم هیدروژن خنثی وجود دارد.. این تصور که فضا یک خلا کامل است، نادرست است و محیط میان سیاره ای در فضا وجود دارد. اما چگالی و تراکم این ماده بسیار کم است و در هر سانتی متر مکعب پیرامون زمین تنها ۵ ذره وجود دارد و هر چه قدر از خورشید دور می شویم، چگالی این ماده کاهش می یابد. چگالی این ذرات تحت تاثیر عواملی از جمله میدان های مغناطیسی است. دمای محیط میان سیاره ای از °۷۳- درجه سانتی گراد (۲۰۰ درجه کلوین) در فاصلهُ ۲٫۲ واحد نجومی، تا ° ۱۰۸- درجه سانتی گراد (۱۶۵ درجه کلوین) در فاصلهُ ۳٫۲ واحد نجومی، متغیر است. این ماده تا لبهٔ منظومهٔ شمسی گسترش می یابد و به فضای میان ستاره ای برخورد می کند و هلیوسفر شکل می گیرد که یک نوع حباب مغناطیسی پیرامون منظومهٔ شمسی است. هلیوپاز مرز میان محیط میان سیاره ای و فضای میان ستاره ای است و اعتقاد بر این است که حدود ۱۶۰-۱۱۰ واحد نجومی از خورشید فاصله دارد.
ذرات بادهای خورشیدی از راه محیط میان ستاره ای با سرعت های مافوق صوت سفر می کنند. بادهای خورشیدی پیرامون موانع محیط میان سیاره ای مانند دنباله دارها و مگنتوسفرهای سیاره ای می روند.. میط میان سیاره ای عامل شماری از پدیده ها از جمله نور منطقهالبروجی است که فقط پیش یا پس از غروب آفتاب دیده می شود. این درخشان ترین نور در نزدیکی افق است و هنگامی که نور با ذرات گرد و غبار محیط میان ستاره ای در نزدیکی زمین برخورد می کند، نور منطقهالبروجی رخ می دهد.
منظومهٔ شمسی درونی
سیارات درونی
سیارات درونی منظومهٔ شمسی به ترتیب از راست به چپ: مریخ، زمین، ناهید، تیر
سیارات درونی، سیاراتی هستند که در منظومهٔ شمسی درونی و مداری نزدیک به خورشید قرار دارند. منظومهٔ شمسی دارای چهار سیارهٔ درونی به نام های تیر، ناهید، زمین و مریخ است. به غیر از محلی که سیارات درونی و بیرونی در آن قرار دارند، تفاوت های دیگری میان این سیارات وجود دارد. سیارات درونی بیشتر از سنگ ساخته شده اند و نسبت به سیارات بیرونی، کوچک تر و چگال تر هستند. شمار ماه های این سیارات کم یا هیچ است و هیچ حلقهٔ سیاره ای پیرامون آن ها وجود ندارد.این سیارات را سیارات زمین سان نیز می نامند، زیرا آن ها سطوح سنگی و جامد دارند.
تیر
سیاره تیر
تیر کوچک ترین سیارهٔ منظومهٔ شمسی و نزدیک ترین سیاره به خورشید است. این سیاره تنها کمی بزرگ تر از ماه است و با خورشید فاصله ای در حدود ۵۸ میلیون کیلومتر (۰/۳۸ واحد نجومی) دارد. دورهٔ چرخش این سیاره ۵۹ روز زمینی و تناوب مداری آن تنها ۸۸ روز زمینی است. تیر سیاره ای سنگی است و سطح آن جامد و دارای گودال و چاله و بسیار شبیه سطح ماه است و هیچ ماه و حلقه ای ندارد. جو نازک این سیاره تقریباً بدون جو) عمدتاً از اکسیژن (O)، سدیم (Na)، هیدروژن (H)، هلیم (He) و پتاسیم (K) ساخته شده است.
دمای سطحی تیر می تواند به °۴۳۰ سانتی گراد برسد. از آن جا که این سیاره جوی برای حفظ این گرما ندارد، دمای سطحی آن در شب تا °۱۷۰- سانتی گراد کاهش می یابد. تغییر دمای این سیاره °۶۰۰ سانتی گراد و بیش ترین نوسان دما در منظومهٔ شمسی است.
ناهید
سیاره ناهیدhttps://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AF_(%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87)
هم سنجی سیاره های منظومهٔ شمسی با شماری از ستاره های مشهور:
الف:
زمین (۴) > ناهید (۳) > مریخ (۲) > تیر (۱)
ب:
مشتری (۸) > زحل (۷) > اورانوس(۶) > نپتون (۵) > زمین (بدون شماره)
پ:
شباهنگ (۱۱) > خورشید (۱۰) > ولف ۳۵۹ (۹) > مشتری (بدون شماره)
ت:
دبران (۱۴) > نگهبان شمال (۱۳) > سرپسین (۱۲) > شباهنگ (بدون شماره)
ث:
ابط الجوزا (۱۷) >قلب عقرب (۱۶) > پای شکارچی (۱۵) > دبران (بدون شماره)
ج:
وی وای سگ بزرگ (۲۰) >وی وی قیفاووس (۱۹) > مو قیفاووس (۱۸) > ابط الجوزا (بدون شماره)
ناهید دومین سیارهٔ نزدیک به خورشید است و میان تیر و زمین قرار دارد که از زمان های قدیم شناخته شده بود. پس از خورشید و ماه، ناهید درخشان ترین جسم قابل مشاهده از زمین است و گاهی اوقات مانند یک ستارهٔ درخشان در آسمان صبح و شب به نظر می رسد. ناهید تنها کمی کوچک تر از زمین است و فاصلهٔ آن تا خورشید در حدود ۱۰۸ میلیون کیلومتر (۰/۷۲ واحد نجومی) است. دورهٔ چرخش این سیاره ۲۴۳ روز زمینی و تناوب مداری آن ۲۲۵ روز زمینی است. این سیارهٔ سنگی دارای سطحی جامد و چشم انداز گودال و آتشفشان است و هیچ ماه و حلقه ای ندارد.
ناهید و زمین اغلب سیاراتی دوقلو خوانده می شوند، زیرا در اندازه، جرم، چگالی، ترکیبات و گرانش مشابه یکدیگرند. دمای ناهید بسیار زیاد است و جو چگال آن گرما و اثر گلخانه ای را به دام می اندازد و دمای سطحی آن را به °۴۶۵ سانتی گراد می رساند که این دما می تواند سرب را ذوب کند . جو جهنمی ناهید عمدتاً از کربن دی اکسید (CO )، نیتروژن (N) و قطرات ابرهای سولفوریک اسید ساخته شده[] و دانشمندان تنها مقادیر کمی از آب را در جو آن شناسایی کرده اند.
زمین
زمین سومین سیارهٔ دور از خورشید و پنجمین سیارهٔ منظومهٔ شمسی از دیدگاه بزرگی اندازه و جرم است. میانگین فاصلهٔ زمین از خورشید ۱۴۹٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر (۱ واحد نجومی) است و دورهٔ چرخش آن ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴ ثانیه و تناوب مداری آن ۳۶۵ روز و ۶ ساعت است. زمین سیاره ای سنگی است و دارای سطحی جامد و دینامیک و ساخته شده از کوه ها، دره ها، ژرف دره ها، دشت ها و غیره است. چیزی که زمین را از سیارات دیگر جدا و متمایز می کند، اقیانوس های سطح آن است که ۷۰ درصد از سطح آن را پوشانده اند. بسیاری از سیارات جو دارند، اما تنها جو زمین قابل تنفس است. جو زمین برای تنفس و زندگی تعادل کاملی دارد و ۷۸ درصد از نیتروژن، ۲۱ درصد از اکسیژن و ۱ درصد از سایر گازها ساخته شده است. جو زمین تا ۱۰٬۰۰۰ کیلومتر گسترش می یابد و دارای پنج لایهٔ تروپوسفر، استراتوسفر، مزوسفر، ترموسفر و اگزوسفر است . ساختار درونی زمین نیز دارای سه لایهٔ پوسته، گوشته و هسته است.
بهرام
بهرام
نمایی از سطح خشک و بیابانی مریخ
بهرام یا مریخ چهارمین سیارهٔ نزدیک به خورشید و هفتمین سیارهٔ منظومهٔ شمسی از دیدگاه اندازه و جرم است و در آسمان شب، قرمز رنگ است و گاهی اوقات آن را سیارهٔ سرخ می نامند. ریخ یک بیابان خشک است و قطر آن نصف قطر زمین است. مریخ نیز مانند زمین دارای فصل ها، یخ های قطبی، آتشفشان ها، ژرف دره ها و آب وهوا است. کوه المپوس بزرگ ترین کوه آتشفشانی منظومهٔ شمسی است و در مریخ واقع است.. دورهٔ چرخش این سیاره ۲۴/۶۲۳ ساعت و تناوب مداری آن ۱ سال و ۳۲۱٫۷۳ روز به طول می انجامد.
کمربند سیارک ها
کمربند سیارک ها (اجرام سفید رنگ) میان مریخ و مشتری واقع شده است.
کمربند سیارک ها منطقه ای از فضا میان مریخ و مشتری است و اجرام آن از اجرام کمربند کویپر و دیسک پراکنده متمایز و جدا است. این منطقه حاوی میلیون ها سیارک است و دانشمندان بر این باورند که این سیارک ها تکه های خردشدهٔ یک سیارهٔ بزرگ هستند که در مدتی طولانی از هم پاشید و شکسته شد. سیارک ها در اندازه های مختلف وجود دارند؛ بسیاری از آن ها حتی از یک مایل نیز کوچک ترند، در حالی که برخی دیگر بزرگ هستند. سرس بزرگ ترین جسم کمربند سیارک ها است که اکنون در طبقهٔ سیارات کوتوله جای دارد. بیش از نیمی از جرم این کمربند را سرس، پالاس، ۴ وستا و هیجا ساخته اند و سرس به تنهایی نزدیک به ۲۵ درصد جرم این کمربند را ساخته است.
سرس
سرس یک سیارهٔ کوتوله و نخستین و بزرگ ترین سیارک شناخته شده در کمربند سیارک هاست. میانگین فاصلهٔ این سیارک کوتوله از خورشید در حدود ۴۱۴ میلیون کیلومتر (۲٫۷۷ واحد نجومی) است. قطر این سرس ۹۴۰ کیلومتر است و قطر آن در حدود ۲۷ درصد قطر ماه است. اگرچه سرس بزرگ ترین سیارک است، اما درخشان ترین سیارک نیست و این ویژگی متعلق به وستا (دومین سیارک بزرگ) است و سپیدایی آن بیش از سه برابر سپیدایی سرس است. . دورهٔ چرخش این سرس ۹٫۰۷۴۱۷ ساعت و تناوب مداری آن ۴٫۶۱ سال است.
شهاب وار، شهاب و شهاب سنگ
شهاب وار، شهاب و شهاب سنگ
شهاب سنگ ۵۴ تنی هوبا
شهاب وارها بقایای کوچک تر از یک سیارک هستند. بیشتر شهاب وارهایی که وارد جو زمین می شوند، به اندازه ای کوچک هستند که نمی توانند وارد سطح زمین شوند و تبخیر می شوند و در این حالت عناوین مختلفی شهاب یا شهاب سنگ می گیرند.
با تشکر از
همراهی صمیمانه شما