بررسی نگرش دبیران و دانش اموزان نسبت به طرح لباس متحدالشکل

مقدمه :
انسان خلیفه الله در زمین می باشد، از آنچه خداوند به عنوان امانت در اختیار انسان قرار داده است، فطرت اوست که نیازهای اساسی انسان را در بر دارد. از جمله نیازهای انسان که در روانشناسی و علوم اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است نیاز زیبادوستی انسان است.
در عصر حاضر که جهانیان در تلاشند در عرصه ی تعلیم و تربیت بهترین نسل را به دنیا عرضه کنند و بسیاری دیگر نیز در تلاشند فرهنگ های دیگر را مسخ و فرهنگ و تمدن خود را بر جهان مسلط سازند و به عبارتی دیگر در این عرصه که تهاجم فرهنگی بیداد می کند و استعمارگران در هر حال کوشش های بی ثمری داشته و نتوانسته اند مستعمرات از دست رفته ی خود را بازیابند، دست به تلاش های جدید می زنند تا اذهان جوانان و نوجوانان را به سوی خود و جلوه های کاذبشان جذب کنند.
یکی از مقاصد استعمار فرهنگی در کشورهای استعمارزده و از جمله در کشور ما ایجاد انحراف در بین جوانان می باشد که از طریق نفوذ در تار و پود افکار، عادات، آداب و رسوم زندگی ملت های تحت سلطه و بخصوص قشر جوان سعی می کنند تا جامعه را از اندرون در جهت مطلوب خویش پیش ببرند و فرهنگ اصیل آن ها را با انواع دسیسه ها و طراحی ها و هزاران حیله از دست آنان بگیرند و فرهنگ خاص خود را جایگزین آن نمایند تا بتوانند این قشر را به زیر سلطه ی فرهنگی خویش درآورند. از جمله مسائلی که در پایه های فرهنگی اصیل یک ملت می تواند موثر باشد، سبک پوشش آن ملت است که این موضوع خود در جامعه ی ما چشمگیر است. (غلامعلی حداد عادل، 1372، ص 7)
در مسئله ی پوشش باید فرهنگ ایرانی و اسلامی احیا شود و نوجوانان و جوانان که سازندگان آینده کشور هستند باعث جاودان ماندن عقاید ایرانی و اسلامی باشند. نیاز به نوجویی و نوخواهی در کودک و نوجوان کاملاً مشهود است و ایشان برای ابراز شخصیت و جلب توجه دست به هر کاری می زنند که گاهی در همه جا و مخصوصاً محیط مدرسه مناسب نیست. وظیفه ی اولیای مدرسه است که بهترین الگوی انسانی را ترویج دهند و برای آن راه های مختلفی وجود دارد.
انسان اسلام خود را شریف تر از آن می داند که به جسمش شناخته شود و وظیفه ی خود را خطیرتر از آن می بیند که تنها به بدن نمایی و آرایش جسم بپردازد.
انسان، در همه ی بینش های معنوی و از جمله در اسلام، برای آن لباس به تن نمی کند که تن را عرضه کند، بلکه لباس می پوشد تا خود را بپوشد. لباس برای او یک حریم است. به منزله ی دیوار دژی است که تن را از دستبرد محفوظ می دارد و کرامت او را حفظ می کند.
لباس برای آن است که تحریک جنسی را کم کند، نه آنکه بر قدرت تحریک بیفزاید. لباس "پوست دوم" انسان نیست بلکه "خانه ی اول" اوست.
انسان اسلام، کمال خود را در آن نمی بیند که تن خویش را چون کالایی تزیین کند و به راه اندازد و بفروشد، بلکه به جای آنکه تن خود را به خلق بفروشد، جان خود را به خدای خویش می فروشد.
برپایه ی همین رابطه ی تنگاتنگ فرهنگ و لباس است که می گوییم: لباسی باید بر تن نمود، که نمودار فرهنگ و بینش ما باشد و در تناسب و هماهنگی کامل با اعتقاد و ایمانمان. لباسی که نمایشگر استقلال فرهنگی ما و مظهر وفاداری و سرسپردگی ما به عقیده و آرمانمان و پرچم حرّیت و آزادگی مان باشد. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 15 و 16)
در این پژوهش سعی می شود با توجه به محدودیت ها نگرش دبیران و دانش آموزان آن ها نسبت به اجرای طرح لباس متحد الشکل در مدارس متوسطه مورد بررسی قرار گیرد تا با اجرای این طرح در مدارس و نادیده گرفتن تفاوت های طبقاتی، مدارس جبهه ی مبارزه با تهاجم فرهنگی و پیشبرد دانش آموزان در جهت اهداف آنان و همچنین اهداف نظام آموزش و پرورش باشد.

بیان مسئله
ریشه ی بیشتر انحرافات دینی و اخلاقی نسل جوان را در لابه لای افکار و عقاید آنان باید جستجو کرد. فکر این نسل از نظر مذهبی آن چنان که باید راهنمایی نشده است، و از این نظر فوق العاده نیازمند است.
اگر مشکلی در رهنمایی این نسل باشد بیشتر در فهمیدن زبان و منطق او و رو به رو شدن با او با منطق و زبان خودش است. و در این وقت است که هر کسی احساس می کند این نسل، بر خلاف آنچه ابتدا به نظر می رسد، لجوج نیست و آمادگی زیادی برای دریافت حقایق دینی دارد. (مرتضی مطهری، 1370، ص 13)
هدف آموزش و پرورش نخست پرورش الگوهای اخلاقی برگزیده و صفات پسندیده ی انسانی بر مبنای فطرت انسان است و پوشش و لباس یکی از مظاهر فطرت انسان است که انسان، به ویژه نوجوان خود را به این وسیله بروز می دهد و خودنمایی می کند.
از آن جا که طبع و سلیقه ی همه ی انسان ها یکی نیست برای ابراز غریزه ی زیبادوستی، طرق مختلفی را برمی گزینند و جنسیت، پایگاه اجتماعی، امکانات، بودجه و… را در طرز لباس پوشیدن مد نظر قرار می دهند.
زمانی از زندگی نوجوان و جوان در محیط آموزش و پرورش مدرسه می گذرد، باید دید چگونه فرهنگ خانواده، اجتماع، اوضاع اقتصادی، سن، جنسیت، پایگاه اجتماعی- اقتصادی در انتخاب لباس موثر هستند؟
همچنین لباس چه تاثیری بر آموزش و بر نفوذ فرهنگ بیگانه دارد؟
در اسلام همیشه لباس ساده و مناسب برای بیرون از منزل سفارش شده است. شاید یکی از دلایل آن جلوگیری از انحراف زن و مرد و همچنین اسراف و هرج و مرج و فاصله ی طبقاتی باشد زیرا نیاز انسان به زیبایی و لذت انسان از زیبایی سیری ناپذیر است.
آیا اگر پسر و دختری در محیط جداگانه ای تحصیل کنند و فرضاً در یک محیط اگر درس می خوانند دختران بدن خود را بپوشند و هیچگونه آرایشی نداشته باشند بهتر درس می خوانند و فکر می کنند و به سخن استاد گوش می کنند یا وقتی که کنار هر پسری یک دختر آرایش کرده با دامن کوتاه تا یک وجب بالای زانو نشسته باشد؟
حقیقت این است که این وضع بی حجابی رسوا که در میان ما است و از اروپا و آمریکا هم داریم جلو می افتیم از مختصات جامعه های پلید سرمایه داری غربی است و یکی از نتایج سوء پول پرستی و شهوت رانی های سرمایه داران غرب است، بلکه یکی از طرق و وسایلی است که آن ها برای تخدیر و بی حس کردن اجتماعات انسانی و درآوردن آن ها به صورت مصرف کننده ی اجباری کالاهای خودشان به کار می برند. (مرتضی مطهری، 1370، ص 93)
با توجه به تفاسیر فوق و با توجه به خصوصیات و صفات جوانان و نوجوانان و اینکه این قشر فعال و حساس باید در امر تحصیل هم کوشا باشند، گاهی کوچکترین مسئله، مشکل حادی در ادامه ی تحصیل آنها می باشد.
در این تحقیق با توجه به نظرسنجی از دانش آموزان دختر و دبیران آنها سعی می شود این مسائل مورد بررسی قرار گیرد که به چه دلیل گاهی اوقات ارزش های اجتماعی و اسلامی مورد پذیرش یا مسامحه قرار می گیرد و این مطلب را روشن نماید:
* طرح لباس متحد الشکل چه مسائلی را در بر خواهد داشت و چه چیزهایی بر آن تاثیر خواهد گذاشت؟
* آیا اجرای طرح لباس متحدالشکل، افت تحصیلی و همچنین ناراحتی های مربوط به موضوع را که برگرفته از پایگاه اجتماعی و اقتصادی می باشد برطرف خواهد کرد یا نه؟
* آیا بین طرز لباس پوشیدن دانش آموزان و سن آنان تفاوت وجود دارد؟
* آیا دبیران و دانش آموزان با اجرای طرح لباس متحد الشکل موافقند؟
شاید یافتن پاسخ این سئوال کمکی به دست اندرکاران آموزش و پرورش بکند تا از میزان انحرافات اخلاقی و جنسی دانش آموزان کاسته شده و با اجرای این طرح در مدارس و نادیده گرفتن تفاوت های طبقاتی، مدارس جبهه ی مبارزه با تهاجم فرهنگی و محل کسب دانش باشد.

اهمیت و ضرورت مسئله ی پژوهش
اگر در ساعات تعطیلی مدارس به دانش آموزان دختر و پسر مخصوصاً دبیرستان با دقت نگاه کنیم، دانش آموزان را با لباس های متفاوت و رنگ ها و مدل های گوناگون می توان مشاهده کرد، و گاهی اوقات تشخیص دانش آموز از غیر دانش آموز در محدوده ی آموزشگاه غیرممکن است.
ضرورت ایجاب می کند کسانی که می خواهند الگوسازی را ایجاد یا هدایت نمایند، روش موفق الگوسازی را بشناسند. الکسیس کارل فیزیولوژیست معروف فرانسوی پس از توضیحاتی درباره ی کیفیت پیدایش سلول نطفه مرد و تخمک زن و اشاره به اینکه وجود ماده برای تولید نسل ضروریست در آخر فصل می گوید: "نبایستی برای دختران جوان نیز همان فکر و همان نوع زندگی و تشکیلات فکری و همان هدف ایده آلی را که برای پسران جوان در نظر می گیریم، معمول داریم. متخصصین تعلیم و تربیت باید اختلافات عضوی و روانی جنس مرد و زن و وظایف طبیعی ایشان را در نظر داشته باشند و توجه به این نکته اساسی در بنای آینده تمدن ما حائز اهمیت است. (مرتضی مطهری، 1369، ص 195)
لازم به ذکر است یکی از نهادهایی که در واقع پس از خانواده نقش الگوسازی را دارد، آموزش و پرورش است، حال چه از نظر مسائل آموزشی در مدرسه باشد و چه از لحاظ دبیران که این خود تاثیر چشمگیری در دانش آموز دارد و از آن جا که دانش آموز حرف شنوی خاصی نسبت به دبیر خود دارد و ظاهر او را مورد توجه قرار می دهد، لذا در دوره دبیرستان احساسات دانش آموز تاثیر خاصی بر وی می گذارد پس با این وجود، دبیر باید به جایگاه خود آگاهی کامل داشته باشد و دانش آموز حواسش باشد تا هر چیزی را به عنوان ارزش قرار ندهد و در واقع ارزش های جامعه خود را بشناسد. آموزش و پرورش می تواند با تغییر و اصلاح نگرش و ارائه ی الگوهای مفید تاثیر مسائل اجتماعی را کم رنگ تر و حتی آن را حل نماید.
حال با توجه به مسایل فوق این تحقیق می تواند زمینه ای باشد برای این که جوانان دبیرستانی ما ارزش خود را در جامعه بیابند و باور کنند و دبیران نیز نقش الگویی خود را از یاد نبرند. و باید باور کنیم که جوانان محصل و حتی غیرمحصل ایرانی از باهوش ترین ها هستند. جوانان محصل ما صاحب ایده و تفکر هستند و نباید اجازه دا دکه دیگران افکارشان را به آن ها تزریق نمایند. اگر همه ی جوانان ایرانی ارزش خود را بیابند و در مرحله ی دوم ارزش های جامعه اسلامی خود را، دیگر فرهنگ اصیل اسلامی و ایرانی خود را با فرهنگ غرب عوض نخواهد کرد و آینده سازانی خواهند شد که خود الگوی برای نسل دیگر باشند.
تغییر لباس همواره پیامد تغییر یک فرهنگ است و تا انسان با فرهنگ خود وداع نکند، نمی تواند با لباس خود وداع کند. تا فرهنگ یک قوم را نپذیرد لباس آنان را به تن نمی کند. درست به همین دلیل است که در احادیث ما آمده است که "هرکه خود را شبیه به گروهی سازد، هم از آن گروه است"
لباس هر انسان پرچم کشور وجود اوست، پرچمی است که او بر سر در خانه ی وجود خود نصب کرده است و به آن اعلام می کند که از کدام فرهنگ تبعیت می کند. همچنانکه هر ملتی با وفاداری و احترام به پرچم خود، اعتقاد خود را به هویت ملی و سیاسی خود ابراز می کند هر انسان نیز مادام که به یک سلسله ارزش ها و بینش ها، معتقد و دلبسته باشد، لباس متناسب با آن ارزش ها و بینش ها را از تن به در نخواهد کرد. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 12)
قرآن کتاب هدایت انسان به سر منزل سعادت و نیکبختی در دنیا و آخرت است. در این کتاب انسان ساز آیات متعددی در ارتباط با حدود و احکام حجاب و پوشش اسلامی و نحوه اختلاط و ارتباط زنان و مردان آمده است. بخشی از آیه ی 31 سوره ی نور:
"…و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را از نگاه هوس آلود فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار ننمایند و مقنعه های خود را بر سینه ی خود افکنند، و زینت خود را آشکار نسازند" (ستار هدایتخواه، 1375، ص 174)
پوشیدن لباس در رنگ های زننده و جلب نظر کننده در اجتماع، برای خانم ها چه صورت دارد؟
حضرت آیت الله اراکی:
بسمه تعالی. پوشیدن هر لباسی که جلب نامحرم کند حرام است.
حضرت آیت الله خامنه ای:
بسمه تعالی. هرگونه لباسی که بدن زن را از نامحرم بپوشاند کافی است ولی باید از انتخاب رنگ با شکلی که باعث جلب نظر و انگشت نما شدن است خودداری نماید. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 272)
صادق آل محمد (ص) می فرماید:
"لباس ظاهر نعمتی است از حضرت حق به سوی انسان که با آن عیوب و عورات آدمی پوشیده می شود و این لباس ظاهر "کرامت الهی" است که فرزندان آدم را به آن گرامی داشته، کرامتی که غیرآدمی زاد را به آن آراسته نفرموده است و این لباس برای مردم مومن "وسیله ی ادای واجبات" خداست.
به هر حال شکر نعمت ایجاب می کند که: اولاً لباسی بپوشیم که خداوند فرمان داده، ثانیاً آنگونه باشیم که او می پسندد و ثالثاً در آن راه که مورد رضای اوست، یعنی در راه طاعت و فرمانبرداری او مورد استفاده قرار دهیم. (مرتضی عطایی، 1373، ص 32- ص 35)
با توجه به اهمیت این موضوع، و سفارش زیادی که در اسلام به آن شده است، در این پژوهش نظرسنجی که از دبیران و دانش آموزان دختر به عمل خواهد آمد در زمینه اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدراس می باشد زیرا تحقیقات پیرامون مد و مدگرایی، حجاب و… زیاد انجام شده است اما در رابطه با لباس مورد نظر جوانان و نوجوانان دختر تحقیقی ارائه نشده است. شاید با در نظر گرفتن سیاست لباس متحدالشکل در مدارس بتوان، یکسان و یکنواخت نگریستن نظام آموزش و پرورش نسبت به همه ی افراد را محقق تر و بعضی از دانش آموزان را از ناراحتی های روانی رها ساخت. (در مقررات انضباطی دانش آموزان آمده است1) استفاده از کفش، لباس، جوراب ساده، اصلاح موی سر متناسب با شئون دانش آموزی برای پسران و رعایت حجاب مناسب برای دختران 2) رنگ مانتو، شلوار و مقنعه دانش آموزان دختر باید ضمن توجه به شرایط سنی و جغرافیایی از میان رنگ های مناسب انتخاب شود 3) لباس دانش آموزان باید از نظر دوخت و رنگ ساده و دارای ظاهری آراسته و متناسب با محیط آموزشی مدرسه باشد. (آئین نامه اجرایی مدارس، 1379، ص 43)

اهداف پژوهش
الف) هدف کلی
از آن جا که نظام آموزش و پرورش رایگان برای همه وجود دارد و همه به فراخور خود از آن بهره می گیرند و گاه مسائلی از قبل اقتصاد بالا یا پائین، شغل، درآمد و… باعث مشکلاتی در امر آموزش می باشد که شاید یکی از آن ها طرز لباس پوشیدن یا نوع لباس باشد، هدف از این پژوهش "بررسی نگرش دبیران و دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل در شهرستان نیشابور" می باشد.
ب) اهداف جزئی
زمانی در مدارس مسائلی هرچند کوچک اتفاق می افتد که امر آموزش را تحت تاثیر قرار می دهد، به عنوان مثال به علت پایگاه اجتماعی و اقتصادی پایین در خانواده، دانش آموز از شخصیت متناسب برخوردار نیست و حتی خود را دست کم از دیگران می گیرد، شاید این امر خود یکی از دلایل افت تحصیلی باشد و برعکس دانش آموز دیگر، با پایگاه اجتماعی و اقتصادی سطح بالا تحت تاثیر همین امر خود را از دیگری برتر می داند و مشغولیت ذهنی او نسبت به طرز و نوع لباس پوشیدن مشکلاتی را در برخوردها و ارتباط ها و حتی مسائل تحصیلی ایجاد می کند، و این امر ممکن است مشکلات روانی در حال یا آینده بر فرد و جامعه وارد سازد. با توجه به این مطلب هدف های جزئی زیر بیان می شود:
1) بررسی تاثیر سن دانش آموزان در نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
2) بررسی تفاوت موجود بین نگرش دانش آموزان با رشته و پایه ی تحصیلی متفاوت در زمینه اجرای طرح لباس متحدالشکل
3) بررسی تاثیر رشته ی تحصیلی دبیران در نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
4) بررسی رابطه ی موجود بین سابقه ی خدمت دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
5) بررسی تاثیر میزان تحصیلات دبیران بر نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل

فرضیه های پژوهش
با توجه به مسائلی که قبلاً در بیان مسئله، اهمیت آن و همچنین اهداف پژوهش مطرح گردید، حال فرضیه های زیر را در این رابطه (اجرای طرح لباس متحدالشکل) مطرح می نماییم:
1) بین پایه ی تحصیلی دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه وجود دارد.
2) بین نگرش دانش آموزان رشته های مختلف تحصیلی در مورد اجرای طرح لباس متحدالشکل تفاوت وجود دارد.
3) بین سن دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه وجود دارد.
4) رشته ی تحصیلی دبیران در نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل موثر می باشد.
5) میزان تحصیلات دبیران در نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل تاثیر دارد.
6) بین سابقه خدمت دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه وجود دارد.
7) بین سن دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه وجود دارد.
8) اجرای طرح لباس متحدالشکل تشخیص وضعیت اقتصادی دانش آموزان را دشوار می سازد.
9) وضعیت اقتصادی (میزان درآمد ماهیانه خانواده) در نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل موثر است.

نامگذاری متغیرهای موجود در فرضیه و انواع آن
متغیرمستقل (تاثیرگذار)
متغیر وابسته (تاثیرپذیر)
1) پایه ی تحصیلی
پایه ی تحصیلی از نوع کیفی- گسسته- چند ارزشی و خصیصه ای می باشد.
1) نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
2) رشته ی تحصیلی
کیفی- گسسته- چند ارزشی- خصیصه ای می باشد.
2) نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
3) سن دانش آموزان
کمی- پیوسته- چند ارزشی- خصیصه ای (البته در تعریف عملیاتی گسسته بیان شده است)
3) نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
4) رشته تحصیلی دبیران
کیفی- گسسته- چند ارزشی- خصیصه ای
4) نگرش دبیران نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
5) میزان تحصیلات دبیران
کیفی- گسسته- چند ارزشی- خصیصه ای
5) نگرش دبیران نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
6) سابقه خدمت دبیران
کمی پیوسته – چند ارزشی- خصیصه ای
6) نگرش دبیران نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
7) سن دبیران
کمی پیوسته- چند ارزشی- خصیصه ای
7) نگرش دبیران نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی
8) اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی- فعال
8) تشخیص وضعیت اقتصادی دانش آموزان
کیفی- گسسته- دو ارزشی
9) وضعیت اقتصادی
کمی- گسسته- چند ارزشی- خصیصه ای
9) نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
کیفی- گسسته- چند ارزشی

متغیرهای تعدیل کننده
متغیر تعدیل کننده یک متغیر ثانوی است که از نوع متغیر مستقل می باشد و محقق میل دارد آن را کنترل و دستکاری کند تا مشخص شود آیا این متغیر روابط میان متغیر وابسته و مستقل را تحت تاثیر قرار می دهد یا نه؟ (خسرو رمضانی، 1381، ص 130)
در این تحقیق وضعیت مذهبی، اجتماعی و اقتصادی متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته شده است، البته مهم ترین متغیر تعدیل کننده جنسیت می باشد.
متغیر مزاحم
متغیرهای مزاحم که محقق از کنترل آن عاجز است شامل نوع مدارس با توجه به امکانات، تاثیر شیوه ی تربیتی معلمان بر نگرش دانش آموزان خود، عقاید، افکار و اندیشه های حاکم بر رفتار نوجوانان و جوانان و…

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای فرضیه
الف) تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای مستقل
1) پایه ی تحصیلی
پایه: هر یک از طبقات چیزی که بر آن بالا روند چون طبقات نردبان، درچه، پله، مقام، رتبه
(دکتر محمد معین، 1375، ص 695)
تحصیلی: دانش آموزی، اندوختگی، جمع آوری (محمد معین، 1375، ص 1038)
در این تحقیق منظور کلاسی است که دانش آموز با توجه به رشته ی تحصیلی از نظر درجه و میزان علمی در آن تحصیل می کند. (کلاس اول- دوم- سوم)
2) رشته ی تحصیلی
رشته: امور یا اشیای به هم پیوسته و متوالی، هر یک از شاخه های مختلفی که در زمینه ی درسی و شغلی وجود دارد مثل روانشناسی، معماری و… (حسن انوری، 1382، ص 3629)
در این پژوهش رشته های تحصیلی دانش آموزان به 4 گروه ادبیات و علوم انسانی، ریاضی و فیزیک، علوم تجربی و کارودانش تقسیم شده است.
3) سن دانش آموزان
سن: مقداری که از عمر شخص گذشته باشد، تعداد سالهایی که از عمر یک فرد می گذرد. (محمد معین، 1376، ص 1924)
در این پژوهش منظور تعداد سال هایی است که از عمر یک دانش آموز دبیرستانی می گذرد که با گزینه سن در فرم نظرخواهی، قابل سنجش است و شامل 4 گزینه ی 15- 16- 17و 18 سالگی است.
4) رشته ی تحصیلی دبیران
رشته تحصیلی: زمینه خاصی که فرد در آن زمینه علم آموخته و می آموزد و فن مربوط به آن زمینه یا رشته را فرا می گیرد. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 8)
در این پژوهش منظور محقق از رشته ی تحصیلی دبیران رشته های الهایت، علوم اجتماعی، ادبیات فارسی، انگلیسی، شیمی، فیزیک، ریاضی، تربیت بدنی، الکترونیک و کامپیوتر می باشد. که در فرم نظرخواهی از آنان خواسته شده است.
5) میزان تحصیلات دبیران
میزان: mizan- مقیاس- مقدار- اندازه (محمد معین، 1375، ص 4493)
تحصیلات: جِ تحصیل- میزان سواد یا دانش شخص را میزان تحصیلات گویند. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 8)
در این تحقیق منظور محقق از میزان تحصیلات دبیران میزان سواد و دانش آنان با توجه به مدرک می باشد که به 3 سطح لیسانس، فوق لیسانس و فوق دیپلم تقسیم شده است.
6) سابقه خدمت دبیران
سابقه: مونث سابق- پیشین- مجموعه ی اعمال گذشته ی شخص. (محمد معین، 1376، ص 1782)
خدمت: کار کردن برای کسی- ماموریت- سابقه خدمت: مدت خدمت گذشته ی کارمندان و خدمتگزاران دولت (محمد معین، 1375، ص 1402)
در این پژوهش منظور سنوات خدمت دبیران است که مشغول به کارند و با گزینه سابقه خدمت در فرم نظرخواهی دبیران بررسی و مشخص می شود.
7) سن دبیران
سن: یعنی تعداد سال هایی که از عمر یک فرد می گذرد. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 9)
در این پژوهش منظور از سن دبیران، مقداری است که از عمر آن ها می گذرد که حداقل سن دبیران 25 و حداکثر سن آن ها 50 سال در نظر گرفته شده است.
8) اجرای طرح لباس متحدالشکل
اجرا: ejra- روا کردن امری به مرحله ی عمل گذاشتن حکمی که قطعیت یافته است، از گفتار به کردار آوردن (محمد معین، 1375، ص 147)
طرح: tarh- پهن کردن- نقشه ی اولی چیزی را کشیدن، مطرح شدن لایحه ی قانونی، به میان درافکندن سخنی یا مسئله ای را. (محمد معین ،1376، ص 2219)
لباس: lebas- آنچه که بر تن پوشند، جامه ی پوشاک، شرم (محمد معین، 1375، ص 3554)
متحدالشکل: یکی شونده ظاهر، به هم پیوسته، یکسان از نظر ظاهر (محمد معین، 1375، ص 3791)
در این پروژه منظور پیاده کردن نقشه و طرح لباس یکسان (اونیفرم) در مدارس متوسطه است. در این پروژه منظور از لباس متحدالشکل در مورد دانش آموزان دختر مقطع متوسطه، لباسی است که تنوع رنگ نداشته (فقط رنگ های مشکی، قهوه ای، سورمه ای) و حداقل اندازه ی آن تا روی زانو باشد. این طرز پوشش الگوی مناسب پوشش ایرانی و اسلامی را رواج داده یعنی پوشش تمام بدن به جز وجه و کفین که مقنعه، مانتو و شلوار مد نظر است.
9) وضعیت اقتصادی
وضعیت اقتصادی: موقعیت اقتصادی، منظور میزان درآمد در طی ماه، روز، هفته (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 8)
در این تحقیق منظور از وضعیت اقتصادی، میزان درآمد ماهیانه هر خانواده در طی ماه است که به 4 سطح (کمتر از 200هزار تومان/ بین 350-200 هزار تومان/ بین 500-350 هزار تومان/ بیش از 500 هزار تومان) تقسیم شده است .
ب) تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای وابسته
1) نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل
نگرش: نظر، نگاه (غلامحسین صدری افشار، 1381، ص 3354)
دانش آموزان: d-amuz. دانش آموزنده، آنکه علم آموزد، شاگرد دبیرستان (محمد معین، 1376، ص 1490)
اجرای: از گفتار به کردان آوردن، به مرحله ی عمل گذاشتن حکمی که قطعیت یافته است. (محمد معین، 1375، ص 147)
طرح: انداختن، گستردن، به میان درافکندن سخنی یا مسئله ای را، نقشه ی اولی چیزی را کشیدن (محمد معین، 1376، ص 2219)
لباس متحدالشکل: برای متحدالشکل در زبان فارسی اصطلاح معین و خاصی وجود ندارد ولی در اصطلاح عمومی عنوان "اونیفرم" در مواردی که گروهی با لباس مشابه و هماهنگ ظاهر می گردند به کار برده می شود.
این مسئله امروزه هماهنگ کردن لباس های سربازی، آموزشگاه ها، مدارس و… و یا برحسب اقتضای انواع مشاغل و حرفه های مختلف در جهان عمومیت دارد.
اونیفرم به لباس یکسان و متحدالشکلی اطلاق می شود که گروهی، قشری، یا صنفی از مردم آن را به تن کرده است. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 20)
در این پژوهش منظور از نگرش ، دیدگاه ، نظر و برداشت پاسخ گویان نسبت به لباس متحد الشکل و اجرای این
سیاست در مدارس است که با توجه به سئوالات پرسش نامه قابل سنجش و بررسی می باشد.
در این پژوهش منظور از دانش آموزان، محصلین مقطع متوسطه دبیرستان های دخترانه شهرستان نیشابور می باشد که در رشته های مختلف تحصیل می کنند.
در این پروژه منظور ازلباس متحدالشکل، لباس یکسان و مشابه در مورد دانش آموزان دختر دبیرستانی است، لباسی که تنوع رنگ نداشته و حداقل اندازه ی آن تا روی زانو باشد. این طرز پوشش الگوی مناسب پوشش اسلامی یعنی پوشش تمام بدن به جز وجه و کفین را رواج می دهد و شامل مقنعه، مانتو و شلوار است.
سایر متغیرهای وابسته نیز همین تعاریف را دارند.
در اینجا لازم می دانم تعریفی از لغات زیر ارائه دهم:
دبیر: آنکه در دبیرستان تدریس می کند، معلم متوسطه: دبیر ریاضی، شیمی و… (حسن انوری، 1382، ص 3009)
درآمد ماهیانه: مقرری و وظیفه ای که هر ماه یک بار به خدمتگزار و کارمند دهند، شهریه (محمد معین، 1375، ص 3743)
تشخیص: tasxis تمیز دادن چیزی را از دیگری، بازشناختن (محمد معین، 1376، ص 1085)
مد: mod: روش و طریقه ی موقت که طبق ذوق و سیلیقه ی اهل زمان طرز زندگی، لباس پوشیدن و… را تنظیم کند. (محمد معین، 1375، ص 3957)
ادبیات تحقیق (پیشینه ی تحقیق)
الف) پیشینه ی نظری
ب) پیشینه ی عملی

جامه های مهیج، پوشش اسرای شهوت است و پوشش دینی لباس آزاد زنان همیشه تاریخ بوده است. تو نیز عطر حجاب بر تارک تاریخ بیفشان که فرشته های حجاب طلایه داران پاکی و نجابتند.

مقدمه
حجاب و به عبارت دیگر رعایت شئونات اسلامی از جمله مسائل و موضوعات مهم فرهنگی است که در تمام ادیان آسمانی بدان توصیه و در مکاتب و اندیشه های غیردینی نیز به فراخور از آن سخن به میان آمده است. امروزه جامعه ی اسلامی با تاسف بسیار- شاهد بروز اندیشه های ظاهر فریب- حساب شده و مخربی است که با تجهیز و به کارگیری امکانات فرهنگی، تبلیغی، سیاسی، اجتماعی و… تلاش در از هم گسستن این اصل و باور اجتماعی دارند.
تردیدی نیست که بد حجابی زنان و مردان نیز نه تنها ره آورد نواندیشی نبوده که کانالی است در انتقال ضد ارزش ها و نابهنجارهای دیکته شده ی دشمنان این باور اصولی به جامعه ی اسلامی.
واقعیت این است که منشور جاویدان اسلام که گویای جامعیت اصول ارزشی انسانی است، حجاب و پوشیدگی را به عنوان دژی محکم در مواجه با مفاسد، انحرافات و بی بند و باری های اخلاقی و جنسی معرفی و مسلمانان را خصوصاً و جامعه ی ارزشی انسانی را عموماً به این مهم ترغیب و توصیه نموده است.
شکی نیست که بی اقبالی و عدم رعایت این اصول و ارزش های انسانی در معاشرت های اجتماعی، زمینه فروپاشی ارزش های انسانی، اجتماعی، خانوادگی، شخصیتی و ده ها اصل ارزشی دیگر را فراهم خواهد آورد.
حقیقتاً اسلام به عنوان جامع ترین ادیان آسمانی، اهتمام فراوان به امکانات بالقوه ارزشی در فرد و جامعه داشته و رهنمودهای متقن و لازم را در این خصوص بیان و با زبان مفسرین معصوم وحی گویا و آشکار ساخته است به اعتقاد آزاداندیشان اندیشمند، توجه و عمل به این منشور الهی می تواند زمینه تکامل و وصول به کمالات الهی انسانی را فراهم آورد. (ستار هدایتخواه، 1375، ص1)
جای بسی تاسف است که اکثریت قریب به اتفاق بنگاه های خبری اعم از خبرگزاریها، مطبوعات، ماهواره ها و… در اختیار این طیف از شیادان و دشمنان فضیلت های انسانی است که برای بر هم زدن این بنیان، از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند و در واقع تردید، شک و تعلل در پوشش و حجاب اسلامی و ده ها توجیه نابخردانه، ثمره ی این انجمن نامیمون جهانی است و این زنگ خطری است که سال هاست به صدا درآمده و این باور را زیر سئوال برده است. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 2)
فلسفه و ضرورت های پوشش و حجاب اسلامی
به رغم پندار برخی ساده اندیشان، گرایش به لباس و پوشیدگی، عملی صرفاً تفننی که برخاسته از غریزه ی تنوع طلبی آدمیان باشد، نبوده و نیست بلکه ریشه در حکمت ها و مصالح فردی، اجتماعی، خانوادگی، روحی و روانی و اعتقادی فراوانی دارد.
1) لباس پوشیدن از اختصاصات انسان ها است:
در میان تمامی حیوانات تنها حیواناتی که از بدو آفرینش و آغاز زندگی بر روی کره خاکی خویشتن را مستور داشته و لباس بر تن نموده، انسان بوده است.
قرآن کریم و سایر متون دینی نیز موید این نظریه است که آدم ابوالبشر و همسرش حوا، چه آن هنگام که در بهشت به سر می بردند، و پس از هبوط بر روی زمین، لباس بر تن داشتند.
تحقیقات تاریخی و باستان شناسی، نشان می دهد که آدمیان نخستین نیز همواره نوعی لباس از برگ درختان یا پوست حیوانات و… بر تن داشته اند.
بدین ترتیب می توان ادعا کرد که یکی از وجوه تمایز انسان با سایر حیوانات و یکی از ویژگی های آدمی پوشیدن لباس بوده "و می توان لباس پوشیدن را شانی از شئون انسانی دانست، که به اندازه ی طول تاریخ بشر سابقه و به قدر پهنه ی جغرافیایی امروزین گسترش داشته و دارد." (غلامعلی حداد عادل، 1372، ص 5)
هماهنگونه که مسکن گزیدن نیازی ضروری برای آدمیان بوده، "لباس پوشیدن" نیز از نیازهای اولیه ی او بوده است. از مجموع تحقیقاتی که به عمل آمده مسلم شده که لباس، دست کم پاسخگوی سه نیاز آدمی است: یکی اینکه او را از سرما، گرما و برف و باران حفظ می کند، دیگر اینکه در جهت حفظ عفت و شرم به او کمک می کند و بالاخره به او آراستگی، زیبایی و وقار می بخشد.
لباس آدمی را می توان از یک لحاظ به مسکن او تشبیه کرد، آن را می توان خانه ی اول هر کسی دانست. لباس، خانه ی اختصاصی تر انسان است. چون هر فرد نخست در لباس خود سکونت دارد و بعد در خانه اش و از این قرار است که می توان گفت همه ی ما به جهت لباسی که بر تن داریم، خانه بوشیم. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 6)
2) لباس و پوشش خواسته ی فطری آدمیان است:
میل به پوشیدگی ریشه در فطرت آدمی دارد و حجابگرایی بازگشتی به فطرت اصیل انسانی خویش است.
معیار "فطری بودن یا نبودن عملی، انطباق یا عدم انطباق، با مسیر کمال الهی است." (حسن صدر، 1342، ص 53)
هر خواسته و گرایشی که آدمی را در این مسیر یاری رساند و او را به جانب مرتبه ی کمال و قرب الهی سوق دهد گرایشی فطری است و حجاب گرایی، بی تردید از چنین ویژگی برخوردار است.
قرآن کریم در تبیین جریان خلقت و ترسیم چهره ی زندگی آدم و حوا در بهشت به آیه ی شریفه ی "… چون از آن درخت تناول کردند، زشتیهاشان آشکار گردید و بر آن شدند که از برگ درختان بهشت خود را بپوشانند. اعراف آیه 22
به موجب این بیان، خوردن میوه ی ممنوعه توسط آدم و حوا، صرف نظر از فلسفه و حکمت آن در نظام آفرینش نخستین تحولی که در آن ها به وجود آورد، این بود که آن ها را در حرم "ستر" و "عفاف" ، با حقیقت "برهنگی" روبه رو کرد و بلافاصله با برگ درختان بهشت شروع به پوشیدن خود نمودند. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 3)
3) لباس نعمت، کرامت و وسیله ی طاعت است:
یکی از پرارزش ترین نعمت هایی که خداوند به انسان ها عطا فرموده و در آیات متعددی با ذکر این نعمت بر آدمیان منت نهاده است، نعمت لباس و پوشش تن است. نعمتی که چون بنی آدم در آن غرق است همچون سایر نعمت ها قدرش را نمی شناسد. نعمتی که در میان موجودات خاکی تنها به انسان اختصاص یافته است و آدمی با آن خود را از آفات و سرما و گرما حفظ نموده و آن را مایه ی زینت و زیبایی خویش قرار داده، و به وسیله ی آن عفت و عورت خویش را پاس داشته است.
خداوند در آیه ی 81 سوره ی نحل از جمله نعمت هایی که به قصد "تسلیم و اطاعت" بندگان، بدانها انعام فرموده است، لباس هایی که بدن را از سرما و گرما و آفات جنگ محافظت می نماید، برمی شمارد. و در سروه ی اعراف آیه 26 در مقام امتنان بر آدمیزادگان می فرماید:
"ای فرزندان آدم، ما بر شما لباسی که زشتیها و عورت شما را بپوشاند، و زینت بخش شما باشد، فرو فرستادیم."
راستی با توجه به وضعی که انسان دارد و با توجه به موقعیتی که در میان موجودات زمین و بلکه موجودات عالم، انسان دارد، اگر از نعمت لباس ظاهر محروم بود چه می کرد؟ و چه صحنه ای در زندگی داشت؟
جریان حیات ارزشمند و اصیل او به کجا می کشید؟
لحظه ای فکر کنید و بگویید! که اگر میدان زندگی که دارای همه چیز است، تنها از لباس ظاهر خالی بود مسئله ی پاکی ها و فضایل چه می شد؟ و آیا نسیم تربیت جای وزیدن داشت؟
یک بار دیگر در این آیات و روایات دقت کنیم! و بیندیشیم که تاکنون با لباس هایی که در اختیار ما قرار گرفته چه برخوردی داشتیم و از آن ها در چه راهی استفاده کردیم، برای چه به دست آوردیم و برای که پوشیدیم و برای چه به تن کردیم؟ آیا به لباس خود به عنوان نعمت حضرت دوست نظر کردیم، آیا به خاطر او به دست آوردیم و به خاطر او پوشیدیم؟ و در مقام قدردانی و تشکر از او برآمدیم، و این لباس ظاهر را مقدمه ی به دست آوردن لباس باطن قرار دادیم. و در این لباس به تواضع حرکت کردیم، یا دچار کبر و خوشحالی زودگذر شدیم؟
به هر حال شکر نعمت ایجاب می کند که: اولاً لباسی بپوشیم که خداوند فرمان داده ثانیاً آنگونه بپوشیم که او می پسندد و ثالثاً در آن راه که مورد رضای اوست یعنی در راه طاعت و فرمانبرداری او مورد استفاده قرار دهیم. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 4- ص6)
4) تاثیر لباس بر باطن انسان
"ظاهر آدمی همواره دست اندرکار نقش زنی بر باطن اوست، بسیاری از حالات باطنی سایه اند، و صاحب سایه، دست و پا و حرکت و نگاه و صوت و سخن و سایر امور ظاهری آدمی است. هر بذری در پوست خود کشت کنید، ثمرش را در دل خواهید چید. هر رفتار یا گفتاری که بر جوارح آدمی نمودار شود، آهنگ باطنی خواهد انگیخت"
یک نوع لباس ممکن است در آدمی حالت خشوع و خضوع پدید آورد، و لباس دیگری، حالت کبر و غرور را برانگیزد. لباسی ممکن است مایه ی "غفلت" شود و لباس دیگری عامل "تذکر".
توصیه های مکرری که در روایات و تعالیم دینی به دقت در انتخاب نوع و جنس و اندازه و رنگ لباس شده است، در همین راستا است.
صادق آل محمد (ص) در بیان بهترین و برترین نوع لباس می فرماید:
"و بهترین لباس تو، لباسی است که ترا از خداوند عزیزت غافل ننماید، بلکه لباس وسیله ای باشد، که ترا بنده ای شاکر و ذاکر و مطیع قرار دهد، و مایه ی تقرب تو به درگاه دوست گردد." (ستار هدایتخواه، 1375، ص 6- ص 8)
5) لباس هر کس معرف فرهنگ اوست:
نحوه و گونه ی "لباس پوشیدن" هر کس، نشانگر نحوه ی "اندیشیدن" اوست. نوع و کیفیت لباسی که هر فرد بر تن می پوشد، در ارتباط مستقیم با نوع و نحوه ی تفکری است که در سر می پروراند. چرا که همواره تن از سر فرمان می گیرد و رفتارهای برونی، نشات گرفته از "باورهای درونی" افراد است.
ازاین روی می گوییم لباسی که هر کس بر تن می کند با طرز نگرش او به عالم و آدم، تناسب و همخوانی دارد. پوشش ظاهری هر انسانی، بیانگر اعتقاد درونی اوست و حتی در میان معتقدان به یک فرهنگ، می توان میزان اعتقاد هر کس را از روی لباسش حدس زد.
لااُبالیگری در لباس نشانه ی لاابالیگری در "عقیده" و "عمل" است و بر عکس تقید و تعبّد در نحوه لباس پوشیدن، نشانه ی تقید و تعبّد به مبانی دینی و عقیدتی است.
در هر جامعه نوع و کیفیت لباس زنان و مردان، علاو ه بر آنکه تابع شرایط اقتصادی و اجتماعی و اقلیمی آن جامع است قویاً تابع جهان بینی و ارزش های حاکم بر فرهنگ آن جامعه و حتی مبین و آئینه ی آن جهان بینی است.
رابطه لباس و فرهنگ به اندازه ای قوی است که وقتی که خارجی غربی وارد محیطی می شود، نخستین علامتی که او را می شناساند، همان لباس اوست، گویی انسان ها با لباس خود با یکدیگر صحبت می کنند و هر کس به زبان لباس خویش، خود را معرفی می نماید که من کیستم، از کجا آمده ام، و به چه دنیایی و چه فرهنگی تعلق دارم…"
لباس انسان تابع فرهنگ جامعه ی اوست و سپس سلیقه ی خود او. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 10)
6) حجاب و آرامش روانی
"دل" آدمی همواره در گرو دیدنی های "دیده ی" اوست. آنچه را که دیده می بیند، دل نیز یاد می کند و در پی به دست آوردنش، طرح می ریزد و برنامه اجرا می کند.
بسیاری از خیالپردازی های روح و گاه پریشان حالی و آشفتگی درون آدمی، ناشی از مشاهدات عینی اوست، گاه با یک نگاه، پرنده ی هوسران خیال از شاخه ای به شاخه ای دیگر پریده و سر از ناکجاآباد در می آورد. بی جهت نبوده که برخی خواسته اند، خنجری پولادنیش بسازند و بر دیده زنند تا دل از قید و بند خیالات نابجا و ناصواب، آسوده و آزاد گردد. از آن طرف، دل آدمی در مقابل نادیده ها و ناشنیده ها و امور مستور از سمع و بصر، بی تفاوت و غافل است و پرنده ی خیال آسوده در جایگاه خویش آرمیده است.
بر پایه ی این تجربه ی ساده و همه کس آزموده می گویم که پوشیدگی زن و حجاب داری او آرامش روانی و آسودگی خیال مردان را در پی دارد و در هر جامعه ای که چنین آرامشی حاکم شود، زمینه ی سعادت و تعالی افراد فراهم تر خواهد بود. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 22- ص 23)
7) حجاب و فعالیت های اجتماعی
در همه ی جوامع هرگاه زنان خواسته اند به طور جدی در صحنه ی فعالیت های اجتماعی وارد شوند "سادگی" و "پوشیدگی" را به عنوان دو نیاز اساسی در این راستا درک کرده اند و خودآرایی و برهنگی را که زمینه ساز چشم چرانی و هوس پروری و مزاحمت آفرینی مردان هرزه بوده است به عنوان مانع کار و فعالیت جدی خویش تشخیص داده و به شدت از آن پرهیز داشته اند. اصولاً یک اصل عرفی و عقلی است که برای حضور فعالانه در صحنه ی کار و عمل باید لباس کار که از سادگی و پوشیدگی لازم برای محافظت بدن در برابر آسیب های طبیعی و غیرطبیعی برخوردار است بر تن نمود و پوشیدن لباس های فاخر و پر زرق و برق و سر و وضع آرایش کرده، با کار و فعالیت جدی و ثمربخش منافات دارد. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 33)
8) حجاب امانت خدا و حق الهی است:
برخلاف تصور و پندار کوته بینان و ساده اندیشان، رعایت حجاب و پوشش اسلامی از حقوق شخصی و فردی نیست تا فرد آزادانه و بی هیچ قید و بندی هرگونه که خواست لباس بپوشد، بلکه حجاب حقی از جانب خدا بر گردن زنان و مردان است، چرا که سرمایه ی عفت و گوهر نجابت امانتی است که خداوند نزد زنان و نیز مردان به ودیعت نهاده، بر این اساس زنان امینان الهی هستند، که بایستی نهایت دقت و همت را در حفظ این امانت مبذول دارند، مردان نیز باید آنان را در نگاهبانی و حراست از این امانت الهی، یار و مددکار باشند. (ستار هدایتخواه، 1375، ص44- ص45)
9) حجاب تضمین کننده ی سلامت اخلاقی جامعه:
پوشیدگی و حجاب زنان تاثیری مستقیم بر سلامت روحی و اخلاقی جامعه دارد. به هر میزان که در جامعه گرایش به سمت حجاب شدت و فزونی داشته باشد، به همان میزان جامعه از نظر اخلاقی رو به سلامت و پاکی می رود، و بالعکس هر اندازه از حجاب و پوشش و عفت روی گردان شوند، به همان اندازه سلامت اخلاقی جامعه به مخاطره می افتد. به تعبیر دیگر حجاب و پوشیدگی زنان با مفاسد و بیماری های اخلاقی نسبت عکس دارد یعنی هر قدر فرهنگ حجاب داری و حجاب گرایی گسترش یابد، دامنه ی مفاسد و انحراف های اخلاقی کوتاه تر و محدودتر می شود. "زن با پذیرش حجاب اسلامی، بزرگترین و ارزنده ترین خدمات را به خانواده، وجدان ما و بالاخره جامعه می کند. زیرا اخلاق و پاکی و فضیلت را رونق و رواج می بخشد"
(دکتر بهشتی، 1386 ، http://www.daneshnameh.roshd.ir )
10) ضرورت حجاب و پوشیدگی از دیدگاه روانشناسی:
این تنها دین و احکام دینی نیست که رعایت حجاب و پوشش را برای زنان لازم می شمرد، بلکه دانش نوین بشری پس از قرن ها، نیز پی به حقانیت این قانون الهی برده و بر لزوم و ضرورت آن مهر صحت و تایید زده است.
یکی از روانشناسان در این زمینه می گوید:
"صرف نظر از فرهنگ، دین یا محیط اجتماعی، مستوری زنان ریشه ای عمیق در روان آدمی دارد و بسیار بیش از آن چه در سلامت اخلاقی دیگران موثر باشد، با فطرت زنان هماهنگ و برای بلوغ روانی و تعیین هویت کامل انسانی آنان ضروری است. کسانی که علت تفاوت در پوشش مردان و زنان را نشانی از برتری جویی مردان یا دلیل نابرابری حقوق زن و مرد، و یا نشانه ای از اسارت زنان می دانند، ازاین حقیقت غفلت کرده اند که ضروریات بلوغ روانی مردان و زنان در مرحله ای از یکدیگر جدا شده و برخلاف تبلیغات عمومی "پوشش" مناسب برای زنان به تفاوت مراحل رشد روانی آنان باز می گردد و ریشه در فطرت انسان دارد.
متاسفانه بی توجهی به این حقیقت قبل از همه بیشترین خسارت را متوجه زنان می کند و آنان را از رشد به مرحله ی بلوغ انسانی و تعیین هویت باز می دارد. اما تامین اغراض سیاسی و منافع سوداگرانه، گویا مصلحتی غیر از سود و سیاست نمی شناسد" (ستار هدایتخواه، 1375، ص 56)
11) حجاب و جذابیت زن:
رسول گرامی اسلام در تمثیل زیبایی زن را به شاخه ی گلی تشبیه فرمودند: "المرئه ریحانه" یک معنای این تشبیه این است که همان سان که گل تا زمانی که در پوششی چون کاسبرگ از انظار رهگذران مستور است، از دستبرد گل چینان و سایر حوادث نیز محفوظ می ماند، و به علاوه طراوت و شادابی خویش را حفظ می کند. ولی هرگاه از این پوشش به درآمد و در رهگذر عابرین به خودنمایی پرداخت، در معرض انواع و اقسام حوادث و آفات و آسیب های طبیعی و غیرطبیعی قرار خواهد گرفت و دیری نمی پاید که طراوت و شادابی خود را از کف داده و بر اثر دست به دست شدن و سایر عوامل رو در پژمردگی و پرپرشدن نا بهنگام می نهد. زن نیز موجودی است که آفریدگار حکیم لطافت ها و ظرافت های گل گونه را در او به ودیعت نهاده است و به تعبیر پیامبر اکرم (ص) شاخه ای گل است مادام که در پوشش حجاب قرار گیرد، طراوت و شادابی و طبعاً جذابیت خویش را نیز پاس می دارد، اما آنگاه که این پوشش و محافظ را از خویش فرو نهد، دست های تجاوزگر به سوی این گل ها دراز می شود و چه بسا در عنفوان جوانی به پژمردگی و بی نشاطی بگراید. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 64- ص 65)
12) حجاب سدی استوار در برابر استعمار:
استعمارگران برای تسلط بر هر ملتی نخستین کارشان تغییر بیرونی ترین لایه ی فرهنگ آن ملت یعنی تغییر لباس و پوشش آن ملت بوده است.
در تاریخ استعمار می خوانیم که برای ورود به کشورها می کوشیدند تا از طریق عوامل سرسپرده یا فریب خورده ی خود نخست مردم آن کشور را از لحاظ لباس و ظاهر همرنگ خویش نموده، آنگاه سایر برنامه های استعماری خویش را به اجرا درآورند.
در این میان کسانی که به مبارزه علیه سلطه ی بیگانه و حضور نامشروع استعمارگران برخاستند، همان ها بودند که حاضر نشدند لباس بیگانه بر تن کنند، و کسانی که تن به سلطه بیگانه دادند و بلکه مروّج آن بودند، همان ها بودند که قبل از همه لباس بیگانه بر تن کردند. فرانتس فانون در کتاب انقلاب الجزایر می نویسد:
"هر چادری که دور انداخته می شود، افق جدیدی را که بر استعمارگر ممنوع بود در برابر او می گشاید و بدن الجزایری را که عریان شده است، تماماً به او نشان می دهد، و پس از دیدن هر چهره ی بی حجابی، امیدهای حمله ور شدن اشغالگرده برابر می شود. هر چادری که می افتد و هر چهره ای که به نگاه نامحرم اشغالگر عرضه می گردد، برگردان این معنی است که الجزایر به انکار وجود خویش آغاز کرده و هتک ناموس را از جانب اشغالگر پذیرفته است".
آنگاه در زمینه ی نقش حجاب در استعمارزدایی می نویسد:
"زنی که بیرون را می بیند و خود دیده نمی شود، خود به خود محرومیتی را بر استعمار تحمیل می کند."
و دلیل آن را چنین ذکر می کند:
"این دیدن یک طرفه است؛ و طرف مقابل، نمی تواند او را ببیند، و زنی که دیده نمی شود، تسلیم نمی گردد و خود را عرضه نمی کند." (ستار هدایتخواه، 1375، ص69- ص70)
13) حجاب فرمان خداوند و نشانه ی تقوا است:
اگر هیچ حکمت و مصلحتی در پوشیدگی زن نبود، و اگر هیچ ضرورتی رعایت حجاب را ایجاد نمی نمود، تنها فرمان خداوند کافی بود تا مومنان معتقد را به رعایت دقیق این فریضه برانگیزد. زیرا اطاعت خداوند همواره برترین انگیزه برای بندگان باتقوا است.
زنی که سر در چمبر طاعت و بندگی حق آورده، و مهر و محبت مولا را نقش جانش نموده، هرگز حاضر نیست به هیچ بهایی تار مویی از خویشتن را به بیگانه بنمایاند، و یا برخلاف فرمان مولا عضوی از اعضای خویش را در معرض دید نامحرم باقی بگذارد.
آری زن مسلمان این آیات خدا را با گوش جان شنیده که:
"باید مقنعه هایشان را بر گریبان هایشان بیفکنند"!
"باید با لباس های گشاد سراپای اندامشان را بپوشانند"! از این روی از بدحجابی و پوشیدن لباس های تنگ و چسبان و بدن نما به شدت متنفر است. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 74)

پوشش اولیه ی آدم و حوا
آدم علیه السلام پس از یک توقف کوتاه در بهشت که نصف روز از روزهای آخرت بود، به کوه نور در کشور هند و حوا به جدّه پیاده شدند. پس از پایان هجران و مفارقت که به وصال منتهی می شد، برهنه و عریان بودند خداوند امر کرد یکی از هشت جفت قوچی که از بهشت به ایشان عطا کرده بود ذبح کنند سپس حوا پشم آن را رشت، با دست یاری آدم از تابیده های آن یک جامه بلند برای آدم و یک پیراهن و روسری جهت حوا بافته شد، بدین وسیله بدن انسان های نخستین پوشیده گردید و از برهنگی و شرمندگی آن نجات یافت (مرتضی مطهری، 1373، ص 18)
پوشش در تمدن سومری و ایران
یکی از باستان شناسان، لباس مردم سومری را که حدود سه هزار سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، چنین ترسیم می کند: زنان روپوشی از روی شانه چپ بر بدن خود می انداختند و مردان پوشش خود را به کمر می بستند و نیمه بالای بدنشان برهنه می ماند، ولی با پیشرفت تمدن، لباس هم بلندتر شد تا جایی که همه ی بدن خود را تا گردن می پوشاندند. بنابراین با توجه به شواهد مزبور می توان گفت که سرما و گرما علت اصلی اختیار پوشاک نبوده بلکه علت آن، حیا و پوشاندن شرمگاه بوده است حتی در زمان ایران باستان به تصاویری از بانوان ایرانی برمی خوریم که علاوه بر لباس بدن، خود را با چادری که شبیه به چادر زن امروز ایران است می پوشاندند. (مرتضی عطایی، 1373، ص 14)
آغاز بی حجابی در ایران
روز 17 دی سال 1314 شمسی که قرار بود روز جشن فارغ التحصیلی دانشسرای عالی باشد، علی اصغر حکمت وزیر معارف وقت به رضاشاه پیشنهاد کرد که همراه با اعضای خانواده سلطنتی بی حجاب در این مراسم شرکت جویند. رضاشاه که از قبل به علی اصغر حکمت دستور آماده سازی بی حجاب نمودن زنان مسلمان را داده بود، و نیز در ماه تیر همان سال واقعه ی خونبار مسجد گوهرشاد رخ نموده بود، این پیشنهاد را تمکین نموده و در روز موعود در دانشسرای تربیت معلم با اعضای خانواده ی سلطنتی به طور کاملاً بی حجابی شرکت نمود و بدین ترتیب رفع حجاب از زنان مسلمان از طرف رئیس قدرت حکومت به گونه ای کاملاً رسمی اعلام گردید و در پی آمد این روز دولت، همه ی تلاش خویش را مصروف بی حجابی نمودن زنان مسلمان کرد. (مرتضی عطایی، 1373، ص 23)
کلاهی که غربیها سر ما گذاشتند
دو خیاط به شهری وارد شدند و پادشاه را فریفتند که ما در فن خیاطی استادیم و بهترین لباس ها را که برازنده ی قامت بزرگان باشد می دوزیم. اما هنر ما این است که می توانیم لباسی برای پادشاه بدوزیم که فقط حلال زاده ها قادر به دیدن آن باشند و هیچ حرام زاده ای آن را نبیند.
خیاط ها پول و زر و سیم را گرفتند و کارگاهی عریض و طویل دایر کردند و دوک و چرخ و قیچی و سوزن را به راه انداختند و بدون آنکه پارچه، نخ، طلا و نقره ای صرف کنند، دست های خود را چنان استادانه در هوا تکان می دادند که گفتی مشغول دوختن لباس اند. روزی پادشاه نخست وزیر را به دیدن لباس نیمه کاره فرستاد. اما صدر اعظم هرچه نگاه کرد چیزی ندید، از ترس آنکه مبادا دیگران بفهمند که او حلال زاده نیست، با جدّیت تمام زبان به تعریف لباس و تمجید از هنر خیاطان گشود و به پادشاه گزارش داد که کار لباس به خوبی رو به پیشرفت است.
ماموران عالی رتبه ی دیگر هم به تدریج از کارگاه خیاطی دیدن می کردند و پس از آنکه با ندیدن لباس به حرام زادگی خود پی می بردند، در تایید کار خیاطان و توصیف لباس بر یکدیگر سبقت می گرفتند تا بالاخره نوبت به خود پادشاه رسید، پادشاه هم چیزی ندید و پیش خود گفت معلوم می شود فقط من یکی در میان این همه حلال زاده نیستم، او هم با کمال دیرباوری و ناراحتی، ناچار وجود لباس و زیبایی و ظرافت آن را تصدیق کرد و در مقابل آینه ایستاد تا آن را به تن او اندازه کنند.
خیاطان حقه باز پس می رفتند و پیش می آمدند و لباس موهوم را به تن پادشاه راست و درست می کردند و آن بیچاره لخت ایستاده بود و از ترس سخن نمی گفت و ناچار دائماً از داشتن چنان لباسی اظهار مسرّت نیز می نمود. سرانجام قرار شد جشنی عظیم در شهر به پا شود تا پادشاه جامه ی تازه را بپوشد و خلایق همه او را در آن لباس ببینند. مردم نیز با آنکه هیچ کدامشان لباس بر تن پادشاه نمی دیدند، از ترس تهمت حرام زادگی غریو شادی سر داده بودند و لباس جدید را به پادشاه تبریک می گفتند.
ناگاه کودکی از میان مردم فریاد زد: این که لباس به تن ندارد این چرا لخت است؟
کم کم یکی دو بچه ی دیگر هم همین حرف را تکرار کردند و بعضی از تماشاچیان با تردید حرف را برای هم نقل کردند و دیری نگذشت که جمعیت یک پارچه فریاد زد که چرا پادشاه لخت است و چرا ….
اینک تمدن غرب چنین وانمود می کند که می خواهد برای انسان لباس بدوزد اما در حقیقت به جای آنکه لباس بر تن او کند، او را برهنه ساخته است و هیچ کس جرات نمی کند فریاد برآورد که لباسی در کار نیست و حاصل این همه مد و پارچه و چه و چه، برهنگی انسان است. همه می ترسند که مبادا خیاطان حقه بازی که زر و سیم را برده اند و می برند آنها را به ناپاکی در اصل و نسب متهم کنند.
(غلامعلی حداد عادل، 1372، ص73- ص74)
اولین زن بی حجاب در ایران
قره العین، اولین زنی است که در تاریخ معاصر ایران بر اساس دستورالعمل یک مکتب استعماری پوشش از روی و تن برگرفت و در اجتماع مردان ظاهر گشت و با این اقدام گستاخانه، اولین سنگ بنای بی حجابی در ایران را در جامعه ی اسلامی ایران به جا گذاشت، او از مکتب بهائیت پیروی می کرد. این آغازی بودن بر تهی نمودن زن مسلمان از هویت دینی خود. (مرتضی عطایی، 1373، ص45- ص46)
سخنی از حجه الاسلام قرائتی در مورد حجاب
شما جنس مرغوب را در کادو می پیچید، روی تلویزیون پارچه می اندازید، کتاب قیمتی را جلد می کنید، طلا و جواهرات را ساده در دسترس قرار نمی دهید. بنابراین جلد و حجاب نشانه ارزش است.
خداوند برای چشم که ظریف است و خطرات آن را تهدید می کند حجاب قرار داده. حجاب باعث تمرکز فکر مردان که بخش عمده ی تولید جامعه به دست آنان است، می گردد.
باید دانست که حجاب مانع تولید نیست، بزرگترین صادرات ایران بعد از نفت، قالی است که تولیدش به دست زنان باحجاب است.
دنیا انقلاب اسلامی ایران را با حجاب بانوان می شناسد و ابرقدرتها از این نشانه ی پرارزش انقلاب آنقدر هراس دارند که چند دختر مسلمان را با پوشش اسلامی بر سر درس تحمل نمی کنند (مرتضی عطایی، 1373، ص53- ص54)
مدل و شکل پوشاک
شکل و نوع لباس از مسائل قابل توجه است، که چگونه دوخته شده و چه طرحی داشته باشد. چرا که از لحاظ رشد جسمی و قدرت سلامت بدن، بین وضع پوشاک و سلامتی و طول عمر، رابطه مستقیم وجود دارد.
شکل لباس از لحاظ بهداشتی در حفظ و تامین سلامتی، یا برعکس به خطر انداختن آن، می تواند موثر باشد، که اساس امر را در این سه موضوع مختلف زیر تشکیل می دهد، که از لحاظ تامین رفاه و سلامتی و طول عمر بشر اثر مستقیم داشته و لذا در انتخاب فرم و شکل پوشاک باید بدان توجه نمود:
– عملکرد تنفس پوستی در تامین سلامتی
– عملکرد آزادی جریان خون در تامین سلامتی
– عملکرد حذف فعالیت های روانی و عصبی غیرارادی در تامین سلامت
اما فراموشی اصول و پیروی از هر فرم و مدی باعث شده است که امروزه بشر بدون در نظر گرفتن جنبه های مفید و مضر، به صورت کلی از هر مد و فرمی استقبال نماید،بدون اینکه برای رفاه و سلامتی خود ارج و اهمیت قائل شود. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص18)
بی حجابی از عوامل افت تحصیلی و آموزشی
یکی از پیامدهای سوء و ناگوار بدحجابی و ابتذال در پوشش و یکی از نمونه های بارز رکود فعالیتها، افت تحصیلی و آموزشی در میان دانش آموزان دختر و پسر است.
"مطالعات دانشمندان تربیتی نشان داده، مدارسی که در آن دختر و پسر با هم درس می خوانند، کم کاری، عقب افتادگی و عدم مسئولیت به خوبی مشاهده شده است." زیرا "بدحجابی" مشغولیت دختران را فزونی می دهد، تلاش های آنان را به سوی شناخت مدل های گوناگون آرایش موی سر و تقلید از مدل های متنوع سوق می دهد. و وقت زیادی از فرصت های مطالعه را مصروف آرایش ها و آراستگی های سر و صورت و لباس می نماید، مقدار زیادی از وقت آنان نیز به سخن گفتن درباره ی اینگونه امور و طریقه ی دسترسی و تهیه ی البسه و لوازم آرایش، ولو به قیمت گران و به طریق نامطلوب می گذرد. ارتباط های دوستانه با دانش آموزان علاقه مند به این گونه امور ایجاد می شود و معلوم است که در چنین مجمعی با این ویژگی ها درباره ی چه مواردی صحبت می شود؟ یعنی آیا در بحث ها و ارتباط های کلامی آنان، نوع آرایش و مد لباس و رنگ بیشتر جای دارد یا پرداختن به مباحث درسی؟
دختری که در یک روز موهای سر خود را ممکن است چند نوع آرایش کند، آیا می تواند فرصتی برای مطالعه داشته باشد؟ از سوی پسران دانش آموز که دوران بحرانی بلوغ را سپری می کنند، ممکن است ساعت ها در کوچه ها و خیابان ها پرسه بزنند تا شاید مزاحمتی برای دختری با این اوصاف فراهم آورند، و از پس آن چه بسا آراستن ها وقت بیشتری را به خود اختصاص دهد.
از سویی تامل در چگونگی ارتباط و برخورد مجدد با دختر مورد نظر، ساعت ها مشغولشان می دارد. و به این طریق درس و مطالعه در پیش آنان قدر و منزلت خود را از دست می دهد و در نتیجه افرادی سرخورده و بی هدف و سرانجام "ناخوانده نقش مقصود ازکارگاه هستی" از آب در می آیند. بنابراین پدران و مادرانی که خواهان پیشرفت و تکامل روحی و علمی فرزندان خویش هستند، بایستی به آنان آموزش های لازم را در ارتباط با مسئله ی پوشش و آداب نگاه کردن بدهند. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 102- ص 104)
بی حجابی و میل به خودنمایی بیماری روانی است.
چنانکه پیشتر هم اشاره شد از دیدگاه روانشناسی آدمی در مسیر تکامل خویش مراحل و دوره های مختلفی از رشد را پشت سر می گذارد، و هر مرحله از دوران رشد نیازهای ویژه ای را می طلبد، چنانچه در هر دوره این نیازها به نحو مطلوب و از مجرای صحیحی برآورده نشود، شخص دچار بیماری روانی "توقف شخصیت" شده و تا پایان عمر در طلب نیازهای آن مرحله از دوران رشد است و نیز گفته شد که چنانچه دختران در مرحله ی چهارم رشد که همان مرحله ی گیرندگی و گیرندگی فعال است، دچار عارضه ی توقف شخصیت گردند میل به خودنمایی و جلب توجه دیگران در آن ها تا پایان عمر باقی می ماند. بر پایه ی این حقیقت علمی می گوییم میل به خودنمایی و برهنگی حاکی از بیماری روانی است.
بنابراین مرد یا زنی که لباس تنگ و چسبیده و کوتاه و بدن نما می پوشد، تا بدین وسیله نقاط محرک بدن خود را بهتر جلوه دهد، مرد یا زنی که لباس های مخصوص از نظر فرم و رنگ پوشیده تا از این نظر موجبات تحریک چشم چران ها را فراهم سازد و بالاخره کسانی که با پشت پا زدن به کلیه ی قید و بندهای انسانی آزادانه اندام خویش را در اختیار دیدگان شهوانی چشم چران ها قرار می دهد، و نظایر اینها باید خود را بشناسند و بدانند که به مرض خطرناک روانی دچار گشته اند که اگر در صدد درمان آن برنیایند، عوارض ناگواری در پی خواهد داشت. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 122- ص124)
آثار سوء و خطرات بی حجابی از دیدگاه پزشکی
علاوه بر زیان های اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی که از دستاوردهای نامیمون و پلید پدیده ی بی حجابی است، از دیدگاه علم پزشکی و بهداشت فردی نیز این پدیده ی شوم، عواقب وخیم و ناگواری در پی دارد که در اینجا فهرست وار به پاره ای از آن ها اشاره می شود و طالبان می توانند به کتاب مفصل در این زمینه به ویژه کتاب "اولین دانشگاه و آخرین پیامبر" مراجعه نمایند.
1) چاق شدن ران های لخت
2) پیدایش سنگ کیسه ای صفراء
3) التهاب مثانه
4) پیدایش ترشحات زنانه
5) ازدیاد تمایلات غیرطبیعی جنسی
6) یقه ی تنگ بر شریان های گردن فشار می آورد.
7) لباس تنگ بر هر نقطه که فشار آورد، سبب ابتلا به بیماری های پوستی می شود.
8) سرماخوردگی و عوارض آن در زنان بی حجاب بیشتر است.
9) پاره ای از جوانان برای اینکه "مد روز" بپوشند، البسه ی خارجی دست دوم و چندم را می خرند که نوعاً آلوده و مشکوک به نظر می رسد.
10) و خطرناک تر از همه بیماری هولناک و درمان ناپذیر ایدز که جزء جدیدترین دستاوردهای بی حجابی است. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 132)
ابتذال در پوشش و مدپرستی ضرورتی برای ادامه ی حیات غرب و سرمایه داری
نظام سرمایه داری غرب برای ادامه حیات سیاسی و اقتصادی خویش، نیازمند بازار مصرف هرچه بیشتر برای تولیدات خود بوده است، ولی تحقیق این امر دو شرط اساسی داشت:
اول: اینکه محظورات سیاسی وجود نداشته باشد.
دوم: تقاضا وجود داشته باشد، یعنی کالاهای تولید شده در جهان سوم خریدار داشته باشد. برای تحقیق شرط اول به قدرت نظامی، سیاسی متوسل شده و به منظور تحقق شرط دوم، وابستگی فرهنگی را در کشورهای مورد نظر تعمیق نموده و با تحمیل عادات و طرز فکر و طرز زندگی و قالب های غربی کوشیدند برای تولیدات و مصنوعات کارخانه های خود تقاضا ایجاد نمایند.
استاد شهید مرتضی مطهری در مقدمه کتاب "مسئله ی حجاب" می نویسد:
بدون شک پدیده ی "برهنگی" بیماری عصر ما است. دیر یا زود این پدیده به عنوان یک "بیماری" شناخته خواهد شد.
اگر می خواهید ببینید کار برهنگی در غرب به کجا رسید، این قسمت از نامه ی یکی از هنرپیشگان معروف جهان (چارلی چاپلین) را به دخترش، که به قول خودش چهل سال مردم روی زمین را خندانده است، بخوانید:
"… برهنگی بیماری عصر ما است. من پیرمردم و شاید حرف های خنده آور بزنم اما به گمان من تن عریان تو باید از آن کسی باشد که روح عریانش را دوست می داری." (مرتضی مطهری، 1370، ص5)
برهنگی و ابتذال در پوشش انحراف از فطرت است.
فطرت کمال جوی و تعالی طلب آدمی، چون بی حجابی و بدن نمایی را مانع تکامل معنوی و تعالی روحی خود می بیند، از آن گریزان و بیزار است.
اما هرگاه چراغ روشنی بخش فطرت با تند باد هوا و هو سها فرو میرد، و چهره ی تابناک این آینه ی حق نما، با زنگار تربیت سوء و آموزش های غلط پوشانده شود، قباحت آن از نظرها محو می گردد و از آنجا که این پدیده، اشباع گر خواسته های حیوانی و برآورنده ی خواهش های نفسانی منحرفان از فطرت انسانی است، نه تنها از آن گریزان نیستند بلکه آن را ارزش و محبوب می شمارند و هرگاه در کشاکش حوادث روزگار ناگاه پرده از چهره ی فطرت فرو افتد و آن چراغ دیگر بار روشنی و فروغ خداداد خویش را بازیابد، از گذشته ی گناه آمیز خویش شرمسار گشته و چونان هنرپیشگانی، یکبار دیگر حجاب اسلامی و پوشش فطری خویش را بر همه ی نام و نشان ها ترجیح داده، رجعتی مقدس به فطرت خویش را آغاز می نماید. (ستار هدایتخواه، 1375، ص 149)
علل و عوامل بی حجابی و ابتذال در پوشش
الف) استعمار و استکبار خارجی
ب) رشد نظام سرمایه داری
ج) مستبدین بدین داخلی
د) مسلک های استعماری
ه) روشنفکران غربزده
و) جریان ها و گروهک های ضد انقلاب و معاند
ز) عدم آگاهی و ناآشنایی با احکام پوشش و لباس.
ح) تعلیم و تربیت نادرست
ط) اقلّیت های مذهبی
ی) ضعف های اعتقادی و اخلاقی
س) بدآموزی برنامه های تلویزیونی و فیلم های سینمایی و مطبوعات
ع) عوامل روانی
ف) عوامل اقتصادی و اجتماعی (ستار هدایتخواه، 1375، ص151- ص172)
کیفیت پوشش
قرآن کتاب هدایت انسان به سرمنزل سعادت در دنیا و آخرت است. در این کتاب انسان ساز آیات متعددی در ارتباط با حدود و احکام حجاب آمده است.
بر اساس بخشی از آیه ی 31 سوره ی نور:
زینت های زنان 2 نوع است: زینت های نهان و زینت های آشکار
پوشیدن نوع اول واجب است، اما پوشیدن نوع دوم واجب نیست.
همه ی مفسران و علماء اتفاق نظر دارند که طبق این آیه زنان باید بدن و موی خود را از نامحرم بپوشانند. بنابر این آیه زنان حق ندارند زینت هایی را که معمولاً پنهان است آشکار سازند. هرچند اندامشان نمایان نشود، و به این ترتیب آشکار کردن لباس های زینتی مخصوصی را که در زیر لباس های عادی یا چادر می پوشند، مجاز نیست چرا که قرآن ظاهر ساختن چنین زینت هایی را نهی کرده است.
در ادامه آیه به زنان دستور می دهد که "آن ها باید مقنعه های خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند".
فقهای اسلام گفته اند: از این آیه می توان استفاده کرد که پوشیدن صورت بر زن واجب نیست، زیرا از آن صحبتی به میان نیامده و تنها از پوشش سر و گریبان صحبت شده است.
حدود پوشش و حجاب اسلامی
به طور کلی با دقت در آیات و روایات و آراء فقها، می توان گفت که حجاب و پوشش زن مسلمان باید دارای 3 ویژگی باشد:
نخست: اینکه تمام اعضای بدن از فرق سر تا ناخن پا (به جز دست ها تا مچ و گردی صورت) را بپوشاند.
دوم: تمام برجستگی ها و پستی و بلندی بدن زن را بپوشاند، به طوری که حجم بدن زن نامشخص باشد.
سوم: توجه نامحرم را به خود جلب نکند و تحریک آمیز نباشد.
بر اساس ویژگی اول؛ هر لباسی که در آن قسمتی از بدن زن آشکار باشد، ولو چند تار مو، یا چند سانتی متر بالاتر از مچ و یا پاها و لباس ها و جوراب های نازکی که بدن در زیر آن ها پیداست، روسری هایی که قسمتی از زیر چانه یا گردن را نمی پوشاند و… از دایره ی حجاب اسلامی خارج است.
بر اساس ویژگی دوم؛ لباس هایی که برجستگی های بدن را نشان دهد و حتی جوراب های ضخیمی که حجم ماهیچه های بدن را نشان دهد، در صورت تهییج آمیز بودن از محدوده ی حجاب اسلامی بیرون است.
و بر اساس ویژگی سوم: هر نوع پوشش و رفتار یا گفتار عشوه آمیز و محرک و یا رنگ و مدل لباس یا آرایش و عطر و یا آشکار کردن زیور آلات که سبب جلب نظر نامحرم می گردد، حرام و از دایره ی حجاب اسلامی خارج است.
همین جا لازم است به این سئوال پاسخ داده شود که: آیا همه ی مانتوییها بی حجابند؟
یا انکه فقط با چادر بر سر کردن حجاب اسلامی تامین می شود؟
در پاسخ باید گفت: اصولاً در اسلام اسم مانتو، چادر و… ملاک نیست، هر لباسی که ملاک های سه گانه پیشین را دارا باشد، مصداق حجاب اسلامی است. هر نامی که می خواهد داشته باشد.
(ستار هدایتخواه،1375، ص 174- ص 196)
رنگ پوشاک
رنگ لباس در قبال دخالت علل و عوامل موثر حاد و محسوس دیگری از نظر رفاه حال و تامین سلامتی و اعتدال جسمی و روحی، ظاهراً موثر و مهم به شمار نمی آید ولی مطابق اصول تاثیر روانی رنگ ها در انسان و عکس العمل های حیاتی، این تاثیرپذیری در این مورد نیز صادق است.
از نظر روانی پوشاک سفید مانند نور و روشنایی اثر محرک عمومی در انسان داشته و از عوامل موثر در ایجاد سرور و انبساط خاطر بوده و مفرّح و دلگشاست و به همین لحاظ است که باز هم به طور تجربی و در بسیاری از موارد به جهت ضرورت و برحسب موقعیت های شغلی و حرفه ای، بشر روحاً و فطرتاً ترجیح داده است که از پوشاک سفید استفاده کند.
به طور کلی از نظر اسلام، بهترین رنگ برای لباس، در درجه ی اول رنگ سفید و سپس رنگ های دیگر است.
اسلام به جهت اهمیت خاصی که به روابط زن و مرد قائل شده است، در باب پوشاک نیز، لباسی که سبب جلب توجه و تحریک حالات و امیال شهوانی مردمی شود، قبول نمی کند و چون چادر مشکی یا جوراب و کفش سیاه از این نظر امتیازاتی دارد، لذا در حکم موارد استثنایی است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین در مقام مقابله با جنس مخالف استفاده از پوشاک سیاه برای بانوان اثرات مطلوبی از نظر تخفیف حالات و امیال جنسی دارد. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص19)
لباس متحدالشکل
برای لباس متحدالشکل در زبان فارسی اصطلاح معین و خاصی وجود ندارد ولی اصطلاح عمومی عنوان "اونیفرم" در مواردی که گروهی با لباس مشابه و هماهنگ ظاهر می گردند به کار برده می شود.
اونیفرم به لباس یکسان و متحدالشکلی اطلاق می شود که گروهی، قشری یا صنفی از مردم آن را به تن کرده و بدین وسیله موقعیت های شغلی یا صنفی خود را اعلام و از گروه های اجتماعی دیگر متمایز می گردند مانند نظامیان، روحانیون و… (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 20)
حجاب در خاطره ی ادبیات
خواهرم! حجاب تو از همه ی عریانی ها زیباتر و چشم های تو که غزالان رمنده ی تجلّی اند، در پشت معجرهای کهن به کاخ های عتیق ماننده تر است، بدان که دست های فاخته گان ولایت خورشیدند و هنگامی که آیینه داران عفاف تو از پس کوچه های عصمت می گذرند، شفیره آشتی فریباتر در باغچه ی رویا خواهد روئید، خواهرم! رایحه ی گلخانه های نهانی ات را به بادهای هرزه مبخش و عطر آسمانی دیدارت را به آیینه های هر جایی مفروش!
مگذار سوداگران اندام، کالای آسمانی نگاهت را در مغازه ی تماشا حراج کنند و تاجران هوس، کنیزان لبخند تو را به مزایده ی خواجه گان بگذارند!
خواهرم! حجات تو رنگین تر از نسترن های جهان است و خلسه ای که در غنچه های شرم تو شبنم می ریزد، داروی آسمانی ترین رنج های زمینی است. (مرتضیعطایی، 1373، ص59)

پیشینه ی عملی
تحقیقات انجام شده:
اولین تحقیقی که در این رابطه مورد توجه قرار گرفت خلاصه تحقیقی بود که در دبیرستان های دخترانه ناحیه سه، پنج، و هفت مشهد در مورد اجرای طرح لباس متحدالشکل انجام شد.
عنوان: بررسی نگرش دانش آموزان دختر و اولیای آنان در مقطع متوسطه در ناحیه سه، پنج و هفت مشهد راجع به اجرای طرح لباس متحدالشکل
نام پژوهشگر: سیده عذرا حسینی
ناظر طرح: آقای حسین احدی
سال: تابستان 1372
فرضیه های تحقیق
بین جنسیت دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
بین رشته تحصیلی و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معنادار وجود دارد.
1- بین پایه تحصیلی دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
2- بین وضعیت انضباط رفتاری دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
3- به نظر پاسخگویان اجرای طرح لباس متحدالشکل می تواند ایفاگر کارکرد اشتیاق به تحصیل دانش آموزان در محیط کلاس باشد.
4- به نظر پاسخگویان اجرای طرح لباس متحدالشکل می تواند سبب کاهش مظاهر فرهنگ وارداتی در آموزشگاه ها باشد.
5- بین رشته تحصیلی دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
6- بین میزان درآمد ماهیانه دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
7- بین وضعیت اشتغال اولیا (شاغل، بیکار) و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
8- بین میزان درآمد ماهیانه اولیا و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل رابطه معناداری وجود دارد.
9- اولیا نسبت به تهیه لباس یا پارچه توسط آموزش و پرورش و فروش آن با قیمت تعاونی، به دانش آموزان موافقند.
در پژوهش فوق با توجه به استفاده از روش های آماری نظیر ضریب کرامل، ضریب پیرسون، لاندا نتایج زیر به دست آمده است.
نتیجه کلی اکثر پاسخگویان با اجرای طرح لباس متحدالشکل در ناحیه سه، پنج و هفت مشهد موافقت خویش را اعلام کردند.
دانش آموزان دختر خواستار مانتو شلوار ساده و بدون مد بودند.
دبیران خواستار مانتو شلوار ساده جهت الگوی لباس دانش آموزان دختر بودند.
اولیا خواستار مانتوشلوار ساده جهت الگوی لباس دانش آموزان دختر بودند.
فرضیات پذیرفته شده تحقیق:
* بین جنسیت دانش آموزان و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح رابطه معناداری وجود دارد.
* بین پایگاه مذهبی دانش آموزان، دبیران و اولیا و نگرش آنان نسبت به اجرای این طرح رابطه معنادار وجود دارد.
* به نظر پاسخگویان اجرای طرح می تواند ایفاگر کارکرد روانی مناسب بین دانش آموزان باشد.
فرضیات پذیرفته نشده:
* بین میزان تحصیلات اولیا و نگرش آنان نسبت به اجرای این طرح رابطه معناداری وجود دارد.
* بین میزان درآمد و نوع شغل اولیا و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح رابطه معنادار وجود دارد.
* بین رشته تحصیلی دبیران و نگرش آنان نسبت به اجرای طرح رابطه معنادار وجود دارد.

پروژه ی دیگری که تا حدودی در زمینه ی موضوع حاضر می باشد:
موضوع پروژه: بررسی نگرش دبیران و دانش آموزان پسر مقطع متوسطه نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل در منطقه سرایان است.
نام پژوهشگر: کاظم بنی اسدی
استاد راهنما: آقای صفدر مختارزاده
سال: بهار 1382
فرضیه های پژوهش
1) پاسخگویان عموماً با اجرای طرح لباس متحدالشکل موافقند.
2) رشته ی تحصیلی در نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای لباس متحدالشکل موثر می باشد.
3) اجرای لباس متحدالشکل باعث عملکرد دقیق به مقررات آموزشگاه می گردد.
4) اجرای طرح ایجاد انگیزه و اشتیاق به تحصیل را در دانش آموزان بالا می برد.
5) اجرای لباس متحدالشکل دانش آموز ضعیف و غنی را مورد توجه قرار داده و فاصله ی طبقاتی به چشم نمی آید.
6) وضعیت اقتصادی در نگرش دانش آموزان نسبت به اجرای طرح موثر است.
7) اجرای طرح تنوع طلبی افراطی را از بین می برد.
8) اجرای این طرح بر دانش آموزان تاثیر روانی دارد.
9) اجرای طرح قدرت اراده و تصمیم گیری را از دانش آموز سلب می نماید.
10) پاسخگویان کیفیت رنگ لباس متحدالشکل را چگونه ارزیابی می کنند.
چکیده مطالب
به منظور بررسی نگرش دبیران و دانش آموزان پسر مقطع متوسطه در منطقه سرایان، در مورد اجرای طرح لباس متحدالشکل در سال تحصیلی 82-81 از تعداد 980 نفر جامعه ی آماری 100 نفر دانش آموز و 40 نفر دبیر به صورت تصادفی انتخاب و پرسش نامه محقق ساخته برای دبیران و دانش آموزان اجرا شد. پس از جمع آوری داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی نتایج زیر به دست آمد:
فرضیه های پذیرفته شده
1) بین پایه ی تحصیلی دانش آموزان و نظر آنان در مورد اجرای طرح رابطه وجود دارد.
2) بین اجرای طرح و اجرای مقررات مدرسه رابطه وجود دارد.
3) بین وضعیت اقتصادی اولیا و نگرش دانش آموزان آنان نسبت به اجرای طرح رابطه معناداری وجود دارد.
4) پاسخگویان با اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدرسه موافقند.
5) از نظر پاسخگویان اجرای طرح می تواند کارکرد کنترل اجتماعی و یگانگی اجتماعی باشد.
6) بین نظر پاسخگویان در مورد اجرای طرح و کاهش مظاهر فرهنگ وارداتی و گسترش فرهنگ ایرانی و اسلامی، رابطه وجود دارد.
7) پاسخگویان خواهان کت و شلوار با رنگ سورمه ای و مشکی و پیراهن با رنگ آبی آسمانی می باشند.
فرضیه های پذیرفته نشده
1) بین رشته ی تحصیلی دانش آموزان و نگرش آنان در مورد اجرای طرح رابطه معنی داری وجود ندارد.
2) بین اجرای طرح در مدارس و ایجاد انگیزه و اشتیاق به تحصیل رابطه وجود ندارد.
3) از نظر پاسخگویان اجرای طرح تاثیر روانی بر دانش آموزان ندارد. (کاظم بنی اسدی، 1382، ص 1 و ص10)

تحقیق سوم
موضوع: بررسی نظرات دانشجویان دانشگاه های آزاد، پیام نور، تربیت معلم و دولتی شهرستان مشهد در ارتباط با مسئله ی حجاب
پژوهشگران: معصومه اسلامی- سکینه فولادین- معظم گودآسیایی
استاد راهنما: آقای صفدر مختارزاده
سال: 1382
فرضیه ها و سئوالات پژوهش
1) بین نظرات دانشجویان دانشگاه های دولتی، آزاد، پیام نور، و تربیت معلم مشهد درباره ی ضرورت رعایت حجاب تفاوت وجود دارد.
2) بین نظرات دانشجویان دانشگاه های دولتی، آزاد، پیام نور، و تربیت معلم درباره نوع حجابی که باید رعایت شود تفاوت وجود دارد.
3) بین رعایت حجاب در دانشگاه های دولتی، آزاد، پیام نور، و تربیت معلم و مقررات حاکم بر آن دانشگاه ها رابطه وجود دارد.
4) بین نوع حجابی که رعایت می شود و اعتقاد دانشجویان تفاوت وجود دارد.
5) بین نوع حجابی که رعایت می کنند و سن دانشجویان تفاوت وجود دارد.
6) بین نوع حجابی که رعایت می شودو وضعیت تاهل تفاوت وجود دارد.
نتایج و چکیده مطالب
با توجه به یافته های پژوهش می توان دریافت که اکثر قریب به اتفاق دانشجویان به حجاب به عنوان یک ارزش اعتقاد دارند ولی اختلاف نظر در نوع حجابی است که رعایت می کنند. بدین معنی که گروهی چادر را به عنوان حجاب لازم و ضروری برگزیده و عده ای دیگر مانتو و مقنعه را در رعایت حجاب کافی می دانند ولی هیچ یک از آنان رعایت حجاب را مانعی در جهت پیشرفت و مشارکت اجتماعی ندانسته اند. همچنین عواملی همچون نگرش خانواده ها و رسانه های گروهی را در انتخاب نوع حجاب موثر دانسته اند و لازم به ذکر است که سن و وضعیت تاهل در نظرات دانشجویان نسبت به ضرورت رعایت حجاب و همچنین انتخاب نوع حجاب آنان موثر می باشد، به این صورت که هرچه سن دانشجویان بالاتر می رود نسبت به ضرورت رعایت حجاب مقیدتر می شوند و پوششی را که انتخاب می نمایند اغلب چادر یا مانتوی بلند و مقنعه می باشد.
همچنین دانشجویان متاهل نسبت به مجرد، رعایت حجاب را ضروری تر می دانند و در انتخاب نوع حجاب نسبت به دانشجویان مجرد، مقیدتر می باشند.
این تحقیق سعی دارد نظرات دانشجویان دانشگاه های مختلف شهر مشهد را در مورد ضرورت رعایت حجاب جویا شده و در نهایت به مقایسه ی نظرات آنان بپردازد.
جامعه ی آماری در این پژوهش کلیه ی دانشجویان دختر دانشگاه های آزاد، دولتی، پیام نور و تربیت معلم مشهد می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به صورت تصادفی تعداد 271 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب گردید.
جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز پرسشنامه در قالب 18 سئوال فرهنگی- اعتقادی تهیه و در اختیار دانشجویان قرار گرفت و نتایج بالا استخراج شد. (اسلامی، فولادین، گودآسیایی، 1382، ص10 و ص 134)

تحقیق چهارم:
موضوع: بررسی دیدگاه مربیان نسبت به چگونگی حجاب دختران مقطع متوسطه ناحیه 7 مشهد در سال تحصیلی 81-80
پژوهشگر: شهربانو خطیبی
استاد راهنما: آقای تقی پور
سال: تابستان 1381
فرضیه های پژوهش
1) استفاده از چادر مانع پذیرش مسئولیت های اجتماعی می شود.
2) عملکرد اعضای خانواده دررعایت حجاب زنان موثر می باشد.
3) محیط در میزان رعایت حجاب موثر است.
4) مربیان مدرسه در ایجاد نگرش مثبت نسبت به حجاب موثرند.
5) بی حجابی و بدحجابی باعث فساد در جامعه می شود.
6) عملکرد رسانه های جمعی و ابزارهای دیداری مانند فیلم، ویدئو و… در میزان رعایت حجاب موثرند.
نتایج فرضیات
1) استفاده از چادر مانع پذیرش مسئولیت های اجتماعی نمی شود.
2) عملکرد اعضای خانواده در رعایت حجاب زنان موثر می باشد.
3) محیط در میزان رعایت حجاب موثر است.
4) مربیان مدرسه در ایجاد نگرش مثبت نسبت به حجاب موثرند.
5) بی حجابی و بدحجابی، باعث فساد در جامعه می شود.
6) عملکرد رسانه های جمعی و ابزارهای دیداری مانند فیلم در میزان رعایت حجاب موثرند.

چکیده تحقیق
واضح و روشن است که مردان و زنان به واسطه نوع خلقشان برطرف کننده ی نیازهای یکدیگر هستند ولی آنچه دنیای امروز از شخصیت زن در جوامع به وجود آورده است همانا بازیچه شدن و در اختیار قرار گرفتن کامل و بی قید و شرط زن برای مرد است.
پژوهش حاضر بدین جهت انجام شده تا ضمن بررسی عوامل موثر در رعایت حجاب دانش آموزان دبیرستان های دخترانه ناحیه 7 مشهد در سال 81-80 به علل بدحجابی برخی از آنان پی برده و نهایتاً گرهی گشوده شود. ابتدا جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل یک گروه از مربیان مدارس می باشد که به صورت تصادف 95 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه که خود محقق ساخته، صورت گرفته است که پس از تجزیه و تحلیل داده ها نتایج بالا به دست آمد. (شهربانو خطیبی- 1381- ص1- ص2)

تحقیق پنجم
موضوع: بررسی جایگاه مد و مدگرایی در بین نوجوانان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان تربیت حیدریه و ارائه ی یک چهارچوب نظری- شناختی با توجه به دیدگاه اسلام.
پژوهشگر: مهین اسحافی
استاد راهنما: آقای حبیب الله تقی پور
سال: بهار 1378
فرضیه های تحقیق
1) تاثیر مد و مدگرایی در بین نوجوانان دختر بیشتر از تاثیر مد و مدگرایی نوجوانان پسر است.
2) اعتماد به نفس به عنوان یک معیار پسندیده در نوجوانان مدگرا تاثیر دارد.
3) مد و مدگرایی در تحصیل دانش آموزان تاثیر دارد.
4) مد و مدگرایی به صورت فرهنگ غرب بر رشد شخصیت دانش آموزان موثر می باشد.
5) خلاقیت در بین نوجوانان مدگرا بالاست.
6) احترام به والدین و عمل به خواسته های آنان جایگاهی در بین نوجوانان مدگرا ندارد.
چکیده تحقیق
این پایان نامه به منظور بررسی جایگاه مد و مدگرایی در بین نوجوانان تهیه شده است که به صورت نمونه برداری ساده تصادفی مبادرت به گزینش 200 نفر آزمودنی از دانش آموز مقطع متوسطه کرده است. ابزار پژوهش در این تحقیقات پرسشنامه خود ساخته است که به صورت گروهی در هر آموزشگاه به طور جداگانه اجرا شد که پس از تصحیح و نمره گذاری، پاسخ نامه ها تجزیه وتحلیل شد و نتایج زیر حاصل گردید:
در بین دانش آموزان فقط بعضی از گرایش ها به سوی انواع تیپ و مدل های لباس و آرایش خاص چهره دیده می شود. مسائل مهمی چون خصوصیات اخلاقی و عقاید فکری و نحوه عملکرد و چگونگی شکل گیری این گروه ها به صورت دسته جمعی در بین آن ها دیده نمی شود. این گونه اعمال از سوی آن ها فقط به خاطر جلب توجه و فخرفروشی نسبت به همنوعان خود است. (مهین اسحافی، 1378، ص1)
نتایج فرضیه ها
1) دختران نسبت به پسران معمولاً آزادی کمتری برای پیروی ازعقاید مد و مدگرای دارند.
2) دختران نسبت به پسران به فرمان عقل با تعهد و مسئولیت بیشتری پاسخ می دهند.
3) دختران به طور کلی در صحنه های دانش بیشتر صاحب ایده و تفکر هستند.
4) پسران نسبت به دختران بیشتر طالب زیبایی و نشاط هستند و به مد بیشتر روی می آورند.
5) در خلاقیت و نوآوری دختران در مقایسه با پسران ضعیف تر هستند.
6) دختران به علت عواطف و احساسات عمیق تری که نسبت به والدین خود دارند عمل به خواسته ها و احترام به آن ها را بیشتر بها می دهند.

فصل سوم
روش تحقیق (متدولوژی)
– مقدمه
– روش تحقیق و علت استفاده از آن
– معرفی جامعه
– تعریف نمونه و روش نمونه برداری
– معرفی ابزار تحقیق

مقدمه
تمامی هویت و موجودیت یک ملت در فرهنگ آن خلاصه می شود فرهنگ هر ملتی متکی به پیشینه ی تاریخی آن است. مسخ فرهنگی و گسستن بندهای پیوند یک ملت با فرهنگ و پیشینه ی تاریخی آن، از جمله فجایعی است که در دوران استعمار نو، بر سر بسیاری از ملت ها آمده و هم اکنون در دستور کار سلطه طلبان جهانی قرار دارد.
تهاجمی ایمان سوز که رهبر معظم انقلاب به حق آن را "شیبخون فرهنگی" نامیدند. و در این راه از ابزارهای متنوع و پیچیده با تکنیک های گوناگون بهره می جوید و بر پایه ی نظرات روانشناسانه و جامعه شناسانه ی متخصصین خود، برای دامن زدن به فساد و انحراف اخلاقی قشر جوان جامعه ی ما طرح و برنامه می ریزد.
ابتذال در پوشش که با استفاده از همان امکانات تبلیغی و علمی پیشرفته در میان جوانان ترویج می شود خود یکی از زشت ترین و در عین حال خطرناک ترین جلوه های تهاجم فرهنگی دشمن، و از سوی دیگر سبب فاصله گیری جوانان ما از فرهنگ و سنت های اصیل اسلامی مان می شود. (1386، http://www.aftab.ir)

روش تحقیق و علت استفاده از آن
انواع روش های تحقیق شامل تحقیق بر مبنای اطلاعات قبلی (تاریخی- اطلاعات آماری)، تحقیقات میدانی (توصیفی، زمینه یابی، مورد پژوهی، همبستگی، علی و روش تکاملی) و تحقیق تک آزمودنی می باشد. (خسرو رمضانی، 1381، ص 96- ص 108)
ارزش و اعتبار هر پژوهش به روش اجرای آن بستگی دارد و انتخاب روش با توجه به اهداف و امکانات اجرایی مسئله مورد پژوهش صورت می گیرد. در هر پژوهش معرفی روش اجرایی پژوهش لازم است زیرا این امر باعث می شود که خوانندگان از روند اجرای پژوهش آگاه شوند و همچنین در صورت تمایل در این زمینه پژوهش کنند و راهگشای خوبی برای آنان باشد.
لذا در این فصل گزارشی از چگونگی انتخاب و به کارگیری روش هایی که پژوهشگر به منظور تجزیه و تحلیل مسائل مطرح شده به کار گرفته، ارائه خواهد شد. همچنین روش پژوهش، جامعه آماری، نمونه گیری و ابزار تحقیق در این فصل معرفی خواهد شد.
روش تحقیق
تحقیقات میدانی را بعضی، تحقیقات توصیفی و بعضی، تحقیقات کاربردی نیز می نامند. و باز نوعی از تحقیقات توصیفی، به تحقیق زمینه یابی معروف است و این نوع تحقیقات جهت آگاهی از عقاید و نظرات و نگرش های جامعه و همچنین کشف روابط بین متغیرها برای اتخاذ تصمیم مناسب به کار برده می شوند.
با این توضیح پژوهش حاضر به روش بررسی توصیفی و کاربردی از نوع زمینه یابی است و به صورت میدانی (محقق دست اندرکار پژوهش است) انجام شده است.
علت انتخاب روش تحقیق
هدف از انجام این پژوهش توصیف عینی، واقعی و منظم از یک موضوع و موقعیت است و محقق سعی می کند "آنچه هست" را بدون هیچ گونه تغییر و یا دخالت ذهنی گزارش دهد و نتایج عینی از موقعیت گرفته شود. به علاوه با توجه به عنوان پژوهش که بررسی نظرات دبیران و دانش آموزان نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل است بنابراین از نوع زمینه یابی است زیرا در این نوع پژوهش است که صرفاً نظرسنجی داریم، و از آن جهت که هدف آن بهبود یک فرایند در موقعیت های مسائل واقعی است و در صدد کشف قواعد کلی درباره ی فرآیندهای تربیتی است، کاربردی است.
معرفی جامعه
"جامعه عبارت است از همه ی اعضاء واقعی یا فرضی، که محقق علاقه مند است یافته های پژوهشی را به آن ها تعمیم دهد." (خسرو رمضانی، 1381، ص 53)
موضوع: بررسی نگرش دبیران و دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل در شهرستان نیشابور در سال تحصیلی 87-86
جامعه آماری این پژوهش عبارتند از کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه و دبیران آنها در سطح شهرستان نیشابور که در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل و تدریس در سه پایه ی اول، دوم، و سوم دبیرستان می باشند که تعداد دانش آموزان دختر برابر با آمار 1386 برابر 3000 است و از این تعداد برابر با جدول زیر رشته ی تحصیلی، پایه و سن آن ها مشخص می شود.
پایه تحصیلی
سن(سال)
رشته تحصیلی
اول
1200
نفر
دوم
1000
نفر
سوم
800
نفر
15
1000
نفر
16
800
نفر
17
800
نفر
18
400
نفر
علوم انسانی
900
نفر
علوم تجربی
900
نفر
ریاضی فیزیک
750
نفر
کاردانش
450
نفر

و تعداد دبیران آن ها برابر با آمار سال 1386، 60 نفر است که بر حسب مدرک، رشته ی تدریس، سابقه مدمت (زیر 10 سال- بالای 10 سال) و سن (کمتر از 30 سال- بین 50-30 سال) مشخص می شوند.

رشته
مدرک

فوق دیپلم
لیسانس
فوق لیسانس
ریاضی
فیزیک
شیمی
معارف
زبان
برق
کامپیوتر
سایر

4
5
4
7
6
5
5
6
2
2
4
1
2
1
1
4

سابقه خدمت
سن
سابقه خدمت زیر 10 سال
سابقه خدمت بالای 10 سال
سن کمتر از 30 سال
سن بین 50-30 سال
25 نفر
35 نفر
20 نفر
40 نفر

معرفی نمونه و تعیین روش نمونه برداری
"نمونه بخشی از جامعه است. که که معر ف آن جامعه است" (خسرو رمضانی، 1381، ص 55)
روش های نمونه گیری شامل روش نمونه گیری غیراحتمالی (قضاوتی و کومه ای) و روش احتمالی (ساده- منظم، طبقه ای و تصادفی خوشه ای) است.
در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. نمونه گیری تصادفی آن روش و گزینش نمونه است که در آن هر یک از افراد جامعه، احتمال و شانس انتخاب شدن در گروه نمونه را به طور مساوی دارا می باشند. اینگونه نمونه گیری تعصبات و تمایلات شخصی را به حداقل می رساند و هر مقدار میزان گستردگی نمونه بزرگتر باشد در کاهش اشتباهات نتایج موثرتر خواهد بود.
در این پژوهش برای انتخاب دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در سطح شهرستان از روش نمونه گیری تصادفی- خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است که به شرح ذیل انجام شد:
در سطح شهرستان 12 دبیرستان دخترانه (10 دبیرستان نظری و 2 هنرستان کاردانش) وجود دارد که این 12 مدرسه را با توجه به اینکه در کدام منطقه ی شهر قرار دارند به 3 دسته تقسیم بندی می کنیم به این صورت که در شمال شهر 4 مدرسه، جنوب 4 مدرسه و محدوده ی مرکز شهر هم 4 مدرسه قرار دارد. سپس از 4 مدرسه ای که در هر منطقه وجود دارد به صورت تصادفی یکی از مدارس را انتخاب می کنیم که در نهایت نمونه ما شامل 3 مدرسه در 3 منطقه شهر است که یکی از این مدارس هنرستان می باشد. در هر دبیرستان، در هر رشته دو کلاس وجود دارد که به طور تصادفی یک کلاس انتخاب و به سراغ دانش آموزان آن ها رفته و فرم نظرسنجی را بین دانش آموزان پخش می کنیم.
و اما روش نمونه گیری از دبیران محترم می تواند به صورت تصادفی ساده یا منظم باشد که محقق از روش منظم استفاده کرده است و حجم نمونه مورد نظر 15 نفر است. به این صورت که از تعداد کل جامعه ی دبیران دبیرستان های دخترانه سطح شهر که 60 نفر می باشند طبق فرمول نمونه گیری را انجام می دهیم. برای این کار ابتدا لیستی الفبایی از اسامی دبیران تهیه کرده سپس یک عدد تصادفی (مثلاً 7) را انتخاب کرده و بقیه ی افراد بر طبق فرمول و بر مبنای عدد 4 خود به خود انتخاب می شوند یعنی 11=4+7 و 15=4+11 و…
معرفی ابزار پژوهش و تعیین روایی و پایایی ابزار
ابزار پژوهش در این تحقیق 2 پرسش نامه محقق ساخته است که یکی برای دبیران و دیگری برای دانش آموزان تنظیم شده است. به دلیل آنکه نظر دبیران و دانش آموزان در این پژوهش مورد توجه است از پرسشنامه برای نظرخواهی استفاده شده است. به دلیل آنکه تجزیه و تحلیل و تفسیر پرسشنامه بسته آسان تر است، سئوالات به صورت بسته انتخاب شده اند.
در پرسشنامه دانش آموزان بعد از راهنمای اصلی مشخصات فردی همچون سن، رشته ی تحصیلی و پایه ی تحصیلی از آن ها خواسته شده و پرسش ها شامل 21 سئوال بسته و یک سئوال باز می باشد. پرسش نامه ی محقق ساخته ی دیگری نیز برای دبیران تهیه شده که شامل تعدادی سئوال جهت اطلاع از مشخصات فردی و 21 سئوال بسته و یک سئوال باز می باشد.
منظور از اعتبار یعنی ثبات پژوهش، یعنی وسیله پژوهش موضوع پژوهش را به دقت اندازه گیری نماید، یعنی دقت تحقیق بالا باشد.
و منظور از روایی این است که ابزار به کار گرفته شده برای سنجش واقعیت، همان چیزی را سنجیده است که در تحقیق مدنظر بوده است.

پرسشنامه :
به نام خدا
دانش آموز محترم: با آرزوی سلامتی و موفقیت برای شما، آنچه پیش روی شماست پرسشنامه ی یک طرح تحقیقی- دانشگاهی است که به منظور آگاهی یافتن از نظرات شما آینده سازان کشور در زمینه ی اجرای طرح لباس متحدالشکل در دبیرستان های دخترانه شهرستان نیشابور تهیه شده است. سئوالات را به دقت مطالعه فرمایید و نظرتان را با علامت * مشخص نمایید. باشد که نظرات ارزنده شما بتواند راهگشای اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی ایران باشد.
لطفاً مشخصات فردی زیر را ابتدا تکمیل نمایید.
در ضمن وقت لازم برای پاسخگویی به سئوالات حدوداً 20 دقیقه می باشد.
قبلاً از همکاری شما متشکریم.
مشخصات فردی:
رشته ی تحصیلی:
علوم انسانی  علوم تجربی ریاضی فیزیکی کاردانش
پایه ی تحصیلی:
اول دوم سوم
سن شما:
15 سال 16 سال  17 سال 18 سال
میزان درآمد خانواده شما در یک ماه:
کمتر از 200 هزار تومان بین 350-200 هزار تومان
بین 500-350 هزار تومان بیش از 500 هزار تومان

عنوان پرسش
موافق
مخالف
تا اندازه ای موافق
1) با اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدرسه چه نظری دارید؟
2) دانش آموزان با رشته های مختلف تحصیل دیدگاه های متفاوتی در زمینه اجرای طرح لباس متحدالشکل دارند؟
3) دانش آموزان رشته ی کاردانش حس تنوع طلبی قوی تری داشته و تمایل چندانی به اجرای طرح ندارند.
4) دانش آموزان رشته ی انسانی علاقه مندی بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
5) دانش آموزانی که در پایه های تحصیلی بالاتر (سوم) مشغول به تحصیل اند کمتر پوشش اسلامی را رعایت می کنند؟
6) دانش آموزانی که در پایه های تحصیلی پایین تر (اول و دوم) مشغول به تحصیل اند بیشتر پوشش اسلامی را رعایت می کنند، پس علاقه ی بیشتری به اجرای طرح دارند؟
7) دانش آموزانی که سن کمتر دارند، علاقه ی بیشتری به پوشش یکسان و مشابه دارند؟
8) دبیرانی که در رشته ی معارف اسلامی تدریس می کنند علاقه مندی بیشتری نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل دارند؟
9) دبیرانی که دارای مدرک تحصیلی بالاتری هستند علاقه ی کمتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
10) دبیرانی که سابقه خدمت کمتری دارند تمایل کمتری به اجرای طرح دارند؟
11) دبیران با سابقه بالا (بیشتر از 10 سال) تمایل بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند.
12) دبیرانی که سن بیشتری دارند (بالای 30 سال) میل بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
13) دانش آموزانی با وضعیت اقتصادی خوب، تنوع طلب بوده و با اجرای طرح مخالفند؟
14) دانش آموزانی که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند عموماً تنوع طلب بوده و با اجرای طرح مخالفند؟
15) اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدارس باعث می شود دانش آموزان در وظایف خود از جمله درس خواندن بیشتر کوشش کنند؟
16) یکسان بودن لباس باعث می شود دانش آموز ضعیف و غنی به یک اندازه مورد توجه قرار گیرند؟
17) یکسان بودن لباس دانش آموز را به سمت پوشش مناسب در داخل و خارج از مدرسه سوق می دهد؟
18) اجرای طرح لباس متحدالشکل باعث می شود دانش آموز خود را با دیگران مقایسه نکند؟
19) در اجرای این طرح تفاوت های طبقاتی به چشم نمی آید و ضعف های تحصیلی جبران می گردد؟1

20) در اجرای طرح لباس متحدالشکل کدام پوشش را دوست دارید؟
الف) مقنعه همراه با مانتو شلوار کوتاه  ب) مقنعه همراه با مانتو شلوار متوسط 
ج) مقنعه همراه با مانتوشلوار بلند  د) مقنعه همراه با مانتوشلوار و چادر 
21) در اجرای طرح لباس متحدالشکل کدام رنگ را برای مانتوشلوار مناسب می دانید؟
نقش دار  قهوه ای  سورمه ای مشکی
22) در اجرای طرح کدام رنگ را برای مقنعه مناسب می دانید؟
نقش دار قهوه ای سورمه ای مشکی
با توجه به اینکه شما ممکن است سایر رنگ ها به جز موارد بالا را دوست داشته باشید، لطفاً در این صورت نظر خود را بنویسید.
با تشکر و سپاس فراوان

پرسشنامه دبیران
بسمه تعالی
از آنجا که پس از نهاد گرانقدر خانواده، مدارس در تعلیم و تربیت دانش آموزان موثر هستند و نقش ممتاز دبیران و معلمان به عنوان الگو، که منبع علم و تجربه و آشنا به روحیات جوانان و نوجوانان هستند واضح و انکارناپذیر است، لذا لازم دیدیم از نظرات شما عزیزان جهت انجام تحقیق راجع به اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدارس متوسطه دخترانه استفاده کنیم. لطفاً با پاسخ صحیح به سئوالات ما را در دستیابی به نتایج این پژوهش یاری نمایید.
لطفاً مشخصات فردی زیر را تکمیل نمایید.
سال تولد: قبلاً از همکاری شما متشکریم
سابقه خدمت:
مدرک تحصیلی:
فوق دیپلم لیسانس  فوق لیسانس
رشته تحصیلی
شیمی فیزیک ریاضی زبان
معارف کامپیوتر برق سایر
عنوان پرسش
موافق
مخالف
تا اندازه ای موافق
1) با اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدرسه چه نظری دارید؟
2) دانش آموزان با رشته های مختلف تحصیل دیدگاه های متفاوتی در زمینه اجرای طرح لباس متحدالشکل دارند2؟
3) دانش آموزان رشته ی کاردانش حس تنوع طلبی قوی تری داشته و تمایل چندانی به اجرای طرح ندارند.
4) دانش آموزان رشته ی انسانی علاقه مندی بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
5) دانش آموزانی که در پایه های تحصیلی بالاتر (سوم) مشغول به تحصیل اند کمتر پوشش اسلامی را رعایت می کنند؟
6) دانش آموزانی که در پایه های تحصیلی پایین تر (اول و دوم) مشغول به تحصیل اند بیشتر پوشش اسلامی را رعایت می کنند، پس علاقه ی بیشتری به اجرای طرح دارند؟
7) دانش آموزانی که سن کمتر دارند، علاقه ی بیشتری به پوشش یکسان و مشابه دارند؟
8) دبیرانی که در رشته ی معارف اسلامی تدریس می کنند علاقه مندی بیشتری نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل دارند؟
9) دبیرانی که دارای مدرک تحصیلی بالاتری هستند علاقه ی کمتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
10) دبیرانی که سابقه خدمت کمتری دارند تمایل کمتری به اجرای طرح دارند؟
11) دبیران با سابقه بالا (بیشتر از 10 سال) تمایل بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند.
12) دبیرانی که سن بیشتری دارند (بالای 30 سال) میل بیشتری نسبت به اجرای طرح دارند؟
13) دانش آموزانی با وضعیت اقتصادی خوب، تنوع طلب بوده و با اجرای طرح مخالفند؟
14) دانش آموزانی که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند عموماً تنوع طلب بوده و با اجرای طرح مخالفند؟
15) اجرای طرح لباس متحدالشکل در مدارس باعث می شود دانش آموزان در وظایف خود از جمله درس خواندن بیشتر کوشش کنند؟
16) یکسان بودن لباس باعث می شود دانش آموز ضعیف و غنی به یک اندازه مورد توجه قرار گیرند؟
17) یکسان بودن لباس دانش آموز را به سمت پوشش مناسب در داخل و خارج از مدرسه سوق می دهد؟
18) اجرای طرح لباس متحدالشکل باعث می شود دانش آموز خود را با دیگران مقایسه نکند؟
19) در اجرای این طرح تفاوت های طبقاتی به چشم نمی آید و ضعف های تحصیلی جبران می گردد3؟

فهرست منابع:
1) اسحافی، مهین (1378). بررسی جایگاه مد و مدگرایی در بین نوجوانان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان تربت حیدریه. مشهد : مرکز تربیت معلم شهید خورشیدی.
2) اسلامی، معصومه- فولادین، سکینه- گودآسیابی، معظم (1382). بررسی نظرات دانشجویان دانشگاه های آزاد، پیام نور، تربیت معلم و دولتی شهرستان مشهد در ارتباط با مسئله ی حجاب. مشهد : مرکز تربیت معلم شهید خورشیدی .
3) انوری، حسن (1382). فرهنگ بزرگ سخن. جلد چهارم، انتشارات سخن.
4) بنی اسدی، کاظم (1382). بررسی نگرش دبیران و دانش آموزان پسر مقطع متوسطه نسبت به اجرای طرح لباس متحدالشکل در منطقه ی سرایان. مرکز تربیت معلم شهید خورشیدی
5) حداد عادل، غلامعلی (1372). فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی. چاپ پنجم، تهران: انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، سروش.
6) حسینی، سیده عذرا (1372). بررسی نگرش دانش آموزان دختر و اولیای آنان در مقطع متوسطه در ناحیه ی سه، پنج و هفت مشهد راجع به اجرای طرح لباس متحدالشکل.مشهد : مرکز تربیت معلم شهید خورشیدی .
7) خطیبی، شهربانو (1381). بررسی دیدگاه مربیان نسبت به چگونگی حجاب دختران مقطع متوسطه ناحیه 7 مشهد. مشهد :مرکز تربیت معلم شهید خورشیدی .
8) دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش (1379). آئین نامه ی اجرایی مدارس. چاپ اول، انتشارات مدرسه.
9) رمضانی، خسرو (1381). روش های تحقیق در علوم رفتاری و علوم اجتماعی. چاپ پنجم، یاسوج: انتشارات فاطمیه.
10) صدر، حسن (1342). حقوق زن در اسلام و اروپا. چاپ سوم، انتشارات سازمان کتاب های جیبی.
11) صدری افشار، غلامحسین (1381). فرهنگ معاصر فارسی. جلد دوم، تهران: انتشارات فرهنگ و معاصر.
12) عطایی، مرتضی (1373). داستان های حجاب، (قصه ها، خاطرات، نام ها). چاپ دوم، مشهد مقدس: نشر الف.
13) مطهری، مرتضی (1373). سیری در سیره ی نبوی. چاپ دوازدهم، انتشارات صدرا.
14) مطهری، مرتضی (1370). مسئله ی حجاب. انتشارات صدرا.
15) مطهری، مرتضی (1369). نظام حقوق زن در اسلام. انتشارات صدرا.
16) معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی. جلد اول، تهران: موسسه ی انتشارات امیرکبیر.
17) معین، محمد (1376). فرهنگ فارسی. جلد دوم، تهران: موسسه ی انتشارات امیرکبیر.
18) معین، محمد (1376). فرهنگ فارسی. جلد چهارم، تهران: موسسه ی انتشارات امیرکبیر.
19) هدایتخواه، ستار (1375). زیور عفاف. خراسان: معاونت پرورشی اداره کل آموزش و پرورش.

فهرست منابع اینترنتی
1. http://www.aftab.ir
2.Beheshti,mohammad http://www.daneshnameh.roshd.ir

2 سوالات 2، 3 و 4 مربوط به فرضیه 2 ، سوالات 5و 6 مربوط به فرضیه 1 ، سوال 7 مربوط به فرضیه 3 ، سوال 8 مربوط به فرضیه 4، سوال 9 مربوط به فرضیه 5 ، سوال 10 و 11 مربوط به فرضیه 6 ،سوال 12 مربوط به فرضیه 7 ، سوال 13 و 14 مربوط به فرضیه 9 ، سوالات 16 ، 18 و 19 مربوط به فرضیه 8 می باشد .

—————

————————————————————

—————

————————————————————

تعداد صفحات : 69 | فرمت فایل : WORD

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود