موضوع تحقیق:اسرار تمرکز فکر
فهرست مطالب
ردیف
عنوان
صفحه
1
تمرکز فکر چیست؟
2
تمرینات و تکنیک ها
3
ریلاکس چیست؟
4
ریلاکس
5
شعله شمع
6
تلقین
7
به کار گیری تلقین با تمرینات
8
لوتوس
9
منابع
تمرکز فکر چیست؟
تمرکز حالی است که در آن یک فکر در شعاع و مرکز سایر افکار شخصی قرار دارد فکری که در مرکز افکار قرار گرفته و ایجاد تمرکز می نماید که بنا به موقعیت زمانی و مکانی اهمیت و ارزش برجسته ای برای فرد داشته باشد.بنابراین کاری که نتیجه آن برای آنها مهم و ارزشمند باشد تمرکز فکر را بر می انگیزد تمرکز غیر ارادی به دو صورت به وجود می آید. انواع تمرکز:تمرکز غیر ارادی زمانی شکل می گیرد که شما درونا و قالبا در کار و یا حل مسئله مشتاق هستید.دی این حالت شما بدون آنکه از تمرکز قوای خود برای حل مسئله استفاده کنید به وسیله تمایل و اشتیاق درونی،بخش اعظم قوای خود را روی کار یا مسئله متمرکز می سازید.صورت دیگر تمرکز غیر ارادی را می توان به هنگام هیجانات مشاهده نمود.زمانی که شما به طور ناگهانی از به گوش رسیدن صدائی دچار ترس می شوید. صدا و منشا آن تمام افکار و اندیشه های شما را برای لحظه و لحظاتی به طور کامل به کناره زده و به مانند پرده ای بر روی تمام افکار شما کشیده می شود.در حالات هیجانی مانند خشم و ترس تمرکز بر روی یک فکر و انقطاع از سایر افکار به قدری شدید است که انسان به تمامی ابزار و بازیچه فکر هیجان می شود و در مقابل منشا آن عکس العمل نشان می دهد.دلایل عدم تمرکز:اکثر انسان ها به دو دلیل عمده با عدم تمرکز فکری مواجه می شوند:1- آنها خود را مجبور به انجام کاری می بینند که تمایل درونی چندانی به انجام آن ندارند بنابراین قوای آنها به صورت اتوماتیک از موضوع پرت می افتد این بی علاقه گی باعث چند کافی در فکر و قوای فکری می شود.قریب به اتفاق افرادی که عدم تمرکز و تشتت فکر مزمن رنج می بردند اشخاصی هستند که مدتها با بی علاقگی کارهایی انجام داده و به عبارت بهتر خود را مجبور به انجام کاری دیده اند2- فشارهای روانی یا استرس ها از عوامل عمده تشتت فکری هستند. اکثریت انسان ها زمانی که با مسئله ای مواجه می شوند اگر زمان کافی برای حل آن ندارد و یا توانایی حل مسئله و کسب توفیق را در خود نبینند، دچار نگرانی و اضطراب می شوند و در این حالت به جای این که مسئله ای که باید حل شود در مرکز افکار قرار گرفته قوای فرد را به خود مشغول دارد،نگرانی ترس از شکست و افکار منفی توان،عمل ابتکار و خلاقیت را از شخص سلب می نماید و فرد بر ترس و احتمال شکست خود تمرکز می کند و با این تمرکز به طرف شکست کشیده می شود برای
این دو گروه از افراد (افرادی که به کار خود علاقه ندارند و آنهایی که در موجه با مسئله و کار دچار ترس و نگرانی می شوند)یادگیری تمرکز ارادی و روش های به کار گیری از آن ضروریت زندگی است و می توان آنان را از رنج تاقت فرسا که همان اغتشاش و آشفتگی فکری است رهائی بخشید.
قبل از هر چیز لازم به یادآوری است که تمرکز به عنوان یک توانایی فردی و درونی دارای مقایس و حد ثابتی برای اندازه گیری نیست و وجود چنین حدی به عنوان حد نهایی قابل تعیین و تصویر نمی باشد به عنوان مثال اگر فردی دارای تفکر و هماهنگی فکری مناسبی نباشد و ظاهرا مشکلی برای خاطر اغتشاش فکری نداشته باشد با توسل به تمرینان و فنون تقویت مرکز توانایی ها و موفقیت های خود را افزایش می دهد.
تمرینات و تکنیک ها
هر کس می توند تمامی تمرینات را برای یک بار انجام دهد و در نهایت هر کدام را بهتر موثرتر و دلچسب تر یافت برگزیده با استعداد در تمرین به موفقیت نائل گردد.زمان تمرین:
هر ساعتی از شبانه روز می توان به تمرین تمرکز پرداخت مسئله،مهم این است که هنگام احساس خستگی روحی و جسمی مبادرت به تمرین نشود .فرد هر قدر سبکبال بوده احساس نشاط بیشتری نماید به همان نسبت نتایج بهتری از تمرینات خواهد گرفت تا حد ممکن زمان مناسب برای هر تکنیک در آخر توضیح و ترشیح آن آمده است که در آن ساعت از تمرینات اساسی لذت می کنیم و هر یک از پیشرفت های خود ذوق زده و راضی هستیم.انواع تکنیک ها تمرکز فکر:الف)تکنیک ها و تمرینات کلاسیک تمرینهایی هستند که هدف از انجام آنها صرفا دستیابی به تمرکز فکر است هر چند فرد می تواند اهداف دیگری هم دنبال نماید اما این تمرینات به عنوان تمرینات تمرکز مشهوراند این تمرینات عمدا عبارتند از: کیلاس آب
نقطه سیاه شعله شمع
گوی کریستال تیک تاک ساعت
دیواره متحد المرکز لمس گوی شیشه ای و تمرکز بر آن
ب)تمریناتی که از تمرینات یوگا وذن و مرتیش ذکر گردیده اند و صرفا از اثرات و ارزش های آنها در زمینه کلی شان می توان برای هر فرد به عنوان تمرینی برای تمرکز فکر استفاده و منصر ثمر باشند:
حرکات یوگا نماز سکوت
اندیشیدن به توان ذهن تسبیح
تمرکز به مانترا
ج)تمریناتی که در آنها به اعمال و حرکات ریتمیک و ارادی بدن تمرکز می شود این تمرینات عبارتند از:
تنفس پرانا
تنفس شی
ضربان قلب
کشف عادت ها با نظارت به اعمال و احساسات
د)تمرین هایی که با ایجاد تصاویر ذهنی و تمرکز بر آنهاصورت می گیرد
شنیداری(تیک تاک ساعت)لامسه(لمس گوی شیشه ای)دیداری(تمرکز به نقطه سیاه یا شعله شمع)
ریلاکس چیست؟
حالتی است که در آن از کنش و واکنش انسان در سه بعد عضلانی عصبی روانی کاسته می شود در این حالت عضولات وا نهاده و اعصاب از شکلی به آرمیدگی می رسند ریلاکس به طور ارادی و آگاهانه ایجاد می شود و اگر وضعیت مشابه ای بدون دخالت اراده و آگاهای به طور ناخواسته و یا به مصرف دارو ایجاد شود حالت غیر ارادی و مرضی داشته ریلاکس محسوب نمی شود اگر چه در جریان ریلاکس اعصاب و عضلات به خود واگذاشته می شود فعالیت روانی،عصبی،عضولانی در وصول به این آرمیدگی نقش خود را دارند از نظر روانی انسان خواهان وصول به آرامیدگی است این خواست را اعصاب و عضولات القا می نماید به ای دلیل شاید بتوان ریلاکس را علم آرامش نامیده.نتایج ریلاکس:ریلاکس خواب نیست اما نتایج آن بر تجدید قوای عصبی روانی عضلانی بسیار برتر از خواب است تاثیر ریلاکس در رفع خستگی جسمی درمان تونوس ها و گرفتگی عضولات،کاهش تنش های
عصبی و روانی شگفت انگیز و برای بسیاری باور نکردنی است.تمرین ریلاکس:ایستاده دست ها را از پهلو باز کنید بازوها را به احتزار کامل در آورید و بگذارید کشیده تر و منقبظ تر شوند عضولات پا و صورت و تمام بدن را تا حد ممکن منقبظ کنید،لحظاتی حدود 10 ثانیه به حالت انقباض بمانید آنگاه در لوح انقباض خود بلافاصله به طور کامل رها کرده دراز بکشید بازوها در حال دراز کش از بدنتان فاصله داشته باشند و پاها حدود نیم متر از هم دیگر باز شوند حال همراه با احساس وانهادگی بدنتان شلی و انبساط هر چه بیشتر را به بدنتان القا نمایید بگذارید تمام عضولات بدن منبسط تر و منبسط تر شوند مرتبا تمام قسمت های بدن را کنترل کنید که از انبساط خارج نشوند و حدود هفت دقیقه در آن حال بمانید و پاهای خود را مقداری حرکت داده و از ریلاکس بیرون بیاید.
ریلاکس
شعله شمع
تمرکز در شعله شمع روش تقویت تمرکز در تمرینات یوگا است.اما همانطور که قبل گفته شد گیرائی و جزابیت اکثر تمرینات نسبی بوده از فردی به فرد دیگر متفاوت است به عنوان مثال تمرین شمع ممکن است برای ضخصی گیرائی خواص و غیر قابل توصیفی داشته باشد و برای شخصی دیگر روش پیش پا افتاده یا سطحی یا پایین باشد.کمتر کسی است که یک جلسه با شمع از همنشینی خود ابراز رضایت و خرسندی نماید برای تمرین با شمع به شرح زیر عمل نمایید:فضای اتاق را تاریک کرده شمعی روشن نمایید ارتفاع شمع را طوری قرار دهید که به طور افقی به شعله آن نگاه کنید.ستون فقرات را صاف و در یک خط نگاه دارید به حالت راحتی بنشینید.در همان حالت شروع کنید به ریلاکس و وانهاده عنوان تمامی عضلات بدن این وانهادگی سبب خمیدگی ستون فقرات نخواهد شد و تنها ادامها شل می شوند شلعه شمع را با زمین و فضایی را که روشنی بخشیده زیر نظر بگیرید مدت یک دقیقه به هاله های شمع نگاه کنید و پلکها را بر هم بزنید.خود را آماده کنید که با گشودن آهسته پلک ها بر مرکزی ترین قسمت شعله شمع تمرکز کنید. و بعد پلک ها را به آرامی باز کنید به آرامی به شعله شمع هجوم برده و آن را زیر تمرکز و نگاه خیر خود بگیرید حالت خیرگی به شعله را به مدت یک دقیقه حفظ کنید و مانع هرگونه انجام انحراف نگاه شوید و بعد از یک دقیقه خیرگی پلک ها را بر هم بزنید هنوز سایه ای از شمع که در ذهنتان نقش بسته است خواهید دید(احتمالا به رنگ آبی)و بعد از نگاه کردن تصویر از ذهنتان حظف می شود بعد از سه دقیقه پلک ها را به آرامی باز کنید به شعله شمع خیره شوید این بار مدت تمرکز را به دو دقیقه افزایش دهید اگر چشم احساس سوزش کرد آن را سریع ببندید و دوباره سعی نمایید.و بعد از سه دقیقه چشمها را باز کرده و به ریلاکس عضولات چشم بپردازید.1- چشم ها را باز کرده به قسمت مرکزی شعله شمع یعنی قسمت تاریکی که پیرامون فیتیله تشکیل شده خیره شوید حدود2 دقیقه این حالت را حفظ کنید2- به وسعت حوزه تمرکز خود افزوده تمامی شعله شمع زیر نگاه خود بگیرید این تمرکز را دو دقیقه ادامه دهید. 3- میدان تمرکز را وسیع تر نموده دایره ای به قطر 5 سانتی متر (حدودا)را زیر نظر بگیرید شعله شمع در مرکز این دایره قرار دارد.4- میدان دید خود را وسعت بیشتری بدهید.حلقه بعدی را با رنگی متفاوت از هاله های قبلی خواهید دید.حالا کره ای از هاله های رنگارنگ
با شعله ای در هسته آن پیش روی شماست و شما تمامیت آنرا زیر نظر و تمرکز گرفته اید.هر قدر بیشتر خیره شوید هاله های بیشتری را خواهید دید و کره بزرگتری تشکیل خواهید داد.
زمانی که قصد دارید به تمرین پایان دهید نگاه خود را متوجه شعله گردانیده،تمرکز نمائید حداقل سه دقیقه به این خیرگی ادامه دهید و بعد تمرین را پایان دهید.
تلقین
تلقین عبارت است از القا یک احساس به وسیله کلام(چه کلام شفاهی یا کتبی)یا تصویر (چه ذهنی و چه عینی).القا ممکن است خود فرد یا شخص دیگر و یا جامعه باشد.
به کار گیری تلقین با تمرینات
در تمام تمرینات تمرکز،اعم از دیداری و شنیداری تلقین را به کار گیرید تلقین را در اوج تفکر یافتگی بر زبان خود جاری و یا در ذهن خود تجسم نمائید در لوح مرکز یافتدگی به هنگام تمرین هر یک از وسایل تمرکز بدون آنکه فکر و نگاه خود را از وسیله ای برگیرید با آرامی زمزمه کنید قدرت تمرکز من فوق العاده خوب است یا نظام افکار من تحت سلطه و دستور من قرار دارد.فکر من مطبع داده من است.هرگاه بخواهیم با تمام وجود درباره مسئله ای به اندیشید این کار را می کنم و هیچ مانعی برایم وجود ندارد.
می توان جملات تلقینی زیادی با سلیقه های خودتان ساخته و به کار گیرید لظا فراموش نکنید که جملات تلقینی تا حد ممکن باید ساده و کوتاه باشد و مهمتر از آن نباید جملات منفی به کار ببرید که این جملات منفی ممکن است باعث تثبیب تشتت می گردد.
تلقین مثبت را همواره با تمرکز به کار ببرید و تلقیناتی که از محیط و اجتماع به شما هجوم می آورد زیر کنترل بگیرید با نگاهی بهتر تلقین منفی را می توان با تلقین مثبت اثر آن را خنثی سازد.
لوتوس
شکلی از نشستن وجود دارد که از نشستن های دیگر متفاوت است و دارای تاثیرات و نتایج ویژه ای است.چگونه به حالت لوتوس بنشینیم؟1- بر روی زمین بنشینیم2- پای راست را روی ران چپ قرار دهیم در این صورت پای چپ به صورت ضربدر روی پای راست قرار می گیرد3- پای چپ را به آرامی جم کرده روی ران راست بگذارید در این صورت پای چپ به صورت ضربدر روی پای راست قرار می گیرد4- ستون فقرات را راست نگه دارید 5- سر را راست نگه دارید بدون آنکه فشاری به گردن وارد کنید بگذارید سر به صورت مستقیم (در امتداد ستون مهره ها) و در وضعیت راحت قرار دهیم.
منابع
نام نویسنده:علی اکبر محمد زاده/ نام کتاب:روانشناسی تمرکز فکر/ سال چاپ:1371/ انتشارات:زر قلم/ تیراژ:3000 جلد