بروز حساسیت در مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی
اگر از آن دسته از خانمهایی هستید که دایم در داروخانه ها و فروشگاههای لوازم آرایشی و بهداشتی سیر می کنند،حتما" هر روز انواع و اقسام لوازم آرایشی و بهداشتی از کرم ضد آفتاب گرفته تا انواع ماسکها را می بینید که به تازگی به بازار عرضه شده اند.متاسفانه بیشتر خانمها از این مواد انتظار معجزه دارند ،در حالی که این مسئله همیشه مصداق ندارد و حتی در بعضی مواقع این مواد باعث بروز واکنشهای آلرژیک در فرد می شوندوحساسیت ایجاد میکنند و ضرب المثل آمد ابرویش را درست کند چشمش را هم کور کرد را به یاد می آورند. شما درباره حساسیت به این مواد تا چه اندازه آگاهی دارید؟
متاسفانه بعضی لوازم آرایشی،ضدآفتابها،موادآرایشی و بهداشتی ناخن و مو و … باعث بروز حساسیت در پوست افراد میشوند که به آن درماتیت تماسی می گویند. گاهی از اوقات اثرات ناشی از این حساسیت درست در ناحیه ای که ماده مورد نظر مصرف شده بروز نمی کند و به این دلیل تشخیص آن را با مشکل مواجه می کند. شاید این روزها شما هم با برخی از این محصولات مواجه شده باشید که روی آن برچسب هیپوآلرژن (محصولات با حساسیت کم) به چشم می خورد ولی متاسفانه بررسیها نشان میدهند مصرف مواد حاوی این برچسبها هیچ تضمینی برای عدم حساسیت به ماده نیست ،البته معمولا" موادی که روی آنها نوشته شده است تماما طبیعی ،کمتر مشکل ساز می شوندو احتمالا استفاده از آنها مناسب تر است.
مشکل کجاست؟
مشکل درست در نقطه مصرف این مواد است. با مصرف این مواد،بعضی افراد دچار درماتیت تماسی می شوند که در اصل یک نوع واکنش آلرژیک است. مثلا" استفاده از این مواد ممکن است باعث خشکی و قرمزی پوست شود و حتی گاهی اثرات وزیکولی(ضایعاتی شبیه جوشهای کوچک)روی پوست او ظاهر می شود که درنهایت حالت پوسته پوسته یا پینه ای پیدا می کند. گاهی این وزیکولها به نواحی دیگر بدن هم گسترش می یابد.مثلا"ممکن است تمام دست ،کل صورت و پلکها را درگیر کنند.اثرات خارش دار یا اگزما نادر نیستند و بسته به قدرت ماده حساسیت زا ممکن است این اثرات به صورت خفیف تا شدید بروز کنند. واکنش حساسیتی به این مواد تا زمانی که از آنها استفاده می شود ادامه داشته و روز به روز بدترهم می شود.
چه موادی مقصرند؟
هر نوع ماده آرایشی و بهداشتی که فکرش را بکنید از لوسیونها ،کرمها،مرطوب کننده ها،ضد آفتاب و انواع شامپوها گرفته تا مواد آرایشی مو و ناخن،همه و همه میتوانندباعث واکنش حساسیتی شوند.در بیشتر موارد مقصر اصلی ،مواد نگهدارنده ای است که در این لوازم آرایشی و بهداشتی وجود دارد.هر ماده آرایشی و بهداشتی که حاوی آب باشد برای اینکه از رشد باکتری و قارچ در آن جلوگیری شود به ماده نگهدارنده نیاز دارد.ازمیان موادنگهدارنده فرمالئید ماده ای است که بیشتر از همه باعث حساسیت می شود.ماده کاترنیوم 15 و متیل دی پروموکلوتارونیتریل ،نگهدارنده های حساسیت زای دیگری هستند که در کرمها ، لوسیونها و مرطوب کننده ها استفاده می شوند. مواد معطری که در این محصولات استفاده می شوند هم چندان بی تقصیر نیستند و حتی اگر این مواد معطر ،گیاهی باشند باز هم احتمال بروز حساسیت وجود دارد. لوازم آرایشی و بهداشتی قدیمی و کهنه هم باعث ایجاد مشکل می شوند ، ولی چون معمولا" مصرف کننده بلافاصله از کهنه بودن آن مطلع می شود آن را مصرف نمی کند و مشکلی پیش نمی آید.
موها
معمولا" موها بدلیل اهمیتی که در زیبایی دارند زیاد دستکاری می شوند. شایع ترین علت حساسیت در مصرف مواد آرایشی مو ، رنگ موست. معمولا" رنگ موهایی که حاوی ماده شیمیایی پارافنلین دی آمین هستند بیشتر حساسیت می دهند.
رنگ موهای نیمه دایم یا موقت نیز به رنگ موهایی دایمی ترجیح دارند، زیرا این ماده شیمیایی در آنها وجود ندارد. فر زدن مو هم گاهی مشکل ساز است. در فرهای طولانی مدت از موادی استفاده می شود که در آنها ماده شیمیایی گلیسیریل تیو گلیکو لات وجود دارد که حساسیت زاست.مواد فر که حاوی آمونیوم تیو گلیکولات هستند به دیگر مواد مخصوص فر ارجحیت دارند و کمتر مشکل ساز می شوند.
ناخن
متاسفانه مواد شیمیایی موجود در لاک،برق لاک و ناخن مصنوعی بسیار حساسیت زا هستند. در ناخنهای مصنوعی ماده ای شیمیایی به نام آکریلات وجود دارد که دردسر ساز است. این ماده شیمیایی در چسب مربوط به ناخنهای مصنوعی وجود دارد.جالب اینجاست که شما انتظلر دارید این حساسیت را در ناخنهای خود ببینید در حالی که این حساسیت در پلک، دور دهان و نواحی گردن شما پیدا می شودو شما را غافلگیر می کند، در حالی که پوست اطراف ناخن و انگشتان کاملا" سالم است. یعنی این مواد شیمیایی هنگام تماس ناخن با پلک، دور دهان و گردن ، این نواحی را مبتلا می کنند.
درمان
هترین درمان در این مواقع ، قطع مصرف ماده مورد نظر است. اگر نمی دانید به کدامیک از این مواد حساسیت دارید با آزمایش مقداری کمی از آنها روی پوست متوجه می شوید.در ضمن فراموش نکنید که کلمات بدون حساسیت،ضد حساسیت،یا با حساسیت کم کاملا" بی معنی است و هیچ شرکتی در دنیا نتوانسته چنین محصولاتی را تضمین کند.
چه باید کرد؟
اگر به ماده ای حساسیت نشان دادید حتما" مواد شیمیایی و سازنده آن را بشناسید. ممکن است این مواد در دیگر لوازم آرایشی و بهداشتی هم وجود داشته باشد و همان واکنش را ایجاد کند.از مصرف لوازمی که در آنها مواد نگهدارنده ای مثل فرمالئید یا متیل دی برومو گلوتارنیتریل وجود دارد، پرهیز کنید. لوازمی که در آنها مواد شیمیایی با نام پارابنر وجود داشته باشد یا لوازمی که فاقد مواد معطر هستند نسبت به دیگر مواد برتری دارند و توصیه می شود آنها را استفاده کنید.
نکته :
از این به بعد هر وقت یک ماده آرایشی و بهداشتی جدید مثل یک کرم جدید را خریدید پیش از اینکه آن را در دست و صورت خودتان استفاده کنید مقدارکمی از آن را روی بازوی خود بمالید.اگر تا 24 ساعت پوست ناحیه بازوی شما به این ماده حساسیت نشان نداد یعنی اینکه احتمالا" شما به آن حساسیت ندارید.
حساسیت، شایع ترین عارضه
حساسیت شایع ترین عارضه لوازم آرایشی تقلبی است. احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در محلی که ماده آرایشی استفاده شده ، شایع ترین شکایات مصرف کنندگان است. معمولا چنین افرادی به متخصص پوست مراجعه نمی کنند و خودشان از مصرف آن محصول خاص خودداری می کنند. سایر علائم شایع عبارتند از: قرمزی، تورم، خارش و تاول های آبدار. عوارض جانبی دیگری که می تواند در اثر استفاده از لوازم آرایش روی دهد شامل کهیر، عفونت پوست، عفونت ریشه مو، تغییر رنگ پوست، آکنه (جوش های غرور جوانی)، تغییر رنگ و صدمه به ناخن و مو است.
عطر، سردسته حساسیت زاها
جالب است بدانید عطرها و مواد خوشبوکننده شایع ترین علت ایجاد حساسیت پوستی در مواد آرایشی (حتی مرغوبترین انواع آن) هستند. دکتر محسن باستانی اعتقاد دارد با توجه به قدمت برخی از کارخانجات خارجی در تولید مواد معطر و ادکلن و ناتوانی کارخانجات داخلی در رقابت با محصولات خارجی، این مواد مهم ترین اقلام بهداشتی و آرایشی قاچاق شده در کشور است.
مشاور معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با اشاره به انواع بیماری های پوستی و حساسیت های جلدی در اثر استفاده از عطرهای قاچاق تایید نشده می گوید: <به رغم شکایت های صورت گرفته در این ارتباط به دلیل بی هویت بودن این قاچاقچیان هیچ پیگیری مطلوبی نمی توان کرد.>
کچلی برای همیشه
رنگ مو یکی از بحث بر انگیزترین اقلام آرایشی است، ولی خطر حساسیت زایی رنگ های مو حتی در بهترین مارک ها وجود دارد. به همین خاطر توصیه می شود که افراد قبل از استفاده از هر رنگ مویی حتما تست پوستی انجام دهند و در صورت عدم ایجاد حساسیت اقدام به مصرف آن محصول کنند. اما در مورد رنگ مو های تقلبی این احتمال بسیار بیشتر می شود.
ریزش مو در اثر رنگ موهای غیرمجاز تقریبا تبدیل به پدیده ای رایج شده است. دکتر عطایی مشاور معاون غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان با تایید این مطلب می افزاید: <در برخی موارد گزارش شده که فرد استفاده کننده مواد رنگ موی غیرمجاز به سبب مصرف این مواد پیاز موی سرش سوخته و باعث طاسی غیرقابل بازگشت شده است، یا بر اثر مصرف لوازم آرایشی غیرمجاز تاول هایی بر روی پوست به وجود آمده است.>
جنون گاوی
در بحبوحه بیماری جنون گاوی این نظریه مطرح شد که برخی از مواد آرایشی خارجی ممکن است باعث سرایت جنون گاوی شوند. وحید مفید مدیرکل وقت وزارت بهداشت نیز با تایید این مطلب اعلام کرد که برخی از این مواد از فرآورده های دامی و حاوی <اکولاژن و ژلاتین> هستند که ممکن است باعث سرایت عارضه جنون گاوی شوند. باید توجه داشت که احتمال این مشکل در مورد لوازم آرایش های تقلبی زیاد است وگرنه کارخانه های معتبر معمولا دست به چنین ریسکی نمی زنند.
ایدز و هپاتیت
بحث انتقال ایدز از طریق لوازم آرایشی در سال های گذشته بسیار داغ بود. در این خصوص باید گفت احتمال انتقال این ویروس ها از طریق لوازم آرایشی وجود ندارد، زیرا ویروس ایدز در مواد آرایشی فعال و زنده نمی ماند و این بیماری از این طریق قابل انتقال نیست .
آکنه در انتظار شماست
بعضی مواد آرایشی دارای مقداری روغن هستند که باعث بروز آکنه در پوست های مستعد می شوند. این مواد روغنی در لوازم آرایشی غیراستاندارد به میزان بسیار بالاتری می رسد، به همین دلیل ایجاد جوش های سرسیاه و آکنه از عوارض استفاده از لوازم آرایشی غیراستاندارد است.
عدم تحمل
برخی از بیماران در اثر استفاده از مواد غیراستاندارد دچار عدم تحمل به مواد آرایشی شبیه آن نیز می شوند و به دنبال مصرف هرگونه ماده آرایشی احساس ناخوشایندی پیدا می کنند. عدم تحمل نسبت به مواد آرایشی نادر است ولی در صورتی که ایجاد شود، می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
آفلاتوکسین
آفلاتوکسین ها مواد تولید شده توسط قارچ ها هستند که برای حیوانات و انسان سمی هستند. آفلاتوکسین B1 شایع ترین نوع موجود و یکی از قوی ترین کارسینوژن ها (مواد سرطان زا) برای انسان محسوب می شود. مصرف آفلاتوکسین توسط انسان می تواند منجر به صدمات کبدی حاد شود.
آزمایشات صورت گرفته بر روی مواد آرایشی غیرمجاز نشان دهنده آن بوده که میزان این ماده سمی در آنها بسیار بالاتر از حد مجاز است. این ماده به راحتی از روی پوست جذب بدن می شود.
سخن آخر
استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی غیرمجاز، عوارض جسمی را بر پوست بدن استفاده کنندگان این لوازم که اغلب آنها زنان هستند ، ایجاد می کند که برخی از این عوارض غیرقابل جبران است. توصیه ما به شما این است که در انتخاب لوازم آرایش دقت بسیاری به خرج دهید و تنها به صرف ارزانی و تنوع، تن به استفاده از لوازم تقلبی و فاقد کیفیت ندهید، چراکه در درازمدت مجبور خواهید شد با مراجعه به دکتر پوست هزینه بسیار بیشتری برای تجدید سلامتی از دست رفته تان صرف کنید. مطمئن باشید اگر می خواهید فکر اقتصادی داشته باشید در این بازار بسیار متحمل ضرر خواهید شد ! کیفیت لوازم آرایشی ایرانی شاید نتواند با مارک های معروف دنیا رقابت کند؛ اما اگر شما به دنبال اجناس ارزان هستید بهتر است از لوازم آرایش ایرانی که در ایران تولید شده، تحت نظارت وزارت بهداشت بوده و از ایمنی لازم برخوردارند، استفاده کنید.
لوازم آرایش و پیری زودرس
مصرف بیش از حد معمول لوازم آرایش ضمن ایجاد حساسیت، لک، جوش و آکنه درپوست باعث چروک شدن آن و پیری زودرس در افراد به خصوص خانم ها می شود.
یک متخصص پوست و مو درخصوص مصرف لوازم آرایشی و تاثیر آن بر پوست صورت ضمن تاکید بر لزوم تناسب آرایش با شرایط کاری و فرهنگی همچون متناسب بودن با پوست هر فرد، می گوید: لوازم آرایشی متناسب با نوع پوست هر فرد (خشک، معمولی و چرب) باید انتخاب شود؛ همچنین توجه به کیفیت این لوازم جهت پیشگیری از بروز حساسیت های پوستی، آکنه و جوش و لک های صورت ضروریست.
مصرف مواد حاوی رنگدانه همچون رژلب و رژگونه باعث ایجاد حساسیت های پوستی می شود. کرم های گریم نیز به دلیل مانع شدن از تنفس پوست و میزان بالای مواد شیمیایی داخل آن، کرم های پرضرری هستند که مصرف آنها عوارض بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
متخصصان استفاده از فرمول الگوریتم جوانی را برای حفظ و نگهداری پوست صورت برای همه افراد توصیه می کنند. براساس این فرمول کرم های ضدآفتاب و کرم های حاوی اسیدهای میوه که اثر روشن کنندگی و پلینگ (لایه برداری) و ضدچروکی برای پوست دارند از سن ۱۸سالگی برای کلیه افراد توصیه می شود.
همچنین، استفاده از کرم های مرطوب کننده فاقد چربی برای افراد سنین ۳۰و ۳۵سال به بالا توصیه می شود.
استفاده از شیرپاکن برای پاک کردن آرایش پوست های خشک و استفاده از لوسیون های حاوی محلول پاک کننده و یا یک الکل ضعیف یا محلول خنثی برای پاک کردن آرایش در پوست های چرب توصیه می شود.
19