تاسیس و راه اندازی مهدکودک و آمادگی روشنک



تاسیس وراه اندازی مهدکودک وآمادگی روشنک

استادراهنما:
سرکارخانم صحت
دانشجو:
وجیهه گلقندشتی

زمستان 84

ارزیابی پایان نامه

نمره نهایی پروژه

امضاء استادراهنما:

چکیـده

عنوان :آموزش وپرورش پیش ازدبستان
دانشجو: وجیهه گلقندشتی

هدف من ازتهیه این پروژه این است که برای راه اندازی وتا سیس یک مهداستاندارد باید این مراحل راطی کرد که مراحل عبارتنداز :
تعریف
اهمیت
ضرورت
برنامه ها یآموزش وپرورش پیش ازدبستان
بازیهای کودکان
ودرمرحله آخر برآورد هزینه تاسیس یک مهد استاندارد

تقدیم به :
به کودکان امروز
که بزرگان آینده اند
به بازی کنندگان امروز
که مدیران وسیاستگذاران فرداهستند
و
و به مربیان ووالدین
که به هستی کودکان معنی می بخشند
وسرنوشت آنان رارقم می زنند.

تشکراز:
استاد گرانقدرم سرکارخانم صحت که باراهنمایی های ارزنده شان مرادراین پروژه راهنمایی کردند .

نیایش
محبوب من، از خواب برخیز چرا که روحم در آن سوی دریاهای هراس آور تو را می خواند و نفسم بالهایش را بر فراز امواج کف آلود و خشمگین به سوی تو گسترده است. برخیز! که از حرکت باز ایستاده ای و آرامش غوغای سُم اسبان را از کار انداخته و گام های رهگذران از حرکت باز مانده اند. و خواب جانهای انسان را در آغوش گرفته و تنها من بیدار مانده ام چرا که هرگاه مرا غرقه سازد، شوق مرا بیرون می آورد. و هرگاه موانع مرا از تو دور سازند، محبت مرا به تو نزدیک می دارد. محبوب من، خوابگاهم را از بیم فراموشی پنهان شده از لابلای رواندازها ترک گفته ام و به کتاب روی آورده ام چرا که نا له من سطرها را از صفحات زدود و پیش چشمانم اوراقی صاف و سپید تبدیل کرد. محبوب من برخیز! و سخنان مرا بشنو.
محبوب من آنگاه ندای تو را آنسوی دریاها شنیدندو لمس کردن دستانت را حس کردم. بهوش آوردم و طاقتم را ترک کردم و بر روی علف زار ها به راه افتادم و گام ها و کناره های لباسم از شبنم شب نمناک شد. زینهار که من اینک زیر شاخه های درختان بادام که گل داده اند، ایستاده ام و محبوب من صدای تو را می شونم.
نازنینا، با من سخن بگو و بگذار که نفسهایت همراه با فضای پیشرو از دره های لبنان به سوی من آید. با من سخن بگو که کس دیگر نمی شوند، چرا که تاریکی همه آفریدگان را به لانه هایشان گسیل داشته و خواب ساکنان این شهر را مست کرده و تنها من بیدار ماندم، محبوب من، آسمان نقابی از اشعه ماه بافته و آن را بر پیکر لبنان انداخته است، نازنینا آسمان از تاریکی شب ردایی ضخیم بافته که آسترش از دود کارخانه ها و نفس های مرگ است و با آن گوشه های شهر را فرو پژشانده است.
محبوب من، ساکنان روستاها از کوفهایشان برخاسته و بین درختان گردو و بید ایستاده اند و جانهایشان به سوی نمودگاه آرزو پیشی می گیرد.
محبوب من، شاخه ها خم شدند و صدای برگهایش با نوای جویبار جاری در هم آمیخت و ترانه سلیمان و طنین گیتار داوود و آوازهای موصولی را دوباره به گوش من تکرار کرد.
محبوب من، سپیده دمید و انگشتان بیداری پلک های خواب را به بازی گرفت و اشعه بنفش رنگ از آنسوی شب به راه افتاد و پرده شب را از عزم شکوه زندگی برداشت و روستاهای تکیه داده به آسودگی و آرامش بر فراز دره به هوش آمدند وزنگ کینه ها آواز سر دادند و ندای محبوبی که به نماز صبح ایستاده، سراسر فضا را پر کرد. در غارها طنین آن را تکرار می کردند. چنانکه گویی همه طبیعت برخواسته تا نماز بگذارد. گوساله ها آغل خود را ترک گفته، گله های گوسفندان و بزها محوطه خود را رها کرده و به سوی کشتزارها بازگشته اند، تا گل علفزارهای درخشان به قطره های شبنم را بچرند. و چوپان پیشاپیش آنان قدم می زنند و بچه ها که همراه با گنجشکان با دمیدن سپیده سلام می گویند، در پی آنها قرار دارند .
نازنینا، سپیده دمید و بر بلندی خانه های انبوه چادرهای سنگین و روز گسترده شدند. و پرده ها را از پس پنجره ها برداشته و درها گشوده شدند و چره های گرفته و دیدگان خواب آلود، بیدار شدندو بیچارگی راهی کارخانه ها شد و بوته مرگ را در کنار زندگی کاشت. که سایه نا امیدی و بیم بر نمودگاه های آشکارشان پیدا بود که گویی به سوی جنگلی هراس انگیز و کشنده برده می شوند. زینهار، که خیابانها از کسانی که شتابان بودند و خواسته ها داشتند، پرشده بود. و فضای سرشار از بی ثباتی آهن و گردش دستگاه ها و فریاد بخار سرشار بود و شهر به میدان جنگی تبدیل شده بود که در آنجا نیرومند، ناتوان را می کشت و ثروتمدان ستمکار حاصل تلاش بی نوایان مسکین را به خود اختصاص می دادند.

فهرست مطالب
ردیف عنوان صفحه
1 مقدمه 10
2 فصل اول 11
3 تعریف لغوی آموزش وپرورش 12
4 تاریخچه آموزش وپرورش درایران 17-13
5 اهمیت وضرورت آموزش وپرورش پیش ازدبستان 18
7 اهداف آموزش وپرورش پیش ازدبستان 20-18
8 استراتژی های آموزشی 20
9 برنامه های آموزش وپرورش پیش ازدبستان 21-20
10 آموزش پیش دبستانی (1) 22-21
11 برنامه های آموزشی 22
11 برنامه ریزی ومدیریت آموزشی 24-22
12 آیا دوره پیش دبستانی لازم است 24
13 فصل دوم 25
14 بررسی نظام آموزشی وپرورشی دردوره پیش ازدبستانی
15 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درفرانسه 32-26
16 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درانگلستان 45-32
17 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درپاکستان 45
18 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان دراندونزی 56-45
19 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درهلند 58-56
20 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درآلمان 60-58
21 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان دراتریش 61-60
22 نظام آموزشی وپرورشی پیش از دبستان درلیبی 66-61
23 فصل سوم 67
نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک
24 نقش کودک درشکل گیری شخصیت کودک 68
25 آشنایی کودک باکودکستان 69-68
26 اهمیت مهدکودک 69
27 درچهاردیواری مهدکودک چه می گذرد 71-69
28 نقش مهدکودک دررشد اجتماعی کودکان 72-71
29 نقش مهدکودک دراحیای ارزشهای فرهنگی 74-72
30 انتظارات والدین از مهدکودک 75-74
31 فصل چهارم
32 ویژگیهای کودکان 6-3 ساله 76
33 ویژگی کودکان سه ساله ازنظر جسمی ، عاطفی ، هوشی وذهنی 77
33 ویژگی کودکان چهارساله 78
34 ویژگی کودکان پنج ساله 79
35 ویژگی کودکان شش ساله 80
36 رشد عاطفی اجتماعی آیا میدانید که ؟ 84-81
37 رشد جسمی حرکتی 86-84
38 رشد زبان 88-86
39 رشد شناختی 91-88
40 رشد بیان خلاق ودرک زیباییها 92-91
41 خصوصیات دوره کودکستانی 92
42 رشد جسمانی 93-92
43 رشدحسی حرکتی 94-93
44 رشد ذهنی 95-94
45 رشدعاطفی 97-96
46 دووسه سالگی 99-97
47 سه وچهارسالگی 102-99
48 پنچ وشش سالگی 103-102
49 فصل پنجم 104
50 بازیهای کودکان 105
51 کودکان وبازی 106
52 نوع وبازی 106
53 بازی وورزش درروایات اسلام 107
54 همبازی کودک 110-108
55 شکایت ازبازی کودکان درکوچه ها 110
56 والدین بی خیال 111-110
57 نکات مهم درانتخاب همبازی برای کودکان 111
58 محیط بازی 113-111
59 کنترل محیط بازی 113
60 سرکشی ازبازیهای کودکان 114
61 مقداربازی 117-115
62 بازی وخلاقیت 119-117
63 بازی 121-119
64 ارزشهای بازی 124-121
65 آب بازی 126-124
66 نکات ایمنی برای آب بازی 126
67 راههای بازی باآب 129-127
68 رشد ذهنی وشناختی 131-129
69 رشد عاطفی اجتماعی 134-131
70 فصل ششم 135
71 فرضیه شناختی – رشدی پیاژه 135
72 مراحل 2و3 اندیشه پیش ازعمل 7-2 سالگی 136
73 رشد فعالیت نمادین 138-136
74 تعقل علمی 139-138
75 طبقه بندی 140-139
76 اندیشه اجتماعی 142-140
77 قضاوت اخلاقی 142
78 زنده گرایی 144-142
79 خلاصه ونتیجه 145-144
80 فصل هفتم 146
81 گفتگو بافرخنده مفیدی 152-146
82 فصل هشتم 153
83 آیین نامه تاسیس ، انحلال واداره مهدکودک 188-153
84 نیروی انسانی 189
85 چارت سازمانی 190
86 هزینه تاسیس مهد 195-191
87 برنامه کلاسی آمادگی 196
88 برنامه کلاسی 4-3 ساله ها 197
89 برنامه غذایی 197
90 فصل نهم
ضمائم وپیوستها
91 فهرست منابع ومآخذ

مقدمه
کودکان سرمایه های ارزشمند وسازنده آینده جامعه هستند. آموزش و پرورش در دوره کودکی که زمان شکل گیری شخصیت و ایجاد عادات مختلف و پیشگیری از بروز مشکلات است. آینده فرد و جامعه را بنایی نهد و مسیر حرکت مملکت را مشخص می سازد. توجه به مسائل و مشکلات کودکان باعث پیشرفت و ترقی جامعه می شود و غفلت در رفع مشکلات آنان، خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. از این رو، سرمایه گذاری و برنامه ریزی در آموزش و پرورش ابتدایی، از حساسترین و مهمترین وظایف دست اندر کاران و مسئولان جامعه است و باید از اولویت ویژه ای برخوردار باشد.
هدف ما در اینجا آشنا ساختن خواننده با خصوصیات، شیوه های شناخت، برقراری ارتباط صحیح، نحوه کارکردن و درنهایت رفع مشکلات کودکان است. برای نیل به این هدف ابتدا تعاریف، اهداف، تاریخچه، ضرورت و اصول راهنمایی و مشاوره کودک مورد بررسی قرار گرفته، سپس مطالبی درباره خصوصیات دوره کودکی ارائه شده است تا دست اندرکاران آموزش و پرورش و مشاوره کودک بتوانند رفتارهای عادی کودکان را از رفتارهای غیر عادی تشخیص دهند.

آشنایی باآموزش وپرورش پیش دبستان

تعریف لغوی آموزش و پرورش پیش از دبستان
آموزش: عمل آموختن، یاد دادن تعلیم: تربیت، پرورش
پرورش: 1- تربیت، تعلیم، تادیب 2- فرهنگ، تمدن 3- پرستیدن، پرستش 4- خوراک، خورش، غذا، طعام
پیش: OIS ]پب. Patis مقابل فلز است.
Paitis، پهـ (7) [Pe$Pat 1- (ق – مکان) جلو، قبل، قدام. مق. پس، پیش، وضع، حال، نهاد
جزوهای جسم بود جهشهای مختلف چنان که نشستن و برخاستن و رکوع و سجود و چون دست و پا پدر و اندامهای دیگر را نهادهای ایشان سوی چشمهای راست و چپ و زیر و زبر (پیش و پس…) دانشنامه الهی 30
2- (ق- زمان) قبل؛ پس. بعد. پیش از 3- (هر – اضـ ) نزد ( حضور داشتن چیزی یا کسی را رساند)
4-(هر – اضـ ) طرف، جانب، سوی (پیش او رفت)
دبستان: ded – estan ]= رب + پب . rdipi نوشتن + ستان – پسـ 20 (امر)
آموزند؛ مکتب 2- (نو) (مزه) مدرسه ابتدایی- آموزشگاه نوآموزان که بالاتر از کودکستان و پایین تر از دبیرستان است.

تاریخچه آموزش پیش دبستانی
تاریخچه آموزش پیش دبستانی در ایران به 80 سال پیش باز می گردد.
در سال 1298 مسیونر های مذهبی و اقلیت های دینی به احداث کودکستان ها و مراکز آموزش پیش دبستانی درتهران مبادرت نمودند .در همان اثنا زنده یاد جبار باغچه‏بان در سال 1303 به احداث باغچه اطفال در شهرستان تبریز مبادرت نموده و چند سال بعد در سال 1307 کودکستان دیگری در شهرستان شیراز دایر نمود. گفتنی است که در آن اثنا تنها از کودکان خانواده های مرفه و کارمندان عالی رتبه ادارات در این مراکز ثبت نام به عمل می آمد . استقبال این خانواده ها از عملکرد مراکز آموزش پیش دبستانی (کودکستان ها( سبب گردیدکه طی مدت زمان کوتاهی در تهران وچندین شهر بزرگ دیگر کشور، کودکستان هایی توسط بخش خصوصی دایر گردد .از جمله مهمترین برنامه های این مراکز می توان به بازی های مرسوم ، آموزش مقدماتی خواندن و نوشتن ، نقاشی و بازی با عروسک و اشکال هندسی اشاره نمود.در سال 1303 شورای عالی فرهنگ ،به تصویب انحصاری آیین نامه احداث مراکز آموزش پیش دبستانی در شهرستان تهران و درسال 1304به تصویب این آیین نامه برای سایر شهرهای کشور مبادرت نمود.نخستین امتیاز تاسیس کودکستان توسط وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در سال 1310 صادر گردید.از این روی سال1310 آغاز فصل جدیدی در تاریخ آموزش پیش دبستانی ایران محسوب می گردد.نخستین آیین نامه ویژه کودکستانها و مراکز آموزش پیش دبستانی درسال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. در ماده اول این آیین نامه ، سن کودکان جهت پذیرش در کودکستانها 4 تا 7 سال قید شده بود. این در حالیست که درسال 1335 ، آیین نامه جدیدی جهت اداره کودکستانها به تصویب رسید که طی آن سن کودکان ، 3 تا 6 سال تعیین شده بود. در سال1334 ، اداره مستقلی جهت رسیدگی و نظارت بر امور کودکستان ها تحت نظارت وزارت فرهنگ تاسیس گردید. در سال1340 ، اداره امور کودکستانهای کشور منحل شده و وظایف مربوطه به اداره کل تعلیمات ابتدائی محول گردید. در آن اثنا دولت به تلاش هایی درجهت احداث کودکستان های دولتی مبادرت نموده و با احداث کودکستانها در شهرهای سراسرکشور،کودکان خانواده های طبقه متوسط را تحت پوشش خود قرار داد. تا سال 1322 در سراسر کشور تنها تعداد 7 کودکستان وجود داشت و این در حالیست که طی سال1331 به 74 و طی سال 51 13 به 431 مرکز بالغ گردید. در همان اثنا تلاش هایی درجهت تربیت مربیان مراکز پیش دبستانی نیز آغاز گردید. درسال 1336 ، آموزشگاه های کودکیاری آغاز به فعالیت نمودند . اولین اساسنامه و برنامه درسی این آموزشگاهها طی سال 1345 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. چندسال بعد تدریس رشته کودکیاری یا آموزش و پرورش پیش ازدبستان در برخی دانشکده های علوم تربیتی من جمله مدرسه عالی شمیرانات و دانشگاه ابوریحان آغاز گردید.
درسال1350 ، اداره کل تعلیمات ابتدایی به دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی تغییر نام داده و واحد کودکستان های این اداره، عهده دارمسئـولیت طرح و برنامه ریزی آموزش و پرورش پیش دبستانی گردید. درسال1354، با توجه به توسعه کودکستانها و تربیت مربیان کودک، دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی به دفتر آموزش کودکستانی و ابتدایی تغییر نام داده و بالاخره درسال 1359 در اداره کل و سپس در دفتر آموزش عمومی ادغام گردید . طبق آخرین آیین نامه کودکستانها که در سال 1349به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید، تشکیل کلاسهای آمادگی ضمیمه آموزش ابتدایی گردیده و سن کودکان کودکستانی 3 تا 6 سال تعیین گردید. درسال 1353 ، وزارت آموزش و پرورش طبق انتشار بخشنامه ای به اعمال اصلاحاتی در آیین نامه مذکور مبادرت نمود. مطابق این تغییرات تنها آندسته از کودکانی که از سن 5 سال تمام برخوردار بودند از حق ثبت نام درکلاسهای آمادگی بهره مند گردیدند.
درگذشته امتیاز تاسیس مهدهای کودک ویژه کودکان رده های سنی 3 تا 6 سال به وزارت آموزش و پرورش و مجوز تاسیس مراکز مراقبتی کودکان زیر رده سنی3 سال به اتاق اصناف واگذار گردید. ازسال1354، سازمانهای دولتی موظف به تاسیس مهدهای کودک شده و ضوابط آنها از سوی سازمان زنان تنظیم گردید. درسال1356، در بودجه کل سازمانهای دولتی، بودجه لازم جهت احداث مهدهای کودک ویژه فرزندان زنان کارمند پیش بینی شده و سازمان زنان مسئولیت تشکیل و نظارت بر آنها را عهده دار گردید. پس از انقلاب اسلامی ، بر اساس تصمیم گیری هیات وزیران، با انحلال سازمان زنان ، سازمان ملی رفاه خانواده، سازمان تربیتی شهرداری تهران و انجمن ملی حمایت از کودکان، اجازه تاسیس مهدهای کودک به وزارت بهداری و بهزیستی و سپس به سازمان بهزیستی محول گردید. درحال حاضر صدور مجوز و نظارت برکلیه مهدهای کودک دولتی و خصوصی بر عهده سازمان بهزیستی کشور است. ازسال 1372 کلیه کلاسهای آمادگی ضمیمه مدارس دولتی به علت کمبود جا منحل گردید.گفتنی است که این کلاسها 30 سال پیش درسال1349 و با تصویب شورای عالی آموزش و پرورش تشکیل شده بود . ازجمله انواع مهدهای کودک که درحال حاضر درسراسرکشور فعالیت دارند میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
ــ مهدهای کودک خصوصی که توسط بخش خصوصی احداث گردیده اند.
ــ مهدهای کودک خود محورکه وابسته به موسسات دولتی بوده و با کمک هزینه های دولتی و والدین کودکان اداره میگردند.
ــ مهدهای کودک کارگری که متعلق به کارخانجات بوده و تحت پوشش وزارت کار فعالیت دارند.
ــ مهدهای کودک ادارات آموزش و پرورش که به ثبت نام از فرزندان زنان شاغل درآموزش و پرورش مبادرت می نمایند.
ــ مهدهای کودک انجمنهای حمایتی سازمان بهزیستی که به ثبت نام از کودکان تحت پوشش بهزیستی و درصدی از افراد عادی مبادرت می نمایند.
ــ مهدهای کودک انجمنهای روستایی که به ثبت نام از کودکان روستایی مبادرت می نمایند.
تاریخچه فوق بیانگر این واقعیت است که سهم دولت در تاسیس مهدهای کودک بسیار ناچیز بوده و عمدتا به تنظیم آیین نامه ها و اعطای مجوزهای قانونی محدود بوده است به نحویکه پس از تشکیل اولین مهدهای کودک ، وزارت آموزش و پرورش به تاسیس مهدهای کودک دولتی پس از 42 سال مبادرت نمود. درحال حاضر برای کودکان زنان غیر شاغل مهد کودک دولتی وجود نداشته وکلاسهای آمادگی ضمیمه مدارس دولتی نیز از سال 1372 منحل گردیده است. علاوه بر این تعداد فارغ التحصیلان رشته کودکیاری با توجه به نیاز مهدهای کودک ، بسیار اندک بوده و دوره های باز آموزی بهزیستی ویژه مربیان و مدیران ، چه از لحاظ مدت زمان و چه از لحاظ تعداد نفرات تحت پوشش هر دوره آموزشی، جوابگوی نیاز مهدهای کودک نمی باشد. . بعنوان مثال از سال 61 13تا 69 13یعنی ظرف مدت زمان 8 سال تنها 1215 نفر ازمدیران و مربیان موفق به گذراندن دوره های آموزشی کوتاه مدت بهزیستی شده اند و این در حالیست که این رقم درمقایسه با تعداد مدیران ومربیان مهدهای کودک بسیار ناچیز می باشد.
علاوه بر این تعداد مهدهای کودک نسبت به جمعیت کودکان در ایران بسیار ناچیز می باشد.. بعنوان مثال طی سالهای1360- 1359 تعداد مهدهای کودک بر2971 ، تعداد کودکان بر 172002، تعداد کلاسها بر6340 و تعداد کارکنان بر9356 نفر بالغ می گردید واین درحالیست که طی سالهای 68 ـ 67 تعداد مهدهای کودک بر 2547 ، تعداد کودکان ثبت نامی بر177979، تعداد کلاسها بر5951، تعداد کارکنان بر1983و تعداد کودکان رده های سنی1 تا 6 سال بر12میلیون نفر بالغ گردید . ضــمنا تعداد مهدهای کودک خصوصی شهرستان تهران طی سال1370 بر200 مرکز، طی سال1371بر174مرکز و طی سال1372بر170 مرکز بالغ گردید.
آمارفوق نشانگر افزایش دائمی تعدادکودکانی ثبت نامی مراکز آموزش پیش دبستانی و مهدهای کودک و کاهش تعداد مهدهای کودک و کادر ویژه آن می باشد . آمار سال 68 ـ67 مبین این واقعیت است که تنها 5 ر1درصد کودکان رده های سنی 1 تا 6 سال و 5 ر2درصد کودکان رده های سنی 3 تا 6 سال ا ز امکانات آموزشی وتفریحی مهدهای کودک استفاده نموده اند. درضمن تعداد کودکان هرکلاس بر 30 نفر و نسبت کودکان به کادر آموزشی به نسبت 25 به1 بوده است.به عبارت دیگر به ازای هر 1 پرسنل، 25 کودک وجود داشته است . چنانکه قبلا نیز بدان اشاره گردید رده های سنی 1 تا 6 سال در رشد و پرورش شخصیت کودکان ،از نقش اساسی برخوردار بوده و از این روی آموزش پیش دبستانی به عنوان بخشی از نظام آموزش عمومی محسوب شده و دولتها به برنامه ریزی و سرمایه گذاری در این عرصه مبادرت می نمایند .در کشور ایران آموزش پیش دبستانی در واقع به بخش خصوصی واگذار گردیده وبدین ترتیب خانواده های کم در آمد و متوسط قادر به بهره گیری از امکانات مهدهای کودک نمی باشند و این درحالیست که کودکان خانواده های مواجه با مشکلات اقتصادی و فرهنگی از نیاز بیشتری به توجه و آموزش برخوردار می باشند. به این ترتیب به دلیل وجود کمبودها ، نواقصات زیاد و برنامه های نادرست و عدم برخورداری از کادر مناسب و عدم اولویت دولت به آموزش کودکان در دوره های پیش دبستانی، اکثریت کودکان با مشکلات عدید ه ای در روند آموزشی و رشد شخصیتی خود مواجه می گردند.
سرمایه گذاری درامور کودکان پیش دبستانی آثار پیش گیرانه بر آسیب های دوران نوجوانی و جوانی وبزرگسالی دارد . بسیاری از انحرافات اخلاقی ریشه درکمبودهای روحی و روانی دوران کودکی دارند. ارتباط اولیه کودک با الگوهای شخصیتی، آینده او را رقم میزنند .برخلاف تصورات عمومی مبنی بر عدم سود آوری سرمایه گذاری در مهدهای کودک چنین سرمایه گذاری هایی به معنای تربیت نیروی خلاق ، هدفمند و آگاه آتیه هر ملت و عوامل بازدارنده بسیاری از آسیب های اجتماعی مطرح می باشند . در مقطع آموزش پیش دبستانی ،والدین و مربیان کودک به شناسایی توانایی های بالقوه کودکان و رشد وتوسعه چنین توانایی هایی مبادرت نموده، شعور و رفتارهای های روانی کودک شکل گرفته و هـدایت صحیـح تجربیات کودک بــه خصوصیات روانی می انجامد که شخصیت او را پرورش میدهند. درجریان حضور درمراکز آموزش پیش دبستانی است که کودک شناخت نزدیک به واقعیتی از خود بدست آورده و خواسته های او به عنوان تبلوری از رشد عاطفی ،عقلی و اجتماعی او شکل می گیرد.

اهمیت و ضرورت آموزش و پرورش پیش از دبستان
1) برای رشد کلی و همه جانبه کودک اهمیت بسزایی دارد.
2) فرصتهایی ایجاد می کند تا کودک با بزرگتر، گروه های دیگر و همردیفان خود مواجه شود و به تعامل معنی دار و غنی با آنها بپردازد.
3) فرصتهایی فراهم می آورد تا کودک با آزمایشهای اشیا و مکان های متنوع روبرو شده و کسب تجربه کند.
4) محیطی است که امنیت عاطفی و حمایتی کودک را تامین می کند.
5) پرورش کامل استعدادهای کودک، بویژه در این سالها، نیاز به محیطی محرک و برانگیزنده دارد.
6- شش سال اولیه زندگی کودک، سالهایی حساس هستند زیرا میزان رشد در این سالها نسبت به مراحل دیگر رشد، سرعت بسیار بیشتری دارد.

اهداف آموزش و پرورش پیش از دبستان
1- پرورش سلامت جسم، هماهنگی ماهیچه ای مناسب و مهارتهای حرکتی اساسی در کودک .
2- پرورش عادات بهداشتی سالم و تشکیل مهارتهای پایه لازم به منظور سازگاری شخصی کودک، مانند لباس پوشیدن و در آوردن، خوردن، شستن، نظافت و … .
3- پرورش آداب و نگرش های اجتماعی مطلوب، به منظور تشویق در مشارکت گروهی سالم و حساس کردن کودک به حقوق و امتیازات دیگران.
4- پرورش پختگی عاطفی از طریق راهنمایی کودک به بیان ابراز خود، شناخت پذیرش و کنترل احساسات و عواطف شخصی.
5- تقویت درک زیباییها در کودک
6- برانگیختن کنجکاوی ذهنی کودک و کمک کردن به او در درک دنیائی که در آن زندگی می کند و شکوفا کردن علایق تازه در او از طریق فراهم آوردن فرصت هایی برای پژوهش، جستجو و کسب تجربه.
7- تشویق کودک به استقلاال و خلاقیت از طریق فراهم کردن فرصتهای کافی برای ابزار خود.
8- پرورش توانایی کودک برای بیان احساسات و افکار به زبانی روان، واضح و صحیح.
اهداف آموزشی
اهداف مقطع آموزش پیش دبستانی ازجمله مهمترین اهداف مقطع پیش دبستانی می توان به مواردذیل اشاره نمود
1- رشد جسمانی ذهنی عاطفی واجتماعی کودکان برپایه اصول اخلاقی ومذهبی
2- افزایش سطح تواناییها واستعدادهای کودکان
3- آماده سازی وتربیت کودکان جهت درک مفاهیم علمی وذهنی
4- رشد وپویش زبان فارسی همسطح
5- آماده سازی وتربیت کودکان جهت برقراری همکاریها ومعاشرتهای اجتماعی
6- حمایت ازخانواده های کم درآمد درروند تربیتی وتحصیلی فرزندان
ازجمله مهمترین اهداف مقطع پیش دبستانی می توان به مواردذیل اشاره نمود
1- تربیت کودکان درجهت اجرای اصول اسلامی درزندگی شخصی واجتماعی
2- تقویت احساس همکاری ومشارکت کودکان درفعالیت های اجتماعی وحس مسئولیت پذیری آنان
3- افزایش قدرت جسمی وذهنی برقراری تعادل جسمی وافزایش مهارت های پایه کودکان
4- آموزش زبان فارسی درجهت تقویت ارتباطات وابزارهای آموزشی کودکان اعم ازخواندن ، نوشتن، شنیدن وحرف زدن
ازسال 1989 نظربه مشکلات زبانی کودکان مناطق دوزبانه کشور حین ورود به مقطع آموزش ابتدایی ، نرخ بالای تجدید کودکان طی سالهای اولیه آموزش ابتدایی ، عدم تسلط کافی دربرقراری ارتباطات به زبان فارسی ودردسترس نبودن تعددکافی ازمراکز پیش دبستانی ، هرساله کلاس های آمادگی یک ماهه قبل ازشروع سال تحصیلی درمناطق مذکور تشکیل می گردد.گفتنی است که وزارت آموزش وپرورش به فراهم نموده زمینه هایی جهت آمادگی کودکان ساکن مناطق مذکور جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی ازطریق تعیین برنامه های موردنیاز وصدور بخشنامه های مربوطه اقدام می نماید .
استراتژی های آموزشی (3)
ازجمله مهمترین راهبردهای آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- ترغیب اولیای اموروزارت آموزش وپرورش به توجه هرچه بیشتر به سطح آموزش پیش دبستانی
2- کسب اطمینان ازبرقراری حداکثر هماهنگی ممکن میان نهادهای اداره کننده مرکز آموزش پیش دبستانی دروزارت آموزش وپرورش
3- اختصاص بیشتر وجوه غیرمستقیم ازسوی آموزش وپرورش به مراکز آموزش پیش دبستانی
4- آموزش وتربیت نیروی انسانی ماهر ازطریق تمرکز برآموزشهای دوره پیش دبستانی
5- گسترش فضاهای مستقل آموزش پیش دبستانی
برنامه آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان
1) آموزش و پرورش در دوران اولیه کودکی برنامه ای است که بر رشد کلی و همه جانبه کودک متمرکز است.
2) این برنامه، برنامه ای کودک- محور است که از رویکرد بازی و فعالیت پیروی می کند.
3) این برنامه، برنامه ای است که محیط بازی محرکی را برای رشد هوشی، کلامی، اجتماعی، عاطفی و جسمی کودک را فراهم می آورد.
4) برنامه فوق، برنامه ای است که کودکان رابرای دوران ابتدائی آماده می کند.
5) برنامه ای است که مبنایی برای رشد خواندن، نوشتن و حساب کردن تشکیل می دهد.
6) برنامه ای است که تعامل با محیط، مشارکت فعال در فعالیت های گروهی و توانایی حل مسوله خلاق را در کودکان تقویت می کند.
7) برنامه ای است که بر تدارک تجارب دست اول برای کودکان تاکید دارد به طریقی که رشد مهارتهای مربوط به روند یادگیری را در آنان تضمین کند.
8) برنامه ای است که برطراحی از قبل و جدول بندی و نظم در برنامه ها تکیه دارد ولی در عین حال نسبت به نیازهای کودکان انعطاف پذیر است.
9) برنامه ای است که به طور غیر مستقیم کنترل خود و در نتیجه انضباط درونی را در کودکان بهبود می بخشد.

آموزش پیش دبستانی (1)
بر اساس تجربیات و بررسیهای روان شناختی و تربیتی ، سال های اولیه زندگی کودکان نقش اساسی در رشد و پرورش آنان ایفا می نمایدچراکه 80 درصـد شخصیت کــودک ظرف6 سال اولیه حیات او شکل میگیرد. براین اساس آموزش و پرورش پیش دبستانی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار بوده و تلاش عمده دولت ها بر این بوده است که هرروزه تعداد بیشتری از کودکان تحت پوشش آمــوزشهای این دوره قرار گرفته و بــا توجه به ویژگی ها ونیــازهای فردی ،از آموزشهای مناسب وسازنده برخوردار گردند. اولین ارتبـاطات انسانی- اجتماعی کودکان دردوران پیش دبستانـی شـکل گرفته و شکوفـائی و رشد این ارتباط منوط به آموزش عشق ورزیدن ، محبت نمودن ، …. و نشان دادن راه صحیح برقراری ارتباط توسط والدین و مربیان آنان می باشد . در واقع پایه های اولیه اعتماد به نفس ، مسئـولیت پذیری و استقلال و خلاقیت کودکان در دوران پیش از دبستان استوار می گردد. توجه دقیق و مناسب به کودکان به رشد و شکوفائی استعدادهای آنان کمک می نماید. مهدهای کودک‏ و مربیان این مراکز نقش اساسی وحیاتی در تربیت و رشد شخصیت کودکان و نیل به اهداف فوق ایفــا می نمایند.
برنامه های آموزشی
از جمله مهمترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-برنامه های علمی و عملی آموزشی که بر مشاهده و بازدید ، آموزش زبان فارسی ، ریاضیات مقدماتی ، مفاهیم ابتدایی علوم و اعتقادات مذهبی مشتمل می گردد.
2- فوق برنامه های آموزشی که بر صنایع دستی ، خمیر بازی ، بریدن و چسباندن اشیاء ، نقاشی ، بازیهای فکری ، قصه گویی ، شعرخوانی و تمرینات بدنی مشتمل می گردد.
برنامه ریزی و مدیریت آموزشی
اولین مرکز مستقل آموزش پیش دبستانی در سال 1924 در جهت ارائه دوره های آموزش اختیاری (سیستم آموزش غیر اجباری در سیستم آموزش رسمی)احداث گردید در طول دهه 1980 از مراکز فوق تحت عناوین مختلف اعم از مراکز مراقبت روزانه،کودکستانها، مدارس پیش دبستانی یاد می گردید.مراکز مذکور عمدتا در محل سازمانها و وزارتخانه های دولتی استقرار یافته و به مراقبت از کودکان با والدین شاغل در سازمان یا وزارتخانه مربوطه مبادرت می نمایند. مراکز مذکور به طور خصوصی وتحت نظارت سازمان بهزیستی وتحت سرپرستی وزارت آموزش و پرورش فعالیت می نمایند.
هدف عملی مراکزفوق مراقبت و تربیت کودکان برخوردار از والدین شاغل و ارائه تسهیلات به آنان بود. از جمله تقسیم بندی های به عمل آمده توسط مراکز پیش دبستانی کشور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
کودکان رده های سنی4 تا 18 ماه
کودکان رده های سنی 18 ماهه تا 3 سال
کودکان رده های سنی 3 تا 5 سال
کودکان رده های سنی 5 سال
از مراکز ویژه کودکان رده سنی زیر 5 سال تحت عنوان(مراکز مراقبتی روزانه) و از مراکز ویژه کودکان رده سنی 5 سال تحت عنوان مدارس آمادگی یاد می گردد.
مسئولیت برنامه ریزی ، آماده سازی و توسعه متدهای آموزشی وتفریحی مراکز پیش دبستانی برعهده اداره برنامه ریزی و توسعه متون درسی کشور می باشد.
وظیفه نظارت بر عملکرد مراکز مذکور به دایره آموزش ابتدایی و مسوولیت تدارک امکانات و تسهیلات رفاهی به (( مدیریت عمومی تعاون و رفاه اجتماعی )) وزارت آموزش و پرورش تفویض گردیده است. معلمین ومربیان مراکز آموزش پیش دبستانی از میان فارغ التحصیلان رشته های تربیتی مراکز تربیت معلم و یا از میان فارغ التحصیلان دانشگاهی علوم تربیتی در حوزه آموزش پیش دبستانی انتخاب می گردد.وجود تغییرات اقتصادی، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی دو دهه اخیر در ایران ، افزایش نسبت زنان شاغل و ضرورت مراقبت از کودکان به افزایش نرخ ثبت نام کودکان در مراکز پیش دبستانی منجر گردیده است.برگزاری کنفرانس جامتین و تاکید کلیه کشورهای شرکت کننده بر اهمیت ضرورت ارائه مقطع آموزش پیش دبستانی به کلیه شهروندان باعث اعمال توجه بیشتر به این جنبه از آموزش گردیده است. طی دهه پایانی قرن بیستم به اطمینان از برقراری هماهنگی میان وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی به عنوان دو مجموعه مسئول در جهت رشد وتوسعه هر چه بیشتر آموزش پیش دبستانی تاکید شد. با این وجود در نتیجه تمرکز نامحسوس در برنامه ریزی ، مدیریت و سرپرستی مقطع آموزش پیش دبستانی ، هر یک از سازمانهای دولتی به تنظیم استراتژی هاو سیاست جاری خود با توجه به نیازها و امکانات کارشناسان مبادرت می نمایند.
آیادوره پیش دبستانی لازم است :؟
مرکز پیش دبستانی می تواند باوجو.د آوردن زمینه فعالیت های مثل کارها ی دستی ، گردش علمی ، پرورش حواس واستعدادها وآشنا کردن کودک باطریق وفنون حل مشکل دررشد عقلی کودک کمک کند .
امروزه اهمیت وضرورت آموزش وپرورش پیش دبستان بیش ازگذشته احساس می شود تحقیقاتی که دراین زمینه انجام می شود همه مویداین مطب است که وجود دوره های آتی آنان می شود علاوه براین مشاغل بودن تعدادزیادی از والدین ونداشتن وقت وآگاهی کافی جهت رسیدگی وآموزشهای لبازم برای کودکان موجب می شود که روز به روز برمتقاضیان آموزشهای فوق اضافه شود .آموزشهای پیش ازدبستان بادرنظر گرفتن اهداف خودتلاش می کند تامحیطی مساعد برای رشد استعدادها فراهم آورد محیطی که کودک تشویق به یادگیری شود ودرآن فرصت آزمایش کردن وتجربه راداشته باشد .
آموزش وپرورش ابتدایی نقطه ورود به یک حرکت طولانی درزندگی ماست
کودک درخانه تجربیات فراوانی کسب می کند وازطریق این محیط کوچک است که بادنیای خارج آشنا می شود واوطرز معاشرت بادیگران ، ایده آل ها ، فلسفه اجتماعی زندگی وآموزش زندگی راازازرفتار والدین وتماس بادیگران می آموزد وباری ورود به زندگی اجتماعی آماده می شود امادراین میان آموزشهای تخصصی تری نیزبرای ورود به دنیای خارج ازخانه یعنی مدرسه لازم است .بعلاوه قرارگرفتن درگروه همسن یکی ازنیازهای کودک است که اگر برآورده شود به رشد اجتماعی منجر می شود درحقیقت گروه همسن مربی خوبی برای آموزش کودک است .کودک باعضویت درگروه توانایی ها ومهارتهای متعددی ازقبیل تعاون، رقابت ، مسئولیت پذیری راکه به رشداجتماعی اوکمک می کندبدست می آورد.

بررسی نظام اموزشی وپرورشی دردوره پیش دبستانی درسایر کشورها

نظام آموزشی فرانسه
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی
حضور در دوره های آموزش پیش دبستانی در کشور فرانسه اختیاری و رایگان بوده وبه منظور آموزش کودکان رده های سنی 5-2 سال در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است آندسته از کودکانی که تا روز اول سال تحصیلی مدارس به سن 2 سالگی رسیده باشند، مورد پذیرش واقع می گردند اقداماتی نیز در خصوص اولویت احداث مدارس مذکور در نواحی محروم اجتماعی کشور صورت گرفته است.
کودکان رده سنی 2سال(حدود 40% ) منحصرا در چارچوب مدارس و ظرفیت کلاسهای آموزشی موجود و کلیه کودکان رده سنی3 سال مورد پذیرش قرار می گیرند و این در حالیست که در سال1960 میلادی تنها 36% از کودکان فرانسوی مورد پذیرش مراکز آموزش پیش دبستانی قرار گرفتند. هدف غائی وزارت آموزش و پرورش، پژوهش و فن آوری فرانسه از ارائه دوره های آموزش پیش دبستانی، ارتقاء توانمندیهای کودکان، در جهت شکل دهی به شخصیت اجتماعی آنان میباشد. از سال 1995 میلادی، طرح آموزش واقعی پیش دبستانی با اهداف دقیق و کارآموزان متبحر به اجرا گذارده شد. درتمام مدت 26 ساعت آموزش در هفته، آموزش زبان از امتیاز ویژه ای برخوردار بوده و تسلط شفاهی و آشنایی با نوشتار،تقویت قدرت احساس، تخیل و قدرت خلاقیت دانش آموزان از طریق پرداختن به آموزش هنری توسعه می یابد.گفتنی است که بالغ بر20هزار مرکز آموزش پیش دبستانی به ثبت نام از بیش از2میلیون کودک فرانسوی مبادرت می نمایند. در صورت عدم وجود کلاس های پیش دبستانی،کودکان رده سنی 5 سال به کلاس های آمادگی و مدارس ابتدایی پیوسته و به چرخه آموزش ابتدایی ومقدماتی وارد می گردند.از آنجاییکه کشور فرانسه از تجربه فراوانی در ارائه آموزش پیش دبستانی به کودکان برخوردار می باشد، از این روی بیش از99% کودکان رده سنی3 سال در این مدارس حضور می یابند. رقم مذکور درخصوص کودکان رده سنی2سال بر2/ 35 % بالغ می گردد.تحصیل در مدارس عمومی پیش دبستانی رایگان می باشد واین در حالیست که مراکز خصوصی به اخذ شهریه تحصیلی مبادرت می نمایند. مدارس عمومی پیش دبستانی نیز توسط شهرداری ها احداث و اداره می گردند. طبق قانون اصلاحیه آموزشی مصوب15جولای1989و قانون مصوب 1975کلیه کودکان فرانسوی رده سنی3 سال از امکان حضور در مهدهای کودک برخوردار می باشند.علاوه بر این قانون مصوب6 سپتامبر 1995 نیز که در خصوص نمایش ساختار و نحوه عملکرد مهدهای کودک تصویب گردیده بر تقویت خصیصه های بالقوه کودکان، به فعل در آوردن آن در جهت شکل گیری شخصیت آنان و فراهم آوردن بهترین امکانات در جهت موفقیت کودکان در مدارس ویادگیری بیشتر تاکید دارد.
گفتنی است درمهدهای کودک کشور فرانسه از تخصصهای سرباز معلمان جهت آموزش کودکان استفاده می گردد چرا که خدمت سربازی درحال حاضر در کشور فرانسه به حالت تعلیق در آمده و با اجرای طرح جامع جذب سرباز معلم JAPD جایگزین گردیده است.از سوی دیگر،جهت جبران به حد نصاب نرسیدن تعداد ثبت نام کنندگان مهدهای کودک،که معمولاً در مناطق کم جمعیت وکوهستانی کشور رخ می دهد، کودکستانهای بین منطقه ای تاسیس گردیده است که به ارائه خدمات آموزشی به کودکان نواحی مختلف مبادرت می نمایند.در مناطق کم جمعیت نیز کلاس های موقتی پاره وقت تشکیل می گردد.به طور کلی دانش آموزان به سه رده سنی کودکان،رده سنی نوجوانان ورده سنی جوانان تقسیم می گردد. گفتنی است، تقسیم بندی فوق در جهت مد نظر قرار دادن بلوغ فکری و استعداد یادگیری رده های سنی از انعطاف پذیری برخوردار می باشد.تیم تدریس، با مشورت والدین به تعیین جایگاه کودکان در رده های سنی آموزشی مطابق با استعداد ها و نیازهای آنان مبادرت می نمایند. سه رده سنی مذکور با اولین چرخه آموزشی تطابق داشته در حالی که رده سنی جوانان و مقطع آموزش مقدماتی متوسطه با چرخه آموزشی پایه و مقدماتی تطابق دارد. چرخه های آموزشی چندین ساله نیز با هدف برآورده نمودن نیازهای کودکان طراحی گردیده است. متوسط آموزش هفتگی26 ساعته به کودکان مقطع پیش دبستانی ارائه می گردد.
سیاستهای آموزشی
مهم ترین سیاست آموزشی مقطع پیش دبستانی فرانسه بر این اصل استوار است که مراکز پیش دبستانی به عنوان ابزاری جهت برخورداری از برابری فرصت محسوب می گردند، چرا که کودکان از طریق به کارگیری زبان و توسعه این وسیله ارتباطی، به آماده سازی خود در جهت پرداختن به تمرینات ذهنی که لازمه موفقیت در مقاطع آموزش ابتدایی و کالج است، مبادرت می نمایند.
اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- بیداری حواس و رشد عاطفی کودکان به ویژه کودکان متعلق به خانواده های کارگران و مهاجرین
2- پیشگیری از افت تحصیلی کودکان طی سنوات آموزش پایه
3- توسعه کلیه امکانات بالقوه کودک درجهت شکل پذیری شخصیت و فراهم سازی فرصت کسب موفقیت در تحصیل، اشتغال و زندگی وی
4- رشد هوشی، حسی- حرکتی و ذهنی کودکان
5- رشد ارتباطات غیرکلامی (بیدارسازی حس زیبایی شناسی و درک هنری) و کلامی (کیفیت کلام و تمرین زبان)
6- آگاهی نسبت به زمان و مکان
7- مشارکت درتشخیص نارسایی های حسی- حرکتی و ذهنی و فراهم سازی امکان درمان به موقع این قبیل نارسایی ها
8- آموزش مهارت و تمرینات لازم در جهت مشارکت مثبت کودکان در زندگی اجتماعی
برنامه های آموزشی و ارزشیابی تحصیلی
اجرای فعالیت های مقدماتی آموزشی در مقطع آموزش پیش دبستانی، به رشد اولیه کودکان و آمادگی آنان جهت حضور در مدارس ابتدایی منجر می گردد.گفتنی است که فعالیت ها ی مذکور بر فعالیت های فیزیکی، علمی و فنی و فعالیتهای آموزشی ارتقاء دهنده سطح ارتباطات ومهارتهای شفاهی و نوشتاری کودکان مشتمل می گردد. در مهدهای کودک، اجرای بازی های مختلف از نقش مهمی برخوردار می باشند، اما این امر بدین معنی نیست که درمراکز مذکور تدریس وجود ندارد.هیات نظارت ملی آموزش که مسئولیت رسیدگی ونظارت بر آموزش نواحی کشور را بر عهده دارد،برفعالیت های اداری وآموزشی موسسات نیز نظارت می نماید.شورای مدارس نیز به بازدید حداقل یک بار در طول ترم از مدارس کشور مبادرت می نمایند.شورای مذکور همچنین به ارائه نظراتی درخصوص قوانین داخلی مدارس و تعیین برنامه های آموزشی هفتگی مدارس کشور مبادرت می نماید.چرخه آموزشی کشور سبب میگردد که تیم تدریس به تطبیق فعالیت های تدریس با روند آموزش وپیشرفت کودکان مبادرت نمایند. تیم تدریس همچنین مسئولیت ارزشیابی میزان پیشرفت تحصیلی کودکان را بر عهده دارد. علاوه بر این تیم مذکور همچنین تعیین مینماید که کودکان ملزم به ثبت نام در مدارس ابتدائی بوده و یا می بایستی در سیستم آموزشی پیش دبستانی باقی بمانند. از آنجایی که مدارس پیش دبستانی از نقش پییچیده ای در سیستم آموزشی کشور فرانسه برخوردار می باشند، از این روی مدرسین مراکز مذکور،مشابه مدرسین مدارس ابتدایی، دوره های آموزشی ویژه ای را گذرانده و پس از گذراندن دوره3 ساله آموزشی (پس از اتمام تحصیلات آموزش متوسطه که به دریافت دیپلم متوسطه منتهی می گردد) به گذراندن دوره آموزشی2-1ساله تربیت مدرس در موسسات دانشگاهی تربیت معلم مبادرت می نمایند.
پس از اتمام سال دوم آموزش دانشگاهی در مراکز تربیت مدرس، از دانشجویان موفق به عنوان معلمین مدارس دعوت به همکاری می گردد. معلمین مراکز آموزشی پیش دبستانی، به عنوان مدرسین رسمی نظام آموزش عمومی و یا به عنوان مدرسین قرار دادی مدارس خصوصی، از حقوق،وظایف و مسئولیتهای مشابه معلمین مدارس ابتدایی برخوردار می باشند.
آمار وارقام تعداد مراکز و مدرسین مراکز آموزش پیش دبستانی ( طی سال1993/1992)
تعداد دانش آموزان
عمومی
خصوصی
تعداد مهدهای کودک
1895547
36793
تعداد مدارس آمادگی
336950
280348
تعداد مربیان
279078
–
نسبت تعداد مربیان به دانش آموزان
27.5
27.3

نقاط ضعف و قوت آموزشی
با وجودی که یک سوم کودکان فرانسوی به آغاز دوران آموزش از رده سنی2 سال مبادرت نموده، تمامی کودکان رده سنی3 سال رهسپار مراکز آموزش پیش دبستانی شده و مراکز آموزش پیش دبستانی عمومی که در آن بر آموزش مهارت های سواد و زبان تاکید می گردد، رایگان و برای همگان قابل استفاده می باشند، اما با این حال، افزایش نرخ موالید درکشور فرانسه به وارد آمدن فشار بر پیکره نظام آموزشی کشور منجر گردیده است.
به نحوی که افزایش غیرمنتظره نرخ زاد و ولد کودکان از سال2000 به بعد، به انتظار بیش از17 هزار کودک در فهرست ثبت نامی منجر گردیده است. بنابر اعلام وزارت آموزش، طی سال 2002، مراکز آموزش پیش دبستانی با کاهش فضای آموزشی برای54 هزار کودک مواجه بوده اند که این امر خود به ایجاد مباحثاتی درخصوص تغییر امتیازات آموزشی از سنین پیش دبستانی به پایه منجر گردیده است. این درحالی است که کشور آلمان، همسایه فرانسه درگیر بحث داغی در خصوص اصلاح نظام آموزشی است. در مطالعه بین المللی جدیدی که بر روی 32 کشور جهان صورت گرفت، دانش آموزان رده سنی15 سال آلمانی از نظر سواد، ریاضیات و مهارت های علوم در رده بیست و پنجم قرار گرفتند که این امر خود سبب گردید تا تلنگری به نظام آموزشی آلمان وارد آید که همواره به تربیت نیروهای انسانی ماهر مباهات نموده است.کارشناسان معتقدند، علت اصلی نتیجه ضعیف آلمان در این مطالعه، این است که در این کشور، آموزش رسمی از رده های سنی7-6 سال آغاز می گردد. از این روی مراکز آموزش پیش دبستانی این کشور، چیزی جز زمین بازی به شمار نمی آیند.کشور فرانسه که در این مطالعه به طور متوسط در مکان دوازدهم قرار گرفت، از این نظر متفاوت است. مراکز آموزش پیش دبستانی این کشور با زمین بازی تفاوت دارند، چرا که در این قبیل مراکز، سواد و مهارت های اجتماعی از طریق فعالیت های گوناگون ارائه شده و کلاسهای هفتگی26ساعته برگزار می گردد. علاوه بر این، با وجودی که آموزش از رده سنی6 سال اجباری می گردد، بیش از99درصد کودکان فرانسوی از رده سنی3 سال رهسپار مدرسه می گردند. افزون بر این، بالغ بر 5/35 درصد از کودکان به حضور در مراکز آموزشی،1 سال زودتر از موعد مقرر، مبادرت می نمایند.
نظام آموزشی انگلستان
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی
آموزش پیش دبستانی در کشور انگلستان در مهدهای کودک و مدارس آمادگی به کودکان رده های سنی 4-2 سال ارائه می گردد.با وجودی که آموزش کودکان انگلیسی تا سن 5 سالگی اجباری نمی باشد، با این حال بالغ بر 96 درصد از کودکان رده های سنی 4 سال و بالاتر در مراکز آموزشی پیش دبستانی ثبت نام می نمایند.
طبق آمار به دست آمده در سپتامبر سال98، در اسکاتلند 38% از کودکان رده های سنی4-3 سال درمراکز آموزش پیش دبستانی ثبت نام نموده اند. تدارک امکانات و اتخاذ شرایط ویژه آموزش پیش دبستانی از محل اختیارات و مقامات دپارتمان های محلی آموزش و پرورش و هیئت های مدیره آموزش غیر رسمی تامین می گردد. با وجودی که در قوانین آموزشی و مفاد اختیارات مقامات محلی دپارتمان های آموزشی(LEA )مسوولیت تدارک امکانات آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی لحاظ نگردیده است اما با این حال هزینه های آموزشی مقطع آموزشی مذکور از محل بودجه دولتی حوزه آموزش، بودجه دوایر محلی آموزش و پرورش و هیئت مدیره مدارس پیش دبستانی تامین می گردد. به عبارت دیگر دوایر محلی آموزش و پرورش (LEA ) عهده دار مسوولیت فراهم سازی شرایط مناسب برای کودکان رده های سنی2 تا 5 سال و شناسایی نیازهای ویژه مقطع آموزشی پیش دبستانی می باشند .پذیرش کودکان درمقطع آموزش پیش دبستانی با معیارهای تعیین شده توسط مدارس و بر اساس خط مشی های آموزشی دوایر محلی آموزش و پرورش LEA صورت می پذیرد که از جمله این معیارها می توان به بررسی نیازهای روانشناختی و آموزشی کودکان اشاره نمود. علاوه بر این، کلیه نهادها و مراکز ارائه دهنده خدمات اجتماعی کشور انگلستان از مرکز آموزشی پیش دبستانی برخوردار می باشند که کودکان زیر 5 سال را تحت پوشش قرار می دهند. عمده خدمات آموزش پیش دبستانی در کشور انگلستان از سوی ادارات خدمات اجتماعی با اختیارات محلی ارائه می گردد.گفتنی است که مراکز مذکور بر پایه درجه نیازمندی کودکان به کمک متخصصین و خانواده های انگلیسی درجهت ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و روان شناختی کودکان فعالیت می نمایند. کلیه موسسات آموزشی پیش دبستانی تحت نظارت ادارات محلی و مرکزی آموزش و پرورش از سوبسیدهای آموزشی برخوردار می گردند. لازم به ذکر است، آن دسته از مراکز آموزشی پیش دبستانی که تحت حمایت دوایر محلی آموزش و پرورش (LEA ) اداره می گردند، به طور کامل تحت حمایت های مالی دولتی نیز قرارمی گیرند. علاوه بر این مراکز آموزش خصوصی پیش دبستانی نیز فعالیت دارند که توسط والدین و انجمن های آموزش خصوصی سازمان دهی، نظارت و تامین اعتبار می گردند.طبق آخرین آمار بدست آمده طی سال1993، 51 درصد از کودکان رده های سنی4-3سال بریتانیایی در مراکز پیش دبستانی دولتی و4درصد نیز در مدارس پیش دبستانی خصوصی ثبت نام نمودند. طی سال های 92/1991 در ولز، 5/68 درصد از کودکان در مدارس پیش دبستانی دولتی و 5/1 درصد در مدارس پیش دبستانی خصوصی ثبت نام نمودند.
به طور کلی می توان گفت که بالغ بر90درصد کودکان بریتانیایی رده های سنی5-2 سال، از شرایط لازم جهت حضور در مراکز آموزش پیش دبستانی برخوردارمی گردند.درمورخه نوامبر1994، دولت انگلستان توجه عمده ای بر تاسیس اماکن آموزشی پیش دبستانی ویژه کودکان رده هاس سنی 5-2 سال متمرکزداشت.از جمله اصلی ترین اهداف مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به توسعه مهارت های شناختی، فیزیکی، زبانشناسی، عقلانی، اجتماعی کودکان و شخصیتی کودکان رده های سنی5-2سال اشاره نمود. از مدارس پیش دبستانی کشور انگلستان تحت عنوان مراکز تضمین کننده سلامت فیزیکی و روانی کودکان یاد می گردد.گفتنی است که دوره های آموزشی پیش دبستانی که توسط دوایر محلی آموزش و پرورش LEA ارائه می گردند، 5 روز در هفته از ساعت9صبح تا 3 بعد از ظهر دایرمی باشد. مراکز پیش دبستانی خصوصی نیز معمولاً از ساعت30/7 تا 6 بعد از ظهر در سراسر سال به ارائه خدمات آموزشی پیش دبستانی مبادرت می نمایند. دانش آموزان مراکز آموزش پیش دبستانی مطابق سن و با توجه به ابعاد کلاس ها گروه بندی می گردند. مطابق قانون مصوب سال1989، ویژه آموزش کودکان، حضور حداقل 2 کارمند برای تعداد 26 کودک درمهدهای کودک و 2 کارمند برای تعداد 20 کودک در کودکستان ها ضرروی است.این درحالی است که این میزان در مهدهای کودک روزانه، به نسبت1 به8 تقلیل می یابد. خدمات آموزش پیش دبستانی در کودکستان و مهدهای کودک کشور ایرلند به شهروندان ایرلندی ارائه می گردد .طبق خط مشی جدید دولت ایرلند تا سال 2004، تدارک عمده آموزشی به این مقطع آموزشی تعلق خواهد گرفت. طبق آمار به دست آمده طی سال های93 – 1992، تعداد مدارس پیش دبستانی کشور ایرلند بر88مدرسه تمام وقت، تعداد معلمین و مربیان آموزشی پیش دبستانی بر164مربی و تعداد کودکان ثبت نامی بر4500 نفر بالغ می گردد.

برنامه های آموزشی و ارزشیابی تحصیلی
مقررات خاصی در خصوص برنامه ریزی درسی، روش تدریس و یا ارزیابی تحصیلی مراکز آموزش پیش دبستانی کشور انگلستان وضع نگردیده است . از این روی مدیران و کادر آموزشی موسسات به صورت مستقل به تبیین برنامه های آموزشی مبادرت می نمایند.
در سال1989، طبق دستورالعمل تهیه شده توسط هیئت ارشد نظارت آموزشی کشور، کادر آموزشی مراکز آموزش پیش دانشگاهی به گذراندن9ماده آموزشی تحت عناوین هنری، اجتماعی، زبانشناسی، ریاضی، اخلاق، فیزیک، علمی، فنی و حرفه ای و مذهبی در مدارس آموزش پیش دبستانی موظف گردیدند.
طرح های آموزشی
از جمله مهمترین طرحهای به اجرا در آمده در مراکز آموزش پیش دبستانی انگلستان و ولز میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- طرح توسعه آموزش پیش دبستانی
اجرای طرح توسعه آموزش پیش دبستانی در ایرلند شمالی به احداث بیش از 900 مرکز جدید آموزشی ظرف مدت 4 سال منجر گردیده است. از جمله مهم ترین مشخصه دوره آموزشی پیش دبستانی درایرلند که وجه تمایز این کشور با کشور انگلستان نیز محسوب می گردد می توان به اجباری نبودن حضور کودکان درمراکز آموزش پیش دبستانی اشاره نمود.لازم به ذکر است که ارزیابی عمل کرد طرح توسعه آموزش پیش دبستانی در ایرلند توسط بنیاد کودکان ایرلندیEU و سازمان تامین اجتماعی ایرلند صورت می گیرد.بیش از 5 میلیون پوند طی مدّت 5 سال اخیر توسط بنیاد کودکان ایرلندی EU جهت مراقبت از کودکان ایرلندی و احداث تعداد 100 کلوپ بازی در نواحی مختلف کشور اختصاص یافته است.احداث مراکز تفریحی مذکور امکان فعالیت والدین کودکان رده های سنی 5-3 سال را فراهم آورده است.گفتنی است که با اختصاص بودجه مازاد 10 میلیون پوندی به بنیاد کودکان ایرلندی EU، بالغ بر12000 مرکز مراقبتی کودکان در اماکن غیر آموزشی(خارج از مدارس) احداث گردیده است.
2-طرح ملّی مراقبت از کودکان
در مورخه می 1998، دپارتمان آموزش و استخدام(DFEE)، سازمان تامین اجتماعی(DSS) و دپارتمان زنان با مشارکت یکدیگر، به ارائه طرحی با عنوان برآورده سازی احتیاجات کودکان انگلیسی مبادرت نمودند. گفتنی است که طرح مذکور به عنوان طرح استراتژی ملی مراقبت از کودکان مطرح می باشد.به عبارت دیگر طبق طرح مذکور دولت انگلستان مسوولیت مراقبت از کودکان رده های سنی14- 5 سال اعم از مراقبت های رسمی و یا غیر رسمی را بر عهده دارد.
تا به نیازها و روشهای لازم در جهت مراقبت مناسب از دانش آموزان برخوردار از والدین شاغل، بپردازد. هدف از طراحی و اجرای چنین راهبردی، ایجاد مراکز مراقبتی برای6 /1 میلیون کودک انگلیسی تا سال 2004 می باشد.مطابق طرح فوق، بالغ بر45 هزار مرکز مراقبتی جدید در جوار مراکز مراقبتی روزانه ایجاد خواهد شد. راهبردهای مشابهی نیز در مناطق ولز و اسکاتلند به مورد اجرا در آمده است. طی سال های(2002- 1998) بودجه ای معادل470میلیون پوند جهت حمایت از سیاست و استراتژی ملی مراقبت از کودکان از محل بودجه دولت انگلستان به این امر اختصاص یافت. گفتنی است که بالغ بر170میلیون پوند از این مبلغ توسط موسسات حمایتی خصوصی با عنوان(NOF) تامین می گردد.مهم ترین هدف موسسات مذکور مراقبت از165 هزارکودک مستقر در سراسر کشور انگلستان تا سال 2003می باشد.استراتژی ملی مراقبت از کودکان بصورت محلی برنامه ریزی شده و از طریق150سازمان حمایتی کودکان انگلیسی(EYDCPS) اجرا می گردد.
گفتنی است که دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) اصلی ترین مجری و سرمایه گذار طرح مراقبتی کودکان انگلیسی می باشد که با اختصاص بودجه سالیانه معادل57میلیون پوند در جهت اجرای هر چه جامع تر طرح مذکور تلاش می نماید.لازم به ذکر است که بودجه دولتی فوق جهت اجرای برنامه ها و طرح های ذیل هزینه می گردد:
1-اجرای تعداد 40هزار برنامه مراقبتی با عنوان مراقبت از کودکان در خارج از محیط های آموزشی(DSC)
2-احداث تعداد 10هزار مرکز مراقبتی ویژه کودکان پیش دبستانی تا رده سنی 14 سال
3-احداث تعداد10 هزار مرکز جدید مراقبتی خارج از مدرسه توسط شورای سرمایه گذاری آموزش
لازم به ذکر است که از بودجه سالیانه 57 میلیون پوندی طرح مذکور، مبلغ 7 میلیون پوند توسط شوراهای تربیتی(TEC) و بالغ بر6 میلیون پوند نیز توسط مراکز آموزش عالی تامین اعتبار می گردد.طی سال 99- 1998 طرح توسعه آموزش پیش دبستانی (مقدماتی) پاره وقت کودکان رده های سنی4 سال و بالاتر در مشارکت با بخش های خصوصی به اجرا گذارده شد.لازم به ذکر است که در طرح مذکور اطلاعاتی در خصوص چگونگی مراقبت از کودکان و چگونگی ارتباط کودکان رده سنی 4 سال با آموزش های مقدماتی ارائه گردیده است.مسوولیت قانونی برقراری امنیت در مراکز آموزشی ویژه کودکان رده سنی 4 سال بر عهده مقامات محلی آموزشی کشور می باشد.طی سال1999 بالغ بر390میلیون پوند جهت راه اندازی تعداد190 هزار مرکز آموزشی مقدماتی ویژه کودکان رده های سنی 4-3 سال تخصیص یافت.
علاوه بر این، بالغ بر45میلیون پوند نیز میان57 مرکز آموزشی محلی(LEA) درجهت اجرای برنامه های مراقبت از کودکان رده های سنی14-3 سال و احداث مراکز آموزشی مقدماتی توزیع گردید.عمل کرد مراکز آموزشی مقدماتی توسط دایره استانداردهای آموزشی(OFSTED) مورد نظارت و ارزیابی قرار می گیرد.طبق قوانین نظام آموزشی مصوب 1998، دولت انگلستان متعهد است که سیستم واحدی از قوانین آموزش مقدماتی و مراقبتهای روزانه طراحی و ارائه نماید.از این روی و در جهت نیل به هدف مذکور، دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE)تحت نظارت دولت به مشاوره های گسترده ای با سازمانهای بهداشت و مراکز آموزشی در زمینه ارائه آموزش های مقدماتی و مراقبت های روزانه بهداشتی به کودکان مبادرت نموده است.از جمله مهم ترین مفاد مذاکرات و مشاورات مذکور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-مشارکت با مقامات محلی در جهت جذب پرستاران کودک (ژانویه سال 1999)
2-تشکیل انجمن پرستاران کودک در جهت نظارت بر عمل کرد آنان
3-ارائه خدمات مشاوره به والدین در خصوص استخدام پرستاران کودک
از جمله برنامه های ویژه دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) درخصوص برگزاری دوره های آموزشی و مراقبت روزانه از کودکان طی سال2001میلادی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-اختصاص30 میلیون پوند بودجه اضافی طی 2 سال جهت تربیت تعداد 300 مربی ویژه مراکز آموزش مقدماتی پیش دبستانی
2- ارائه خدمات به تعداد75هزارکودک در60 موسسه محلی LEA بر اساس شاخص محرومیت دپارتمان آموزشی انگلستان(DFEE)
3-تشکیل دایره محلی استاندارد های آموزشی جهت ارائه آموزش های مقدماتی و مراقبت های بهداشتی روزانه به کودکان محلی
4-کسب اطمینان از صلاحیت مربیان آموزشی و بهداشتی ویژه کودکان رده های سنی8-3 سال
5-اعطای معافیت های مالیاتی به طرح های آموزشی- بهداشتی مقطع آموزش پیش دبستانی
3-مراکز محلی آموزش مقدماتی کودکان
تعداد 29 مرکز محلی آموزش مقدماتی ویژه کودکان در مناطق مختلف کشور انگلستان فعالیت دارند. مراکز مذکور به ارائه خدماتی اعم از خدمات ارائه دوره های آموزشی مقدماتی، مراقبت از کودکان و حمایت از خانواده های برخوردار از فرزندان خردسال مبادرت می نمایند.دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) در حال ارزیابی و ارائه استراتژی ملی در خصوص مراقبت از کودکان و ارائه آموزش های مقدماتی است تا از این طریق نهادها و مراکز محلی نیز از این استراتژی در برنامه ریزی های آموزشی و مراقبتی خود در نواحی مختلف کشور بهره برداری نمایند.
طی سال99- 1998، بودجه ای بالغ بر500 هزارپوند در جهت ارتقاء کیفیت برنامه های آموزشی و مراقبتی پیش دبستانی و احداث مراکز تفریحی ویژه کودکان هزینه گردید.
هزینه بودجه اختصاصی فوق به ایجاد فضاهای آموزشی و مراقبتی مناسب و حمایت از تشکیل مراکز آموزشی- مراقبتی جدید ویژه کودکان سراسر کشور منجر گردید.
4-طرح مراقبتی خارج از مراکز آموزشی
طرح مراقبتی کودکان در محیط های خارج از مدرسه با عنوان(OSCI) از سال1993، ارزیابی شده و به مورد اجرا گذارده شده است.در جهت تکمیل طرح تا اواخر مارس1999، تعداد 122856 مرکز مراقبتی جدید تشکیل یافت.از زمان آغاز فعالیت طرح مذکور، مسوولیت ارائه خدمات و پیشبرد طرح مراقبتی کودکان درخارج از محیط های آموزشی برعهده شورای تربیتی انگلستان (Tec) بوده است.طی سال های99- 1998، دپارتمان آموزش انگلستان(DFEE) نیز در حمایت از طرح مراقبتی کودکان در خارج از محیط های آموزشی به تشکیل40هزار مرکز جدید مراقبتی ویژه کودکان مبادرت نمود.مسوولیت نظارت بر استفاده از بودجه طرح مراقبتی کودکان در خارج از محیط های آموزشی(OSCI) درجهت برآورده نمودن نیاز های مراقبتی کودکان بر عهده سازمان حمایت از کودکان انگلیسی می باشد. گفتنی است که در حال حاضر، بودجه(OSCI) هم اکنون در جهت حمایت از ارتقاء ساختار کیفی و برقراری انسجام در ساختار طرح مراقبتی کودکان در خارج از مدارس هزینه می گردد. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری ها از طریق مقامات محلی و تحت نظارت سازمان حمایت از کودکان انگلیسی (EYDCPS) به عنوان بخشی از سیاست های استراتژیک دولت در جهت ارتقاء کیفیت آموزشی و مراقبتی کودکان در مناطق مختلف کشور صورت می گیرد. شورای تربیتی انگلستان، نهاد مرکزی مسئول مراقبت از کودکان است که تحت نظارت سازمان حمایت از کودکان انگلیسی((EYDCPS فعالیت می نمایند.هیئت نظارت بر صلاحیت های آموزشی(QCA) به ارائه ساختاری در جهت مشاوره آموزشی طی نوامبر 1998 مبادرت نموده و ساختار اولیه تعیین صلاحیت های ملی حوزه آموزشی در اکتبر1999 طراحی گردید.از افراد واجد صلاحیت خواسته شد تا جهت ارائه استوار نامه خود تا آوریل1999 اقدام نمایند.بدین ترتیب سرمایه گذاران تربیتی از موقعیتی برخوردار گردیدند تا برنامه های تربیتی خود را در نهادهای ملی تربیتی(NTO) به ثبت رسانند.از این روی دولت انگلستان متعهد به اعطای امکانات خاص به خانواده های کارگران گردید، تا از این طریق خانواده های مذکور به صرف زمان بیشتری با کودکان خود مبادرت نمایند.
اعطای مرخصی های بدون حقوق و تعطیلات کاری به والدین کودکان، از جمله این امکانات محسوب می گردد.در اسکاتلند، هدف دولت از ارائه آموزش های پیش دبستانی فراهم نمودن مراکزی جهت ارائه دوره های آموزشی پاره وقت کودکان رده های سنی 3 سال وبالاتر میباشد.
در اسکاتلند، نیز مقامات محلی مسئولیت ارائه آموزش های پیش دبستانی را بر عهده داشته و بودجه آموزشی پیش دبستانی نیز توسط مقامات محلی تامین می گردد.
گفتنی است که بودجه های مذکور به واسطه تصویب لایحه آموزش اسکاتلند در سال 1996 و در جهت ارائه دوره های آموزشی پیش دبستانی سرمایه گذاری می گردند. لازم به ذکر است که میزان بودجه مذکور طی سال (2000-1999) بر112میلیون پوند، طی سال2001- 2000 بر134میلیون پوند و طی سال 2002-2001 نیز بر 138 میلیون پوند بالغ گردید.
طبق آخرین آمار بدست آمده طی سال1999 تعداد600 هزار کودک در مدارس پیش دبستانی ثبت نام نموده اند. در ماه می 1998، دولت به طراحی استراتژی مراقبت از کودکان اسکاتلندی مبادرت نمود. استراتژی مذکور در جهت حمایت از خانواده های اسکاتلندی از طریق حمایت و مراقبت از کودکان رده های سنی14- 5 سال طراحی گردید.هدف دیگر دولت، کسب اطمینان از مراقبت با کیفیت بالای کودکان اسکاتلندی و فراهم آمدن کلیه احتیاجات کودکان اسکاتلندی می باشد. در جهت نیل به چنین هدفی تا اواخر سال2001، تعداد5000 مربی جدید در مراکز آموزشی اسکاتلند تعلیم یافته و برنامه ریزی های آموزشی و متد های سرمایه گذاری مورد ارزیابی قرار گرفته و ارتقاءیافتند.بر اساس برنامه ریزی های جدید خانواده های کارگر برخوردار از2کودک از هزینه های مراقبتی و حمایتهای بیشتر دولتی برخوردار گردیده و بودجه های مربوطه نیز تا 4/8 میلیون پوند در سال افزایش می یابند.علاوه بر این بالغ بر 5 میلیون پوند بودجه اضافی طی سال 99-1998 و 25 میلیون پوند طی سال 2003-1999 در جهت توسعه طرح های مراقبتی کودکان در خارج از محیط های آموزشی هزینه می گردد.لازم به ذکر است که عمده مبالغ اضافی بودجه اختصاص یافته در جهت اجرای طرح های مراقبتی و آموزشی کودکان اقلیت های قومی و نژادی مستقر در کشور هزینه می گردد.علاوه بر این مراکز تلفنی، جهت برقراری ارتباط با والدین کودکان و ارائه خدمات اطلاع رسانی در زمینه طرح های مذکور به آنان احداث گردیده است.
در ایرلند شمالی نیز طرح استراتژی ملی مراقبت از کودکان ایرلندی در مورخه 19 آوریل 1999 در جهت تقویت خدمات مراقبتی کودکان سراسر کشور به اجرا در آمد. در حال حاضر اکثریت مراکز مراقبتی کشور ایرلند توسط مراکز و بخش های خصوصی اداره می گردد. تعداد43200 مرکز مراقبتی کودکان ایرلندی من جمله مهدهای کودک روزانه، مراکز تفریحی- ورزشی، انجمن پرستاران کودک، کلوپ های تفریحی خارج از محیط مدارس و اردو های تفریحی به ارائه خدمات مراقبتی مبادرت می نمایند.به عبارت دیگر مراکز فوق با ارائه خدمات مراقبتی بیش از13هزارکودک ایرلندی معادل 85 درصد از کل کودکان رده های سنی 5-3 سال را تحت پوشش قرار داده اند.طی سال های2002- 1999، بالغ بر61 میلیون پوند بودجه اضافی جهت ارائه خدمات اولیه مراقبتی بیشتر به کودکان اختصاص یافت. علاوه بر این بالغ بر9میلیون پوند نیز به تربیت مربیان طرح مراقبت از کودکان ایرلندی اختصاص یافت. لازم به ذکر است که بالغ بر5 میلیون پوند از بودجه طرح مراقبت از کودکان از محل صندوق بنیاد کودکان اتحادیه اروپا تامین می گردد.
5 -طرح آغاز اطمینان
طرح آغاز اطمینان از جمله پروژه های محلی آموزشی است که از خانواده های برخوردار از کودکان زیر رده سنی4 سال حمایت می نماید. هدف از طراحی و اجرای چنین طرحی، به مورد اجرا در آوردن تعداد 500 برنامه محلی تا سال 2004 در انگلستان است. گفتنی است که با اجرای طرح آغاز اطمینان، بالغ بر400 هزار کودک انگلیسی تحت پوشش قرار می گیرند. طبق آمار بدست آمده تا سپتامبر2001، بالغ بر437برنامه ارائه گردیده که192 طرح، به ارائه خدمات مبادرت نموده اند که از جمله چنین خدماتی می توان به برپایی جلسات ملاقات با والدین جدید ظرف2ماه اول تولد، حمایت در جهت مراقبت بهتر از کودکان، فراهم سازی امکانات تفریحی و سرگرمی، آموزشهای اولیه و دسترسی کودکان به مراقبتهای بهداشتی اشاره نمود. علاوه بر این، توصیه هایی نیز درخصوص حمایت پس از تولد،تغذیه سالم و کسب شغل مناسب به والدین کودکان ارائه می گردد. لازم به ذکر است که برنامه های آغاز اطمینان مشابهی در سایر قسمتهای بریتانیای کبیر به مورد اجرا گذارده شده است.
آمار آموزشی
نرخ مراکز و تعداد کودکان ثبت نامی مراکز آموزش پیش دبستانی طی سالهای93/1992
تعداد کودکان ثبت نامی
کادر آموزشی
مراکز آموزشی پیش دبستانی
انگلستان
200/53
600 /1
561
ولز
(تمام وقت) 029/1 (پاره وقت) 525/2
113
52

نرخ ثبت نامی کودکان رده های سنی4-3 سال در مراکزآموزش پیش دبستانی
کودکان رده های سنی4- 3 سال

4
3
2
سال تحصیلی
87%89
%94
%93
%93
%92
%93
%9
5%
38%
39%
36%
44%
45%
47%
49%
50%
5%6
%5
%6
%6
%6
%7
%7
%
90-89
91-90
92-91
94-93
95-94
96- 95
97-96
98- 97

با توجه به جدول فوق می توان گفت که نسبت کودکان رده سنی 2 سال که تحت تعلیم مراکز آموزش پیش دبستانی من جمله مهدهای کودک قرار گرفته اند تا سال 98-97 بر 70درصد بالغ گردیده است.نرخ ثبت نامی کودکان رده سنی 3 سال نیز از 40% طی سال 90-89 به 50% طی سال 98-97 افزایش یافته است. نرخ ثبت نامی کودکان رده سنی 4 سال نیز از 90% طی سال 90-89 به 95% طی سال 98- 97 بالغ گردیده است.
آموزش پیش دبستانی
کشورپاکستان
مقطع آموزش پیش دبستانی در کشور پاکستان مدت زمان 6 ماه به طول انجامیده و از سن5سالگی آغاز می گردد.گفتنی است که کلیه برنامه های آموزشی و مراقبتی مراکز آموزش پیش دبستانی کشور پاکستان به صورت اجباری و رایگان به کلیه کودکان پاکستانی ارائه می گردد.مهدکودک از جمله اولین مکان های آموزشی کشور پاکستان به شمار می آیدکه کودکان را جهت آموزش و تربیت بدانجا می سپارند. پس از مهدکودک دوره آمادگی است، این مرحله از مراحل آموزش بمدت 1سال برای کودکانی که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند در کودکستانها ارائه می گردد.گذراندن دوره آمادگی برای کودکان بین رده های سنی 4 تا 5 سال که قصد ورود به مقطع ابتدایی را دارند، الزامی است. چراکه والدین کودکان به هنگام ثبت نام کودکان خود در مدارس ابتدایی، ملزم به ارائه مدرک قبولی دوره آمادگی فرزند خود را می باشند.هدف از گذراندن این دوره ، آشنایی کودکان با دروس، ضوابط، شرایط مدرسه و همچنین تقویت و پرورش قابلیت های فکری و روحی و اجتماعی آنان و نهایتا آماده سازی کودکان جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی است..
آموزش پیش دبستانی
کشوراندونزی
ساختار آموزشی
طول دوره آموزش پیش دبستانی1/ 2سال است که ازسن 4سالگی آغاز گردیده و تا سن6سالگی به طول می انجامد. این مقطع آموزشی در زمره آموزش رسمی و رایگان بوده اما گذراندن آن برای کودکان اجباری نمی باشد. طبق آمارسال 1994،نسبت مربیان به کودکان در مراکز آموزش پیش دبستانی به نسبت 9/ 16است.این آموزش مبنایی است برای رشدو ارتقاء دانش،مهارت وقوه ابتکارکودک،ازمیان انواع آموزشهای پیش دبستانی،مهدکودک رایجتراست که مدت یک تادوسال برای کودکان4تا6ساله بطول می انجامد.کودکستان نیز برای بچه های 3ساله و کوچکتر است.
تعداد کل معلمان
تعداد کل ثبت نامی
تعدادمدارس
سال تحصیلی
29367
1604208
39121
199
93429
1614715
39284
1991
95585
1596283
40007
1992
96466
1636342
40506
1993
کودکستان و مهد کودک
کودکستان(KB) موسسه ای است برای رفاه اجتماعی کودکان و یکی از مدارس پیش دبستانی به حساب می آید. اساسی ترین اهداف این گونه موسسات این است که فعالیتهای آموزشی را فراهم ببینید که باعث رشد و توسعه جسم وذهن کودکان شود وهمچنین نیروی ابتکار، خلاقیت و تفکر آنان رانیزرشد دهد.مهد کودک(TPA) برای مراقبت از نوزادانی که والدین آنها مشغول به کار هستند تدارک دیده شده است. در کشور اندونزی، سازمانهای مربوطه همچون سازمان امور اجتماعی، سازمان فرهنگ و آموزش و انجمنها و موسسات خود اداره می شوند. براساس قانون مصوبه دولت درباره آموزش پیش دبستانی، تنها کودکان زیر سه سال می توانند در کودکستانها و مهدکودکها پذیرفته شوند. با وجود اینکه اطلاعات متناوب دقیق و کاملی از تعداد کودکستانها و مهد کودکها در دسترس نیست، اما می توان تعداد این نوع موسسه، در کشور اندونزی را نسبتاً کم تخمین زد. از اطلاعات بدست آمده در سال 1997 این طور برآورد می شود که از میان کودکستانهای موجود در استانها و شهرهای بزرگ اندونزی تعداد 202 کودکستان با ظرفیت 6185 نفری، از سری موسسات خصوصی اداره می شده اند و حدود 759 مهدکودک با ظرفیت 17048 نفری، که در ادارات، بازارها و باغها قرار داشتند از طرف دولت حمایت می شده است. تقریباً می توان گفت که تعداد کودکان 3 تا 5 سالی که در برنامه های ECD از طریق KB(کودکستانها) و TPA(مهدکودکهایی)که ازسوی سازمان امور اجتماعی وسازمان فرهنگ و آموزش(MOEC) اداره می شوند، نسبتاً کم است. این رقم درسال 1997 به 14/0 درصد در سطح مهدکودکها و 005/0 درصد درسطح کودکستانها می رسد. اطلاعات جمع آوری شده که میزان شرکت کنندگان را که بر اساس جنسیت آنها تخمین زده، قابل دسترسی نیست. بر اساس اطلاعات بدست آمده در سالهای 1997 و1998، این طور به نظر می رسد که افزایشی بالغ بر19/10درصد در تعداد کودکستاتها وجود داشته است. بر طبق اطلاعات جمع آوری شده، هنوز همه استانها دارای کودکستان نمی باشند. از 27 استان، فقط 13 استان کودکستان دارند.
کودکستانها به عنوان مدارس پیش دبستانی، از طریق کانان مدرسه ای به اجرا در می آیند تا کمکی باشند برای رشد نگرش اساسی، شناخت، مهارت و خلاقیت کودکان در بیرون از محیط خانواده قبل از ورود به مقطع آموزش ابتدایی. کودکان شرکت کننده در این کودکستانها، کودکان 4 تا 6 سال می باشند، چرا که در این مقطع آموزشی از کودکان شرکت کننده، انتظار می رود که قادر به درک و جذب برنامه های ارائه شده در این کودکستانها(TK) باشند. در کشور اندونزی این نوع آموزش هنوز از جمعیت بالایی برخوردار نیست، بطوریکه، با وجود افزایشی که در میزان ناخالص پذیرش((GER)Gross Exrollment Rate) وجود داشته است، اما هنوز آن طور که باید و شایست نیست. در نواحی شهرنشین میزان ناخالص پذیرش(GER) کودکان در کودکستانها بالغ بر 65/36 درصد در 1990 بوده است که این رقم تا 46/43 درصد در سال 1995 افزایش داشته است. این کاهش 96/41 درصدی درسال 1996 رخ داد و پس از آن کاهش ها و افزایش های نامحسوس دیگر نیز وجود داشته،و بالاخره در سال 2000 میزان ناخالص پذیرش(GER) را تا 30/42 درصد تخمین زده اند.در نواحی روستا نشین درصد شرکت کنندگان کمتر از نواحی شهری است. و از لحاظ کاهش و افزایش، همان وضعیت که در شهرها می بینیم در مورد آنها نیز صادق است. با وجودی کمی شرکت کنندگان، اما افزایشی را از 94/8 درصد تا 23/11 درصد مابین سالها 1990 تا 1995 داشته ایم. در طی یک دوره 10 ساله افزایش شمار کودکان دختر و پسر در کودکستانهای خصوصی بیشتر از کودکستانها عمومی بوده است.در سال 1990 شمار دانش آموزان در کودکستانهای خصوصی 42/16درصد بوده درحالی که شمار دانش آموزان در کودکستانهای عمومی فقط 07/0 درصد بوده است.هرسال این درصد افزایش پیدا کرد تا اینکه درسال 1995درصد شرکت کنندگان کودکستانهای خصوصی به 13/20 ودرصد شرکت کنندگان کودکستانهای دولتی به 10/0 رسید. شمار شرکت کنندگان در مدارس خصوصی در سال 1996 کاهش 86/18 درصدی داشته و در سال 2000 افزایش 88/19 درصدی. درحالی که کودکستانهای دولتی تا سال 2000، با وجود نامحسوس بودن، دائماً افزایش داشته است به طوریکه این درصد در سال 2000 تا 17/0 درصد تخمین زده شده است. شمار کودکان دختر و پسر در کودکستانهای دولتی به نظر یکسان می رسد، اما درکودکستانهای خصوصی نه. در سال 1990 تفاوت مابین تعداد کودکان دختر و پسر نسبتاً زیاد است بطوریکه 55/13 درصد کودک پسر و 51/19 درصد کودک دختر در این کودکستانهای خصوصی شرکت داشته اند. این رقم در سال 1995 تقریباً متعادل می شود و اینطور تخمین زده می شود که در سال 2000 شمار کودکان دختر 46/20 درصد و کودکان سر 31/19 درصد خواهد بود(الحاق جدول 6 را ببینید). علت این شرایط و وضعیت این است که بیشتر کودکستانها نه از جانب دولت، که از جانب بخش ها خصوصی اداره می شوند؛ بطوریکه هنوز جامعه کم درآمدتر نتوانسته اند از این برنامه استفاده کنند.هنوز اطلاعات درباره درصد دانش آموزان سال اول ابتدایی، که شانس حضور در برنامه ECD را دارند تهیه دیده نشده است. به هر حال، بر اساس بررسی تعداد کل دانش آموزان سال اول ابتدایی که قبلاً در مدارس پیش دانشگاهی شرکت داشته اند را می توان تقریباً درصد دانش آموزان مقطع ابتدایی که در مدارس پیش دبستانی شرکت داشته اند بسیار کم بوده است، حدود 6/26 درصد در سال 1994 و در سالهای 96/1995 حدود 11/27 درصد که درسالهای 97/1996 به 45/27 درصد افزایش یافت، اگر چه یک مدت بعد یعنی در سالهای 98/1997 به 26/23 درصد کاهش یافت.این آمار نشان می دهد که کودکانی که شانس ورود به مدارس پیش دبستانی را قبل از ورود به مقطع ابتدایی(SD) دارند کمتر از 30 درصد می باشد. این در حالی است که بر اساس یافته های تحقیقی که توسط دفتر توسعه و تحقیق فرهنگی و آموزش (The Office Of Educational and Culturch Research and Development)(Balitbang Dikbud) با همکاری موسسات مربوطه دیگر انجام گرفته، نشان می دهد که تفاوتی در توانایی دانش آموزان که در کودکستانها شرکت کرده اند و آنهایی که شرکت نداشته اند وجود دارد، مخصوصاً در توانایی زبان و مهارتهای اجتماعی آنها
برنامه های آموزشی
ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مراکز آموزش پیش دبستانی اندونزی میتوان از موارد ذیل نام برد:
پنکاسیلا
آموزش علوم اخلاقی و دینی
اصول و قوانین
مهارتهای زبانی
انگیزش هارمونی
خلاقیت
مهارتهای اجتماعی
مهارتهای دستی
توانائیهای بدنی
بهداشت
اهداف آموزشی
هدف آموزش پیش دبستانی افزایش رشد جسمی و فکری محصلان درخارج از محیط خانواده و قبل از ورود به دبستان می باشد.از جمله دیگر اهداف مقطع آموزش پیش دبستانی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
تقویت رشد جسمی و ذهنی کودکان خارج از محیط خانواده قبل از ورود به مدرسه ابتدایی و برنامه آموزشی خارج از مدرسه .
رشد گرایشات،دانش،مهارت و توانائیهای اخلاق به منظور اینکه کودکان با محیط سریعتر و آسانتر وفق پیدا کرده و رشد و توسعه بیشتری بیابند .
معضلات آموزشی
اصلیترین معضل پیش روی مراکز آموزش پیش دبستانی ،عدم توسعه مراقبتهای کودکان طی سالهای اولیه زندگی است.درحالیکه تمام مردم درتلاش برای افزایش تحقق این برنامه هستند، بحران اقتصادی موجود در کشور اندونزی تاثیری جدی درتحقق همه برنامه های آموزشی از جمله برنامه آموزشی متعلق به کودکان درسالهای اولیه تولد آنها داشته است. جامعه مستقیماً تاثیرات اجتماعی آن را تجربه کرده است، مخصوصاً مراقبتهای بهداشتی برای کودکان درسالهای اولیه تولد بسیار نا امید کننده است. این بحران باعث شده است که مردم نتوانند ازغذاهای مناسب و با کیفیت بالا استفاده کنند، بخصوص مردم فقیر چرا که آنها قادر نیستند هم غذاهایی با کیفیت بالا بخرند و هم با کمیت بالا. علاوه بر این، کاهش بوجود آمده در خدمات بهداشتی نیز مسائل تغذیه ای و بهداشتی زیادی برای جامعه بخصوص برای کودکان و مادران باردار، به بار آورده است .
اگرچه ، اطلاعات خاصی در دسترس نیست ، با وجود این اینطور تصور می رود که تا پایان سال 1998، 4 میلیون کودک زیر 2سال از سوءتغذیه ای که به خاطر بحران اقتصادی بوجود آمده بوده، رنج می بردند. اگر به این رقم کل، شمار دیگر نوزادان را نیز اضافه کنیم این تعداد دو برابر خواهند شد . وضعیت موجود توسعه هوش کودکان علاوه بر کیفیتشان را به تاخیر می اندازدکه این خود بینی از اثرات کمبود مراقبتهای بهداشتی در طول دوران کودکی است که بحران اقتصادی منجر به آن شده است.کودکان نمی توانند بطور مطلوب پیشرفت کنند چرا که نیازهایشان درزمانی که در خانه از آنها مراقبت می شود، تحقق نمی یابد.درکشوراندونزی،مهدکودکها و کودکستانهایی برای کودکان پیش دبستانی وجود دارد، اطلاعات جمع آوری شده اینطور نشان می دهد که درصد کودکانی که تا به حال به تحصیل پرداخته اند نسبتاً کم بوده است.با وجود چنین وضعیت اقتصادی،نیازبه ارجحیت بیشتری نسبت به فرستادن کودکان به مهد کودکها و کودکستانها، دارد. علاوه بر این، شهریه های مدارس و هزینه های دیگری که برای کمک به مهد کودکها و کودکستانها باید پرداخت بسیارگران است.بعلاوه،کیفیت مهد کودکها و کودکستانها هنوز پایین است، از جمله کیفیت معلمان ومراحل تدریس و یادگیری که همه اینها به خاطر فقدان حمایت مالی ایجاد شده است.
ازجمله دیگر معضلات میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
میزان شرکت دانش آموزان 2تا 4سال درکشور اندونزی تنها 2درصد است ؛که خیلی کمتراز حد متعارف 41 درصدی کشورهای عضو برنامه OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) می باشد.
وجود پراکندگی غیر عادی مدارس هم از جنبه استانی و هم از جنبه شهری روستایی
عدم برخورداری اغلب مربیان پیش دبستانی ازحداقل توانایی لازم برای این کار را ندارند، البته طی چند سال گذشته،برنامه آموزش پیش دبستانی رشد منطقی داشته است،هم از لحاظ تعداد وهم از لحاظ کیفیت نوع برنامه.
اصلاحات آموزشی
دو نوع تلاش در جهت اصلاح و شناساندن آموزش پیش دبستانی به جامعه انجام گرفته است.
اول ، تلاشهایی که از طریق سازمانهای غیر دولتی انجام گرفته از جمله :
اتخاذ روشهای جدید برای مراقبت های بهتر از کودکان درسالهای اولیه تولد
ارائه خدمات بهتر به کودکان درسالهای اولیه تولد توسط سازمانهای غیر دولتی به شرح ذیل :
تخصیص جیره غذایی به کودکان زیر5سال
فراهم سازی محیط رقابتی برای کودکان سالم
ارائه خدمات بهتر به مادران و کودکان
دوم تلاشهایی که از طریق برنامه های آموزشی انجام گرفته شده است ، از جمله :
توسعه آموزش پیش دبستانی
اصلاح کیفیت معلمان پیش دبستانی
بررسی و تحقیق در مراحل خاصی از رشد کودکان در سالهای اولیه تولد
از جمله دیگر اصلاحات اعمال گردیده میتوان از موارد ذیل نام برد:
تاکید بر اجرای طرح آموزشی ECD با تاکید بر بهبود و ارتقاء امکانات آموزشی کودکان متعلق به خانواده های بی بضاعت
رسیدگی مستقیم به کودکان به واسطه موسسات مراقبتی کودکان
افزایش مشارکت جامعه در برنامه های آموزشی
افزایش آگاهی جامعه از اهمیت برنامه های آموزشی
توسعه شبکه اجرای برنامه های پیشرفت کودکان
بهبود تغذیه کودکان به واسطه وضعیت اقتصادی خانواده هایی که این روزها به سبب وجود بحران اقتصادی رچار رکود شده اند .
علاوه بر این، برنامه های چندی به منظور رسیدگی به کودکان از طریق پایگاههای دولتی و غیره دولتی و موسسات بین المللی به اجرا در آمده است که از جمله مهمترین این قبیل برنامه ها میتوان از موارد ذیل نام برد :
تدارک غذای اضافی برای کودکان مناطق فقیرنشین (IDT) به منظور بهبود وضع تغذیه کودکان و افزایش آگاهی والدین و جامعه
گفتنیست که مجری اصلی برنامه های مذکور،پایگاه YKAI (Yayasan Kesejahteruan Anak Indonesia) می باشد.
ایجاد رقابت در زمینه رفاه کودکان اندونزیایی طی سال 1998
لازم به ذکر است که در چنین برنامه هایی بالغ بر144161نوزاد شرکت داشته اند.هدف این برنامه افزایش آگاهی جامعه از استقلال پایگاه YKAL در توسعه و راهبری کودکان است.
اصلاح خدمات بهداشتی ویزه مادران و کودکان
از طریق حمایت مالی از جانب دولت ژاپن ، پروژه ای درجهت بهبود خدمات بهداشتی مادران و کودکان درسولاوسی شمالی (North Sulawesi)دردست اجراست.هدف این برنامه اصلاح کیفیت منابع انسانی در مناطق روستایی است .
اصلاح کیفیت تغذیه کودکان
از طریق برنامه شبکه ایمنی جامعه (JPS) ، به خاطر سلامت 243000 نوزاد کودک در استان جاوای شرقی (East Java) ، کیفیت غذایی و بهداشت بهبود خواهد یافت و در حدود 14000 نوزاد را به عنوان نوزادانی که از سوء تغذیه رنج می برند طبقه بندی کرده اند.
اجرای فعالیتهایی چند در زمینه آموزش حمایت از بهداشت و تغذیه
احداث کودکستانها و مراکز مراقبتی کودکان در کلیه استانهای کشور
طی سالهای1993تا1998،کشوراندونزی،کودکستانهایی درسراسر استانهای کشوراحداث کرده است.علاوه براین کلیه کودکستانهای دولتی احداث شده ازامکانات لازم و حمایت مالی برخوردارند.
بهبود کیفی مربیان مراکز پیش دبستانی و کودکستانها
در سال 1994، برنامه ای به نام ارائه مدرک دیپلم ( Diploma 2 ) به معلمان کودکستانها در 3 موسسه تربیت معلم (IKIP) به مورد اجرا درآمد. این برنامه همچنین در دانشگاههای آزاد نیز به اجرا در آمد تا از این طریق فرصتی به معلمان کودکستانها داده شود تا حرفه معلمی خود را ارتقاء دادند.
اعمال تلاشهایی درجهت اصلاح کودکستانها و مهدکودکها از طریق تحقیقات و بررسی جامع و سراسری تعیین توانایی کودکان 0 تا 6 سال واجرای روشهای آموزشی جایگزین برای تربیت آنان به واسطه انجام فعالیتهای تحقیقی عمده چنین تحقیقاتی از سوی تحصیل کرده ها انجام می گیردتا دولت اندونزی را در تدارک برنامه آموزشی برای مهد کودکها یاری کنند. بانک جهانی از این تحقیقات حمایت مالی میکند تا تحقیقاتی را در زمینه سیاست توسعه اساسی و برنامه مشاوره ای کودکان کم سن و سال انجام گیرد تا از این طریق بتوانند موارد زیر را مورد مطالعه و بررسی بیشتری قرار دهند:
توسعه وضعیت کودکان کم سن و سال(0 تا 6 سال)
تبیین قوانین گوناگون مربوط به راهبری و آموزش کودکان کم سن و سال
طراحی و اجرای برنامه های آموزشی گوناگون ، مربوط به تغذیه ، بهداشت و آموزش کودکان .
مقایسه ساختارواهداف آموزشی درچندکشور مختلف :
هلند :
ساختارآموزشی
حضور دردوره آموزشی پیش دبستانی برای کودکان اختیاری بوده واین دوره مختص کودکان سنین
( 6-5/2) ساله می باشد این دوره آموزشی کاملاً رایگان بوده ونرخ شرکت کودک سه ساله 92% وکودکان چهارساله 97% وکودکان پنج سال وبالا 100% درصد است همانگونه که ازنام این دوره پیداست دوره آمادگی برای آموزش ابتدایی به شمارمی رود .
اهداف آموزشی
ازجمله اهداف کلی آموزش پیش دبستانی میتوان به مواردذیل اشاره نمود :
– پرورش خلاقیتهای ذهنی وتعادل فیزیکی کودکان
– پرورش مهارتهای فکری کودکان
– پرورش مهارتهای ارتباطی وگفتاری کودکان
– پرورش استقلال وخلاقیت کودکان
درایالت فلاندر مدارس پیش دبستانی استثنایی ویژه کودکان عقب مانده ذهنی وجسمی نیز وجوددارد مدارس پیش دبستانی مختلط بده ودربیشتر موارد به یک مدرسه ابتدایی چسبیده هستند دربیشتر مدارس پیش دبستانی براساس اندازه مدرسه ، کودکان درسه گروه سنی طبقه بندی می شوند وهرگروه به دست یک مربی سپرده میشود سال تحصیلی مدارس پیش دبستانی مانند مدارس ابتدایی است .دراین قبیل مدارس ارزیابی عمدتاً براساس مشاهدات مربی صورت می پذیرد وکودکان بطور خودکار به کلاس بالاتر ارتقا می یابند مراکز مشاوره همگام بایک نیم آموزشی میزان پیشرفت کودکان راموردبررسی قرارمی دهند .
آلمان
ساختارآموزشی
دربخش آلمانی زبان بلژیک آموزش پیش دبستانی یا کودکستان یک بخش ثابت ازنظام آموزشی می باشد . این دوره آموزشی کاملاً اختیاری وبدون هزینه بوده ومختص بچه های سنین 6-2،5 سال می باشد دربرخی ازموارداستثنایی برای کودکان بیشتر از 7 ساله می باشد کودکان 3 ساله به بالا بیشترین حضور در این دوره رابه خود اختصاص داده اند که این میزان به 95% بالغ می گردد.
آموزش پیش دبستانی داراری یک عملکرد اجتماعی ویژه بوده وبرای ورود به آموزش ابتدایی یک دوره آمادگی می شود .
اهداف آموزشی
اهداف کلی آموزش پیش دبستانی درمواردزیر نهفته است :
– رشد عقلانی وفیزیک وروانی
– توسعه مهارتهای ذهنی
-گسترش برقرار ارتباط بادیگرکودکان
– گسترش استقلال کودکان
– رشد خلاقیت کودکان
آموزش پیش دبستانی درکودکستانها ارائه شده ومعمولاً این قبیل مراکزآموزشی به مدارس ابتدایی چسبیده هستند همچنین خاطر نشان می شود که درهر سه شبکه آموزشی سابق الذکر ، کودکستانها حضوری فعال دارند .دربیشتر مواقع کودکستانها بنابه اندازه آنها وسن کودکان ، کلاس بندی ویا گروه بندی شده ولی دربرخی ازمناطق روستایی که مدارس کوچک به اندازه کافی شاگردی برای گروه بندی دراختیارندارند ، کودکان سنین مختلف رابه شکل یک خانواده کلاس بندی می کنند دراین قبیل کلاسها بیست کودک مشغول فراگیری می شوند .کودکان درکودکستانها تحت نظارت مربیان کودک قرارمی گیرند هرمربی مهدکودک عهده دار کلاس ازکودکان شده ولی در برخی مواقع بنا به مقررات داخلی مهد کودک مربیان کلاسهای مختلف بایکدیگر همکاری می نمایند .جدول زمانی کودکستانها تغییر پذیر بوده وهیچگونه آموزش رسمی به کودکان داده نمی شود البته کودکان دراین قبیل مراکز به انجام فعالیتهای متنوع نظیر فعالیتهای هنری ، ذهنی ، زبانی ، موسیقیایی وعلمی واردار می شوند . اما به آنان درس رسمی داده نمی شود همچنین دراین سطح هیچ گونه ارزیابی تحصیلی ویا امتحان کتبی ازکودکان بعمل نمی آید وارزیابی عمدتاً به اساس مشاهدات مربیان مهد ازعملکرد رفتاری کودکان صورت می پذیرد . دراین دوره کودکان بدون هیچ گونه محدودیتی به کلاس بالاتر ارتقا می یابند .
مراکز pms همراه باتیم آموزشی مهدکودک میزان درجه بلوغ ورشد فکری وجسمی کودک راارزیابی قرارمی دهند کودکان چهارروزونیم درهفته به مهدکودک رفته ودرسال اول کودکستان ، چنانچه والدین آنها مایل باشند، می توانند درشیفت صبحگاهی به مهدکودک بروند طول دوره تحصیلی کودکستان همانند دوره تحصیلات پایه می باشد که درآن دو ماه تعطیلات تابستانی ودوهفته تعطیلات عید کریسمس وجوددارد.
4-اتریش
ساختار آموزشی
مهد کودکها سبک سنتی از آموزش پیش دبستانی برای کودکان 3 تا 6 سال در اطریش می باشند. با این وجود، این مهد کودکها شکلی جدا از نظام آموزشی نمی باشند. مهد کودک ها اختیاری می باشند و کودکان در وهله اول با والدینشان حضور می یابند. در سالهای 92/ 1991، 6/85 در صد کل کودکان در اطریش از سن 5 تا 6 سالگی در مهد کودکها حضور یافتند (در سال های 61/1960 این رقم تنها معادل 5/23 در صد بود)، اختلافات منطقه ای چشمگیر در میزان ایجاد مهد کودک وجود دارند. هر کسی که تمایل و درخواست ایجاد مهد کودک می نماید مجبور به رعایت تعدادی از شروطی است مبنی بر اینکه قیمومت مهد کودک آموزشی رعایت گردد. مهد کودک های دولتی ( توسط دولت، ایالتها یا شهرداریها تاسیس یافته اند ) و مهد کودک های خصوصی وجود دارند. بعضی از مهد کودک های خصوصی توسط مربیان و والدین بعنوان گروه های مستقل اداره و کنترل می شوند. اکثر مهد کودکها توسط شهرداریها ( تقریباً 75 درصد) تاسیس یافته اند. هزینه های اجرائی و کارمندان عموماً توسط بخش اداره کنندگان تامین و تقبل می گردد. سهمی که توسط ایالتها جهت هزینه استقرار و عملکرد یک مهد کودک پرداخت می شود بطور چشمگیری متغیر می باشد ؛ این امر بویژه در مهد کودک های خصوصی صدق می نماید
: اهداف آموزشی
اهداف مهد کودک ها به خصوص روی نکات زیر متمرکز شده اند
• حمایت و تکمیل تعلیم و تربیت خانوادگی (تاکید بر همراهی و همکاری باوالدین تربیتی کودکان است)
• ارائه خدمات تکامل فردی توسط تدابیر مناسب در گروه های هم سن و سال
• ارتباطات آموزش اساسی مذهبی و آداب و رسوم
• آماده کردن برای ورود به مدرسه تحت همراهی والدین و مدرسه
برخی از ایالت ها تاکید دارند که این اهداف بر طبق شیوه های مطمئن آموزشی – تربیتی ویژه کودکان و بدور از برگزاری کلاس ها به شیوه مدارس قابل دستیابی اند.مهد کودک های آموزشی کودکان استثنایی در کنار مد نظر قرار دادن اهداف کلی فوق، تکیه خاصی بر روی نگهداری و مراقبت از بچه های دارای نیاز های خاصی(اختلال عقب ماندگی، معلول جسمی، اختلال توانایی جزئی) با کمک شیوه های موفق ، علمی و درمانی – تربیتی دارند
آموزش پیش دبستانی
برنامه های مراقبتی کودکان
درکشور لیبی مراقبت های اولیه از کودکان در برگیرنده فعالیت های سازماندهی شده می باشد. هدف از احرای مراقبت های اولیه توجه به نیازها و علایق اولیه کودکان به فرآیند یادگیری از دوران تولد تا رده سنی6 سال می باشد. در این راستا دولت لیبی با همکاری موسسات آموزشی، بهداشتی، تغذیه و رفاه اجتماعی مبادرت به اجرای طرحهای مراقبتی و آموزشی ویژه کودکان نموده است، تا از این طریق علاوه برآورد نیازهای آموزشی و بهداشتی کودکان پیش دبستانی،خانواده های کم درآمد و کودکان استثنایی را نیز تحت پوشش قرار دهد. گفتنی است که سیاست مذکور مختص کشور لیبی نبوده و سایرکشورها نیز با توجه به نظام اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی خود به اجرای آن مبادرت می نمایند. درکشور لیبی بخش خصوصی در راستای اجرای برخی از طرح های آموزشی ویژه کودکان از طریق سیستم آموزش آزاد با بخش دولتی همکاری می نماید.
از جمله مهمترین موسسات ارائه کننده خدمات مراقبتی کودکان می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
مراکز پیش دبستانی عمومی
مراکز مذکور بخشی از نظام آموزشی کشور محسوب می گردند. مراکز پیش دبستانی به ارائه آموزش های متنوع اجتماعی ، ورزشی و فکری به کودکان پیش از ورود به مقطع ابتدایی مبادرت می نمایند. به عبارت دیگر این قبیل مراکز به آماده سازی کودکان جهت به مراکز آموزش ابتدایی می پردازند. لازم به ذکر است که روند انجام چنین آموزشی با استفاده از کلیه ابزار آموزشی و همکاری نزدیک خانواده های کودکان انجام پذیر است.
از جمله مهمترین اهداف تشکیل دوره های آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1-فراهم سازی محیطی آرام و مطمئن جهت رشد شخصیتی کودکان و ایجاد شرایط لازم و مناسب جهت رشد و توسعه خلاقیت، استقلال و استعدادهای کودکان بر اساس خود واقعی آنان به نحویکه به راحتی با همسالان خود ارتباط برقرار نموده و در فعالیتهای اجتماعی مشارکت نمایند.
2-جهت دهی به رفتارهای خاص کودکان در راستای رفتارهای معقول و عامه پسند
3- آموزش عادات خوب به کودکان و تلاش جهت نهادینه نمودن چنین عاداتی به واسطه تشویق مثبت
4-تحریک و ترغیب حس کنجکاوی کودکان به منظور کشف پدیده های اجتماعی و طبیعی مطابق با سطح هوش و استعداد آنان
5-تحریک و تقویت هوش و استعداد کودکان و توسعه توانایی های یادگیری در آنان
6- تقویت زبان آموزشی کودکان درجهت تسهیل برقراری ارتباط وی با دیگران و تشویق آنان به استفاده از گفتارهای پسندیده و حس زیبایی دوستی
7- ارتقاء و رشد سطوح رفتاری ، زبانی و اجتماعی کودکان در جهت آماده سازی آنان برای ورود به مقطع آموزش ابتدایی
8- ارائه آموزشهای مذهبی در جهت رشد معنوی و مذهبی کودکان
علاوه بر این مراکز آموزش پیش دبستانی به تشویق و ترغیب کودکان به انجام فعالیت های متنوعی اعم از بدنی، فکری ، عقلانی ، اجتماعی ، عاطفی و آموزشی مبادرت می نماید.
گفتنی است که یک چنین فعالیت هایی با توجه خاص بر جنبه های معنوی ، دینی ، اخلاقی ، حس زیبایی دوستی ، ذوق هنری ، علائق دنیوی و هماهنگی با محیط زیست صورت می پذیرد.
طول دوره های آموزشی پیش دبستانی مشتمل بر2 سال آموزشی بوده و کودکانی که در پایان سال تحصیلی به سن4سالگی رسیده باشند از مجوز ورود به این کلاس ها برخوردار می گردند.
تعداد کلاس ها و مربیان مراکز آموزش پیش دبستانی مستقر در مناطق مختلف کشور

منطقه
تعداد موسسات آموزشی
تعداد معلمین
تعداد بخش ها
1
بسا
موسسات وابسته به مدارس ابتدایی
موسسات مستقل

2
سارت
0
1
24
12
3
الخبه
0
1
24
4
4
نالوت
0
1
—
3
5
الواحات
10
1
90
11
6
مسرتا
4
1
78
5
7
مرزوق
0
5
61
27
8
وادی ا لحیات
3
12
92
58
9
دارنا
0
4
30
24
10
بن قاضی
0
3
94
22
11
المرکب
0
8
257
53
12
تریپولی
0
3
67
30
13
الجفرا
0
9
209
38
14
الچتک
0
7
111
34
15
ساحل جفرا
0
6
62
46
16
النوکت الخمس
0
2
46
6
17

22
0
41
8
لازم به یادآوری است که تلاش های دولت لیبی در راستای مراقبت و ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی به کودکان تنها به کلاس های پیش دبستانی محدود نگردیده بلکه کلیه بخش های دولتی و غیردولتی نیز اقدام به تاسیس مراکز مراقبتی ویژه کودکان نموده است.
نرخ ثبت نام کنندگان مراکز آموزش پیش دبستانی در فواصل سالهای(2000-1990)
سال
تعداد کل کودکان ثبت نامی
تعدادکودکان رده های سنی 5-4 سال
درصد کودکان ثبت نامی
91 – 90
7909
315470
5/2
92 – 91
7906
327770
4/2
93 – 92
9579
340550
8/2
94 – 93
12739
353785
6/3
95 – 94
13699
367555
7/3
96 – 95
13958
365114
8
97 – 96
14004
360342
9/3
98 – 97
13249
285554
6/4
99 – 98
14210
201339
1/7
2000 – 99
18153
187212
7/9
علاوه براین حضور زنان در بخش های تولیدی منجر به ایجاد نوع ویژه ای در ساختار مراکز مراقبتی کودکان گردیده که در آن زنان مسئولیت مراقبت از کودکان را برعهده دارند.
سال
تعداد کل کادر جدید مراکزابتدایی
تعداد کل کارشناسان طرح مرا قبتی کودکان
نسبت کارشناسان به نرخ دانش آموزان ثبت نامی
91 – 90
142900
3732
6 /2
92 – 91
148725
3954
7 /2
93 – 92
194750
3953
2
94 – 93
161020
4789
3
95 – 94
167530
6369
8 /3
96 – 95
174225
6849
9 /3
97 – 96
181300
6979
8 /3
98 – 97
171810
7002
1/ 4
99 – 98
176538
6624
8 /3

نقش مهدکودک درشکل گیری شخصیت کودک

نقش مهدکودک درشکل گیری شخصیت کودکان
برای تحلبل نقش مهدکودک دررشد اجتماعی وذهنی کودکان باید چندمطلب رامدنظر داشته باشیم
دوسال اول زندگی کودک دوران کسب اعتماد درمقابل بی اعتمادی است یعنی کودک درطی دوسال اول زندگی دوران اعتماددرمقابل بی اعتمادی است کودک باتوجه به محیط خانواده ومحبتی که ازاطرافیان وبالاخص مادرمی بیند یادمی گیرد که به دنیا وبه دیگران اعتمادکند یانه ویابه عبارتی خانواده رامحیطی امنی برای خودبداندیاخیر؟ پس کودک درطی این سنین احتیاج به مراقبی دارد که درصددرفع نیازهای طبیعی اوباشد .
موضوع دیگر اضطراب جدایی است که درتمام کودکان بین 67 ماهگی شروع شده اوج آن در1518 ماهگی است واگرباین اضطراب درست برخوردشود در2 سالگی روبه کاهش می گذارد منظوراز اضطراب جدایی این است که کودک درطی این سنین دوست دارد پیش والدیه وبالاخص مادرخودبماند واگر مادر برای مدتی اوراترک کندیاحتی طردکند این اشطراب درکودک شدید می شود .
آشنایی کودک باکودکستان
کودک از3 سالگی آماده ورود به مهدکودک می شود امادراین بین نگرانی والدین ووابستگی کودک مشکلاتی پدید می آورند . به عبارتی ازیک طرف والدین هنوز مطمئن نیستند کودکشان آمادگی لازم رادارد وازطرفی دیگر کودک هنوز خودراوابسته حس می کند وممکن است نخواهدازخانواده جداشود البته این امر برای همه بچه ها یکسان نیست وبعضی به راحتی محیط مهدرامی پذیرند وبه آن دلبستگی پیدامی کنند .اما درمورد کودکان وابسته کارشناسان توصیه می کنند والدین برای حل این مشکل باید قاطعیت داشته باشند اول فکر کنند چه چیزی به صلاح فرزندشان است بعدتصمیم بکیرند ودراین مورد نباید والدین احساساتی شوند باید بتوانند گریه های کودک خود راموقع ورود به مهد تحمل کنند مانند زمانی که گریه های کودک راموقع واکسن زدن تماشا کنند .چراکه به گفته محققین واقعاً مهدکودک مانند واکسن عمل می کند ومی تواند فرزند مارازآسیب های بسیاری واکسینه کند درمورد بچه های وابسته برخی ازکارشناسان معتقدند بهتراست ورودآنهارابه مهدکودک جلوتربیندازیم تابستان زمان مناسبی است چراکه کلاس پیش دبستانی تعطیل است ومهدکودک خلوت تراست ومربیها می توانند برای هرکودک زمان بیشتری راصرف کنند تاکم کم به محیط آنجا خوبگیرد ازطرفی بچه ها می توانند ازبرنامه های تفریحی لذت بیشتری ببرند.
اهمیت مهدکودک
یافته های علمی درزمینه های مختلف نشان می دهد که پشتیبانی ازرشد وتکامل اولیه کودک نه تنها نتایج سرشمار فوری برای کودک ووالدینش دربردارد .
بلکه دربلند مدت موجب توانایی برای ایفای نقش درجامعه نیز می شود .
درچهاردیواری مهدکودک چه می گذرد؟
متاسفانه دراغلب مهدها تعدادمربی بابچه ها هماهنگ نیست ومطابق اصول روانشناسی با کودکان برخورد نمی شود این مسئله موجب شده است دربعضی ازمهدها به دلیل کمبود مربی یا کمی امکانات وفضای آموزشی بچه ها را ساعت هاپای تلویزیون بنشانند وبانمایش فیلم های کارتنی سرگرم کنند درحالی که طبق اصول روان شناسی تماشای تلویزیون مناسب کودکان زیرسن دبستان نیست وخلاقیت آنان راتحت تاثیر قرارمی دهد .
خانم خانه داری که ازمهدرفتن فرزنددوساله اش خاطره تلخی دارد دراین باره می گوید :
فرزند خردسالم روحیه اجتماعی وشلوغی داشت امابرخورد نادرست مربی درمقابل شیطنت های اوموجب شده که دیگر پا به مهدکودک نگذارد .پسرم بااینکه درآن سن ها قادر به اداکردن کلمات نبود باحرکت ابرو پیشانی وجملات نیم بند مدام حرف های مربی اش که اورابااخم ودعواامر به نشستن می کرد به ما می فهماند وقتی موضوع رابامربی درمیان گذاشتم اوبه جای اینکه دررفتارخودتغییر بدهد بالحنی عصبی فرزندم رابه داشتن اختلالات روانی متهم کرد ومراباچشمانی اشکبار راهی خانه کرد این مسئله انگیزه ای شد که به چندروانشناس ومتخصص تربیتی مراجعه کنم آنها نه تنها اختلال روانی فرزندم را تایید نکردند بلکه باانجام تست های مخصوصی اعلام کردند فرزندم بسیار باهوش نیزهست حالاپسرم پنج ساله است اما هنوز باشنیدن نام مهداحساس بدی پیدامی کند انگارخاطره آن روزها درذهنش حک شده است .
این مورد یکی ازچالشهای فراوانی است که درمهدهای کودک نگرانی های زیادی رابوجودآورده که مستلزم نگاه عمیق تر به جایگاه مهدکودک ها درجامعه است اماروی دیگرسکه آن است که نسل دوم انقلاب باعصررسانه های گروهی نظیر تلویزیون واینترنت وبمباران اطلاعاتی همراه است این نسل نیازهای روزمره خودرا باسایر سریع کودکان دنیا برابرمی خواهد روش زندگی وآموزش سایر سریع کودکان دنیا رامی بیند وخودراباآنها مقایسه می کند اینجاست که مسئولان بایدانگیزه های لازم رادرایجاد مراکز آموزشی پیش دبستانی دربین فارغ التحصیلان رشته های مربوط ایجادوامکانات لازم رابه آنان واگذار نمایند . به اعتقاد متخصصان تعلیم وتربیت درجهان امروز مهدکودک ها صرفامحل نگهداری خردسال کمتراز شش سال نیستند بلکه این مراکز مهم پرورشی وتربیتی می توانند نق شمهمی درنظام آموزشی وتریبت کشور ایفا نمایند .
به این ترتیب مهدکودک ها می توانند نسلی سازننده ومتعالی بپرورانند .ازاینروست که صاحبنظران تعلیم وتربیت تشکیل سازمان مستقلی باعنوان سازمان آموزش قبل ازدبستان راضروری می دانند.
فلسفه به صورت رسمی درسطح دانشگاه واردبرنامه آموزشی می شود اغلب دردوره های ویژه ادبیات برای دانش آموزان پیش دانشگاهی وتعدادبسیاری ازدبیرستانها تاحدی به مقدمه فلسفی می پردازد واین امر بدین نکته اشاره می کند که دبیرستانها تاحدی به مقدمه فلسفه می پردازد این امربدین نکته اشاره می کند که افکار مهم فلسفی برای کسانی که دردوره نوجوانی بسر می برند درنظر گرفته نشده است .دودلیل برای پذیرش این دیدگاه مطرح می شود :اول : تفکرفلسفی نیازمندیک سطح پیشرفت شناخت است .که ممکن است هرکس اعتقادداشته باشد این امر فراتر ازدستیابی نوجوان است .
دوم : برنامه آموزشی بدون وجودفلسفه به قدرکافی فشرده است معرفی موضوعی مثل فلسفه نه تنها حواس دانش آموزان راازآنچه بایدیادبگیرند پرت نخواهدکرد بلکه باعث ترغیب آنها می شود تا به جای اینکه صرفاض یادگیرنده باشند نسبت به مسائل حساس باشند
نقش مهدکودک دررشد اجتماعی کودکان :
مادرهرسنی می توانیم باگروه های سنی دیگر ارتباط داشته باشیم اماارتباط باهمسالان لازم است به همین دلیل بایدفرصتی رابرای کودکان فراهم کرد که دراین سن باهمسالان خودرابطه داشته باشند ، بازی کنند ورفتارشایسته سن خودراداشته باشند اگر ماتوان ارتباط بامردم راداشته باشیم درکسب توفیقات نیز پیشرفت خواهیم کرد .
چنانکه شماهرروزه می بینید همسران درارتباط باخانواده های طرفین دچار اختلال رابطه اند .برای جلوگیری ازچنین نقصی درزندگی آینده کودکان باید ازابتدا آن ها رابه محیط هایی برد که بتوانند باگروه های سنی مختلف رابطه داشته باشند .
کودکان درمهد کودک بازی می کنند اجتماعی می شوند وراحت هستند .درکنارشادوبازی کمی مارافراموش می کنند که بسیارخوب است . شاید شما این مشکل راداشته باشید که فرزندتان خیلی سخت به مهد می رود ودرآن جا به شدت گریه می کند ویا اینکه معتقدباشید که چه ها درمهد زیادبیمار می شوند . این بی قراری ها مخصوص کودکان وابسته است .
این کودکان وابسته درآینده ازمدرسه نیز می گریزند وچه بهتر که دراین سن مشکل وابستگی پیش ازاندازه آن هارابرطرف نمائیم ودرآخر توصیه هایی داریم که چگونه بچه های رابه مهد علاقه مند کنیم.برای بیمارشدن فرزندتان نگران نباشید : اصولاً دستگاه ایمنی بدن باید تمرین کند .اگر این دستگاه بی تمرین باشد باکوچکترین میکروب بیمارخواهدشد . فرزندان مااگر به درمهدبه بیماریهای معمولی مبتلا نشوند درسنین مدرسه مبتلا خواهندشد .گروهی ازبیماریها وجوددارند که بهتراست کودک درزمان خودد به آنها دچارشود . بعنوان مثال بسیاری ازبیماریها ی ویروسی مثل آبله مرغان وسرخچه درزمان کودکی باشدت کمتری فرد رامبتلا می کنند .
نقش مهدکودک دراحیای ارزش های فرهنگی :
مراکز پیش دبستانی درعین حال هرکدام ویژگیهای خاص خودرادارند که باعث تمایز آنهاازهمدیگر می شود .امادریک کلیت باهم مشترکند ومحیطی تربیتی قابل پرورشی وآموزشی برای کودک بشمار می آیند .
1- داستان گویی وآموزش
آنچه که دربررسی تاریخ فرهنگی هرملتی به چشم می خورد فرهنگ عامه یک ملت درقالب داستان است .این داستانها نیز همانند سایرپدیده ها فولکلوریک ساخته افرادآن ملت اند که ممکن است ریشه در واقعیت یاافسانه داشته باشد .
داستان پردازی وقصه گویی بهترین وسیله ای است که می توان برای آموزش واصول اخلاقی واجتماعی وفرهنگی به کودک بکارگرفت .کودکان ازیک سو نیازدارند که باالگوهای مطلوب آشنا شوند تابتوانند آنهارادررفتارهای خودمنعکس سازند وخصوصیات آن الگو راباشخصیت خودهمراه سازند وازسوی دیگر جاذبه وکشش زیادی نسبت به داستان درکودکان وجوددارد که ازاین طریق می توان مضامینی خوب وموثر رادرقالب آن به کودک ارائه داد .
مضامینی همچون احترام به بزرگترها ، شجاعت ، وطن پرستی ، انصاف ، مهربانی باهمنوع ، کمک به همنوع ، کمک به نیازمندان ، صرفه جویی ، ساده زیستن ، عدالت اجتماعی و…
کودک باذهن وفکرگسترده ای که دارد این مضامین راازلابه لای حوادث والفاظ می یابد وبابینش فیلسوفانه خودکیفیت ومضامین رااستدلال کرده وبتدریج دررفتارخودوارد می کند .
ایجادروحیه سنت دوستی درکودک ازنتایج بسیارمهم داستا پردازی است که اورابه فرهنگ خودی پایبند می کند .کودک ازاین طریق بامحدوده فرهنگ بومی آشنا ودرحفظ ملیت خود سعی خواهدنمود وبه خصلت های برجسته نظیرعدالت جویی ، ارزش های حاکم برجامعه ، دشمن متجاوز به سرزمین مادرش آشنا ودرحفظ هویت ملی ودین خود می کوشد زیراهمین ویژگیهای برجسته می تواند عامل پیوند اووحدت اجتماعی محسوب شود .
2- لالایی
لالایی یکی ازجلوه های یک فرهنگ بومی وغنی است که دردل مادربانوزادش تعریف می شود .لالایی ازنظر فرهنگ عامه احساسات مادرنسبت به فرزندش است که شامل مضامینی ازقبیل توصیف زیبایی کودک ، زیبایی طبیعت وابراز احساس مادربه بستگان وامثالهم می باشد .ازآنجایی که نوزادان وکودکان نوپا در مهدکودکها غالباً ممکن است ازصبح تاعصرازوجودمادر بالاجبارمحروم باشند ، بخش یک لالایی باصدای زیبا ودل انگیز درزمان خواب تاثیرشگرفی رادرتکوین شخصیت فردی او می گذارد .
3- آموزش ازطریق وسایل ارتباط جمعی
استفاده ازکتابها ونشریات خاص کودکان باتصاویر آرایی مناسب ومنطبق بافرهنگ جامعه اسلامی وبابکارگرفتن لغات ساده فارسی روان .
بادراختیار گذاشتن کتابهای مناسب باسن کودکان وفرهنگ جامعه ونیاز اوباجلب توجه آنها به تصاویر کتاب فاصله میان قدرت خواندن وقدرت درک راپر کرده وفرهنگ کتابخوانی ازهمان سالهای اولیه درکودک پرورش داده می شود .ازپدربزرگ ها ومادربزرگهانیز بعنوان نمونه کامل ازافرادی که جامعه ازجنبه فرهنگی وتجربه ازقالب داستان بعنوان یکی ازروشهای انتقال تجارب خودو نیز واقعیت های اجتماعی ، مذهبی و.. استفاده نمود .وضمن دعوت ازاین عزیزان به مهد کودک باگویش محلی که نقال ادبیات شفاهی نیز هستند فرهنگ محلی وسنت قصه گویی رااحیا نگه داشت .
انتظارات والدین از مهدکودک
معمولاً والدین ازمهدکودک اجتماعی شدن کودکان راانتظار دارند چراکه آن ها درخانه اجتماعی نمی شوند وچیزی یادنمی گیرند .انتظاردیگرآموختن تکلیف است .
والدین دوست دارند که مشکل اضطراب جدایی کودکانشان حل شود .بسیاری ازما اضطراب جدایی داریم که سبب آن نداشتن شیوه درست برای جداکردن فرزندازمادراست .اگر شما کم کم فرزند راازخودتان جداکنید بتدریج ازشدت اضطراب جدایی کاسته خواهدشد .
مساله مهم دیگر استقلال است وهمه ماعلاقه ند هستیم که وقتی فرزندمان به منزل باز می گردد بتواند خودش غذابخورد ، لباس رابپوشاند ویااین که درآورد .معمولاً کودکان باید طی یک تاسه سالگی بتوانند به این مهارت ها دست یابند ومهدکودک فرصت خوبی رابرای استقلال کودکان فراهم می آورد .
انتظار دیگر والدین ازگذراندن دوره مهدکودک فراگرفتن تقسیم آزادی ها وحقوق بادیگرهم نوعان است .بسیاری ازماتنها به خود می اندیشیم .درمهدکودک آزادی ها به حقوق اجتماعی تقسیم می شوند . کودک باید حقوق خود ودیگران ومزایا وگرفتاری های مشترک زندگی جمعی رادرک کند .درخانه کودک به ادراک تقسیم امتیازات ومسوولیت جامعه نمی رسد .

ویژگی کودکان 6-3 ساله

ویژگی کودکان 3 ساله از نظر جسمی ، عاطفی ، اجتماعی ، هوشی و ذهنی
جسمی : در سه سالگی شکل گرفتن عادت فرصتهایی را به کودک بدهید تا کارهایی را که صرفاً بادست انجام می شود یاد بگیرد و ضمن آن غذا خوردن جمعی را درگروه های کوچک فراگیرد.
عاطفی: به موقع از کودکان تعریف و تمجید کنید. رضایت خاطر خود را از کار آنان نشان دهید. عصبانیت کودک را درک کنید. موجبات ترس اگر وجود دارد از بین ببرید.
اجتماعی: میل به اجتماعی بودن در او پرورش دهید. تمایلات طبیعی کودک در مورد خانواده اش تایید کنید به او کمک کنید. در چیزهایی که مطعلق به همه است سهیم باشند.
هوشی و ذهنی: برای توسعه تخیل کودک فرصت هایی را فراهم کنید. حل مسائل ساده را به او واگذارید. داستانهایی را که امکان می دهد. ضمن آن موضوعات همزمان رابه هم مربوط نمایید برایش بخوانید.

ویژگی کودکان 4 ساله از نظر جسمی ، عاطفی ، اجتماعی ، هوشی و ذهنی
جسمی: در 4 سالگی برای آنان فعالیت هایی را در نظر بگیرید که جنبه کار و بازی را داشته باشد و به هم آهنگی بیشتر عضلات آنان کمک کند.
عاطفی: ایجاد محیطی که در آن کودک نسبت به بیان هیجاناتش احساس آزادی کند.
اجتماعی: به او فرصت دهید با دوستانی که خود انتخاب می کند کار و بازی کند. فعالیت هایی را که موجب پرورش علاقه ی کودک به کار و بازی جمعی در گروه های کوچک است ایجاد کنید.
هوشی و ذهنی: علت و معلول در مقررات ساده و حوادث طبیعی به او بفهمانید از علاقه ی کودک به مردم و کارهایشان ضمن بحث استفاده کنید.

ویژگی کودکان 5 ساله از نظر جسمی ، عاطفی ، اجتماعی ، هوشی و ذهنی
جسمی: در 5 سالگی در نظر گرفتن یک برنامه معین بهداشتی استفاده از وسایل بزرگ ترها بدون اینکه برای او خطری داشته باشد، گذاشتن کاغذ بزرگ و مداد رنگی در اختیار او به طوری که عظلات بتواند فعالیت بیشتری (حرکات بیشتری) داشته باشد.
عاطفی: او را آزاد بگذارید از یک بازی به بازی دیگر بپردازد. غصه هایی که با زندگی روزانه او ارتباط دارد برایش بگویید. از شعر و موسیقی لذت می برد. باید به او آموخت که به مقررات و احتیاجات گروهی احترام بگذارد.
اجتماعی: برای او فرصتی به وجود آورید که وسایل کار و بازی را بین کودکان توزیع کند و نگهداری آنها را بر عهده گیرد او را در کارهای گروهی شرکت دهید و مورد توجه قرار دهید.
هوشی و ذهنی: در 5 سالگی برای بحث بیشتر و طرح کار و ارزش یابی آنان پیش بینی لازم را به عمل آورید و وسعت لغات او را بیشتر مهارت او را در زبان و علوم اجتماعی افزایش دهید.

ویژگی کودکان 6 ساله از نظر جسمی ، عاطفی ، اجتماعی ، هوشی و ذهنی
جسمی: در 6 سالگی برنامه را به صورت کار و بازی و استراحت در آورید کودکان ضمن تکرار مطالب لازم را تمرین می کنند.
عاطفی: از نظر احساسات محیط پرورشی پایدار و متعادلی برای کودکان در نظر بگیرید. محیط گرم مطلوبی برای او فراهم آورید. حفظ اطمینان خاطر و وابستگی او را تقویت کنید.
اجتماعی: برای انتخاب کردن و تصمیم گرفتن فرصتی را برای او پیش آورید. نقش کودک به عنوان عضو گروه مورد تایید قرار گیرد. فرصت رهبری کردن رابه او بدهید و حس اعتماد به نفس او تقویت کنید.
ذهنی و هوشی: کارهایی را در نظر بگیرید که به بازی و نمایش و تهیه کارهای دستی احتیاج داشته باشد بیشتر روی فعالیت تکیه کنید تا نتیجه کار ایجاد آمادگی در خواندن و مهارت آن لازم است.

رشد عاطفی – اجتماعی
آیا می دانید که ؟
کودکان از نظر رفتار ، ویژگیها و تواناییها ، تفاوتهای فردی گسترده ای با یکدیگر دارند . بعضی کودکان بسیار فعال ، اجتماعی ، مستقل ، کنجکاو ، مهاجم ، و ماجراجو هستند . بعضی دیگر به نظر غیر فعال ، وابسته ، خجالتی و منزوی می باشند . هر کودک شخصیت منحصر به فرد خود را داراست . این شخصیت تا حدودی مربوط به زمینه های وراثتی اوست ، ولی تا حد قابل ملاحظه ای نیز به عوامل محیطی مانند موارد زیر بستگی پ دیدا می کند.
* گروه اجتماعی یا فرهنگی که کودک بدان متعلق است و ارزشها و نگرشهای خاص خود را داراست .
* نوع واکنشهایی که کودک با اطرافیان خود داشته است مانند خانواده ، همردیفان و غیره
* الگوی پاداش و تنبیه که در خانه اعمال شده و نوع رفتارهایی که مورد تشویق قرار گرفته است.
* مواجه شدن با انواع مشخصی از رفتار در محیط خانه و نیز از طریق رسانه های گروهی
– کودکان یاد می گیرند که به طرق مختلفی رفتار کنند ، این رفتارها تا حدود زیادی از طریق مشاهده و تقلید کردن از دیگران و یا به علت پاداش و تشویق مداوم برای رفتاری خاص می باشد.
– کودک در مراحل اولیه کودکی در سطحی است که سرشار از انرژی است و می تواند فعالیتهای ساده را طرح ریزی کند و به تنهایی انجام دهد. وقتی به این سطح از آمادگی رسید ، خواستار آن است که هر چیز دیگری را امتحان کند اگر به مقصود خود نرسد ، بسهولت ناامید می شود و به بدخلقی و ناسازگاری کشیده می شود ، به همین دلیل این مرحله باظهور مکرر خشونت و پرخاشگری شناسانده شده است. بنابراین در این مرحله هم برای والدین و هم معلمان ضروری است که به کودک ، در درک آنچه مجاز و قابل انجام است و نیز آنچه غیر مجاز شمرده می شود کمک کنند. پس کودک نیاز دارد که برای هدایت انرژی خود و انجام فعالیتهای قابل قبول مورد حمایت و کمک دیگران قرار گیرد .
– در سالهای اولیه کودکی ، کودک نیاز مبرمی به ارتباط فرد به فرد با بزرگترها دارد . به همین دلیل ، هنوز هم به مهارتهای عملکردی موثر در گروههای بزرگ نیاز دارد و چنین مهارتهایی را به طور کامل دارا نیست در حالی که کودکان سه ساله هنوز هم به تایید فیزیکی و تماس بزرگترها مانند مورد نوازش قرار گرفتن و گرفتن دست معلم و غیره نیازمندند ، کودکان بزرگتر حتی با توجه کلامی دیگران نیز شاد و راضی می شوند
– در سالهای اولیه کودکی ، الگوی بازی کودکان نشانه تغییر رشدی آنهاست کودک خردسال بیشتر به بازی انفرادی نیاز دارد که بعدا با بازی موازی دنبال می شود یعنی دو کودک درد کنار هم و نه با یکدیگر به بازی می پردازند . آنها ممکناست از یک وسیله نیز استفاده کنند ولی مستقل از یکدیگر و بدون ارتباط زیاد با یکدیگر به کار و بازی بپردازند . کودکان 3 تا 4 ساله ، بیشتر به بازی ارتباطی می پردازند ، یعنی آنها با کودکان دیگر نیز بازی می کنند ومی توانند وسایل خود را تا حد معینی به دیگران بدهند و با آنها شریک شوند ولی در عین حال نمی توانند علایق فردی را فدای گروه کنند و اصطلاح از گروه تبعیت کنند . از سن چهار و چهار و نیم یا شش سالگی است که کودک بیشتر و بیشتر به بازی اشتراکی روی می آورد ، یعنی در موقعیتهای گروهی که هدف مشترکی را دنبال می کنند به بازی می پردازد ، در این جا تقسیم بندی مشخصی در کارها وجود دارد و هر کودک نقش معینی را بازی می کند برای مثال سازمان دادن جشن عروشی برای عروسکها.
– در سالهای اولیه کودکی ، درک کودک از جنسیت نیز رشد می یابد . قالبهای نقشهای جنسیتی ( یعنی تفاوتها در رفتار مورد انتظار و نقشهایی که از پسران در مقایسه بادختران انتظار می رود) نیز در حول و حوش این سنین شکل می گیرد.
– اگرکودکان محیطی ایمن و محبت آمیز و گرم در خانه نداشته باشند ، و یا اگر متحمل هر گونه تجربه ناخوشایند شوند ، غالبا بی نظمیهای رفتاری در آنها شکل می گیرد ، برای مثال ، رفتار خشونت آمیز غیر عادی ، انزوا یا رفتار خجالت آمیزغیر عادی ، اضطراب بی مورد ، زیاده فعالی ، برگشت پذیری (یعنی برگشت به اشکال رفتاری کودکانه مانند خیس کردن رختخواب ، ناخن خوری و غیره ) ، درک و شناخت والدین و معلمان نسبته به مشکلات کودک و به وجود آوردن نگرش اطمینان بخش به منظور کمک به کودک ، او را در غلبه به اضطراب و ترسهایش یاری خواهد داد و او می تواند بر این بی نظمیهای رفتاری چیره شود تنبیه کردن روشی مطلوب نیست واین امر سبب حقارت و اضطراب کودک می شود ، به همین دلیل یک معلم و یا مربی در سطح پیش از دبستان باید با محیط خانوادگی هر کودک تحت نظر خود آشنا شود و تماسهای منظم و نزدیکی با والدین کودکان برقرار سازد .
نقش معلم
بایدها
– اطمینان داشته باشید که هر کودک مورد توجه شما قرار گیرد
– هر کودک را با نام خودش صدا بزنید این کار به کودک احساس مثبت خود ارزشی را خواهد داد.
– کودکان را بدون هیچگونه تردیدی مورد تشویق و دلگرمی قرار دهید.
– سعی کنید تواناییها و نقاط قوت هر کودک را به طور مشخص نشان دهید.
– در مورد احساسات هر کودک پذیرش کلامی داشته باشید و هر کودک را تشویق کنید تا احساسات و عواطف خود را به روش قابل قبول اجتماعی بیان کنید.
– برای کودکان فرصتهایی فراهم آورید تا عواطف خود را از طریق نمایشهای خلاق ، نقش آفرینی ، موسیقی و حرکات و فعالیتهای خلاق بروز دهند.
– در پذیرش و عدم پذیرش رفتار هر کودک ثابت قدم باشید .
نباید ها
– نباید کودکان را با یکدیگر مقایسه کنید و هر کودک اساسا منحصر به فرد است تو بر این منوال نیز باید مورد رفتار قرار گیرد.
– نباید کودک را مورد سرزنش و یاتحقیر قرار دهید ، این کار حس حقارت را در آنان ایجاد می کند.
– نباید کودک را کتک بزنید و یا مورد سوء استفاده قرار دهید ، آنها بدین طریق فقط رفتار شما را تقلید می ک نند.
– نباید تفاوتهای رفتاری دختران و پسران را تشویق کنید .
رشد جسمی و حرکتی
– رشد جسمی و حرکتی یک کودک تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی ، وضعیت تغذیه ، شرایط عمومی بدن و نیز فرصت برای حرکت و تمرینهای ورزشی قرار می گیرد.
– رشد حرکتی به صورت یک الگوی قابل پیش بینی جریان دارد و در حالی که توالی رشد هر کودک در طی عبور از مراحل رشد حرکتی تقریبا ثابت است اما میزان و نحوه رشد او در هر یک از مراحل از کودکی به کودک دیگر متفاوت است و هر کودک از جدول زمانی خود پیروی می کند.
– تربیت ویژه یا محرکات خاص به بهبود کیفیت مهارتهای کسب شده کمک می کند و این تنها در صورتی است که کودک به مرحله لازم و آمادگی جسمی رسید باشد
– سالهای اولیه کودکی ، مرحله ایدئالی برای یادگیری مهارتهای حرکتی را تشکیل می دهد ،زیرا :
– بدن کودکان در این مرحله مستعد تر از بدن نوجوانان و بزرگسالان است و در نتیجه یادگیری مهارتها آسانتر است .
– کودکان در این مرحله مهارتهای کسب شده قبلی کمتری دارند که در یادگیری مهارتهای جدید تداخل ایجاد می کند.
– کودکان در این مرحله کنجاوی بیشتری دارند و در یاد گرفتن امور جدید مشتاق تر هستند و کوشش بیشتری صرف می کنند ، به همین علت ، محرکات لازم را برای کوشش در یادگیری فراهم می آورند .
– استخوانها و ماهیچه های کودکان هنوز در این مرحله در حال شکل گیری و رشد هستند کودکان همچنین از فعالیت زیاده از حد یا نشستن در یک محل بدون حرکت برای مدتی زیاد ، خیلی زود خسته می شوند.
– کودکان در مرحله اول کودکی ، تمایل به انجام کارها با یک دست پیدامی کنند ، عموما کودکان را باید با استفاده از دست راست و از طریق فعالیتهای مناسب تشویق کرد با وجود این اگر کودکی مطمئنا چپ دست است نباید برای استفاده از دست راست مجبور شود ، زیرا این امر سبب ایجاد اضطراب در او می شود.
– در حالی که کنترل کامل مثانه و ادرار ، تا سه سالگی حاصل می شود ، حوادث ناخوشایند تولت ، به علت بیماری یا ناراحتیهای عاطفی و یا مشغول شدن به فعالیتی ممکن است برای کودکان پیش آید ، به همین علت یادآوری کردن اتفاقی آنها در این سنین بسیار ضروری است اگر چه به کودک باید گفته شود که مراقب خود باشد واز توالت استفاده کند ولی هرگز نباید به دلیل اینگونه حوادث اتفاقی احساس گناه و حقارت کند.
نقش معلم
بایدها
– اتاق و فضای بازی را شلوغ نکنید ، تا امکان حرکت بیشتری برای کودکان فراهم شود.
– فعالیتهای حرکتی را بر طبق مرحله رشد ، علایق و نیازهای کودک انتخاب کنید.
– تعالی بین فعالیتهای آرام و فعال و نیز فعالیتهای بازی در محیط داخل و خارج برای کودکن فراهم آورید.
– اطمینان حاصل کنید که همه کودکان فرصت استفاده از وسایل و مواد را در بازیها پیدا کنند.
– بعد از هر دوره فعالیت شلوغ و پر جنب و جوش یک دوره استراحت برای کودکان تدارک ببینید.
– اطمینان حاصل کنید که همه تجهیزات و وسایل بازی سالم باشد.
نبایدها
-نباید به کودکان پرخاشگر اجازه دهید که همه وسایل یا مواد را در انحصار خود داشته باشند.
– نباید با سرعت به طر ف کودکی که می افتد و یا مشکل پیدا کرده دوید باید اجازه دهید تا خود مشکل را حل کند.
– نباید پیشرفت کودکان را با یکدیگر مقایسه کنید ، زیرا هر کودک با کودک دیگر فرق دارد.
رشد هماهنگی ماهیچه ای درشت یعنی رشد کنترل حرکت ماهیچه های بزرگ بدن مانند رانها ، پاها ، تنه ، ساقها ، بازوها ، و غیره این هماهنگی بعد در زندگی بویژه در فعالیتهایی چون ورزش ، رقص ، ژیمناستیک ، هنرهای دراماتیک و غیره کمک می کند.
رشد هماهنگی ماهیچه ای ظریف یعنی رشد کنترل حرکت ماهیچه های ظریف ، بویژه انگشتان ، و هماهنگی ماهیچه ای ظریف یعنی رشد کنترل حرکت ماهیچه های ظر یف ، بویژه انگشتان و هماهنگی ماهیچه های مچ دست و چشم و دست این هماهنگی کودکان را برای فعالیتهای بعدی مانند نوشتن هنرهای خلاق و فعالیتهای دیگری که مستلزم کارهای هنری و حرفه ای پیچیده و ماهرانه تری است آماده می کند .
رشد زبان
یادگیری زبان برای کودکان سنین پیش دبستانی امری حیاتی است ، زیرا در واقع پایه و مبنایی برای همه یادگیریهای بعدی فر اهم می آورد کودکان زبان را از راههای زیر یاد می گیرند:
– تقلید کردن از دیگران و افراد پیرامون
– دلگرمی از افراد پیرامون
– فرصتهایی که برای گوش دادن به دیگران ، و ابراز عقاید ، افکار و احساسات برایشان فراهم می شود.
– کودکان از نظر سطوح و کیفیت اکتساب زبان با یکدیگر تفاوت دارند ، بعضی حرف زدن را زودتر از دیگران شروع می کنند وعده ای دیرتر ، بعضی پر حرف هستند و عده ای ساکت ، اگر چه این تفاوتها تا حدودی ریشه وراثتی دارد ولی تا حدود زیادی نیز به نوع محیط و عوامل محیطی او نیز بستگی پیدا می کند.
– در حالی که کودکان 1 تا 3 ساله برای برقراری ارتباط با اعمال و ژستها و حرکات ، بیشتر از مهارتهای صرفا کلامی تمایل نشان می دهند کودکان بزرگتر با رشد سایر مهارتها یشان به ارتباطهای کلامی اعتماد و علاقه بیشتری پیدا می کنند .
– با آغاز ورود کودکانبه مراکز پیش دبستان ، استفاده از زبان و سخنگویی از طریق خانه حاصل شده است با دادن تجربه های محیطی صحیح واژگان گفتاری و گنجینه لغات آنها به طور مستمر بسرعت افزایش می یابد ، عوامل و تجربه هایی که رشد مهارتهای سخنگویی را در کودکان تقویت می کنند عبارتند از :
– والدین تحصیلکرده و علاقه مند
– ترتیب دادن استفاده از اسباب بازیها ، تصاویر ، کتابها ، داستانها ، و قصه ها ، روزنامه ها و اشیای متنوع پیرامون خود
– فراهم آوردن فرصت برای گوش دادن به گفت و شنودها ، داستانها ، سرودهای خوب و کیفی و سایر موارد دیگر
– فراهم آوردن فرصت صحبت کردن و ابراز عقیده نسبت به بزرگترها و کودکان دیگر
– فراهم آوردن فرصت برای بازی کردن ، ترتیب دادن استفاده از تلویزیون ، رادیو ، نمایشها و تئاترهای عروسکی و غیره.
– گردشهای علمی و مشاهده طبیعت و گشت و گذار در محیط های طبیعی و پیرامون که به گسترش تجربه های آنها می انجامد.
کودکان متعلق به خانواده های محروم ، یا خانه هایی که والدینشان فرصت کافی برای واکنش نسبت به کودکانشان را ندارند ، اغلب اوقات نمی توانند منافع غنی همه این تجربه ها را کسب کنند این نوع محرومیتها را تا حد زیادی ، تنها از طریق برنامه هایی غنی و مفید آموزش و پرورش دبستانی می توان جبران کرد .
ابزار ارتباط و آموزش در سطح مقدماتی و پیش دبستان مطمئنا باید زبان بومی و منطقه ای ویا زبان مادری کودک باشد .

نقش معلم
بایدها
– برای هر کودک فرصت و دلگرمی کافی فراهم آورید تا بتواند تجربه های خود را در حین کار و انجام هر فعالیت از طر یق کلامی بیان کند .
– سعی کنید تا تنوع را در تجربه های کودکان بویژه از طریق گردشهای خارج ، تغییر در سازماندهی کلاس ، فعالیتهای جدید و غیره فراهم آورید ، این کار باعث وسعت و گستردگی تجربه و واژگان آنها خواهد شد .
– کودکان را تشویق کنید تا با جمله های کامل صحبت کرده و مقصود خود را بیان کنند.
– کودکان آرام و ساکت را نیز به صحبت کردن تشویق کنید سعی کنید تا به تدریج و از طریق تشویق و محبت و مهربانی او را از سکوت و کم حرفی خارج کنید.
– با آنها مودبانه و آرام صحبت کنید و همیشه از گفتا و کلمات صحیح استفاده کنید کودکان به آسانی از معلمان خود تقلید می کنند .
نبایدها
– از کودکان انتظار داشته باشید تا ساکت و آرام در گوشه ای بنشینند و تمام مدت به شما گوش فرا دهند.
– فقط به تعداد کمی از کودکان که رشته کلام را به دست می گیرند و پر حرف هستند ، گوش کنید بلکه کودکان دیگر را به حرف زدن تشویق کنید .
رشد شناختی
شناخت : به روند دانستن و درک محیط پیرامون ما اطلاق می شود.
رشد شناختی : بنابراین به رشد آن دسته از مهارتهای اساسی گفته می شود که به ما در شناخت محیط پیرامون کمک می کند.
نوزادان نیز پاره ای از قابلیتهای اساسی را دارا هستند آنها می توانند اشیای نزدیک را ببینند ، حرکات را با چشم دنبال کنند ،و به محرکات لمسی و چشایی واکنش نشان دهند.
نوع تفکر کودکان از بعضی جهات با نوع تفکر بزرگترها تفاوت دارد ، روند فکریک کودکان در مرحله رشد در حال تغییر است .
کودکان بین سنین 6 تا 3 سال زمانی در مرحله رشد شناختی قرار می گیرند ، که تفکرشان از سوی ادراکاتشان هدایت شود ، یعنی از طریق دیدن آنچه در معرض دیدشان قرار می گیرد .برای مثال ، اگر 5 چوب کبریت را نزدیک یکدیگر قرار دهیم و 5 چوب کبریت دیگر را با فاصله بیشتر نسبت به یکدیگر قرار دهیم ، کودکان در این مرحله خواهند گفت تعداد چوب کبریتهایی که با فاصله بیشتر از یکدیگر قرار داده شده اند بیشتر از دسته اول است . از نظر آنها دسته دوم سطح وسیعتری را پوشش می دهند و بنابراین بیشتر به نظر می آیند
– نوع تفکر خود ، مرکز دارند ، یعنی همه امور را از دیدگاه خود می نگرند و نمی توانند خود را به جای دیگری بگذارند.
– آنها هنوز برای تفکر منطقی آمادگی ندارند ، زیرا مفاهیم اساسی را کسب نکرده اند.
– آنها هنوز برای استدلال و تفکر انتزاعی آمادگی ندارند ، آنها از طریق تجارب عینی و دسته اول آموزش می بینند ، بنابراین بازی و فعالیت کلمات کلیدی در یادگیری آنها محسوب می شود از آنجا که حدود تجارب تعیین کننده درک و شناخت آنها است ، برای شکوفایی و یادگیری در آنان تدارک فرصتها و تجارب متنوع و غنی مورد نیاز است .
نقش معلم
بایدها
– برای کودکان محیطی فراهم آورید که محرک آنها در جور کردن ، طبقه بندی ، ردیف کردن ، پشت سرهم قراردادن ، فرضیه سازی کردن وتجربه کردن باشد.
– به کودکان فرصت دهید تا آزادانه نسبت به اشیاء و مواد پیرامون خود واکنش نشان دهند .
– کودکان را برای مطالعه طبیعت و گردشهای علمی به خارج ببرید و آنها را برای مشاهده و توصیف کردن ترقیب کنید.
– به کودکان فرصت زیاد دهید تا به طریقی خلاق تفکر کنند و به حل مسئله بپردازند.
– با پاسخ دادن به کودکان آنها را به سئوال کردن تشویق کنید.
– به کودکان فرصت دهید تا واکنش های مناسب داشته باشند.
– سعی کنید به جای استفاده از وسائل کمک آموزشی که تنها خودتان می توانید از وسائل کمک یادگیری که خود کودکان می توانند به کارببرند استفاده کنید.
– نسبت به واکنش های هوشیار باشید.
– به رشد مهارتهای واقعی یادگیری در کودکان بیشتر از دادن اطلاعات اهمیت بدهید.
نبایدها
– همه وسائل را مرتب کرده ، در اختیار آنها قرار دهید بگذارید خودشان آنها را مورد استفاده قرار دهند.
– راه حل های آماده را برای کودکان تدارک ببینید و بگذارید فکر کنند ، قضاوت کنند و خودشان به پاسخ مناسب برسند .
– کودکان را به دلیل ناتوانی در انجام کار و پاسخ دادن مورد سرزنش و مسخره قرار دهید.
– از همه کودکان انتظار یکسان داشته باشید و بخواهید که به طریقی مشابه پاسخ دهند.
رشد مهارتهای شناختی اساسی شامل :
1. حواس 5 گانه ( بینائی ، شنوائی ، چشائی ، لامسه ، بویائی )
2. حافظه و مشاهده
3. طبقه بندی
4. توالی تفکر
5. استدلال و حل مسئله .
رشد بیان خلاق و درک زیباییها
– همه کودکان استعداد خلاقیت را دارند ، اگر چه ممکن است از نظر میزان دارا بودن قدرت خلاقه متفاوت باشند.
– خلاقیت با هوش مترادف نیست ، یک فرد بسیار باهوش ممکن است فردی بسیار خلاق نباشد.
– خلاقیت در خلا شکل نمی گیرد و هر چه دانش و تجربه کودکان بیشتر باشد ، پایه و مبنای کوششهای خلاق آنها کیفی تر است.
– یک محیط برانگیزنده و ترغیب کننده ، می تواند در بهبود خلاقیت کودکان سهم موثر تری داشته باشد.
– فراهم کردن فرصتها و امکانات در بازیهای آزاد ، بویژه بازیهای نمایشی و ساختمان سازی سازنده خلاقیت را در کودکان شکوفا می کنند .
– فضای مستبدانه و خشک در خانه یا مدرسه ، که باعث سخت گیری و نظم افراطی می شود ، رشد خلاقیت را در کودکان کاهش می دهد.
نقش معلم
بایدها
– تفاوتهای فردی را در کودکان درک کرده ، بپذیرد.
– کودکان راتشویق کنید تا پژوهش کنند ، سئوال کنند و کنجکاو باشند.
– کودکان را تشویق کنید تا در بیان احساسات و عقاید شان راحت باشند .
– به کودکان زمان و آزادی دهید تا فکر کنند و با تدارک فرصتهای مناسب برای آنها تعادلی بین بازیها آزاد و سازمان یافته فراهم آورید.
– برای کودکان تجربه های متعددی تدارک ببینید که در این صورت پایه خوبی برای شکوفایی خلاقیت آنها ایجاد خواهید کرد.
نبایدها
– نباید کپی کردن و تقلید کردن را در فعالیتهای هنری و بیان مورد تشویق قرار دهید از تدارک الگوهای پیش ساخته ، عکسها و بریده های آماده و نظایر آنها اجتناب ورزید ، زیرا این قبیل مواد مانع رشد تواناییهای خلاقه کودکان می شوند .
– نباید تولیدات خلاق کودکان را تصحیح کنید ، یا دوباره ترسیم و از نو بازسازی کنید ، به خاطر داشته باشید کودکان راه ارائه مخصوصی به خود دارند .
– نباید تخیلات کودکان را واپس بزنید.
– نباید محیطی مستبدانه با تاکید زیاد پر سازمان یافتگی، مقررات و قوانین سخت و دست و پاگیر ایجاد کنید .
خصوصیات دوره کودکستانی
سنین 3 تا 6 سالگی ( دوره دوم کودکی ) دوره کودکستانی یا پیش دبستانی نامگذاری می شود . در این دوره کودک بسیار پرتحرک و پر جنب و جوش است ، به بازی علاقه فراوان دارد و بدان وسیله احساساتش را بروز داده ، به شناخت محیط می پردازد ، کودک نسبت به محیط کنجکاو و به همکاری با دیگران علاقه مند است و تکلم و تواناییهای ذهنی او رشد سریع می داند دراین دوره ، همانند سازی با والدین انجام می گیرد فراخود یا وجدان ظاهر می شود و بروز رفتارهای دفاعی برای مقابله با موقعیتهای اضطراب آور و مخاطره انگیز آغاز می گردد ، برای شناخت خصوصیات کودکان پیش دبستانی جنبه های گوناگون رشد آنان را بررسی می کنیم .
رشد جسمانی
پسران در 3 سالگی تقریبا 95 سانتیمتر قد و پانزده کیلوگرم وزن دارند و دختران اندکی کوتاهترند و سبکتر از پسران هستند . دختران در پنج سالگی 108 سانتیمتر قد و بیست کیلوگرم وزن دارند و پسران کمی بلندتر و سنگین تر از آنان هستند . سرعت افزایش قد و وزن در چهار سالگی کمتر از سه سالگی و در پنج سالگی کمتر از چهار سالگی است . در این دوره ، رشد بالاتنه و دور سر بتدریج کند میشود و دختران بیشتر بافت چربی و پسران بافت ماهیچه ای دارند . در شش سالگی پاها رشد سریع دارند و قامت کودک کشیده می شود ، استخوانها و عضلات و دستگاه عصبی کودک در این دوره بیشتر رشد می کند و استخوانها سفت تر شده ، بر حجم واندازه آنها افزوده می شود تا سن سه سالگی تقریبا تمام دندانهای شیری می رویند و کودک می تواند از غذاهای بزرگسالان استفاده کند ، در پایان این دوره کودک یک یا دو دندان دائمی در جلوی دهان دارد از چهار سالگی بر سرعت رشد عضلات افزوده می شود به طوری که حدود 75 درصد افزایش وزن کودک در پنج سالگی به رشد عضلاتش مربوط می شود عضلات درشت تر زودتر از عضلات ریزتر رشد می کنند . رشد عضلات به عواملی نظیر وارثت ، سلامتی ، تغذیه ، خواب و استراحت و میزان فعالیت کودک بستگی دارد . رشد عضلانی ، کودک را بتدریج برای انجام دادن اعمال پیچیده آماده می سازد در این دوره تنفس کودک کند تر ، ولی عمیقتر می شود ، ضربان قلب منظم تر می گردد ، فشار خون به طور ثابت افزایش می یابد و نظام عصبی بسرعت رشد می کند. در سه سالگی ، مغز کودک 75 درصد و در شش سالگی نود درصد وزن زمان بزرگسالی را دارد . در این دوره ، کودک بتدریج در برابر بیماریهای عفونی مقاومتر می شود و در برابر عفونتها درجه حرارت بدن کودک نوسان کمتری پیدا می کند و کنترل ادرار بخوبی انجام می شود .
رشد حسی – حرکتی
حواس کودک در سه سالگی فعال است و او را دریافت و تفسیر محرکها یاری می دهد . رشدعصبی – عضلانی موجب تحرک کودک در زمینه های متعدد می شود و سپس تمرین و تکرار ، حرکات را بهبود می بخشد . کودک در دو سالگی با دقت و ظر افت بیشتری راه می رود ، به آسانی دور خود می چرخد ، بدون کمک دیگران از پله ها پایین و بالا می رود ، از بلندی می پرد و مدتی می تواند روی یک پا بایستد . کودک در سه سالگی می تواند مکعبهای چوبی را روی هم قرار دهد و یک ورق کاغذ را به طور افقی یاعمودی تا کند.
کودک سه ساله ، محرک ها را به صورت کل دریافت می کند و تشخیص بالاو پایین و چپ و راست برایش مشکل است از این رو نمی تواند تفاوت بین دو مثلث را قاعده یکی بالا ودیگری پایین باشد تشخیص دهد . در چهار سالگی می تواند یک ضربدر یا دایره روی کاغذ بکشد . کودک پنج ساله می تواند خطوط مستقیم را در تمام جهات بر روی کاغذ بکشد و به طور مشخص تصویر یک آدم را رسم کند و فاصله و وزن اشیا را تقریبا حدس بزند. برخی کودکان پنج ساله ، تفاوت بین حروف وارونه و عادی را بدرستی نمی توانند مشخص کنند در حدود شش سالگی کودک توانایی توپ بازی و پرتاب توپ را که به مهارتهای مختلف بینایی و حرکتی نیاز دارد به دست آورد .
به دلیل عدم احساس خستگی از تکرار عمل و نیز انعطاف پذیری بدن ، این دوره مهمترین زمان برای آموزش مهارتهاهی حرکتی نظیر شانه زدن مو ، کشیدن تصاویر و خطوط ، پریدن از بلندی ، ایستادن روی یک پا ، چرخیدن دور خود تا زدن و قیچی کردن کاغذ ، معرفی شده است. هر چه سن کودک به انتهای این دوره نزدیکتر شود ، علاقه او به بازی کردن با همسالان بیشتر شده ، بازیهایشان حالت اجتماعی به خود می گیرد. همچنین در این دوره ، بازیهای دختران و پسران از یکدیگر متفاوت می شود . پسران بازیهای دشوار و دختران بازیهای ساکت و آرام را ترجیح می دهند.
رشد ذهنی
رشد ذهنی که به سازگاری کودک با محیط کمک می کند تا تکلم ، حافظه ، ادراک ، استدلال و حل مساله همراه است ،ه پیاژه هوش را کیفیتی می داند که سبب سازگاری فرد با محیط می شود و به فکر و اندیشه سازمان می دهد ، سازگاری دو جنبه تلفیقی و تطابق دارد به و سیله تلفیق ، کودک مشاهداتش را با معلومات و درک خودش از موقعیت ارتباط می دهد و گاهی نیز اطلاعات و یافته های جدید را به گونه ای تغییر می دهد تا بتوانند آنها را جزئی از سازمان ذهنی خود بکند . کودک از طریق تطابق ، سازمان ذهنی اشت با وضعیت محیطی هماهنگ می سازد ، یا آنکه محیط را طوری سازمان می دهد که با ساخت ذهنی او همراه و همگام باشد به نظر پیاژه ، رشد ذهنی در این دوره در مرحله پیش عملیاتی قرار دارد که به دو مرحله پیش ادراکی ( پیش مفهومی ) وتفکر شهودی تقسیم می شود در مرحله پیش مفهومی که سنین دو تا چهار سالگی را در بر می گیرد مفاهیم ذهنی کودکان به معنی واقعی کلمه مفهوم نیستند و جامعیت ندارند ، زیرا هنوز کودک به مفهوم طبقات کلی دست نیافته است خود محوری و جاندار انگاری اشیا در این مرحله بین کودکان شایع است و کودک از طریق سمبولها با اشیاء و امور ارتباط برقرار می سازد برای نمونه ، دختر و تا چهار ساله با عروسکش آن چنان بازی می کند که گویا با کودکی واقعی زنده و دار ای احساس در ارتباط است .
در مرحله تفکر شهودی ،که 4 تا 7 سال را در بر می گیرد ، تفکر کودک بیشتر جنبه ادراکی دارد و بر شکل ظاهری امور مبتنی است کودک گرچه می تواند به محل مسئله بپردازد ع نمی تواند دلایل آن را توضیح دهد کودک در این مرحله از رشد ذهنی بر جنبه های مشخص امور تکیه می کند و استدلالش بازگشت ناپذیر است کودک علی رغم نسبی تفکر و مفهوم سازی ، به تماس عینی با اشیاء نیاز دارد و مفاهیم ذهنی او تا حدود بسیاری به آنچه می بینند وابسته است .
کودک در 3 تا 6 سالگی در یادگیری کلمات و ساختن جملات به سرعت پیشرفت می کند و می تواند چندین جمله را پشت سر هم بیان کند و کاربرد صحیح اسامی ، صفحات ، افعال و قیود را در جمله بدون آموزش با اطرافیان بتدریج یاد می گیرد در این زمان ، تکرار کلمات بین کودکان رواج دارد و در پسران بیش از دختران شایع است. کودک چهار ساله یک کلمه را برای تشریح و طبقه بندی دسته ای از اشیاء و مفاهیم به کار می برد و از کلمه ( اتومبیل ) برای معرفی تمام وسایل حمل و نقل استفاده می کند و بتدریج می تواند کلمات را در معانی خاص خود به کار بندد . او همچنین اشیاء را بر حسب عملکردشان توصیف می کند و سگ را حیوانی می داند که پارس می کند.
رشد عاطفی
در این دوره کودک نه مانند دوره اول کودکی احساساتی است و نه مانند بزرگسالی می تواند عواطفش را کنترل کند .او از نظر عاطفی به بزرگسالان آشنا وابسته است و حالت عاطفی متغییر وناپایداری دارد و در پنج سالگی سازگارتر است و در رفتارش آرامش و تعادل بیشتری مشاهده می شود در کودکان پیش دبستانی ، اضطراب ، ترس ، حساد و ناکامی شایع است . عوامل متعدد از جمله ممانعت از بروز ناخوشایند ، تولد برادر یاخواهر و طردشان توسط والدین یا دوستان موجب اضطراب او می شود . کودک که می خواهد خود را از اضطراب و احساسات ناخوشایند حاصل از آن برهاند ، هنگام مواجهه با موقعیت اضطراب آور از مکانیسمهای دفاعی متعددی استفاده می کند ، از مکانیسمهای دفاعی شایع بین کودکان پیش دبستانی می توان احتراز از موقعیت اضطراب آور و بازگشت به رفتارهای دوره اول کودکی را نام برد .
ترس ، یکی از عواطف کودکان پیش دبستانی است که آموخته می شود وجود مقدار معینی از ترس برای حفظ سلامتی کودک لازم است تا او را از خطرهای احتمالی به دور نگه دارد کودک در موقعیتهای ترس آور به اعمالی نظیر گریه و جیغ زدن ، فرار و شکایت متوسل می شود ترس کودکان پیش دبستانی قابل پیش بینی نیست و شیوه های مقابله با آن متفاوت است محرکی ممکن است کودکی را بشدت بترساند .
در حالی که همان محرک در کودک دیگر ممکن است ترسی ایجاد نکند کودک پیش دبستانی ، بسیاری از ترسها را از مادر می آموزد و ترسهای مشترک بین کودک مادر به درمان نسبتا طولانی نیاز دارد . حسادت یکی دیگر از عواطف کودکان پیش دبستانی است که از محرومیت و اضطراب ناشی می شود.
حسادت ، واکنش کودک نسبت به عامل فراهم و محرومیت زاست . کودک می ترسد مبادا محبت و توجه والدین را از دست بدهد چنانچه با حسادت کودک به طریق مناسبی برخورد نشود و ادامه و شدت یابد ، سازگاری او مختل می شود ، پرخاشگری ، بازگشت به رفتارهای کودکانه ، اجتناب از مادر و دیگر اعضای خانواده و سرکوبی از جمله واکنشهای کودکان حسود محسوب می شود در فرزند او که بیش از حد موردتوجه و محبت والدین قرار می گیرد ، حسادت شدیدتر است ، زیرا او انتظار دارد که تمام توجه و محبت والدین را به خودجلب کند برای کاهش حسادت د رکودکان والدین باید قبل از تولد نوزاد کودک بزرگتر را آماده و آگاه سازد که کودکی در خانواده متولد خواهد شد روابط خانوادگی مطلوب ، ثبات درتربیت برخورد مناسب و ارضای نیازهای اساسی کودک ، در کاهش حسادت نقش مهمی دارد . پرخاشگری که بر اثر عدم توانایی کودک در کنترل خود پدید می آید ، ممکن است وسیله ای یا خصمانه باشد در پرخاشگری وسیله ای ، کودک با توسل به رفتارهای پرخاشگرانه اسباب بازی یا شی ء مورد نظرش را از دیگران می گیرد . در پرخاشگری خصمانه ، کودک با اعمال پرخاشگرانه قصد آسیب رسانی و صدمه زدن به دیگران دارد . با افزایش سن کودک ، فراوانی پرخاشگری وسیله ای کاهش می یابد و پرخاشگری خصمانه نسبتا رواج بیشتری پیدا می کند ، کودکان پرخاشگر ، معمولا به خانواده های پرخاشگر متعلق است .
2 و 3 سالگی
کودک در سن 2 تا 3 سالگی از بازیهایی مانند توپ بازی ، بازی ساختمان سازی بزرگ ، بازیهای دسته بندی کردن و جور کردن ، بازی به نخ کشیدن ، کشیدن و هل دادن کامیونهای اسباب بازی ، بازی با شن و آب ، بازیهای ساده رایانه ای بازی با آلات موسیقی بازی با کتابها لذت می برد.
از 2 سالگی ، کودک مهارت فزاینده ای را هم در حرکتهای درشت و هم در حرکتهای ظریف نشان می دهد ، او اشیا را بلند می کند ، حمل می کند ، می پرد و می دود و می تواند بر روی سه چرخه ای کوچک بنشیند و آن را با پاهایش ماهرانه به حرکت درآورد ، رکاب بزند و دور پیچها آن را هدایت کند. او ممکن است تلاش کند تا با پایش به توپ ضربه بزند ، اما معمولا به طرف آن حرکت می کند ، او می تواند توپی را بدون این که بیفتد پرتاب کند ، اماتلاشش برای گرفتن آن هنوز موفقیت آمیز نمی باشد .
مهارتهای دستکاری و ساختمان سازی او پیشرفت منظمی را نشان می دهد . او در 2 سالگی برجی با 6 یا 7 قطعه می سازد و در سه سالگی به 9 یا 10 قطعه آن را افزایش می دهد او برای اغلب کارهای از دست برتر استفاده می کند و هنگامی که مداد یا مداد شمعی را بر می دارد معمولا از شست و دو انگشت دیگرش استفاده می کند . و پایین ترین قسمت مداد را که نزدیک به نوکش می باشد ، می گیرد این کنترل فزاینده او را برای تجربه خط خطی کردن به صورت مدور به خوبی حرکت قلم به سمت جلو و عقب قادر می سازد ، شیوه نقاشی او واضح است و فضای زیادی را در بر می گیرد او از کنار هم چیدن جورچین های رنگی ساده لذت می برد در حدود 3 سالگی می تواند 2 یا 3 رنگ و شکل اصلی را با هم جور کند .
کودکان در این سن شکل پر هیجانی از ارتباط را از طریق واژگان اشارات و ادامه آوردن و یا به صورت جداگانهه یا با هم بکار می برد رشد های زیادی به طور مستقیم در بازی کودکان انعکاس می یابد . کودک تمامیل دارد از افراد بزگسال اشنایی که در اطرافش هستند در تقلید کردن آنها ، جلب توجه آنها نسبت به کارهایش و جلب موافقت آنها لذت ببرد و به این کار ادامه دهد و در حدود سه سالگی ممکن است شروع به پر سیدن سوالهایی مانند : چی ؟ کجا ؟ چه کسی ؟ بکند . اکنون ، هم چنان که تخیلش قوی می شود نقشه گذاری گذشته اش گسترده می شو د . در طول این بازی تخیلی ، بلند با خودش حرف می زند ، گزارشی پی در پی از اعمالش می دهد و به خودش تعلیم می دهد سپس از واژگانی استفاده می کند که ارتباطی تنگاتنگ با فعالیتهایش دارند کودک نشان می دهد که شروع به استفاده از برنامه ریزی برای آینده کرده است. به عنوان مثال ، چیزهایی را که برای رفتن به مسافرت خیالی اش جمع آوری می کند . بازی در این مرحله همان طور که او شروع به ارتباط برقرار کردن با کودکان دیگر می کند ، شامل ادقام از بازی یک نفره ، بازی تماشاگر بودن ، و بازی شرکت پذیری می شود . توانایی کودکان برای ارتباط برقرار کردن محدود است و آنها در درک نیاز به سهیم بودن در توجه بزرگسالان و اسباب بازی ها دچار اشکال هستند . بین 2 و 3 سالگی به نظر می رسد کودک مطمئن است که فرد بزرگسال آشنایی به طور خود به خود آنچه را که او می بیند ، احساس می کند، و نیاز و تمایل او را درک می نماید به عنوان مثال کودکی که از پنجره طبقه بالا به بیرون نگاه می کند ، گمام می کند آنچه را که از طبقه بالا می بیند ، فرد بزرگسال آشنایی نیز می تواند آن را از طبقه پایین ببیند ، او هنوز در دیدن چیزها از دید دیگران ناتوان است اما با کسب تجربه آغاز به درک دیدگاههای دیگر می کند.
3 و 4 سالگی
در حدود سن 3 سالگی ، کودکان به راحتی شروع به ارتباط برقرار کردن با کودکان دیگر می کند معمولا دریک موقعیت گروهی کوچک ، خیلی زیاد به یک یا دو فرد بزرگسال آشنا وابسته هستند . در طی سال بعد ، آنها به سرعت در جهت اجتماعی شدن پیش می روند ،تا این که تعداد دوستانشان را زیادتر می کند. تمایل کودکان به توجه مداوم بزرگسالان آشنا کاسته می شود ، زیرا مطمئن می شود که در صورت نیاز ، بزرگسالان به آنها توجه خواهند کرد . در این مرحله کودکان به بازی های بیرون از خانه ، بازی ساختمان سازی ، بازی هایی که روی میز و کف اتاق ، درون خانه انجام می شوند و بازی نمایش – اجتماعی علاقه نشان می دهند . این معمولا روز به روز گسترش می یابد و ادامه پیدا می ک ند و از طریق فهم و در حال رشد از نیاز برای تبادل نظر ، برنامه ریزی ، شراکت ، رعایت نوبت و بازی کردن ، شراکت ، رعایت نوبت و بازی کردن برطرف قوانین توافقی مشخص می شود از سه سالگی ، کنترل د رحال رشدی بر دستها و پاها حرکت وجود دارد. کودک در این سن با اعتماد به نفس بیشتری می دود می تواند عقب عقب یا یک طرفی راه برود و بر روی یک پا تعادل خود را حفظ کند او اغلب با گذاشتن یک پایش روی هر پله ، از پله ها بالا می رود و جفت پا ، جفت پا از پله ها پایین می آید او از پریدن مسافتی کوتاه بدون ان که بیفتد ، لذت می برد و با اعتماد به نفس سه چرخه ای را می راند و در پبیچها با احتیاط از رکابها وفرمان استفاده می کند ادراک فضایی او به خوبی رشد می کند و می تواند خودش و اسباب بازیهایش را به طرز ماهرانه در اطراف اشیا حرکت دهد .
بازی ساختمان سازی ، حمل قطعات ، تخته ها و مقولهای بزرگی را برای ساختن خانه ، سفینه فضایی ، اتومبیل ، بیمارستان ، مغازه و ساختمان دیگر در بر می دارد که بدین ترتیب فعالیتهای تخیلی بسیاری انجام میگیرد که اغلب کودکان دیگر نیز در آن شرکت دارند.
مهارتهای حرکتی ظریف نیز از طریق بازی با قطعات و فعالیتهای دستی ساده به سرعت پیشرفت می کند به عنوان مثال ، استفاده از قیچی و مهره ،اسباب بازی ها ، آلات موسیقی ، کار با چوب و فعالیتهای رایانه ای ساده را در بر می گیرد . از سه سالگی به بعد ، چیدن جورچین نیاز است و جالب است بدانیم که کودکان در این سن ممکن است به جور کردن قطعات با هم ، بیشتر از درست کردن کل تصویر علاقه مند باشند.
بازی با مواد انعطاف پذیر مانند خمیر ، به عنوان فعالیتی جذاب ادامه دارد . نقاشیهای خودجوش کودک به طور فزاینده در رنگ ،شکل و محتوا پیشرفته ترمی شود . و به طور معمول راجع به افراد ، خانه ها ، وسایل نقلیه ، گلها ، حیوانات و غیره می باشند .کودک در مدتی که رنگ می زند ممکن است گزارش پی در پی در اختیار ما بگذارد و همچنان که دراین پیش می رود ممکن است راجع به آنچه نقاشی اش نشان می دهد نظرش تغییر کند تا قبل از چهار سالگی ، او از پیش مطلع نیست که درباره چه چیزی می خواهد نقاشی کند اما حکایت از آن داد که تصوراتی راجع به آنچه که تصویر به آن شبیه است ، در ذهن دارد. نشانه های آشکاری وجود دارند که نشان می دهند کودک کنترل توجه خود را یعنی تصمیم برای توقف فعالیت و سپس بازگشت به آن را آغاز کرده است .
نواختن موسیقی فعالیتی ارزان و لذت بخش است ، استفاده از صداهایی که با وسایل ساده یا لوازم خانگی تولید می شوند برای کمک کردن به وزن ، زیر و بمی صداوتوانایی تشخیخص صداهای متفاوت به کار گرفته می شوند . برخی از کودکان ممکن است در سنین پایین استعداد و توانایی استثنایی از خود نشان دهند .
در سه سالگی هر چند کودک از دامنه وسیعی از لغات برخوردار است ، اما ساختار جمله ها و تلفظ هایش ممکن است هنوز کامل نباشد او استفاده از زبان را رعایت می کند ، درباره چیزهایی صحبت می کند درخواستهایی می کند و دستور می دهد او ممکن است بتواند حوادث گذشته را تعریف کند . همسن و سالانش مجموعه ای از کلمات ، اشارات و حالتهای چهره را درک می کنند .
در 4 سالگی، کودک می تواند تجربه جدیدش را به شکلی آموزنده شرح دهد و از انواع پرسشها استفاده کند مانند ، میشه این مال من باشه ؟ کی ؟ چرا ؟ او میتواند همچنین اهل بحث و جدل باشد ، و بی معنایی در زبان باعث خنده او شود . کودک چهار ساله حس شوخ طبعی زیادی دارد . شعر، معما ، لطیفه های ساده و شوخی کلامی را دوست دارد . آنها از این که داستانهایی را برایشان بخوانیم به ویژه اگر بتوانند به طور همزمان تصاویر کتاب را ببینند لذت می برد.
کودک دراین سن قادر است از کلمات مکانی مانند " درون ، پشت ، زیر "استفاده کند برخی از تلفظ ها مانند (زو، ژ ) برای کودک مشکل است دستور زبان او معمولا صحیح است و سعی می کند کلمات بی قاعده از لحاظ دستوری را با قوانین دستور زبان هماهنگ کند .
کودکان ممکن است نمایشهای عروسکی و برنامه های تلویزیون مناسبی را که دیده اند، اجرا کنند . هماهنگی که به صورت گروهی بازی می کنند . نقشهای یکدیگر را تعیین می کنند اغلب یک کودک بیشترین تصمیم گیری را در مورد این که چه کسی چه نقشی را بازی کند دارد ممکن است این نقشها با توافق عوض شوند .
در این مرحله ، دنیای تخیلی و ذهنی کودک بسیار واضح است به طوری که گاهی اوقات درباره آنچه که حقیقت دارد و آنچه که خیالی است مرددمی شود .
کسی که به نوعی با کودک سروکار دارد و بی تجربه است ،ممکن است از بی اعتنایی فاحش و آشکار کودک به حقیقتی عینی شگفت زده شود .
مشغول بودن به بازی تخیلی ، به فائق آمدن کودک بر هیجانهای شدید کمک می کند .ممکن است نسبت به نیازهای دیگران به خصوص اگر آنها آسیب دید ه باشند حساسیت نشان دهد در این مرحله کودکان غلب علاقه زیادی به جانوران دست آموز خانواده نشان می دهند و اغلب آنها را در فعالیتهای تخیلی به شمار می آورند .
در حدود این سن کودک شیفته علت و معلول می شود بررسی و کنجکاوی او درباره محیط ، همیشه به قیمت خطرهایش نمی ارزد و نظارت فردی بزرگسال لازم است .
5 و6 سالگی
از این سن به بعد ، کودک بی وقفه به رشد روزانه توانایی و مهارتهایش برای برقراری ارتباط ادامه می دهد . کودک در بازی خود نه تنها از فعالیتهای تخیلی دقیق ،بلکه از بازیهای پیچیده بیرون از خانه و درون آن لذت روز افزونی را نشان می دهد.
در حدود این سن کودکان آغاز به شرکت در بازیهای گروهی و بازیهای با قاعده می کنند آنها ممکن است شروع به نشان دادن استعداد با برتری ویژه ای در ورزش کارهای دستی یا فعالیتهای خلاق بکنند پس از چند سال ، ممکن است تفاوتهایی بین بازی خود جوش پسران و دختران پدیدار شود . بنابراین این اهمیت دارد که کسانی که به نوعی باکودکان سرو کار دارند ، فرصتهایی برابر در اختیار همه آنها قرار دهند تا در همه فعالیتهای شرکت کنند .
دراین سن ، پیشرفت قابل ملاحظه ای در چابکی و توان کودک صورت می گیرد کودک می تواند بپرد و به توپ ضربه بزند ، به طوری که توپ چند متر آن طرف تر برود و قادر می شود با ثبات دوچرخه ای را براند که دوچرخ دارد .
باکنترل روز افزون مداد قلم مو نقاشی او پیشرفته تر می شود و مانند فردی بزرگسال قلم را در دست می گیرد او از صحبت کردن ، گفتن و ساختن لطیفه هایی ، اغلب با استفاده از جملات طولانی تر ، لذت می برد و نیاز به رعایت نوبت در گفتگو را درک می کند.
فعالیتهای بازی خود جوش ، درک علمی کودک را از مفاهیمی اندازه نشان می دهد نقش گذاری ممکن است کاملا مفصل باشد .
که کودکان پیشاپیش درباره نقشها تصمیم می گیرند و چگونگی پیشرفت نقش گذاری را برنامه ریزی می کننند کودک می تواند به احتیاجهای دیگران توجه کند ، نشان می دهد که قادر به رهبری است و ممکن است شروع به کمک و راهنمایی کودکان کوچکتر در بازی شان کند به طور فزاینده بین حقیقت و تخیل فرق می گذارد .

بازیهای کودکا ن

بازیهای کودکان
بی شک کودک به بازی نیازمند است و نبایستی در این زمینه محدودیت بیش از حد برای او فراهم ساخت، اما پدر و مادر بایستی روی نوع بازیها همبازی ها و محیط بازی کودک خود دقت داشته باشند، چه بسا همین امور زمینه های انحراف جنسی و فساد اخلاقی او را فراهم آورند.
بایستی در هنگام بازی، دختران و پسرانی که به حد تمییز رسیده باشند از یکدیگر جدا شوند تا عفت و پاکدامنی آنان همچنان محفوظ بماند.
یکی از آثار شومی که برای بی توجهی پدران و مادران در رابطه با امور جنسی می توان نام برد بیماری مهلک و سرطانی است که در دختران بنام "استشهاء" و در پسران بنام "استمناء" به مرحله علم می رسد و چه بدبختیهائی که از این بیماری عائد افراد نمی گردد.
این دو نوع بازی کردن با خود برای ارضاء غریزه جنسی است که قبل از وقت معمولی و در اثر تحریکات مختلفی که شده است دامنگیر نوجوانان و جوانان منحرف می شود.
اگر چه عوامل مختلفی برای این مسئله ذکر کرده اند لکن گامهای نخست آن در محیط خانه برداشته می شود.

کودکان و بازی
همه می دانیم که کودک باید بازی کند برای کودکان یک امر طبیعی و عادی است. آنچه از نظر تربیتی مهم است و پدر ومادر بایستی کنترل و هدایتی نسبت به آن داشته باشند چند امر است: نوع بازی- همبازی- محیط بازی- مقدار بازی.
نوع بازی:
بعضی از پدر و مادرها خیلی دوست دارند فرزندشان در آینده یکی از دانشمندان و متفکران باشد، لذا از دوران کودکی سعی می کنند کودکشان را به بازیهای فکری وادار کنند و غالباً برای او اسباب بازیها می خرند که جنبه فکری و هوشی دارد و باعث تقویت قدرت تفکر و اندیشه کودک می شود.
این دسته از پدر و مادرهای عزیز باید توجه داشته باشند که همیشه آنچه آنها
می خواهند و دوست دارند، واقعیت پیدا نمی کند. ممکن است آنها دوست داشته باشند که فرزندشان فیلسوف شود، اما در خود کودک زمینه و استعداد و ذوق فیلسوف شدن نباشد! پس باید مطابق ذوق و استعداد کودک، زمینه رشد او را فراهم کنند و نوع بازی و اسباب بازی ها نیز باید حساب شده و هماهنگ با استعداد و قریحه کودک باشد.
بعضی دیگر از والدین دوست دارند که فرزندشان در آینده در کارهای هنری و یا عملی و فنی به مراتبی نائل آید و زبر دست گردد. برخی دوست دارند فرزندشان در آینده قهرمان ورزش شود و در رشته هایی مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال و از این قبیل رشته ها نام آور شود. و کسانی دیگر ممکن است ذوق و سلیقه دیگری داشته باشند.
آنچه مهم است این است که پدر و مادرها بایستی سعی کنند تا حدودی استعداد کودک خود را به دست آورند و برای اینکار بایستی در انتخاب نوع بازی، رعایت اعتدال را بنمایند و از همه انواع اسباب بازیها در حد توان و وسع خویش برای کودکشان تهیه کنند و از افراط و تفریط در این جهت خودداری کنند. وتوجه داشته باشند که عنصر اصلی برای کودک در بازیها، احساس لذت است. و اگر کودک در حین بازی، احساس لذت نکند، چیزی هم یاد نخواهد گرفت و آن اثری که بر بازی مترتب است- چه فکری و چه غیر فکری- در صورتیکه بازی برای کودک همراه با لذت نباشد، به دست نخواهد آمد. پس باید والدین گرامی زمینه و وسیله انواع بازیها را متناسب با سن و سال کودک برای او فراهم کنند تا از اینطریق به تدریج به کشف استعداد و ذوق فرزندشان نائل آیند و آنگاه او را در رشته مورد علاقه اش سریعتر هدایت و کمک کنند.
نکته ای که در اینجا لازم است به پدر و مادرهای محترم تذکر دهیم این است که سعی کنند کودکشان را از همان دوران طفولیت به بازیهایی که از نظر شرعی حرام اند و جنبه قمار دارند، آلوده نکنند. قمار بازی باعث عداوت و دشمنی می شود و کودک را از دوران طفولیت به کینه توزی نسبت به همسن و سالان خود می کشاند و از یاد خدا باز می دارد. قرآن کریم صریحاً می فرماید:
"انما یرید الشیطانُ ان یوفعَ بینکم العداوهَ و البعضاءَ فی الخمر و المیسر و یصدَّکم عن ذکر الله و عن الصلاه…"
این شیطان است که می خواهد با شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز باز بدارد.
بازی و ورزش در روایات اسلامی
از امام صادق (ع) روایت شده که فرمودند‍:
الغلام یلغب سبع سنین، و یتعلم الکتاب سبع سنین و یتعلم الحلال و الحرام سبع سنین.
نوجوانان بایستی هفت سال بازی کنند و هفت سال کتاب بیاموزند وهفت سال حلال و حرام خدا را یاد بگیرند.
والدین گرامی: شما که می خواهید ذهن و حافظه کودکتان را پرورش دهید، چه بهتر که آن را با کلام خدا و با آیات قرآن مانوس سازید. چه بهتر که ذهن فرزندتان را از اوان طفولیت با احادیث اخلاقی و با آیات روحبخش قرآن و با کلمات حکمت آموز بزرگان آشنا سازید.
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمایند:
ادبوا اولادکم عن ثلاث خصال: حب نبیکم و حب اهلبیته و قرائه القرآن.
فرزندان خود را با سه خصلت تربیت کنید: دوستی پیامبرتان، دوستی خاندان پیامبر و تلاوت قرآن.
پیشوایان دینی ما به ورزش بدنی عنایت داشته و دستور داده اند که به فرزندانتان اینگونه ورزشهای مفید را بیاموزید:
از پیامبر گرامی اسلام (ص) رسیده است که:
علموا بنیکم الرمی، فانه نکایه العدو.
به پسران خود تیراندازی را آموزش دهید که این کار، باعث آزردگی و خشم دشمنان دین می شود.
از این فرمایش به خوبی به دست می آید که می توان نوع ورزش و بازی را بگونه ای برگزید که در کنار تامین نشاط و سلامت جسمی و در کنار جنبه تفریح و سرگرمی، هدف ارزشمند دیگری نیز مثل تضعیف روحیه دشمن به دست آید.
ورزش شنا نیز مورد توجه پیغمبر گرامی اسلام (ص) بوده است. ایشان در حدیث دیگر می فرمایند:
علموا اولادکم السباحه و الرمایه.1
به فرزندان خود شنا و تیر اندازی را یاد بدهید.
همبازی کودک
هر یک از ما معمولاً دوست داریم با فردی که در سطح خودمان و از سنخ خودمان است رفیق باشیم و با او صحبت کنیم و در اوقات فراغتمان با او گپ بزنیم. کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. آنها هم دوست دارند همبازی و رفیق داشته باشند و رفیقشان کسی باشد که زبان انها و حب و بغض های آنها را درک کند و خلاصه کودکان دوست دارند، با کسی بازی کنند که آنها را بخوبی درک کند. اگر کودک احساس کند که همبازی او جدی بازی نمی کند و یا اختلاف سطح او با همبازی اش به گونه ای است که به هر حال بازی آنها رنگ جدی به خودش نمی گیرد، از بازی خسته می شود و لذتی نمی برد. مثل اینکه اگر یک قهرمان کشتی بخواهد با یک بچه کوچک و نوجوان کشتی بگیرد، هرگز این نمایش کشتی جاذبه ای نخواهد داشت و اصلاً مسابقه آنها جدی تلقی نمی شود.
یکی از نکاتی که در این زمینه لازم است پدران و مادران به آن توجه کنند این است که خود والدین بایستی در برخی اوقات همبازی کودک شوند! ممکن است تعجب کنید و با خود بگوئید مرگ ممکن است که ما همبازی کودکمان بشویم؟! آری، چنین چیزی نه تنها ممکن است، بلکه ضروری و لازم نیز هست. کودکان دوست دارند که والدین، آنها را درک کنند و به آنها توجه داشته باشند. یکی از راههای توجه والدین به فرزندانشان همین است که گاهی در بازیهای کودکانه آنان شرکت کنند. این خود نوعی ابراز محبت پدر یا مادر در هنگام بازی با کودک باید خود را در سطح کودکان تنزل دهد و روحیه ای شبیه روحیه آنان در خود ایجاد کند و خلاصه در بازی با کودکان، بزرگان بایتی جدی بازی کنند. شما بارها تجربه کرده اید که اگر در بازی با کودکتان، جدی باشید او نیز جدی بازی می کند و از این بازی لذت می برد، اما همینکه از موضع یک فرد عاقل و مسن و فهمیده و بزرگسال به کارها و بازیهای کودکانه او نگاه می کنید، خنده اش می گیرد و یا اصلاً بازی را رها می کند و گاهی با گریه و قهر و اظهار ناراحتی، آزرده خاطر می شود!
یکی از ثمرات بازی کردن پدران و مادران با فرزندان خود این است که فزندان با والدین خود دوست می شوند و به آنان علاوه بر اینکه به دید پدر و مادر و بزرگتر نگاه می کنند، به دید یک رفیق نیز می نگرند. و این احساس یگانگی و همرنگی و رفاقت با پدر و مادر، ثمرات زیادی رد آینده خواهد داشت. بسیاری از جوانان در سنین جوانی احساس می کنند که پدر و مادرشان با آنها دوست نیستند و لذا این جوانان نمی توانند عقده های روحی و روانی خود را با آنان در میان بگذارند و اینجاست که به بیگانگان پناه می آورند و چه بسا در همین رفاقتها و دوستیها، فریب می خورند و به فساد و بزهکاری گرفتار می شوند.
وقتی والدین از دوران کودکی فرزندان خود با آنان رفیق شوند و این یکرنگی و صمیمیت را همچنان تا دوران نوجوانی و جوانی ادامه دهند، فرزند آنها در سنین جوانی که احتیاج به مشاوره دارد، قبل از هر کس، پدر و مادر خود را مشاور خود می داند و دلسوز تر از آنان کسی را نمی بیند.
شکایت از بازی کودکان در کوچه ها و …
یکی از شکوه هائی که اغلب پدران و مادران از فرنزدان و کودکانشان دارند این است که می گویند کودکان ما اغلب دوست دارند برای بازی به خارج از خانه بروند و مثلاً در کوچه و خیابان و محله و یا در زمینها ورزشی و کلوپ ها و یا در خانه دوستانشان به بازی بپردازند و از طرفی ما همواره احساس نگرانی می کنیم که مبادا در این محیطها فرزند ما به دام افراد ناصالح بیفتد و به فساد و انحراف و تباهی اخلاقی کشیده شود! البته جای چنین نگرانی هست و همیشه نیز باید باشد و پدران و مادران عزیز باید همواره مراقب کودکان خود باشند و به طور مستقیم یا غیر مستقیم کنترلی روی آنان داشته باشند و ببینند که کودکان آنها به چه جاهائی می روند و با چه افرادی تماس دارند. اما نکته ای که در اینجا می خواهیم بر آن تاکید کنیم این است که اگر پدران و مادران محیط خانه را برای برخی بازیهای کودکانشان فراهم کنند و خود نیز در روز پاره ای از وقتشان را به بازی با کودکانشان اختصاص دهند و برای این کار اهمیت قائل باشند، خواهند دید که فرزندشان کمتر میل به خارج شدن از منزل برای بازی پیدا می کند و در نتیجه والدین محترم از این جهت نگرانی شان بسیار کمتر خواهد شد.
والدین بی خیال!
مطلب دیگر این است که گاهی مشاهده می شود برخی پدران و مادران بی خیال، غالباً برای آسایش بیشتر خودشان، کودکشان را روانه کوچه و درب منزل می کنند تا با بچه های دیگر بازی کند و گاه ساعتها کودک آنها در اطراف منزل و کوچه و خیابان مشغول بازی است و پدر یا مادر هرگز سری به او نمی زنند تا ببینند که بچه آنها چه
می کند، چه حرفها و احتمالاً فحش ها و الفاظرکیک و زشتی را از به های کوچه یاد می گیرد و چه می خورد و کجا می رود و …!! این پدران و مادران توجه ندارند که با این بی توجهی ها و راحت طلبی ها، از همان اوان طفولیت روحیه ولگردی را در فرزند خود ایجاد می کنند. از طرف دیگر فرزند آنها نیز احساس می کند که پدر و مادرش چندان کنترل و حساسیتی روی رفتار او ندارند و با این احساس آزادی، کم کم دست به هر گونه عملی خواهد زد و هر گونه که تمایل داشته باشد، رفتار خواهد نمود!
نکته مهم در انتخاب همبازی برای کودکان
والدین گرامی توجه داشته باشند که تاثیر همبازی در رفتار و اخلاق کودک آنها بسیار زیاد است. یادگیری رفتار و کردار از یکدیگر در بین کودکان و همبازیها بسیار سریع و آسان است. همه شما تجربه کرده اید که کودک شما در یک جلسه مهمانی وقتی همبازیهائی پیدا می کند، چه بسا حرفهای جدیدی از آنها یاد می گیرد و یا فعل و رفتار تازه ای را از آنان می آموزد که تا مدتها آن را تکرار می کند و چه بسا هرگز آن را فراموش نکند.
این رفتار و گفتار می تواند مثبت باشد و می تواند منفی باشد، و به هر حال نشانگر این است که تاثیر همبازی در کودک بسیار عمیق و ریشه دار است.
از این رو است که والدین محترم بایستی نسبت به همبازیهای فرزند خود عنایت زیادی داشته باشند و اگر فرزند آنها به مهد کودک و یا مدرسه می رود هر از چند گاه سری به مهد و مدرسه او بزنند و از همبازیهای فرزندشان سئوال کنند. اگر فرزند آنها به کوچه و یا میدان بازی وکلوپ ورزشی و هنری و … می رود، باید والدین محترم، دورادور نسبت به همبازیهای او حساسیت لازم را داشته باشند و حتی الامکان در صدد باشند که همبازی هایی برای فرزند خود پیدا کنند که نسبت به کودک خودشان تاثیر مثبت بگذارد و به تدریج کودک آنها را نیز رشد دهد.2
محیط بازی
بسیار از پدران و مادران توجه ندارند که در محیطهای بازی کودکانشان غیر از بازی، چه حوادث دیگری رخ می دهد و این حوادث- به طور غیر مستقیم- چه تاثیری در روحیه و رفتار فرزندان آنها می گذارند!
مثلاً بعضی پدر و مادرها فرزند خود را برای بازی روانه خرابه ای نزدیک منزل می کنند تا فرزندشان در آن خرابه با خاک و آجر و شن و … بازی کند. گذشته از اینکه این کار با ضوابط بهداشتی هرگز سازگار نیست، باعث می شود بچه در آن خرابه گاهی منظره سیگار کشیدن و یا هرئین کشیدن و بعضی بزهکاری های دیگر را نیز مشاهده کند و یا منظره نزاع و فحاشی وکتک کاری بعضی افراد ناباب را از نزدیک ببیند. ذهن کودک به طور خودکار از این حوادث و مناظره فیلمبرداری می کند و روحیه او به تدریج با این صحنه ها آشنا می شود و در آینده چه بسا خود نیز به ایجاد چنین صحنه هائی مبادرت ورزد.
متاسفانه در کشور ما برخی محیطهای ورزشی هنوز به طور کامل از پاره ای بدآموزیهای جنبی پاکسازی نشده اند. مثلاً زمین و میدان، برای برگزاری ورزش فوتبال و والیبال و … است، اما گاه مشاهد می شود که دستشوئی ها و دیگر گوشه و کنار استادیوم ورزشی، محلی برای افراد معتاد و سیگاری و هروئینی و … شده، جوانان بزهکار و فاسد الاخلاق به بهانه شرکت و تماشای مسابقه، به این مراکز می آیند تا جائی برای خلافکاریهای اخلاقی خود پیدا کنند.
در اینجا لازم است به مسئولین و مدیران مراکز و محیطهای ورزشی تذکر دهیم که میادین و اماکن ورزشی حقیقتاً برای رشد و تعالی روحی و معنوی جوانان ساخته شده اند و ورزش جسمی می بایست مقدمه ای برای تزکیه و تهذیب روانی و روحی جوانان باشد. از اینرو می بایست کنترل و نظارت دقیق و بیشتری نسبت به همه جوانت اخلاقی در محیطهای ورزشی صورت گیرد تاخانواده های متدین و مومن نیز بتوانند به راحتی و با آسودگی خاطر فرزندان خود را به محیطهای ورزشی بفرستند و خود نوجوانان متعهد و متدین نیز رغبت کنند که پا در میادین ورزشی بگذارند و احساسشان این باشد که در این اماکن و کلوپ ها، هم جسم آنان تقویت می شود و هم روح آنان سرشار از معنویت و صفای باطن می گردد.
روانه کردن بچه ها به کوچه و خیابان جلو منزل آفات اخلاقی بسیاری دارد. گذشته از خطرهائی که از نظر جسمانی در معابر عمومی، سلامت کودکان را تهیه
می کند، چون این اماکن محیطهای کنترل شده ای نیستند، همه گونه افراد و کودکان در آنها رفت و آمد می کنند و چه بسا انواع فحش ها و الفاظ رکیک در همین محیطها به بچه ها آموزش داده می شود. شاید شما هم تجربه کرده اید که فرزند شما صبح از خانه خارج شده و شاید نیم ساعت جلو درب منزل به بازی مشغول بوده و سپس به خانه آمده است و شما می بینید الفاظ و کلمات جدیدی را یاد گرفته است که شما دیگر به راحتی نمی توانید آن الفاظ را از ذهن او محو کنید! علاوه بر الفاظ، در کوچه و خیابان بسیاری از کارها و افعال ناشایسته نیز ناخودآگاه به کودکان تعلیم داده می شود. حتی گاهی مشاهده می شود که کودکان، الفاظ و یا حرکاتی را از بچه هایی دیگر در کوچه و خیابان یاد گرفته اند و تکرار می کنند در حالی که معناومفهوم آنها را نمی دانند و وقتی شما به عنوان پدر یا مادر در برابر آن الفاظ و رفتارها عکس العمل نشان می دهید، کودک پی می برد که این الفاظ و رفتارها می تواند وسیله ای برای مقابله با پدر و مادر باشند و لذا او هم از این به بعد، حساسیت خاصی در تکرار آنها پیدا می کند!!
کنترل محیط بازی
پدران و مادران محترم توجه داشته باشند که محیط بازی کودک بایستی کنترل شده باشد و می بایست کودک احساس کند در محیطی بازی می کند که بزرگتر دورادور بر او نظارت دارد و رفتار و کردارش تحت کنترل است و این احساس، بسیار خوب و ضروری است. و اما اگر کودک و نوجوان خود را در محیط بازی خارج از کنترل پدر و مادر ببیند، چه بسا به سهولت به انحراف و فساد اخلاق کشیده شود و انواع و اقسام بزهکاریها را فرابگیرد.

سرکشی از بازیهای کودکان
بسیار به جاست که پدران و مادران محترم اتاق کوچکی را برای بازی کودکانشان اختصاص دهند و وسائل بازی انان را در جای مخصوص قرار دهند و از بچه بخواهند که در حفظ و نگهداری و چیدن آنها بکوشد. و از این طریق از همان دوران طفولیت به بچه یاد دهند که می بایست نسبت به لوازم و اموال خودش مواظبت لازم را داشته باشد و نظم و ترتیب را در محدوده کار خودش رعایت نماید.
اما متاسفانه گاه دیده می شود که برخی والدین بی توجه، کودک را به تنهائی و یا با کودکی دیگر در اتاق مخصوص بازی به حال خود رها می کنند و ساعتها از آنان غافل می شوند و انها را به حال خود وا می گذارند! این غفلت طولانی، هم ممکن است خطرات جانی به دنبال داشته باشد و هم خطرات اخلاقی! شما والدین گرامی نمی دانید که در ذهن بچه ها چه می گذرد و آنها چه تصمیماتی می گیرند! آنان هر لحظه به چیزی سرگرم می شوند و ممکن است به سراغ پریز برق، وسائل برقی، چرخ گوشت داخل کمد، ظروف چینی، تیغ، چاقو، میخ و چکش و انبردست، سنجاق و سوزن و … چیزهائی ازاین قبیل بروند و خطراتی را برای خود و دیگران فراهم سازند. از این رو لازم است مرتباً والدین محترم از محیط بازی کودک- چه در خانه و چه در جاهای دیگر- سرکشی کنند و گاه تذکرات لازم ایمنی را به کودکان بدهند.
و اما از جهت خطرات و افات اخلاقی نیز تنها گذاشتن کودکان و عدم سرکشی به انان، کار نادرستی است. چه بسا همبازی کودک شما، رفتارهای نادرستی را از کسی یاد گرفته و می خواهد آن را تکرار کند و برای کودک شما انجام دهد. شما می بایست با سرکشی های متناوب، مواظب اعمال و رفتارهای کودکانه آنها باشید. مثلاً بعضی بچه های خردسال گاه لباس خود را در می آورند و عریان می شوند و با آلت تناسلی خود بازی می کنند و یا دیگری را می بوسند و …! اگر شما فرزندتان را در اتاق بازی چندین ساعت به حال خود بگذارید تا با دوستش بازی کند، چه بسا چنین رفتارهائی را -بدون توجه- فرا بگیرد و پس از مدتی بخصوص در سن بلوغ، همین یادگیریها زمینه انحراف اخلاقی او را فراهم آورند.
مقدار بازی
درست است که کودک بازی را دوست دارد و پدر و مادر نیز می بایست امکانات و وسائل را برای کودک خود فراهم آورند، اما این امر می بایست حساب شده و عاقلانه باشد. کودک شما باید احساس کند که همه عمر و تمام وقت را نمی بایست به بازی گذراند، بلکه لازم است انسان اوقات خود را تقسیم کند و بخشی را به بازی بپردازد و بخش دیگر را به انجام ضروریات دیگر اختصاص دهد.
بعضی از والدین برای اینکه خود را راحت کنند اجازه می دهند که کودک آنها هر چه بیشتر به بازی مشغول باشد. این امر موجب می شود که بچه از سنین کودکی ارزشی برای عمر خود احساس نکند. این کودک اگر با همین روال پرورش یابد در سنین بالاتر نیز به اموری مثل تحصیل علم و تامین معیشت و دنبال کار و شغل رفتن بی توجه و یا کم توجه می شود و از قضا این مسئله ای است که بسیاری از والدین نسبت به آن نگران اند و از فرزندان خود از این جهت شکایت دارند!
از امام صادق (ع) روایت شده که فرمودند:
الغلام یلعب سبع سنین، و یتعلم الکتاب سبع سنین، و یتعلم الحلال و الحرام سبع سنین:3
نوجوان می بایست 7 سال بازی کند، و هفت سال کتاب فرا بگیرد و هفت سال حلال و حرام را آموزش ببیند.
از این حدیث به دست می آید که پدران و مادران می بایست در کنار تامین وسائل بازی و فرصت دادن به کودکان برای انجام بازی، به فکر رشد فکری و دینی کودکانشان نیز باشند و آنان را هم در بعد جسم و تن پرورش دهند و هم از نظر معنوی، فکری، مذهبی تغذیه کنند.
یکی از راههای عملی برای توجه دادن فرزندان به اینکه نباید همه دقت خود را به بازی مشغول باشند بلکه بایستی در کنار بازی، به مسائل جدی تر مثل مطالعه، حفظ قران و حدیث و … بپردازند این است که والدین خریدن اسباب بازی را منوط به انجام کارهائی مثل حفظ سورهای کوچک قرآن، احادیث کوتاه، اشعار زیبا، گفتن و یا نوشتن خلاصه کتاب و قصه و … کنند و در صورتی که فرزندان از عهده کارهای مزبور برآمدند، وسائل بازی را در اختیار آنان قرار دهند.
خلاصه آنکه بایستی والدین محدودیتی برای مقدار بازی کودکان و فرزندان خود قرار دهند والا رها گذاشتن کودک در این زمینه، مضراتی به دنبال خواهد داشت.
نکته دیگری که از روایات سابق به دست می آید این است که هر چه سن کودک کمتر است روحیه بازی در او بیشتر و فعال تر است و لذا باید در دوران طفولیت برای بازی کودکان چندان سختگیری نکرد، اما هر چه سن کودک بالاتر می رود هم به طور طبیعی کودک جدی تر می شود و به مسائل اساسی تر وادار کنند.
در روایتی از امیر المومنین علی(ع) آمده است:
لا یفلح من وله باللعب و استهتر باللهو و الطرب4:
کسی که شیفته بازی و سرگرم لهو و طرب باشد، رستگار نخواهد شد.
شاید شما هم بزرگسالانی را دیده باشید که برای تماشای یک بازی و یا انجام یک تفریح و سرگرمی همه کار و زندگی خود را رها می کنند و دست از کارهای جدی خود می کشند و با این کار اسباب ناراحتی اطرافیان خود مثل پدر و مادر و همسر و فرزندان و… را فراهم می سازند! اینان همان افرادی هستند که از کودکی محدودیتی برای زمان بازی انان وجود نداشته و والدینشان بازی آنان را تحت کنترل و نظارت قرار نداده اند.
در کتاب اسلام و تعلیم تربیت آمده است: درست است که کودک نیاز به بازی دارد و باید تا مدتها بازی کند، لیکن نه برای همیشه و تا آخر عمر بلکه تا مدتی مجدود. یکی مربی خوب و آگاه دوران موقت بازی را طوری تربیت می دهد که در دوران نوجوانی و جوانی به تدریج کمتر شود و کارهای جدی تر جایگزین آن گردد. این درست نیست که خوی بازیگری بر کودک غلبه نماید و اکثر اوقات او را فرا بگیرد و تا آخر عمرش شغل رسمی او بازیگری باشد… مربی باید دوران بازی کودک را دوران کار آموزی موقت کودکانه و مقدمه ای برای اشتغال به کارهای جدی تر بداند و مراقب باشد که بازی یگانه محرک کودک قرار نیگرد و او را از هدفهای اجتماعی منحرف نسازد. دوران بازی دوران آمادگی و انتقال است نه توقف. کودک و نوجوان و جوان باید بدانند که انجام مسئولیت و کار بر همه چیز تقدم دارد و مجاز نیستند به خاطر بازی آنرا ترک کنند یا سهل انگاری نمایند. غلبه خوی بازیگری زیانهای بزرگی را به دنبال دارد. گاهی با اشخاصی برخورد می کنیم که مدتهاست سنین کودکی و نوجوانی را پشت سر گذاشته اند ولی هنوز هم به بازی بیشتر علاقه دارند تا کار. به خاطر یک محفل دوستانه و تماشای یک فیلم جالب، کار و زندگی را ترک می کنند و مسئولیتهای خود را فراموش می نمایند.5
بسیاری از نزاعهای زن و شوهرها و چه بسیار از طلاقها به خاطر همین است که زن یا شوهر هنوز حالات بچگی دارد و علاقه دارد که اوقات خود را به بازی بپردازد! و حال آنکه گردش کار خانواده اقتضا می کند که زن و شوهر جدی فکر کنند و به مسائل اساسی توجه داشته باشند.
بازی و خلاقیت:
بچه ها از طریق بازی می آموزند، از طریق بازی کشف میکنند و به حد و مرزهایشان پی میبرند.لزومی ندارد کسی لذت بازی خلاق را به کودکان بیاموزد .بازی خلاق یکی از تواناییهای ذاتی انسان است.حال آنکه جامعه به کودکان یاد میدهد از خلاق بودن دست بکشند، معقول و اهل عمل شوند.اگر بخواهیم به طور کامل کودک درون را باز یابیم باید بگذاریم که این خلاقیت ذاتی عیان شود.این جنبه خلاق را کودک جادویی یا کودک سحرآمیزمیخوانند.در قسمتهای بعد بازیهای خلاقی را مشاهده میکنید که برای نمایان ساختن این کودک هنرمند وجد آمیز درون که سرشار از شگفتی و کنجکاوی و شادمانی است طراحی شده اند.اوقاتی که به بازی و مجسمه سازی و نقاشی با مداد گچی خواهید پرداخت بخش بالغ وجودتان را کنار خواهید گذاشت.مدت زمانی را نیز باید برای رقص و حرکات خود انگیخته و اجرای نمایشهای کودک درونتان صرف کنید.اوقاتی را نیز به اکتشاف جهان اسرار آمیز رویاهایتان اختصاص دهید در این مقطع شاید والد نکوهشگر درونتان سر بر آورد و بگوید:"تو نمیتوانی نقاشی کنی طراحی بلد نیستی و در هر صورت نمیخواهم اینجا را شلوغ کنی." اگر این امر رخ داد فقط نظاره اش کنید اما نگذارید شما را از ادامه کارتان باز دارد.و ایمانتان را محکمتر کنید.
مهم ترین چیز این است که فعالیتهای وجد آمیز و خلاق، قلمرو طبیعی کودک درون است. این میراث حق طبیعی شماست .میراث خود را باز یابید.آنچه را که جوزف کمپبل "وجد زنده بودن "خوانده است شخصا تجربه کنید.
لوازم مورد نیاز:
یک دسته کاغذ سفید،یک دسته کاغذ کاهی،ماژیکهای رنگی،مداد شمعی یا مداد رنگی،گل مجسمه سازی یا خمیر بازی،قیچی ،تقویم یا سررسید نامه شخصی،مجلات عکس دار،چسب،دستکش نایلونی تا بتوانید انگشت خود را در جوهر فرو ببرید و نقاشی کنید.پاکتهای کاهی تا از آنها نقاب یا ماسک درست کنید.نی و یک ظرف کوچک کف صابون برای حباب بازی، نوار موسیقی و پخش صوت، نوار خالی و ضبط صوت،و یک دفتر چون شاید بخواهید تمرینها را در یکجا نگاهداری کنید.
خواه در گروهی حمایتگر به تمرینها بپردازید خواه به تنهایی احساس ایمنی امری اساسی است.ایجاد آشیانه ای امن برای کودک درون، یعنی تدارک فضایی ایمن برای دعوت از او.در طی فرایند شفای کودک درونتان محرمانه نگه داشتن این کار- به ویژه زمانی که به شناخت کودک آسیب پذیردرونتان سرگرمید – اهمیت فراوان دارد.منظور این نیست که نمیتوانید بخشهای معینی از کارتان را با دیگران در میان بگذارید .مراد این است که این افراد را با دقت- و بسیار محتاطانه و مسئولانه -انتخاب کنید.کسانی که نسبت به خودتان وفرایند شفایتان بسیار حمایتگرند.اگر کودک آسیب پذیر درونتان در کنار همسر یا یکی از بهترین دوستهایتان احساس ایمنی میکند شاید در میان گذاشتن با او کار درستی باشد.اگر نمیدانید احساسها و اندیشه هایتان را با چه کسی در میان بگذارید از کودک درونتان بپرسید از طریق نگارش با هر دو دست. کودک درونتان با دقتی حیرت انگیز به شما پاسخ خواهد داد.نزد کسانی که نسبت به شما آکنده از داوری اند و میکوشند احساسها ، اندیشه ها یا رفتارتان را کنترل کنند حرف دلتان را نزنید.اگر کودک درون را در معرض این گونه انرژی قرار دهید قطعا به پیشواز تخریب و آزار کودک درونتان رفته اید.بالغانی که با کودک درون خودشان در تماس نبوده اند نمیتوانند این گونه شفا را در یابند.در بخشهای بعد شیوه های حمایت سالم از کودک درونتان را خواهید آموخت: با تقویت والد مهر آمیز و حمایتگر درون .
کودک درون در دل آدمی خانه دارد. وقتی دلمان را به روی کودک درونمان میگشاییم قلب خود را به روی همه باز میکنیم.و بدین گونه است که منشاء اقتدار راستین خویش -عشق- را می یابیم.
از این قسمت تا پایان راه در صورت تمایل کودک درونتان، نقاشی یا گفتگوهای نوشتاری تان را برای من ارسال کنید تا در صورت خواست شما در این صفحه شاهد آنها باشیم.
الناز فربد
farbod@govashir.com
بازی
فعالیت، یکی از نیاز های انسان و اساس رشد و تکامل است. کودکان در ضمن بازی به فعالیت های بدنی ، عقلی، و اجتماعی می پردازند. بازی را چند نوع تعریف کرده اند جرسیلد (jersild ) می گوید: " بازی کودک یک کار جدی است " فرانک (Frank ) می نویسد :
" بازی ،راهی است که کودک آنچه را که کسی نمی تواند به او بیاموزد یاد می گیرد "
بعضی نیز بازی را زندگی کودک دانسته اند. می توان گفت : بطور کلی ، بازی هر نوع فعالیتی است که فرد برای لذت بردن انجام می دهد بدون اینکه به نتیجه نهایی آن توجه داشته باشد . فرد با کمال میل و بدون اجبار و تحریک خارجی ، بلکه برای سرگرمی و لذت بردن ، به بازی می پردازد. فرق بازی با کار در این است که دومی برای رسیدن به یک هدف معین ، نه برای لذت بردن ، انجام می گیرد . در نظر کودک ، فعالیت های آزاد ، بازی شمرده می شوند ولی آنچه بزگسالان برای او تعیین وتکلیف کنند از قبیل : تکالیف مدرسه و کمک به کار های خانگی کار می باشند.
هم چنین ، بازی یک رفتار فطری عمومی است که در تمامی موجودات زنده دیده می شود و یکی از مهمترین عوامل و وسایل رشد و تکامل و یادگیری است . به عبارت دیگر ، کود ک بازی می کند تا رشد و پرورش یابد.
فعالیت و رشد عمومی کاملا به یکدیگربستگی دارند . سطح نضج کودک ، امیال و فعالیت های او را تعیین می کند و رشد او را بر می انگیزد ، بیشترین یادگیری کودک درباره خود و جهانش به وسیله بازی انجام می گیرد . در ضمن انجام دادن کارهایی ، مهارت های حرکتی خود را رشد و گسترش می دهد . در بازی با کودکان دیگر یاد می گیرد که مردم نسبت به فعالیت های خاص او چه نوع واکنش نشان می دهند .
کودکی که از بازی می گریزد هرگز رشد سالم ندارد و از لحاض روانی بیمار است و باید فورا به درمان او پرداخت . محروم ساختن کودک از بازی بیش از هر چیز او را ناراحت می کند و چه بسا ممکن است یک عده ناراحتی های عصبی را نتیجه دهد. زیرا چنانچه اشاره شد بازی تنها وسیله طبیعی برای یاد گیری و پیشرفت است . کودکان در ضمن بازی های خود یاد می گیرند و بازی آنها نوع و میزان آموخته هایشان را نشان میدهد . از روی فعالیت های کودک ، می توان به میزان هوش و اطلاعات وی پی برد . بازی که با حرکت و فعالیت تواُم باشد دلیل سلامت وجود کودک است . بازی برای کودکان مانند کار برای بزرگسالان است، کاری که احتیاج به تعلیم ندارد . کودک سالم نمی تواند پنج دقییقه ساکت بماند و دائما در تلاش و بازی با چیز هایی است که می بیند و لمس می کند . گاهی در خانه به کتابخانه پدرش می رود و آن ها را زیر و رو می کند ، گاهی اسباب بازی های خودش را درآتش می اندازدتا ببیند می سوزد یا نه ؟ همینطور کنجکاوی خود را مانند یک دانشمند تشنه به رسیدن به یک حقیقت تازه یا ابتکار جدید ، ادامه دهد . خلاصه کودک به محیطی نیازمند است که بتواند " خودش باشد " ، جایی که بتواند بدود ، صدا کند ، بالا برود ، فریاد کشد، بشکند و بسازد . همه این امیال را بازی ارضا می کند.
کودک در اثنای بازی کارهایی انجام می دهد که به کسب مهارت و افزایش فهم ، منجر می شود، چنانکه در یک سالگی صداهای گوناگون در می آورد و به تکرار آنها می پردازد و از این بازی لذت فرآوان می برد ، سپس این صداها به صورت کلماتی در می آیند که در گفتگوی خود به کار می برد. همینکه بزرگ می شود از اندااختن توپ ، بالا رفتن از پله ، نردبان و درخت ، و جست و خیز و حرکت لذت می برد و خوشحال می شود ، و بدین ترتیب تجارب خود را افزایش می دهد و نیروی پا ، بازو و انگشتان رشد و پرورش می یابند . گاهی نیز دست های خود را کثیف و لباس هایش را پاره می کند و به زمین می اندازد.
هنگام بازی است که کودک با کمال آزادی، حواس خود را به کار می اندازد و نیروی تفکر، ابداع ، و اختراع خود را پرورش می دهد. کودک به وسیله بازی ، تمام استعدادهای خود را در چهار میدان رفتار بشری بکارمی اندازد که عبارتند از : جنبش و حرکت ، تطابق، زبان ، و رفتار شخصی و اجتماعی. او باز وهای خود را به جلو پرتاب و پاهایش را خم می کند ( جنبش ) ، چشمان خود را بر دست گره کرده اش می دوزد ( تطابق )، بغبغو وغدغد می کند ( زبان) ، و مادرش را با صدا می خواند ( رفتار اجتماعی ).
به عقیده پرفسور وودورث (Woodworth ) حتی تخیل کودک ، نوعی بازی است و می توان گفت : بازی معمولا- اگر دائما هم نباشد- شامل عامل تخیل و اختراع است .
ارزش های بازی
با توجه به آن چه گفته شد می توان اهمیت بازی را در رشد و تکامل کودک دریافت . ارزش و فایده بازی را برای کودکان می توان چنین خلاصه کرد :
الف. ارزش بدنی. کودک برای این که عضلات خود را رشد وپرورش دهد و تمام قسمتهای بدنش ورزیده شوند باید بازی کند. هم چنین ، کودک به وسیله بازی ، انرژی های اضافی خود را صرف می کند که اگر پایمال شوند موجب هیجان ،عصبانیت و تند مزاجی کودک می شود.
ب. ارزش ذهنی. بازی سبب می شود که کودک نیروهای ذهنی خود را به کار اندازد و بیازماید بدون اینکه مسئولیتی را به فعالیت های خود در نظر بگیرد. هم چنین، در ضمن بازی یاد می گیرد که میان واقعیت وخیال فرق بگذارد.
ج . ارزش اجتماعی. کودک بدون بازی ، مخصوصا بازی با کودکان دیگر به جای بزرگسالان، فردی خودخواه ، خود بین ، و فرمانده بار می آید ولی از راه بازی با دیگران روش همکاری ، دادن و ستاندن ، و وارد ساختن شخصیت خود در گروه را می آموزد . درست است که کودک ، رفتار اجتماعی را در برخورد با دانش آموزان دیگر در مدرسه یاد می گیرد ولی بازی های مقید مدرسه ، در مقایسه با بازی های آزاد خارج از مدرسه ، فرصت کمی برای رفتار اجتماعی کودک فراهم می آورند. کودک به وسیله بازی یاد می گیرد که چگونه با دیگران ، ارتباط برقرارسازد و مشکلات مربوط به روابط اجتماعی را حل کند . بازی به کودک کمک می کند که مانند یک شخص ، رشد و تکامل یابد . بازی وسیله مهمی است که به کودک امکان می دهد خود را کنترل کند پیش از آنکه از طرف بزرگسالان کنترل شود.
د . ارزش یادگیری. کودک در ضمن بازی با اسباب بازی های گوناگون ، رنگ ، اندازه ، ترکیب ، ارزش، و اهمیت اشیا را در می یابد ، به تدریج که بزرگ می شود مهارت های زیادی از راه بازی کسب می کند . پیگردی ، گرد آوری ، و سایر اشکال زیاد بازی در طفولیت بعدی سبب می شود که کودک ، اطلاعاتی درباره زندگی خود بدست آورد که تحصیل آن ها از راه کتاب های درسی ممکن نیست.
خواندن ، نمایش ، کنسرت و فیلم های برگزیده در عین حال که برای کودکان لذت بخش و سرور انگیزاند، دایره تجاربشان را نیز گسترش می دهند . کودک از راه بازی، ارزش خود وتوانایی های خود را یاد می گیرد این نیز او را در داشتن مفهوم روشنی از خویشتن یاری می کند .
ه. ارزش درمانی. کودک ، در زندگی روزانه ، نیاز مند است که خود را از نگرانی هایی که فشار محیط در او ایجاد می کند رها سازد بازی یهترین وسیله ای است که او را در رسیدن به این هدف از راه تعبیر عواطف خود کمک می کند .
کودک می تواند احتیاجات او امیال سر کوفته خود را از راه بازی های گوناگون ارضا کند . همچنین، بازی او را قادر می سازد که نقشه هایی را برای حل مسائل خود طرح کند و این نیز اهمیت بیشتری در زندگی شخصی او دارد.
و . ارزش تربیت اخلاقی . بازی یکی از عوامل بسیار مهم برای تربیت اخلاقی کودک است طفل حق و باطل و گناه و ثواب را در خانه و مدرسه یاد می گیرد ولی اجرای مقررات اخلاقی در آن ها به اندازه بازی ، جدی نیست . کودک می داند که اگر بخواهد عضو پذیرفته و مورد توجهی در گروه خود گردد. با انصاف و مودب ، درست کار ، راست گو ، بازنده خوب و خود دار باشد . ا و همچنین می داند که همبازی هایش بیشتر از بزرگسالان خانه و محیط مدرسه سختگیرند . او در ضمن بازی بیش از هر وقت دیگر یاد می گیرد که مقررات را به سرعت و بطور کامل اجرا کند .در ضمن بازی است که کودک اوضاع و احوال زندگی واقعی را می تواند دریابد و این که چگونه با آن ها روبرو شود . همچنین ، با اطمینان ، احساسات کینه توزی و ترس و ناشایستگی خود را تعبیر می کند.
خلاصه ، بازی یک نوع فعالیت فطری و بهترین وسیله و تمرین برای آمادگی برای زندگی است . به عبارت دیگر ، بازی خود زندگی طبیعی کودک و در عین حال آماده شدن برای مراحل بعدی زندگی می باشد . و محروم ساختن او از آن در واقع محرومیت از زندگی است و همین بازی است که به کودک کمک می کند مهارت های حرکتی ، اجتماعی ، و شخصیت خود را رشد و پرورش دهد. از این رو والدین و معلمان ومربیان باید بازی را از ضروریات زندگی کودک دانسته از آن به عنوان بهترین و مو ثرترین وسایل تربیت استفاده کنند . اسباب بازی های گوناگون ومتناسب برای ایشان فرآهم کنند و از رعایت نکات تربیتی زیر نیز غافل نباشند :
1- هرگز مستقیما در بازی های کودک مداخله نکنند.
2- اسباب بازی هایی که برای ایشان فرآهم می آورند باید :
الف- متحرک و قابل انتقال باشند.
ب- برای کودکان تازگی داشته باشند .
ج- طوری درست شده باشند که کودک را در رشد و تکامل حواس ، ادراک فاصلله و اندازه و شکل و صدا کمک کند.
4- هرگز از خوردنی های- مخصوصا آن هایی که پوست یا پوشش ندارند مانند کشمش و خرما و 000- به عنوان اسباب بازی استفاده نشود .
5- در خریدن اسباب بازی به تمایلات و احتیاجات کودکان توجه نمایند نه خوشایند خود یا زیبایی اسباب بازی .
6- محیط بازی باید از حیث وسایل و اسباب بازی برای هر سن غنی باشد .
7- بازی هایی برای کودکان پیشنهاد شوند که به تربیت ذوق و میل زیبا دوستی آنان کمک کند.
8- در تمام بازی ها نباید از تربیت اجتماعی کودک غفلت کرد.
آب بازی
منبع : مجله مادران امروزی
ترجمه : آذر بخششی
از گروه مادران جهان
کودکی که با آب بازی می کند، درحال یادگیری علت و معلول گرما و سرما، جاری شدن و فرو رفتن آب در زمین است. این کودک پس از این که به عنوان موجودی کوچک در دنیایی بزرگ یک روز سخت را پشت سر گذاشته، با آب بازی آرامش پیدا می کند. او لغات جدید می آموزد، به خاصیت خیس بودن آب و جنس جباب ها فکر می کند و شما تصور می کنید که او فقط مشغول خراب کاری است. آب یک وسیله ی بازی است که به طور طبیعی و دایم در خانه ها وجود دارد. بچه های کوچک آب بازی را دوست دارند و در مورد آن بسیار کنجکاو هستند. از آن جایی که می توان با آب، بازی های متنوعی را انجام داد، علاقه مندان فراوانی در سطح جهان دارد. کودکان نوپادوست دارند از طریق حواسشان بخصوص حس لمسه به کشف بپردازند. آن ها از انجام هر گونه عملی که حواس آن ها را تحریک کند لذت می برند. آب بازی یکی از این اعمال است. نحوه ی بازی کودکتان با آب به شما نشان می دهد که به چه چیزی علاقه مند است.
این کار ممکن است به سادگی تماشای حباب هایی باشد که از لابه لای انگشتان او خارج شده و به همراه آب به سوی ظرفشویی سرازیر می شود. بچه ها دوست دارند دست هایشان را در دستشویی های کوتاه بشویند و در آن ها بازی کنند. یکی از مسئولان می گوید:" ما آینه های بزرگی جلوی دستشویی و ظرفشویی ها گذاشته ایم تا بچه ها بتوانند خودشان را ببینند. اشیاء مختلف را در آب می ریزیم تا کاوش کنند. وسایلی در عین حال برای آن ها توضیح می دهیم که وقتی مثلا برگ ها خیس می شوند چه اتفاقی می افتد؟!"
حتی بین آب بازی و کلماتی که کودک می گوید ارتباط وجود دارد.
در هنگام کسب تجربه عملی با کودک نوپای خود از کلمات مناسب هم استفاده کنیم. و آب موضوع جالبی برای این موجودات کوچک است.
تیلور یکی از مسئولین امور بازی کودکان می گوید : "والدین و کودکان نوپا می توانند با هم راجع به آب گفتگو کنند و ازاین طریق به کشف دنیای زبان بپردازند.راجع به ریختن آب ،پخش شدن و چلپ و چولوپ آن و خاصبت بارانی شدن آن با کودک خود صحبت کنید. دایره لغات آن ها را با توصیف وقایع، گسترش دهید." حتی می توانید در مورد آب برایش داستان تعریف کنید یا مطلبی بخوانید. با کودک خود وارد آب بازی شوید. در یک گوشه با حوله ننشینید و او را تماشا کنید. با او آب بازی کنید، هیاهو راه بیندازید. به او نشان دهید که از بازی با او لذت می برید. درتمام کارهایی که در خانه با آب انجام می دهید کودکتان را سهیم کنید. مثلا کودک شما می تواند برای شما شربت درست کند. می تواند فنجان های پلاستیکی را در ظرفشویی بشوید. می تواند هنگام کار کردن ماشین لباسشویی شاهد غوطه ور شدن لباس ها در آب باشد.
آب بازی فقط مخصوص فصل تابستان نیست، گرچه این فصل بسیار مناسب است ولی فصل بهار هم خوب است. این فصل با خود گل وشل و گودال های آب همراه می آورد . پوشاک مناسبی به تن کنید و همراه کودک نوپای خود از خانه بیرون بروید . حتی در فصل زمستان هم آب بازی را قطع نکنید. مقداری برف به داخل خانه بیاورید و شاهد آب شدن آن باشید. به آب شدن قندیل های یخی و به قطره های آبی که از آن ها می چکد توجه کنید.
قصل زمستان امکانات زیادی برای کشف و جستجو دارد مثلا برف آبکی و برف پوک برای خلاقیت بچه ها در این فصل موجود است.
کودکان می توانند قندیل های کوچکی را در دست بگیرند و بشکنند. صدایی که از شکستن آن ها ایجاد می شود شگفت انگیز است . از همه ی این ها بهتر محکم قدم گذاشتن در چاله ی آبی است که به وسیله یخ نازکی پوشیده شده است.
نکات ایمنی برای آب بازی
1- یک کودک نوپا در آب بسیار کم هم ممکن است خفه شود. همیشه هنگام آب بازی کودکان کاملا مراقب آن ها باشید حتی وقتی در یک وان کوچک آب بازی می کنند.
2- وان یا ظرف آب بازی را بعد از اتمام بازی همراه با کودک خالی کنید. تمیز کردن این ظروف قسمتی از مکاشفه ی کودک است. همراه با او خالی شدن آب را ببینید و شگفت زده شوید.
3- مراقب باشید کف حمام، دیوارها و یا علفزاری که در آن آب بازی می کنید خیلی خیس و لغزنده نشده باشند. یک جفت حوله ی بزرگ دم دست داشته باشید. اگر بیرون از خانه هستید، محل بازی را تغییر دهید تا یک جای خاص خیلی خیس نشود.
راه های بازی با آب
1- تکه های یخ وسیله ای بسیار سرگرم کننده هستند، آن ها سرد و لغزنده اند و درست جلوی چشمان شما آب می شوند. ( حتما در کنار کودک خود باشید چون بلعیدن تکه های کوچک یخ ممکن است باعث خفگی شود.)
2- مقداری لباس عروسک جمع آوری کرده و کمی آب و صابون تهیه کنید. کودک شما می تواند به روش سنتی لباس بشوید. همین کار را می تواند با ظروف و عروسک هایش انجام دهد. حتی جوراب های کوچک خود را می تواند بشوید.
3- مقداری رنگ خوراکی یا آب میوه رقیق به آب اضافه کنید.
4- کلیه وسایل موجود در آشپزخانه را که می توان با آن آب بازی کرد پیدا کنید. مثل : قاشق و ملاقه های پلاستیکی کوچک و بزرگ، قیف، آبکش، صافی، اسفنج و کفگیر. برای آب بازی دایم چند ظرف کهنه ی پلاستیکی در نظر بگیرید و ته آن ها را یک یا چند سوراخ کنید. ظرف هایی که یک سوراخ دارند مانند رودخانه ی کوچکی عمل می کنند که برای مدتی طولانی جریان دارند و ظرف هایی که چند سوراخ دارند دوش را نشان می دهند.
5- یک ظرف پلاستیکی را با آب رنگی پر کرده و در فریزر بگذارید . این ظرف ها می توانند به منزله ی آجرهایی در قلعه ی برفی باشند یا می توانند در وان حمام یا استخر کم کم آب شوند.
6- از ظروف مخصوص اسپری برای آب پاشی کردن می توانید استفاده کنید . کودک می تواند برای مثال قسمتی از دیوار خانه را رنگ بزند ( با آب پاش اسپری ) یا چمن را آبیاری کند.
7- یک میهمانی با سرویس چایخوری اسباب بازی ترتیب دهید از عروسک نیز استفاده کنید. بخورید ، بیاشامید و روی صندلی های کوچک بنشینید و شاد باشید.
8- یک تنگ پلاستیکی شفاف را پر از آب کنید و به کودک نشان دهید که از پشت تنگ آب دست هایش چقدر بزرگ دیده می شوند.
9- به کودکتان کمک کنید تا یک طرف خانه یا پیاده روی جلوی خانه تان را با یک سطل آب و یک فرچه رنگ بزند. او می تواند از یک غلتک هم برای این کار استفاده کند.
10- یک ظرف بزرگ پر از آب با تعدادی اسباب بازی برای کودکتان در نظر بگیرید تا بتواند تجربیاتی با عروسک پلاستیکی شناور و ماشین کوچک غیر قابل شناور، یک تکه چوب ، یک تکه اسفنج، یک تکه صابون و چند قطعه یخ شناور داشته باشد.
یکی دیگر از راه های آب بازی باکودکتان این است که با او به استخر بروید. استخرهایی که صدا در آن ها انعکاس پیدا می کند و رنگ دیوارهای آن روشن است، برای کودکان مناسب نیستند. محیط استخر باید برای کودکان شاد و مهیج باشد.
کودکان وقتی می بینند شما چکونه حباب درست می کنید واین کار چقدر سرگرم کننده است لذت می برند و آن ها نیز به طور اتفاقی این کار را انجام می دهند. ترکیب آموزش و بازی کار بسیار مهمی است.
انتظار نداشته باشید کودکتان در استخر صرفا شنا بیاموزد.
یک کودک نوپا شاید چلپ چلوپ کردن و حباب درست کردن را یاد بگیرد و در آب احساس راحتی بیشتری کند.
مراقب باشید و بدانید کودک نباید مدت زیادی در آب بماند . باید عمق آبی که بازی می کند بسیار کم باشد تامحیط امنی برای بازی ایجاد شود. از کودک خود دور نشوید و همیشه نزدیک او باشید.
آب بازی در عین حال که موجب سر و صدا و تحرک می شود ولی می تواند بد خلق ترین کودکان را آرام سازد . آب یک ماده ی آرام بخش است. اگر کودک شما روز غیر قابل تحملی داشته و هیچ کس نتوانسته کاری برای او انجام دهد؛ گاهی اوقات یک لگن پر از آب می تواند برای آرام ساختن او مفید باشد
د) رشد ذهنی و شناختی
اهداف اساسی:
الف)رشد فرایند ها و مهارت های شناختی پایه:1- رشد حواس پنجگانه،حس دیدن،حس شنیدن، حس لمس کردن،حس بوییدن،حس مزه کرن(چشایی)،2- رشد حافظه و مشاهده 3-رشد مهارت های طبقه بندی کردن 4- رشد توالی فکر 5- رشد حل مسائل و استدلال کردن
ب)تشکیل مسائل اساسی:1- مفهوم رنگ سازی 2- مفهوم سازی شکل 3- شکل گیری مفاهیم قبل از عدد.
3-4ساله:1-رشد توانایی تشخیص از طریق حواس پنجگانه 2-شناسایی و مطابقت دادن 3-رشد توانایی مشاهده کردن،به خاطر سپردن و یادآوری فوری 6الی7شیءمورد مشاهده در یک زمان 4-رشد توانایی شناسایی یک قسمت گمشده از تصویر یک شی آشنا 5-رشد توانایی طبقه بندی بر اساس یک مفهوم و یا یک بعد مانند شکل یا رنگ 6- رشد توانایی تکرار الگو شامل 3الی4 شیء 7-رشد توانایی درک روابط کل و جزء دریک سطح ساده 8-رشد توانایی هدایت فکری در جهت حل مسائل ساده 9-رشد توانایی مطابقت دادن،شناسایی کردن و نامیدن رنگ های قرمز،زرد،آبی،سبز، سفید و سیاه 10-رشد توانایی مطابقت و شناسایی کردن دایره(گرد)،مربع(چهار گوش)،مثلث(سه گوش)11-رشد توانایی ترسیم یک دایره 12-توانایی مطابقت دادن،شناسایی و نامیدن شکل:بزرگ،کوچک،هم اندازه – بلند و کوتاه – سبک،سنگین – دراز،کوتاه – چاق و ضخیم،لاغر،پهن،باریک – بیشتر،کمتر – دور،نزدیک – دیر ،زود
4-5ساله ها:1-رشد و توانایی نامیدن و مرتب کردن تا حد 3 سطح تجربی شامل حواس پنجگانه 2-رشد توانایی مشاهده کردن و به خاطر سپردن و یاد-آوری فوری 6الی 7 شیءمورد مشاهده در هر زمان 3-رشد توانایی شناسایی قسمت های جزیی تر از تصویر یک شیء آشنا 4- رشد توانایی طبقه-بندی بر اساس دو مفهوم و یا دو بعد مانند شکل و رنگ 5-رشد تولید دوباره و بسط دادن توالی منطقی با شیء داستان ها و وقایع تصویری 6- رشد توانایی درک روابط کل و جزء در سطح کمی پیچیده تر 8-رشد توانایی شناسایی و نامیدن رنگ های بیشتر مانند قرمز،زرد،آبی، سبز،سیاه،قهوه ای، سفید،نارنجی بنفش 9-رشد توانایی مرتب کردن رنگ های اساسی تا سه سطح 10-رشد توانایی درک این مطلب که مخلوط کردن رنگ ها منجر به تشکیل رنگ های تازه ای می شود.11-رشد توانایی نامیدن اشیای ریز و ارتباط دادن آنها با اشیای محیطی:دایره- مربع- مثلث12-رشد توانایی شناسای اشکال دیگر مانند:ستاره،مخروط،مستطیل،قوس13-مرتب کردن تا سه سطح برای هر یک از مفاهیم قبل از عدد.
5-6ساله ها:1- رشد توانایی و مرتب کردن تا 5 سطح تجربی شامل حواس پنجگانه 2- توانایی به خاطر سپردن 4 عدد و باز خوانی آنها 3-رشد توانایی طبقه بندی بر اساس سه مفهوم مانند شکل،رنگ و اندازه 4-رشد توانایی تفکر متوالی به جلو و بر عکس 5-رشد توانایی بیان مسئله و پیدا کردن راه-حلهای مختلف برای مسائل ساده 6-رشد توانایی نامیدن و مرتب کردن همه رنگ ها تا پنج سطح 7-رشد توانایی نامیدن و ترسیم اشکال مختلف 8-رشد توانایی مرتب کردن تا پنج سطح برای هر یک از مفاهیم قبل از عدد.
"بعضی از فعالیت ها جهت رشد ذهنی و شناختی"
1-فعالیت ها و بازی ها برای تشخیص بینایی و شنوایی2-فعالیت ها با کارهای لمسی و اشیاء با بافت های مختلف موجود در محیط 3-فعالیت با اشیاء دارای بو های مختلف 4-فعالیت چه چیزی نیست 5- فعالیت با مداد و اشیاء و مواد دارای مزه های مختلف 6-بازی های تقویت حافظه 7-فعالیت های که شامل دیدن و به خاطر آوردن مشاهدات می شود. 8- فعالیت های طبقه بندی با اشیاءکارت های تصویری و غیره 9- بازی های طبقه بندی 10-تکرار یک الگو 11-یادآوری وقایع و داستان ها در توالی صحیح 12-بازی های مشتمل بر تفکر متوالی 13-حل پازل ها و معماها 14-حل مسئله مانند کارت های ارتباطی و پاسخ به پرسش های ساد15-گفتگو و بحث 16-آوازها و اشعار موزون 17-فعالیت های نمایشی 18-فعالیت با اشیاء،پارچه ها،دومینو کارتها و غیره 19-فعالیت ها و بازی های سازمان یافته 20-فعالیت های خلاق 21-گردش در طبیعت 22-بحث و گفتگو و قصه گویی 23-آب بازی 24-شن بازی25-کارت های ترتیبی 26بازی با مکعب ها 27-فعالیت های نمایشی 28-بازی های نمایشی مانند فروشگاه و غیره
هـ) رشد عاطفی و اجتماعی
3-4 ساله ها:1-پرورش حس اطمینان و اعتماد 2-آشنایی با محیط مراکز آموزشی و پرورشی این دوره و امور معمول و روزمره 3-شکل گیری عادات شامل:الف)عادات شخصی مثل استفاده صحیح از توالت-شستشوی دست ها-نظافت شخصی-درست غذاخوردن. ب)عادات اجتماعی مثل سلام و احوالپرسی با معلمان و کارکنان مرکز-حسن رفتار-منتظر نوبت شدن-یادگرفتن بازی با کودک یا کودکان دیگر. 4- پرورش توانایی و مراقبت از رفتار شخصی 5- پرورش خود پنداری مثبت 6- رشد علاقه به شرکت در بازیهای گروهی 7- پرورش توانایی ها 8- رشد نگرش همدردی و نوعدوستی نسبت به افراد ناتوان و سالمندان و مراقبت و نگهداری از محیط زیست.
4-5 ساله ها: 1- آشنایی با معلمان و کارکنان مراکز آموزشی و پرورشی اگر افراد جدیدی باشند و کودکان دیگر در کلاس درس 2- شکل گیری عادت اجتمایی شامل: سلام و احوال پرسی با معلمان و کارکنان مراکز – حسن رفتار – منتظر نوبت شدن – شراکت و همکاری – حضور منظم 3- پرورش توانایی و مراقبت از رفتار شخصی 4- پرورش خود پنداری مثبت 5- شرکت فعال در فعالیتهای گروهی 6- رشد توانایی در تصمیم گیری.
5-6 ساله ها: 1- شکل گیری عادات: الف) عادت شخصی شامل: بهداشت شخصی و محیطی ب) عادات اجتمایی شامل: سلام و احوالپرسی با معلمان و کارکنان مرکز – منتظر نوبت شدن – شراکت و همکاری – حضور منظم 2- پرورش و توانایی و مراقبت از رفتار شخصی 3- پرورش خودپنداری مثبت 4- شرکت فعال در فعالیتهای گروهی 5- رشد توانایی در تصمیم گیری، استقلال و رهبری
"بعضی از فعالیت ها جهت رشد عاطفی – اجتمایی"
بازی شخصی 2- گفتگوهای غیر رسمی 3- سرودها و اشعار موزون 4- نمایشهای خلاق 5- بازیهای عروسکی 6- بازیهای آزاد و سازمان یافته 7- فعالیتها و بازیهای گروهی 8- فعالیتهای زمان تغذیه غذایی اصلی و پیش غذایی 9- برگزاری مراسم جشن تولدها و جشنواره ها 10- فعالیتهای پرورش دهنده استقلال مانند رهبری یک فعالیت، سپردن وظایف و مسوولیتها به کودکان 11- یکپارچه سازی با کودکان ناتوان در گروهها 12- مشاهده و گردش در طبیعت 13- مراقبت از حیوانات اهلی و دست آموز.
– کادر آموزشی
صاحب امتیاز: کارشناس روان شناسی
مدیر: کارشناس علوم تربیتی
مربی: فوق دیپلم بهداشت -دارای مدرک مربیگری کودک،فوق دیپلم کودکیاری-دارای مدرک مربیگری کودک
مستخدم: فوق دیپلم بهداشت
8- برنامه های آموزشی:
ریاضی،علوم،قران(زبان آموزشی)،نقاشی،شعر و سرود،قصه و داستان،کاردستی،بازی آزاد و سازمان یافته،ورزش و حرکات ریتمیک و …
9- وسایل و امکانات:
رفاهی،تفریحی و سرگرمی،شهر بازی اختصاصی مهد کودک با بیش از دو هزار متر فضای آزاد با وسایل ذیل:چرخ وفلک 6 متری، استخر توپ،انواع ماشین برقی،انواع موتور برقی،انواع وسایل بازی،تاب،سرسره،کجاوه،الاکلنگ،انواع فیلم های کارتونی و سرگرمی،بازیهای کامپیوتری ،بازی با پلی اتیشن
10- بخش های مختلف واحد آموزشی:
این واحد آموزشی از دو بخش کلی مهد کودک و پیش دبستانی تشکیل شده که هر کدام از این بخش ها دارای دو گروه سنی می باشد.
مهد کودک شامل:
1-گروه سنی 4ماهگی الی 18 ماهگی شیرخوار
2-گروه سنی 1/5سالگی الی 3 سالگی(نوپا)
پیش دبستانی شامل:
1- گروه سنی 3الی 5سالگی (پیش آمادگی)
2- گروه سنی 5 الی 6 سالگی (آمادگی)
11- کلاس های فوق العاده:
کامپیوتر،زبان انگلیسی،آموزش نقاشی،سفالگری،موسیقی با مربیان متخصص و مستقل بصورت رایگان
12- کلاسهای تابستانی:
مهدکودک در راستای فعالیت های آموزشی و پرورشی خود جهت پر کردن اوقات فراغت عزیزان شما اقدام به برگزاری کلاس های متنوع تابستانی می نماید این کلاس ها شامل:کامپیوتر،زبان،نقاشی، سفالگری،قران و … میباشد.
13- برگزاری کلاسهای مشاوره خانواده در طول سال تحصیلی:
مهدکودک و آمادگی خصوصی پویندگان با برخورداری از کادر مجرب و متخصص در طول سال تحصیلی اقدام به برگزاری کلاسهای مشاوره خانواده در جهت آشنایی اولیاء با مسائل آموزشی و تربیتی فرزندان خود مینماید.
14- تسهیلات ویژه:
مهدکودک و آمادگی خصوصی پویندگان در جهت رفاه و آسایش اولیاء محترم و عزیزان آنها تسهیلات ویژه ذیل را در اختیار آنها قرار میدهد.
1- ویزیت رایگان نوآموزان در طول سال تحصیلی
2- بیمه حوادث و عمر
3- اهداء جوایز ارزنده در پایان سال تحصیلی بدون قرعه کشی
4- 50 درصد تخفیف ویژه اولیایی که دو فرزند خود را ثبت نام میکنند.
5- لوازم التحریر مصرف یک سال از کیف خارجی تا پاک کن با 50 درصد تخفیف
6- یکسال استفاده رایگان از شهر بازی اختصاصی پویندگان
7- سرویس رفت و برگشت با 75 درصد تخفیف
8- دو وعده تغذیه روزانه
9- یک سال خدمات پشتیبانی آموزشی در کلاس اول بتدایی
10- کلاسهای تابستانه 1384 بصورت صد در صد رایگان
11- برگزاری مراسم مختلف در طول سال تحصیلی با همکاری اولیاء محترم شامل:1- جشن مهر 2- جشن تولد عمومی و اختصاصی 3- جشن انقلاب 4- جشن سبزه ها 5- جشن فارغ التحصیلی
12- لوازم بهداشتی و شخصی با 50 درصد تخفیف شامل : لیوان – خمیر دندان – مسواک – دمپایی – دستمال کاغذی

فرضیه شناختی -رشدی پیاژه

مراحل 2 و 3
اندیشه پیش از عمل (2 تا 7 سالگی)
اعمال غیر انتزاعی و ملموس (7 تا 11 سالگی)
در پایان مرحله حسی- حرکتی کودک توانایی اعمال موثر و به خوبی سازمان یافته ای را پیدا کرده است که به وسیله ی آنها با محیط بلا واسه خود کنار بیاید. گرچه کودک در کاربرد مهارتهای حسی- حرکتی خود در تمامی زندگی همچنان ادامه می دهد اما مرحله بعدی یعنی "اندیشه پیش از عمل" با یک دگرگونی بزرگ مشخص می شود. ذهن کودک به سرعت در سطح نوینی پیش می رود یعنی سطح نمادها (که در گیرنده ی تصاویر و واژه ها است). در نتیجه کودک مجبور می شود اندیشه خود را دیگر بار به طور کلی سازمان بندی کند. البته او نمی توان این کار را به یک باره انجام دهد. تا مدتها بعد یعنی در تمامی مرحله اندیشه پیش از عمل، اندیشه کودک اساساً بدون سیستم و غیر منطقی است. تنها از حدود سن 7 سالگی یعنی آغاز مرحله "اعمال غیر انتزاعی و ملموس" است که اندیشه کودک در یک سطر سازمان بندی می شود.
رشد فعالیت نمادین
هر بار که کودک یک شی یا عمل را به عنوان نماینده و مظهر یک شی و یا عملی که فعلاً حاضر نیست به کار می برد می توان گفت نماد به کار برده است. همانگونه که آمد، کودکان در مرحله 6 حسی- حرکتی به این کار آغاز می کنند برای نمونه هنگامی که لوسین پیش از آنکه قوطی کبریت را باز کند دهان خود را باز کرد، او از دهان خود بعنوان معرف و نماینده ی عملی که هنوز آن را انجام نداده است استفاده کرد. به همین گونه "تقلید تعویقی" متضمن نوعی تصور درونی از رویدادهای گذشته است. پیاژه تصور می کند که تقلید تعویقی هم در آغاز متضمن تصاویر حرکتی است و او بر این امر اصرار می ورزد که نمادهای اولیه در کودک از نوع حرکتی است و نه از نوع کلامی. ما نمادهای غیر کلامی را در بازی بچه ها هم می یابیم. برای نمونه روزی ژاکلین وانمود کرد که یک تکه پارچه بالش او می باشد. او سرش را روی ان پارچه گذاشت در حالی که می خندید وا نمود کرد می خواهد بخوابد. این بازی او جنبه ی سنبولیک و نمادین داشت زیرا او یک شئ (در اینجا یک تکه پارچه) برای نمایاندن شی دیگری که در آنجا موجود نبود (یعنی بالش خود) استفاده کرد. بازی های خیالی نیز طی مرحله 6 حسی- حرکتی آغاز می شود و رد سال های بعد مشخص تر می گردد.
البته یک منبع اصلی و عمده نمادها زبان است که به سرعت طی سالهای اولیه اندیشه پیش از عمل تکامل می یابد (تقریباً از 2 تا 4 سالگی). یکی از نخستین استفاده های نمادین ژاکلین از زبان هنگامی که تقریبا دو ساله بود و پس از آن که یک استخر را یدده بود روی داد. هنگامی که به خانه ابزگشت در باره تجربه خود و پدرش چنین گفت: "روبر گریه می کند، اردک در دریاچه شنا می کند. از جلوی ما دور شد". پس ژاکلین، واژه ها را به کار می برد تا واقعه ای را که مربوط به گذشته و اکنون غایب بود دو مرتبه بسازد. زبان افق های فکری کودک را به نحو گسترده ای باز می کند. کودک به کمک زبان می توان گذشته را دوباره زنده کند، آینده را پیش بینی و در مورد رویدادها با دیگران تماس برقرار کند. اما درست به همین دلیل که ذهن کودک دین سرعت در حال گسترش است، اندیشه او نیز در آغاز فاقد ویژگی های یک منطق منسجم می باشد. این امر هنگامی که کودک واژه ها را به کار می برد کاملاً آشکار می شود. پسربچه یا دختر بچه واژه ها را به منظور معرفی طبقات واقعی اشیاء به کار نمی برد بلکه او از آنها فقط به عنوان "پیش مفهوم" استفاده می کند. برای نمونه هنگامی که ژاکلین 3 ساله بود درباره واژه پدر می گفت: پدر مردی است که لوسین ها و ژاکلین های فراوانی دارد. او هنوز به آن مرحله نرسیده بود که بتواند واجد مفهوم یک طبقه کلی و عمویمی یعنی بچه ها باشد که درون آن بچه هایی با نام های لوسین و ژاکلین تنها دسته فرعی کوچکی را تشکیل می دهند.
از آنجائی که بچه ها هنوز فاقد طبقات کلی و عمومی هستند، تعقل استدلال آنان هم اغلب جنبه ی عبوری و انتقالی دارد، یعنی از یک چیز خاص به چیز خاص دیگر تغییر می کند . برای نمونه لوسین در چهار و نیم سالگی گفت: من هنوز استراحت بعداز ظهر خود را نکرده ام پس هنوز بعد از ظهر نیست. او هنوز نمی توانست بفهمد که بعداز ظهر ها یک مرحله زمانی کلی است که شامل شمار فراوانی از وقایع مخصوص می باشد که استراحت بعداز ظهر او تنها یکی از وقایع مخصوص است.
عده ای از روانشناسان اعتقاد دارند زمانی که کودکان به گفتار تسلط می یابند در ضمن می آموزند منطقی تر هم بیاندیشند. طبق این نظریه زبان است که طبقه بندی های مفهومی را در اختیار ما می گذارد. اما پیاژه با این نظریه موافق نیست به نظر او گرچه زبان دارای اهنیت فوق العاده است که منبعی از نمادهای مشترک برای ارتباط با دیگران فراهم می کند اما به خودی خود ساختار اندیشه منطقی را فراهم نمی سازد.
تعقل علمی
ثابت ماندن کمیت های مداوم (مایعات)
این یکی از مشهورترین آزمایش های پیاژه است. در یک بخش آن به کودک دو لیوان A1 و A2 را که هر دو تا یک سطح از آب پر شده است نشان می دهند. از کودک می پرسند آیا لیوانها محتوی یک اندازه آب است یا با هم فرق دارند و کودک تقریباً همیشه می آموزد که مقدار آب هر دو لیوان برابر است. سپس آزمایشگر آب لیوان A2 را در لیوان P که کوتاه تر و پهن تر است می ریزد. آنگاه از کودک می پرسند آیا بازهم مقدار آب در هر دو لیوان یکسان است؟ در سطح پیش از عمل پاسخ های کودکان نماینده دو زیر مرحله است.
در نخستین زیر مرحله، کودک به آشکار در درک مفهوم ثبات ناتوان است- یعنی اینکه نمی تواند دریابد که کمیت یکسان است. معمولاً کودکان پاسخ می دهند که لیوان A1 حالا آب بیشتری دارد زیرا بلندتر است. گاهی کودک پاسخ می دهد که لیوان P حالا آب بیشتری دارد زیرا پهن تر است. در هر یک از دو مورد کودک تنها بر یک بعد تمرکز می یابد یعنی ارتفاع یا عرض لیوان کودک چنان تحت تاثیر درک یک بعد منفرد – آنچنان که به چشم می آید- قرار دارد که دیگر نمی تواد دریابد مقدار مایع باید منطقاً یکسان مانده باشد.
در دومین زیر مرحله کودک گامهائی به سوی مفهوم ثبات کمیت بر می دارد ولی به آن نمی رسد. یک پسر بچه ممکن است در یک لحظه بگوید آب لیوان A1 بیشتر است زیرا این لیوان بلند تر است، سپس عقیده خود را تغییر دهد و بگوید که لیوان P آب بیشتری دارد زیرا پهن تر است و سپس دچار حیرت و سرگردانی شود. کودک در اینجا از خود "قواعد الهامی" را نشان می دهد . او آغاز به فرض دو بعد درکی کرده است، اما هنوز درباره دو بعد به طور همزمان استدلال نمی کند و در نمی یابد که تغییری در یک بعد لیوان می تواند تغییر در بعد دیگر آن را جبران و خنثی کند. به هر حال سرگردانی او می رساند که او به نکته آگاه می شود که در حرف های او تناقضی است، و می توان با اطمینان شرط بست که او به زودی تناقض را حل خواهد کرد و به سوی مرحله ثبات کمیت ها پیش خواهد رفت.
به عقیده پیاژه پایه و زمینه این گونه استدلال ها را اعمال منطقی تشکیل می دهد یعنی نوعی فعالیت های ذهنی که برگشت پذیر است. هنگامی که کودک استدلال می کند که تغییری در یک لیوان توسط تغییری در لیوان دیگر خنثی می شود، این نکته را دریافته است که در اینجا نتیجه غائی، برگشت و یا معکوس شدن به سوی مقدار اول است. به همین گونه زمانی که کودک استدلال می کند که ما می توانیم آب را بار دیگر به ظرف اول بریزیم تا همان مقدار اول را نشان می دهد در واقع اشاره می کند که جریان را معکوس می کنیم.
تذکر این نکته مهم است که جریان عمل را معکوس می کنیم.
طبقه بندی
در یک آزمایش طبقه بندی نمونه، پیاژه و همکاران او 20 مهره چوبی که 18 عدد آنها قهوه ای و دو عدد آنها سفید بود به بچه ها نشان دادند. پیاژه مطمئن شد که کودکان فهمیده اند که گرچه بیشتر مره ها قهوه ای و دوتای آنها سفید است اما همه از چوب ساخته شده است. سپس پیاژه از بچه ها پرسید که آیا عده مهره های قهوه ای بیشتر است یا عده مهره های چوبی؟ کودکان در مرحله پیش از عمل پاسخ دادند که عده مهره های قهوه ای بیشتر است. به آشکار این کودکان طوری تحت تایر کثرت مهره های قهوه ای در مقایسه با دو مهره سفید قرار گرفته بودند که نمی توانستند دریابند که مهره های قهوه ای و سفید هر دو بخشی از یک کل بزرگتر یعنی طبقه مهر های چوبی هستند.
اندیشه اجتماعی
خودمداری
به عقیده پیاژه در هر مرحله از رشد کودک یک همخوانی و پیوستگی عمومی بین اندیشه عملی و اندیشه اجتماعی وجود دارد. برای نمونه درست همانگونه که کودکان در مرحله پیش از عمل نمی توانند در تکالیف حفظ کمیت، دو بعد را در نظر بگیرند در تعامل خود با افراد دیگر هم نمی توانند بیش از یک دیدگاه را در نظر بگیرند. این موضوع از گفتگوی بچه ها آشکار می شود. برای نمونه یک دختر بچه ممکن است به دوست خود بگوید: "من این چیز را این جا می گذارم" و توجه نکند جائی که به آن اشاره می کند اضلاً در میان دید دوستش نیست و او نمی تواند او را ببیند.
یکی از مشهورترین تحقیقات پیاژه درباره خود مداری، در مورد درک کودک از فضا است. در این مطالعه کودک را به دور مدلی از سه کوه گردش دادند به نحوی که او توانست ببیند که مدل از زوایای گوناگون چگونه دیده می شود؛ پس از گردش کودک را در یک سوی مدل کوه در مقابل عروسکی که درست از سمت مخالف به مدل کوه ها نگاه می کرد نشاندند. سپس از کودک خواستند در میان عکسهای گوناگون از مدل کوه، آن عکسی را برگزیند که از همه بهتر آن چه را او می بیند نشان هد و نیز عکس دیگری هم که دیدگاه عروسک را از مدل کوه ها نشان می دهد برگزیند. تمامی کودکان توانستند عکسی را که با دید خودشان مطابقت داشت پیدا کنند اما خردسالترین آنان معمولاً همان عکس را بریا نمایش دیدگاه عروسک نیز برگزیدند. به آشکار، آنان نمی توانستند دریابند که دیدگاه عروسک با دیدگاه آنان فرق دارد.
پس خود مداری مربوط می شود به ناتوانی در تمایز دیدگاه خود و دید افراد دیگر. دو پسر بچه با خاله خود به منظور خرید هدیه برای جشن تولد مادر خود به فروشگاه رفت. پسر بزرگتر که هفت ساله بود یک قطعه جواهر برگزید. پسر کوچکتر که سه سال و نیمه بود یک اتومبیل مدل انتخاب کرد. رفتار پسر خردسالتر خود پرستانه نبود. او با دقت هدیه را بسته بندی کرد و آن را به حالتی به مادرش تقدیم کرد که به خوبی نشان می داد انتظار دارد که مادر آن را دوست بدارد. رفتار این پسرک خودمدارانه بود زیرا این واقعیت را در نظر نگرفت که خواسته های مادرش با خوسته های او فرق دارد.
تا زمانی که کودکان خودمدار هستد تمایل دارند در کنار یکدیگر اما هر یک برای خود بازی کنند. برای نمونه در کودک در روی شنهای بازی، هر یک جداگانه ساختمانهای شنی خود را بنا می کنند اما زمانی که بر خود مداری غلبه یافتند آنگاه می آموزند که در کوشش های گروهی عملیات خود را هماهنگ کنند. آنگاه هرچه بجه ممکن است طوری تونل حفر کند که سرانجام تونل ها به هم برسند. لازمه چنین عملی در نظر گرفتن دیدگاه فرد دیگر است. چنین بازیهای تعاونی در مرحله اعمال ملموس انجام می شود. به عقیده پیاژه زمانی که کودکان کمتر به طور انحصاری با بزرگسالان بلکه بیشتر با گروه سنی خود تعامل پیدا کردند، موفق می شوند برخود مداری غلبه یابند. آنان کشف می کنند در حالیکه گویا بزرگترها آمچه را در ذهن آنان می گذرد می دانند، اما همسالان آنان از این جریان بیخبر هستند. در نتیجه کودکان برای اینکه بتوانند افکار خود را به دیگران بفهمانند می آموزند که دیدگاه های آنلن را در نظر بگیرند.
گذشته از این، کودکان کمتر تحت تاثیر قدرت و جذبه کودکان دیگر قرار می گیرند و در نتیجه برای کشمکش و درگیری با آنان خود را آزادتر حس می کنند. بچه ها با همسالان خود جر و بحث می کنند و آگاهی با آنان به توافق و مصالحه می رسند و همکاری می کنند. بدین ترتیب آنان به هماهنگ کردن دیدگاه ها و علائق گوناگون آغاز می کنند.
صرفنظر از اینکه آیا کودکان به طور اساسی از راه تعامل با همسالان برخودمداری فائق می آیند یا خیر، مهمترین نکته در تئوری پیاژه این است که بچه ها خود نقش فعالی در دستیابی به این واقعیت که دیدگاه های گوناگون وجود دارند، بازی می کنند. در این نقطه من (مولفه کتاب) موردی را به یاد می آورم که در آن یکی از پسرانم که در آن هنگام پنج ساله بود عملاً به این اکتشاف نائل شد. من و او به تنهایی با اتومبیل حرکت می کردیم که او پس از چند دقیقه سکوت گفت : "می دانی پدر، آنچه را که من به خاطر می آورم تو به خاطر نمی آوری"؛ من از او پرسیدم که منظورش چیست و او پاسخ داد: "مثلاً من داشتم مطلبی را راجع به کفشاهایم به یاد می آوردم؛ اما تو نمی توانی ببینی من چه چیزی را به یاد می آورم، پس تو نمی تواین آن چرا که من به یاد می آورم بیاد بیاوری". بدین ترتیب به نظر می رسد که او واقعاً توسط خود کشف کرده است که دیدگاه های او با دیگران متفاوت است. گرچه شاید کودک در این هنگام کاملاً برخود مداری غلبه نیافته باشد ولی نکته اینجا است که هرگامی هم کودک در این موقع بردارد توسط خود او برداشته شده است.
قضاوت اخلاقی
طی یک مرحله اولیه تا سن 10 سالگی به طول می انجامد کودکان سخت پیرو این عقیده هستند که قوانین بازی ثابت و تغییر ناپذیر است. اغلب آنان می گفتند که قوانین بازی از طرف یک قدرت یا دولت و یا خداوند وضع شده است. کودکان در این مرحله تاکید می کردند که قوانین بازی را نمی توان تغییر داد زیرا رد آنصورت دیگر با بازی واقعی سروکار نداریم.
پس از 10 سالگی کودکان، بیشتر نسبی گرا می شوند. در این موقع قوانین برای کودکان فقط در حکم روش های مورد توافق دو جانبه برای انجام بازی است. کودکان در این سنین دیگر قوانین را ثبت و مطلق تلقی نمی کنند. بچه ها می گویند قوانین احتمالاً طی سالها تغییراتی کرده اند، زیرا کودکان قوانین نوینی ابداع کرده اند. کودکان همچنین در این موقع می گویند که اگر همه بازیکنان موافق باشند خود آنان هم می توانند قوانین بازی را تغییر دهند.
زنده گرایی
بر اثر پژوهش های پیاژه روشن شده است که اندیشه کودکان خردسال از جهات دیگری با اندیشه کودکان و بزرگسالان تفاوت دارد. یکی از تفاوت های اساسی این است که کودکان در مرحله پیش از عمل فرقی را که ما میان موجودات جاندار و بیجان می گذاریم قائل نیستند؛ بر عکس طرز فکر آنان اغلب زنده گرایانه است یعنی کودکان به اشیاء بیجان نسبت زندگی و احساسات می دهند. نخست، یعنی در سنین بین 4 سال و 6 سال کودکان هرچه را که فعال است جاندار می انگارند. برای نمونه هنگامی که از یک بچه پرسیدند آیا خورشید جاندار است او گفت: آری جاندار است "زیرا نور می دهد". همان بچه گفت که کوه جاندار نیست زیرا کاری نمی کند. کمی بعد بین 6 و 8 سال کودکان جاندار بودن را محدود به چیزهایی می کنند که تحرک دارند. از قرار میز و گلها جاندار نیستند زیرا حرکت نمی کنند اما دوچرخه، تخت سنگ و ابرها جاندار هستند زیرا گاهی حرکت می کنند. تنها پس از 8 سالگی است که کودکان مفهوم زندگی را محدود به اشیایی می کنند که به خودی خود می توانند حرکت کنند و سپس این دامنه به گیاهان و جانوران محدود می شود.
یک جنبه ی دیگر زنده گرایی نسبت دادن احساسات و شعور و خودآگاهی به اشیاء بیجان است.
یکی از مقدمترین بررسی های پیاژه ، درک کودک از رویا را مورد پژوهش قرار می دهد. به نظر می رسد که درک کودک از رویا مانند فهم اودر زندگی یک تواتر مرحله ای مخصوص را طی می کند. از مکان نخستین پژوهش پیاژه، محققین دیگر به ویژه کولبرگ موضوع تواتر مرحله ای رویای پیاژه را به صورتی دقیق تر و ظریفتر بررسی کرده اند. گمان می رود که در ابتدا کودکان باور دارند که رویاها واقعی هستند. برای نمونه هنگامی که از یک دختر بچه 4 ساله پرسیدند آیا غول که در رویاهای خود دیده بود واقعاً آنجا بود، وی پاسخ داد "آن غول واقعاً آن جا بود ولی وقتی بیدار شدم رفت. من جای پای او را کف اتاق دیدم". کمی بعد کودکان کشف می کنند که رویاها واقعی نیستند. اما هنوز نظر آنان درباره رویا با دید کودکان بزرگتر و برگسالان نسبت به این موضوع فرق دارد. آنان فکر می کنند که رویاهایشان برای افراد دیگر هم قابل دیدن است و رویاها از خارج می آید (از شب یا از آسمان، یا از روشنایی های بیرون از راه پنجره ).آنان همچنین می اندیشند که در حالیکه رویاها می بینند رویاها خارج از آنان ]خارج از بدن آنان[ است، مانند این که در حال تماشای یک فیلم سینمائی باشند، فیلمی که عملیات آن در اتاق هایشان و جلوی چشمانشان روی می دهد. کودکان به تدریج و مرحله به مرحله پی می برند که رویا نه تنها واقعی نیست بلکه برای دیگران نادیدنی است و منشا درونی دارد و محل آن در داخل بدن آنان است و دارای دیگر مشخصاتی است که بزرگسالان به رویاها ونسبت می دهند. کودکان معمولاً اکتشافات خود را درباره رویاها در حدود سنین شش و هفت سالگی یعنی در آغاز مرحله اعمال ملموس تکمیل می کنند.
خلاصه و نتیجه
پیاژه استدلال می کند که اندیشه کودکان در مرحله پیش از عمل، با اندیشه کودکان و بزرگتر و افراد بزرگسال تفاوت فراوان دارد . اندیشه مرحله پیش از عمل با خود مداری ، زنده گرایی ، اطاعت اخلاقی از بیگانه ، اندیشیدن درباره رویاها به عنوان رویداد های خارجی ، فقدان طبقه بندی ، فقدان مفهوم ثبات اندازه ها و بسیاری ویژگیهای دیگر که دراینجا به علت نبودن جا ذکر نشد مشخص می شود .
این فهرست مشخصات بسی طولانی است و فرد شاید بپرسد: عامل مشترک همه این ویژگیها کدام است؟ از آنجا که پیازه ادعا کرده است که هر مرحله رشد دارای یک وحدت پایه ای است پس پاسخ به این پرسش برای تئوری پیاژه اهمیت زیاد دارد. متاسفانه پیاژه آنطور که ما میل داریم به این مساله چندان توجهی نکرده ، اما اغلب درصدبر آمده است که ویژگیهای مرحله پیش از عمل را با مفهوم خود مداری مربوط می سازد . در گفتار ، هنگامی که کودکان به موضوعات فقط از دیدگاه خود توجه میکنند می توان کودکان را خود مدار دانست. زنده گرایی یعنی نسبت داد ن زندگی به اشیاءبیجان نیز برخاسته از خود مداری است .در اینجا کودکان چنین می پندارند که هر چیزهمانطور عمل می کند که آنان عمل می کنند . پیاژه به گونه مشابهی کوشیده است ثابت کند که تصورات کو دکان از رویا نیز با خود مداری آنان مربوط است . تا زمانی که کودکان گرفتار خود مداری هستند نمی توانند دریابند که تا چه حد هر کس تجربیات ذهنی شخصی همچون رویا دارد . در قلمرو اخلاق ،خود مدار ی دست در دست (اطاعت اخلاقی از بیگانه ) کودکان را همراهی می کنند . کودکان وخردسالان قوانین را فقط از یک دیدگاه می بینند یعنی به عنوان موضوعات مطلقی که از بالا صادر شده است .کودکان هنوز نمی توانند دریابند قوانین چگونه بر توافقهای دو جانبه دو یا چند فرد متکی است که می کوشند هدفهای متفاوت خود را به صورتی تعاونی هماهنگ سازند
همچنین میان خود مداری و مهارت های عملی کودک برای امور علمی مانند آزمایش های حفظ و ثبات کمیت ها نیز ارتباطی وجود دارد. درست همان گونه که کودک خودمدار، اشیاء را تنها از یک دید گاه می بیند، کودکی هم که مفهوم ثبات و حفظ مقادیر را هنوز نمی فهمد تما م فکر خود را بر روی یک جنبه منحصر بفرد مساله تمرکز می کند. کودک هنوز نمی تواند جنبه غیر تمرکز به فکر خود دهد و دوجنبه موقعیت را در آن واحد در نظر گیرد.
کودکان در سطح اعمال ملموس می توانند دو جنبه یک مساله را درآن واحد در نظر گیرند. در این مرحله کودکان ضمن تعامل های اجتماعی خود تنها آنچه را که می گویند مورد توجه قرا رنمی دهند بلکه نیاز های شنونده را هم در نظر می گیرند. هنگامی که آنان آزمایشهای ثبات وحفظ کمیت ها را انجام می دهند نه تنها به مرئی ترین تغییرات توجه دارند بلکه تغییرات جبرانی را هم در نظر می گیرند. از این رو توانایی هماهنگ ساختن دو دیدگاه در آن واحد، پایه اندیشه اجتماعی و نیز اندیشه علمی کودکان را تشکیل می دهد.

گفتگو بافرخنده مفیدی استاددانشگاه

گفت وگو بافرخنده مفیدی ، استاددانشگاه
در جامعه ما به مراکز پیش دبستانی_ مانند کودکستان _مانند مراکزی فانتزی نگریسته می شود و توسعه چنین مراکزی هم بنا به دلایلی دفرهنگی و اجتماعی و نا رسایی های اقتصادی از رشد چشمگیری برخوردار نبوده است اما در کشورهای توسعه یافته آموزشهای پیش دبستانی به نحو شایسته ای مورد تو جه قرار گرفته واین باور در میان مردمان آن کشورها نهادینه شده که بخش اعظمی از رشد ذهنی کودکان در سالهای پیش از ورود آنها به دبستان شکل می گیرد .
هر چند که نخستین کودکستان جهان در سال 1837 در آلمان دایر شد ولی هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق کودکان کشورهای توسعه یافته به مراکز پیش دبستانی راه می یابند.
در کشور ما بعد از 85 سال از شروع تاسیس چنین مراکزی ، هنوز سطح کودکان تحت پوشش مراکز پیش دبستانی به فراتر از 12 درصد نرسیده است .
در گفت وگو با دکترفرخنده مفیدی استاددانشگاه علامه طباطبایی به کاوش درموردلزوم آموزش پیش دبستانی ورونق نیافتن مراکز پیش دبستانی درکشورما پرداخته شده . باتکیه براطلاعات وداده های وزارت علوم دکترمفیدی تها استادایرانی است که تحصیلات عالی آکادمیک خودرادررشته آموزش پیش دبستانی به پایان رسانده است
اندیشمندان جهان دردوره های مختلف باصراحت وذکاوت خاصی برلزوم توجه به آموزش پیش دبستانی تاکید کرده اند اماغالباً درعرصه عمل بی توجهی تاسف باری نسبت به آموزش دراین مقطع زمانی رخ داده ست بنا به چه دلایلی اجرای چنین توصیه ها وآموزه هایی مورد غفلت قرارگرفته است ؟
دلایل مختلفی برایغفلت ازآموزش پیش دبستانی وبه عبارتی بی توجهی به آموزش دراین دوره زمانی وجودداشته است .توصیه ها ونوع نگاه اندیشمندان جهان به قبل از ازدبستان معقول بوده ولی درزمینه عملی نمودن منطق توجه به کودکان تامدتها دچار دش.اری بوده ایم .
درباره تاسیس اولین کودکستان دنیا توسط فروبل آلمانی وروشهای آموزشی آن هم صحبت کنید
فروبل کسی بود که اولین کودکستان جهان رابرای کودکان زیر 6 سال به نام باغ کودکان درسال 1837 راه اندازی کرد
اوقبلاً به مدت دوسال درمدرسه پستالوزی اشتغال داشت هدف اوازتاسیس کودکان درولقع ایجادمحیطی شادبرای کودکان بودوآموزش کودکان رابراساس بازی به گونه ای عملی به اجراآورد .فروبل فردخلاقی بود که الگوهای کاری بسیار جذابی راابداع کرد ودرحال حاضر مهدکودک ها وکودکستانها ی دنیا متاثرازالگوی یادگیری اوهستند فروبل براین باور بود که کودک مثل گل لطیف است وهمچنانکه گل نیاز به باغبان دارد یک کودک هم نیازمند عطوفت ، مهربانی ومحبت است
آیا عملگرایی فروبل رامی توان وجه تمایز بارز اوباروسو حساب آورد ؟
روسو اندیشمندی بود که علاوه برطرح اندیشه های فلسفی ، منطقی وجامعه شناختی درزمینه تعلیم وتربیت مباحث جدیدی رامطرح ساخت ولی عمل کردن افکاراوبادشواری زیادی مواجه شد .
امافروبل آدمی کاملاً مذهبی ودعین حال طبیعت گرا ودرمشاغل مختلفی از جمله معلمی به کارپرداخته بود .شاید یکی ازانگیزه ها به این موضوع برگردد که خودش درسالهای اولیه کودکی بامرگ مادرش ازمهرومحبت ومراقبتهای اولیه محروم ماند وبه همین علت خودش راملزوم می نماید که فلسفه ومنطق جدیدی رابرای آموزش کودکان ابداع کند .فروبل باعطوفت ومهربانی به آموزش کودکان پرداخت وشعرهای جدیدی رابرای آنها ساخت .
حتی اصل شعر "یه توپ دارم …" ازاوست واودراین شعر هم توپ راهمپای طبیعی کودکان می داند اوتلاش نمود وسایل وابزارلازم رابه خدمت آموزش کودکان دربیاورد وباروشهای سازنده وانسانی به نیازهای کودکان توجه کند
شما چه دلایلی برای فراگیر شدن آموزشهای پیش دبستانی وخصوصاً کودکستان می توانید ذکر کنید ؟
کسانی مانند فروبل وخان ماریا مانتسوری به یک باور واقعی درمورد ارزش دوره کودکی وضرورت آموزشهای این دوره پی برده بودن وبه چنین باوری رسیدن فقط به یک امر ذهنی ودرحدشعار وگفتارنبود بلکه این باور رادرعرصه عمل هم متجلی ساختند کسانی هم که کارورزی آنها درمدارس فروبل ومانتسوری بود آموزه ها وروشهای کاربردی مدارس آنها رادرجهت اشاعه علم وآگاهی به اقصی نقاط دنیا منتقل کردند وبه توسعه چنین مدارسی درسراسر جهان کمک کردند .خانم کارل شورز که شاگرد فروبل بود اولین کودکستان مخصوص آلمانی زبانها رادرایالت ویسکانسین ایالات متحده تاسیس نمود وخانم الیزابت پی بادی آمریکایی بعدازملاقات باخانم شورز ودیدن وضعیت کودکستان اوتوانست نخستین کودکستان برای کودکان آمریکایی درشهربوستون درسال 1860 ایجادکند .
خانم مانتسوری هم درسال 1907 مدرسه ای دریک محل فقیرنشین شهررم مرکزایتالیا ایجادنمود وبه کودکان فقیر زیر پنج سال آموزشهایی همچون خواندن ونوشتن ورعایت نظافت وبهداشت رایادمی داد اوبه کشورهای دیگر نیز سفرکرد ودرسخنرانی ها ی متعدد به ترویج واشعاه افکارش درزمینه کودکستان ولزوم توجه به آموزش کودکان پیش دبستانی همت گماشت واتفاقاً دریکی ازهمین مسافرتها بود که بیماروبعدهم فوت شد . هم اکنون درانگلیس آموزش اجباری کودکان ازپنج سالگی شروع می شود به این نکته مهم هم اشاره کنم که کسی مثل خانم مانتسوری خانوادها رادرگیر مسائل مالی ثبت نام کودکان درمدارس نکرد شرایط ثبت نام اواین بود که کودکان لباس تمیز داشته باشند ومادران آنها هرپانزده روزیک بار به مدرسه بروند وازپیشرفت تحصیلی وآموزشی فرزندان خودشان مطلع شوند .تحقیقات انجام شده لزوم توجه به آموزشهای پیش دبستانی رابه اثبات می رساند؟
بله امروزه تحقیقات به عمل آمده به مانشان می دهد که به دلایل علمی باید به آموزشهای پیش دبستانی توجه کنیم .چون کودکان دراین سنین اثرپذیری بیشتری نسبت به محرکها نشان می دهند ورشد ذهنی بهتری پیدا می کنند محروم بودن کودکان مااز آموزشهای لازم درسالهای قبل ازدبستان است که ازداشتن پژوهشگران معروف وچیره دست درعلوم مختلف محروم هستیم ودرعمل بابزرگسالانی روبروخواهیم شد که باالفبای علم آشنا نیستند ازجنبه اقتصادی هم لزوم توجه به آموزشهای پیش دبستانی قابل توجیه است .شاید مافکرکنیم که بانفرستادن کودکان به مراکز پیش دبستانی می توان ازنظر مادی صرفه جویی لازم رابه عمل آوریم اماکودکی که به این مراکز راه می یابد به خاطر رشد ذهنی مناسب عموماً درآینده جایگاه بهتری درجامعه خواهدداشت .
الان مراکز پیش دبستانی کشور مادقیقاً باچه مشکلاتی روبروهستند ؟
درکشورها ی توسعه یافته آموزشهای پیش دبستانی ازهدفمندی وقانونمندی خاصی برخوردارهستند ویک نوع اشتراک مساعی بین نهادهای درگیر بااین دوره آموزشی مشاهده می شود امادرکشورمامراکز پیش دبستانی متولی معینی که پاسخگو ه باشد وجودندارد درکشورما سازمان بهزیستی وزارت آموزش وپرورش ورپزارت کار وبرخی دیگر ازنهادها وبخش خصوصی شاید به علت پولساز بودن این بخش هرکدام به صورت جداگانه خودرامتولی آن می دانند وبه یک معنا می توان گفت که علایق وسلایق دراین زمینه جایگزین قانون وقانونمندی شده است وهرجایی هم کهسلیقه حکمفرماباشد طبیعتاً مقدارزیادی پرت وهرزه روی امکانات وانرژی جامعه رادرپی خواهدداشت حتی درسال 1360 ش به طور غافلگیرانه بخشنامه ای مبنی برتعطیل نمودن مراکز آمادگی های کشور صادرشد که خوشبختانه بعدازمدتی این بخشنامه باطل شد .
ازسوی دیگر آموزشهای ارائه شده درمرکز پیش دبستانی درارتباط وهماهنگ باآموزشهای دوره ابتدایی نیست وبه علت مشخص نبودن متولی کسی احساس مسئولیت نمی کند که چنین ارتباطی رابین آموزشهای این دودوره یادگیری برقرار سازد همچنین مشکل دیگر ما این است که دانش آموختگان رشته های مرتبط باآموزش پیش دبستانی کمتر به تاسیس مهدکودک وکودکستان علاقه نشان می دهند ویاازآنهاحمایت کافی به عمل نمی آید ومجوز تاسیس چنین مدارسی برای کسانی صادرمی شود که دربرخی موارد صلاحیت چنین کاری راندارند بنابراین ماباکمال تاسف می بینیم که فارغ التحصیلان آموزش پیش دبستانی حاضر می شوند منشی شرکتهای بیسکویت سازی ، چرم سازی باشند ویاگاوداری تاسیس کنند ولی به امرحساس وسرنوشت ساز تربیت انسان روی نیاورند .
شما به مدت دوسال مدیرکل امورکودکان سازمان بهزیستی بوده اید درآن زمان چه اقداماتی انجام دادید ؟
درآن زمان بخشی ارفعالیت های ماصرف تغییر نگرش جامعه نسبت به ضرورت توجه به آموزشهای پیش دبستانی شد ومقررشد ازلیسانسیه هایی که درزمینه آموزش پیش دبستانی تحصیلات آکادمیک داشته اند درصورت علاقمندی آنها به تاسیس کودکستان ازآن افراد امتحان بعمل نیاید همچنین نحوه صدور مجوز مراکز پی شدبستانی ازسطح علمی تر ی برخوردارشد وتعیین سرانه هرمرکز پیش دبستانی به این معنا که هرچند کودک بایستی زیر نظر یک مربی آموزش قراربگیرند مشخص گردید
چنین اقدامی نخستین بار درکشورماصورت می گرفت که دوره های آموزش آکادمیک درزمینه آموزش پیش دبستانی برقرار شود ؟
فقط درسال 1353 یک دوره کارشناسی ارشد پیش دبستانی درمدرسه عالی شمیران دایر شد ودردانشگاه ابوریحان نیز صرفاً آموزش دوره ابتدایی مورد توجه قرارگرفته بود .امادرسالهای بعدازانقلاب موفق شدیم که مجری دوره های کارشناسی وکارشناسی آموزش پیش دبستانی باشیم وخوشبختانه سه دوره کارشناسی ارشد درزمینه آموزش پیش ازدبستان برگزارنموده ایم .
درمجموع مابامعیارهای پذیرفته جهانی فاصله زیدی داریم ونرخ رشد ما درزمینه تحت پوشش قراردادن کودکان درمراکز پیش دبستانی به کندی صورت می گیرد .
حدود 112درصد ازکودکان زیر6سال ایرانی درمراکز پیش دبستانی حضوردارند واین نرخ با70درصد استانداردهای جهانی درزمینه تحت پوشش قرارگرفتن کودکان درمراکز آموزشی فاصله زیادی دارد چندی پیش درکشور ما اجباری نمودن آموزشهای پیش دبستانی مطرح شد آیا ما می توانیم درکوتاه مدت به استانداردهای جهانی برسیم
بحث اجباری نمودن این آموزشها به میان آمد ولی پس ازمدت کوتاهی این بحث به دست فراموشی سپرده شد من براین باورم که عجله درانجام برنامه ها دربسیاری ازکشورها وازجمله کشور ماقربانی ها وپیامدهای منفی درپی دارد من به سرعت اندک توسعه مراکز پیش دبستانی انتقاددارم ولی تعجیل بی رویه دراین مورد هم صحیح نیست
چرااجباری نشد ؟
مشکل مادرزمینه پایین بودن نرخ آموزش پیش دبستانی باتصویب قانون واجباری برطرف نمی شود وقتی شهریه ماهیانه ثبت نام کودکان درمراکز پیش دبستانی مثلاً 200هزارتوان باشد خانواده هایی که درآمد بالایی ندارن چه کارکنند ؟ماحتی باید بخش خصوصی راقانع کنیم که دراجباری شدن چه سهمی می تواند به عهده بگیرد همچنین برلزوم برقراری یک زبان مشترک بین وزارتخانه ها نهادها وبخش خصوصی که دست اندرکار آموزش پیش دبستانی هستند تاکیددارم .
اعتقاددارم بایدیک عزم ملی درجامعه شکل بگیرد وحکومت ، جامعه وخانواده ها درمقابل یکدیگر احساس مسئولیت کنند چون اگراین عناصر به صورت سیستمی کارنکنند آسیبها تشدید خواهدشد الته من وجامعه دانشگاهی درمجموع امیدوارو خوشبین هستیم که نگرشهای سالم درجامعه ماتقویت شود واحساس بهتری نسبت به آموزش کودکان درجامعه مابوجودبیاید .
ژانژاک روسو که همچون جان لاک فردی منطقی متعادل و آینده نگر بود با انتشار کتاب امیل این ایده را مطرح می کند که کودکان بایستی چگونه آزایرا محور تعلیم و تربیت کودک به حساب می آورد

طراحی مرکز پیش دبستانی وآمادگی روشنک
مجوز تاسیس مرکز پیش دبستانی
هزینه تاسیس مهدکودک
چارت سازمانی
نقشه

آئین نامه تاسیس ، انحلال واداره مهدهای کودک
مقدمه :
نظر به اینکه بر اساس بند یک از ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت منصوب 27/11/80 مجلس محترم شورای اسلامی صدور پروانه فعالیت برای تاسیس مهد کودک بر عهده سازمان بهزیستی کشور می باشد . و قوانینی و مقررات قبلی مغایر با آن هم بر اساس ماده 114 قانون مذکور لغوو بالاتر گردیده است این آین نامه در اجرای قانون مذکور ماده 3 از آئین نامه نحوه صدور پروانه های بهزیستی مصوب 4/4/81 شورای معاونین سازمان معاونت امور اجتماعی سازمان تهیه و در جلسه مورخ 17/4/ 81 به تصویب شورای معاونین رسیده و مبنای کار معاونین صدور پروانه های بهزیستی در ستاد مرکزی و استان ها خواهد بود .
ماده 1- تعاریف
1- سازمان بهزیستی کشور : به ستاد مرکزی سازمان مستقر در تهران اطلاق می گردد که ادارات کل بهزیستی استانها تحت نظارت آن فعالیت می نمایند .
2- سازمان بهزیستی استان: به ستاد مرکزی بهزیستی استان مستقر در مرکز همان استان اطلاق می شود .
3- کمسیون صدور پروانه استان : مسئولیت صدور موافقت اصولی و پروانه فعالیت و تمدید مدت اعتبار آن به عهده این کمیسیون می باشد که در این آئین نامه اختصاراً کمیسیون اطلاق می شود .
4- کمسیون عالی صدور پروانه ها: این کمیسیون به منظور نظارت بر حسن اجرای مفاد ماده 26 قانون موضوع این آئین نامه و کمسیون های صدور پروانه استانها و رسیدگی به شکایات واصله در ستاد مرکزی سازمان بهزیستی کشور تشکیل می گردد. که در این آئین نامه اختصاراً کمسیون عالی اطلاق می گردد.
5- مهد کودک: به مرکز یا موسسه یا کانون فرهنگی – تربیتی اطلاق می گردد که مسئولیت نگهداری ، مراقبت ، پرورش و فراهم نمودن زمینه بروز و رشد استعداد های کودکان تا سن قبل از ورود به دبستان را بر عهده دارنند که با توجه به مدت فعالیت روزانه ، جغرافیای فعالیت و نوع خدمات دارای انواع ذیل است :
1-5 مهد کودک تمام مدت ، مهد کودکی است که از ساعات اولیه روز به مدت 8 ساعت فعالیت دارد .
2-5 – مهد کودک نیمه وقت مهد کودکی است که روزانه به مدت 4 ساعت و نوبت صبح یا بعدازظهر فعالیت نماید .
3-5- مهد کودک پاره وقت : مهد کودکی است روزانه کمتر از 4 ساعت در تمام ایام هفته یا صرفاً در روزهای خاص فعالیت دارد .
4-5- مهد کودک تخصصی : مهد کودکی است که ضمن انجام کلیه فعالیتهای مهد کودک ، منطبق با نیازهای کودکان و توانمندی های ایشان در یک یا چند رشته فرهنگی ، هنری ، ورزشی و.. به طور تخصصی با حضور مربیان واجد مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته مربوطه فعالیت دارد .
5-5- مهد کودک شبانه روزی مهد کودکی است که به صورت 24 ساعته فعالیت دارد .
6-5- مهد کودک شبانه مهد کودکی است که به صورت شبانه از ساعت 17 تا 7 صبح روز بعد فعالیت دارد .
7-5- مهد کودک غیر انتفاعی مهد کودکی است که توسط خیر و موسسات خیریه به منظور ارائه خدمات ذیربط به صورت رایگان به کودکان اقشار نیازمند و آسیب پذیر تاسیس می گردد.
8-5 مهد کودک ((کودک در خانه)) مهد وکودکی است که به منظور خدمات ذیربط به 3 تا 7 کودک در منزل مسکونی مدیر مسئول تاسیس می گردد.
9-5- روستا مهد کودکی است که به که منظور ارائه ی خدمات ذیربط به کودکان روستائی تاسیس می گردد.
تبصره : پذیرش هر کودکی با هر سنی (کی یا چند ساله) در مهد کودک تا قبل از سن ورود به دبستان بلااشکال است .
6- موافقت اصولی : موافقت نامه ای است که پس از طی مراحل پیش بینی شده در آئین نامه مربوطه توسط کمیسیون صدور پروانه بهزیستی استان به مدت یک سال به متقضیان ارائه می گردد تا نسبت به آماده نمودن ساختمان و تجهیز و تامین نیروی انسانی مودر نیاز آن و کسب تاییدیه های لازم اقدام نمایند .
7- موافقت اصولی کلان : موافقت نامه ای است که توسط کمسیون عالی جهت تاسیس بیش ار یک واحد مهد کودک برای موسسات فرهنگی – آموزشی دارای شخصیت حقوقی صادر می گردد.
8- پروانه فعالیت : مجوزی است که برای اقدام و شروع و تداوم فعالیت مهد کودک پس از تجهیز و تامین و معرفی تیروی انسانی مورد نیاز مورد نیاز با اعتبار 2 سال صادر می گردد.
9- موسس : به فرد حقیقی یا حقوق اطلاق می گردد که پس از طی مراحل اداری موفق به دریافت موافقت اصولی و سپس پروانه فعالیت (اجازه بهربرداری ) می گردد. در صوررتی که موسس شخصیت حقوقی باشد اساسنامه آن نهاد / شرکت /0000 باید به تایید دستگاه دولتی ذیر بط رسیده باشد .
10- مدیر مسئول : فرد واجد شرایطی است که از طرف موسس (حقیقی یا حقوقی ) برای اداره مهد کودک به بهزیستی استان معرفی می گردد تا پس از تایید کمسیون ، کارت مدیر مسئولی مهد کودک اخذ و در مهد کدوک مربوطه انجام وظیفه نماید .
11- مدیر موسس : موسسی است که شرایط مدیر مسئولی مهد کودک را نیز داراست و شخصاً مدیریت مهد کودک را عهده دار می گردد.
12- موسسات انتفاعی و غیر انتفاعی : موسسات فرهنگی – اموزشی ثبت شده ای هستند که متقاضی تاسیس مهد وکودک می باشند .
13- کارشناس ناظر استانی : منظور کارشناس اجتماعی حوزه معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان است که وظیفه نظارت بر مهد کودک را در سطح استان بر عهده دارد .
ماه 2 -هدف
هدف از تاسیس مهد کودک توسط بخش دولتی و غیر دولتی (خصوصی ، تعاونی و خیریه ) بسط و گسترش خدمات مهدهای کودک به کودکان جهت فراهم نمودن زمینه رشد استعداد های زیستی ، روانی ، اجتماعی کودکان و ایجاد آمادگی لازم با آنهابرای بروز و رشد استعدادهایشان مراحل بعدی زندگی است .
ماده 3- ساختار نظارتی
نظارت بر نحوه کار مهد های کودک (دولتی و غیر دولتی ) ، مدیران مسئول آنها و رسیدگی به شکایات و تخلفات آنها و تنظیم گزارشات لازم همراه با اعلام نظر جهت کمیسیون عالی و استانی صدور پروانه بهزیستی بر عهده کمیته های تخصصی ستادی واستانی به شرح ذیل می باشد .
الف ) کمیت نظارت تخصصی ستادی
1- کمیته تخصصی ستادی مرکب از افراد ذیل است :
– معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور (رئیس کمیته)
– مدیر دفتر امور کودکان و نوجوانان (نائب رئیس کمیته )
– کارشناس مسئول امور کودکان و نوجوانان دفتر کودکان و نوجوانان (دبیر)
– کارشناس ناظر بر مراکز غیر دولتی دفتر امور کودکان و نوجوانان
– نماینده دفتر حقوقی سازمان(به هنگام رسیدگی به شکایات و تخلفات )
– نمایندگان کانون توسعه و همیاری مهدهای کودک کشور و انجمن مدیران مهدهای کودک
تبصره : در صورت ضرورت از معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مربوطه جهت شرکت در جلسه کمیته ستادی و پاسخ گویی دعوت به عمل می آید .
2- وظایف واختیارات کمیته نظارت ستادی
– بررسی و اعلام نظر در مورد پرونده متقاضیان موافقت اصولی و پروانه فعالیت (مجوز بهربرداری ) رد صلاحیت شده در کمیسون استان که از کمسیون عالی ارجاع گردیده است .
– بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد گزارشات ارسالی از کمیته های نظارت استانی
– بررسی و رسیدگی به شکایات و تخلفات مهد های کودک و مدیران مسئول آنها و اعلام نظر به کمسیون عالی جهت اتخاذ تصمیم واقدام لازم.
– بازدید از مهد های کودک یا اعزام نماینده با نمایندگان جهت بازرسی به مهد های کودک
– رسیدگی به مسائل و مشکلات مهدهای کودک و پیگیری های لازم جهت حل آنها
– بررسی و تعیین تعرفه شهریه های مهد های کودک استان
ب: کمیته نظارت تخصصی استان
1- کمیته استانی مرکب از افراد ذیل می باشد :
– معاون امور اجتماعی استان (رئیس کمیته )
یک نفر صاحب نظر در علوم تربیتی به انتخاب مدیر کل استا ن ترجیحاً از کارکنان بهزیستی
– کارشناس ناظر استانی
– کارشنای مسئول امور کودکان ونوجوانان بهزیستی استان(دبیر کمیته )
– نمایندگان و کانون توسعه و همیاری مهد های کودک و انجام مدیران مهد های کودک که در استان شعبه داشته باشند .
تبصره 1:در موارد بررسی شکایات و تخلفات از مدیران مسئول جهت شرکت در جلسه و پاسخگویی دعوت به عمل می آید .
تبصره 2 : اداره کل بهزیستی استان جهت رعایت مسائل بهداشت روانی و تربیتی کودکان می تواند بازرسانی را که دارای تخصصی و این تجربه در امور بهداشت روانی و تربیتی داشته باشند جهت بازرسی به مهد کودک اعزام نماید .
2- وظایف و اختیارات کمیته نظارت تخصصی استانی به شرح ذیل می باشد :
– بررسی وتایید نام و نشانی ، و معیارهای فضای فیزیکی مهدهای کودک ، و000 قبل از صدور پروانه فعالیت ( مجوز بهر برداری ) و هنگام تمدید آنها
– نظارت بر نحوه کار مهد های کودک . رعایت ضوابط و مقررات جاری و الگوی کار و استاندارد های ابلاغ شده ، تغییر محل مهد های کودک و نحوه کار مدیر مسئول یا جانشین وی (به هنگام مرخصی مدیر مسئول )
– بررسی گزارشات ناظر استانی واخذ تصمیم.
– بررسی شکایات و تخلفات واصله از مهد های کودک و تنظیم گزارش جهت ارسال به کمسیون صدور پروانه بهزیستی استان.
– تهیه و تنظیم صورت جلسات تشکیل کمیته ارسال منظم آنها به کمسیون صدور پروانه بهزیستی استان .
ارسال گزارش عملکرد سالانه به کمیته تخصصی ستادی (فرم شماره 3)
تبصره : اخذ تصمیم مقتضی در مورد شکایات واصله و تخلفات مهد های کودک و مدیر مسئول آنها در اختیار کمسیون صدور پروانه های بهزیستی استا ن می باشد . مگر در مواردی که نیاز به لغو و ابطال پروانه مهد های کودک باشد که در این صورت می یایست کمسیون عالی صدو پروانه ها در ستاد مرکزی تصمیم گیری نماید .
ج: کارشناس ناظر استانی
وظایف و اختیارات کارشناس ناظر استانی به شرح ذیل می باشد :
– بررسی مدارک مدیر مسئول مهد کودک قبل ارصدور پروانه فعالیت و در مرحله تمدید پروانه و ارجاع آن حسب مورد ار طریق معاونت امور اجتماعی استان (رئیس کمیته تخصصی نظارت استان ) به کمسیون صدور پروانه بهزیستی استان .
– بررسی وضعیت ساختمانی ، تجهیزاتی ، بهداشتی مهد کودک (پس از صدور موافقت اصولی و قبل از صدور پروانه فعالیت ) و تطبیق ان با مفاد این آئین نامه و ارائه گزارش لازم به معاونت اموراجتماعی بهزیستی استان جهت اعلام نظر به کمسیون نظر به کمسیون صدور پروانه بهزیستی استان .
– بازدید از مهدهای کودک حداقل سه ماه یکبار (در صورت زیاد بودن مهد های کودک می تواند ار دیگر کارشناسان واجد شرایط حوزه معاونت اجتماعی جهت بازدید استفاده نماید).
– تکمیل دقیق فرم ارزیابی (فرم شماره 4 )در هر نوبت بازدید.
– ارائه گزارش مکتوب ا بازدید های دوره ای به کمیته نظارت استانی و ارسال رونوشت آن برای مدیر مسئول مهد های کودک مربوطه.
– بررسی شکایات و ارائه گزارش مکتوب نظارت استانی.
تبصره : کارشناس ناظر مجاز است از کلیه فعالیت های مهد کودک در هر زمان بازدید به عمل آورد .
ماده 4- شرایط متقاضی موسس و مدارک مورد نیاز
الف ) شرایط متقاضی (موسس)
1- اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی تصریح شئه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .
2- تابعیت جمهوری اسلامی ایران .
3- عدم سوء پیشنیه کیفری .
4- عدم اعتیاد به مواد مخدر .
5- دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت وظیفه . (در مورد آقایان)
6- دارد بودن حداقل 25 سال سن .
7- دارا بودن حداقل تصیلات دیپلم
ب- مدارک لازم .
1- فرم تکمیل شده درخواست تاسیس (فرم شماره 1)
2- تصویر کلیه صفحات شناسنامه .
3- شش قطعه عکس 4*3 .
4- گواهی عدم سوء پیشینه کیفری (برای کارکنان رسمی و پیمانی دولت نیازی ندارد )
5- گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر (برای کارکنان رسمی و اپیمانی دولت نیازی نیست . )
6- تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت وظیفه (در مورد آقایان)
7- تصوری اخرین مدرک تحصیلی.
8- تصویر اساسنامه (برای موسسان حقوقی ) همراه با اصل آن که بعه تایید دستگاه یا سازمان ذیر بط رسیده باشد .
9- تصویر آگهی تاسیس موسسه یا شرکت و.. چاپ شده در روزنامه رسمی به هماره آخرین تغییرات آن .
تبصره : بهزیستی استان موظف است نسبت به ثبت درخواست متقضیان به ترتیب تاریخ تقاضا اقدام و به درخواست آنها با رعایت نوبت از طریق کمسیون مربوط رسیئدگی نمایند .
ماه 5 شرایط و مدارک مدیر مسئول مهد کودک یا جانشین وی
الف – شرایط :
مدیر مسئول مهد کودک که از بانوان می باشد از سوی موسس (دارنده موافقت اصولی) معرفی می شود باید شرایط ذیل را دارا باشد :
1-اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی ار ادیان رسمی تصریح شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران .
تبصره3 : اخذ تصمیم مقتضی در مورد شکایات واصله و تخلفات مهد های کودک ، موسسین ، و مدیران مسئول آنها در مواردی که پیشنهاد ابطال پروانه فعالیت مطررح باشد در اختیار کمیسیون می باشد و همچنین اتخاذ نهایی در مورد ابطال پروانه فعالیت برعهده کمسیون عالی خواده بود .
ج- کارشناس یا کارشناس مسئول امور کودکان
وقایف و اختیارات :
– اخذ مداک ، تشکیل پرونده، بررسی مدارک متقاضیان موافقت اصولی ، پروانه فعالیت ، تمدید پروانه ، و ارجاع پرونده از طریق معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان به کمیسیون صدور پروانه استان
– بررسی مدارک مدیر مسئول مهد کودک قبل از صدور پروانه فعالیت ، و به هنگام تمدید پروانه و ارجاع آن را از طریق معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان به کمیسیون صدور پروانه استان
– بررسی وضعیت ساختمانی ، تجهیزاتی ، و بهداشتی مهد های کودک بر اساس ضوابط ومقررات و ارائه گزارش به معاونت امر اجتماعی بهزیستی استان
– ارائه گزارش از بازدید های دوره ای به کمیته نظارت تخصصی استان و ارسال رونوشت آن برای مدیر مسوول مهد کودک مربوطه
– تکمیل فرم ارزیابی (فرم شماره 5) در خر بازدید دئ ضبط آم در پونده مهد کودک
– بررسی شکایات و ارائه گزارش به کمیته نظارت تخصصی استان
– تکمیل فرم گزارش عملکرد سالانه مهد کودک (فرم شماره 4)
ماده 4- شرایط موسس ومداک مورد نیاز
الف – شرایط موسس
1- اعتقاد به دین مبین اسلام یا ایکی از ادیان رسمی تصریح شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
2- تابعبت جمهوری اسلامی ایران
3- عدم سوء پیشینه کیفری (برای کارکنان رسمی و پیمان دولتی نیازی نیست )
4- عدم اعتیاد به مواد مخدر
5- تصویر کارت پایان خدمت برای معافیت از خدمت وظیفه ( در مورد آقایان )
6- دارا بودن حداقل 25 سال سن
ماه 6- شرایط و تعدا نیروی انسانی متخصص مورد نیا مهد های کودک :
نیروی متخصص مورد نیاز مهد های کودک در هر نوبت کاری با توجه به نوع فعالیت و وسعت برنامه اموزشی و پرورشی ارائه شده به شرح زیر می باشد .
1- مدیر مسئول مهد کودک
2- معون مهد کودک، درمهد های کودک با ظرفیت بیش از یکصد نفر کودک
3- مربی کودک یک نفر به ازای هر 10 نفر کودک شیر خوار ، یا 15 کودک نوپا، و یا 15 کودک نوباوه .
4- کمک مربی به ازای هر 10 نفر کودک شیر خوار ، یا هر 15 کودک نوپا ، یا هر 15 نفر کودک نوباوه.
5- مراقب به ازای هر 10 نفر کودک شیر خوار
6- خدمتکزار درنفر در هر طبقه
7- آشپز یک نفر
8- کمک آشپزیک نفر
9- سرایدار
تبصره 1 : کودک شیر وخوار به کودک 18-3 ماهه وکودک نوپا به کودک 5/1 تا 3 ساله و کودک نوباوهبه کودک 3 تا 6 ساله اطلاق می گردد.
تبصره2 : معاون مهدکودک و مربیان آنها می بایست از سلامت جسمی و روانی و صلاحیت های اخلاقی و تربیتی مقرر شده برای مدیر مسئول مهد کودک برخوردار باشند. تشخیص صلاحیت اخلاقی و تربیتی مقرر شده بای مدیر مسئول مهد کودک برخوردار باشند . تشخیص صلحیت اخلاقی و تربیتی معاون و مربیان با مدیر مسئول مهد کودک است .
تبصره 3: در صورتیکه بهزیستی شهرستان مربدطه یا کارشناس ناظر بهزیستی استان معاون مهد کودک و مربیان آنها را فاقد صلاحیت تربیتی و اخالقی تشخیص دهند، مدیر مسئول مهد کودک موظف به تغییرآنها اب رعایت حفظ حرمت وحیثیت اشخاص خواهد بود ماده7 – فضای فیزیکی و تجهیزات لازم
الف)- فضای فیزیکی مورد نیاز مهد های کودک به شرح ذیل می باشد :
1- اتاق مدیر مسئول مهد کودک
2- اتاق ثبت نام و بایگانی پرونده های کودکان
3- اتاق فعالیت کودکان با احتساب 3 متر برای هر کودک شیرخوار ، 20 متر برای هر کودک نوپا ، و 1 متر برای هر کودک نوباوه
4- اتاق پذیرش وو ترخیص کودکان
5- اتاق بازی کودکان مجهز به اسباب بازی های متناسب با گروههای سنی کودکان
6- اتاق صرف غذا مجهز به میز و صندلی مناسب با کودکان
7- آشپزخانه مجهز به تجهیزات لازم
8- اتاق شیر مجهز به ظرف شویی ، آب سرد و گرم ، قفسه بندی دردار ، یخچال ، اجاق گاز، ظروف استیل و000
9- اتاق تعویض و شسششو کودک مجهز به دوش متحرک ، وان مخصوص شستشو ، میز تعویض دستشویی ، آب سرد و گرم ، سطل در دار ، دستکش یک بار مصرف ، و 000
10- آبدار خانه و سرویس بهداشتی متناسب با کودکان
11- حیاط و فضای بازی مجهز به وسایل بازی نظیر تاب ، سرسره ، الاکلنگ و..
تبصره 1 : تهیه و تجهیز فضای فیزیکی مذکور برای دریافت پروانه فعالیت (مجوز بهربرداری ) الزامی است .
تبصره 2 : در فضای فیزیکی معرفی شده برای دریافت مجوز بهره برداری مهد کودک ، فعالیت های غیر آموزشی و پرورشی مهد های کودک مجاز نیست .
ب- تجهیرات مهد کودک
1- لوازم آموزشی شامل میز و صندلی متناسب با گروههای سنی کودکان ، کتابهای کمک آموزشی ، وسایل بلزی با رعایت نکات ایمنی ، و سایل صوتی و تصویری ، و0000
2- لوازم اداری لازم (میز و صندلی کناسب خط تلفن مستقل و 000) قفسه نگهداری پرونده های کودکان
3- مواد لازم بهداشتی شامل مواد ضد عفونی کننده محیط ، مواد گندزدا ، صابون مایع ، سطل زباله در دار ، و.. جعبه کمکهای اولیه هواشک و کف پوش مناسب
4- سیستم اطفای حریق متناسب با شرایط مهد کودک ، توری جهت درب و پنجره ، ایمن سازی پلکان ، و شیشه ها ، بلندی ها ، و ارتفاعات ، حفاظ پریزها ، و وسایل حرارتی .
5- سیستم حرارتی و برودتی متناسب با منطقه جغرافیایی و فصول مختلف سال .
ماده 8- نحوه صدور پروانه فعالیت (مجوز بهربرداری)و تمدید آن
الف- صدورپروانه فعالیت (اجازه بهر برداری )
پروانه فعالیت با انجام اقدامات ذیل صادر می گردد :
1- موسس (دارنده موافقت اصولی ) بایستی پس از احراز کلیه شرایط مهد کودک (از نظر ساختمانی ، تجهیزاتی ، بهداشتی و000) و معرفی مدیر مسئول مهد کودک، و تامین و نعرفی نیروی انسانی متخصص، در وخاسنت صدور مجوز بهره برداری (مطابق فرم شماره 2) را به بهزیستی استان تحویل نماید .
2- معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان موظف است ظرف مت 7 روز پس از و اصول درخاست صدور مجوز بهره برداری با اعزام کارشناس ناظر استانی و بررسی وضعیت ساختمانی ، تجهیزاتی ، بهداشتی و 000 تطبیق آن با مفاد این آیین نامه گزارش لازم را تهیه و برای کمیسیون صدور پروانه بهزیستی استان ارسال نمایند .
3- کمیسیون استانی صدور پروانه موظف است ظرف مدت مقرر در آئین نامه پس از وصول گزارش کارشناس ناظر استانی که از طریق معاونت اجتماعی اعلام شده است تشکیل جلسه داه و در صورت تطبیق شرایط فیزیکی و نیروی انسانی متخصص معرفی شده با مفاد این آئین نامه ، پروانه فعالیت با اعتبار دو ساله به نام موسس (با ذکر نام و نشانی مهد کودک ) صادر نماید و در غیر این صورت مراتب را با ذکر علل هدم صدور پروانه کتباً توسط پست سفارشی به موسس مهد کودک اعلام نماید .
ب- تمدید پروانه فعالیت (مجوز بهر برداری )
1- موسس یا مسئول مهد کودک بایستی یک ماه قبل از انقضای اعتبار مجوز بهر بردارری ، در وخاست مدید پروانه (فرم شماره 2) را به بهزیستی استان تحویل نماید .
2- معاونت امور اجتماعی استان موظف است ظرف مدت 7 روز پس از وصول درخواست تمدید پروانه بهر برداری ، نسبت به اعزام کارشناس ناظر استانی جهت بررسی وضعیت مهد کودک و تهیه گزارش کامل و ارائه آن به مدیر کل بهزیستی استان اقدام نماید .
3- مدیر کل بهزیستی استان نموظف است ظرف مدت یک هفته پس از وصول گزارش کارشناس ناظر و تایید یه معونت اجتماعی استان نسبت به تمدید مدت پروانه فعالیت مهد کودک اقدام نماید .
4- در صورتیکه تمدید پروانه فعالیت مهد کودک به تایید معاونت اجتماعی بهزیستی استا نرسیده باشد مراتب به همراه گزارش کارشناسی ناظر از طریق مدیر کل بهزیستی استان در کمیته صدور پروانه بهزیستی استان مطرح و نظریه استان بهزیستی و نظریه کمسیون مذکور قطعی و لازم الاجراء است .
ماده 9- مدیر مسئول مهد کودک و ظایف ذیل را دارا است
1- سرپرستی برنامه ریزی برای فعالیتهای مهد کودک .
2- اداره امور داخلی مهد کودک .
3- رعایت موازین حقوقی و قانونی .
4- حضور فعال و دائمی در مهد کودک طی ساعات کار اعلام شده مهد کودک .
5- تامین استاندارد های خدمات بهداشتی ، تربیتی آموزشی ، پرورشی ، روانشناختی و فنی مهد کودک اعم از ساختمانی ، تجهیزاتی ، ایمنی ، بهداشتی که بهزیستی ابلاغ نموده است .
6- رعایت تعرفه های (میزان شهریه ) ابلاغی از سوی بهزیستی به مهد های کودک که میزان آنها بر اساس درجه هر یک ار مهد کودک ها متفاوت خواهد بود .
7- همکاری با ناظرین و بازرسان اعزامی ار بهزیستی استان و کشور ار جمله کمیسیون های عالی و استانی صدور پروانه های بهزیستی.
8- اعلام ناتوانی جسمی وروانی و بیماریهای واگیر کودکان به والدین و خودداری از پذیرش کودکان مبتلا به بیماریهای واگیردر واخذ گواهی سلامت و آزمایش انگل به هنگام پذیرش کودکان .
9- جمع آوری و راسال اطلاعات مذکور دربند 12 ماده 10 به سازمان بهزیستی استان .
10- انجام مکاتبات رسمی و ادرای .
11- رعایت کلیه دستورالعملها، ضوابط و مقررات ابلاغی از بهزیستی .
12- پاسخگویی به شکابات مطروحه ار مهد کودک و افراد شاغل در آن .
13- رعایت الگوهای آموزشی ، پرورشی ، بهداشتی ، و تغذیه ای ابلاغی از سوی سازمان بهزیستی به مهد کودک.
تبصره 1: مدیر مسئول مهد کودک می تواند با معرفی جانشین واجد شرایط مندرج در ماده 5 و کسب موافقت ار بهزیستی شهرستان حداکثر به مدت 2 ماه در سال از مرخصی استفاده نماید. جانشین معرفی شده در مدت تصدی دارای اختیارات ووظایف و مسئولیتهای مدیر مسئول بوده و در مقابل بهزیستی و دیگر مراجع ذیصلاح قانونی پاسخگو می باشد .
تبصره 2 : فعالیت مهد کودک بدون فعالیت مستمر مدیر مسئول مهد کودک یا جانشین وی منوع است و با مهد کودک متخلف برابر مقررات رفتار خواهد شد .

ماده 10- مقررات عمومی
1- برای هر فرد متقاضی ، صدور مجوز بیش از یک مهد کودک ، در صورت معرفی مدیر مسئول متفاوت و جداگانه و تامین شرایط لازم مقرر شده در آئین نامه بلامانع است .
2- استفاده از پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری ) منحصراً محدود به شهرستانی است که مجوز برای آن صادر شده است ، و تغییر محل مهد کودک در محدوده جغرافیایی همان شهرستان باید قبلاً به اطلاع و تایید بهزیستی شهرستان بر سد .
3- پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری ) بدون موافقت کمیسیون صدور پروانه بهزیستی استان قابل انتقال به غیر (حقیقی وحقوقی ) نبود و در صورت فوت ، محجوریت با غیبت بیش از 4 ماه موسس (حقیقی ) خانوده و یا افراد ذینفع موظفند . با نظر دادگاه ، قیم یا امین موقت به بهزیستی استان معرفی تا پس از تعیین تکلیف دارائیهای فرد مزبور و طی مراحل قانونی ، فرد واجد شرایط را جهت دریافت مجوز ادامه فعالیت معرفی نمایند .
4- اگر فرد موسس به دلیل کشف فساد و اقابت جرم زندانی شود به هر دلیلی طبق بررسی های به عمل آمده در کمیسیون عالی از وی سلب صلاحیت گردد پرو.انه فعالیت (مجوز بهره برداری) آن لغو می گردد.
5- تعطیلات موقت مهد کودک از سوی موسس بایستی با هماهنگی و موافقت بهزیستی باشد و بهزیستس استان موظف است کمیسیون صادر کننده پروانه را در جریان تعطیلی مهد کودک قرار دهد .
6- نامگذاری بایستی تحتت عنوان مهد کودک صورت پذیرد و جمله تحت نظارت سازمان بهزیستی زیر تابلو درج گردد.
7- نصب تابلو با ذکر نام مهد کودک در محل درب ورودی و با حداقل انداره 5/1*1 متر
8- نصب پروانه فعالیت (مجوز بهر برداری ) و کارت مدیر مسئولی مهد کودک در معرض دید مراجعان الزامی است .
9-فهرست اسامی معاون مهد کودک و مربیان آن و ساعات کار و رشته تخصصی آنان و نیز برنامه غذاییی روزانه باید در محل مهد کودک در تابلویی برای اطلاع مراجعان نصب گردد.
10- مهد کودک موظف است جهت کلیه پرونده پرسنلی و بهداشتی ، (جسمی و روانی) تشکیل دهد و کلیه سوابق بهداشتی ، و فردی و خانوادگی را درآن درج و نگهداری نماید . پرونده کودکان محرمانه تلقی شده و بایستی در قفسه قفل دار نگهداری شود .
11- مهد وکودک موظف به تکمیل فرو ثبت اطلاعات ( کمبود در خواست بهزیستی ) و ثبت اطلاعات فرمها در صورت امکان بر ر.ی دیسکت و ارسال آن به بهزیستی شهرستان در مدت زمان در خواست شده می باشد .
12- وجود دفتر پذیرش و قبت نام مشخصات کلیه کودکان و اولیهء آنها و تشکیل پرونده جهت ثیت فعالیتهای کودک در مهد کودک الزامی است .
13- موسسس مهد کودک موظف است در تهیه و انتخاب محل تاسیس مهد کودک فاصله و محدوده جغرافیایی تعیین شده از سوی بهزیستی استان مربوطه را رعایت نماید .
تبصره : ادره کل بهزیستی استان موظف است با در نظر گرفتن تعداد کودکان واجب تعلیم در مهد کودک های هر شهرستان ، تعداد مهد کودک های مورد نیاز هر شهرستان را هر 5 سال یکبار مشخص و نقشه جایابی آنها را در محدوده جغرافیایی شهرستان مربوطه به رعایت فاصله حریم مورد نیاز مهدهای کودک تهیه و به تایید معاونت اجتماع بهزیستی کشور برساند تا صدور موافقت اصولی تاسیس مهد کودک جدید در ان شهرستان بر اساس برنامه 5 ساله تدوین شده مذکور و نقشه جایابی مهد های کودک تهیه شده فوق انجام پذیرد .
14- نصب تعرفه های مورد عمل در مهد کودک در تابلو اعلانات رویت مراجعان الزامی است . تعرفه مزبور برای مهد های کودک هر استان با در نظر گرفتن درجه های انها با در نظر هر سال یک بار توسط معاونت امور اجتماعی بهزیستی استان با همکاری نماینده گان مهد های کودک استان تهیه و پس از تصویب مراجع ذیصلاح در سازمان بهزیستی کشور به مهد های کودک استان مربوطه ابلاغ می گردد.
15- هر گونه اعمال خلاف موازین اسلامی و اخلاقی روانی در مهد کودک ها تخلف محسوب و برابر قوانین قابل پیگیر است .
16- ترک مهد کودک توسط مدیر مسئول و سایر کارکنان ومربیان در ساعات مرر ، و یا تعطیل غیر موجه مهد کودک بدون اطلاع بهزیستی شهرستان ، تخلف محسوب ، و با متخلف طبق مقررات برخورد خواهد شد . مدیر مسئول مهد وکودک با تعیین جانشین می تواند مهد کودک را ترک نماید .
17- بهزیستی استان و شهرستان و در صورت لزوم بازرسان سازمان بهزیستی کشور و کمسیون عالی صدور پروانه ها بر نحوه ارائه خدمات مهد های کودک نظارت نموده و مجاز به بررسی کلیه سوابق ، اسناد ، مدارک وپروندهای میباشند .
18- مهد های کودک موظفند جهت نظارت بر نحوه تهیه غذا و میوه جات مورد مصرف کودکان با یک متخصص (کارشناس) تغذیه قرار دارد نظارتی منعقه و تصویری از ان را برای درج در پرونده مهد کودک به بهزیستی استان وشهرستان مربوطه ازسال نمایند .
19- مهد کودک موظف است نسبت به بیمه نمودن کارکنان با رعایت قانون کار و قانون تامین اجتماعی اقدام نماید .
20- مدیران مسئول مهد کودک و معاون و مربیان آنها موظفند در کارگاههای آموزشی و بازآموزی تربیتی و روانشناسی چند روزه ای که همه ساله سازمان بهزیستی استان برگزار می نماید شرکت نمایند، ارائه گواهی شرکت در اینگونه دوره ها برای تمدید پروانه فعالیت مهد های کودک الزامی است .
21- در مواردی که نسبت به آنها در این آئین نامه حکم خاصی قید نگردیده، رسالت و خط مشی سازمان بهزیستی و قوانین جاری کشور از جمله قانون مقررات امور پزشکی و قانون کار جمهوری اسلامی ایران و 000 و در مورد مهد کودک حاکم خواهد بود .
ماده 11- ضوابط رسیدگی به تخلفات و شکایات
1- انچه مویی (دارنده موافقت اصولی ) و یا مدیر مسئول مهد کودک ، مفاد این آئین نامه و سایر موارد ابلاغ شده از سوی سازمان را رعایت و اجرا ننمایند ، کمیته نظارت استانی موارد رعایت نشده را با تعیین زمان مشخص به صورت کتبی به مدیر مسئول مهد کودک ابلاغ می نماید . عدم رعایت موارد ابلاغی پس از انقضای مدت تعیین شده ، تخلف محسوب می گردد و با تصویب کمسیون صدور پروانه استانی به ترتیب زیر با متخلف رفتار خواهد شد .
– اخطار اول با درج در پرونده با تعیین مهلت یک ماه جهت رفع مشکل
– اخطار دوم با درج در پرونده با تعیین مهلت یک ماه جهت رفع مشکل
– در صورتی که مدیر مسئول مهد کودک پس از یک ماه از تاریخ صدور خاطر دوم اقدامی به منظور رفع مشکلات انجام نداده باشد ، کمیته صدور پروانه فعالیت مهد کودک را به صورت موقت (تا 60روز) لغو می نماید . لغو دائمی پروانه مهد کودک نیاز به رسیدگی به تخلفات و تایید کمسیون عالی صدور پروانه های موضوع ماهد 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت دارد .
3- در موارد خاص که سلامت جسمی یا روانی کودکان به هر دلیلی در مخاطره باشد و ادامه کار مهد کودک با تشخیص کمیته نظارت استانی به صلاح نباشد ، کمیته صدور پروانه استانی می تواند حسب درخواست کمیته نظارت استانی ضمن لغو پروانه و تعطیل نمودن مهد کودک ، لغو دائمی پروانه را به کمسیون عالی پیشنهاد نماید .
4- بهزیستی استان موظف است پس از لغو دائمی پراونه و تعطیل نموده مهد کودک ، مراتب را از طریق درج دو آگهی به فاصله پانزده روز در یکی از رورنامه های کثیر الانتشار به اطلاع عموم برساند .
5- در هنگام تعطیلی مهد کودک ، کلیه تعهدات حقوقی و قانونی مهد کودک متوجه موسس خواهد بود .
6- مهد های کودک که بدون مجوز از سازمان تحت عنوان مهد کودک فعالیت نمایند، غیر مجاز محسوب شده و در صورتیکه صرف زمانی که سازمان تعیین ِ نماید وضعیت خود را با مفاد این آئین نامه تطبیق حسب مورد جهت اقدام قانونی به مراجع ذیصلاح معرفی می گردند
تبصره 1: ار سال ابلاغیه ها و اخطاریه ها می بایست با پست سفارشی انجام و رسد مربوطه در پرونده مهد کودک بایگانی گردد.
تبصره2: در صورت اعتراض موسس و یا مدیرمسئول مهد کودک نسبت به رای صادره در کمسیون استانی ، کمسیون موظف است حداکثر ظرف پانزده روز درمراتب را به انضمام پرونده مهد کودک ، جهت بررسی اتخاذ تصمیم به کمسیون عالی راسال نماید .
تبصره 3: به هنگام طرح پرودنده در کمسیون استانی یا عالی لازم است از مدیر مسئول مهد کودک جهت در جلسه دعوت به عمل آید .
این آئین نامه در 11 ماده و 22 تبصره معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تهیه و در تاریخ 17/4/81 به تایید شورای معاونین سازمان بهزیستی کشور رسیده است . و هر گونه تغییر در آن باید به تایید شورای معاونین سازمان برسد .

فرم شماره 1
فرم درخاست موافقت اصولی تاسیس مهد کودک
ویژه اشخاص حقیقی
اداره کل بهزیستی استان
احتراماً اینجانب با مشخصات ذیل :
نام ونام خانوادگی فرزند شماره شناسنامه
صادره از متولد
وضعیت تاهل مجرد متاهل
مدرک تحصیلی دیپلم لیسانس فوق لیسانس
دکتری تخصصی فوق تحصصی در رشته ساکن / شهرستان به آدرس تلفن
تقاضای موافقت اصولی تاسیس :
مهد کودک تمام وقت مهد کودک نیمه وقت مهد کودک پاره وقت مهد کودک تخصصی مهد کودک شبانه روزی مهد کودک شبانه مهد کودک غیر انتفاعی مهد کودک روستایی (روستا مهد)
در روستا / شهر 0000000000000000 از شهرستان 000000000000000000 را دارم ، خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به صدور ان اقدام گردد.
تاریخ
محل امضاءمتقاضی

فرم شماره 1
فرم درخواست موافقت نامه اصولی تاسیس مهد کودک
ویژه اشخاص حقوقی
اداره کل بهزیستی استان
احتراماً بدینوسیله اعلام می گردد وزارت / شرکت /موسسه/ انجمن یا جمعیت / سازمان 00000
با مشخصات ذیل :
نام شرکت یا موسسه یا تشکل 000000000000 شماره ثبت 0000000 تاریخ تاسیس000000000 نام و نام خانوادگی مدیر عامل یا مقام مسئول دستگاه/ موسسه / شرکت / تشکل 0000000
آدرس و شماره تلفن
تقاضای موافقت اصلی جهت تاسیس :
مهد وکودک تمام وقت مهد کودک نیمه وقت
مهد کوکد پاره وقت مهد کودک تخصصی
روستا مهد (مهد وکدرک روستایی)
روستا / شهر 0000000 از شهرستان 0000000000 را دارد خانم و آقای / خانم 00000000 را به نمایندگی از طرف خود پیگیری و اخذ موافقت اصولی معرفی می نماید ، خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به صدور موافقت اصولی در خواستی اقدام گردد.
تاریخ
محل امضا مقام دستگاه / مدیر عامل و مهر شرکت / موسسه/ تشکل

فرم شماره 2
فرم درخواست صدور و تمدید پروانه فاعلیت (اجازه بهربرداری ) مهد کودک
اداره کل بهزیستی استان
احتراماً اینجانب 000000000000000/ شرکت / موسسه / تشکیل/ سازمان 00000000000موسس مهد کودک 0000000 واقع در شهر / روستا00000000 شهرستان به آدرس 0000000000000 دارای موافقت اصولی به شماره 0000000 صادره از سازمان بهزیستی استان 000000 جهت ایجاد مهد کودک 00000000ضمن معرفی مدیر مسئول مورد نیاز مهد کودک با مشخصات ذیل :
نام و نام خانوادگی فرزند شماره شناسنامه صادره از متولد مجرد متاهل
وضعیت تحصیلی :
دپیلم لیسانس دکتری در رشته تقاضای صدور / تمدید فعالیت (اجازه بهر برداری ) مهد کودک را دارد خواهشمند است دستور اقدام لازم صادر فرمایند .
تاریخ
محل امضاء مالک موافقت اصولی (موسس)

فرم شماره 3
گزارش عملکرد سالانه مهد کودک
سال0000000استان 0000000000000000 تاریخ صدورموافقت اصوای 0000000 00000
نام مهد کودک 0000000000000 تاریخ صدور پروانه فالیت 00000000000
روستا / شهر محل مهد کودک 0000000000000000 تاریخ تاسیس00000000
نام موسس 000000000000000000000 نام مدیرمسئول 000000000000000
تعداد بازیدهای انجام شده 0000000000000000000
وضعیت فیزیکی مجتمع : بالاتر از استاندارد های تعیین شده مطابق استاندارد ها پایین تراز استاندارد
وضعیت پر سنلی : بالاتر از استاندارد تعیین شده مطابق استاندارد ها پاین تر از استاندارد ها
چگونگی ارائه خدمت : بالاتر ار استاندارد های تعین شده مطابق استاندارها پایین تر از استاندارها
تعدا شکایات مکتوب : 000000000000000000000000000000000000
تخلفات : 000000000000000000000000000000000000000000000
00000000000000000000000000000000000000000000000000000000نحوه بر خورد با تخلفات 00000000000000000000000000000000000
00000000000000000000000000000000000000000000000000000000
آخرین اربط ه در رابطه با تخلفات :000000000000000000000000000
00000000000000000000000000000000000000000000000000000
نام ونام خانوادگی کارشناس ناظر: 000000000000 امضاء0000000000
تاریخ :0000000000000000
نام ونام خانوادگی معاون امورو اجتماعی بهزیستی استان 0000000000 امضاء000000000 تاریخ 00000000000000000000
فرم شماره 4
فرم ارزیابی مهد های کودک
استان :0000000000000 شهرستان :000000000000000 شهر / روستا0000000000 تاریخ بازید: 00000000000000 نام مهد کودک 00000000000000000000000000000000000000000000000000 روستا/ شهر محل مهد کودک : 0000000000000000000000000000000000
نام موسس: 00000000000000000000000000000000000000000000000000
نما مدیر مسئول: 000000000000000000000000000000000000000000000000
1- آیا مشخصات تابلو مطابق با مفاد آئین نامه می باشد ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
2- آیا بهر برداری از واحد ساختمانی مربوطه مطابق مفاد آئین نامه است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
3- آیا بهداشت و نظافت مهد کودک رعایت می شود ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
4- آیا مجوز بهربرداری مهد کودک در معرض دید مراجعین نصب شده است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
5- ایا تعرفه ها به میزان ابلاغ شده در معرض دید مراجعان نصب شده است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
6- آیا فهرست اسامی کارکنان و رشته تخصصی آنان و ساعات کارمهد کودک در معرض دید مراجعان نصب شده است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
7- آیا مهد کودک حداقل یک خط تلفن مستقل دارد ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
8- آیا مدیر مسئول در زمان بازدید در مهد کودک حضور دارد ؟ بلی خیر
توضیح :00000000000000000000000000000000000000000000000000000
9- ایا نیروی انسانی حاضر در مهد کودک مطابق آئین نامه است ؟ بلی خیر
توضیح 000000000000000000000000000000000000000000000000000000
10 آیا هر کودک در مهد کودک یک پرودنده مستقل دارد ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
11- آیا فرم اطلاعات در کلیه پرونده ها موجود است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
12- آیا اطلاعات دقیق و کامل ثبت می شود ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000

صورتجلسه
در جلسه ای که راس ساعت 30/9 صبح روز یکشنبه مورخ 1/6/83 پیرودعوت قبلی با حضور مدعیون امضاء کمیته توزیع شیر مدارس در محل اتاق جلسات مدیریت جهاد کشاورزی برگزار گردید.
در ابتدا مهندس مسلمی ریاست اداره امور دام در رابطه با دستور و توزیع شیر در سال گذشته مطالبی بیان نموده و نامه های شماره 54668/32/135 معاونت امور دام و 570/719 کارخانه نوبر و 7306026 اداره آمده و پس از بحث و بررسب نسبت به موارد زیر اتخاذ تصمیم گردید .
1- شرکت فراورده های لبنی بینالود به عنوان کارخانه عمل توزیع شیر آموزشگاههای تحت پوشش آمئزش و پرورش و بهزیستی انتخاب و مقرر گردید کارخانه نسبت به تحویل شیر پاستوریزه درب مدارس در شیفت صبح بین ساعتهتای 7الی 9 و در شیفت بعد از ظهر ساعتهای13 الی 15 اقدام نماید .
2- مقرر گردید اردارات آموزش و پرورش و بهزیستی نسبت به تکمیل و ارسال فرمهای نیاز سنجی توزیع شیر پاستوریزه و استریل حداکثر تا تاریخ 2/6/83 به مدیریت جهاد کشاورزی اقدام نمایند .
3- با در خواست شرکت برزین مهر برزین بر توزیع شیر مدارس در بخش سرولایت یه علت نداشتن مجوزهای لازم موافقت به عهمل نیامده و در صورت ارائه مجوزهای لازم در خواست شرکت بررسی خواهد شد . جلسه در ساعت 30/10 با ذکر صلوات حاضرین خاتمه یافت .
‹‹ مقام معظم رهبری ››
همکاری دولت و ملت یکی از مظاهر اساسی حکومت مردمی است .
فرمانداری محترم شهرستان نیشابور
با سلام
احتراماً ، به پیوست صورتجلسه مورخ 1/6/83 کمیته توزیع شیر
آموزشگاه های تحت پوشش آموزش و پرورش و بهزیستی جهت استحضار ارسال می گردد.
عبد ا00 یوسفی
مدیر جهاد کشاورزی
تاریخ :
رونوشت :
مدیریت محترم بازگانی به پیوست صورتجلسه جهت استحضار
شبکه محترم بهداشت و درمان به پیوست صورتجلسه جهت استحضار
اداره محترم بهزیستی به پیوست صورتجلسه جهت استحضار
اداره محترم آموزش و پرورش به پیوست صورتجلسه استحضار و راسال فرمهای نیاز سنجی توزیع شیر
شرکت محترم فرآورده های لبنی بینالود به پیوست صورتجلسه جهت اطلاع
نیشابور : انتهای خیابان 17 شهریور – کد پستی 93148 – تلفن 7-38192 دور نگار 34816

بسمه تعالی
شماره :0000000000
تاریخ :0000000000000
پیوست : 00000000000000
ادره بهزیستی شهرستان
سلام علیکم
احتراماً ، پیرو ارسال آین نامه تاسیس اداره و انحلال مهد های کودک لازم است آیین نامه مذکور طی پست سفارشی به تمامی مهد های کودک و مجتمع های روستایی که دارای مهد کودک می باشند ارسال تا نسبت به مقررات جدید واقف و اصلاحات خواسته شده انجام پذیرد ضمناً مسئول ناظر مهد های کودک شهرستان بایستی از کلیه مهد ها بازدیدو در صورت اتمام مدت اعتبار پروانه فعالیت لازم را در جهت ارسال مدارک برای تمدید این حوزه در اسرع وقت داشته باشد .
سید علی اکبر موسوی نصر
معاونت امور اجتماعی خراسان

فرم (ج)
دفتر امور کودکان و نوجوانان
ردیف
نام ونام خانودگی
سن
میزان تحصیلات
سابقه کار
سمت در مهد کودک
دوره های آموزشی گذرانده

نام و نام خاوندگی موسس یا مدیر مسئول نام ونام خانودگی کارشناسی مهد کودک
امضاء امضاء
13- آیا وضعیت تغذیه کودکان در مهد کودکان در مهد کودک مطابقه استاندارد اعلام شده توسط متخصص تغذیه است ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
14 – آیا کلاسهای اموزشی برگزار می شود ؟ بلی خیر
توضیح : 0000000000000000000000000000000000000000000000000000
15 ایا در مهد کودک فعالیتهای روانشنایسی و مشاوره کودکان و والدین انجام می شود ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
16 – آیا در مهد کودک برنامه های تربیتی و فعالیتهای فوق برنامه و تفریحی برای کودکان اجرا می شود ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
17 – آیا در مهد کودک ، جلسات مشترک اولیاء و مربیان بطور منظم تشکیل می گردد ؟ بلی خیر
توضیح : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000
18 – آیا در موارد بیماری و ناتوانی کودکان به مراکز بهداشتی درمانی و ایمراکز بهزیستی منعکس می گردد؟ بلی خیر
توضیح :000000000000000000000000000000000000000000000000000000
19 – آیا در علائم مثبت (ساختاری و عملکردی) با لاتر از استاندارد های آیین نامه وجود دارد؟
00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
20- چه راهکارهایی جهت بهبود وضعیت به مدیر مسئول مهد کودک پیشنهاد می کنید ؟
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
21- چه اقدامی را در خصوص این مهد کودک به کمیته استانی پیشنهاد می کنید ؟
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
کارشناس ناظر استانی: کارشناس مسئول کودکان و نوجوانان بهزیستی استان
نام و نام خانوادگی : نام ونام خانوادگی :
امضاء: امضاء:
معاونت امور اجتماعی خراسان

فرم (ب)
دفتر امور کودکان و نوجوانان
‹‹وضعیت ساختمانی و فضای فیزیکی››
تاریخ بازدید :
1- آدرس ساختمان پیشنهادی :
2-موقعیت منطقه فعالیت و میزان فاصله تا مهد کودک مجاور
3- نوع مالکیت فضای فیزیکی مهد کودک شامل تعداد اطاق ها با ذکر ابعاد – سالن یا راهرو بنای مفید ساختمان – مساخت ساختمان – متراژ حیاط – (شمالی یا جنوبی بودن ساختمان ) سرویسهای بهداشتی – اطاق تعویض و شستشو- آشپزخانه با ذکر ابعاد (کاشی – کابینت- شیر ای سرد و گرم ) نوع کفپوش و000
4- وضعیت ساختمان از نظر وسایل گرمازا یا سرمازا
5- وضعیت ساختمان از نظر بهداشتی و ایمنی
6- اقداماتی که بایستی موسس یا مدیر مسئول جهت اماده سازی ساختمان انجام دهد.

امضاء کارشناس مهد کودک
نظر نهایی کارشناس پس از رفع نواقص
امضاء
معاونت امور لجتماعی خراسان

فرم (ب)
دفتر امور کودکان و نوجوانان
‹‹ وضعیت ساختمانی و فضای فیزیکی››
تاریخ بازدید :
1- ادرس ساختمان پیشنهادی :
2- موقعیت منطقه فعالیت و میزان فاصله تا مهد های کودک مجاور
3- نوع مالکیت فضای فیزیکی مهد کودک شامل تعداد اطاق ها با ذکر ابعاد – سالن یا راهرو بنای مفید ساختمان – مساحت ساختمان – متراژ حیاط – (شمالی یا جنوبی بودن ساختمان ) سرویسهای بهداشتی – اطاق تعویض و شستشو – آشپزخانه با ذکر ابعاد – (کاشی – کابینت – شیر آب سرد و گرم ) نوع کفپوش و 00000
4- وضعیت ساختمان از نظر وسایل گرما زا یا سرما زا
5- وضعیت ساختمان از نظر بهداشتی و ایمنی
6- اقداماتی که بایستی یا مدیر مسئول جهت آماده سازی ساختمان انجام دهد .
امضاء کارشناس مهد کودک
نظر نهایی کارشناس پس از رفع نواقص امضاء

معاونت امور اجتماعی خراسان
دفتر امور کودکان و نوجوانان
وضعیت وسایل و تجهیزات مهد کودک
ردیف
وسایل کمک آموزشی
تعداد

ردیف
تجهیزات
تعداد

نام و نام خانوادگی موسس یا مدیر مسئول نام و نام خانوادگی کارشناس مهد کودک
امضاء امضاء

مدارک لازم جهت صدور پروانه فعالیت
1- تصویر موافقت اصولی
2- تصویر تمامی صفحات شناسنامه مدیر مسئول که به تایید شهرستان رسیده باشد
3- تصویر مدرک تحصیلی مدر مسئول که به تایید شهرستان رسیده باشد
4- گواهی سلامت جسمانی و روانی مدیر مسئول
5- عکس 4*3 شش قطعه
6- گواهی عد اعتیاد مدیر مسئول
7- گواهی عدم سوء پیشیه مدیر مسئول
8- ارائه گوایه گذراندن دوره 104 ساعته برای رشته های کارشناسی غیر مرتبط
9- گزارش بازدید ساختمان
10- کروکی دقیق ساختمان با ذکر ابعاد
11- تایید اداره بهدات
12- تایید به اداره اماکن عمویم نیروی انتظامی
13- تایییه اداره آتش نشانی و خدمات ایمنی 14- لیست پرسنل مهد کند منضم به تصویر شناسنامه و مدرک تحصیلی و و. 15- لیست وسایل و تجهیزات مهد کودک
16- تصویر صورتجلسه کمیته شهرستان که صدور پروانه جهت مهد کودک را تایید کرده باشد
17- فرم درخواست صدرو پروانه بهره برداری 18- فیش واریزی مبلغ000/500 ریال
نام و نام خانواگی نام ونام خانوادگی نام و نام خانوادگی
سرپرست بهزیستی شهرستان مسئول امور اجتماعی کارشناس مهدهای کودک
امضاء امضاء امضاء
"نیروی انسانی "
1- مدیر( رئیس مهدکودک )
2- معاون
3- دفتریار
4- مربیان
5- کمک مربیان
6- مربی بهداشت
7- مستخدم

چارت سازمانی

هزینه تاسیس مهدکودک :
1- رهن مهدکودک 000/000/4
وسایل آموزشی وتفریحی :
نوع کالا
قیمت کالا
الاکلنگ
60000
چرخ فلک
50000
تاب
35000
سرسره
40000
استخرشن
16000
استخرتوپ
20000
بیل پلاستیکی وسطل
2500
وسایل سمعی وبصری
یخچال
000/200
تلویزیون
000/150
ضبط صوت
000/200
ویدئوسی دی
000/80
بلندگو
000/50
میکروفون
000/30
اجاق گاز
000/70
سماور
000/15
قوری
000/8
فنجان 2دست
000/4
قندان4هدد
2000

وسایل ایمنی
کپسول دوعدد
000/14
نصب دزدگیر
000/200
وسایل متفرقه
قالی اتا ق سمعی بصری
000/150
میزتلویزیون
000/100
سه راه
000/2
ویترین بریا گذاشتن کاردستی
000/25
آینه
500/3
جاکفشی
000/5
تخته وایت برد
000/50
ماژیک درسه رنگ
500/2
موکت برای 5 کلاس
000/500
صندلی پلاستیکی برای 180نفر
000/36
میز20عدد
000/100
پنکه سقفی
000/70
بخاری 5 عدد
000/350
گل مصنوعی 2عدد
000/10
گل طبیعی 1عدد
000/3
کمدبرای نگهداری پرونده یازونکن
000/12
میزچوبی
000/10
مبل راحتی
000/250
جالباسی
500/2
سطل آشغال 10عدد
000/5
نایلون فریزروزباله
600/1
تاید ومایع ظرفشوییواسکاچ
000/2
جمع کل 600/951/6
700/525/1=(300/7+000/540+300/579)-000/718/2
300/579=12-600/951/6 میزان سوددهی ماهانه
هزینه های استخدام مربی وکمک مربی
5نفرمربی آمادگی
5000/17
5نفرکمک مربی
000/100
مربی نقاشی 1 نفر
000/25
مربی بهداشت
000/25
مربی قرآن
000/25
مربی زبان
000/25
مشاور
000/40
معاون
000/55
سرایدار
000/15
جمع کل 000/540
000/480=12 000/540
هزینه های مستمروجاری
1- بهای آب مصرفی هرماه 000/15
2- برق 000/13
3- گاز 000/20
4- تلفن 000/25
جمع کل 000/73
کل هزینه تاسیس برابراست با 600/872/7= 000/876+600/951/6
000/462/24=9 000/718/2 سرانه کودک برای 9 ماه
میزان سوددهی سالانه
400/151/10= (000/876+000/480/6+600/951/6)-000/462/24
هزینه سرانه کودک :
سرویس
6000
لباس فرم
7000
کیف
3000
ظرف چاشت
1600
خمیر
1000
لگو
2000
لیوان
200
کتاب قصه
300
پاکن
100
تراش
60
قیچی
250
مایع دست شویی
500
دستمال کیلنکس
300
صبحانه هرماه
5000
دفترنقاشی
400
دفتر شطرنجی
2000
کتاب کار
3000
مدادرنگی
1500
ماژیک
1000
مدادشمعی
500
کاغذرنگی
400
بیمه
500
پوشه
150
جمع کل 36760
هزینه سرویس برای 9 ماه 54000
هزینه صبحانه برای 9 ماه 45000
هزینه صبحانه وسرویس برای 9 ماه 99000
هزینه 9 ماه ( سالانه آموزشی ) 135760
هزینه ماهانه 100/15=9-135760
هزینه 180نفر 000/718/2=100/15 *180 نفر

(برنامه کلاسی آمادگی)
شنبه
بحث و گفت گو
در خصوص موضوعات مختلف
اجرای واحد کار
نقاشی آزاد
یکشنبه
بحث و گفت گو
در خصوص موضوعات مختلف
دفتر شطرنجی
بازی در فضای باز
دوشنبه
آموزش و شعر
در خصوص موضوعات مختلف
اجرای واحد کار
خمیر بازی
سه شنبه
بحث و گفت گو
در خصوص موضوعات مختلف
آموزش نقاشی
بازی با الگو
چهار شنبه
بحث و گفت گو
در خصوص موضوعات مختلف
اجرای واحد کار
تماشای فیلم
پنج شنبه
آموزش و شعر
در خصوص موضوعات مختلف
قصه گویی و
اجرای نمایش
آوردن اسباب بازی
و بازی آزآزاد

برنامه کلاسی 3 تا 4 ساله ها

ایام هفته
30/8-8
9-30/8
30/9-9
30/10-10
11-30/10
30/11-11
12-30/11
شنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
نقاشی آزاد
ماشین
میوه فصل
لگو
یکشنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
فیلم
کتاب
میوه فصل
شیر
دوشنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
استخر توپ
نقاشی تقلیدی
میوه فصل
آوردن ضبط و
گوش دادن صدای حیوانات
سه شنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
باغچه شن
ورزش
میوه فصل
پازل (شیر)
چهار شنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
نقاشی
باغچه شن
میوه فصل
کار عملی
پنج شنبه
نرمش و بازی
صبحانه
شعر و سرود
اسباب بازی
بازی
میوه فصل
بازیهای آموزشی

شنبه
نان و پنیر و گردو
میوه فصل

یکشنبه
نان و تخم مرغ آب پز
میوه فصل
شیر
دوشنبه
ساندویچ مرغ با خیارشور
میوه فصل

سه شنبه
نان و کره و مربا
میوه فصل
شیر
چهار شنبه
عدسی یا خوراک لوبیا
میوه فصل

پنج شنبه
صبحانه دلخواه
میوه فصل
شیر

برنامه غذایی کلاس های 3 تا 4 ساله و 4 تا 5 ساله

شنبه
نان و تخم مرغ آب پز
میوه فصل

یکشنبه
ساندویچ مرغ با خیارشور
میوه فصل
شیر
دوشنبه
نان و پنیر و گردو
میوه فصل

سه شنبه
نان و کره و مربا
میوه فصل
شیر
چهار شنبه
عدسی یا خوراک لوبیا
میوه فصل

پنج شنبه
صبحانه دلخواه
میوه فصل
شیر
والدین گرامی :
– از به همراه گذاشتن تنقلات اضافی با کودک خودداری فرمائید.
– از آوردن غذاهای گرم مثل، برنج، ماکارونی و … مخصوصاً در هوای گرم خودداری کنید.
فهرست منابع وماخذ
1- آموزش وپرورش پیش ازدبستان – ترجمه فرخنده مفیدی . دفترنشر فرهنگ اسلامی تهران 1380
2- اسلام وتعلیم وتربیت ج 2 . ابراهیم امینی ص 221و 222
3- روانشناسی رشد ( جزوه )
4- روانشناسی تربیتی ( جزوه )
5- راهنمایی ومشاوره کودک – دکترعبداله سفیع آبادی – وزارت فرهنگ وارشاداسلامی
6- غررالحکم 54/8
7- میزان الحکمه ج10 ، ح 22450
8- نشریه ایران سال دهم – شماره 2964 آبان 1383
9- آدرس سایت اینترنتی www.iranculture.org
10- آدرس سایت اینترنتی www.kho- ps.TAL IF.NET

http://razi-anar.persianblog.com11

ضمائم وپیوستها
1 همان، ح 22455.
2 -در بخش "کودکان و رفاقت" در باب تاثیر رفاقت سخن گفته ایم، به آنجا رجوع کنید.
3 -میزان الحکمه، ج10، ح 22450.
4 -عزر الحکم، 854.
5 -اسلام و تعلیم و تربیت، ج2، ابراهیم امینی، ص 221 و 222.
—————

————————————————————

—————

————————————————————